jīng
【經】

shí nián chūn, wáng zhēng yuè.
十年春，王正月。

xià, qí luán shī lái bēn.
夏，齊欒施來奔。

qiū qī yuè, jì sūn yì rú shū gōng zhòng sūn jué shuài shī fá jǔ.
秋七月，季孫意如、叔弓、仲孫貜帥師伐莒。

wù zǐ, jìn hóu biāo zú.
戊子，晉侯彪卒。

jiǔ yuè, shū sūn chuò rú jìn, zàng jìn píng gōng.
九月，叔孫婼如晉，葬晉平公。

shí yǒu èr yuè jiǎ zǐ, sòng gōng chéng zú.
十有二月甲子，宋公成卒。

chuán
【傳】

shí nián chūn, wáng zhēng yuè, yǒu xīng chū yú wù nǚ. zhèng bì zào yán yú zi chǎn yuē: qī yuè wù zǐ, jìn jūn jiāng sǐ. jīn zī suì zài zhuān xū zhī xū, jiāng shì rèn shì shí shǒu qí dì. jū qí wéi shǒu, ér yǒu yāo xīng yān, gào yì jiāng yě. yì jiāng, jìn zhī bǐ yě. tiān yǐ qī jì, wù zǐ, féng gōng yǐ dēng, xīng sī yú shì hū chū. wú shì yǐ jī zhī.
十年春，王正月，有星出於婺女。鄭裨竈言於子產曰：「七月戊子，晉君將死。今茲歲在顓頊之虛，姜氏、任氏實守其地。居其維首，而有妖星焉，告邑姜也。邑姜，晉之妣也。天以七紀，戊子，逢公以登，星斯於是乎出。吾是以譏之。」

qí huì luán gāo shì jiē qí jiǔ, xìn nèi duō yuàn, qiáng yú chén bào shì ér è zhī.
齊惠欒、高氏皆耆酒，信內多怨，強於陳、鮑氏而惡之。

xià, yǒu gào chén huán zǐ yuē: zi qí zi liáng jiāng gōng chén bào. yì gào bào shì. huán zi shòu jiǎ ér rú bào shì, zāo zi liáng zuì ér chěng, suì jiàn wén zi, zé yì shòu jiǎ yǐ. shǐ shì èr zi, zé jiē jiāng yǐn jiǔ. huán zǐ yuē: bǐ suī bù xìn, wén wǒ shòu jiǎ, zé bì zhú wǒ. jí qí yǐn jiǔ yě, xiān fá zhū? chén bào fāng mù, suì fá luán gāo shì.
夏，有告陳桓子曰：「子旗、子良將攻陳、鮑。」亦告鮑氏。桓子授甲而如鮑氏，遭子良醉而騁，遂見文子，則亦授甲矣。使視二子，則皆將飲酒。桓子曰：「彼雖不信，聞我授甲，則必逐我。及其飲酒也，先伐諸？」陳、鮑方睦，遂伐欒、高氏。

zi liáng yuē: xiān dé gōng, chén bào yān wǎng? suì fá hǔ mén. yàn píng zhòng duān wěi lì yú hǔ mén zhī wài, sì zú zhào zhī, wú suǒ wǎng. qí tú yuē: zhù chén bào hū? yuē: hé shàn yān? zhù luán gāo hū? yuē: yōng yù hū? rán zé guī hū? yuē: jūn fá yān guī? gōng zhào zhī ér hòu rù. gōng bo shǐ wáng hēi yǐ líng gū chā tú lǜ, jí. qǐng duàn sān chǐ yān ér yòng zhī. wǔ yuè gēng chén, zhàn yú jì, luán gāo bài, yòu bài zhū zhuāng. guó rén zhuī zhī, yòu bài zhū lù mén. luán shī gāo jiàng lái bēn. chén bào fēn qí shì.
子良曰：「先得公，陳、鮑焉往？」遂伐虎門。晏平仲端委立於虎門之外，四族召之，無所往。其徒曰：「助陳、鮑乎？」曰：「何善焉？」「助欒、高乎？」曰：「庸愈乎？」「然則歸乎？」曰：「君伐焉歸？」公召之而後入。公卜使王黑以靈姑[插圖]率，吉。請斷三尺焉而用之。五月庚辰，戰於稷，欒、高敗，又敗諸莊。國人追之，又敗諸鹿門。欒施、高彊來奔。陳、鮑分其室。

yàn zǐ wèi huán zi: bì zhì zhū gōng. ràng, dé zhī zhǔ yě, ràng zhī wèi yì dé. fán yǒu xuè qì, jiē yǒu zhēng xīn, gù lì bù kě qiáng, sī yì wèi yù. yì, lì zhī běn yě, yùn lì shēng niè. gū shǐ wú yùn hū, kě yǐ zī zhǎng. huán zi jǐn zhì zhū gōng, ér qǐng lǎo yú jǔ.
晏子謂桓子：「必致諸公。讓，德之主也，讓之謂懿德。凡有血氣，皆有爭心，故利不可強，思義為愈。義，利之本也，薀利生孽。姑使無薀乎，可以滋長。」桓子盡致諸公，而請老於莒。

huán zi zhào zi shān, sī jù wò mù qì yòng cóng zhě zhī yī jù, ér fǎn jí yān. zi shāng yì rú zhī, ér fǎn qí yì. zi zhōu yì rú zhī, ér yǔ zhī fū yú. fǎn zǐ chéng zi gōng gōng sūn jié, ér jiē yì qí lù. fán gōng zǐ gōng sūn zhī wú lù zhě, sī fēn zhī yì. guó zhī pín yuē gū guǎ zhě, sī yǔ zhī sù. yuē: shī yún, chén xī zài zhōu, néng shī yě. huán gōng shì yǐ bà.
桓子召子山，私具幄幕器用從者之衣屨，而反棘焉。子商亦如之，而反其邑。子周亦如之，而與之夫於。反子城、子公、公孫捷，而皆益其祿。凡公子、公孫之無祿者，私分之邑。國之貧約孤寡者，私與之粟。曰：「《詩》雲，『陳錫載周』，能施也。桓公是以霸。」

gōng yǔ huán zi jǔ zhī páng yì, cí. mù mèng jī wèi zhī qǐng gāo táng, chén shì shǐ dà.
公與桓子莒之旁邑，辭。穆孟姬為之請高唐，陳氏始大。

qiū qī yuè, píng zi fá jǔ qǔ gěng, xiàn fú, shǐ yòng rén yú bó shè. zāng wǔ zhòng zài qí, wén zhī yuē: zhōu gōng qí bù xiǎng lǔ jì hū! zhōu gōng xiǎng yì, lǔ wú yì. shī yuē: dé yīn kǒng zhāo, shì mín bù tiāo. tiāo zhī wèi shén yǐ, ér yī yòng zhī, jiāng shuí fú zāi!
秋七月，平子伐莒取郠，獻俘，始用人於亳社。臧武仲在齊，聞之曰：「周公其不饗魯祭乎！周公饗義，魯無義。《詩》曰：『德音孔昭，視民不佻。』佻之謂甚矣，而壹用之，將誰福哉！」

wù zǐ, jìn píng gōng zú. zhèng bó rú jìn, jí hé, jìn rén cí zhī. yóu jí suì rú jìn.
戊子，晉平公卒。鄭伯如晉，及河，晉人辭之。游吉遂如晉。

jiǔ yuè, shū sūn chuò qí guó ruò sòng huá dìng wèi běi gōng xǐ zhèng hǎn hǔ xǔ rén cáo rén jǔ rén zhū rén xuē rén qǐ rén xiǎo zhū rén rú jìn, zàng píng gōng yě. zhèng zi pí jiāng yǐ bì xíng. zi chǎn yuē: sàng yān yòng bì? yòng bì bì bǎi liǎng, bǎi liǎng bì qiān rén, qiān rén zhì jiāng bù xíng. bù xíng, bì jǐn yòng zhī. jǐ qiān rén ér guó bù wáng? zi pí gù qǐng yǐ xíng. jì zàng, zhū hóu zhī dài fū yù yīn jiàn xīn jūn. shū sūn zhāo zǐ yuē: fēi lǐ yě. fú tīng. shū xiàng cí zhī yuē: dài fū zhī shì bì yǐ. ér yòu mìng gū, gū zhǎn yān zài shuāi dié zhī zhōng. qí yǐ jiā fú jiàn, zé sàng lǐ wèi bì. qí yǐ sàng fú jiàn, shì zhòng shòu diào yě. dài fū jiāng ruò zhī hé? jiē wú cí yǐ jiàn. zi pí jǐn yòng qí bì, guī wèi zǐ yǔ yuē: fēi zhī zhī shí nán, jiāng zài háng zhī. fū zǐ zhī zhī yǐ, wǒ zé bù zú. shū yuē: yù bài dù, zòng bài lǐ. wǒ zhī wèi yǐ. fū zǐ zhī dù yǔ lǐ yǐ, wǒ shí zòng yù ér bù néng zì kè yě.
九月，叔孫婼、齊國弱、宋華定、衛北宮喜、鄭罕虎、許人、曹人、莒人、邾人、薛人、杞人、小邾人如晉，葬平公也。鄭子皮將以幣行。子產曰：「喪焉用幣？用幣必百兩，百兩必千人，千人至將不行。不行，必盡用之。幾千人而國不亡？」子皮固請以行。既葬，諸侯之大夫欲因見新君。叔孫昭子曰：「非禮也。」弗聽。叔向辭之曰：「大夫之事畢矣。而又命孤，孤斬焉在衰絰之中。其以嘉服見，則喪禮未畢。其以喪服見，是重受吊也。大夫將若之何？」皆無辭以見。子皮盡用其幣，歸謂子羽曰：「非知之實難，將在行之。夫子知之矣，我則不足。《書》曰：『欲敗度，縱敗禮。』我之謂矣。夫子知度與禮矣，我實縱慾而不能自克也。」

zhāo zi zhì zì jìn, dài fū jiē jiàn. gāo jiàng jiàn ér tuì. zhāo zi yǔ zhū dài fū yuē: wèi rén zǐ, bù kě bù shèn yě zāi! xī qìng fēng wáng, zi wěi duō shòu yì ér shāo zhì zhū jūn, jūn yǐ wèi zhōng ér shén chǒng zhī. jiāng sǐ, jí yú gōng gōng, niǎn ér guī, jūn qīn tuī zhī. qí zi bù néng rèn, shì yǐ zài cǐ. zhōng wèi lìng dé, qí zi fú néng rèn, zuì yóu jí zhī, nán bù shèn yě. sàng fū rén zhī lì, qì dé kuàng zōng, yǐ jí qí shēn, bù yì hài hū. shī yuē: bù zì wǒ xiān, bù zì wǒ hòu. qí shì zhī wèi hū.
昭子至自晉，大夫皆見。高彊見而退。昭子語諸大夫曰：「為人子，不可不慎也哉！昔慶封亡，子尾多受邑而稍致諸君，君以為忠而甚寵之。將死，疾於公宮，輦而歸，君親推之。其子不能任，是以在此。忠為令德，其子弗能任，罪猶及之，難不慎也。喪夫人之力，棄德曠宗，以及其身，不亦害乎。《詩》曰：『不自我先，不自我後。』其是之謂乎。」

dōng shí èr yuè, sòng píng gōng zú. chū, yuán gōng è sì rén liǔ, yù shā zhī. jí sàng, liǔ chì tàn yú wèi, jiāng zhì, zé qù zhī. bǐ zàng, yòu yǒu chǒng.
冬十二月，宋平公卒。初，元公惡寺人柳，欲殺之。及喪，柳熾炭於位，將至，則去之。比葬，又有寵。