jì jì, hēng, xiǎo. lì zhēn. chū jí, zhōng luàn. tuàn yuē: jì jì, hēng. xiǎo zhě, hēng yě. lì zhēn, gāng róu zhèng ér wèi dāng yě. chū jí, róu dé zhòng yě. zhōng zhǐ zé luàn, qí dào qióng yě.
旣濟,亨,小。利貞。初吉,終亂。彖曰:旣濟,亨。小者,亨也。利貞,剛柔正而位當也。初吉,柔得中也。終止則亂,其道窮也。
gāng jì ér de wèi hū, shàng róu dāng ér yīng shàng, shì yǐ hēng, xié yú xiǎo rén yě. gāng róu dé zhèng, qí lì zhēn xià zhě, shàng zhī jiē róu zhě, qiáng zhī běn. róu dāng ér shǒu zhōng, bù gǎn yì yě, gù chū jí. ān yú jì jì, zhǐ ér wú fáng, qióng qí dào ér zhōng luàn yě.
剛濟而得位乎,上柔當而應上,是以亨,偕於小人也。剛柔得正,其利貞下者,上之階柔者,強之本。柔當而守中,不敢逸也,故初吉。安於旣濟,止而無防,窮其道而終亂也。
xiàng yuē: shuǐ zài huǒ shàng, jì jì. jūn zǐ yǐ sī huàn ér yù fáng zhī.
象曰:水在火上,旣濟。君子以思患而豫防之。
shuǐ zài huǒ shàng, xiāng de ér wèi gōng yě. jì jì zhī yǐ, ān zhī bù lǜ, zé fù yǐ. gù sī huàn xiān fáng,? bǎo qí zhōng yě.
水在火上,相得而為功也。旣濟之矣,安之不慮,則覆矣。故思患先防,?保其終也。
chū jiǔ, yè qí lún, rú qí wěi, wú jiù. xiàng yuē: yè qí lún, yì wú jiù yě.
初九,曳其輪,濡其尾,無咎。象曰:曳其輪,義無咎也。
gāng wèi jì jì zhī chū, lì wēi ér qù xiǎn wèi yuǎn yě. jì jì shēn xiǎn ér wèi dá yú lù, gù yè lún rú wěi yě. chū jì ér bù gǎn dài, qí yì qǐ yǒu jiù hū.
剛為旣濟之初,力微而去險未逺也。旣濟深險而未達於陸,故曳輪濡尾也。初濟而不敢怠,其義豈有咎乎。
liù èr, fù sàng qí fú, wù zhú, qī rì dé. xiàng yuē: qī rì dé, yǐ zhōng dào yě.
六二,婦喪其茀,勿逐,七日得。象曰:七日得,以中道也。
de wèi chù nèi ér yīng yú shàng, fù zhī dào yě. ér chéng yú gāng, jù qí bào yě. sàng qí shì yǐ. fú zhī sàng, róng zhī jiǎn yǐ, zhōng yǐ fèng yáng, huò qí jì xià bù gǎn líng, wù zhú ér qī rì zì fù. qī rì zhě, fù zhī bù yuǎn, jìn qǔ zhī zhū rì, jí xiǎo rén wèi ér fù, zé xià gāng yì yě.
得位處內而應於上,婦之道也。而乗於剛,懼其暴也。喪其飾矣。茀之喪,容之減矣,中以奉陽,獲其濟下不敢凌,勿逐而七日自復。七日者,復之不逺,近取之諸日,極小人位而復,則下剛易也。
jiǔ sān, gāo zōng fá guǐ fāng, sān nián kè zhī xiǎo rén wù yòng. xiàng yuē: sān nián kè zhī, bèi yě.
九三,髙宗伐鬼方,三年克之小人勿用。象曰:三年克之,憊也。
wèi xià tǐ zhī shàng, sì dé qí wèi, jì jì zhě yě. jì xiǎn yǐ lì fēi yì yě, yǔ wáng tóng gōng ér shòu rèn yě. gāo zōng guǐ fāng, sān nián kè zhī, yì yān. lì yǐ sān nián, pí ér huò yǐ. shèn zài yú diǎn shǒu hū, fēi qí rén zé shì shì yě. yǐ tiān xià zhī gōng wèi sì zhī sī yǔ zhǔ, gāng dí zhì yú zhōng luàn yǐ.
為下體之上,巳得其位,旣濟者也。濟險以力非易也,與王同功而受任也。髙宗鬼方,三年克之,義焉。力以三年,疲而獲矣。愼在於典守乎,非其人則恃勢也。以天下之功為巳之私與主,剛敵至於終亂矣。
liù sì, xū yǒu yī rú, zhōng rì jiè. xiàng yuē: zhōng rì jiè, yǒu suǒ yí yě.
六四,繻有衣袽,終日戒。象曰:終日戒,有所疑也。
yǒu yīng dāng wèi, jū gāng zhī shàng, yí jù qīn bī, zhì qí zhòng yè ér bù shǎo xiè yě. róu ér shǒu zhèng ér jiè bèi zhī, nǎi kě yǐ jì, hēng xiǎo yǐ. wù xián suì yān, suī jū chéng gāng ér zhōng wú huàn yě.
有應當位,居剛之上,疑懼侵逼,至其重夜而不少懈也。柔而守正而戒備之,乃可以濟,亨小矣。物咸遂焉,雖居乗剛而終無患也。
jiǔ wǔ, dōng lín shā niú, bù rú xī lín zhī yuè jì, shí shòu qí fú. xiàng yuē: dōng lín shā niú bù rú xī lín zhī shí yě. shí shòu qí fú, jí dà lái yě.
九五,東鄰殺牛,不如西鄰之禴祭,實受其福。象曰:東鄰殺牛不如西鄰之時也。實受其福,吉大來也。
rén yě zhě, shén zhī zhǔ yě. shí zhě, rén zhī yóu yě. lǐ zhī dà yě. chà qí shí, zé rén bù hé shén, fú fú yǐ. jì jì nán yí, fēi dà shèng yě, gù yǒu zhōng zhǐ zhī qióng yān. dà rén zhě, yǔ shí xiāo xī yě. shí zhī shī, hé suǒ jì hū. gù jì jì suī yíng shén fú fú yě. dé shí jǐn shùn, jí dà lái yě. wéi dà rén bǎo qí zhōng yǐ.
人也者,神之主也。時者,人之由也。禮之大也。差其時,則人不和神,弗福矣。旣濟難夷,非大盛也,故有終止之窮焉。大人者,與時消息也。時之失,何所寄乎。故旣濟雖盈神弗福也。得時盡順,吉大來也。唯大人□保其終矣。
shàng liù, rú qí shǒu, lì. xiàng yuē: rú qí shǒu lì, hé kě jiǔ yě.
上六,濡其首,厲。象曰:濡其首厲,何可久也。
jì jì ér jí yú shàng, zhì yǔ shí qióng, shàng fǎn xià yǐ. shǒu rú yǐ, shēn qí wēi zāi.
旣濟而極於上,志與時窮,上反下矣。首濡矣,身其危哉。