jīng
【經】

sì nián chūn, wáng èr yuè guǐ sì, chén hóu wú zú.
四年春，王二月癸巳，陳侯吳卒。

sān yuè, gōng huì liú zi jìn hóu sòng gōng cài hóu wèi hóu chén zi zhèng bó xǔ nán cáo bó jǔ zi zhū zi dùn zi hú zi téng zi xuē bó qǐ bó xiǎo zhū zi qí guó xià yú shào líng, qīn chǔ.
三月，公會劉子、晉侯、宋公、蔡侯、衛侯、陳子、鄭伯、許男、曹伯、莒子、邾子、頓子、鬍子、滕子、薛伯、杞伯、小邾子、齊國夏於召陵，侵楚。

xià sì yuè gēng chén, cài gōng sūn xìng shuài shī miè shěn, yǐ shěn zi jiā guī, shā zhī.
夏四月庚辰，蔡公孫姓帥師滅沈，以沈子嘉歸，殺之。

wǔ yuè, gōng jí zhū hóu méng yú gāo yòu.
五月，公及諸侯盟於皋鼬。

qǐ bó chéng zú yú huì.
杞伯成卒於會。

liù yuè, zàng chén huì gōng.
六月，葬陳惠公。

xǔ qiān yú róng chéng.
許遷於容城。

qiū qī yuè, gōng zhì zì huì.
秋七月，公至自會。

liú juǎn zú.
劉卷卒。

zàng qǐ dào gōng.
葬杞悼公。

chǔ rén wéi cài.
楚人圍蔡。

jìn shì yāng wèi kǒng yǔ shuài shī fá xiān yú.
晉士鞅、衛孔圉帥師伐鮮虞。

zàng liú wén gōng.
葬劉文公。

dōng shí yǒu yī yuè gēng wǔ, cài hóu yǐ wú zi jí chǔ rén zhàn yú bǎi jǔ, chǔ shī bài jī.
冬十有一月庚午，蔡侯以吳子及楚人戰於柏舉，楚師敗績。

chǔ náng wǎ chū bēn zhèng.
楚囊瓦出奔鄭。

gēng chén, wú rù yǐng.
庚辰，吳入郢。

chuán
【傳】

sì nián chūn sān yuè, liú wén gōng hé zhū hóu yú shào líng, móu fá chǔ yě. jìn xún yín qiú huò yú cài hóu, fú dé. yán yú fàn xiàn zǐ yuē: guó jiā fāng wēi, zhū hóu fāng èr, jiāng yǐ xí dí, bù yì nán hū. shuǐ lǎo fāng jiàng, jí nüè fāng qǐ, zhōng shān bù fú, qì méng qǔ yuàn, wú sǔn yú chǔ, ér shī zhōng shān, bù rú cí cài hóu. wú zì fāng chéng yǐ lái, chǔ wèi kě yǐ dé zhì, qí qǔ qín yān. nǎi cí cài hóu.
四年春三月，劉文公合諸侯於召陵，謀伐楚也。晉荀寅求貨於蔡侯，弗得。言於范獻子曰：「國家方危，諸侯方貳，將以襲敵，不亦難乎。水潦方降，疾瘧方起，中山不服，棄盟取怨，無損於楚，而失中山，不如辭蔡侯。吾自方城以來，楚未可以得志，祇取勤焉。」乃辭蔡侯。

jìn rén jiǎ yǔ máo yú zhèng, zhèng rén yǔ zhī. míng rì, huò pèi yǐ huì. jìn yú shì hū shī zhū hóu. jiāng huì, wèi zi xíng jìng zi yán yú líng gōng yuē: huì tóng nán, zé yǒu fán yán, mò zhī zhì yě. qí shǐ zhù tuó cóng. gōng yuē: shàn. nǎi shǐ zi yú. zi yú cí yuē: chén zhǎn sì tǐ, yǐ lǜ jiù zhí, yóu jù bù gěi ér fán xíng shū, ruò yòu gòng èr, jiǎo dà zuì yě. qiě fú zhù, shè jì zhī cháng lì yě. shè jì bù dòng, zhù bù chū jìng, guān zhī zhì yě. jūn yǐ jūn xíng, fú shè xìn gǔ, zhù fèng yǐ cóng, yú shì hū chū jìng. ruò jiā hǎo zhī shì, jūn xíng shī cóng, qīng xíng lǚ cóng, chén wú shì yān. gōng yuē: xíng yě. jí gāo yòu, jiāng zhǎng cài yú wèi. wèi hóu shǐ zhù tuó sī yú cháng hóng yuē: wén zhū dào lù, bù zhī xìn fǒu? ruò wén cài jiāng xiān wèi, xìn hū? cháng hóng yuē: xìn. cài shū, kāng shū zhī xiōng yě, xiān wèi, bù yì kě hū? zi yú yuē: yǐ xiān wáng guān zhī, zé shàng dé yě. xī wǔ wáng kè shāng, chéng wáng dìng zhī, xuǎn jiàn míng dé, yǐ fān píng zhōu. gù zhōu gōng xiāng wáng shì, yǐ yǐn tiān xià, yú zhōu wèi mù. fēn lǔ gōng yǐ dà lù dà qí, xià hòu shì zhī huáng, fēng fù zhī fán ruò, yīn mín liù zú, tiáo shì xú shì xiāo shì suǒ shì zhǎng sháo shì wěi sháo shì, shǐ shuài qí zōng shì, jí qí fēn zú, jiāng qí lèi chǒu, yǐ fǎ zé zhōu gōng, yòng jí mìng yú zhōu. shì shǐ zhī zhí shì yú lǔ, yǐ zhāo zhōu gōng zhī míng dé. fēn zhī tǔ tián péi dūn, zhù zōng bo shǐ, bèi wù diǎn cè, guān sī yí qì. yīn shāng yǎn zhī mín, mìng yǐ bó qín, ér fēng yú shǎo hào zhī xū. fēn kāng shū yǐ dà lù shǎo bó chā tú fá zhān jīng dà lǚ, yīn mín qī zú, táo shì shī shì fán shì qí shì fán shì jī shì zhōng kuí shì, fēng zhěn tǔ lüè, zì wǔ fù yǐ nán, jí pǔ tián zhī běi jìng, qǔ yú yǒu yán zhī tǔ, yǐ gòng wáng zhí. qǔ yú xiāng tǔ zhī dōng dōu, yǐ huì wáng zhī dōng sōu. dān jì shòu tǔ, táo shū shòu mín, mìng yǐ kāng gào, ér fēng yú yīn xū, jiē qǐ yǐ shāng zhèng, jiāng yǐ zhōu suǒ. fēn táng shū yǐ dà lù mì xū zhī gǔ què gǒng gū xǐ, huái xìng jiǔ zōng, zhí guān wǔ zhèng. mìng yǐ táng gào, ér fēng yú xià xū, qǐ yǐ xià zhèng, jiāng yǐ róng suǒ. sān zhě jiē shū yě, ér yǒu lìng dé, gù zhāo zhī yǐ fēn wù. bù rán, wén wǔ chéng kāng zhī bó yóu duō, ér bù huò shì fēn yě, wéi bù shàng nián yě. guǎn cài qǐ shāng, jì jiān wáng shì. wáng yú shì hū shā guǎn shū ér cài cài shū, yǐ chē qī chéng, tú qī shí rén. qí zi cài zhòng, gǎi háng shuài dé, zhōu gōng jǔ zhī, yǐ wèi jǐ qīng shì. jiàn zhū wáng ér mìng zhī yǐ cài, qí mìng shū yún: wáng yuē, hú, wú ruò ěr kǎo zhī wéi wáng mìng yě. ruò zhī hé qí shǐ cài xiān wèi yě? wǔ wáng zhī mǔ dì bā rén, zhōu gōng wèi dà zǎi, kāng shū wèi sī kòu, dān jì wèi sī kōng, wǔ shū wú guān, qǐ shàng nián zāi! cáo, wén zhī zhāo yě jìn, wǔ zhī mù yě. cáo wèi bó diān, fēi shàng nián yě. jīn jiāng shàng zhī, shì fǎn xiān wáng yě. jìn wén gōng wèi jiàn tǔ zhī méng, wèi chéng gōng bù zài, yí shū, qí mǔ dì yě, yóu xiān cài. qí zài shū yún: wáng ruò yuē: jìn zhòng lǔ shēn wèi wǔ cài jiǎ wǔ zhèng jié qí pān sòng wáng chén jǔ qī. cáng zài zhōu fǔ, kě fù shì yě. wú zi yù fù wén wǔ zhī lüè, ér bù zhèng qí dé, jiāng rú zhī hé? cháng hóng shuō, gào liú zi, yǔ fàn xiàn zi móu zhī, nǎi zhǎng wèi hóu yú méng.
晉人假羽旄於鄭，鄭人與之。明日，或旆以會。晉於是乎失諸侯。將會，衛子行敬子言於靈公曰：「會同難，嘖有煩言，莫之治也。其使祝佗從。」公曰：「善。」乃使子魚。子魚辭曰：「臣展四體，以率舊職，猶懼不給而煩刑書，若又共二，徼大罪也。且夫祝，社稷之常隸也。社稷不動，祝不出竟，官之制也。君以軍行，祓社釁鼓，祝奉以從，於是乎出竟。若嘉好之事，君行師從，卿行旅從，臣無事焉。」公曰：「行也。」及皋鼬，將長蔡於衛。衛侯使祝佗私於萇弘曰：「聞諸道路，不知信否？若聞蔡將先衛，信乎？」萇弘曰：「信。蔡叔，康叔之兄也，先衛，不亦可乎？」子魚曰：「以先王觀之，則尚德也。昔武王克商，成王定之，選建明德，以藩屏周。故周公相王室，以尹天下，於周為睦。分魯公以大路、大旂，夏后氏之璜，封父之繁弱，殷民六族，條氏、徐氏、蕭氏、索氏、長勺氏、尾勺氏，使帥其宗氏，輯其分族，將其類醜，以法則周公，用即命於周。是使之職事於魯，以昭周公之明德。分之土田陪敦，祝、宗、卜、史，備物典策，官司彝器。因商奄之民，命以伯禽，而封於少皞之虛。分康叔以大路、少帛、[插圖]茷、旃旌、大呂，殷民七族，陶氏、施氏、繁氏、錡氏、樊氏、饑氏、終葵氏，封畛土略，自武父以南，及圃田之北竟，取於有閻之土，以共王職。取於相土之東都，以會王之東蒐。耼季授土，陶叔授民，命以《康誥》，而封於殷虛，皆啟以商政，疆以周索。分唐叔以大路、密須之鼓、闕鞏、沽洗，懷姓九宗，職官五正。命以《唐誥》，而封於夏虛，啟以夏政，疆以戎索。三者皆叔也，而有令德，故昭之以分物。不然，文、武、成、康之伯猶多，而不獲是分也，唯不尚年也。管蔡啟商，惎間王室。王於是乎殺管叔而蔡蔡叔，以車七乘，徒七十人。其子蔡仲，改行帥德，周公舉之，以為己卿士。見諸王而命之以蔡，其命書云：『王曰，胡，無若爾考之違王命也。』若之何其使蔡先衛也？武王之母弟八人，周公為大宰，康叔為司寇，耼季為司空，五叔無官，豈尚年哉！曹，文之昭也；晉，武之穆也。曹為伯甸，非尚年也。今將尚之，是反先王也。晉文公為踐土之盟，衛成公不在，夷叔，其母弟也，猶先蔡。其載書云：『王若曰： 晉重、魯申、衛武、蔡甲午、鄭捷、齊潘、宋王臣、莒期。』藏在周府，可覆視也。吾子欲復文、武之略，而不正其德，將如之何？」萇弘說，告劉子，與范獻子謀之，乃長衛侯於盟。

fǎn zì shào líng, zhèng zi dà shū wèi zhì ér zú. jìn zhào jiǎn zi wèi zhī lín, shén āi, yuē: huáng fù zhī huì, fū zǐ yǔ wǒ jiǔ yán, yuē: wú shǐ luàn, wú hù fù, wú shì chǒng, wú wéi tóng, wú áo lǐ, wú jiāo néng, wú fù nù, wú móu fēi dé, wú fàn fēi yì.
反自召陵，鄭子大叔未至而卒。晉趙簡子為之臨，甚哀，曰：「黃父之會，夫子語我九言，曰：『無始亂，無怙富，無恃寵，無違同，無敖禮，無驕能，無復怒，無謀非德，無犯非義。』」

shěn rén bù huì yú shào líng, jìn rén shǐ cài fá zhī.
沈人不會於召陵，晉人使蔡伐之。

xià, cài miè shěn.
夏，蔡滅沈。

qiū, chǔ wèi shěn gù, wéi cài. wǔ yuán wèi wú xíng rén yǐ móu chǔ. chǔ zhī shā xì wǎn yě, bó shì zhī zú chū. bó zhōu lí zhī sūn pǐ, wèi wú dà zǎi yǐ móu chǔ. chǔ zì zhāo wáng jí wèi, wú suì bù yǒu wú shī. cài hóu yīn zhī, yǐ qí zi gān yǔ qí dài fū zhī zǐ wèi zhì yú wú.
秋，楚為沈故，圍蔡。伍員為吳行人以謀楚。楚之殺郤宛也，伯氏之族出。伯州犁之孫嚭，為吳大宰以謀楚。楚自昭王即位，無歲不有吳師。蔡侯因之，以其子乾與其大夫之子為質於吳。

dōng, cài hóu wú zi táng hóu fá chǔ. shě zhōu yú huái ruì, zì yù zhāng yǔ chǔ jiā hàn. zuǒ sī mǎ xū wèi zi cháng yuē: zi yán hàn ér yǔ zhī shàng xià, wǒ xī fāng chéng wài yǐ huǐ qí zhōu, hái sāi dà suì zhí yuán míng è. zi jì hàn ér fá zhī, wǒ zì hòu jī zhī, bì dà bài zhī. jì móu ér xíng. wǔ chéng hēi wèi zi cháng yuē: wú yòng mù yě, wǒ yòng gé yě, bù kě jiǔ yě. bù rú sù zhàn. shǐ huáng wèi zi cháng: chǔ rén è zi ér hǎo sī mǎ, ruò sī mǎ huǐ wú zhōu yú huái, sāi chéng kǒu ér rù, shì dú kè wú yě. zi bì sù zhàn, bù rán bù miǎn. nǎi jì hàn ér chén, zì xiǎo bié zhì yú dà bié. sān zhàn, zi cháng zhī bù kě, yù bēn. shǐ huáng yuē: ān qiú qí shì, nán ér táo zhī, jiāng hé suǒ rù? zi bì sǐ zhī, chū zuì bì jǐn shuō.
冬，蔡侯、吳子、唐侯伐楚。舍舟於淮汭，自豫章與楚夾漢。左司馬戌謂子常曰：「子沿漢而與之上下，我悉方城外以毀其舟，還塞大隧、直轅、冥阨。子濟漢而伐之，我自後擊之，必大敗之。」既謀而行。武城黑謂子常曰：「吳用木也，我用革也，不可久也。不如速戰。」史皇謂子常：「楚人惡子而好司馬，若司馬毀吳舟於淮，塞城口而入，是獨克吳也。子必速戰，不然不免。」乃濟漢而陳，自小別至於大別。三戰，子常知不可，欲奔。史皇曰：「安求其事，難而逃之，將何所入？子必死之，初罪必盡說。」

shí yī yuè gēng wǔ, èr shī chén yú bǎi jǔ. hé lú zhī dì fū gài wáng, chén qǐng yú hé lú yuē: chǔ wǎ bù rén, qí chén mò yǒu sǐ zhì, xiān fá zhī, qí zú bì bēn. ér hòu dà shī jì zhī, bì kè. fú xǔ. fū gài wáng yuē: suǒ wèi chén yì ér xíng, bù dài mìng zhě, qí cǐ zhī wèi yě. jīn rì wǒ sǐ, chǔ kě rù yě. yǐ qí shǔ wǔ qiān, xiān jī zi cháng zhī zú. zi cháng zhī zú bēn, chǔ shī luàn, wú shī dà bài zhī. zi cháng bēn zhèng. shǐ huáng yǐ qí chéng guǎng sǐ.
十一月庚午，二師陳於柏舉。闔廬之弟夫槩王，晨請於闔廬曰：「楚瓦不仁，其臣莫有死志，先伐之，其卒必奔。而後大師繼之，必克。」弗許。夫槩王曰：「所謂臣義而行，不待命者，其此之謂也。今日我死，楚可入也。」以其屬五千，先擊子常之卒。子常之卒奔，楚師亂，吳師大敗之。子常奔鄭。史皇以其乘廣死。

wú cóng chǔ shī, jí qīng fā, jiāng jī zhī. fū gài wáng yuē: kùn shòu yóu dòu, kuàng rén hū? ruò zhī bù miǎn ér zhì sǐ, bì bài wǒ. ruò shǐ xiān jì zhě zhī miǎn, hòu zhě mù zhī, miè yǒu dòu xīn yǐ. bàn jì ér hòu kě jī yě. cóng zhī. yòu bài zhī. chǔ rén wèi shí, wú rén jí zhī, bēn shí ér cóng zhī. bài zhū yōng shì, wǔ zhàn jí yǐng. jǐ mǎo, chǔ zi qǔ qí mèi jì mǐ bì wǒ yǐ chū, shè jū. zhēn yǐn gù yǔ wáng tóng zhōu, wáng shǐ zhí suì xiàng yǐ bēn wú shī. gēng chén, wú rù yǐng, yǐ bān chù gōng. zi shān chù lìng yǐn zhī gōng, fū gài wáng yù gōng zhī, jù ér qù zhī, fū gài wáng rù zhī.
吳從楚師，及清發，將擊之。夫槩王曰：「困獸猶鬥，況人乎？若知不免而致死，必敗我。若使先濟者知免，後者慕之，蔑有鬥心矣。半濟而後可擊也。」從之。又敗之。楚人為食，吳人及之，奔食而從之。敗諸雍澨，五戰及郢。己卯，楚子取其妹季羋畀我以出，涉雎。鍼尹固與王同舟，王使執燧象以奔吳師。庚辰，吳入郢，以班處宮。子山處令尹之宮，夫槩王欲攻之，懼而去之，夫槩王入之。

zuǒ sī mǎ xū jí xī ér hái, bài wú shī yú yōng shì, shāng. chū, sī mǎ chén hé lú, gù chǐ wèi qín yān. wèi qí chén yuē: shuí néng miǎn wú shǒu? wú jù bēi yuē: chén jiàn, kě hū? sī mǎ yuē: wǒ shí shī zi, kě zāi. sān zhàn jiē shāng, yuē: wú bù kě yòng yě yǐ. jù bēi bù shang, jǐng ér guǒ zhī, cáng qí shēn, ér yǐ qí shǒu miǎn.
左司馬戌及息而還，敗吳師於雍澨，傷。初，司馬臣闔廬，故恥為禽焉。謂其臣曰：「誰能免吾首？」吳句卑曰：「臣賤，可乎？」司馬曰：「我實失子，可哉。」三戰皆傷，曰：「吾不可用也已。」句卑布裳，剄而裹之，藏其身，而以其首免。

chǔ zi shè jū jì jiāng, rù yú yún zhōng. wáng qǐn, dào gōng zhī, yǐ gē jī wáng. wáng sūn yóu yú yǐ bèi shòu zhī, zhōng jiān. wáng bēn yún, zhōng jiàn fù jì mǐ yǐ cóng, yóu yú xú sū ér cóng. yún gōng xīn zhī dì huái jiāng shì wáng, yuē: píng wáng shā wú fù, wǒ shā qí zi, bù yì kě hū! xīn yuē: jūn tǎo chén, shuí gǎn chóu zhī? jūn mìng, tiān yě, ruò sǐ tiān mìng, jiāng shuí chóu? shī yuē: róu yì bù rú, gāng yì bù tǔ. bù wǔ jīn guǎ, bù wèi qiáng yù. wéi rén zhě néng zhī. wéi qiáng líng ruò, fēi yǒng yě. chéng rén zhī yuē, fēi rén yě. miè zōng fèi sì, fēi xiào yě. dòng wú lìng míng, fēi zhī yě. bì fàn shì, yú jiāng shā nǚ. dòu xīn yǔ qí dì cháo yǐ wáng bēn suí. wú rén cóng zhī, wèi suí rén yuē: zhōu zhī zǐ sūn zài hàn chuān zhě, chǔ shí jǐn zhī. tiān yòu qí zhōng, zhì fá yú chǔ, ér jūn yòu cuàn zhī, zhōu shì hé zuì? jūn ruò gù bào zhōu shì, shī jí guǎ rén, yǐ jiǎng tiān zhōng, jūn zhī huì yě. hàn yáng zhī tián, jūn shí yǒu zhī. chǔ zi zài gōng gōng zhī běi, wú rén zài qí nán. zǐ qī shì wáng, táo wáng ér jǐ wèi wáng, yuē: yǐ wǒ yǔ zhī, wáng bì miǎn. suí rén bo yǔ zhī, bù jí. nǎi cí wú yuē: yǐ suí zhī pì xiǎo ér mì ěr yú chǔ, chǔ shí cún zhī, shì yǒu méng shì, zhì yú jīn wèi gǎi. ruò nán ér qì zhī, hé yǐ shì jūn? zhí shì zhī huàn, bù wéi yī rén. ruò jiū chǔ jìng, gǎn bù tīng mìng. wú rén nǎi tuì. lú jīn chū huàn yú zǐ qī shì, shí yǔ suí rén yào yán. wáng shǐ jiàn, cí yuē: bù gǎn yǐ yuē wèi lì. wáng gē zǐ qī zhī xīn, yǐ yǔ suí rén méng.
楚子涉雎濟江，入於雲中。王寢，盜攻之，以戈擊王。王孫由於以背受之，中肩。王奔鄖，鍾建負季羋以從，由於徐蘇而從。鄖公辛之弟懷將弒王，曰：「平王殺吾父，我殺其子，不亦可乎！」辛曰：「君討臣，誰敢仇之？君命，天也，若死天命，將誰仇？《詩》曰：『柔亦不茹，剛亦不吐。不侮矜寡，不畏強御。』唯仁者能之。違強陵弱，非勇也。乘人之約，非仁也。滅宗廢祀，非孝也。動無令名，非知也。必犯是，余將殺女。」鬥辛與其弟巢以王奔隨。吳人從之，謂隨人曰：「周之子孫在漢川者，楚實盡之。天誘其衷，致罰於楚，而君又竄之，周室何罪？君若顧報周室，施及寡人，以獎天衷，君之惠也。漢陽之田，君實有之。」楚子在公宮之北，吳人在其南。子期似王，逃王而己為王，曰：「以我與之，王必免。」隨人卜與之，不吉。乃辭吳曰：「以隨之辟小而密邇於楚，楚實存之，世有盟誓，至於今未改。若難而棄之，何以事君？執事之患，不唯一人。若鳩楚竟，敢不聽命。」吳人乃退。鑪金初宦於子期氏，實與隨人要言。王使見，辭曰：「不敢以約為利。」王割子期之心，以與隨人盟。

chū, wǔ yuán yǔ shēn bāo xū yǒu. qí wáng yě, wèi shēn bāo xū yuē: wǒ bì fù chǔ guó. shēn bāo xū yuē: miǎn zhī. zi néng fù zhī, wǒ bì néng xìng zhī. jí zhāo wáng zài suí, shēn bāo xū rú qín qǐ shī, yuē: wú wèi fēng shǐ zhǎng shé, yǐ jiàn shí shàng guó. nüè shǐ yú chǔ, guǎ jūn shī shǒu shè jì, yuè zài cǎo mǎng. shǐ xià chén gào jí yuē, yí dé wú yàn, ruò lín yú jūn, jiāng yì zhī huàn yě. dǎi wú zhī wèi dìng, jūn qí qǔ fēn yān. ruò chǔ zhī suì wáng, jūn zhī tǔ yě. ruò yǐ jūn líng fǔ zhī, shì yǐ shì jūn. qín bó shǐ cí yān, yuē: guǎ rén wén mìng yǐ, zi gū jiù guǎn, jiāng tú ér gào. duì yuē: guǎ jūn yuè zài cǎo mǎng, wèi huò suǒ fú. xià chén hé gǎn jí ān? lì yī yú tíng qiáng ér kū, rì yè bù jué shēng, sháo yǐn bù rù kǒu, qī rì. qín āi gōng wèi zhī fù wú yī, jiǔ dùn shǒu ér zuò. qín shī nǎi chū.
初，伍員與申包胥友。其亡也，謂申包胥曰：「我必復楚國。」申包胥曰：「勉之。子能復之，我必能興之。」及昭王在隨，申包胥如秦乞師，曰：「吳為封豕長蛇，以薦食上國。虐始於楚，寡君失守社稷，越在草莽。使下臣告急曰，夷德無厭，若鄰於君，疆埸之患也。逮吳之未定，君其取分焉。若楚之遂亡，君之土也。若以君靈撫之，世以事君。」秦伯使辭焉，曰：「寡人聞命矣，子姑就館，將圖而告。」對曰：「寡君越在草莽，未獲所伏。下臣何敢即安？」立依於庭牆而哭，日夜不絕聲，勺飲不入口，七日。秦哀公為之賦《無衣》，九頓首而坐。秦師乃出。