jīng
【經】
wǔ nián chūn, wáng sān yuè xīn hài shuò, rì yǒu shí zhī.
五年春，王三月辛亥朔，日有食之。
xià, guī sù yú cài.
夏，歸粟於蔡。
yú yuè rù wú.
於越入吳。
liù yuè bǐng shēn, jì sūn yì rú zú.
六月丙申，季孫意如卒。
qiū qī yuè rén zǐ, shū sūn bù gǎn zú.
秋七月壬子，叔孫不敢卒。
dōng, jìn shì yāng shuài shī wéi xiān yú.
冬，晉士鞅帥師圍鮮虞。
chuán
【傳】
wǔ nián chūn, wáng rén shā zi cháo yú chǔ.
五年春，王人殺子朝於楚。
xià, guī sù yú cài, yǐ zhōu jí, jīn wú zī.
夏，歸粟於蔡，以周亟，矜無資。
yuè rù wú, wú zài chǔ yě.
越入吳，吳在楚也。
liù yuè, jì píng zi xíng dōng yě, hái, wèi zhì, bǐng shēn, zú yú fáng. yáng hǔ jiāng yǐ yú fán liǎn, zhòng liáng huái fú yǔ, yuē: gǎi bù gǎi yù. yáng hǔ yù zhú zhī, gào gōng shān bù niǔ. bù niǔ yuē: bǐ wèi jūn yě, zi hé yuàn yān? jì zàng, huán zi xíng dōng yě, jí fèi. zi xiè wèi fèi zǎi, nì láo yú jiāo, huán zi jìng zhī. láo zhòng liáng huái, zhòng liáng huái fú jìng. zi xiè nù, wèi yáng hǔ: zi xíng zhī hū?
六月，季平子行東野，還，未至，丙申，卒於房。陽虎將以璵璠斂，仲梁懷弗與，曰：「改步改玉。」陽虎欲逐之，告公山不狃。不狃曰：「彼為君也，子何怨焉？」既葬，桓子行東野，及費。子洩為費宰，逆勞於郊，桓子敬之。勞仲梁懷，仲梁懷弗敬。子洩怒，謂陽虎：「子行之乎？」
shēn bāo xū yǐ qín shī zhì, qín zi pú zi hǔ shuài chē wǔ bǎi chéng yǐ jiù chǔ. zi pú yuē: wú wèi zhī wú dào. shǐ chǔ rén xiān yǔ wú rén zhàn, ér zì jì huì zhī, dà bài fū gài wáng yú yí. wú rén huò wěi shè yú bǎi jǔ. qí zi shuài bēn tú yǐ cóng zi xī, bài wú shī yú jūn xiáng.
申包胥以秦師至，秦子蒲、子虎帥車五百乘以救楚。子蒲曰：「吾未知吳道。」使楚人先與吳人戰，而自稷會之，大敗夫槩王於沂。吳人獲薳射於柏舉。其子帥奔徒以從子西，敗吳師於軍祥。
qiū qī yuè, zǐ qī zi pú miè táng. jiǔ yuè, fū gài wáng guī, zì lì yě, yǐ yǔ wáng zhàn ér bài, bēn chǔ, wèi táng xī shì 9.
秋七月，子期、子蒲滅唐。九月，夫槩王歸，自立也，以與王戰而敗，奔楚，為堂谿氏[9]。
wú shī bài chǔ shī yú yōng shì, qín shī yòu bài wú shī. wú shī jū jūn. zǐ qī jiāng fén zhī, zi xī yuē: fù xiōng qīn bào gǔ yān, bù néng shōu, yòu fén zhī, bù kě. zǐ qī yuē: guó wáng yǐ! sǐ zhě ruò yǒu zhī yě, kě yǐ xīn jiù sì, qǐ dàn fén zhī? fén zhī ér yòu zhàn, wú shī bài. yòu zhàn yú gōng xù zhī xī, wú shī dà bài, wú zi nǎi guī. qiú chā tú yú bà. chā tú yú bà qǐng xiān, suì táo guī. yè gōng zhū liáng zhī dì hòu zāng cóng qí mǔ yú wú, bù dài ér guī. yè gōng zhōng bù zhèng shì.
吳師敗楚師於雍澨，秦師又敗吳師。吳師居麇。子期將焚之，子西曰：「父兄親暴骨焉，不能收，又焚之，不可。」子期曰：「國亡矣！死者若有知也，可以歆舊祀，豈憚焚之？」焚之而又戰，吳師敗。又戰於公壻之谿，吳師大敗，吳子乃歸。囚 [插圖]輿罷。 [插圖]輿罷請先，遂逃歸。葉公諸梁之弟後臧從其母於吳，不待而歸。葉公終不正視。
yǐ hài, yáng hǔ qiú jì huán zi jí gōng fù wén bó, ér zhú zhòng liáng huái.
乙亥，陽虎囚季桓子及公父文伯，而逐仲梁懷。
dōng shí yuè dīng hài, shā gōng hé miǎo. jǐ chǒu, méng huán zi yú jì mén zhī nèi. gēng yín, dà zǔ, zhú gōng fù chù jí qín chuán, jiē bēn qí.
冬十月丁亥，殺公何藐。己丑，盟桓子於稷門之內。庚寅，大詛，逐公父歜及秦遄，皆奔齊。
chǔ zi rù yú yǐng. chū, dòu xīn wén wú rén zhī zhēng gōng yě, yuē: wú wén zhī, bù ràng zé bù hé, bù hé bù kě yǐ yuǎn zhēng. wú zhēng yú chǔ, bì yǒu luàn. yǒu luàn zé bì guī, yān néng dìng chǔ? wáng zhī bēn suí yě, jiāng shè yú chéng jiù, lán yǐn mén shè qí tǎng, bù yǔ wáng zhōu. jí níng, wáng yù shā zhī. zi xī yuē: zi cháng wéi sī jiù yuàn yǐ bài, jūn hé xiào yān? wáng yuē: shàn. shǐ fù qí suǒ, wú yǐ zhì qián è. wáng shǎng dòu xīn wáng sūn yóu yú wáng sūn yǔ zhōng jiàn dòu cháo shēn bāo xū wáng sūn jiǎ sòng mù dòu huái. zi xī yuē: qǐng shě huái yě. wáng yuē: dà dé miè xiǎo yuàn, dào yě. shēn bāo xū yuē: wú wèi jūn yě, fēi wèi shēn yě. jūn jì dìng yǐ, yòu hé qiú? qiě wú yóu zi qí, qí yòu wèi zhū 9? suì táo shǎng. wáng jiāng jià jì mǐ, jì mǐ cí yuē: suǒ yǐ wèi nǚ zǐ, yuǎn zhàng fū yě. zhōng jiàn fù wǒ yǐ. yǐ qī zhōng jiàn, yǐ wèi lè yǐn.
楚子入於郢。初，鬥辛聞吳人之爭宮也，曰：「吾聞之，不讓則不和，不和不可以遠征。吳爭於楚，必有亂。有亂則必歸，焉能定楚？」王之奔隨也，將涉於成臼，藍尹亹涉其帑，不與王舟。及寧，王欲殺之。子西曰：「子常唯思舊怨以敗，君何效焉？」王曰：「善。使復其所，吾以志前惡。」王賞鬥辛、王孫由於、王孫圉、鍾建、鬥巢、申包胥、王孫賈、宋木、鬥懷。子西曰：「請舍懷也。」王曰：「大德滅小怨，道也。」申包胥曰：「吾為君也，非為身也。君既定矣，又何求？且吾尤子旗，其又為諸[9]？」遂逃賞。王將嫁季羋，季羋辭曰：「所以為女子，遠丈夫也。鍾建負我矣。」以妻鍾建，以為樂尹。
wáng zhī zài suí yě, zi xī wèi wáng yú fú yǐ bǎo lù, guó yú pí xiè. wén wáng suǒ zài, ér hòu cóng wáng. wáng shǐ yóu yú chéng jūn, fù mìng, zi xī wèn gāo hòu yān, fú zhī. zi xī yuē: bù néng, rú cí. chéng bù zhī gāo hòu xiǎo dà, hé zhī? duì yuē: gù cí bù néng, zi shǐ yú yě. rén gè yǒu néng yǒu bù néng. wáng yù dào yú yún zhōng, yú shòu qí gē, qí suǒ yóu zài. tǎn ér shì zhī bèi, yuē: cǐ yú suǒ néng yě. pí xiè zhī shì, yú yì fú néng yě.
王之在隨也，子西為王輿服以保路，國於脾洩。聞王所在，而後從王。王使由於城麇，復命，子西問高厚焉，弗知。子西曰：「不能，如辭。城不知高厚小大，何知？」對曰：「固辭不能，子使余也。人各有能有不能。王遇盜於雲中，余受其戈，其所猶在。」袒而視之背，曰：「此余所能也。脾洩之事，余亦弗能也。」
jìn shì yāng wéi xiān yú, bào guān hǔ zhī yì yě.
晉士鞅圍鮮虞，報觀虎之役也。
