méng, hēng. fěi wǒ qiú tóng méng, tóng méng qiú wǒ. chū shì gào, zài sān dú, dú zé bù gào, lì zhēn. tuàn yuē: méng, shān xià yǒu xiǎn, xiǎn ér zhǐ, méng. méng, hēng. yǐ hēng xíng shí zhōng yě, fěi wǒ qiú tóng méng, tóng méng qiú wǒ, zhì yīng yě. chū shì gào, yǐ gāng zhōng yě. zài sān dú, dú zé bù gào. dú méng yě. méng yǐ yǎng zhèng, shèng gōng yě.
蒙,亨。匪我求童蒙,童蒙求我。初筮告,再三瀆,瀆則不告,利貞。彖曰:蒙,山下有險,險而止,蒙。蒙,亨。以亨行時中也,匪我求童蒙,童蒙求我,志應也。初筮告,以剛中也。再三瀆,瀆則不告。瀆蒙也。蒙以養正,聖功也。
shān xià yǒu xiǎn, ér zhǐ, mèi yú suǒ cóng, méng yě. fū zhī mèi ér qiú jué zhě, tōng zhī dào yě. jué ér dāng yú shí, shì yú zhōng dào, nǎi xíng yě. hēng, méng zhī lǐ, fēi qiú wǒ yě, qiú wǒ, méng bù néng míng yě. dài méng qiú wǒ, zhì yīng ér hòu fā yě, gào zhě jīng yì ér shàng qǐng yě, chū zhì hū jué gāng zhōng, qiú biàn yú lǐ, gù lái gào yě. zhì yú zài sān, zé huò duō yǐ, dú méng zhě yě. qí kěn gào hū méng zhě, wú zhī yě. yǐ qí bù zhī yǐ yǎng qí suǒ zhī, hēng. méng zhī dào nǎi shèng gōng lì ér zhèng zhě yě.
山下有險,而止,昧於所從,蒙也。夫知昧而求決者,通之道也。決而當於時,適於中道,乃行也。亨,蒙之理,非求我也,求我,蒙不能明也。待蒙求我,志應而後發也,告者精意而上請也,初志乎決剛中,求辨於理,故來告也。至於再三,則或多矣,瀆蒙者也。其肯告乎蒙者,無知也。以其不知以養其所知,亨。蒙之道乃聖功利而正者也。
xiàng yuē: shān xià chū quán, méng. jūn zǐ yǐ guǒ xíng yù dé.
象曰:山下出泉,蒙。君子以果行育德。
shuǐ quán chū, ér wèi tōng zhǐ suǒ yě. dé bù bó bù néng jí yú wù, qiǎn xué zhī méng yě. jūn zǐ yǐ zhī kè jǐ ér guǒ xíng, guǎng xué yǐ yù dé ér hòu néng tōng yě.
水泉出,而未通止所也。德不博不能及於物,淺學之蒙也。君子以之克己而果行,廣學以育德而後能通也。
chū liù, fā méng, lì yòng xíng rén, yòng shuō zhì gù, yǐ wǎng lìn. xiàng yuē: lì yòng xíng rén, yǐ zhèng fǎ yě.
初六,發蒙,利用刑人,用説桎梏,以往吝。象曰:利用刑人,以正法也。
chéng yú yáng ér fā méng yě. yīn fèng yáng ér shǐ míng, quán dé yǐ jí wù yě. xíng zhě shī ér hòu zhì zhī dào yě. suī yīn zhì míng kě yǐ xíng rén, ér shuō zhì gù zhèng fǎ ér yǐ, zhǎng yòng zhī, zé lìn yě.
承於陽而發蒙也。隂奉陽而始明,全德以及物也。刑者失而後治之道也。雖隂至明可以刑人,而説桎梏正法而已,長用之,則吝也。
jiǔ èr, bāo méng jí, nà fù jí, zi kè jiā. xiàng yuē: zi kè jiā, gāng róu jiē yě.
九二,包蒙吉,納婦吉,子克家。象曰:子克家,剛柔接也。
yáng gāng yě, míng yě. chū fèng zhī ér qiú qí biàn, sān fù zhī ér wěi qí zhì, bǐ chū zhī méng ér wú qíng xì yú sān, gù jí yě. jū zhōng ér zhèng pèi yú wǔ, hūn yīn zhī jí yě. jiā dào dà zhě mò xiān yú zhèng fū fù yě. jū zhōng guì ér wěi shēn yú bēi, néng jiē zhī yǐ lǐ zhě yě. zi néng kè jiā, mò guò shì yě.
陽剛也,明也。初奉之而求其辨,三附之而委其質,比初之蒙而無情係於三,故吉也。居中而正配於五,婚姻之吉也。家道大者莫先於正夫婦也。居中貴而委身於卑,能接之以禮者也。子能克家,莫過是也。
liù sān, wù yòng qǔ nǚ, jiàn jīn, fū bù yǒu gōng, wú yōu lì. xiàng yuē: wù yòng qǔ nǚ, xíng bù shùn yě.
六三,勿用取女,見金,夫不有躬,無攸利。象曰:勿用取女,行不順也。
chéng yú yáng ér shuō zhī, shī wèi ér bù gù qí yīng zhě, méng yě. bù néng zì bǎo ér wèi bù shùn, hé yòng qǔ zhī, wú suǒ lì yě.
乘於陽而説之,失位而不顧其應者,蒙也。不能自保而為不順,曷用娶之,無所利也。
liù sì, kùn méng, lìn. xiàng yuē: kùn méng zhī lìn, dú yuǎn shí yě.
六四,困蒙,吝。象曰:困蒙之吝,獨逺實也。
yuǎn yú yáng yě. kùn hé yǐ míng. shǒu wèi ér kùn, kě xī zhě yě.
逺於陽也。困何以明。守位而困,可惜者也。
liù wǔ, tóng méng, jí. xiàng yuē: tóng méng zhī jí, shùn yǐ xùn yě.
六五,童蒙,吉。象曰:童蒙之吉,順以巽也。
yīn méng wú zhī, tóng zhī dào yě. yǐ róu dé wěi, shùn yú èr. ér èr gāng, xùn zhī jū zūn yǔ néng, dé qí wèi shàng zhī dào, gù jí yě.
隂蒙無知,童之道也。以柔德委,順於二。而二剛,巽之居尊與能,得其為上之道,故吉也。
shàng jiǔ, jī méng, bù lì wèi kòu, lì yù kòu. xiàng yuē: lì yòng yù kòu, shàng xià shùn yě.
上九,擊蒙,不利為㓂,利禦㓂。象曰:利用禦宼,上下順也。
sān yǐ yīng yě. jì yuè yú sān, jī ér qǔ zhī, dòng bù wàng gàn, wèi kòu yě, jī ér guī zhī. yīng xià yǐ shùn shàng, bǎo zhōng wú jiān, gù lì yòng kòu yě.
三已應也。茍恱於三,擊而取之,動不妄干,爲宼也,擊而歸之。應下以順上,保終無間,故利用宼也。