sī lì zhǎng wǔ lì zhī fǎ, biàn qí wù ér zhǎng qí zhèng lìng. shuài qí mín ér bó dào zéi, yì guó zhōng zhī rǔ shì, wèi bǎi guān jī rèn qì. fán qiú zhí rén zhī shì, bāng yǒu jì sì bīn kè sàng jì zhī shì, zé yì qí fán rǔ zhī shì, zhǎng shuài sì dí zhī lì, shǐ zhī jiē fú qí bāng zhī fú, zhí qí bāng zhī bīng, shǒu wáng gōng yǔ yě shě zhī lì jìn. zuì lì zhǎng yì bǎi guān fǔ yǔ fán yǒu shǒu zhě, zhǎng shǐ lìng zhī xiǎo shì. fán fēng guó ruò jiā, niú zhù wèi qiān fǎng, qí shǒu wáng gōng yǔ qí lì jìn zhě, rú mán lì zhī shì. mán lì zhǎng yì jiào rén yǎng mǎ. qí zài wáng gōng zhě, zhí qí guó zhī bīng yǐ shǒu wáng gōng. zài yě wài, zé shǒu lì jìn.
司隶掌五隶之法,辨其物而掌其政令。帅其民而搏盗贼,役国中之辱事,为百官积任器。凡囚执人之事,邦有祭祀、宾客、丧纪之事,则役其烦辱之事,掌帅四翟之隶,使之皆服其邦之服,执其邦之兵,守王宫与野舍之厉禁。 罪隶掌役百官府与凡有守者,掌使令之小事。凡封国若家,牛助为牵彷,其守王宫与其厉禁者,如蛮隶之事。 蛮隶掌役较人养马。其在王宫者,执其国之兵以守王宫。在野外,则守厉禁。
mǐn lì zhǎng yì xù yǎng niǎo ér fù fān jiào rǎo zhī, zhǎng zǐ zé qǔ lì yān. yí lì zhǎng yì mù rén yǎng niú mǎ, yǔ niǎo yán. qí shǒu wáng gōng zhě, yǔ qí shǒu lì jìn zhě, rú mán lì zhī shì.
闽隶掌役畜养鸟而阜蕃教扰之,掌子则取隶焉。 夷隶掌役牧人养牛马,与鸟言。其守王宫者,与其守厉禁者,如蛮隶之事。
háo lì zhǎng yì fú bù shì ér yǎng shòu ér jiào rǎo zhī, zhǎng yǔ shòu yán. qí shǒu wáng gōng zhě, yǔ qí shǒu lì jìn zhě, rú mán lì zhī shì.
貉隶掌役服不氏而养兽而教扰之,掌与兽言。其守王宫者,与其守厉禁者,如蛮隶之事。
bù xiàn zhǎng xiàn bāng zhī xíng jìn. zhēng yuè zhī jí, zhí jīng jié yǐ xuān bù yú sì fāng. ér xiàn bāng zhī xíng jìn, yǐ jí sì fāng bāng guó, jí qí dōu bǐ, dá yú sì hǎi. fán bāng zhī dà shì hé zhòng shù, zé yǐ xíng jìn hào lìng.
布宪掌宪邦之刑禁。正月之吉,执旌节以宣布于四方。而宪邦之刑禁,以诘四方邦国,及其都鄙,达于四海。凡邦之大事合众庶,则以刑禁号令。
jìn shā lù zhǎng sī zhǎn shā lù zhě. fán shāng rén jiàn xuè ér bù yǐ gào zhě, rǎng yù zhě, è sòng zhě, yǐ gào ér zhū zhī.
禁杀戮掌司斩杀戮者。凡伤人见血而不以告者,攘狱者,遏讼者,以告而诛之。
jìn bào shì zhǎng jìn shù mín zhī luàn bào lì zhèng zhě. jiǎo wū fàn jìn zhě, zuò yán yǔ ér bù xìn zhě, yǐ gào ér zhū zhī. fán guó jù zhòng shù, zé lù qí fàn jìn zhě yǐ xùn. fán xī lì jù ér chū rù zhě, zé sī mù zhī, lù qí fàn jìn zhě.
禁暴氏掌禁庶民之乱暴力正者。挢诬犯禁者,作言语而不信者,以告而诛之。凡国聚众庶,则戮其犯禁者以徇。凡奚隶聚而出入者,则司牧之,戮其犯禁者。
yě lú shì zhǎng dá guó dào lù, zhì yú sì jī. bǐ guó jiāo jí yě zhī dào lù sù xī jǐng shù. ruò yǒu bīn kè, zé lìng shǒu tú dì zhī rén jù tuò zhī, yǒu xiāng xiáng zhě, zhū zhī. fán dào lù zhī zhōu chē
野庐氏掌达国道路,至于四畿。比国郊及野之道路、宿息、井、树。若有宾客,则令守涂地之人聚柝之,有相翔者,诛之。凡道路之舟、车
hù zhě, xù ér xíng zhī. fán yǒu jié zhě jí yǒu jué zhě zhì, zé wèi zhī pì. jìn yě zhī héng xíng, jìng yù zhě. fán guó zhī dà shì, bǐ xiū chú dào lù zhě, zhǎng fán dào jìn. bāng zhī dà shī, zé lìng sào dào lù. qiě yǐ jǐ jìn xíng zuò bù shí zhě bù wù zhě.
互者,叙而行之。凡有节者及有爵者至,则为之辟。禁野之横行,径喻者。凡国之大事,比修除道路者,掌凡道禁。邦之大师,则令埽道路。且以几禁行作不时者、不物者。
là shì zhǎng chú cī. fán guó zhī dà jì sì, lìng zhōu lǐ chú bù juān, jìn xíng zhě rèn rén jí xiōng fú zhě, yǐ jí jiāo yě. dà shī dà bīn kè yì rú zhī. ruò yǒu sǐ yú dào lù zhě, zé lìng mái ér zhì jié yān, shū qí rì yuè yān, xiàn qí yī fú rèn qì yú yǒu dì zhī guān, yǐ dài qí rén. zhǎng fán guó zhī cī jìn.
蜡氏掌除骴。凡国之大祭祀,令州里除不蠲,禁刑者任人及凶服者,以及郊野。大师、大宾客亦如之。若有死於道路者,则令埋而置楬焉,书其日月焉,县其衣服、任器于有地之官,以待其人。掌凡国之骴禁。
yōng shì zhǎng gōu dú huì chí zhī jìn. fán hài yú guó jià zhě, chūn lìng wèi jǐng wò gōu dú zhī lì yú mín zhě qiū lìng sāi jǐng dù wò. jìn shān zhī wèi yuàn zé zhī shěn zhě.
雍氏掌沟渎、浍、池之禁。凡害於国稼者,春令为阱擭沟渎之利於民者;秋令塞阱杜擭。禁山之为苑泽之沈者。
píng shì zhǎng guó zhī shuǐ jìn. jǐ jiǔ, jǐn jiǔ, jìn chuān yóu zhě.
萍氏掌国之水禁。几酒,谨酒,禁川游者。
sī wù shì zhǎng yè shí. yǐ xīng fēn yè, yǐ zhào yè shì yè jìn, yù chén xíng zhě, jìn xiāo xíng zhě yè yóu zhě.
司寤氏掌夜时。以星分夜,以诏夜士夜禁,御晨行者,禁宵行者、夜游者。
sī xuǎn shì, zhǎng yǐ fū suì qǔ míng huǒ yú rì, yǐ jiàn qǔ míng shuǐ yú yuè, yǐ gòng jì sì zhī míng zī míng zhú, gòng míng shuǐ. fán bāng zhī dà shì, gòng fén zhú tíng liáo. zhōng chūn, yǐ mù duó xiū huǒ jìn yú guó zhōng. jūn lǚ, xiū huǒ jìn. bāng ruò wū zhū, zé wèi míng yān. tiáo láng shì zhǎng zhí biān yǐ qū pì. wáng chū rù zé bā rén jiā dào, gōng zé liù rén, hóu bó zé sì rén, zǐ nán zé èr rén. fán shì, zhí biān yǐ qū yú qián, qiě mìng zhī. shì pū yòu yuē shā, shì yù yuē chē huán, shì dài fū yuē gǎn bù guān, biān wǔ bǎi. shì shī yuē sān bǎi, shì bāng zhī dà shǐ yuē shā, shì xiǎo shǐ yuē mò.
司烜氏,掌以夫遂取明火於日,以鉴取明水於月,以共祭祀之明齍、明烛,共明水。凡邦之大事,共坟烛、庭燎。中春,以木铎修火禁于国中。军旅,修火禁。邦若屋诛,则为明焉。 条狼氏掌执鞭以趋辟。王出入则八人夹道,公则六人,侯伯则四人,子男则二人。凡誓,执鞭以趋於前,且命之。誓仆、右曰杀,誓驭曰车轘,誓大夫曰敢不关,鞭五百。誓师曰三百,誓邦之大史曰杀,誓小史曰墨。
xiū lǘ shì zhǎng bǐ guó zhōng sù hù tuò zhě yǔ qí guó zhōu, ér bǐ qí zhuī xū zhě ér shǎng fá zhī. jìn jìng yú zhě, yǔ yǐ bīng gé qū xíng zhě, yǔ chí pìn yú guó zhōng zhě. bāng yǒu gù, zé lìng shǒu qí lǘ hù. wéi zhí jié zhě bù jǐ.
脩闾氏掌比国中宿互柝者与其国粥,而比其追胥者而赏罚之。禁径逾者,与以兵革趋行者,与驰聘於国中者。邦有故,则令守其闾互。唯执节者不几。
míng shì zhǎng shè hú zhāng. wèi jǐng wò yǐ gōng měng shòu, yǐ líng gǔ qū zhī, ruò dé qí shòu, zé xiàn qí pí gé chǐ xū bèi.
冥氏掌设弧张。为阱擭以攻猛兽,以灵鼓驱之,若得其兽,则献其皮革、齿、须备。
shù shì zhǎng chú dú gǔ, yǐ gōng shuō guì zhī jiā cǎo gōng zhī. fán qū gǔ, zé lìng zhī, bǐ zhī.
庶氏掌除毒蛊,以攻说禬之嘉草攻之。凡驱蛊,则令之,比之。
xué shì zhǎng gōng zhé shòu, gè yǐ qí wù huǒ zhī, yǐ shí xiàn qí zhēn yì pí gé.
穴氏掌攻蛰兽,各以其物火之,以时献其珍异皮革。
chì shì zhǎng gōng měng niǎo, gè yǐ qí wù wèi méi ér jǐ zhī, yǐ shí xiàn qí yǔ hé. zhà shì zhǎng gōng cǎo mù jí lín lù. xià rì zhì, lìng kān yáng mù ér huǒ zhī. dōng rì zhì, lìng bō yīn mù ér shuǐ zhī. ruò yù qí huà yě, zé chūn qiū biàn qí shuǐ huǒ. fán gōng mù zhě, zhǎng qí zhèng lìng.
翨氏掌攻猛鸟,各以其物为媒而掎之,以时献其羽翮。 柞氏掌攻草木及林麓。夏日至,令刊阳木而火之。冬日至,令剥阴木而水之。若欲其化也,则春秋变其水火。凡攻木者,掌其政令。
tì shì zhǎng shā cǎo. chūn shǐ shēng ér méng zhī, xià rì zhì ér yí zhī, qiū shéng ér shān zhī, dōng rì zhì ér sì zhī. ruò yù qí huà yě, zé yǐ shuǐ huǒ biàn zhī. zhǎng fán shā cǎo zhī zhèng lìng.
薙氏掌杀草。春始生而萌之,夏日至而夷之,秋绳而芟之,冬日至而耜之。若欲其化也,则以水火变之。掌凡杀草之政令。
chè cù shì, zhǎng fù yāo niǎo zhī cháo. yǐ fāng shū shí rì zhī hào, shí yǒu èr chén zhī hào, shí yǒu èr yuè zhī hào, shí yǒu èr suì zhī hào, èr shí yǒu bā xīng zhī hào, xiàn qí cháo shàng, zé qù zhī.
硩蔟氏,掌覆夭鸟之巢。以方书十日之号,十有二辰之号,十有二月之号,十有二岁之号,二十有八星之号,县其巢上,则去之。
jiǎn shì zhǎng chú dù wù, yǐ gōng yǒng gōng zhī. yǐ mǎng cǎo xūn zhī, fán shù gǔ zhī shì.
翦氏掌除蠹物,以攻禜攻之。以莽草熏之,凡庶蛊之事。
chì bá shì zhǎng chú qiáng wū. yǐ shèn tàn gōng zhī, yǐ huī sǎ dú zhī. fán xì wū, chú qí lí chóng.
赤犮氏掌除墙屋。以蜃炭攻之,以灰洒毒之。凡隙屋,除其貍虫。
guō shì zhǎng qù wā miǎn. fén mǔ jú, yǐ huī sǎ zhī, zé sǐ. yǐ qí yān bèi zhī, zé fán shuǐ chóng wú shēng. hú zhuō shì zhǎng chú shuǐ chóng. yǐ pào tǔ zhī gǔ qū zhī, yǐ fén shí tóu zhī. ruò yù shā qí shén, zé yǐ mǔ gū wǔ guàn xiàng chǐ ér shěn zhī, zé qí shén sǐ, yuān wèi líng.
蝈氏掌去蛙黾。焚牡菊,以灰洒之,则死。以其烟被之,则凡水虫无声。 壶涿氏掌除水虫。以炮土之鼓驱之,以焚石投之。若欲杀其神,则以牡橭午贯象齿而沈之,则其神死,渊为陵。
tíng shì zhǎng shè guó zhōng zhī yāo niǎo. ruò bú jiàn qí niǎo shòu, zé yǐ jiù rì zhī gōng yǔ jiù yuè zhī shǐ yè shè zhī. ruò shén yě, zé yǐ dà yīn zhī gōng yǔ wǎng shǐ shè zhī.
庭氏掌射国中之夭鸟。若不见其鸟兽,则以救日之弓与救月之矢夜射之。若神也,则以大阴之弓与枉矢射之。