jīng
【經】
jiǔ nián chūn, shū gōng huì chǔ zi yú chén.
九年春,叔弓會楚子於陳。
xǔ qiān yú yí.
許遷於夷。
xià sì yuè, chén zāi.
夏四月,陳災。
qiū, zhòng sūn jué rú qí.
秋,仲孫貜如齊。
dōng, zhú láng yòu.
冬,築郎囿。
chuán
【傳】
jiǔ nián chūn, shū gōng sòng huá hài zhèng yóu jí wèi zhào yǎn huì chǔ zi yú chén.
九年春,叔弓、宋華亥、鄭游吉、衛趙黶會楚子於陳。
èr yuè gēng shēn, chǔ gōng zǐ qì jí qiān xǔ yú yí, shí chéng fù, qǔ zhōu lái huái běi zhī tián yǐ yì zhī. wǔ jǔ shòu xǔ nán tián. rán dān qiān chéng fù rén yú chén, yǐ yí pú xī tián yì zhī. qiān fāng chéng wài rén yú xǔ.
二月庚申,楚公子棄疾遷許於夷,實城父,取州來淮北之田以益之。伍舉授許男田。然丹遷城父人於陳,以夷濮西田益之。遷方城外人於許。
zhōu gān rén yǔ jìn yán jiā zhēng yán tián. jìn liáng bǐng zhāng tì lǜ yīn róng fá yǐng. wáng shǐ zhān huán bó cí yú jìn, yuē: wǒ zì xià yǐ hòu jì, wèi tái ruì qí bì, wú xī tǔ yě. jí wǔ wáng kè shāng, pú gū shāng yǎn, wú dōng tǔ yě. bā pú chǔ dèng, wú nán tǔ yě. sù shèn yàn bó, wú běi tǔ yě. wú hé ěr fēng zhī yǒu? wén wǔ chéng kāng zhī jiàn mǔ dì, yǐ fān píng zhōu, yì qí fèi duì shì wèi, qǐ rú biàn máo ér yīn yǐ bì zhī. xiān wáng jū táo wù yú sì yì, yǐ yù chī mèi, gù yǔn xìng zhī jiān, jū yú guā zhōu. bó fù huì gōng guī zì qín, ér yòu yǐ lái, shǐ bī wǒ zhū jī, rù wǒ jiāo diān, zé róng yān qǔ zhī. róng yǒu zhōng guó, shuí zhī jiù yě? hòu jì fēng zhí tiān xià, jīn róng zhì zhī, bù yì nán hū? bó fù tú zhī. wǒ zài bó fù, yóu yī fú zhī yǒu guān miǎn, mù shuǐ zhī yǒu běn yuán, mín rén zhī yǒu móu zhǔ yě. bó fù ruò liè guān huǐ miǎn, bá běn sāi yuán, zhuān qì móu zhǔ, suī róng dí qí hé yǒu yú yī rén? shū xiàng wèi xuān zǐ yuē: wén zhī bó yě, qǐ néng gǎi wù? yì dài tiān zǐ ér jiā zhī yǐ gòng. zì wén yǐ lái, shì yǒu shuāi dé ér bào miè zōng zhōu, yǐ xuān shì qí chǐ, zhū hóu zhī èr, bù yì yí hū? qiě wáng cí zhí, zi qí tú zhī. xuān zi shuō.
周甘人與晉閻嘉爭閻田。晉梁丙、張趯率陰戎伐潁。王使詹桓伯辭於晉,曰:「我自夏以后稷,魏、駘、芮、岐、畢,吾西土也。及武王克商,蒲姑、商奄,吾東土也。巴、濮、楚、鄧,吾南土也。肅慎、燕、亳,吾北土也。吾何邇封之有?文、武、成、康之建母弟,以蕃屏周,亦其廢隊是為,豈如弁髦而因以敝之。先王居檮杌於四裔,以御螭魅,故允姓之奸,居於瓜州。伯父惠公歸自秦,而誘以來,使偪我諸姬,入我郊甸,則戎焉取之。戎有中國,誰之咎也?后稷封殖天下,今戎制之,不亦難乎?伯父圖之。我在伯父,猶衣服之有冠冕,木水之有本原,民人之有謀主也。伯父若裂冠毀冕,拔本塞原,專棄謀主,雖戎狄其何有餘一人?」叔向謂宣子曰:「文之伯也,豈能改物?翼戴天子而加之以共。自文以來,世有衰德而暴滅宗周,以宣示其侈,諸侯之貳,不亦宜乎?且王辭直,子其圖之。」宣子說。
wáng yǒu yīn sàng, shǐ zhào chéng rú zhōu diào, qiě zhì yán tián yǔ suì, fǎn yǐng fú. wáng yì shǐ bīn huá zhí gān dài fū xiāng yǐ shuō yú jìn. jìn rén lǐ ér guī zhī.
王有姻喪,使趙成如周吊,且致閻田與襚,反潁俘。王亦使賓滑執甘大夫襄以說於晉。晉人禮而歸之。
xià sì yuè, chén zāi. zhèng bì zào yuē: wǔ nián, chén jiāng fù fēng. fēng wǔ shí èr nián ér suì wáng. zi chǎn wèn qí gù. duì yuē: chén, shuǐ shǔ yě, huǒ, shuǐ fēi yě, ér chǔ suǒ xiāng yě. jīn huǒ chū ér huǒ chén, zhú chǔ ér jiàn chén yě. fēi yǐ wǔ chéng, gù yuē wǔ nián. suì wǔ jí chún huǒ, ér hòu chén zú wáng, chǔ kè yǒu zhī, tiān zhī dào yě, gù yuē wǔ shí èr nián.
夏四月,陳災。鄭裨竈曰:「五年,陳將復封。封五十二年而遂亡。」子產問其故。對曰:「陳,水屬也,火,水妃也,而楚所相也。今火出而火陳,逐楚而建陳也。妃以五成,故曰五年。歲五及鶉火,而後陳卒亡,楚克有之,天之道也,故曰五十二年。」
jìn xún yíng rú qí nì nǚ, hái, liù yuè, zú yú xì yáng. bìn yú jiàng, wèi zàng. jìn hóu yǐn jiǔ, lè. shàn zǎi tú kuǎi qū rù, qǐng zuǒ gōng shǐ zūn. xǔ zhī. ér suì zhuó yǐ yǐn gōng, yuē: nǚ wèi jūn ěr, jiāng sī cōng yě. chén zài zi mǎo, wèi zhī jí rì. jūn chè yàn lè, xué rén shě yè, wèi jí gù yě. jūn zhī qīng zuǒ, shì wèi gǔ gōng. gǔ gōng huò kuī, hé tòng rú zhī? nǚ fú wén ér lè, shì bù cōng yě. yòu yǐn wài bì bì shū yuē: nǚ wèi jūn mù, jiāng sī míng yě. fú yǐ jīng lǐ, lǐ yǐ xíng shì, shì yǒu qí wù, wù yǒu qí róng. jīn jūn zhī róng, fēi qí wù yě, ér nǚ bù jiàn, shì bù míng yě. yì zì yǐn yě, yuē: wèi yǐ xíng qì, qì yǐ shí zhì, zhì yǐ dìng yán, yán yǐ chū lìng. chén shí sī wèi, èr yù shī guān, ér jūn fú mìng, chén zhī zuì yě. gōng shuō, chè jiǔ. chū, gōng yù fèi zhī shì ér lì qí wài bì, wèi shì quān ér zhǐ.
晉荀盈如齊逆女,還,六月,卒於戲陽。殯於絳,未葬。晉侯飲酒,樂。膳宰屠蒯趨入,請佐公使尊。許之。而遂酌以飲工,曰:「女為君耳,將司聰也。辰在子卯,謂之疾日。君徹宴樂,學人舍業,為疾故也。君之卿佐,是謂股肱。股肱或虧,何痛如之?女弗聞而樂,是不聰也。」又飲外嬖嬖叔曰:「女為君目,將司明也。服以旌禮,禮以行事,事有其物,物有其容。今君之容,非其物也,而女不見,是不明也。」亦自飲也,曰:「味以行氣,氣以實志,志以定言,言以出令。臣實司味,二御失官,而君弗命,臣之罪也。」公說,徹酒。初,公欲廢知氏而立其外嬖,為是悛而止。
qiū bā yuè, shǐ xún lì zuǒ xià jūn yǐ shuō yān.
秋八月,使荀躒佐下軍以說焉。
mèng xī zi rú qí yīn pìn, lǐ yě.
孟僖子如齊殷聘,禮也。
dōng, zhú láng yòu, shū shí yě. jì píng zi yù qí sù chéng yě, shū sūn zhāo zǐ yuē: shī yuē: jīng shǐ wù jí, shù mín zi lái. yān yòng sù chéng? qí yǐ chāo mín yě. wú yòu yóu kě, wú mín qí kě hū?
冬,築郎囿,書時也。季平子欲其速成也,叔孫昭子曰:「《詩》曰:『經始勿亟,庶民子來。』焉用速成?其以勦民也。無囿猶可,無民其可乎?」