lǎo dān zhī yì yǒu gēng sāng chǔ zhě, piān de lǎo dān zhī dào, yǐ běi jū wèi lěi zhī shān. qí chén zhī huà rán zhī zhě qù zhī, qí qiè zhī qiè rán rén zhě yuǎn zhī. yōng zhǒng zhī yǔ jū, yāng zhǎng zhī wèi shǐ. jū sān nián, wèi lěi dà rǎng. wèi lěi zhī mín xiāng yǔ yán yuē: gēng sāng zi zhī shǐ lái, wú sǎ rán yì zhī. jīn wú rì jì zhī ér bù zú, suì jì zhī ér yǒu yú. shù jǐ qí shèng rén hū! zi hú bù xiāng yǔ shī ér zhù zhī, shè ér jì zhī hū?
老聃之役有庚桑楚者,偏得老聃之道,以北居畏壘之山。其臣之畫 然知者去之,其妾之挈然仁者遠之。擁腫之與居,鞅掌之為使。居三 年,畏壘大壤。畏壘之民相與言曰:「庚桑子之始來,吾洒然異之。 今吾日計之而不足,歲計之而有餘。庶幾其聖人乎!子胡不相與屍而 祝之,社而稷之乎?」
gēng sāng zi wén zhī, nán miàn ér bù shì rán. dì zǐ yì zhī. gēng sāng zǐ yuē: dì zǐ hé yì yú yǔ? fū chūn qì fā ér bǎi cǎo shēng, zhèng dé qiū ér wàn bǎo chéng. fū chūn yǔ qiū, qǐ wú dé ér rán zāi? tiān dào yǐ xíng yǐ. wú wén zhì rén, shī jū huán dǔ zhī shì, ér bǎi xìng chāng kuáng, bù zhī suǒ rú wǎng. jīn yǐ wèi lěi zhī xì mín, ér qiè qiè yān yù zǔ dòu yǔ yú xián rén zhī jiān, wǒ qí biāo zhī rén xié? wú shì yǐ bù shì yú lǎo dān zhī yán. dì zǐ yuē: bù rán. fū xún cháng zhī gōu, jù yú wú suǒ hái qí tǐ, ér ní qiū wèi zhī zhì bù rèn zhī qiū líng, jù shòu wú suǒ yǐn qí qū, ér niè hú wèi zhī xiáng. qiě fú zūn xián shòu néng, xiān shàn yǔ lì, zì gǔ yáo shùn yǐ rán , ér kuàng wèi lěi zhī mín hū! fū zǐ yì tīng yǐ! gēng sāng zǐ yuē: xiǎo zi lái! fū hán chē zhī shòu, jiè ér lí shān, zé bù miǎn yú wǎng gǔ zhī huàn tūn zhōu zhī yú, dàng ér shī shuǐ, zé yǐ néng kǔ zhī. gù niǎo shòu bù yàn gāo, yú biē bù yàn shēn. fū quán qí xíng shēng zhī rén, cáng qí shēn yě, bù yàn shēn miǎo ér yǐ yǐ! qiě fú èr zi zhě, yòu hé zú yǐ chēng yáng zāi! shì qí yú biàn yě, jiāng wàng záo yuán qiáng ér zhí péng hāo yě, jiǎn fā ér zhì, shù mǐ ér chuī, qiè qiè hū yòu hé zú yǐ jì shì zāi! jǔ xián zé mín xiāng yà, rèn zhī zé mín xiāng dào. zhī shù wù zhě, bù zú yǐ hòu mín. mín zhī yú lì shén qín, zi yǒu shā fù, chén yǒu shā jūn zhèng zhòu wèi dào, rì zhōng xué péi. wú yǔ nǚ: dà luàn zhī běn, bì shēng yú yáo shùn zhī jiān, qí mò cún hū qiān shì zhī hòu. qiān shì zhī hòu, qí bì yǒu rén yǔ rén xiāng shí zhě yě.
庚桑子聞之,南面而不釋然。弟子異之。庚桑 子曰:「弟子何異於予?夫春氣發而百草生,正得秋而萬寶成。夫春 與秋,豈無得而然哉?天道已行矣。吾聞至人,屍居環堵之室,而百 姓猖狂,不知所如往。今以畏壘之細民,而竊竊焉欲俎豆予於賢人之 間,我其杓之人邪?吾是以不釋於老聃之言。」弟子曰:「不然。夫 尋常之溝,巨魚無所還其體,而鯢鰍為之制;步仞之丘陵,巨獸無所 隱其軀,而孽狐為之祥。且夫尊賢授能,先善與利,自古堯、舜以然 ,而況畏壘之民乎!夫子亦聽矣!」庚桑子曰:「小子來!夫函車之 獸,介而離山,則不免於網罟之患;吞舟之魚,盪而失水,則蟻能苦 之。故鳥獸不厭高,魚鱉不厭深。夫全其形生之人,藏其身也,不厭 深眇而已矣!且夫二子者,又何足以稱揚哉!是其於辯也,將妄鑿垣 牆而殖蓬蒿也,簡發而櫛,數米而炊,竊竊乎又何足以濟世哉!舉賢 則民相軋,任知則民相盜。之數物者,不足以厚民。民之於利甚勤, 子有殺父,臣有殺君;正晝為盜,日中穴阫。吾語女:大亂之本,必 生於堯、舜之間,其末存乎千世之後。千世之後,其必有人與人相食者也。」
nán róng chú cù rán zhèng zuò yuē: ruò chú zhī nián zhě yǐ zhǎng yǐ, jiāng è hū tuō yè yǐ jí cǐ yán xié ? gēng sāng zǐ yuē: quán rǔ xíng, bào rǔ shēng, wú shǐ rǔ sī lǜ yíng yíng. ruò cǐ sān nián, zé kě yǐ jí cǐ yán yǐ! nán róng chú yuē: mù zhī yǔ xíng, wú bù zhī qí yì yě, ér máng zhě bù néng zì jiàn ěr zhī yǔ xíng, wú bù zhī qí yì yě, ér lóng zhě bù néng zì wén xīn zhī yǔ xíng, wú bù zhī qí yì yě, ér kuáng zhě bù néng zì dé. xíng zhī yǔ xíng yì pì yǐ, ér wù huò jiān zhī xié? yù xiāng qiú ér bù néng xiāng de. jīn wèi chú yuē: quán rǔ xíng, bào rǔ shēng, wú shǐ rǔ sī lǜ yíng yíng. chú miǎn wén dào dá ěr yǐ! gēng sāng zǐ yuē: cí jǐn yǐ, bēn fēng bù néng huà huò zhú, yuè jī bù néng fú hú luǎn, lǔ jī gù néng yǐ! jī zhī yǔ jī, qí dé fēi bù tóng yě. yǒu néng yǔ bù néng zhě , qí cái gù yǒu jù xiǎo yě. jīn wú cái xiǎo, xiǎo zú yǐ huā zi. zi hú bù nán jiàn lǎo zi! nán róng wéi yíng liáng, qī rì qī yè zhì lǎo zi zhī suǒ. lǎo zǐ yuē: zi zì chǔ zhī suǒ lái hū? nán róng wéi yuē: wéi. lǎo zǐ yuē: zi hé yǔ rén xié lái zhī zhòng yě? nán róng wéi jù rán gù qí hòu. lǎo zǐ yuē: zi bù zhī wú suǒ wèi hū? nán róng wéi fǔ ér cán, yǎng ér tàn, yuē: jīn zhě wú wàng wú dá, yīn shī wú wèn. lǎo zǐ yuē: hé wèi yě? nán róng wéi yuē: bù zhī hū rén wèi wǒ zhū yú, zhī hū fǎn chóu wǒ qū bù rén zé hài rén, rén zé fǎn chóu wǒ shēn bù yì zé shāng bǐ, yì zé fǎn chóu wǒ jǐ. wǒ ān táo cǐ ér kě? cǐ sān yán zhě, chú zhī suǒ huàn yě. yuàn yīn chǔ ér wèn zhī. lǎo zǐ yuē: xiàng wú jiàn ruò méi jié zhī jiān, wú yīn yǐ dé rǔ yǐ. jīn rǔ yòu yán ér xìn zhī. ruò guī guī rán ruò sàng fù mǔ, jiē gān ér qiú zhū hǎi yě. nǚ wáng rén zāi! wǎng wǎng hū, rǔ yù fǎn rǔ qíng xìng ér wú yóu rù, kě lián zāi! nán róng wéi qǐng rù jiù shě, zhào qí suǒ hǎo, qù qí suǒ è. shí rì zì chóu, fù jiàn lǎo zi . lǎo zǐ yuē: rǔ zì sǎ zhuó, shú zāi yù yù hū! rán ér qí zhōng jīn jīn hū yóu yǒu è yě. fū wài hù zhě bù kě fán ér zhuō, jiāng nèi qián nèi hù zhě bù kě móu ér zhuō, jiāng wài qián wài nèi hù zhě, dào dé bù néng chí, ér kuàng fàng dào ér xíng zhě hū! nán róng wéi yuē: lǐ rén yǒu bìng, lǐ rén wèn zhī, bìng zhě néng yán qí bìng, rán qí bìng bìng zhě yóu wèi bìng yě. ruò chú zhī wén dà dào, pì yóu yǐn yào yǐ jiā bìng yě. chú yuàn wén wèi shēng zhī jīng ér yǐ yǐ. lǎo zǐ yuē: wèi shēng zhī jīng, néng bào yī hū! néng wù shī hū! néng wú bǔ shì ér zhī jí xiōng hū! néng zhǐ hū! néng yǐ hū! néng shě zhū rén ér qiú zhū jǐ hū! néng xiāo rán hū! néng dòng rán hū! néng ér zi hū! ér zi zhōng rì háo ér ài bù á, hé zhī zhì yě zhōng rì wò ér shǒu bù yì, gòng qí dé yě zhōng rì shì ér mù bù shùn, piān bù zài wài yě. xíng bù zhī suǒ zhī, jū bù zhī suǒ wèi, yǔ wù wēi yí ér tóng qí bō. shì wèi shēng zhī jīng yǐ. nán róng wéi yuē: rán zé shì zhì rén zhī dé yǐ hū? yuē: fēi yě. shì nǎi suǒ wèi bīng jiě dòng shì zhě. fū zhì rén zhě, xiāng yǔ jiāo shí hū dì ér jiāo lè hū tiān, bù yǐ rén wù lì hài xiāng yīng, bù xiāng yǔ wèi guài, bù xiāng yǔ wèi móu, bù xiāng yǔ wèi shì, xiāo rán ér wǎng, dòng rán ér lái. shì wèi wèi shēng zhī jīng yǐ. yuē: rán zé shì zhì hū? yuē: wèi yě. wú gù gào rǔ yuē: néng ér zi hū! ér zi dòng bù zhī suǒ wèi, xíng bù zhī suǒ zhī, shēn ruò gǎo mù zhī zhī ér xīn ruò sǐ huī. ruò shì zhě, huò yì bù zhì, fú yì bù lái. huò fú wú yǒu, è yǒu rén zāi yě!
南榮趎蹴然正坐曰:「若趎之年者已長矣,將惡乎托業以及此言邪 ?」庚桑子曰:「全汝形,抱汝生,無使汝思慮營營。若此三年,則 可以及此言矣!」南榮趎曰:「目之與形,吾不知其異也,而盲者不 能自見;耳之與形,吾不知其異也,而聾者不能自聞;心之與形,吾 不知其異也,而狂者不能自得。形之與形亦辟矣,而物或間之邪?欲 相求而不能相得。今謂趎曰:『全汝形,抱汝生,無使汝思慮營營。』 趎勉聞道達耳矣!」庚桑子曰:「辭盡矣,奔蜂不能化藿蠋,越雞 不能伏鵠卵,魯雞固能矣!雞之與雞,其德非不同也。有能與不能者 ,其才固有巨小也。今吾才小,小足以化子。子胡不南見老子!」南 榮囗贏糧,七日七夜至老子之所。老子曰:「子自楚之所來乎?」南 榮囗曰:「唯。」老子曰:「子何與人偕來之眾也?」南榮囗懼然顧 其後。老子曰:「子不知吾所謂乎?」南榮囗俯而慚,仰而嘆,曰: 「今者吾忘吾答,因失吾問。」老子曰:「何謂也?」南榮囗曰:「 不知乎人謂我朱愚,知乎反愁我軀;不仁則害人,仁則反愁我身;不 義則傷彼,義則反愁我己。我安逃此而可?此三言者,趎之所患也。 願因楚而問之。」老子曰:「向吾見若眉睫之間,吾因以得汝矣。今 汝又言而信之。若規規然若喪父母,揭竿而求諸海也。女亡人哉!惘 惘乎,汝欲反汝情性而無由入,可憐哉!」南榮囗請入就舍,召其所 好,去其所惡。十日自愁,復見老子 。老子曰:「汝自洒濯,孰哉鬱郁乎!然而其中津津乎猶有惡也。夫 外韄者不可繁而捉,將內揵;內韄者不可繆而捉,將外揵;外內韄者, 道德不能持,而況放道而行者乎!」南榮囗曰:「里人有病,里人問 之,病者能言其病,然其病病者猶未病也。若趎之聞大道,譬猶飲藥 以加病也。趎願聞衛生之經而已矣。」老子曰:「衛生之經,能抱一 乎!能勿失乎!能無卜筮而知吉凶乎!能止乎!能已乎!能舍諸人而 求諸己乎!能翛然乎!能侗然乎!能兒子乎!兒子終日嗥而嗌不嗄, 和之至也;終日握而手不掜,共其德也;終日視而目不瞬,偏不在外 也。行不知所之,居不知所為,與物委蛇而同其波。是衛生之經已。」 南榮囗曰:「然則是至人之德已乎?」曰:「非也。是乃所謂冰解凍 釋者。夫至人者,相與交食乎地而交樂乎天,不以人物利害相攖,不 相與為怪,不相與為謀,不相與為事,翛然而往,侗然而來。是謂衛 生之經已。」曰:「然則是至乎?」曰:「未也。吾固告汝曰:『能 兒子乎!』兒子動不知所為,行不知所之,身若槁木之枝而心若死灰。 若是者,禍亦不至,福亦不來。禍福無有,惡有人災也!」
yǔ tài dìng zhě, fā hū tiān guāng. fā hū tiān guāng zhě, rén jiàn qí rén, wù jiàn qí wù. rén yǒu xiū zhě, nǎi jīn yǒu héng. yǒu héng zhě, rén shě zhī, tiān zhù zhī. rén zhī suǒ shě, wèi zhī tiān mín tiān zhī suǒ zhù, wèi zhī tiān zǐ.
宇泰定者,發乎天光。發乎天光者,人見其人,物見其物。人有修 者,乃今有恆。有恆者,人舍之,天助之。人之所舍,謂之天民;天 之所助,謂之天子。
xué zhě, xué qí suǒ bù néng xué yě? xíng zhě, xíng qí suǒ bù néng xíng yě? biàn zhě, biàn qí suǒ bù néng biàn yě? zhī zhǐ hū qí suǒ bù néng zhī, zhì yǐ! ruò yǒu bù jí shì zhě, tiān jūn bài zhī. bèi wù jiāng yǐ xíng, cáng bù yú yǐ shēng xīn, jìng zhōng yǐ dá bǐ. ruò shì ér wàn è zhì zhě, jiē tiān yě, ér fēi rén yě, bù zú yǐ huá chéng, bù kě nèi yú líng tái. líng tái zhě yǒu chí, ér bù zhī qí suǒ chí ér bù kě chí zhě yě. bù jiàn qí chéng jǐ ér fā, měi fā ér bù dāng yè rù ér bù shě, měi gèng wèi shī . wèi bù shàn hū xiǎn míng zhī zhōng zhě, rén dé ér zhū zhī wèi bù shàn hū yōu jiān zhī zhōng zhě, guǐ dé ér zhū zhī. míng hū rén míng hū guǐ zhě, rán hòu néng dú xíng. quàn nèi zhě, xíng hū wú míng quàn wài zhě , zhì hū qī fèi. xíng hū wú míng zhě, wéi yōng yǒu guāng zhì hū qī fèi zhě, wéi jiǎ rén yě. rén jiàn qí qí, yóu zhī kuí rán. yǔ wù qióng zhě, wù rù yān yǔ wù qiě zhě, qí shēn zhī bù néng róng, yān néng róng rén! bù néng róng rén zhě wú qīn, wú qīn zhě jǐn rén. bīng mò cǎn yú zhì, mò yé wèi xià kòu mò dà yú yīn yáng, wú suǒ táo yú tiān dì zhī jiān. fēi yīn yáng zéi zhī, xīn zé shǐ zhī yě.
學者,學其所不能學也?行者,行其所不能行也?辯者,辯其所不 能辯也?知止乎其所不能知,至矣!若有不即是者,天鈞敗之。備物 將以形,藏不虞以生心,敬中以達彼。若是而萬惡至者,皆天也,而 非人也,不足以滑成,不可內於靈台。靈台者有持,而不知其所持而 不可持者也。不見其誠己而發,每發而不當;業入而不舍,每更為失 。為不善乎顯明之中者,人得而誅之;為不善乎幽間之中者,鬼得而 誅之。明乎人、明乎鬼者,然後能獨行。券內者,行乎無名;券外者 ,志乎期費。行乎無名者,唯庸有光;志乎期費者,唯賈人也。人見 其跂,猶之魁然。與物窮者,物入焉;與物且者,其身之不能容,焉 能容人!不能容人者無親,無親者盡人。兵莫慘於志,鏌鋣為下;寇 莫大於陰陽,無所逃於天地之間。非陰陽賊之,心則使之也。
dào tōng qí fēn yě, qí chéng yě huǐ yě. suǒ è hū fēn zhě, qí fēn yě yǐ bèi. suǒ yǐ è hū bèi zhě? qí yǒu yǐ bèi. gù chū ér bù fǎn, jiàn qí guǐ. chū ér dé, shì wèi de sǐ. miè ér yǒu shí , guǐ zhī yī yě. yǐ yǒu xíng zhě xiàng wú xíng zhě ér dìng yǐ! chū wú běn, rù wú qiào, yǒu shí ér wú hū chù, yǒu zhǎng ér wú hū běn piāo, yǒu suǒ chū ér wú qiào zhě yǒu shí. yǒu shí ér wú hū chù zhě, yǔ yě yǒu zhǎng ér wú běn piāo zhě, zhòu yě. yǒu hū shēng, yǒu hū sǐ yǒu hū chū, yǒu hū rù. rù chū ér wú jiàn qí xíng, shì wèi tiān mén. tiān mén zhě, wú yǒu yě. wàn wù chū hū wú yǒu. yǒu bù néng yǐ yǒu wèi yǒu, bì chū hū wú yǒu, ér wú yǒu yī wú yǒu. shèng rén cáng hū shì.
道通其分也,其成也毀也。所惡乎分者,其分也以備。所以惡乎備 者?其有以備。故出而不反,見其鬼。出而得,是謂得死。滅而有實 ,鬼之一也。以有形者象無形者而定矣!出無本,入無竅,有實而無 乎處,有長而無乎本剽,有所出而無竅者有實。有實而無乎處者,宇 也;有長而無本剽者,宙也。有乎生,有乎死;有乎出,有乎入。入 出而無見其形,是謂天門。天門者,無有也。萬物出乎無有。有不能 以有為有,必出乎無有,而無有一無有。聖人藏乎是。
gǔ zhī rén, qí zhī yǒu suǒ zhì yǐ. è hū zhì? yǒu yǐ wèi wèi shǐ yǒu wù zhě, zhì yǐ, jǐn yǐ , fú kě yǐ jiā yǐ! qí cì yǐ wèi yǒu wù yǐ, jiāng yǐ shēng wèi sàng yě, yǐ sǐ wèi fǎn yě, shì yǐ fēn yǐ. qí cì yuē shǐ wú yǒu, jì ér yǒu shēng, shēng é ér sǐ. yǐ wú yǒu wèi shǒu, yǐ shēng wèi tǐ , yǐ sǐ wèi kāo. shú zhī yǒu wú sǐ shēng zhī yī shǒu zhě, wú yǔ zhī wèi yǒu. shì sān zhě suī yì, gōng zú yě. zhāo jǐng yě, zhe dài yě jiǎ shì yě, zhe fēng yě: fēi yī yě.
古之人,其知有所至矣。惡乎至?有以為未始有物者,至矣,盡矣 ,弗可以加矣!其次以為有物矣,將以生為喪也,以死為反也,是以 分已。其次曰始無有,既而有生,生俄而死。以無有為首,以生為體 ,以死為尻。孰知有無死生之一守者,吾與之為友。是三者雖異,公 族也。昭景也,著戴也;甲氏也,著封也:非一也。
yǒu shēng yán yě, pī rán yuē yí shì. cháng yán yí shì, fēi suǒ yán yě. suī rán, bù kě zhī zhě yě. là zhě zhī yǒu pí hǎi, kě sàn ér bù kě sàn yě guān shì zhě zhōu yú qǐn miào, yòu shì qí yǎn yān! wèi shì jǔ yí shì. qǐng cháng yán yí shì: shì yǐ shēng wèi běn, yǐ zhī wèi shī, yīn yǐ chéng shì fēi. guǒ yǒu míng shí, yīn yǐ jǐ wèi zhì, shǐ rén yǐ wèi jǐ jié, yīn yǐ sǐ cháng jié. ruò rán zhě, yǐ yòng wèi zhī, yǐ bù yòng wèi yú yǐ chè wèi míng, yǐ qióng wèi rǔ. yí shì, jīn zhī rén yě, shì tiáo yǔ xué jiū tóng yú tóng yě.
有生黬也,披然曰「移是」。嘗言「移是」,非所言也。雖然,不 可知者也。臘者之有膍胲,可散而不可散也;觀室者周於寢廟,又適 其偃焉!為是舉「移是」。請嘗言「移是」:是以生為本,以知 為師,因以乘是非。果有名實,因以己為質,使人以為己節,因以死 償節。若然者,以用為知,以不用為愚;以徹為名,以窮為辱。「移 是」,今之人也,是蜩與學鳩同於同也。
niǎn shì rén zhī zú, zé cí yǐ fàng ào, xiōng zé yǐ yù, dà qīn zé yǐ yǐ. gù yuē: zhì lǐ yǒu bù rén, zhì yì bù wù, zhì zhī bù móu, zhì rén wú qīn, zhì xìn pì jīn. chè zhì zhī bó, jiě xīn zhī miù, qù dé zhī lèi, dá dào zhī sāi. guì fù xiǎn yán míng lì liù zhě, bó zhì yě róng dòng sè lǐ qì yì liù zhě, miù xīn yě è yù xǐ nù āi lè liù zhě, lèi dé yě qù jiù qǔ yǔ zhī néng liù zhě, sāi dào yě. cǐ sì liù zhě bù dàng xiōng zhōng zé zhèng, zhèng zé jìng, jìng zé míng, míng zé xū, xū zé wú wèi ér wú bù wèi yě.
蹍市人之足,則辭以放驁,兄則以嫗,大親則已矣。故曰:至禮有 不人,至義不物,至知不謀,至仁無親,至信辟金。徹志之勃,解心 之謬,去德之累,達道之塞。貴富顯嚴名利六者,勃志也;容動色理 氣意六者,謬心也;惡欲喜怒哀樂六者,累德也;去就取與知能六者, 塞道也。此四六者不盪胸中則正,正則靜,靜則明,明則虛,虛則無 為而無不為也。
dào zhě, dé zhī qīn yě shēng zhě, dé zhī guāng yě xìng zhě, shēng zhī zhì yě. xìng zhī dòng wèi zhī wèi, wèi zhī wěi wèi zhī shī. zhī zhě, jiē yě zhī zhě, mó yě. zhī zhě zhī suǒ bù zhī, yóu nì yě. dòng yǐ bù dé yǐ zhī wèi dé, dòng wú fēi wǒ zhī wèi zhì, míng xiāng fǎn ér shí xiāng shùn yě. yì gōng hū zhōng wēi ér zhuō hū shǐ rén wú jǐ yù shèng rén gōng hū tiān ér zhuō hū rén fū gōng hū tiān ér liáng hū rén zhě, wéi quán rén néng zhī. suī chóng néng chóng, suī chóng néng tiān. quán rén è tiān, è rén zhī tiān, ér kuàng wú tiān hū rén hū! yī què shì yì, yì bì děi zhī, huò yě. yǐ tiān xià wèi zhī lóng, zé què wú suǒ táo. shì gù tāng yǐ bāo rén lóng yī yǐn, qín mù gōng yǐ wǔ yáng zhī pí lóng bǎi lǐ xī. shì gù fēi yǐ qí suǒ hǎo lóng zhī ér kě dé zhě, wú yǒu yě. jiè zhě yí huà, wài fēi yù yě. xū mí dēng gāo ér bù jù, yí sǐ shēng yě. fū fù xié bù kuì ér wàng rén , wàng rén, yīn yǐ wèi tiān rén yǐ! gù jìng zhī ér bù xǐ, wǔ zhī ér bù nù zhě, wéi tóng hū tiān hé zhě wèi rán. chū nù bù nù, zé nù chū yú bù nù yǐ chū wèi wú wèi, zé wèi chū yú wú wèi yǐ! yù jìng zé píng qì, yù shén zé shùn xīn. yǒu wèi yě yù dāng, zé yuán yú bù dé yǐ. bù dé yǐ zhī lèi , shèng rén zhī dào.
道者,德之欽也;生者,德之光也;性者,生之質也。性之動謂之 為,為之偽謂之失。知者,接也;知者,謨也。知者之所不知,猶睨 也。動以不得已之謂德,動無非我之謂治,名相反而實相順也。羿工 乎中微而拙乎使人無己譽;聖人工乎天而拙乎人;夫工乎天而俍乎人 者,唯全人能之。雖蟲能蟲,雖蟲能天。全人惡天,惡人之天,而況 吾天乎人乎!一雀適羿,羿必得之,或也。以天下為之籠,則雀無所 逃。是故湯以胞人籠伊尹,秦 穆公以五羊之皮籠百里奚。是故非以其所好籠之而可得者,無有也。 介者拸畫,外非譽也。胥靡登高而不懼,遺死生也。夫復諧不饋而忘人 ,忘人,因以為天人矣!故敬之而不喜,侮之而不怒者,唯同乎天和 者為然。出怒不怒,則怒出於不怒矣;出為無為,則為出於無為矣! 欲靜則平氣,欲神則順心。有為也欲當,則緣於不得已。不得已之類 ,聖人之道。