strong lín ān lǐ qián pó liú fā jī strong
临安里钱婆留发迹
guì bī shēn lái bù zì yóu, jǐ nián xīn kǔ tà shān qiū.
贵逼身来不自由,几年辛苦踏山丘。
mǎn táng huā zuì sān qiān kè, yī jiàn shuāng hán shí sì zhōu.
满堂花醉三千客,一剑霜寒十四州。
lái zi yī shang gōng jǐn zhǎi, xiè gōng piān yǒng qǐ xiá xiū.
莱子衣裳宫锦窄,谢公篇咏绮霞羞。
tā nián míng shàng líng yún gé, qǐ xiàn dāng shí wàn hù hòu?
他年名上凌云阁,岂羡当时万户侯?
zhè bā jù shī, nǎi shì wǎn táng shí guàn xiū suǒ zuò. nà guàn xiū shì gè yǒu míng de shī sēng, yīn bì huáng cháo zhī luàn, lái yú yuè dì, jiāng cǐ shī xiàn yǔ qián wáng qiú jiàn. qián wáng yī jiàn cǐ shī, dà jiā tàn shǎng, dàn xián qí" yī jiàn shuāng hán shí sì zhōu" zhī jù, shū wú huī kuò zhī yì, qiǎn rén duì tā shuō, jiào hé shàng gǎi" shí sì zhōu" wèi" sì shí zhōu", fāng xǔ xiāng jiàn. guàn xiū yīng shēng, yín shī sì jù. shī yuē: bù xiàn róng huá bù jù wēi, tiān zhōu gǎi zì zǒng nán yī.
这八句诗,乃是晚唐时贯休所作。那贯休是个有名的诗僧,因避黄巢之乱,来于越地,将此诗献与钱王求见。钱王一见此诗,大加叹赏,但嫌其“一剑霜寒十四州”之句,殊无恢廓之意,遣人对他说,教和尚改“十四州”为“四十州”,方许相见。贯休应声,吟诗四句。诗曰:不羡荣华不惧威,添州改字总难依。
xián yún yě hè wú cháng zhù, hé chǔ jiāng tiān bù kě fēi?
闲云野鹤无常住,何处江天不可飞?
yín bà, piāo rán ér rù shǔ. qián wáng ào huǐ, zhuī zhī bù jí. zhēn gāo sēng yě. hòu rén yǒu shī jī qiào qián wáng, yún: wén rén zì gǔ ào wáng hóu, cāng hǎi hé céng zé xì liú?
吟罢,飘然而入蜀。钱王懊悔,追之不及。真高僧也。后人有诗讥诮钱王,云:文人自古傲王侯,沧海何曾择细流?
yí gè shī sēng róng bu dé, rú hé ān kǒu wàng tiān zhōu?
一个诗僧容不得,如何安口望添州?
cǐ shī shì shuō qián wáng dù liàng zhǎi xiá, suǒ yǐ bù néng huī kuò bà tú, zhǐ yú yī shí sì zhōu zhī zhǔ. suī rú cǐ shuō, xiàng qián wáng shēng yú luàn shì, dú bà yī fāng, zuò le yī shí sì zhōu zhī wáng, chēng gū dào guǎ, fēi tōng xiǎo kě. nǐ dào qián wáng shì shuí? tā zěn shēng yàng chū shēn? yǒu shī wèi zhèng: xiàng shì zōng shuāi liú shì qióng, yī zhāo lóng zhàn dìng guān zhōng.
此诗是说钱王度量窄狭,所以不能恢廓霸图,止于一十四州之主。虽如此说,像钱王生于乱世,独霸一方,做了一十四州之王,称孤道寡,非通小可。你道钱王是谁?他怎生样出身?有诗为证:项氏宗衰刘氏穷,一朝龙战定关中。
fēn fēn ròu yǎn kàn chéng bài, shuí xiàng chén āi shí jùn xióng?
纷纷肉眼看成败,谁向尘埃识骏雄?
huà shuō qián wáng, míng liú, biǎo zì jù měi, xiǎo míng pó liú, nǎi háng zhōu fǔ lín ān xiàn rén shì. qí mǔ huái yùn zhī shí jiā zhōng shí cháng huǒ fā, jí zhì jiù zhī, yòu fù bú jiàn, jǔ jiā guài yì. hū yī rì, huáng hūn shí hòu, qián gōng zì wài ér lái, yáo jiàn yī tiáo dà xī yì, zài zì jiā wū shàng wān yán ér xià, tóu chuí jí dì, yuē zhǎng zhàng yú, liǎng mù yì yì yǒu guāng. qián gōng dà jīng, zhèng yù shēng zhāng, hū rán bú jiàn. zhī jiàn qián hòu huǒ guāng gèn tiān, qián gōng yǐ wéi shī huǒ, jí hū lín lǐ qiú jiù. zhòng rén yě yǒu yǐ shuì de, wèi shuì de, tīng shuō qián jiā huǒ qǐ, dōu pá qǐ lái, shōu shí náo gōu shuǐ tǒng lái jiù huǒ shí, nà lǐ yǒu shén me huǒ! dàn wén fáng zhōng gū gū zhī shēng, qián mā mā yǐ chǎn xià yī ge hái ér. qián gōng yīn zì jǐ cuò hū jiù huǒ, hāo nǎo le lín lǐ, shí fēn cán kuì, zhèng bù guò yì, yòu jiàn le zhè tiáo dà xī yì, dōu shì guài shì, xiǎng suǒ chǎn hái ér, bì rán shì yāo wù, liú zhī wú yì, bù rú nì sǐ, yǐ jué hòu huàn.
话说钱王,名镠,表字具美,小名婆留,乃杭州府临安县人氏。其母怀孕之时家中时常火发,及至救之,又复不见,举家怪异。忽一日,黄昏时候,钱公自外而来,遥见一条大蜥蜴,在自家屋上蜿蜒而下,头垂及地,约长丈余,两目熠熠有光。钱公大惊,正欲声张,忽然不见。只见前后火光亘天,钱公以为失火,急呼邻里求救。众人也有已睡的,未睡的,听说钱家火起,都爬起来,收拾挠钩水桶来救火时,那里有什么火!但闻房中呱呱之声,钱妈妈已产下一个孩儿。钱公因自己错呼救火,蒿恼了邻里,十分惭愧,正不过意,又见了这条大蜥蜴,都是怪事,想所产孩儿,必然是妖物,留之无益,不如溺死,以绝后患。
yě shì zhè xiǎo hái ér mìng bù gāi jué, běn lín yǒu gè wáng pó, píng shēng niàn fó hǎo shàn, yǔ qián mā mā wǎng lái zuì hòu. zhè yī wǎn, yīn qián gōng hū huàn jiù huǒ, yě pǎo lái kàn. wén shuō qián mā mā shēng chǎn, jìn fáng bāng zhù, jiàn yǎng xià hái ér, huān tiān xǐ dì, bào qù pén zhōng xǐ yù bèi qián gōng pī shǒu duó guò hái ér, àn zài yù pén lǐ miàn, yào jiāng nì sǐ. huāng de wáng pó jiào qǐ qū lái, dào shēn hù zhù, dìng bù róng tā xià shǒu, lián shēng dào:" zuì guò, zuì guò! zhè hái zi yī nán yí dù, tóu de gè nán shēn, zuò hé zuì yè, yào jiāng tā nì sǐ! zì gǔ dào:' hǔ láng yě yǒu fù zǐ zhī qíng.' nǐ lǎo rén jiā shì hé yì gù?" qián mā mā yě zài chuáng rù shàng rǎng jiāng qǐ lái. qián gōng dào:" zhè hái zi lín chǎn shí, jiā zhōng yǒu xǔ duō guài yì, zhǐ kǒng bú shì hǎo wù, liú zhī wéi hài!" wáng pó dào:" yì diǎn diǎn xuè kuài, nà lǐ biàn dìng dé hǎo dǎi. kuàng qiě guì rén shēng chǎn, duō yǒu qí yì zhī zhào, fǎn wèi xiáng ruì, yě wèi kě zhī. nǐ lǎo rén jiā ruò bù kěn liú zhè hái zǐ shí, dài lǎo shēn lǐng qù, guò jì yǔ méi hái ér de rén jiā yǎng yù, yě shì yī tiáo xìng mìng, yǔ nǐ lǎo rén jiā yě miǎn le xiē zuì yè." qián gōng bèi wáng pó kǔ quàn bù guò, zhǐ de liú le, qǔ gè xiǎo míng, jiù huàn zuò pó liú. yǒu shī wèi zhèng:
也是这小孩儿命不该绝,本邻有个王婆,平生念佛好善,与钱妈妈往来最厚。这一晚,因钱公呼唤救火,也跑来看。闻说钱妈妈生产,进房帮助,见养下孩儿,欢天喜地,抱去盆中洗裕被钱公劈手夺过孩儿,按在浴盆里面,要将溺死。慌得王婆叫起屈来,倒身护住,定不容他下手,连声道:“罪过,罪过!这孩子一难一度,投得个男身,作何罪业,要将他溺死!自古道:‘虎狼也有父子之情。’你老人家是何意故?”钱妈妈也在床褥上嚷将起来。钱公道:“这孩子临产时,家中有许多怪异,只恐不是好物,留之为害!”王婆道:“一点点血块,那里便定得好歹。况且贵人生产,多有奇异之兆,反为祥瑞,也未可知。你老人家若不肯留这孩子时,待老身领去,过继与没孩儿的人家养育,也是一条性命,与你老人家也免了些罪业。”钱公被王婆苦劝不过,只得留了,取个小名,就唤做婆留。有诗为证:
wǔ yuè jiā ér shuō mèng cháng, yòu yīn guāng guài wù qián wáng.
五月佳儿说孟尝,又因光怪误钱王。
shì kàn dòu wén bìng hòu jì, jūn xiāng cóng lái qǐ yāo wáng!
试看斗文并后稷,君相从来岂夭亡!
gǔ shí jiāng yuán gǎn jù rén jī ér shēng zǐ, jù ér qì zhī yú yě, bǎi niǎo jiē shū yì fù zhī, sān rì bù sǐ. chóng fù shōu yǎng, yīn míng yuē qì. bǐ jí zhǎng dà, tiān shēng shèng dé, néng bō zhǒng wǔ gǔ. dì yáo rèn wèi hòu jì zhī guān, shǐ zhǔ jià sè, shì wèi zhōu cháo shǐ zǔ. dào wǔ wáng zhī shì, kāi le zhōu jiā bā bǎi nián jī yè. yòu chūn qiū shí chǔ guó dài fū dòu bó bǐ yǔ zi zhī nǚ tōu qíng, shēng xià yī ér. qí mǔ fū rén yǐ wéi bù yǎ, sī qì yú mèng zé zhī zhōng. zi chū liè, dào yú mèng zé, jiàn yī hǔ guì xià, jiāng rǔ wèi yī xiǎo ér, xīn zhōng guài yì. nà hǔ rǔ bà hái ér, zì qù le. zi jiào rén bào cǐ ér huí lái, duì fū rén kuā jiǎng cǐ ér, bì shì yì rén. fū rén rèn de jǐ nǚ suǒ shēng, suì jiāng shí qíng shuō chū. zi jiù jiāng nǚ pèi yǔ dòu bó bǐ wèi qī, jiào tā fǔ yǎng cǐ ér.
古时姜嫄感巨人迹而生子,惧而弃之于野,百鸟皆舒翼覆之,三日不死。重复收养,因名曰弃。比及长大,天生圣德,能播种五谷。帝尧任为后稷之官,使主稼穑,是为周朝始祖。到武王之世,开了周家八百年基业。又春秋时楚国大夫斗伯比与子之女偷情,生下一儿。其母夫人以为不雅,私弃于梦泽之中。子出猎,到于梦泽,见一虎跪下,将乳喂一小儿,心中怪异。那虎乳罢孩儿,自去了。子教人抱此儿回来,对夫人夸奖此儿,必是异人。夫人认得己女所生,遂将实情说出。子就将女配与斗伯比为妻,教他抚养此儿。
chǔ guó tǔ yǔ huàn" rǔ" zuò" gǔ", huàn" hǔ" zuò" wū tú", yīn yǒu hǔ rǔ zhī yì, qǔ míng yuē gǔ wū tú. hòu lái zhǎng dà wéi chǔ guó lìng yǐn, zé jīn chuán shuō de chǔ lìng yǐn zi wén jiù shì. suǒ yǐ shuō:" guì rén wú sǐ fǎ." yòu shuō:" dà nàn bù sǐ, bì yǒu hòu lù." jīn rì shuō qián gōng mǎn yì yào nì sǐ hái ér, yòu bèi wáng pó liú zhù, qǐ fēi tiān mìng?
楚国土语唤“乳”做“谷”,唤“虎”做“於菟”,因有虎乳之异,取名曰谷於菟。后来长大为楚国令尹,则今传说的楚令尹子文就是。所以说:“贵人无死法。”又说:“大难不死,必有后禄。”今日说钱公满意要溺死孩儿,又被王婆留住,岂非天命?
huà xiū xù fán. zài shuō qián pó liú cháng chéng wǔ liù suì, biàn tóu jiǎo jiàn yì, xiàng mào xióng wěi, lǚ lì fēi cháng, yǔ lǐ zhōng zhòng xiǎo ér yóu xì sī dǎ, suí nǐ shí duō suì de hái ér, yě nòng tā bù guò, zhǐ suǒ ràng tā wèi zūn.
话休絮烦。再说钱婆留长成五六岁,便头角渐异,相貌雄伟,膂力非常,与里中众小儿游戏厮打,随你十多岁的孩儿,也弄他不过,只索让他为尊。
zhè lín ān lǐ zhōng yǒu zuò shān, míng shí jìng shān. shān yǒu yuán shí, qí guāng rú jìng, zhào jiàn rén xíng. qián pó liú měi rì tóng zhòng xiǎo ér zài shān biān yóu xì, shí jìng zhōng zhào jiàn qián pó liú tóu dài miǎn liú, shēn chuān mǎng yī yù dài. zhòng xiǎo ér dōu chī yī jīng, qí shuō shén dào chū xiàn. piān shì pó liú quán bù hài jù, duì xiǎo ér shuō dào:" zhè jìng zhōng shén dào jiù shì wǒ, nǐ men jiàn wǒ dōu gāi xià bài." zhòng xiǎo ér luó bài yú qián, pó liú ān rán shòu zhī, yǐ cǐ wéi cháng. yī rì huí qù, xiàng fù qīn qián gōng shuō zhī qí shì. qián gōng bù xìn, tóng tā dào shí jìng biān zhào yàn, guǒ rán rú cǐ. qián gōng chī le yī jīng, duì jìng àn àn dǎo gào dào:" wǒ ér pó liú guǒ yǒu fù guì zhī rì, chāng dà qián zōng, yuàn shén líng yǐn bì jìng zhōng zhī xíng, mò bèi rén jiàn, kǒng rě dà huò." dǎo gào fāng bì, jiào pó liú zài zhào shí, zhī jiàn xiǎo hái ér de mú yàng, bìng wú wáng zhě yì guān. qián gōng gù yì mà dào:" hái zi jiā yǎn huā shuō huǎng, xià cì bù kě rú cǐ!"
这临安里中有座山,名石镜山。山有圆石,其光如镜,照见人形。钱婆留每日同众小儿在山边游戏,石镜中照见钱婆留头带冕旒,身穿蟒衣玉带。众小儿都吃一惊,齐说神道出现。偏是婆留全不骇惧,对小儿说道:“这镜中神道就是我,你们见我都该下拜。”众小儿罗拜于前,婆留安然受之,以此为常。一日回去,向父亲钱公说知其事。钱公不信,同他到石镜边照验,果然如此。钱公吃了一惊,对镜暗暗祷告道:“我儿婆留果有富贵之日,昌大钱宗,愿神灵隐蔽镜中之形,莫被人见,恐惹大祸。”祷告方毕,教婆留再照时,只见小孩儿的模样,并无王者衣冠。钱公故意骂道:“孩子家眼花说谎,下次不可如此!”
cì rì, pó liú zài dào shí jìng biān yóu xì, zhòng xiǎo ér bú jiàn le shén dào, bù kěn xià bài le, pó liú xīn shēng yī jì. nà shí jìng páng biān, yǒu yī zhū dà shù, qí dà bǎi wéi, zhī yè fú shū, kě yīn shù mǔ shù xià yǒu dà shí yí kuài, yǒu qī bā chǐ zhī gāo.
次日,婆留再到石镜边游戏,众小儿不见了神道,不肯下拜了,婆留心生一计。那石镜旁边,有一株大树,其大百围,枝叶扶疏,可荫数亩;树下有大石一块,有七八尺之高。
pó liú dào:" zhè dà shù quán zuò gè bǎo diàn, zhè dà shí quán zuò gè lóng àn, nà gè xiān pá shàng lóng àn zuò xià de, biàn shì dēng bǎo diàn le, zhòng rén dōu yào bài hè tā." zhòng xiǎo ér qí shēng dào hǎo. yī qí lái pá shí, nà shí gāo yòu gāo, qiào yòu qiào, huá yòu huá, zěn shēng pá dé shàng? tiān shēng pó liú shēn cái jiǎo jié, yòu qiě yǒu zhì, tā xiǎng zhe dà shù běn zi shàng yǒu jǐ gè dá dá, hǎo jiè jiǎo lì, xiāng zài dù lǐ le, tiào shàng shù gēn, yī bù bù pān yuán ér shàng. yuē mò lí dì zhàng xǔ, kàn de zhè kuài dà shí qīn qiè, fàng shǒu wàng xià zhǐ yī tiào, duān duān zhèng zhèng zuò yú shí shàng. zhòng xiǎo ér fā yī shēng hǎn, dōu bài dǎo zài dì. pó liú dào:" jīn rì nǐ men fú yě bù fú?" zhòng xiǎo ér dōu yīng dào:" fú le." pó liú dào:" jì rán fú wǒ, biàn yào tīng wǒ hào lìng." dāng xià zhé xiē shù zhī, jiǎ zuò qí fān, shuāng shuāng chéng duì, bǎi gè duì wǔ, bù xǔ hùn luàn. zì cǐ wèi shǐ, měi zǎo pái yá xíng lǐ, huò jiǎn zhǐ wèi qīng hóng qí, fēn zuò liǎng jūn jiāo zhàn, pó liú zuò shí shàng zhǐ huī, yī jìn yī tuì, dōu yǒu fǎ dù. rú wéi le tā biàn dǎ, zhòng xiǎo ér dǎ tā bù guò, zhǐ de yī tā, wú bù jù pà. zhèng shì:
婆留道:“这大树权做个宝殿,这大石权做个龙案,那个先爬上龙案坐下的,便是登宝殿了,众人都要拜贺他。”众小儿齐声道好。一齐来爬时,那石高又高,峭又峭,滑又滑,怎生爬得上?天生婆留身材矫捷,又且有智,他想着大树本子上有几个鞑靼,好借脚力,相在肚里了,跳上树根,一步步攀缘而上。约莫离地丈许,看得这块大石亲切,放手望下只一跳,端端正正坐于石上。众小儿发一声喊,都拜倒在地。婆留道:“今日你们服也不服?”众小儿都应道:“服了。”婆留道:“既然服我,便要听我号令。”当下折些树枝,假做旗幡,双双成对,摆个队伍,不许混乱。自此为始,每早排衙行礼,或剪纸为青红旗,分作两军交战,婆留坐石上指挥,一进一退,都有法度。如违了他便打,众小儿打他不过,只得依他,无不惧怕。正是:
tiān tǐng yīng háo zhì liàng kāi, xiū jiào qīng qù xiǎo ér hái.
天挺英豪志量开,休教轻觑小儿孩。
wèi shī jì shì ān mín shǒu, xiān jiàn jīng tiān dòng dì cái.
未施济世安民手,先见惊天动地才。
zài shuō pó liú dào shí qī bā suì shí, dǐng guān shù fà, cháng chéng yī biǎo rén cái shēng de shēn cháng lì dà, yāo kuò bǎng kāi shí bā bān wǔ yì, bù xué zì gāo. suī céng jìn xué táng dú shū, cū xiǎo wén yì, biàn pāo kāi le, bù kěn zhuān xīn, yòu bù kěn zuò nóng shāng jīng jì. zài lǐ zhōng bù gàn hǎo shì, guàn yī tōu jī dǎ gǒu, chī jiǔ dǔ qián. jiā zhōng yě yǒu xiē xiǎo jiā sī, dōu bèi tā dǔ bó, xiāo fèi dé qī bā le. diē niáng ruò shuō tā bú shì, tā jiù bié zhe qì, sān liǎng rì chū qù bù guī. yīn shì guǎn xiá tā bù xià, zhǐ de yóu tā. cǐ shí lǐ zhōng dōu huàn tā zuò" qián dà láng", bù gǎn jiào tā xiǎo míng le.
再说婆留到十七八岁时,顶冠束发,长成一表人材;生得身长力大,腰阔膀开;十八般武艺,不学自高。虽曾进学堂读书,粗晓文义,便抛开了,不肯专心,又不肯做农商经纪。在里中不干好事,惯一偷鸡打狗,吃酒赌钱。家中也有些小家私,都被他赌博,消费得七八了。爹娘若说他不是,他就别着气,三两日出去不归。因是管辖他不下,只得由他。此时里中都唤他做“钱大郎”,不敢叫他小名了。
yī rì, pó liú yīn méi qián shǐ yòng, hū rán xiǎng qǐ:" gù sān láng yī huǒ, cháng lái dǎ hé wǒ qù fàn mài sī yán, wǒ jīn rì shēn xián wú shì, hé bù qù xún tā?" xíng dào shì jiā yuàn qián, dǎ cóng qī hàn lǎo mén shǒu jīng guò. nà qī hàn lǎo shì qián táng xiàn dì yí gè kāi dǔ chǎng de, jiā zhōng yǎng xià jǐ gè chāng jì, zhāo yǐn dǔ kè. pó liú xián shí, yě cháng zài tā jiā dǔ qián zhù sù. zhè yī rì, hū jiàn qī hàn lǎo zuǒ shǒu shàng héng zhe yī bǎ xíng chèng, yòu shǒu tí le yì zhī dà gōng jī yí gè zhū tóu huí lái, kàn le pó liú biàn dào:" dà láng, lián rì shǎo huì." pó liú wèn dào:" yǒu shèn hǎo dǔ kè zài jiā?" hàn lǎo dào:" bù mán dà láng shuō, běn xiàn lù shì lǎo yé yǒu liǎng wèi láng jūn, hǎo de shì dǔ bó, yě kěn shǐ huā jiǔ qián. yǒu duō zuǐ de duì tā shuō le, yǐn dào wǒ jiā zuò dì, yào xún rén dǔ shuāng lù. rén tīng shuō shì jiàn zài guān fǔ de ér, méi rén gǎn lái shàng zhuāng. dà láng yǒu cǎi shí, jìn qù dǔ duì yī jú. tā men dōu shì jiàn cǎi, fēn wén bù qiàn de." pó liú kǒu zhōng bù yǔ, xīn xià sī liang dào:" liǎng rì zhèng méi shēng yì, qiě qù táo mō jǐ guàn qián chāo shǐ yòng." biàn xiàng qī hàn lǎo dào:" bié rén ruò tā guān fǔ, wǒ què bù ruò tā. biàn duì yī jú, dǎ shén jǐn?
一日,婆留因没钱使用,忽然想起:“顾三郎一伙,尝来打合我去贩卖私盐,我今日身闲无事,何不去寻他?”行到释迦院前,打从戚汉老门首经过。那戚汉老是钱塘县第一个开赌场的,家中养下几个娼妓,招引赌客。婆留闲时,也常在他家赌钱住宿。这一日,忽见戚汉老左手上横着一把行秤,右手提了一只大公鸡、一个猪头回来,看了婆留便道:“大郎,连日少会。”婆留问道:“有甚好赌客在家?”汉老道:“不瞒大郎说,本县录事老爷有两位郎君,好的是赌博,也肯使花酒钱。有多嘴的对他说了,引到我家坐地,要寻人赌双陆。人听说是见在官府的儿,没人敢来上桩。大郎有采时,进去赌对一局。他们都是见采,分文不欠的。”婆留口中不语,心下思量道:“两日正没生意,且去淘摸几贯钱钞使用。”便向戚汉老道:“别人弱他官府,我却不弱他。便对一局,打甚紧?
zhǐ pà cǎi tóu duǎn shǎo, xū chī tā cái zhǔ xiào huà. shǎo tíng dǔ duì shí, wǒ zhǐ shuō yǒu zài nǐ chù, nǐ yǔ wǒ zhāo jià yī shēng, dé cǎi shí píng fēn biàn liǎo. ruò hái shū qù, wǒ zì péi nǐ." hàn lǎo sù zhī pó liú píng rì dǔ xìng zuì zhí, biàn yīng dào:" shǐ de."
只怕采头短少,须吃他财主笑话。少停赌对时,我只说有在你处,你与我招架一声,得采时平分便了。若还输去,我自赔你。”汉老素知婆留平日赌性最直,便应道:“使得。”
dāng xià hàn lǎo tóng pó liú jìn mén, yǔ èr zhōng xiāng jiàn. zhè èr zhōng yí gè jiào zuò zhōng míng, yí gè jiào zuò zhōng liàng, tā fù qīn shì zhōng qǐ, jiàn wèi běn xiàn lù shì zhī zhí. hàn lǎo kāi kǒu dào:" cǐ jiān qián dà láng, nián jì suī shǎo, zuì hǎo quán bàng, jiān shàn bó xì.
当下汉老同婆留进门,与二钟相见。这二钟一个叫做钟明,一个叫做钟亮,他父亲是钟起,见为本县录事之职。汉老开口道:“此间钱大郎,年纪虽少,最好拳棒,兼善博戏。
wén zhī èr wèi gōng zǐ zài xiǎo rén jiā lǐ, tè lái jìn jiàn." yuán lái èr zhōng yě xǐ quán bàng, zhèng tóu qí jī yòu jiàn pó liú yī biǎo rén cái, bù shèng huān xǐ. dāng xià xù lǐ bì, xián jiǎng le jǐ lù quán fǎ. zhōng míng jiù tǎo shuāng lù pán bǎi xià, shēn biān qǔ chū shí liǎng chóng yī dìng dà yín, fàng zài zhuō shàng, shuō dào:" jīn rì yǔ qián xiōng chū cì xiāng shí, qiě zhǐ dǔ zhè dìng yín zi." pó liú jiǎ yì xiàng xiù zhōng yī mō, shuō dào:" zài xià ǒu rán chū lái bài yí gè péng yǒu, yù qī lǎo shuō gōng zǐ zài cǐ, tè lái xiāng huì, bù céng dài dé shén me cǎi lái."
闻知二位公子在小人家里,特来进见。”原来二钟也喜拳棒,正投其机;又见婆留一表人材,不胜欢喜。当下叙礼毕,闲讲了几路拳法。钟明就讨双陆盘摆下,身边取出十两重一锭大银,放在卓上,说道:“今日与钱兄初次相识,且只赌这锭银子。”婆留假意向袖中一摸,说道:“在下偶然出来拜一个朋友,遇戚老说公子在此,特来相会,不曾带得什么采来。”
huí tóu kàn zhe hàn lǎo dào:" zuǒ yòu yǒu zài nǐ chù, nǐ tì wǒ dā yìng zé gè." hàn lǎo yī shí yìng chéng le, zhǐ de yě qǔ chū shí liǎng yín zi, zuò yī duī ér fàng zhe. biàn dào:" xiǎo rén jīn rì bù fāng biàn zài cǐ, zhǐ yǒu zhè shí liǎng yín zi, zuò liǎng jú dǔ me."
回头看着汉老道:“左右有在你处,你替我答应则个。”汉老一时应承了,只得也取出十两银子,做一堆儿放着。便道:“小人今日不方便在此,只有这十两银子,做两局赌么。”
zì gǔ dào:" shāo cū dǎn zhuàng." pó liú zì jǐ méi yī fēn qián chāo, què jiào hàn lǎo yīng chū yín zi, dǎn yǐ zì bù zhuàng le, zhe le jí, yī lián liǎng jú dōu shū. zhōng míng shōu qǐ yín zi, biàn dào:" dé zuì, dé zuì." jiào xiǎo sī lìng qǔ yī liǎng yín zi, sòng yǔ hàn lǎo, zuò wéi tóu qián. hàn lǎo suī rán hái yǒu yín zi zài jiā, zhǐ pà qián dà láng yòu shū qù le, zhǐ de rèn zhe huì qì, shōu le yī liǎng yín zi, jiāng shuāng lù pán duō guò yī biān, bǎi chū jiǔ yáo liú kuǎn. pó liú nà lǐ yǒu xīn yǐn jiǔ, biàn dào:" gōng zǐ kuān zuò, róng zài xià huí jiā qù, zài qǔ shāo lái jué dǔ hé rú?" zhōng míng dào:" zuì hǎo." zhōng liàng dào:" jì qián xiōng yǒu xìng, míng rì zǎo xiē dào cǐ, jìng rì qǔ lè jīn rì zhī jǐ xiāng féng, qiě gòng yǐn jiǔ." pó liú zhǐ de zuò le, liǎng gè jì nǚ chàng qǔ yòu jiǔ. zhèng shì:
自古道:“稍粗胆壮。”婆留自己没一分钱钞,却教汉老应出银子,胆已自不壮了,着了急,一连两局都输。钟明收起银子,便道:“得罪,得罪。”教小厮另取一两银子,送与汉老,作为头钱。汉老虽然还有银子在家,只怕钱大郎又输去了,只得认着晦气,收了一两银子,将双陆盘掇过一边,摆出酒肴留款。婆留那里有心饮酒,便道:“公子宽坐,容在下回家去,再取稍来决赌何如?”钟明道:“最好。”钟亮道:“既钱兄有兴,明日早些到此,竟日取乐;今日知己相逢,且共饮酒。”婆留只得坐了,两个妓女唱曲侑酒。正是:
dǔ chǎng féng jì nǚ, yín zi dāng zhuān kuài.
赌场逢妓女,银子当砖块。
mǔ dān huā xià sǐ, hái què fēng liú zhài.
牡丹花下死,还却风流债。
dāng rì zhèng zài huān yǐn zhī jì, hū wén kòu mén shēng. kāi kàn shí, què shì lù shì yá zhōng dāng zhí de, shuō dào:" lǎo yé qǐng gōng zǐ yì shì. jiào xiǎo de men nà chù bù xún dào, què zài zhè lǐ!" zhōng míng zhōng liàng biàn qǐ shēn dào:" lǎo fù hū huàn, bù dé bù qù. qián xiōng, míng rì xū zǎo lái wán shuǎ." zhǔ bà, xiàng hàn lǎo shuō shēng xiāng rǎo, tóng dāng zhí de yī qí qù le.
当日正在欢饮之际,忽闻叩门声。开看时,却是录事衙中当直的,说道:“老爷请公子议事。教小的们那处不寻到,却在这里!”钟明、钟亮便起身道:“老父呼唤,不得不去。钱兄,明日须早来顽耍。”嘱罢,向汉老说声相扰,同当直的一齐去了。
pó liú yě yào chū mén, bèi hàn lǎo shuāng shǒu lā zhù dào:" wǒ yīng de shí liǎng yín zi, jǐ shí hái wǒ?" pó liú yī shǒu pī kāi biàn zǒu, kǒu lǐ dá dào:" lái rì sòng hái." chū dé mén lái, zì yán zì yǔ de dào:" jīn rì shǒu lǐ wú qián, què dǔ dé bù shuǎng lì. hái qù xún gù sān láng, jiè jǐ guàn chāo, míng rì lái fān běn." dài zhe sān fēn jiǔ xìng, jìng wǎng nán mén jiē shàng ér lái. xiàng yí gè pì jìng xiàng kǒu sā nì, bèi hòu yī rén jiāng tā nǎo hòu yī pāi, jiào dào:" dà láng, shén fēng chuī dào cǐ?" pó liú huí tóu kàn shí, zhèng shì fàn mài sī yán de tou er gù sān láng. pó liú dào:" sān láng, jīn rì xiāng fǎng, yǒu jù huà shuō."
婆留也要出门,被汉老双手拉住道:“我应的十两银子,几时还我?”婆留一手劈开便走,口里答道:“来日送还。”出得门来,自言自语的道:“今日手里无钱,却赌得不爽利。还去寻顾三郎,借几贯钞,明日来翻本。”带着三分酒兴,径往南门街上而来。向一个僻静巷口撒溺,背后一人将他脑后一拍,叫道:“大郎,甚风吹到此?”婆留回头看时,正是贩卖私盐的头儿顾三郎。婆留道:“三郎,今日相访,有句话说。”
gù sān láng dào:" shén huà?" pó liú dào:" bù mán nǐ shuō, liǎng rì dǔ dé méi xìng, yǔ nǐ gào jiè bǎi shí guàn qián qù fān běn." gù sān láng dào:" bǎi shí guàn qián què yì, zhǐ jīn yè suí wǒ qù biàn yǒu." pó liú dào:" nà lǐ qù?" gù sān láng dào:" mò wèn mò wèn, tóng dào chéng wài biàn zhī."
顾三郎道:“甚话?”婆留道:“不瞒你说,两日赌得没兴,与你告借百十贯钱去翻本。”顾三郎道:“百十贯钱却易,只今夜随我去便有。”婆留道:“那里去?”顾三郎道:“莫问莫问,同到城外便知。”
liǎng gè bù chū chéng mén, qià hǎo rì luò xī shān, tiān sè jiàn míng. yuē xíng èr lǐ zhī chéng, dào gè shuǐ gǎng kǒu, hēi yǐng lǐ jiàn lǎn gè xiǎo chuán, lí àn shù chǐ, chuán shàng lú xí mǎn mǎn mào zhù, mì bù tōng fēng, bìng wú yī rén. gù sān láng niǎn qǐ ní kuài, xiàng lú xí shàng yī sā, sā dé shēng xiǎng. hū rán lú xí kāi chù, chuán cāng lǐ zuān chū liǎng gè rén lái, ké sòu yī shēng. gù sān láng yě ké sòu xiāng yìng, nà biān liǎng gè rén, jí biàn chēng chuán lǒng lái. gù sān láng tóng pó liú xià le chuán cāng, chuán cāng hái cáng dé yǒu sì gè rén. zhè lǐ liǎng gè rén xià cāng, biàn wèn dào:" sān láng, nǐ yǔ shuí rén tóng lái?" gù sān láng dào:" qǐng dé zhǔ jiàng zài cǐ. xiū de duō yán, kuài xiē kāi chuán qù." shuō bà, zhòng rén ná lǔ dòng gāo, bǎ zhè chuán ér nòng dé suō zǐ bān qù le. pó liú dào:" nǐ men jīn yè yòu zǒu shén me dào lù?" gù sān láng dào:" bù mán nǐ shuō, liǎng rì bù céng zuò dé shēng yì, shǒu tóu jiān nán. wén zhī yǒu gè wáng jié shǐ de jiā xiǎo chuán, jīn yè pō zài tiān mù shān xià, míng zǎo yào jìn xiāng. cǐ rén jù fù, chuán zhōng bì rán guǎng yǒu jīn bó, dì xiōng men yù dài jiè tā xiē shǐ yòng. zhǐ shì tā shǒu xià yǒu liǎng gè cāng tóu, jiào zuò zhāng lóng zhào hǔ, dà yǒu běn shì, méi rén duì fù dé tā. zhèng sī xiǎng dà láng liǎo de, tiān xìng shì cái xiāng yù, cǐ nǎi tiān shǐ qí biàn, dà dǎn xiāng yāo zhì cǐ." pó liú dào:" zuò guān de tān zāng wǎng fǎ de lái de qián chāo, cǐ nǎi bú yì zhī cái, qǔ zhī wú ài!"
两个步出城门,恰好日落西山,天色渐暝。约行二里之程,到个水港口,黑影里见缆个小船,离岸数尺,船上芦席满满冒住,密不通风,并无一人。顾三郎捻起泥块,向芦席上一撒,撒得声响。忽然芦席开处,船舱里钻出两个人来,咳嗽一声。顾三郎也咳嗽相应,那边两个人,即便撑船拢来。顾三郎同婆留下了船舱,船舱还藏得有四个人。这里两个人下舱,便问道:“三郎,你与谁人同来?”顾三郎道:“请得主将在此。休得多言,快些开船去。”说罢,众人拿橹动篙,把这船儿弄得梭子般去了。婆留道:“你们今夜又走什么道路?”顾三郎道:“不瞒你说,两日不曾做得生意,手头艰难。闻知有个王节使的家小船,今夜泊在天目山下,明早要进香。此人巨富,船中必然广有金帛,弟兄们欲待借他些使用。只是他手下有两个苍头,叫做张龙、赵虎,大有本事,没人对付得他。正思想大郎了得,天幸适才相遇,此乃天使其便,大胆相邀至此。”婆留道:“做官的贪赃枉法得来的钱钞,此乃不义之财,取之无碍!”
zhèng shuō huà jiān, tīng dé chuán tóu qián dàng jiǎng xiǎng, yòu yǒu yí gè xiǎo huá chuán lái dào. chuán shàng gòng yǒu wǔ tiáo hǎo hàn zài shàng, liǎng chuán shàng yì bān ké sòu xiāng yìng. pó liú yǐ zhī shì tóng huǒ, gèng bù wèn tā. zhī jiàn liǎng chuán bāng jìn, gù sān láng qiāo qiāo wèn dào:" nà huà r xiē zài nà li?" huá chuán shàng rén yīng dào:" zhī zài qián miàn yī lǐ zhī dì, wǒ men yǐ shì zhuó yǎn le." dāng xià zhòng rén jiāng chuán yáo rù lú wěi zhōng xiē xià, qiāo shí qǔ huǒ. zhòng hǎo hàn dōu lái yǔ pó liú xiāng jiàn. chuán zhōng yǐ bèi dé yǒu jiǔ ròu, gè rén dà wǎn jiǔ dà kuài ròu chī le yī dùn, fēn bō le qì xiè, liǎng zhǐ chuán, shí sān chóu hǎo hàn, yī qí shàng qián jìn fā. yáo jiàn dà chuán shàng dēng guāng wèi miè, zhòng rén yáo chuán lǒng qù, fā shēng hǎn, dōu tiào shàng chuán tóu. pó liú shǒu zhí tiě léng bàng dǎ tóu, zhèng yù zhe zhāng lóng, zǎo bèi pó liú yī bàng dǎ luò shuǐ qù. zhào hǔ wàng hòu shāo biàn pǎo, mǎn chuán rén dōu xià dé hún fēi pò sàn, nà gè zài gǎn tǐng dí. yí gè gè guì dǎo chuán cāng, lián shēng ráo mìng. pó liú dào:" zhòng xiōng dì tīng wǒ fēn fù: zhǐ xǔ shōu shí jīn bó, xiū shā hài tā xìng mìng." zhòng rén yī yán, jiāng zhōu zhōng zī zhòng zì yì bān qǔ hū shào yī shēng, zhòng rén réng fēn zuò liǎng duì, xià le xiǎo chuán, fēi yě shì yáo qù le.
正说话间,听得船头前荡桨响,又有一个小划船来到。船上共有五条好汉在上,两船上一般咳嗽相应。婆留已知是同伙,更不问他。只见两船帮近,顾三郎悄悄问道:“那话儿歇在那里?”划船上人应道:“只在前面一里之地,我们已是着眼了。”当下众人将船摇入芦苇中歇下,敲石取火。众好汉都来与婆留相见。船中已备得有酒肉,各人大碗酒大块肉吃了一顿,分拨了器械,两只船,十三筹好汉,一齐上前进发。遥见大船上灯光未灭,众人摇船拢去,发声喊,都跳上船头。婆留手执铁棱棒打头,正遇着张龙,早被婆留一棒打落水去。赵虎望后艄便跑,满船人都吓得魂飞魄散,那个再敢挺敌。一个个跪倒船舱,连声饶命。婆留道:“众兄弟听我分付:只许收拾金帛,休杀害他性命。”众人依言,将舟中辎重恣意搬龋唿哨一声,众人仍分作两队,下了小船,飞也是摇去了。
yuán lái wáng jié shǐ lìng shì yí gè zuò chuán, tā jiā xiǎo xiān dào yī rì. cì rì, wáng jié shǐ fāng dào, yǐ zhī jiā xiǎo chuán bèi dào. xì kāi shī dān, wǎng háng zhōu fǔ gào zhuàng. háng zhōu cì shǐ dǒng chāng zhǔn le, xíng wén gè xiàn, fǎng ná zhēn zāng zhēn dào. wén shū xíng dào lín ān xiàn lái, zhī xiàn chà xiàn wèi xié tóng jī bǔ shǐ chén, xiàn shí xiàn rì de qín ná, bù zài huà xià.
原来王节使另是一个座船,他家小先到一日。次日,王节使方到,已知家小船被盗。细开失单,往杭州府告状。杭州刺史董昌准了,行文各县,访拿真赃真盗。文书行到临安县来,知县差县尉协同缉捕使臣,限时限日的擒拿,不在话下。
zài shuō gù sān láng yī huǒ, zhòng pō chuán yú lú wěi cóng zhōng, jiāng suǒ de lì wù, zhòng rén shí sān fēn jūn fēn. yīn pó liú chū lì, yì dìng duō fēn yī fēn yǔ tā. pó liú gòng dé le sān dà dìng yuán bǎo, bǎi lái liǎng suì yín, jí jīn yín jiǔ qì shǒu shì yòu shí yú jiàn. cǐ shí tiān sè jiàn míng, chéng mén yǐ kāi. pó liú huái le xǔ duō dōng xī, tiào shàng chuán tóu, duì gù sān láng dào:" duō xiè zuò chéng, xià cì zài dāng xiào lì." shuō bà, jìn chéng jìng dào qī hàn lǎo jiā.
再说顾三郎一伙,重泊船于芦苇丛中,将所得利物,众人十三分均分。因婆留出力,议定多分一分与他。婆留共得了三大锭元宝,百来两碎银,及金银酒器首饰又十余件。此时天色渐明,城门已开。婆留怀了许多东西,跳上船头,对顾三郎道:“多谢作成,下次再当效力。”说罢,进城径到戚汉老家。
hàn lǎo wū zì chuáng shàng fān shēn, bèi pó liú jiào huàn qǐ lái, shuāng shǒu jiāng liǎng yǎn kāi mǒ, wèn dào:" dà láng hé shì lái de nèn zǎo?" pó liú dào:" zhōng jiā xiōng dì rú hé hái bù lái?
汉老兀自床上翻身,被婆留叫唤起来,双手将两眼揩抹,问道:“大郎何事来得恁早?”婆留道:“钟家兄弟如何还不来?
wǒ xún tā fān běn zé gè." biàn jiāng yuán bǎo suì yín jí jiǔ qì shǒu shì, yī dùn jiāo fù yǔ qī hàn lǎo, shuō dào:" kǒng pà yòu fán lèi nǐ yīng cǎi, zhèi xiē dōng xī dōu liú nǐ chù, màn màn de zhī xiāo. zuó rì jiè nǐ de shí liǎng tóu, nǐ jiù zài lǐ tou chú le bà. jīn rì èr zhōng lái, nǐ tì wǒ jiāng jǐ liǎng suì yín zuò gè dōng dào, jiù suàn wǒ qǐng tā yī xí." qī hàn lǎo jiàn le xǔ duō cái wù, xīn zhōng huān xǐ, lián shēng yīng dào:" zhè xiǎo shì, dàn píng dà láng fēn fù." pó liú dào:" jīn rì qǐ zǎo xiē, jì èr zhōng wèi lái, wǒ yào xún gè jìng bàn chù dǎ gè dǔn." qī hàn lǎo yǐn tā dào yí gè xiǎo xiǎo gé ér zhōng bái mù chuáng shàng, jiào dào:" dà láng rèn yì ān lè, xiǎo rén qù shū xǐ zé gè."
我寻他翻本则个。”便将元宝碎银及酒器首饰,一顿交付与戚汉老,说道:“恐怕又烦累你应采,这些东西都留你处,慢慢的支销。昨日借你的十两头,你就在里头除了罢。今日二钟来,你替我将几两碎银做个东道,就算我请他一席。”戚汉老见了许多财物,心中欢喜,连声应道:“这小事,但凭大郎分付。”婆留道:“今日起早些,既二钟未来,我要寻个静办处打个盹。”戚汉老引他到一个小小阁儿中白木床上,叫道:“大郎任意安乐,小人去梳洗则个。”
què shuō zhōng míng zhōng liàng zài yá zhōng zǎo fàn guò le, xiù le jǐ dìng yín zi, zài dào qī hàn lǎo jiā lái. hàn lǎo zhèng zài mén shǒu mǎi dōng mǎi xī, jiàn le èr zhōng, biàn dào:" qián dà láng jīn rì zuò dōng dào xiāng qǐng, zài cǐ zhuān hòu jiǔ le, zài xiǎo gé zhōng dǎ dǔn. èr wèi xiān qǐng jìn qù, xiǎo rén jiù lái péi fèng." zhōng míng zhōng liàng liǎng gè sī xià chēng zàn dào:" nán de zhè bān yǒu xìn yì zhī rén." zǒu jìn táng zhōng, zhǐ tīng dé dǎ hān zhī shēng, rú pī lì yì bān de xiǎng. èr zhōng chī yī jīng, xún dào xiǎo gé zhōng, měng jiàn gè zhàng yú zhǎng yī tiáo dà xī yì, jù yú chuáng shàng, tóu shēng liǎng jiǎo, wǔ sè yún wù zhào dìng. zhōng míng zhōng liàng yī qí jiào dào:" zuò guài!" zhǐ zhè shēng" zuò guài", biàn bǎ yún wù chōng sàn, bú jiàn le xī yì, dìng jīng kàn shí, nǎi shì qián dà láng zhí tǐng tǐng de shuì zháo.
却说钟明、钟亮在衙中早饭过了,袖了几锭银子,再到戚汉老家来。汉老正在门首买东买西,见了二钟,便道:“钱大郎今日做东道相请,在此专候久了,在小阁中打盹。二位先请进去,小人就来陪奉。”钟明、钟亮两个私下称赞道:“难得这般有信义之人。”走进堂中,只听得打鼾之声,如霹雳一般的响。二钟吃一惊,寻到小阁中,猛见个丈余长一条大蜥蜴,据于床上,头生两角,五色云雾罩定。钟明、钟亮一齐叫道:“作怪!”只这声“作怪”,便把云雾冲散,不见了蜥蜴,定睛看时,乃是钱大郎直挺挺的睡着。
dì xiōng liǎng gè xīn xià xiǎng dào:" cháng wén shuō yì rén duō yǒu biàn xiàng, míng míng shì gè xī yì, rú hé què shì qián dà láng? cǐ rén hòu lái bì rán yǒu xiē hǎo chù, wǒ men chèn cǐ wèi yù zhī xiān, yǔ tā jié jiāo, yǒu hé bù měi?" liǎng xià shāng liáng dìng, děng dài pó liú xǐng lái, èr rén gèng bù yán qí gù, zhǐ shuō:" wǒ dì xiōng xiāng mù xìn yì, qíng yuàn jié táo yuán zhī yì, bù zhī dà láng yǔn fǒu?" pó liú yě ài èr zhōng wéi rén shuǎng kǎi, dāng xià jiù zài xiǎo gé nèi, bā bài dìng jiāo. yīn pó liú nián zuì xiǎo, zuò le sān dì. zhè rì yě bù dǔ qián, dà jiā chàng yǐn ér bié. lín bié shí, zhōng míng bǎ zuó rì dǔ yíng de shí liǎng yín zi, sòng hái pó liú.
弟兄两个心下想道:“常闻说异人多有变相,明明是个蜥蜴,如何却是钱大郎?此人后来必然有些好处,我们趁此未遇之先,与他结交,有何不美?”两下商量定,等待婆留醒来,二人更不言其故,只说:“我弟兄相慕信义,情愿结桃园之义,不知大郎允否?”婆留也爱二钟为人爽慨,当下就在小阁内,八拜定交。因婆留年最小,做了三弟。这日也不赌钱,大家畅饮而别。临别时,钟明把昨日赌赢的十两银子,送还婆留。
pó liú nà lǐ kěn shōu, biàn dào:" qī hàn lǎo chù xiǎo dì zì jǐ hái guò le, zhè yín, dà gē quán qiě liú xià, qiě dài xiǎo dì shǒu zhōng fá shí, xiāng jiè wèi chí." zhōng míng zhǐ de shōu qù le.
婆留那里肯收,便道:“戚汉老处小弟自己还过了,这银,大哥权且留下,且待小弟手中乏时,相借未迟。”钟明只得收去了。
zì cǐ rì wèi shǐ, sān ge rén shí cháng xiāng jù. yīn shì chī jiǔ dǎ rén, yǐn bó chǎng zhōng chū le gè dà míng, hào wèi" qián táng sān hǔ". zhè jù huà, chuī zài zhōng qǐ ěr duǒ lǐ lái, hǎo shēng bù lè, jiāng liǎng gè ér zi jìn yuē zài yá zhōng, bù xǔ tā chū wài yóu dàng. pó liú lián rì bú jiàn èr zhōng, zài lù shì yá qián tàn tīng, yǐ zhī liǎo zhè gè xiāo xī. hài le yī pà, hǎo jǐ rì bù gǎn qù xún èr zhōng xiāng huì. zhèng shì:
自此日为始,三个人时常相聚。因是吃酒打人,饮博场中出了个大名,号为“钱塘三虎”。这句话,吹在钟起耳朵里来,好生不乐,将两个儿子禁约在衙中,不许他出外游荡。婆留连日不见二钟,在录事衙前探听,已知了这个消息。害了一怕,好几日不敢去寻二钟相会。正是:
qǔ yǒu bì xū duān, xiū jiāng xì xuè kàn.
取友必须端,休将戏谑看。
jiā yán ér xué hǎo, zi xiào fù xīn kuān.
家严儿学好,子孝父心宽。
zài shuō qián pó liú yǔ èr zhōng shū le, shǎo bu dé yòu yǔ gù sān láng zhè huǒ qīn mì, shí cháng tóng qù fàn yán wèi dào. cǐ děng bù fǎ zhī shì, yě bù zhī zuò xià jǐ shí zāo. yuán lái zǒu sī shāng dào lù de, dì yī cì dǎn xiǎo, dì èr cì dǎn dà, dì sān dì sì cì, hún shēn dōu shì dǎn le. tā bù fàn běn qián, dà dìng yín dà guàn chāo de shǐ yòng, jiǎo xìng qí shì bù fā, luò de kuài huó shòu yòng, qiě dào shì fā zài chù, tā yě pàn dé zuò dé. zì gǔ dào:" ruò yào bù zhī, chú fēi mò wèi." zhǐ yīn gù sān láng huǒ nèi chén xiǎo yǐ, jiāng yī duì chì jīn lián huā bēi, zài yín jiàng jiā dào huàn yín zi, bèi yín jiàng rèn chū shì lǐ shí jiǔ yuán wài kù zhōng zhī wù, duì zuò gōng de shuō le. zuò gōng de bào zhī xiàn wèi, fǎng zhe le zhè yī huǒ xìng míng, shàng wèi āi ná.
再说钱婆留与二钟疏了,少不得又与顾三郎这伙亲密,时常同去贩盐为盗。此等不法之事,也不知做下几十遭。原来走私商道路的,第一次胆小,第二次胆大,第三、第四次,浑身都是胆了。他不犯本钱,大锭银大贯钞的使用,侥幸其事不发,落得快活受用,且到事发再处,他也拚得做得。自古道:“若要不知,除非莫为。”只因顾三郎伙内陈小乙,将一对赤金莲花杯,在银匠家倒唤银子,被银匠认出是李十九员外库中之物,对做公的说了。做公的报知县尉,访着了这一伙姓名,尚未挨拿。
hū yī rì, xiàn wèi qǐng zhōng lù shì fù zǐ zài yá zhōng yǐn jiǔ. yīn zhōng míng xiě dé yī shǒu hǎo zì, xiàn wèi yāo zhì shū fáng, qiú tā xiě yī fú dān tiáo. zhōng míng xiě le lǐ tài bái shào nián xíng yī piān, xiàn wèi zhǎn kàn chēng měi. zhōng míng ǒu rán yī yǎn qù jiàn dà duān shí yàn xià, lòu chū xiē zhǐ jiǎo, tuī kāi kàn shí, xiě dé yǒu duō rén xìng míng. zhōng míng yǒu xīn, zhuō gè lěng yǎn, qǔ lái cáng yú xiù zhōng. bèi dì tōu kàn, què shì suǒ fǎng yán kè de dān ér, nèi zhōng yǒu qián pó liú míng zì. zhōng míng chī le yī jīng, shàng xí hòu bù duō jǐ bēi jiǔ, biàn tuī fù tòng xiān huí. xiàn wèi zhī dào zhēn bìng, yóu tā qù le, shéi zhī què shì zhōng míng de guǐ jì.
忽一日,县尉请钟录事父子在衙中饮酒。因钟明写得一手好字,县尉邀至书房,求他写一幅单条。钟明写了李太白《少年行》一篇,县尉展看称美。钟明偶然一眼觑见大端石砚下,露出些纸脚,推开看时,写得有多人姓名。钟明有心,捉个冷眼,取来藏于袖中。背地偷看,却是所访盐客的单儿,内中有钱婆留名字。钟明吃了一惊,上席后不多几杯酒,便推腹痛先回。县尉只道真病,由他去了,谁知却是钟明的诡计。
dāng xià zhōng míng yě bù huí qù, jí jí pǎo dào qī hàn lǎo jiā, jiào tā zhuǎn xún pó liú shuō huà. qià hǎo pó liú zhèng zài tā chǎng zhōng pù pái dǔ sè. zhōng míng jiàn le yě wú xiá zuō yī, yì zhī bì bó qiān chū mén wài, dào gè pì jìng chù, shuō dào rú cǐ rú cǐ," xìng wǒ kàn jiàn, tōu dé fǎng dān zài cǐ. xiōng dì kuài xiē cáng duǒ, kǒng pà bù jiǔ yào lái jī bǔ, wǒ xū jiù nǐ bù dé. yī miàn wǒ zì zhe rén tì nǐ zài xiàn wèi chù shàng xià shǐ qián, ruò sān ge yuè nèi bù fā zuò shí, fāng kě chū tóu. xiōng dì qiān wàn zhēn zhòng." pó liú dào:" dān shàng xǔ duō rén, dōu shì wǒ xīn fù zhì yǒu, gē ge ruò yíng wéi shí, xū yī lì yǔ tā jiě kuān. ruò fàng yī rén dào guān, zhòng rén dōu shì bù gān jìng de." zhōng míng dào:" wǒ zì yǒu dào li."
当下钟明也不回去,急急跑到戚汉老家,教他转寻婆留说话。恰好婆留正在他场中铺牌赌色。钟明见了也无暇作揖,一只臂膊牵出门外,到个僻静处,说道如此如此,“幸我看见,偷得访单在此。兄弟快些藏躲,恐怕不久要来缉捕,我须救你不得。一面我自着人替你在县尉处上下使钱,若三个月内不发作时,方可出头。兄弟千万珍重。”婆留道:“单上许多人,都是我心腹至友,哥哥若营为时,须一例与他解宽。若放一人到官,众人都是不干净的。”钟明道:“我自有道理。”
shuō bà, zhōng míng zì qù le.
说罢,钟明自去了。
zhè yí gè xìn xī jí dé pó liú jiǎo yě bù tíng, jìng pǎo dào nán mén xún jiàn gù sān láng, shuō zhī qí shì, yě jiào tā yī huǒ zuò sù yí kāi, xiū de zhāo fēng lǎn huǒ. gù sān láng dào:" wǒ men zhǐ xià le yán chuán, gè zhèn shì sì sàn chēng kāi, méi rén zhī jué. zhǐ nǐ shǒu zhe diē niáng, méi chù qù de, zěn me hǎo?" pó liú dào:" wǒ zì bù fáng shì, zhēn zhòng zhēn zhòng."
这一个信息急得婆留脚也不停,径跑到南门寻见顾三郎,说知其事,也教他一伙作速移开,休得招风揽火。顾三郎道:“我们只下了盐船,各镇市四散撑开,没人知觉。只你守着爹娘,没处去得,怎么好?”婆留道:“我自不妨事,珍重珍重。”
shuō bà bié qù. cóng cǐ pó liú zhuāng bìng zài jiā, zhǔn zhǔn zhù le sān ge yuè. zǎo wǎn zhǐ yǎn xí qiāng bàng, bìng bù gǎn chū mén. lián zì jǐ diē niáng yě dào shì gè yì shì, què bù zhī qí zhōng yuán gù. yǒu shī wèi zhèng: zhōng míng yù jiù pó liú nàn, yòu jiàn pó liú zhuǎn bào rén.
说罢别去。从此婆留装病在家,准准住了三个月。早晚只演习枪棒,并不敢出门。连自己爹娘也道是个异事,却不知其中缘故。有诗为证:钟明欲救婆留难,又见婆留转报人。
tóng lè tóng yōu zhēn yì qì, yīng xióng bì bù fù jiāo qīn.
同乐同忧真义气,英雄必不负交亲。
què shuō xiàn wèi cì rì zhèng yào gōu shè gōng shì, xún yàn dǐ xià zhè fú fǎng dān, yǐ bú jiàn le. yī shí luàn jiāng qǐ lái, jiāng shū fáng zhōng xiǎo sī diào dǎ, zài bù kěn zhāo chéng. yī lián luàn le sān rì, méi xiē yǐng xiǎng, xiàn wèi méi zuò dào lǐ chù. cǐ shí zhōng míng zhōng liàng pàn què sī cái, shàng xià shǐ yòng, jī bǔ shǐ chén dōu dé le huì lù yòu jiāng bái yín èr bǎi liǎng, yāng shǐ chén zhuǎn sòng xiàn wèi, jiào tā gé qǐ zhè zōng gōng shì. xìng de xiàn wèi xìng tān, yòu tīng de shǐ chén shuō dào, lù shì yá lǐ tì tā dǎ diǎn, zhǐ yí dào nà biān xiān dào le lù shì zhī shǒu, wǒ yě luò de fàng sōng, zuò gè rén qíng. shōu shòu le yín zi, jiǎ yì lì xiàn yǔ shǐ chén jī fǎng. guò le yī yuè liǎng yuè, bǎ zhè shì dōu fàng màn le. zhèng shì" guān wú sān rì jǐn", yòu dào shì" yǒu qián shǐ de guǐ tuī mò", bù zài huà xià.
却说县尉次日正要勾摄公事,寻砚底下这幅访单,已不见了。一时乱将起来,将书房中小厮吊打,再不肯招承。一连乱了三日,没些影响,县尉没做道理处。此时钟明、钟亮拚却私财,上下使用,缉捕使臣都得了贿赂;又将白银二百两,央使臣转送县尉,教他阁起这宗公事。幸得县尉性贪,又听得使臣说道,录事衙里替他打点,只疑道那边先到了录事之手,我也落得放松,做个人情。收受了银子,假意立限与使臣缉访。过了一月两月,把这事都放慢了。正是“官无三日紧”,又道是“有钱使得鬼推磨”,不在话下。
huà fēn liǎng tóu. zài biǎo jiāng xī hóng zhōu yǒu gè shù shì, cǐ rén shàn shí tiān wén, jīng tōng xiāng shù. bái hóng guàn rì, biàn zhī yì shuǐ jiān móu bǎo qì téng kōng, yù biàn fēng chéng shén wù. jué bān chāo fēng hóu zhī guì, kè dèng tōng è sǐ zhī qī. yāng xiáng yǒu zhǔn bàn shén xiān, zhàn hòu wú chà gāo shù shì. zhè shù shì huàn zuò liào shēng, yù zhī táng jì jiāng luàn, yǐn yú sōng mén shān zhōng. hū yī rì yè zuò, wàng jiàn dòu niú zhī xū, yǐn yǐn yǒu lóng wén wǔ cǎi, zhī shì wáng qì. suàn lái gāi shì qián táng fēn yě, tè dì shōu shí xíng náng lái yóu qián táng zài zhàn yún qì, què yòu zài lín ān dì miàn. nǎi zhuāng zuò xiàng shì, yǐn yú lín ān shì shàng. měi rì shì zhōng rén qiú xiāng zhě shén duō, dōu shì děng xián zhī bèi, bìng wú yì rén zài nèi. hū rán xiǎng qǐ:" lù shì zhōng qǐ, shì wǒ gù yǒu, hé bù qù jiàn tā?" jí máng dào lù shì yá zhōng tōng míng.
话分两头。再表江西洪州有个术士,此人善识天文,精通相术。白虹贯日,便知易水奸谋;宝气腾空,预辨丰城神物。决班超封侯之贵,刻邓通饿死之期。殃祥有准半神仙,占候无差高术士。这术士唤做廖生,预知唐季将乱,隐于松门山中。忽一日夜坐,望见斗牛之墟,隐隐有龙文五采,知是王气。算来该是钱塘分野,特地收拾行囊来游钱塘;再占云气,却又在临安地面。乃装做相士,隐于临安市上。每日市中人求相者甚多,都是等闲之辈,并无异人在内。忽然想起:“录事钟起,是我故友,何不去见他?”即忙到录事衙中通名。
zhōng qǐ zhī shì gù rén liào shēng dào cǐ, dào xǐ ér yíng. xiāng jiàn lǐ bì, gè xù hán wēn. zhōng qǐ kòu qí lái yì, liào shēng píng qù cóng rén, sī xiàng zhōng qǐ ěr biān shuō dào:" bù xiào yè lái wàng qì, zhī yǒu yì rén zài yú guì xiàn. qiú zhī shì zhōng shù rì, chá bù kě dé.
钟起知是故人廖生到此,倒屣而迎。相见礼毕,各叙寒温。钟起叩其来意,廖生屏去从人,私向钟起耳边说道:“不肖夜来望气,知有异人在于贵县。求之市中数日,查不可得。
kàn zú xià zūn xiāng, suī rán guì xiǎn, wèi zú yǐ dāng cǐ yě." zhōng qǐ nǎi zhào míng liàng èr zi, qiú tā yī kàn. liào shēng dào:" gǔ fǎ jiē guì, rán bù guò rén chén zhī wèi. suǒ wèi yì rén, shàng yīng zhe dòu niú jiān wáng qì, wéi tiān zǐ zú yǐ dāng zhī, zuì xià yì dé wǔ bà zhū hóu, fāng yīng qí zhào ěr." zhōng qǐ nǎi liú liào shēng zài yá zhōng guò sù.
看足下尊相,虽然贵显,未足以当此也。”钟起乃召明、亮二子,求他一看。廖生道:“骨法皆贵,然不过人臣之位。所谓异人,上应着斗牛间王气,惟天子足以当之,最下亦得五霸诸侯,方应其兆耳。”钟起乃留廖生在衙中过宿。
cì rì, zhōng qǐ zhǐ shuō xiàn zhōng yǒu yí nán shì, yù gòng shāng yì, bèi xià jiǔ xí zài yīng shān sì zhōng, xī zhào běn xiàn yǒu míng mù dì háo jié lái huì, lìng liào shēng bèi dì lǐ yí gè gè kàn guò, qí zhōng guì jiàn bù yī, jiē bù zú yǐ dāng dà guì zhī zhào. dāng rì xí sàn, zhōng qǐ zài yāo liào shēng dào yá, yù dài lái rì, gèng sōu xún xiāng cūn háo jié, jiào tā bǎo kàn. cǐ shí tiān sè jiāng wǎn, èr rén bìng mǎ ér huí.
次日,钟起只说县中有疑难事,欲共商议,备下酒席在英山寺中,悉召本县有名目的豪杰来会,令廖生背地里一个个看过,其中贵贱不一,皆不足以当大贵之兆。当日席散,钟起再邀廖生到衙,欲待来日,更搜寻乡村豪杰,教他饱看。此时天色将晚,二人并马而回。
què shuō qián pó liú zài jiā, yǐ shǒu guò sān ge yuè wú shì, huān xǐ wú xiàn. xiǎng qǐ èr zhōng jiù mìng zhī ēn, dà zhe dǎn, lái dào xiàn qián, wén de zhōng qǐ zài yīng shān sì yàn huì, qiāo dì dào tā yá zhōng, yào xún èr zhōng xiōng dì bài xiè. zhōng míng zhōng liàng zhī shì pó liú xiāng fǎng, chéng zhe fù qīn bù zài, huāng máng chū lái, xiāng yíng jù huà. hū tīng dé mǎ líng shēng xiǎng, zhōng qǐ huí lái le. pó liú wàng jiàn le zhōng qǐ, hǔ dé xīn tóu luàn tiào, dī zhe tóu, wàng wài zhǐ gù pǎo. zhōng qǐ wèn shì shèn rén, hē jiào ná xià. liào shēng jí máng xiàng zhōng qǐ shuō dào:" qí zāi, guài zāi! suǒ yán yì rén, nǎi yīng zài cǐ rén shēn shàng, bù kě màn zhī." zhōng qǐ sù xìn liào shēng zhī shù, biàn gǎi kǒu jiào rén hǎo hǎo qǐng lái xiāng jiàn, pó liú zhǐ de zhuàn lái.
却说钱婆留在家,已守过三个月无事,欢喜无限。想起二钟救命之恩,大着胆,来到县前,闻得钟起在英山寺宴会,悄地到他衙中,要寻二钟兄弟拜谢。钟明、钟亮知是婆留相访,乘着父亲不在,慌忙出来,相迎聚话。忽听得马铃声响,钟起回来了。婆留望见了钟起,唬得心头乱跳,低着头,望外只顾跑。钟起问是甚人,喝教拿下。廖生急忙向钟起说道:“奇哉,怪哉!所言异人,乃应在此人身上,不可慢之。”钟起素信廖生之术,便改口教人好好请来相见,婆留只得转来。
zhōng qǐ wèn qí xìng míng, pó liú hǎo xiàng ní sù mù diāo de, nà lǐ gǎn shuō. zhōng qǐ jiāo zào, nǎi huàn liǎng gè ér zi wèn:" cǐ rén hé xìng hé míng? zhù jū hé chǔ? yuán hé nǐ yǔ tā xiāng shí?" zhōng míng liào mán bù guò, zhǐ de shuō dào:" cǐ rén xìng qián, xiǎo míng pó liú, nǎi lín ān lǐ rén." zhōng qǐ dà xiào yī shēng, chě zhe liào shēng bèi dì shuō dào:" xiān shēng cuò yǐ!
钟起问其姓名,婆留好象泥塑木雕的,那里敢说。钟起焦燥,乃唤两个儿子问:“此人何姓何名?住居何处?缘何你与他相识?”钟明料瞒不过,只得说道:“此人姓钱,小名婆留,乃临安里人。”钟起大笑一声,扯着廖生背地说道:“先生错矣!
cǐ nǎi lǐ zhōng wú lài zǐ, mù xià xìng táo fǎ wǎng, ān wàng fù guì hū?" liào shēng dào:" wǒ yǐ jué dìng bù chà, zú xià fù zǐ zhī guì, jiē yīn cǐ rén ér dé." nǎi xiàng pó liú shuō dào:" nǐ gǔ fǎ fēi cháng, bì dāng dà guì, guāng qián yào hòu, yuàn hǎo shēng zì ài." yòu xiàng zhōng qǐ shuō dào:" wǒ suǒ yǐ fǎng qiú yì rén zhě, fēi tān tú rì hòu qiè dài fù guì, zhèng yù yàn wǒ shù fǎ zhī shén ěr. cóng cǐ gèng shí nián, wú yán bì yàn, zú xià shí zhī. zhǐ jīn rì xiāng bié, hòu huì wèi kě zhī yě." shuō bà, piāo rán ér qù.
此乃里中无赖子,目下幸逃法网,安望富贵乎?”廖生道:“我已决定不差,足下父子之贵,皆因此人而得。”乃向婆留说道:“你骨法非常,必当大贵,光前耀后,愿好生自爱。”又向钟起说道:“我所以访求异人者,非贪图日后挈带富贵,正欲验我术法之神耳。从此更十年,吾言必验,足下识之。只今日相别,后会未可知也。”说罢,飘然而去。
zhōng qǐ cái xìn dào pó liú shì gè yì rén, zhōng míng zhōng liàng yòu jiāng qī hàn lǎo jiā suǒ jiàn xī yì shēng jué zhī shì, duì fù qīn shù zhī, yù jiā hài rán. dàng wǎn, zhōng qǐ biàn jiào ér zi liú kuǎn pó liú, quàn tā qín xué qiāng bàng, bù kě wù wài wèi fēi, zhì sǔn shēng míng. jiā zhōng fá qián shǐ yòng, wǒ dāng xiāng zhù. zì cǐ zhōng míng zhōng liàng réng jiù yǔ pó liú wǎng lái bù jué, bǐ qián gèng jiā qīn mì. yǒu shī wèi zhèng: kān jiē háo jié hùn fēng chén, shuí xiàng pín qióng shí yì rén?
钟起才信道婆留是个异人,钟明、钟亮又将戚汉老家所见蜥蜴生角之事,对父亲述之,愈加骇然。当晚,钟起便教儿子留款婆留,劝他勤学枪棒,不可务外为非,致损声名。家中乏钱使用,我当相助。自此钟明、钟亮仍旧与婆留往来不绝,比前更加亲密。有诗为证:堪嗟豪杰混风尘,谁向贫穷识异人?
zhǐ wèi liào shēng néng jù yǎn, dùn lìng lù shì kuǎn jiā bīn.
只为廖生能具眼,顿令录事款嘉宾。
huà shuō táng xī zōng gān fú èr nián, huáng cháo bīng qǐ, gōng lüè zhè dōng dì fāng, háng zhōu cì shǐ dǒng chāng, chū xià mù bīng bǎng wén. zhōng qǐ wén zhī cǐ xìn, duì ér zi shuō dào:" jí jīn huáng kòu chāng jué, bīng fēng zhì jìn, cì shǐ mù xiāng yǒng shā zéi, cǐ nǎi zhuàng shì lì gōng zhī qiū, hé bù quàn qián pó liú yī qù?" zhōng míng zhōng liàng dào:" ér bèi jiē yuàn tóng tā lì gōng." zhōng qǐ huān xǐ, dāng xià qǐng dào pó liú, jiāng cǐ qíng duì tā shuō le. pó liú mó quán chēng zhǎng, yǒng yuè yuàn xíng. yī yīng yì jiǎ qì zhàng, dōu shì zhōng qǐ zhī chí yòu jiāng yín èr shí liǎng, zhù pó liú wèi ān jiā zhī fèi, gǎi míng qián liú, biǎo zì jù měi, quàn liú" liú" èr yīn xiāng tóng gù yě. sān rén cí jiā shàng lù, zhí dào háng zhōu, jiàn le cì shǐ dǒng chāng. dǒng chāng jiàn tā qì àn kuí wú, shì qí wǔ yì, guǒ rán shú xián, bù shèng zhī xǐ, jiē shǔ wèi pí jiàng, jūn qián tīng yòng.
话说唐僖宗乾符二年,黄巢兵起,攻掠浙东地方,杭州刺史董昌,出下募兵榜文。钟起闻知此信,对儿子说道:“即今黄寇猖獗,兵锋至近,刺史募乡勇杀贼,此乃壮士立功之秋,何不劝钱婆留一去?”钟明、钟亮道:“儿辈皆愿同他立功。”钟起欢喜,当下请到婆留,将此情对他说了。婆留磨拳撑掌,踊跃愿行。一应衣甲器仗,都是钟起支持;又将银二十两,助婆留为安家之费,改名钱镠,表字具美,劝留“镠”二音相同故也。三人辞家上路,直到杭州,见了刺史董昌。董昌见他器岸魁梧,试其武艺,果然熟闲,不胜之喜,皆署为裨将,军前听用。
bù yī rì, tàn zǐ bào dào:" huáng cháo bīng shù wàn jiāng fàn lín ān, wàng xiàng gōng cè yìng."
不一日,探子报道:“黄巢兵数万将犯临安,望相公策应。”
dǒng chāng jiù jiǎ qián liú yǐ bīng mǎ shǐ zhī zhí, shǐ lǐng bīng wǎng jiù. wèn dào:" cǐ xíng yòng bīng jǐ hé?" qián liú dá dào:" jiāng zài móu bù zài yǒng, bīng guì jīng bù guì duō. yuàn dé èr zhōng wèi zhù, bīng sān bǎi rén zú yǐ." dǒng chāng jí mìng qián liú yú běn zhōu jūn wǔ zì xíng tiāo xuǎn sān bǎi rén, tóng zhōng míng zhōng liàng shuài lǐng, wàng lín ān jìn fā.
董昌就假钱镠以兵马使之职,使领兵往救。问道:“此行用兵几何?”钱镠答道:“将在谋不在勇,兵贵精不贵多。愿得二钟为助,兵三百人足矣。”董昌即命钱镠于本州军伍自行挑选三百人,同钟明、钟亮率领,望临安进发。
dào shí jiàn zhèn, tàn tīng zéi bīng lí zhèn zhǐ shí wǔ lǐ. qián liú yǔ èr zhōng shāng yì dào:" wǒ bīng shǎo, zéi bīng duō zhǐ kě zhì qǔ, bù kě lì dí: yí chū qí bīng yīng zhī." nǎi xuǎn gōng nǔ shǒu èr shí míng, zì jiā shuài lǐng, duō dài liáng jiàn, fú shān gǔ xiǎn yào zhī chù. xiān chà pào shǒu èr rén, fú yú zéi bīng lái lù, yī děng zéi bīng guò xiǎn, fàng pào wèi hào, èr shí zhāng qiáng gōng, yī qí shè zhī zhōng míng zhōng liàng gè yǐn yī bǎi rén zuǒ yòu mái fú, zhǔn bèi cè yìng yú bīng sàn zài shān gǔ, yáng qí nà hǎn, yǐ zhù bīng shì.
到石鉴镇,探听贼兵离镇止十五里。钱镠与二钟商议道:“我兵少,贼兵多;只可智取,不可力敌:宜出奇兵应之。”乃选弓弩手二十名,自家率领,多带良箭,伏山谷险要之处。先差炮手二人,伏于贼兵来路,一等贼兵过险,放炮为号,二十张强弓,一齐射之;钟明、钟亮各引一百人左右埋伏,准备策应;余兵散在山谷,扬旗呐喊,以助兵势。
fēn bō yǐ dìng, huáng cháo bīng zǎo dào. yuán lái shí jiàn zhèn shān lù xiǎn ài, zhǐ róng yī rén yī qí. zéi xiān fēng lǜ qián duì bīng dù xiǎn, jiē dān qí yú guàn ér guò. hū tīng dé yī shēng pào xiǎng, èr shí zhāng jìn nǔ qí fā, zéi rén dà jīng, zhèng bù zhī duō shǎo rén mǎ. zéi xiān fēng shēn chuān hóng jǐn páo, shǒu zhí fāng tiān huà jǐ, lǐng chā lìng zì qí, kuà yī pǐ guā huáng zhàn mǎ, zhèng yáng wēi yào wǔ ér lái, què bèi nǔ jiàn zhōng le jǐng xiàng, dào shēn diān xià mǎ lái, zéi bīng dà luàn. zhōng míng zhōng liàng yǐn zháo èr bǎi rén, hū fēng hē shì, liǎng tóu shā chū. zéi bīng zháo máng, yòu tīng dé sì wéi nà hǎn bù jué, zhèng bù zhī duō shǎo jūn mǎ, zì xiāng róu tà.
分拨已定,黄巢兵早到。原来石鉴镇山路险隘,止容一人一骑。贼先锋率前队兵度险,皆单骑鱼贯而过。忽听得一声炮响,二十张劲弩齐发,贼人大惊,正不知多少人马。贼先锋身穿红锦袍,手执方天画戟,领插令字旗,跨一匹瓜黄战马,正扬威耀武而来,却被弩箭中了颈项,倒身颠下马来,贼兵大乱。钟明、钟亮引着二百人,呼风喝势,两头杀出。贼兵着忙,又听得四围呐喊不绝,正不知多少军马,自相蹂踏。
zhǎn shǒu wǔ bǎi yú jí, yú zéi kuì sàn.
斩首五百余级,余贼溃散。
qián liú quán shèng le yī zhèn, xiǎng dào:" cǐ nǎi jiǎo xìng zhī jì, kě yī yòng bù kě zài yě. ruò zéi bīng dà zhì, sān bǎi rén jiē wèi jī fěn yǐ." cǐ qù sān shí lǐ wài, yǒu yī cūn, míng bā bǎi lǐ, yǐn bīng tún yú bǐ chù, nǎi duì dào páng yī lǎo ǎo shuō dào:" ruò yǒu rén wèn nǐ lín ān bīng de xiāo xī, dàn yán tún bā bǎi lǐ jiù shì."
钱镠全胜了一阵,想道:“此乃侥幸之计,可一用不可再也。若贼兵大至,三百人皆为齑粉矣。”此去三十里外,有一村,名八百里,引兵屯于彼处,乃对道旁一老媪说道:“若有人问你临安兵的消息,但言屯八百里就是。”
què shuō huáng cháo tīng dé qián duì zài shí jiàn zhèn shī lì, tǒng lǐng dà jūn, mí shān bì yě ér lái. dào de zhèn shàng, bú jiàn yí gè guān jūn, qiǎn rén sì xià sōu xún jū mín wèn xìn. shǎo tíng, ná dé lǎo ǎo dào lái, wèn dào:" lín ān jūn zài nà li?" lǎo ǎo dá dào:" tún bā bǎi lǐ." zài sān wèn shí, zhǐ shì shuō" tún bā bǎi lǐ". huáng cháo bù zhī" bā bǎi lǐ" shì dì míng, zhī dào guān jūn sì jí, tún le bā bǎi lǐ lù zhī yuǎn, nǎi tàn dào:" xiàng zhě èr shí gōng nǔ shǒu, shàng rán dí tā bù guò, kuàng bā bǎi lǐ tún bīng hū? háng zhōu bù kě de yě!" yú shì zéi bīng bù gǎn tíng shí jiàn zhèn shàng, jìng wàng yuè zhōu yí lù ér qù, lín ān lài yǐ bǎo quán. yǒu shī wèi zhèng: néng jiāng shǎo zú shèng duō rén, liáng jiàng jī móu miào ruò shén.
却说黄巢听得前队在石鉴镇失利,统领大军,弥山蔽野而来。到得镇上,不见一个官军,遣人四下搜寻居民问信。少停,拿得老媪到来,问道:“临安军在那里?”老媪答道:“屯八百里。”再三问时,只是说“屯八百里”。黄巢不知“八百里”是地名,只道官军四集,屯了八百里路之远,乃叹道:“向者二十弓弩手,尚然敌他不过,况八百里屯兵乎?杭州不可得也!”于是贼兵不敢停石鉴镇上,径望越州一路而去,临安赖以保全。有诗为证:能将少卒胜多人,良将机谋妙若神。
sān bǎi bīng tún bā bǎi lǐ, zéi jūn hài sàn xī fēng chén.
三百兵屯八百里,贼军骇散息烽尘。
zài shuō yuè zhōu guān chá shǐ liú hàn hóng, tīng dé huáng cháo bīng dào, yī shí bù céng zuò dé zhǔn bèi, nǎi qiǎn rén dǎ huà, qíng yuàn duō jiāng jīn bó kào jūn, qiú miǎn gōng lüè. huáng cháo shòu qí jīn bó, yì jìng guò yuè zhōu ér qù. yuán lái liú hàn hóng xiān wèi háng zhōu cì shǐ, dǒng chāng zài tā shǒu xià zuò pí jiàng, chōng mù bīng shǐ, yīn píng le pàn zéi wáng yǐng zhī luàn, dǒng chāng yǒu gōng, jiù shēng zuò háng zhōu cì shǐ, liú hàn hóng què shēng zuò yuè zhōu guān chá shǐ. hàn hóng yīn dǒng chāng zài tā shǒu xià chū shēn, lǚ lǚ qī wǔ, dǒng chāng bù néng kān, jiàn shēng xián xì. jīn rì cháo zéi jīng guò yuè zhōu, suī rán bù céng shā lüě, què fèi le xǔ duō jīn bó, fǎng zhī háng zhōu dào bèi dǒng chāng dé shèng bào gōng, xīn zhōng yù jiā bù píng. yǒu mén xià bīn kè shěn kē xiàn jì dào:" lín ān tuì zéi zhī gōng, jiē lài bīng mǎ shǐ qián liú yòng móu qǔ shèng. wén de qián liú zhì yǒng zú bèi, míng gōng ruò chí zhǐ chǐ zhī shū, hòu jù lǐ bì, zhǐ shuō yuè zhōu zéi kòu wèi píng, xiàng dǒng chāng jiè qián liú lái cǐ zhēng jiǎo hōng dé qián liú dào cǐ, huò yōu dài yǐ jié qí xīn, huò xún shì yǐ zhǎn qí shǒu. dǒng chāng gē qù yòu bì, wú néng wéi yǐ. fāng jīn zhāo zhèng diān dǎo, huàn guān nòng quán, guān jiā wēi lìng bù xíng, tiān xià yīng xióng jiē yǒu gē jù yī fāng zhī yì. ruò tūn bìng dǒng chāng, yǎn yǒu háng yuè, cǐ bà wáng zhī yè yě." liú hàn hóng wéi rén zhì guǎng cái shū, zhè yī xí huà, zhèng tóu qí jī, yǐ shǒu fǔ shěn kē zhī bèi, lián shēng zàn dào:" wú xīn fù rén suǒ jiàn jí míng, miào zāi, miào zāi!" jí máng xiū shū yī fēng: hàn hóng zài bài, fèng shū yú gù rén dǒng gōng huī xià: qǐng zhě cháo zéi chāng jué, yuè zhōu bīng wēi jiàng guǎ, nán yǐ bèi yù. wén huī xià yǒu bīng mǎ shǐ qián liú, móu néng liào dí, yǒng chēng guàn jūn. jīn guì zhōu yǐ píng, qǐ niàn chún chǐ zhī yì, qiǎn liú qián lái, xié lì jù zéi. shì dìng zhī hòu, gōng guī huī xià. liáo jù jīn jiǎ yī fù, míng mǎ èr pǐ, quán biǎo wēi chén, fú qǐ xiào nà.
再说越州观察使刘汉宏,听得黄巢兵到,一时不曾做得准备,乃遣人打话,情愿多将金帛犒军,求免攻掠。黄巢受其金帛,亦径过越州而去。原来刘汉宏先为杭州刺史,董昌在他手下做裨将,充募兵使,因平了叛贼王郢之乱,董昌有功,就升做杭州刺史,刘汉宏却升做越州观察使。汉宏因董昌在他手下出身,屡屡欺侮,董昌不能堪,渐生嫌隙。今日巢贼经过越州,虽然不曾杀掠,却费了许多金帛,访知杭州到被董昌得胜报功,心中愈加不平。有门下宾客沈苛献计道:“临安退贼之功,皆赖兵马使钱镠用谋取胜。闻得钱镠智勇足备,明公若驰咫尺之书,厚具礼币,只说越州贼寇未平,向董昌借钱镠来此征剿;哄得钱镠到此,或优待以结其心,或寻事以斩其首。董昌割去右臂,无能为矣。方今朝政颠倒,宦官弄权,官家威令不行,天下英雄皆有割据一方之意。若吞并董昌,奄有杭越,此霸王之业也。”刘汉宏为人志广才疏,这一席话,正投其机,以手抚沈苛之背,连声赞道:“吾心腹人所见极明,妙哉,妙哉!”即忙修书一封:汉宏再拜,奉书于故人董公麾下:顷者巢贼猖獗,越州兵微将寡,难以备御。闻麾下有兵马使钱镠,谋能料敌,勇称冠军。今贵州已平,乞念唇齿之义,遣镠前来,协力拒贼。事定之后,功归麾下。聊具金甲一副,名马二匹,权表微忱,伏乞笑纳。
yuán lái dǒng chāng yě yǒu xīn yí jì liú hàn hóng, xiān qī chāi rén dǎ tīng yuè zhōu shì qíng, yǐ zhī huáng cháo bīng tuì rú jīn shū shàng fǎn shuō cháo kòu chāng jué, qí zhōng bì yǒu yuán gù, jí qǐng qián liú lái shāng yì. qián liú dào:" míng gōng yǔ liú guān chá xì xián yǐ gòu, cǐ bù liǎng lì zhī shì yě. wén liú guān chá zì tuō dì wáng zhī zhòu, yù tú fēi wàng cháo zéi zài jìng, bù fā bīng xiāng jù, nǎi yǐ jīn bó mǎi hé, qí yì bù cè. míng gōng ruò jiǎ jīng bīng èr qiān fù liú, shēng yán xiāng zhù, hàn hóng wú móu, bì xīn rán jiàn nà, chéng biàn tú zhī, yuè zhōu kě yī jǔ ér dìng. yú shì biǎo zòu cháo tíng, zuò hàn hóng yǐ hé zéi móu pàn zhī zuì, cháo tíng fāng shì gū xī, bì zhòng jiǎng míng gōng zhī gōng. míng gōng xūn chuí yú zhú bó, shēn ān yú tài shān, qǐ fēi wàn quán zhī cè hū?" dǒng chāng xīn rán cóng zhī, jí dǎ fā huí shū, zhe lái shǐ xiān qù. suí hòu fā jīng bīng èr qiān, fù yǔ qián liú, lín xíng zhǔ dào:" cǐ qù jiàn jǐ ér zuò, xiǎo xīn zài yì."
原来董昌也有心疑忌刘汉宏,先期差人打听越州事情,已知黄巢兵退;如今书上反说巢寇猖獗,其中必有缘故,即请钱镠来商议。钱镠道:“明公与刘观察隙嫌已构,此不两立之势也。闻刘观察自托帝王之胄,欲图非望;巢贼在境,不发兵相拒,乃以金帛买和,其意不测。明公若假精兵二千付镠,声言相助,汉宏无谋,必欣然见纳,乘便图之,越州可一举而定。于是表奏朝廷,坐汉宏以和贼谋叛之罪,朝廷方事姑息,必重奖明公之功。明公勋垂于竹帛,身安于泰山,岂非万全之策乎?”董昌欣然从之,即打发回书,着来使先去。随后发精兵二千,付与钱镠,临行嘱道:“此去见几而作,小心在意。”
què shuō liú hàn hóng jiē le huí shū, zhī dào dǒng chāng yǐ qiǎn qián liú dào lái, bù shèng zhī xǐ, biàn yǔ bīn kè shěn kē shāng yì. shěn kē dào:" qián liú suǒ lǐng èr qiān rén, jiē shèng bīng yě. ruò zòng zhī rù chéng, shí wéi nán zhì. jīn qí qí wèi lái, yù lìng rén yíng zhī, shǐ tún bīng yú chéng wài, dú zhào qián liú xiāng jiàn. bǐ jì wú yǔ yì, wéi wú suǒ zhì, rán hòu qiǎn jiàng dài lǐng qí bīng, hòu jiā ēn láo, shǐ dǎo gē yǐ xí háng zhōu. jí léi bù jí yǎn ěr, dǒng chāng kě kè yǐ." liú hàn hóng yòu zàn dào:" wú xīn fù rén suǒ jiàn jí míng, miào zāi, miào zāi!" jí mìng shěn kē chū chéng yíng hòu qián liú, bù zài huà xià.
却说刘汉宏接了回书,知道董昌已遣钱镠到来,不胜之喜,便与宾客沈苛商议。沈苛道:“钱镠所领二千人,皆胜兵也。若纵之入城,实为难制。今俟其未来,预令人迎之,使屯兵于城外,独召钱镠相见。彼既无羽翼,惟吾所制,然后遣将代领其兵,厚加恩劳,使倒戈以袭杭州。疾雷不及掩耳,董昌可克矣。”刘汉宏又赞道:“吾心腹人所见极明,妙哉,妙哉!”即命沈苛出城迎候钱镠,不在话下。
zài shuō qián liú lǐng le èr qiān jūn mǎ, lái dào yuè zhōu chéng wài, shěn kē yíng zhù, xiāng jiàn lǐ bì. shěn kē dào:" fèng guān chá zhī mìng, chéng zhōng xiá xiǎo, bù néng róng kè bīng, quán yú chéng wài tún zhá, dān qǐng jiāng jūn rù chéng xiāng huì."
再说钱镠领了二千军马,来到越州城外,沈苛迎住,相见礼毕。沈苛道:“奉观察之命,城中狭小,不能容客兵,权于城外屯札,单请将军入城相会。”
qián liú yǐ zhī liú hàn hóng duō zhuàn zhī jì, biàn jiāng jì jiù jì, jiǎ yì fā nù dào:" qián mǒu běn yī jiè pǐ fū, hé chá shǐ bù xián yú jiàn, hòu bì xiāng zhāo, mǒu gǎn chá shǐ zhī jǐ zhī ēn, yuàn yǐ gān nǎo xiāng bào. dǒng cì shǐ yǔ chá shǐ wài qīn nèi jì, bù yù mǒu lái, yòu zhǐ kěn fā bīng wǔ bǎi rén, mǒu zài sān miǎn qiǎng, fāng xǔ èr qiān zhī shù. mǒu tiāo xuǎn jīng zhuàng, yī kě dāng bǎi, tè lái fǔ zhù chá shǐ, chéng bǎi shì zhī gōng yè. chá shǐ bù niàn mǒu qín láo, qīn xíng kào láo, nǎi ān zuò chéng zhōng, hū mǒu xiāng jiàn, rú hū xià lì, cǐ fēi jìng xián zhī dào! mǒu biàn yǐn bīng ér huí, bù yuàn jiàn chá shǐ yǐ." shuō bà, yǎng miàn tàn yún:" qián mǒu yī piàn zhuàng xīn, kě xī, kě xī!" shěn kē zhǐ rèn shì zhēn xīn, huāng máng shōu kē dào:" jiāng jūn xiū yào cuò guài, guān chá shí bù zhī jiāng jūn xīn shì. róng mǒu jìn chéng duì guān chá shuō zhī, bì dāng qīn zì láo jūn, yǔ jiāng jūn xiāng jiàn." shuō bà, fēi mǎ rù chéng qù le.
钱镠已知刘汉宏掇赚之计,便将计就计,假意发怒道:“钱某本一介匹夫,荷察使不嫌愚贱,厚币相招,某感察使知己之恩,愿以肝脑相报。董刺史与察使外亲内忌,不欲某来,又只肯发兵五百人,某再三勉强,方许二千之数。某挑选精壮,一可当百,特来辅助察使,成百世之功业。察使不念某勤劳,亲行犒劳,乃安坐城中,呼某相见,如呼下隶,此非敬贤之道!某便引兵而回,不愿见察使矣。”说罢,仰面叹云:“钱某一片壮心,可惜,可惜!”沈苛只认是真心,慌忙收科道:“将军休要错怪,观察实不知将军心事。容某进城对观察说知,必当亲自劳军,与将军相见。”说罢,飞马入城去了。
qián liú fēn fù shǒu xià xīn fù jiàng xiào, rú cǐ rú cǐ, gè rén àn zuò zhǔn bèi.
钱镠分付手下心腹将校,如此如此,各人暗做准备。
qiě shuō liú hàn hóng tīng shěn kē huí huà, xìn yǐ wéi rán. nǎi shā niú zǎi mǎ, dà fā chú liáng, wèi kào jūn zhī lǐ. jīng qí gǔ yuè qián dǎo, zhí dào běi mén wài guǎn yì zhōng zuò xià, děng dài qián liú rù jiàn, zhǐ wàng tā xíng piān bì jiàn zhǔ jiàng zhī lǐ. shéi zhī qián liú lǐng zhe xīn fù èr shí yú rén, áng rán ér rù, duì zhe liú hàn hóng gǒng shǒu dào:" xiǎo jiàng jiǎ zhòu zài shēn, shù bù xià bài le." qì dé liú hàn hóng miàn rú tǔ sè. shěn kē zì jué shī xìn, mǎn liǎn tòng hóng, shàng qián fā nù dào:" jiāng jūn chà yǐ! cháng yán:' jūn yǒu tóu, jiāng yǒu zhǔ.' zūn bēi shàng xià, gǔ zhī cháng lǐ. dǒng cì shǐ mìng jiāng jūn lái yǔ guān chá zhù lì, jiāng jūn biàn shì guān chá huī xià zhī rén. kuàng dǒng cì shǐ chū shēn guān chá mén xià, shàng rán bù gǎn yǔ guān chá dí tǐ, jiāng jūn rú cǐ jù ào, qǐ xiǎo qù wǒ yuè zhōu wú jūn mǎ hū?"
且说刘汉宏听沈苛回话,信以为然。乃杀牛宰马,大发刍粮,为犒军之礼。旌旗鼓乐前导,直到北门外馆驿中坐下,等待钱镠入见,指望他行偏裨见主将之礼。谁知钱镠领着心腹二十余人,昂然而入,对着刘汉宏拱手道:“小将甲胄在身,恕不下拜了。”气得刘汉宏面如土色。沈苛自觉失信,满脸通红,上前发怒道:“将军差矣!常言:‘军有头,将有主。’尊卑上下,古之常礼。董刺史命将军来与观察助力,将军便是观察麾下之人。况董刺史出身观察门下,尚然不敢与观察敌体,将军如此倨傲,岂小觑我越州无军马乎?”
shuō shēng wèi jué, zhī jiàn qián liú dà hè dào:" wú míng xiǎo zi, gǎn lái ráo shé." jiāng tóu jīn wàng shàng yī chēn, èr shí yú rén, yī qí fā zuò. shuō shí chí, nà shí kuài, liú bá chū pèi jiàn, shěn kē bù céng fáng bèi, yī dāo duò xià tou lái. liú hàn hóng wàng guǎn yì hòu biàn pǎo, shǒu xià gēn suí de, yuē yǒu bǎi yú rén, yī qí shàng qián, lái ná qián liú. zěn dāng qián liú shén wēi xióng měng, rú kǎn guā qiè cài, shā sàn zhòng rén, jìng wǎng guǎn yì hòu yuán lái xún liú hàn hóng, bìng wú zōng jī. zhī jiàn tǔ qiáng shàng quē le yī jiǎo, yǐ zhī pá qiáng qù le.
说声未绝,只见钱镠大喝道:“无名小子,敢来饶舌。”将头巾望上一捵,二十余人,一齐发作。说时迟,那时快,镠拔出佩剑,沈苛不曾防备,一刀剁下头来。刘汉宏望馆驿后便跑,手下跟随的,约有百余人,一齐上前,来拿钱镠。怎当钱镠神威雄猛,如砍瓜切菜,杀散众人,径往馆驿后园来寻刘汉宏,并无踪迹。只见土墙上缺了一角,已知爬墙去了。
qián liú ào huǐ bù dié, shuài lǐng èr qiān jūn zhòng, biàn xiǎng gōng dǎ yuè zhōu. kàn jiàn chéng zhōng yǐ yǒu zhǔn bèi, zì jǐ hòu jūn wú jì, gū zhǎng nán míng, zhǐ de bō zhuǎn qí tóu, chóng huí jiù lù. chéng zhōng liú hàn hóng wén zhī qián liú huí jūn, jí máng diǎn jīng bīng wǔ qiān, chà xiāo jiàng lù cuì wèi xiān fēng, zì yǐn dà jūn suí hòu zhuī xí.
钱镠懊悔不迭,率领二千军众,便想攻打越州。看见城中已有准备,自己后军无继,孤掌难鸣,只得拨转旗头,重回旧路。城中刘汉宏闻知钱镠回军,即忙点精兵五千,差骁将陆萃为先锋,自引大军随后追袭。
què shuō qián liú yě liào dìng yuè zhōu jūn mǎ bì lái zhuī gǎn, zhòu yè jiān xíng, lái dào bái lóng shān xià. hū tīng dé yī bàng luó shēng, shān zhōng yōng chū èr bǎi yú rén, yī zì ér bō kāi.
却说钱镠也料定越州军马必来追赶,昼夜兼行,来到白龙山下。忽听得一棒锣声,山中拥出二百余人,一字儿拨开。
wéi tóu yí gè hǎo hàn, shēng de rú hé, zěn shēng dǎ bàn:
为头一个好汉,生得如何,怎生打扮:
tóu guǒ jīn xiàn táng jīn, shēn chuān lǜ jǐn nà ǎo. yāo shuān dā bó, jiǎo tào pí xuē. guà yī fù gōng jiàn dài, ná yī bǐng pō fēng dāo. shēng de nóng méi dà yǎn, zǐ miàn quán xū. sī shāng chuán shàng yǒu míng rén, sī shā chǎng zhōng wú dí shǒu.
头裹金线唐巾,身穿绿锦衲袄。腰拴搭膊,脚套皮靴。挂一副弓箭袋,拿一柄泼风刀。生得浓眉大眼,紫面拳须。私商船上有名人,厮杀场中无敌手。
qián liú chū mǎ shàng qián guān kàn, nà hǎo hàn jiàn le qián liú, piē xià dāo, nà tóu biàn bài. qián liú rèn de shì fàn yán wèi dào de gù sān láng, míng huàn gù quán wǔ, nǎi gǔn ān xià mǎ, fú qǐ dào:" sān láng jiǔ bié, rú hé què zài cǐ chù?" gù quán wǔ dào:" zì méng dà láng huó mìng zhī ēn, wú mén kě bǔ bào. wén de huáng cháo bīng dào, yù dài chàng lǜ yì bīng, bǎo hù dì fāng, jiù biàn yǔ dà láng xiāng huì. hòu wén dà láng pò zéi chéng gōng, wèi cháo tíng mìng guān yòu wén de wǎng yuè zhōu liú guān chá chù xiào yòng. bù cái jù qǐ yán tú èr bǎi yú rén, zhèng yào dào bǐ xiāng xún bāng zhù, hé qī cǐ dì xiāng huì. bù zhī dà láng huí bīng, wèi hé rú cǐ zhī sù?"
钱镠出马上前观看,那好汉见了钱镠,撇下刀,纳头便拜。钱镠认得是贩盐为盗的顾三郎,名唤顾全武,乃滚鞍下马,扶起道:“三郎久别,如何却在此处?”顾全武道:“自蒙大郎活命之恩,无门可补报。闻得黄巢兵到,欲待倡率义兵,保护地方,就便与大郎相会。后闻大郎破贼成功,为朝廷命官;又闻得往越州刘观察处效用。不才聚起盐徒二百余人,正要到彼相寻帮助,何期此地相会。不知大郎回兵,为何如此之速?”
qián liú bǎ liú hàn hóng shì qíng, bèi xì shuō le yī biàn, biàn dào:" jīn rì tiān xìng de yù sān láng, zhèng yǒu xiāng fán zhī wài. xiǎo dì suàn dìng liú hàn hóng bì lái zhuī gǎn, yīn cǐ lián yè ér xíng. tā zì shì xiān dá, bù yǐ dǒng cì shǐ wèi yì yòu háng zhōu shì tā jiù zhì, zhuī gǎn bù zháo, bì rán zhí qū háng zhōu, yǔ dǒng jiā suǒ dòu. sān láng shuài lǐng èr bǎi rén, zàn zhù bái lóng shān xià, dài tā bīng guò, kě xíng zhà xiáng zhī jì. ruò bīng lín háng zhōu, zhǐ kàn xiǎo dì chū bīng yíng dí, sān láng cóng zhōng ér qǐ, hàn hóng kě zhǎn yě. ruò zhǎn le hàn hóng, biàn shì nǐ jìn shēn zhī jiē. xiǎo dì zài dǒng cì shǐ qián yī lì bǎo jiàn, qián chéng wàn lǐ, bù kě yǒu wù." gù quán wǔ dào:" dà láng fēn fù, wú yǒu bù yī." liǎng rén xiāng bié, gè zì qù le. zhèng shì:
钱镠把刘汉宏事情,备细说了一遍,便道:“今日天幸得遇三郎,正有相烦之外。小弟算定刘汉宏必来追赶,因此连夜而行。他自恃先达,不以董刺史为意;又杭州是他旧治,追赶不着,必然直趋杭州,与董家索斗。三郎率领二百人,暂住白龙山下,待他兵过,可行诈降之计。若兵临杭州,只看小弟出兵迎敌,三郎从中而起,汉宏可斩也。若斩了汉宏,便是你进身之阶。小弟在董刺史前一力保荐,前程万里,不可有误。”顾全武道:“大郎分付,无有不依。”两人相别,各自去了。正是:
tài píng chǔ chù jiē shēng yì, shuāi luàn shí shí jǐn shā jī.
太平处处皆生意,衰乱时时尽杀机。
wǒ zhèng suàn rén rén suàn wǒ, zhàn chǎng néng dé jǐ rén guī?
我正算人人算我,战场能得几人归?
què shuō liú hàn hóng yǐn bīng zhuī dào yuè zhōu jiè kǒu, xiān fēng lù cuì tàn zhī qián liú xīng yè zǒu huí, lái bǐng hàn hóng huí jūn. hàn hóng dà nù dào:" qián liú xiǎo zú, wú wèi suǒ wǔ, yǒu hé miàn mù huí jiàn běn zhōu bǎi xìng! háng zhōu wú jiù shí guǎn xiá zhī dì, dǒng chāng wú suǒ jiàn bá, wú jīn qīn zì yǐn bīng dào bǐ, wù yào dǒng chāng shā le qián liú, shū qíng fú zuì, fāng kě shù ráo. bù rán, shì bù wéi rén!" dāng xià hē tuì lù cuì, chuán lìng qǐ chéng, xiàng háng zhōu jìn fā.
却说刘汉宏引兵追到越州界口,先锋陆萃探知钱镠星夜走回,来禀汉宏回军。汉宏大怒道:“钱镠小卒,吾为所侮,有何面目回见本州百姓!杭州吾旧时管辖之地,董昌吾所荐拔,吾今亲自引兵到彼,务要董昌杀了钱镠,输情服罪,方可恕饶。不然,誓不为人!”当下喝退陆萃,传令起程,向杭州进发。
xíng zhì fù yáng bái lóng shān xià, hū rán yī bàng luó shēng, yǒng chū èr bǎi yú rén, yī zì ér bǎi kāi. wéi tóu yí gè hǎo hàn, shǒu zhí dà dāo, shèn shì xiōng yǒng. hàn hóng chī le yī jīng, zhèng yù yíng dí, zhī jiàn nà hàn yuē zhù dāo tóu, lì shēng wèn dào:" lái jiāng kě shì yuè zhōu liú chá shǐ me?" hàn hóng huí yán:" zhèng shì." nà hǎo hàn huāng máng piē dāo zài dì, bài fú mǎ qián, dào:" xiǎo rén děng hòu jiǔ yǐ." liú hàn hóng wèn qí lái yì, nà hàn dào:" xiǎo rén xìng gù, míng quán wǔ, nǎi lín ān xiàn rén shì. yīn fàn mài sī yán, bèi zhōu xiàn fǎng míng qín zhuō, xiǎo rén yī xiàng zài jiāng hú shàng táo mìng. jìn wén tóng huǒ xiōng dì qián liú chū tóu zuò guān, xiǎo rén tè wǎng tóu bèn, hé qī tā dù xián jí néng, guì ér wàng jiàn, bù xiāng róng nà, zhǐ de jiè bái lóng shān quán zhù luò cǎo. zuó rì qián liú dào cǐ jīng guò, xiǎo rén biàn yù shā zhī, zhēng nài shǒu xià zhòng guǎ bù dí, pà bù liǎo shì. wén cǐ rén dé zuì yú chá shǐ, xiǎo rén yuàn wèi qián bù, shǎo xiào quǎn mǎ zhī láo." liú hàn hóng dà xǐ, biàn jiào gù quán wǔ dài le lù cuì zhī zhí, fēn bīng yī qiān qián xíng, lù cuì gǎi zuò hòu shào.
行至富阳白龙山下,忽然一棒锣声,涌出二百余人,一字儿摆开。为头一个好汉,手执大刀,甚是凶勇。汉宏吃了一惊,正欲迎敌,只见那汉约住刀头,厉声问道:“来将可是越州刘察使么?”汉宏回言:“正是。”那好汉慌忙撇刀在地,拜伏马前,道:“小人等候久矣。”刘汉宏问其来意,那汉道:“小人姓顾,名全武,乃临安县人氏。因贩卖私盐,被州县访名擒捉,小人一向在江湖上逃命。近闻同伙兄弟钱镠出头做官,小人特往投奔,何期他妒贤嫉能,贵而忘贱,不相容纳,只得借白龙山权住落草。昨日钱镠到此经过,小人便欲杀之,争奈手下众寡不敌,怕不了事。闻此人得罪于察使,小人愿为前部,少效犬马之劳。”刘汉宏大喜,便教顾全武代了陆萃之职,分兵一千前行,陆萃改作后哨。
bù yī rì, lái dào háng zhōu chéng xià. cǐ shí qián liú yǐ jiàn guò dǒng chāng, yù zuò zhǔn bèi. wén yuè zhōu bīng yǐ dào, dǒng chāng qīn dào chéng lóu shàng, jiào dào:" xià guān yǔ chá shǐ tóng wèi cháo tíng mìng guān, gè shǒu yī fāng, xià guān bìng bù gǎn dé zuì, chá shǐ bù zhī dào cǐ hé shì?" liú hàn hóng dà mà dào:" nǐ zhè bèi ēn wàng yì zhī zéi, ruò zǎo shí shí wù, zhǎn le qián liú, xiàn chū shǒu jí, miǎn dòng gān gē." dǒng chāng dào:" chá shǐ xiū nù, qián liú zì lái gào zuì le." zhī jiàn chéng mén kāi chù, yī jūn fēi bēn chū lái, lái jiāng zhèng shì qián liú, zuǒ yǒu zhōng míng, yòu yǒu zhōng liàng, jìng chōng rù dí zhèn, yào ná liú hàn hóng. hàn hóng zhe le máng, jí jiào:" xiān fēng hé zài?" páng biān yī jiāng yīng shēng dào:" xiān fēng zài cǐ!" shǒu qǐ dāo luò, zhǎn hàn hóng yú mǎ xià. bǎ dāo yī zhāo, qián liú zhí shā rù zhèn lái, dà hū:" jiàng zhě miǎn sǐ!" wǔ qiān rén bù zhàn ér jiàng, lù cuì zì wěn ér wáng. zhǎn hàn hóng zhě, nǎi gù quán wǔ yě. zhèng shì:
不一日,来到杭州城下。此时钱镠已见过董昌,预作准备。闻越州兵已到,董昌亲到城楼上,叫道:“下官与察使同为朝廷命官,各守一方,下官并不敢得罪,察使不知到此何事?”刘汉宏大骂道:“你这背恩忘义之贼,若早识时务,斩了钱镠,献出首级,免动干戈。”董昌道:“察使休怒,钱镠自来告罪了。”只见城门开处,一军飞奔出来,来将正是钱镠,左有钟明,右有钟亮,径冲入敌阵,要拿刘汉宏。汉宏着了忙,急叫:“先锋何在?”旁边一将应声道:“先锋在此!”手起刀落,斩汉宏于马下。把刀一招,钱镠直杀入阵来,大呼:“降者免死!”五千人不战而降,陆萃自刎而亡。斩汉宏者,乃顾全武也。正是:
yǒu móu wú yǒng kān zī huà, yǒu yǒng wú móu yì sàng shēng.
有谋无勇堪资画,有勇无谋易丧生。
bì jìng yǒu móu jiān yǒu yǒng, zhù kàn bǎi zhàn bǎi chéng gōng.
必竟有谋兼有勇,伫看百战百成功。
dǒng chāng kàn jiàn zhǎn le liú hàn hóng, dà kāi chéng mén shōu jūn. qián liú yǐn gù quán wǔ jiàn le dǒng chāng, dǒng chāng dà xǐ. jí jiāng hàn hóng zuì zhuàng shēn zòu cháo tíng, bìng liè qián liú yǐ xià zhū jiàng gōng cì. nà shí cháo tíng duō shì, bù xiá jiū wèn, nǎi shēng dǒng chāng wèi yuè zhōu guān chá shǐ, jiù dài liú hàn hóng zhī wèi qián liú wèi háng zhōu cì shǐ, jiù dài dǒng chāng zhī wèi zhōng míng zhōng liàng jí gù quán wǔ jù yǒu guān jué. zhōng qǐ jiāng qīn nǚ jià yǔ qián liú wèi fū rén. dǒng chāng yí zhèn yuè zhōu, jiāng háng zhōu ràng yǔ qián liú. qián gōng qián mǔ dōu lái háng zhōu jū zhù, yī mén róng guì, zì bù bì shuō.
董昌看见斩了刘汉宏,大开城门收军。钱镠引顾全武见了董昌,董昌大喜。即将汉宏罪状申奏朝廷,并列钱镠以下诸将功次。那时朝廷多事,不暇究问,乃升董昌为越州观察使,就代刘汉宏之位;钱镠为杭州刺史,就代董昌之位;钟明、钟亮及顾全武俱有官爵。钟起将亲女嫁与钱镠为夫人。董昌移镇越州,将杭州让与钱镠。钱公、钱母都来杭州居住,一门荣贵,自不必说。
què shuō lín ān xiàn yǒu gè nóng mín, zài tiān mù shān xià chú tián, chú qǐ yī piàn xiǎo xiǎo shí bēi, juān dé yǒu zì jǐ xíng. nóng mín bù shí, bǎ yǔ cūn zhōng xué jiū luó píng kàn zhī. luó xué jiū shì tǔ biàn rèn, nǎi shì sì jù chèn yǔ. dào shì: tiān mù shān chuí liǎng rǔ zhǎng, lóng fēi fèng wǔ dào qián táng.
却说临安县有个农民,在天目山下锄田,锄起一片小小石碑,镌得有字几行。农民不识,把与村中学究罗平看之。罗学究拭土辨认,乃是四句谶语。道是:天目山垂两乳长,龙飞凤舞到钱塘。
hǎi mén yì diǎn xùn fēng qǐ, wǔ bǎi nián jiān chū dì wáng.
海门一点巽峰起,五百年间出帝王。
hòu miàn yòu juān" jìn guō pú jì" sì zì. luó xué jiū yǐ wéi qí huò, liú zài jiā zhōng. cì rì huái le shí bēi, zǒu dào háng zhōu fǔ, xiàn yǔ qián liú cì shǐ, mì chén tiān mìng.
后面又镌“晋郭璞记”四字。罗学究以为奇货,留在家中。次日怀了石碑,走到杭州府,献与钱镠刺史,密陈天命。
qián liú kàn le dà nù dào:" pǐ fū, zào yán qī wǒ, hé dāng zhǎn shǒu!" luó xué jiū zài sān kǔ qiú fāng miǎn, hē jiào luàn bàng dǎ chū, qí bēi jiù tíng zhōng huǐ suì. yuán lái qián liú yǐ zhī cǐ shì jí chèn, hé yīng zài zì jǐ shēn shàng, zhǐ kǒng shēng yáng yú wài, gù yì bù xìn, nǎi jiàn tā xīn jī zhōu mì chù.
钱镠看了大怒道:“匹夫,造言欺我,合当斩首!”罗学究再三苦求方免,喝教乱棒打出,其碑就庭中毁碎。原来钱镠已知此是吉谶,合应在自己身上,只恐声扬于外,故意不信,乃见他心机周密处。
zài shuō luó xué jiū bèi dǎ, shēn hèn cì shǐ wú lǐ, hǎo yì fǎn chéng è yì. xīn shēng yī jì, bù ruò jiāng cǐ bēi xiàn yǔ yuè zhōu dǒng guān chá, dìng yǒu hǎo chù. xiǎng cǐ bēi suī rán huǐ suì, shàng kě còu kàn. nǎi sī lù shǒu mén lì zú, zài tíng zhōng shí jiāng chū lái. yuán lái zhǐ pò zuò sān kuài, jiāng zì jī còu hé, yī háo bù sǔn. luó píng xīn zhōng dà xǐ, yī jiù bāo guǒ shí bēi, qǔ lù dào yuè zhōu qù.
再说罗学究被打,深恨刺史无礼,好意反成恶意。心生一计,不若将此碑献与越州董观察,定有好处。想此碑虽然毁碎,尚可凑看。乃私赂守门吏卒,在庭中拾将出来。原来只破作三块,将字迹凑合,一毫不损。罗平心中大喜,依旧包裹石碑,取路到越州去。
xíng le èr rì, lù shàng hū féng yī cù rén, zǎn yōng zhe yí gè shí èr sān suì de hái ér. nà hái zi shǒu zhōng tí zhe yí gè zhú lóng, lóng wài fù zhe bù mù, nèi zhōng yǎng zhe yì zhī xiǎo xiǎo cuì niǎo. luó píng āi shēn shàng qián, wèn qí yuán gù. zhòng rén dào:" zhè xiǎo niǎo ér, yòu fēi yīng gē, yòu fēi qú yù, què huì shuō huà. wǒ men yào wèn zhè hái zi mǎi tā wán shuǎ, hái le tā yī guàn zú qián, hái bù kěn." huà shēng wèi jué, zhī jiàn nà xiǎo niǎo ér, jiāng tóu diān liǎng diān, lián shēng dào:" huáng dì dǒng! huáng dì dǒng!" luó píng wèn dào:" zhè xiǎo niǎo ér hái shì tiān shēng huì huà? hái shì jiào chéng de?" hái zǐ dào:" wǒ diē zài xiāng lǐ kǎn chái, tīng dé shù shàng shuō huà, què shì zhè chù shēng. jiāng qī gān qī de lái, shì tiān shēng huì huà de."
行了二日,路上忽逢一簇人,攒拥着一个十二三岁的孩儿。那孩子手中提着一个竹笼,笼外覆着布幕,内中养着一只小小翠鸟。罗平挨身上前,问其缘故。众人道:“这小鸟儿,又非鹦哥,又非鸲鹆,却会说话。我们要问这孩子买他玩耍,还了他一贯足钱,还不肯。”话声未绝,只见那小鸟儿,将头颠两颠,连声道:“皇帝董!皇帝董!”罗平问道:“这小鸟儿还是天生会话?还是教成的?”孩子道:“我爹在乡里砍柴,听得树上说话,却是这畜生。将栖竿栖得来,是天生会话的。”
luó píng dào:" wǒ yǔ nǐ liǎng guàn zú qián, mài yǔ wǒ bà." hái zi dé le liǎng guàn qián, huān huān xǐ xǐ de qù le. luó píng zhuō le niǎo lóng, jí jí gǎn lù.
罗平道:“我与你两贯足钱,卖与我罢。”孩子得了两贯钱,欢欢喜喜的去了。罗平捉了鸟笼,急急赶路。
bù yī rì, lái dào yuè zhōu, kǒu chēng yǒu jī mì shì yào jiàn chá shǐ. dǒng chāng huàn jìn, píng kāi cóng rén, zhèng yào wèn shí, nà xiǎo niǎo ér yòu zài lóng zhōng jiào dào:" huáng dì dǒng! huáng dì dǒng!" dǒng chāng dà jīng, wèn dào:" cǐ hé niǎo yě?" luó píng dào:" cǐ niǎo bù zhī míng sè, tiān shēng huì huà, yí hū yuē' líng niǎo'." yīn yú huái zhōng qǔ chū shí bēi, bèi chén lái lì:" zì jìn chū zhì jīn, zhèng hé wǔ bǎi zhī shù. fāng jīn tiān zǐ wēi ruò, táng yùn jiàng zhōng, liáng jìn èr wáng, hù xiāng zhēng shā, tiān xià yīng xióng, jiē yǒu gē jù yī fāng zhī yì.
不一日,来到越州,口称有机密事要见察使。董昌唤进,屏开从人,正要问时,那小鸟儿又在笼中叫道:“皇帝董!皇帝董!”董昌大惊,问道:“此何鸟也?”罗平道:“此鸟不知名色,天生会话,宜呼曰‘灵鸟’。”因于怀中取出石碑,备陈来历:“自晋初至今,正合五百之数。方今天子微弱,唐运将终,梁晋二王,互相争杀,天下英雄,皆有割据一方之意。
qián táng yuán shì chá shǐ chuàng yè zhī dì, líng bēi zhī chū, fēi wú yīn yě. kuàng líng niǎo jí xiáng, míng shì tiān mìng. chá shǐ xiān pò huáng cháo, zài zhǎn hàn hóng, wēi míng fāng shèng, yuǎn jìn zhèn sǒng, ruò chéng cǐ jī huì, yòng yuè háng zhī zhòng, jiān bìng liǎng zhè, shàng kě yǐ kuī zhōng yuán, xià yì bù shī wéi sūn zhòng móu yǐ."
钱塘原是察使创业之地,灵碑之出,非无因也。况灵鸟吉祥,明示天命。察使先破黄巢,再斩汉宏,威名方盛,远近震悚,若乘此机会,用越杭之众,兼并两浙,上可以窥中原,下亦不失为孙仲谋矣。”
yuán lái dǒng chāng jiàn tiān xià fēn luàn, jiǔ yǒu tú bà zhī yì, tīng le zhè yī xí huà, dà xǐ dào:" zú xià yuǎn lái, dài tiān cì wǒ lì gōng yě. shì chéng zhī rì, jí yǐ běn zhōu guān chá xiāng chóu." yú shì bài luó píng wèi jūn shī, zhāo jí bīng mǎ, yòu yú mín jiān kē liǎn, yǐ chōng liáng xiǎng. mìng qiǎo jiàng zhì jiù jīn sī lóng zi, ān fàng" líng niǎo", wài yòng shǔ jǐn wèi yī zhào zhī. yòu xiě mì shū yī fēng, chāi rén sòng dào háng zhōu qián liú, jiào tā mù bīng tīng yòng. qián liú jiàn shū, dà jīng dào:" dǒng chāng fǎn yǐ." nǎi mì biǎo zòu cháo tíng, cháo tíng jí bài qián liú wèi sū háng děng zhōu guān chá. yú shì qián liú gèng zào háng chéng, zì qín wàng shān zhì yú fàn pǔ, zhōu wéi qī shí lǐ. zài fèng biǎo wén, jiā zhèn hǎi jūn jié dù shǐ, fēng kāi guó gōng.
原来董昌见天下纷乱,久有图霸之意,听了这一席话,大喜道:“足下远来,殆天赐我立功也。事成之日,即以本州观察相酬。”于是拜罗平为军师,招集兵马,又于民间科敛,以充粮饷。命巧匠制就金丝笼子,安放“灵鸟”,外用蜀锦为衣罩之。又写密书一封,差人送到杭州钱镠,教他募兵听用。钱镠见书,大惊道:“董昌反矣。”乃密表奏朝廷,朝廷即拜钱镠为苏、杭等州观察。于是钱镠更造杭城,自秦望山至于范浦,周围七十里。再奉表闻,加镇海军节度使,封开国公。
dǒng chāng wén zhī cháo tíng lěi jiā qián liú guān jué, xīn zhōng dà nù. mà dào:" zéi gǒu nú, gǎn mài wú dé guān yé? wú xiān qǔ háng zhōu, yǐ xiè wú hèn." luó píng jiàn dào:" qián liú yì zhì wèi zhāng, qiě xīn yīng chǒng mìng, tǎo zhī wú míng. bù ruò zhà chēng cháo mìng, xiān zhèng wáng wèi, rán hòu yǐ zūn lín bēi, píng dìng mù zhōu, guǎng qí bīng shì, jiǎ dào yú háng, yǐ lín hú zhōu, dài qián liú bù cóng, chéng jiàn tú zhī, ruò chū bīng xiāng zhù, shì míng gōng bù zhàn ér dé háng zhōu yǐ, yòu hé qiú hū?" dǒng chāng yī qí yán, nǎi jiǎ zhuāng cháo tíng zhào mìng, fēng dǒng chāng wèi yuè wáng zhī zhí, shǐ zhuān zhì liǎng zhè zhū lù jūn mǎ, qí zhì shàng dōu huàn le yuè wáng zì hào, yòu jiāng líng bēi jí" líng niǎo" xuān shì zhōu zhōng bǎi xìng, shǐ zhī tiān yì. mín jiān sān dīng chōu yī, dé bīng wǔ wàn, hào chēng shí wàn, hào hào dàng dàng, shā bēn mù zhōu lái. mù zhōu wú bèi, bèi dǒng chāng gōng pò le. tíng bīng yuè yú, gǎi huàn guān lì. yòu xuǎn dé jīng bīng sān wàn rén, jūn wēi shén shèng, zì wèi tiān xià wú dí, móu chēng yuè dì. zhēng bīng háng zhōu, yù gōng hú zhōu. qián liú dào:" yuè bīng zhèng ruì, bù kě dāng yě, bù rú yíng zhī. dài qí bīng dùn hú zhōu, suì chéng qí bì, wú bù shèng yǐ." yú shì xiān qiǎn zhōng míng bēi cí kào shī, xù hòu qīn lǐng wǔ qiān jūn mǎ, yuàn wèi qián bù zì xiào. dǒng chāng dà xǐ. xíng le shù rì, qián liú wěi chēng yǒu jí, zàn liú tú zhōng yǎng bō dǒng chāng gèng bù yí huò, cuī bīng xiān jìn. yǒu shī wèi zhèng:
董昌闻知朝廷累加钱镠官爵,心中大怒。骂道:“贼狗奴,敢卖吾得官耶?吾先取杭州,以泄吾恨。”罗平谏道:“钱镠异志未彰,且新膺宠命,讨之无名。不若诈称朝命,先正王位,然后以尊临卑,平定睦州,广其兵势,假道于杭,以临湖州,待钱镠不从,乘间图之,若出兵相助,是明公不战而得杭州矣,又何求乎?”董昌依其言,乃假装朝廷诏命,封董昌为越王之职,使专制两浙诸路军马,旗帜上都换了越王字号,又将灵碑及“灵鸟”宣示州中百姓,使知天意。民间三丁抽一,得兵五万,号称十万,浩浩荡荡,杀奔睦州来。睦州无备,被董昌攻破了。停兵月余,改换官吏。又选得精兵三万人,军威甚盛,自谓天下无敌,谋称越帝。征兵杭州,欲攻湖州。钱镠道:“越兵正锐,不可当也,不如迎之。待其兵顿湖州,遂乘其弊,无不胜矣。”于是先遣钟明卑词犒师,续后亲领五千军马,愿为前部自效。董昌大喜。行了数日,钱镠伪称有疾,暂留途中养玻董昌更不疑惑,催兵先进。有诗为证:
gōu jiàn dāng nián yù huàn wú, bēi cí hòu lǐ pò gū sū.
勾践当年欲豢吴,卑辞厚礼破姑苏。
dǒng chāng bù shí qián liú yì, yóu shì bīng wēi xià tài hú.
董昌不识钱镠意,犹恃兵威下太湖。
què shuō qián liú dǎ tīng yuè zhōu bīng qù yuǎn, nǎi yǐn bīng ér guī, tiāo xuǎn jīng bīng qiān rén, jiǎ zuò yuè zhōu jūn qí hào, qiǎn gù quán wǔ wèi xiān fēng, lái xí yuè zhōu. yòu fēn fù zhōng míng zhōng liàng gè yǐn jīng bīng wǔ bǎi, qián tún yú háng zhī jìng. fēn fù bù kě wàng dòng, zhí dài dǒng chāng hái jiù yuè zhōu shí jié, bīng cóng cǐ guò, rán hòu zì hòu yǎn xí. tā wú xīn liàn zhàn, bì huò quán shèng. fēn bō yǐ dìng, nǎi duì bīn kè zhōng qǐ dào:" shǒu chéng zhī shì, zhuān yǐ xiāng wěi.
却说钱镠打听越州兵去远,乃引兵而归,挑选精兵千人,假做越州军旗号,遣顾全武为先锋,来袭越州。又分付钟明、钟亮各引精兵五百,潜屯余杭之境。分付不可妄动,直待董昌还救越州时节,兵从此过,然后自后掩袭。他无心恋战,必获全胜。分拨已定,乃对宾客钟起道:“守城之事,专以相委。
yuè zhōu nǎi dǒng zéi cháo xué, wú dāng qīn wǎng guān biàn, ruò cháo xué jì pò, dǒng chāng bì rán shòu shǒu wú yí yǐ." nǎi zì yǐn jīng bīng èr qiān, jiē yìng gù quán wǔ jūn mǎ.
越州乃董贼巢穴,吾当亲往观变,若巢穴既破,董昌必然授首无疑矣。”乃自引精兵二千,接应顾全武军马。
què shuō gù quán wǔ dǎ le yuè zhōu bīng qí hào, yí lù bìng wú zǔ ài, zhí dào yuè zhōu chéng xià. zhǐ shuō cuī zǎn gōng chéng huǒ qì, zhuàn kāi chéng mén, gù quán wǔ dà hè dào:" dǒng chāng jiàn hào, bèi pàn cháo tíng, qián jié shǐ fèng zhào lái tǎo, dà jūn shí wàn yǐ zài chéng wài yǐ."
却说顾全武打了越州兵旗号,一路并无阻碍,直到越州城下。只说催趱攻城火器,赚开城门,顾全武大喝道:“董昌僭号,背叛朝廷,钱节使奉诏来讨,大军十万已在城外矣。”
yuè zhōu chéng zhōng jūn jiāng, dōu bèi dǒng chāng dài qù, liú de dōu shì lǎo ruò, shuí gǎn jù dí? gù quán wǔ jìng rù fǔ zhōng, jiāng wěi shì zǐ dǒng róng jí yī mén lǎo yòu sān bǎi yú rén, jū yú yī shì, fēn bīng shǒu zhī. qià hǎo háng zhōu dà jūn yǐ dào, wén zhī gù quán wǔ dé le chéng chí, zhěng jūn ér rù, qiū háo wú fàn. gù quán wǔ yíng qián liú rù fǔ, chū bǎng ān mín yǐ dìng, xiě shū yī fēng, qiǎn rén wǎng dǒng chāng jūn zhōng tóu dì. shū yuē: liú wén tiān wú èr rì, tǔ wú èr wáng. jīn táng yùn suī shuāi, tiān mìng wèi gǎi. ér zú xià wàng zì jīn dà, jiàn hào chēng bīng, fán wèi táng chén, shuí bù fèn jí? liú pò yú gōng yì, zhé qiǎn fù jiāng gù quán wǔ lǜ bīng tǎo nì.
越州城中军将,都被董昌带去,留的都是老弱,谁敢拒敌?顾全武径入府中,将伪世子董荣及一门老幼三百余人,拘于一室,分兵守之。恰好杭州大军已到,闻知顾全武得了城池,整军而入,秋毫无犯。顾全武迎钱镠入府,出榜安民已定,写书一封,遣人往董昌军中投递。书曰:镠闻天无二日,土无二王。今唐运虽衰,天命未改。而足下妄自矜大,僭号称兵,凡为唐臣,谁不愤疾?镠迫于公义,辄遣副将顾全武率兵讨逆。
bīng shēng suǒ zhì, yuè rén dǎo gē. zú xià quán jiā, jǐn yǐ jiù fù. ruò néng jiàn jī fú zuì, shàng kě quán huó. qǐ zǎo zì cái, yǐ jiù yī jiā zhī mìng.
兵声所至,越人倒戈。足下全家,尽已就缚。若能见机伏罪,尚可全活。乞早自裁,以救一家之命。
què shuō dǒng chāng gōng dǎ hú zhōu bù xià, zhèng zài zhàng zhōng nà mèn, yòu tīng dé" líng niǎo" jiào shēng:" huáng dì dǒng, huáng dì dǒng!" dǒng chāng jiē qǐ jǐn zhào kàn shí, yí gè yǎn huā, bú jiàn" líng niǎo", zhī jiàn yí gè xiě lín lín de rén tóu, zài jīn sī lóng nèi guà zhe.
却说董昌攻打湖州不下,正在帐中纳闷,又听得“灵鸟”叫声:“皇帝董,皇帝董!”董昌揭起锦罩看时,一个眼花,不见“灵鸟”,只见一个血淋淋的人头,在金丝笼内挂着。
rèn de shì liú hàn hóng de miàn páng, xià dé hún bù fù tǐ, dà jiào yī shēng, mò rán dǎo dì.
认得是刘汉宏的面庞,吓得魂不附体,大叫一声,蓦然倒地。
zhòng jiāng jí lái jiù xǐng, dìng jīng bàn shǎng, zài kàn lóng zi nèi, dōu shì diǎn diǎn xuè jī, guǒ rán méi le" líng niǎo".
众将急来救醒,定睛半晌,再看笼子内,都是点点血迹,果然没了“灵鸟”。
dǒng chāng xīn zhōng dà è, jí zhào luó jūn shī shāng yì, gào zhī qí shì. wèn dào:" zhǔ hé jí xiōng?" luó píng xīn zhī bù xiáng zhī zhào, bù gǎn zhí yán, nǎi shuō dào:" dà yuè dì yè, yīn zhǎn liú hàn hóng ér qǐ, jīn hàn hóng tóu xiàn, cǐ nǎi kè dí zhī zhēng yě." shuō yóu wèi liǎo, bào dào háng zhōu chāi rén xià shū. dǒng chāng chāi kāi kàn shí, zhī dào yuè zhōu yǐ pò, zhè yī jīng fēi xiào luó píng dào:" bīng jiā xū xū shí shí, wèi kě jǐn xìn. qián liú tuō bìng huí bīng, bì yǒu yì móu, gù zào yán yǐ shān huò jūn xīn, míng gōng xiū de zì shī zhǔ zhāng." dǒng chāng dào:" suī zé zhēn wěi wèi dìng, yì dāng huí jūn, hái gù gēn běn." luó píng jiào jiāng lái shǐ zhǎn qì, kǒng xiè lòu xiāo xī zài jiào chuán lìng, bìng lì gōng chéng, shǐ chéng zhōng bù yí, yè jiān hǎo bàn zǒu lù.
董昌心中大恶,急召罗军师商议,告知其事。问道:“主何吉凶?”罗平心知不祥之兆,不敢直言,乃说道:“大越帝业,因斩刘汉宏而起,今汉宏头现,此乃克敌之征也。”说犹未了,报道杭州差人下书。董昌拆开看时,知道越州已破,这一惊非校罗平道:“兵家虚虚实实,未可尽信。钱镠托病回兵,必有异谋,故造言以煽惑军心,明公休得自失主张。”董昌道:“虽则真伪未定,亦当回军,还顾根本。”罗平叫将来使斩迄,恐泄漏消息;再教传令,并力攻城,使城中不疑,夜间好办走路。
shì rì gōng dǎ hú zhōu, zhì wǎn fāng xiē. ái dào èr gēng shí fēn, bá zhài dōu qǐ. xiāo jiàng xuē míng xú fú gè yǐn yī wàn rén mǎ xiān xíng, dǒng chāng zhōng jūn suí hòu jìn fā, què jiāng mù zhōu dài lái de sān wàn jūn mǎ, yǔ luó píng duàn hòu. hú zhōu chéng zhōng jiàn jūn mǎ yǐ tuì, kǒng yǒu guǐ jì, bù gǎn zhuī xí.
是日攻打湖州,至晚方歇。捱到二更时分,拔寨都起。骁将薛明、徐福各引一万人马先行,董昌中军随后进发,却将睦州带来的三万军马,与罗平断后。湖州城中见军马已退,恐有诡计,不敢追袭。
qiě shuō xú xuē èr jiāng yǐn bīng zhòu yè jiān xíng, zǎo dào yú háng shān xià. zhèng yù mái guō zào fàn, hū tīng dé shān āo lǐ lián zhū pào xiǎng, gǔ jiǎo qí míng, zhōng míng zhōng liàng liǎng zhī rén mǎ, zuǒ yòu shā jiāng chū lái. xuē míng jiē zhù zhōng míng sī shā, xú fú jiē zhù zhōng liàng sī shā. xú xuē èr jiāng, suī rán yīng yǒng, zhēng nài jūn xīn huáng huò, dōu wú xīn liàn zhàn, qiě zhòu yè bēn zǒu, jù yǐ pí juàn, zěn dāng hǔ láng bān zhè liǎng zhī shēng lì jūn? zì gǔ dào:" bīng lí jiāng bài." xuē míng kàn jiàn jūn wǔ sǎn luàn, xīn zhōng zháo máng, cuò shǒu bù dié, bèi zhōng míng zhǎn yú mǎ xià, pāi mǎ lái jiā gōng xú fú. xú fú dí bù dé èr jiāng, yì bèi zhōng liàng zhǎn zhī, zhòng jūn dōu qì jiǎ tóu xiáng. èr zhōng shāng yì dào:" yuè bīng qián bù suī bài, dǒng chāng dà jūn suí hòu jí zhì, zhòng guǎ bù dí. bù ruò fēn bīng mái fú, dài qí bīng yǐ guò qù, cóng hòu jī zhī. bǐ zhī qián bù yǒu shī, bì rán xīn máng sī cuàn, rán hòu kě huò quán shèng yǐ."
且说徐、薛二将引兵昼夜兼行,早到余杭山下。正欲埋锅造饭,忽听得山凹里连珠炮响,鼓角齐鸣,钟明、钟亮两枝人马,左右杀将出来。薛明接住钟明厮杀,徐福接住钟亮厮杀。徐、薛二将,虽然英勇,争奈军心惶惑,都无心恋战,且昼夜奔走,俱已疲倦,怎当虎狼般这两枝生力军?自古道:“兵离将败。”薛明看见军伍散乱,心中着忙,措手不迭,被钟明斩于马下,拍马来夹攻徐福。徐福敌不得二将,亦被钟亮斩之,众军都弃甲投降。二钟商议道:“越兵前部虽败,董昌大军随后即至,众寡不敌。不若分兵埋伏,待其兵已过去,从后击之。彼知前部有失,必然心忙思窜,然后可获全胜矣。”
dāng xià shāng liáng yǐ dìng, jiāng tóu xiáng jūn zhòng zòng qù, shǐ bào dǒng chāng xiāo xī.
当下商量已定,将投降军众纵去,使报董昌消息。
què shuō dǒng chāng dà jūn zhèng xíng zhī jì, zhī jiàn bài jūn fēn fēn ér zhì, bào dào:" xú xuē èr jiāng, jù yǐ zhèn wáng." dǒng chāng xīn dǎn jù liè, zhǐ de dǒu sǒu jīng shén, huī bīng ér jìn. guò le yú háng shān xià, bú jiàn dí jūn. zhèng zài yí lǜ, zhǐ tīng hòu miàn lián zhū pào xiǎng, liǎng lù fú bīng qí qǐ, zhèng bù zhī duō shǎo rén mǎ. yuè zhōu bīng zhēng xiān táo mìng, zì xiāng róu tà, sǐ zhě bù jì qí shù. zhí bèn le wǔ shí yú lǐ, fāng cái dé tuō. shōu shí bài jūn, sān tíng yòu zhé yī tíng, zhǐ děng luó píng hòu jūn xiāo xī.
却说董昌大军正行之际,只见败军纷纷而至,报道:“徐、薛二将,俱已阵亡。”董昌心胆俱裂,只得抖擞精神,麾兵而进。过了余杭山下,不见敌军。正在疑虑,只听后面连珠炮响,两路伏兵齐起,正不知多少人马。越州兵争先逃命,自相蹂踏,死者不计其数。直奔了五十余里,方才得脱。收拾败军,三停又折一停,只等罗平后军消息。
shéi zhī mù zhōu bīng suī rán gēn suí dǒng chāng, xīn zhōng bù shùn. jīn rì jiàn tā huí jūn, jǐ gè pí jiàng shāng yì, shā le luó píng, jiāng shǒu jí xiàng èr zhōng chù nà xiáng, bìng lì lái zhuī dǒng chāng. dǒng chāng wén le cǐ xìn, bù gǎn zǒu háng zhōu dà lù, dǎ kuān zhuǎn dǎ cóng lín ān tóng lú yí lù ér xíng.
谁知睦州兵虽然跟随董昌,心中不顺。今日见他回军,几个裨将商议,杀了罗平,将首级向二钟处纳降,并力来追董昌。董昌闻了此信,不敢走杭州大路,打宽转打从临安、桐庐一路而行。
zhè lǐ qián liú zǎo yǐ suàn dìng, yù xiān qǔ zhōng qǐ lái shǒu yuè zhōu, zì qǐ bīng huí háng zhōu, děng hòu dǒng chāng. què jiào gù quán wǔ lǐng yī qiān rén mǎ, zài lín ān shān xiǎn chù mái fú, yǐ fáng cuàn yì. dǒng chāng xíng dào lín ān, jūn wú duì wǔ, zhèng dāng pá shān guò xiǎn, què bù dī fáng gù quán wǔ yī zhī jūn chōng chū. dāng xiān gù quán wǔ yī qí mǎ, yī bǎ dāo, héng xíng zhí zhuàng, féng rén biàn shā, dà hē:" jiàng zhě miǎn sǐ!" jūn shì dōu bài fú yú dì, nà gè bú yào xìng mìng de gǎn lái jiāo fēng. dǒng chāng jiàn shí shì bù hǎo, tuō qù jīn kuī jīn jiǎ, táo wǎng cūn nóng jiā táo nàn, bèi cūn zhōng bǎng fù xiàn chū. gù quán wǔ xiǎng dào:" yuè bīng suī jiàng, qí shì shén zhòng, pà yǒu bù cè." yī dāo gē le dǒng chāng shǒu jí, yǐ jué yuè bīng zhī yì, zhòng shǎng cūn nóng.
这里钱镠早已算定,预先取钟起来守越州,自起兵回杭州,等候董昌。却教顾全武领一千人马,在临安山险处埋伏,以防窜逸。董昌行到临安,军无队伍,正当爬山过险,却不提防顾全武一枝军冲出。当先顾全武一骑马,一把刀,横行直撞,逢人便杀,大喝:“降者免死!”军士都拜伏于地,那个不要性命的敢来交锋。董昌见时势不好,脱去金盔金甲,逃往村农家逃难,被村中绑缚献出。顾全武想道:“越兵虽降,其势甚众,怕有不测。”一刀割了董昌首级,以绝越兵之意,重赏村农。
zhèng yù xià zhài xiē xī, hū tīng dé shān āo zhōng gǔ jiǎo zhèn tiān, chén tóu qǐ chù, jūn mǎ wú shù ér lái. gù quán wǔ dào:" cǐ bì yuè zhōu jūn hòu duì yě." chuò dāo shàng mǎ, zhǔn bèi yíng dí. mǎ tóu jìn chù, nà biān yōng chū èr yuán dà jiàng, bú shì bié rén, zhèng shì zhōng míng zhōng liàng, wèi zhuī gǎn dǒng chāng dào cǐ. sān rén xià mǎ xiāng jiàn, gè xù gōng xūn. shì wǎn tóng xià zhài yú lín ān dì fāng. cì rì, bá zhài dōu qǐ. xíng le èr rì, zhèng yíng zhe qián liú jūn mǎ. yuán lái qián liú shào tàn dé dǒng chāng dǎ cóng lín ān yuǎn zhuǎn, pà gù quán wǔ bù néng liǎo shì, zì qǐ dà jūn lái jiē yìng. yǐ zhī liǎng lù rén mǎ dōu yǐ chéng gōng, hé bīng huí háng zhōu chéng lái. zhēn gè shì: xǐ zī zī biān qiāo jīn dèng xiǎng, xiào yín yín qí chàng kǎi gē huí.
正欲下寨歇息,忽听得山凹中鼓角震天,尘头起处,军马无数而来。顾全武道:“此必越州军后队也。”绰刀上马,准备迎敌。马头近处,那边拥出二员大将,不是别人,正是钟明、钟亮,为追赶董昌到此。三人下马相见,各叙功勋。是晚同下寨于临安地方。次日,拔寨都起。行了二日,正迎着钱镠军马。原来钱镠哨探得董昌打从临安远转,怕顾全武不能了事,自起大军来接应。已知两路人马都已成功,合兵回杭州城来。真个是:喜孜孜鞭敲金镫响,笑吟吟齐唱凯歌回。
gù quán wǔ xiàn dǒng chāng shǒu jí, èr zhōng xiàn xuē míng xú fú luó píng shǒu jí. qián liú chuán lìng, xiàng yuè zhōu jiān zhōng qǔ dǒng chāng jiā shǔ sān bǎi kǒu, jǐn xíng zhū lù, xiě biǎo bào jié. cǐ nǎi táng zhāo zōng huáng dì gān níng sì nián yě.
顾全武献董昌首级,二钟献薛明、徐福、罗平首级。钱镠传令,向越州监中取董昌家属三百口,尽行诛戮,写表报捷。此乃唐昭宗皇帝乾宁四年也。
nà shí zhōng yuán duō shì, wú yuè dì yuǎn, cháo tíng lì bù néng jí, wén qián liú tǎo pàn chéng gōng, shàng biǎo shēn zòu, dà jiā tàn shǎng, xī yǐ tiě quàn gào mìng, fēng wèi shàng zhù guó péng chéng jùn wáng, jiā zhōng shū lìng. wèi jǐ, jìn fēng yuè wáng, yòu gǎi fēng wú wáng, rùn yuè děng shí sì zhōu dé zhuān fēng bài. cǐ shí qián liú zhì dé yì mǎn, zài háng zhōu qǐ zào wáng fǔ gōng diàn, jí qí zhuàng lì. fù qīn qián gōng yǐ gù, qián mǔ shàng cún, fèng yǎng gōng zhōng, jǐn yī yù shí, zì bù bì shuō. zhōng shì cè fēng wáng fēi zhōng qǐ wèi guó xiāng, tóng lǐ zhèng shì zhōng míng zhōng liàng jí gù quán wǔ jù wèi gè zhōu guān chá shǐ zhī zhí.
那时中原多事,吴越地远,朝廷力不能及,闻钱镠讨叛成功,上表申奏,大加叹赏,锡以铁券诰命,封为上柱国彭城郡王,加中书令。未几,进封越王,又改封吴王,润、越等十四州得专封拜。此时钱镠志得意满,在杭州起造王府宫殿,极其壮丽。父亲钱公已故,钱母尚存,奉养宫中,锦衣玉食,自不必说。钟氏册封王妃;钟起为国相,同理政事;钟明、钟亮及顾全武俱为各州观察使之职。
qí nián dà shuǐ, jiāng cháo zhǎng yì, chéng yuán dōu bèi chōng jī. nǎi dà qǐ rén fū, zhù hàn hǎi táng, lěi yuè bù jiù. qián liú qīn wǎng dū gōng, jiàn jiāng tāo xiōng yǒng, nán yǐ shī gōng.
其年大水,江潮涨溢,城垣都被冲击。乃大起人夫,筑捍海塘,累月不就。钱镠亲往督工,见江涛汹涌,难以施功。
qián liú dà nù, hè dào:" hé wù jiāng shén, gǎn nì wú yì!" mìng qiáng nǔ shù bǎi, yī qí duì cháo tóu shè qù, bō làng dùn rán liǎn xī. bù yún shù rì, hàn hǎi táng zhù wán, mìng qí mén yuē" hòu cháo mén".
钱镠大怒,喝道:“何物江神,敢逆吾意!”命强弩数百,一齐对潮头射去,波浪顿然敛息。不匀数日,捍海塘筑完,命其门曰“候潮门”。
qián liú tàn dào:" wén gǔ rén yǒu yún: fù guì bù guī gù xiāng, rú yì jǐn yè xíng ěr."
钱镠叹道:“闻古人有云:富贵不归故乡,如衣锦夜行耳。”
nǎi zé rì wǎng lín ān, zhǎn bài zǔ fù fén yíng, yòng tài láo jì xiǎng, jīng qí gǔ chuī, zhèn yào shān gǔ. gǎi lín ān xiàn wèi yī jǐn jūn, shí jìng shān míng wéi yī jǐn shān, yòng jǐn xiù wèi bèi, měng fù shí jìng, shè bīng kān shǒu, bù xǔ rén sī kàn. chū shí suǒ zuò dà shí, fēng wèi yī jǐn shí, dà shù fēng wèi yī jǐn jiāng jūn, yì yòng jǐn xiù zhē chán. fēng yǔ huǐ huài, gēng huàn xīn jǐn. jiù shí suǒ jū zhī dì, hào wèi yī jǐn lǐ, jiàn zào pái fāng. fàn yán de dān ér, yě cái gè jǐn náng tāo zhī, gōng yǎng zài jiù jū táng wū zhī nèi, yǐ shì bù wàng běn zhī yì. shā niú zǎi mǎ, dà pái yán xí, biàn zhào lǐ zhōng gù jiù, bù jū nán fù, dōu lái yàn huì.
乃择日往临安,展拜祖父坟茔,用太牢祭享,旌旗鼓吹,振耀山谷。改临安县为衣锦军,石镜山名为衣锦山,用锦绣为被,蒙覆石镜,设兵看守,不许人私看。初时所坐大石,封为衣锦石,大树封为衣锦将军,亦用锦绣遮缠。风雨毁坏,更换新锦。旧时所居之地,号为衣锦里,建造牌坊。贩盐的担儿,也裁个锦囊韬之,供养在旧居堂屋之内,以示不忘本之意。杀牛宰马,大排筵席,遍召里中故旧,不拘男妇,都来宴会。
qí shí yǒu yī lín yù, nián jiǔ shí yú suì, shǒu tí yī hú bái jiǔ, yī pán jiǎo shǔ, yíng zhe qián liú, hē hē dà xiào shuō dào:" qián pó liú jīn rì zhí nèn zhǎng jìn, kě xǐ, kě xǐ!" zuǒ yòu zhèng yù me hē, qián liú dào:" xiū de jīng dòng le tā." huāng máng bài dǎo zài dì, xiè dào:" dāng chū ruò fēi wáng pó xiāng jiù, liú cǐ yī mìng, zěn yǒu jīn rì?" wáng pó fú qǐ qián liú, jiāng bái jiǔ mǎn zhēn yī ōu sòng dào, qián liú yī yǐn ér jìn yòu jiāng jiǎo shǔ gōng qù, liú yì dàn zhī. shuō dào:" qián pó liú jīn rì yǒu de chī, bù láo wáng pó fèi xīn, lǎo rén jiā hǎo qù zì zài." mìng xiàn lìng bō lǐ zhōng féi tián bǎi mǔ, wèi wáng pó yǎng zhōng zhī zī, wáng pó chēng xiè ér qù. zhī jiàn lǐ zhōng nán fù bì jí, jiàn le qián liú mǎng yī yù dài, tiān rén bān zhuāng shù, yī qí xià guì. qián liú fú qǐ, dōu jiào zuò le, qīn zì zhí shāng sòng jiǔ: bā shí suì yǐ shàng zhě yǐn jīn bēi, bǎi suì zhě yǐn yù bēi. nà shí yǐn yù bēi zhě, yě yǒu shí yú rén. qián liú sòng jiǔ bì, zì qǐ gē yuē:
其时有一邻妪,年九十余岁,手提一壶白酒,一盘角黍,迎着钱镠,呵呵大笑说道:“钱婆留今日直恁长进,可喜,可喜!”左右正欲么喝,钱镠道:“休得惊动了他。”慌忙拜倒在地,谢道:“当初若非王婆相救,留此一命,怎有今日?”王婆扶起钱镠,将白酒满斟一瓯送到,钱镠一饮而尽;又将角黍供去,镠亦啗之。说道:“钱婆留今日有得吃,不劳王婆费心,老人家好去自在。”命县令拨里中肥田百亩,为王婆养终之资,王婆称谢而去。只见里中男妇毕集,见了钱镠蟒衣玉带,天人般妆束,一齐下跪。钱镠扶起,都教坐了,亲自执觞送酒:八十岁以上者饮金杯,百岁者饮玉杯。那时饮玉杯者,也有十余人。钱镠送酒毕,自起歌曰:
sān jié huán xiāng guà jǐn yī, wú yuè yī wáng sì mǎ guī.
三节还乡挂锦衣,吴越一王驷马归。
tiān míng míng xī ài rì huī, bǎi suì rěn xī huì shí xī
天明明兮爱日挥,百岁荏兮会时希
fù lǎo jiē shì cūn mín, bù jiě qí yì, miàn miàn xiāng qù, dōu bù zuò shēng. qián liú jué tā yì bù huān chàng, nǎi gǎi wéi wú yīn zài gē, gē yuē: nǐ bèi jiàn nóng dǐ huān xǐ, bié shì yì bān zī wèi zi.
父老皆是村民,不解其意,面面相觑,都不做声。钱镠觉他意不欢畅,乃改为吴音再歌,歌曰:你辈见侬底欢喜,别是一般滋味子。
zhǎng zài wǒ nóng xīn zǐ lǐ, wǒ nóng duàn bù wàng jì nǐ.
长在我侬心子里,我侬断不忘记你。
gē bà, jǔ zuò huān xiào, dōu pāi shǒu qí hé. shì rì jìn huān ér bà, míng rì yòu huì, rú cǐ sān rì, gè gè yǒu juàn bó shǎng cì. kāi dǔ chǎng de qī hàn lǎo yǐ gù, zhào qí jiā, hòu cì zhī. réng guī háng zhōu.
歌罢,举座欢笑,都拍手齐和。是日尽欢而罢,明日又会,如此三日,各各有绢帛赏赐。开赌场的戚汉老已故,召其家,厚赐之。仍归杭州。
hòu táng wáng shàn wèi yú liáng, liáng wáng zhū quán zhōng gǎi yuán kāi píng, fēng qián liú wèi wú yuè wáng, xún shòu tiān xià bīng mǎ dōu yuán shuài. qián liú suī shòu wáng fēng, qí shí yǔ huáng dì xíng dòng bù shū, yì bān chū jǐng rù bì, shān hū wàn suì. jù ōu yáng gōng wǔ dài shǐ xù shuō, wú yuè yì céng chēng dì gǎi yuán, zhì jīn háng zhōu gè sì yuàn yǒu tiān bǎo bǎo dà bǎo zhèng děng nián hào, jiē wú yuè suǒ chēng yě.
后唐王禅位于梁,梁王朱全忠改元开平,封钱镠为吴越王,寻授天下兵马都元帅。钱镠虽受王封,其实与皇帝行动不殊,一般出警入跸,山呼万岁。据欧阳公《五代史叙》说,吴越亦曾称帝改元,至今杭州各寺院有天宝、宝大、宝正等年号,皆吴越所称也。
zì qián liú wáng wú yuè, zhōng shēn wú lín guó qīn rǎo, xiǎng nián bā shí yǒu yī ér zhōng, shì yuē wǔ sù. chuán zi yuán guàn, yuán guàn chuán zi zuǒ, zuǒ chuán dì chù. sòng tài zǔ chén qiáo shòu shàn zhī hòu, qián chù lái zhāo. dào sòng tài zōng sì wèi, qián chù nà tǔ guī cháo, gǎi fēng dèng wáng. qián shì dú bà wú yuè fán jiǔ shí bā nián, tiān mù shān shí bēi zhī chèn, yīng yú cǐ yǐ.
自钱镠王吴越,终身无邻国侵扰,享年八十有一而终,谥曰武肃。传子元瓘,元瓘传子佐,佐传弟俶。宋太祖陈桥受禅之后,钱俶来朝。到宋太宗嗣位,钱俶纳土归朝,改封邓王。钱氏独霸吴越凡九十八年,天目山石碑之谶,应于此矣。
hòu rén yǒu shī zàn yún:
后人有诗赞云:
jiàng xiàng běn wú zhǒng, dì wáng zì yǒu zhēn.
将相本无种,帝王自有真。
xī nián yán dào bèi, jīn rì jǐn yī rén.
昔年盐盗辈,今日锦衣人。
shí jiàn chéng xíng yì, liào shēng jué xiāng shén.
石鉴呈形异,廖生决相神。
xiào tā huáng dì dǒng, bēi chèn wǎng cán shēn.
笑他皇帝董,碑谶枉残身。