bì, hēng xiǎo lì yǒu yōu wǎng. tuàn yuē: bì, hēng róu lái ér wén gāng, gù hēng. fēn gāng shàng ér wén róu, gù xiǎo lì yǒu yōu wǎng. tiān wén yě, wén míng yǐ zhǐ, rén wén yě. guān hū tiān wén yǐ chá shí biàn, guān hū rén wén yǐ huà chéng tiān xià.
賁,亨小利有攸往。彖曰:賁,亨柔來而文剛,故亨。分剛上而文柔,故小利有攸往。天文也,文明以止,人文也。觀乎天文以察時變,觀乎人文以化成天下。
gāng xià ér róu lái, wén zhī. tiān jiàng qì yú dì ér wèi wén yě. róu shàng ér fēn gāng, xiàng zhī dì xuán, xiàng yú tiān ér wèi wén yě. tiān jiàng qì yú dì, zhōu ér tōng yě, gù hēng. dì xuán xiàng yú shàng, kě yǐ guān wén, ér zé shí zhōng, róu ér fēi shí, yīng wèi zú yǐ jì zhī yě, gù xiǎo lì yǒu yōu wǎng. jiē chéng wén yú tiān yě. liè zūn bēi zhī xù, bié tóng yì zhī dào, shàng jiàn zhì yú xià, xià xì zhì yú shàng, zhǐ ér dé qí zhì yě. guān qí tiān wén, kě yǐ jìng shòu rén shí, chá qí rén wén, kě yǐ zì yǐ ér huà, chéng tiān xià zhì yě.
剛下而柔來,文之。天降氣於地而為文也。柔上而分剛,象之地懸,象於天而為文也。天降氣於地,周而通也,故亨。地懸象於上,可以觀文,而則時中,柔而非實,應未足以濟之也,故小利有攸往。皆成文於天也。列尊卑之序,別同異之道,上建治於下,下繫治於上,止而得其治也。觀其天文,可以敬授人時,察其人文,可以自已而化,成天下治也。
xiàng yuē: shān xià yǒu huǒ, bì. jūn zǐ yǐ míng shù zhèng, wú gǎn zhé yù.
象曰:山下有火,賁。君子以明庶政,無敢折獄。
huǒ zài shān xià, qí shì zhì wēi, jūn zǐ shěn qí jǐ, ér míng yǐ chū zhèng, shèn yǐ zhì xíng, jù qí chì yě. jí qí mò yě. jūn zǐ nài zhī hé zāi.
火在山下,其勢至微,君子審其幾,而明以出政,愼以致刑,懼其熾也。及其末也。君子奈之何哉。
chū jiǔ, bì, qí zhǐ she chē ér tú. xiàng yuē: she chē ér tú, yì fú chéng yě.
初九,賁,其趾舎車而徒。象曰:舎車而徒,義弗乘也。
gāng ér wèi wèi, dú lì qí zhì, bù qū qí yīng, bù jì hū chéng yě. gù shì qí zhǐ, jiāng tú xíng yě. qí yì qǐ chéng zāi. míng qí shí zhī bù kě yě.
剛而未位,獨立其志,不趨其應,不茍乎乘也。故飾其趾,將徒行也。其義豈乘哉。明其時之不可也。
liù èr, bì qí xū. xiàng yuē: bì qí xū, yǔ shàng xìng yě.
六二,賁其須。象曰:賁其須,與上興也。
dé qí sān ér wèi wén, ruò xū zhī fù yí yě. róu ér wèi bēi, yī gāng yǐ wèi wén yě.
得其三而為文,若須之附頤也。柔而位卑,依剛以為文也。
jiǔ sān, bì rú rú rú, yǒng zhēn jí. xiàng yuē: yǒng zhēn zhī jí, zhōng mò zhī líng yě.
九三,賁如濡如,永貞吉。象曰:永貞之吉,終莫之陵也。
gāng yǐ de wèi, liǎng róu fù zhī, bì rán ér yǒu wén. rú rú ér wò, qí rùn suī zǔ, tā yīng lǚ wèi, xiāng bǎo kě yǐ zhǎng shǒu. qí zhèng zé wù bù néng líng ér huò qí jí.
剛以得位,兩柔附之,賁然而有文。濡如而沃,其潤雖阻,他應履位,相保可以長守。其正則物不能凌而獲其吉。
liù sì, bì rú pó rú, bái mǎ hàn rú, fěi kòu hūn gòu. xiàng yuē: liù sì dāng wèi, yí yě. fěi kòu hūn gòu, zhōng wú yóu yě.
六四,賁如皤如,白馬翰如,匪宼婚媾。象曰:六四當位,疑也。匪宼婚媾,終無尤也。
de wèi yǒu yīng, bì ér chéng wén, gù jié qí yí, bái qí mǎ, yù hàn rú ér sù wǎng yě. jù sān wèi kòu, ér bù gǎn jìn, tuì dāng wèi zhèng yīng, yí hé jiǔ zāi. kòu yí zé hé yǐ.
得位有應,賁而成文,故潔其儀,白其馬,欲翰如而速往也。懼三為宼,而不敢進,退當位正應,疑何久哉。宼夷則合矣。
liù wǔ, bì yú qiū yuán, shù bó jiān jiān, lìn zhōng jí. xiàng yuē: liù wǔ zhī jí, yǒu xǐ yě.
六五,賁於丘園,束帛戔戔,吝終吉。象曰:六五之吉,有喜也。
bù zài yú cǎi bì zhī jiā yě. róu yǐ jū yáng, dú bǎo jiǎn dé, bù yīn gāng yǐ wèi shì, shǒu zhōng huáng yǐ wèi bì, huà zhī shǒu yě. gù bì qiū yuán zhī jiǎn yān, nà fù yòng yuē, gù jiān jiān qí shù bó, yíng yě. guò jiǎn bù shì, suī kě xī yě. zhì lǐ yú wén, zhōng huò qí zhì, gù jí yǒu xǐ yě.
不在於彩賁之佳也。柔以居陽,獨保儉德,不因剛以為飾,守中黃以為賁,化之首也。故賁丘園之儉焉,納富用約,故戔戔其束帛,盈也。過儉不飾,雖可惜也。致理於文,終獲其志,故吉有喜也。
shàng jiǔ, bái bì, wú jiù. xiàng yuē: bái bì wú jiù, shàng dé zhì yě.
上九,白賁,無咎。象曰:白賁無咎,上得志也。
gāng jū róu shàng, qí shàng xián yě. zhī cún zhī ér bù jìng, bǎo shǐ zhōng ér dé zhì zhě, zì dé qí wén yě. rén zhī suǒ shàng yě. qí zài yī róu ér hòu shì zāi. chāo rán yǐ sù wù, wú jié yǐ, yòu hé jiù hū. shàng ér yuǎn shì, huò hū zhì yě.
剛居柔上,其尚賢也。知存之而不競,保始終而得治者,自得其文也。人之所尚也。其在依柔而後飾哉。超然以素物,無潔矣,又何咎乎。上而逺世,獲乎志也。