jīng
【經】

shí yǒu sān nián chūn, shū gōng shuài shī wéi fèi.
十有三年春，叔弓帥師圍費。

xià sì yuè, chǔ gōng zǐ bǐ zì jìn guī yú chǔ, shì qí jūn qián yú gān xī.
夏四月，楚公子比自晉歸於楚，弒其君虔於乾谿。

chǔ gōng zǐ qì jí shā gōng zǐ bǐ.
楚公子棄疾殺公子比。

qiū, gōng huì liú zi jìn hóu qí hóu sòng gōng wèi hóu zhèng bó cáo bó jǔ zi zhū zi téng zi xuē bó qǐ bó xiǎo zhū zi yú píng qiū.
秋，公會劉子、晉侯、齊侯、宋公、衛侯、鄭伯、曹伯、莒子、邾子、滕子、薛伯、杞伯、小邾子於平丘。

bā yuè jiǎ xū, tóng méng yú píng qiū.
八月甲戌，同盟於平丘。

gōng bù yǔ méng.
公不與盟。

jìn rén zhí jì sūn yì rú yǐ guī. gōng zhì zì huì.
晉人執季孫意如以歸。公至自會。

cài hóu lú guī yú cài. chén hóu wú guī yú chén.
蔡侯廬歸於蔡。陳侯吳歸於陳。

dōng shí yuè, zàng cài líng gōng.
冬十月，葬蔡靈公。

gōng rú jìn, zhì hé nǎi fù.
公如晉，至河乃復。

wú miè zhōu lái.
吳滅州來。

chuán
【傳】

shí sān nián chūn, shū gōng wéi fèi, fú kè, bài yān. píng zi nù, lìng jiàn fèi rén zhí zhī yǐ wèi qiú fú. yě qū fū yuē: fēi yě. ruò jiàn fèi rén, hán zhě yī zhī, jī zhě shí zhī. wèi zhī lìng zhǔ, ér gòng qí fá kùn. fèi lái rú guī, nán shì wáng yǐ. mín jiāng pàn zhī, shuí yǔ jū yì? ruò dàn zhī yǐ wēi, jù zhī yǐ nù, mín jí ér pàn, wèi zhī jù yě. ruò zhū hóu jiē rán, fèi rén wú guī, bù qīn nán shì, jiāng yān rù yǐ? píng zi cóng zhī. fèi rén pàn nán shì.
十三年春，叔弓圍費，弗克，敗焉。平子怒，令見費人執之以為囚俘。冶區夫曰：「非也。若見費人，寒者衣之，飢者食之。為之令主，而共其乏困。費來如歸，南氏亡矣。民將叛之，誰與居邑？若憚之以威，懼之以怒，民疾而叛，為之聚也。若諸侯皆然，費人無歸，不親南氏，將焉入矣？」平子從之。費人叛南氏。

chǔ zi zhī wèi lìng yǐn yě, shā dà sī mǎ wěi yǎn ér qǔ qí shì. jí jí wèi, duó wěi jū tián. qiān xǔ ér zhì xǔ wéi. cài wěi yǒu chǒng yú wáng, wáng zhī miè cài yě, qí fù sǐ yān, wáng shǐ yǔ yú shǒu ér xíng. shēn zhī huì, yuè dài fū lù yān. wáng duó dòu wéi guī zhōng chōu, yòu duó chéng rán yì ér shǐ wèi jiāo yǐn. màn chéng rán gù shì cài gōng. gù wěi shì zhī zú jí wěi jū xǔ wéi cài wěi màn chéng rán, jiē wáng suǒ bù lǐ yě. yīn qún sàng zhí zhī zú, qǐ yuè dài fū cháng shòu guò zuò luàn, wéi gù chéng, kè xī zhōu, chéng ér jū zhī.
楚子之為令尹也，殺大司馬薳掩而取其室。及即位，奪薳居田。遷許而質許圍。蔡洧有寵於王，王之滅蔡也，其父死焉，王使與於守而行。申之會，越大夫戮焉。王奪鬥韋龜中犫，又奪成然邑而使為郊尹。蔓成然故事蔡公。故薳氏之族及薳居、許圍、蔡洧、蔓成然，皆王所不禮也。因群喪職之族，啟越大夫常壽過作亂，圍固城，克息舟，城而居之。

guān qǐ zhī sǐ yě, qí zi cóng zài cài, shì cháo wú, yuē: jīn bù fēng cài, cài bù fēng yǐ. wǒ qǐng shì zhī. yǐ cài gōng zhī mìng zhào zi gàn zǐ xī, jí jiāo ér gào zhī qíng, qiáng yǔ zhī méng, rù xí cài. cài gōng jiāng shí, jiàn zhī ér táo. guān cóng shǐ zi gān shí, kǎn yòng shēng, jiā shū, ér sù xíng. jǐ xùn yú cài yuē: cài gōng zhào èr zi, jiāng nà zhī, yǔ zhī méng ér qiǎn zhī yǐ, jiāng shī ér cóng zhī. cài rén jù, jiāng zhí zhī. cí yuē: shī zéi chéng jūn, ér shā yú hé yì? nǎi shì zhī. cháo wú yuē: èr sān zi ruò néng sǐ wáng, zé rú wéi zhī, yǐ dài suǒ jì. ruò qiú ān dìng, zé rú yǔ zhī, yǐ jì suǒ yù. qiě wéi shàng, hé shì ér kě. zhòng yuē: yǔ zhī. nǎi fèng cài gōng, zhào èr zi ér méng yú dèng, yī chén cài rén yǐ guó. chǔ gōng zǐ bǐ gōng zǐ hēi gōng gōng zǐ qì jí màn chéng rán cài cháo wú shuài chén cài bù gēng xǔ yè zhī shī, yīn sì zú zhī tú, yǐ rù chǔ. jí jiāo, chén cài yù wèi míng, gù qǐng wèi wǔ jūn. cài gōng zhī zhī yuē: yù sù. qiě yì bìng yǐ, qǐng fān ér yǐ. nǎi fān wèi jūn. cài gōng shǐ xū wù móu yǔ shǐ bài xiān rù, yīn zhèng pú rén shā dà zi lù jí gōng zǐ bà dí. gōng zǐ bǐ wèi wáng, gōng zǐ hēi gōng wèi lìng yǐn, cì yú yú bēi. gōng zǐ qì jí wèi sī mǎ, xiān chú wáng gōng. shǐ guān cóng cóng shī yú gān xī, ér suì gào zhī. qiě yuē: xiān guī fù suǒ, hòu zhě yì. shī jí zī liáng ér kuì.
觀起之死也，其子從在蔡，事朝吳，曰：「今不封蔡，蔡不封矣。我請試之。」以蔡公之命召子干、子晳，及郊而告之情，強與之盟，入襲蔡。蔡公將食，見之而逃。觀從使子乾食，坎用牲，加書，而速行。己徇於蔡曰：「蔡公召二子，將納之，與之盟而遣之矣，將師而從之。」蔡人聚，將執之。辭曰：「失賊成軍，而殺余何益？」乃釋之。朝吳曰：「二三子若能死亡，則如違之，以待所濟。若求安定，則如與之，以濟所欲。且違上，何適而可。」眾曰：「與之。」乃奉蔡公，召二子而盟於鄧，依陳、蔡人以國。楚公子比、公子黑肱、公子棄疾、蔓成然、蔡朝吳帥陳、蔡、不羹、許、葉之師，因四族之徒，以入楚。及郊，陳、蔡欲為名，故請為武軍。蔡公知之曰：「欲速。且役病矣，請藩而已。」乃藩為軍。蔡公使須務牟與史猈先入，因正僕人殺大子祿及公子罷敵。公子比為王，公子黑肱為令尹，次於魚陂。公子棄疾為司馬，先除王宮。使觀從從師於乾谿，而遂告之。且曰：「先歸復所，後者劓。」師及訾梁而潰。

wáng wén qún gōng zǐ zhī sǐ yě, zì tóu yú chē xià yuē: rén zhī ài qí zi yě, yì rú yú hū? shì zhě yuē: shén yān, xiǎo rén lǎo ér wú zi, zhī jǐ yú gōu hè yǐ. wáng yuē: yú shā rén zǐ duō yǐ, néng wú jí cǐ hū? yòu yǐn zi gé yuē: qǐng dài yú jiāo, yǐ tīng guó rén. wáng yuē: zhòng nù bù kě fàn yě. yuē: ruò rù yú dà dū ér qǐ shī yú zhū hóu. wáng yuē: jiē pàn yǐ. yuē: ruò wáng yú zhū hóu, yǐ tīng dà guó zhī tú jūn yě. wáng yuē: dà fú bù zài, qí qǔ rǔ yān. rán dān nǎi guī yú chǔ.
王聞群公子之死也，自投於車下曰：「人之愛其子也，亦如余乎？」侍者曰：「甚焉，小人老而無子，知擠於溝壑矣。」王曰：「余殺人子多矣，能無及此乎？」右尹子革曰：「請待於郊，以聽國人。」王曰：「眾怒不可犯也。」曰：「若入於大都而乞師於諸侯。」王曰：「皆叛矣。」曰：「若亡於諸侯，以聽大國之圖君也。」王曰：「大福不再，祇取辱焉。」然丹乃歸於楚。

wáng yán xià, jiāng yù rù yān. yù yǐn wú yǔ zhī zǐ shēn hài yuē: wú fù zài jiān wáng mìng, wáng fú zhū, huì shú dà yān? jūn bù kě rěn, huì bù kě qì, wú qí cóng wáng. nǎi qiú wáng, yù zhū jí wéi yǐ guī. xià wǔ yuè guǐ hài, wáng yì yú yù yǐn shēn hài shì. shēn hài yǐ qí èr nǚ xùn ér zàng zhī.
王沿夏，將欲入鄢。芋尹無宇之子申亥曰：「吾父再奸王命，王弗誅，惠孰大焉？君不可忍，惠不可棄，吾其從王。」乃求王，遇諸棘闈以歸。夏五月癸亥，王縊於芋尹申亥氏。申亥以其二女殉而葬之。

guān cóng wèi zi gàn yuē: bù shā qì jí, suī dé guó, yóu shòu huò yě. zi gàn yuē: yú bù rěn yě. zi yù yuē: rén jiāng rěn zi, wú bù rěn qí yě. nǎi xíng. guó měi yè hài yuē: wáng rù yǐ! yǐ mǎo yè, qì jí shǐ zhōu zǒu ér hū yuē: wáng zhì yǐ! guó rén dà jīng. shǐ màn chéng rán zǒu gào zi gàn zǐ xī yuē: wáng zhì yǐ! guó rén shā jūn sī mǎ, jiāng lái yǐ! jūn ruò zǎo zì tú yě, kě yǐ wú rǔ. zhòng nù rú shuǐ huǒ yān, bù kě wèi móu. yòu yǒu hū ér zǒu zhì zhě yuē: zhòng zhì yǐ! èr zi jiē zì shā. bǐng chén, qì jí jí wèi, míng yuē xióng jū. zàng zi gàn yú zī, shí zī áo. shā qiú, yī zhī wáng fú ér liú zhū hàn, nǎi qǔ ér zàng zhī, yǐ jìng guó rén. shǐ zi qí wèi lìng yǐn.
觀從謂子干曰：「不殺棄疾，雖得國，猶受禍也。」子干曰：「余不忍也。」子玉曰：「人將忍子，吾不忍俟也。」乃行。國每夜駭曰：「王入矣！」乙卯夜，棄疾使周走而呼曰：「王至矣！」國人大驚。使蔓成然走告子干、子晳曰：「王至矣！國人殺君司馬，將來矣！君若早自圖也，可以無辱。眾怒如水火焉，不可為謀。」又有呼而走至者曰：「眾至矣！」二子皆自殺。丙辰，棄疾即位，名曰熊居。葬子干於訾，實訾敖。殺囚，衣之王服而流諸漢，乃取而葬之，以靖國人。使子旗為令尹。

chǔ shī hái zì xú, wú rén bài zhū yù zhāng, huò qí wǔ shuài.
楚師還自徐，吳人敗諸豫章，獲其五帥。

píng wáng fēng chén cài, fù qiān yì, zhì qún lù, shī shě kuān mín, yòu zuì jǔ zhí. zhào guān cóng, wáng yuē: wéi ěr suǒ yù. duì yuē: chén zhī xiān, zuǒ kāi bo. nǎi shǐ wèi bo yǐn. shǐ zhī rú zi gōng pìn yú zhèng, qiě zhì chōu lì zhī tián. shì bì, fú zhì. zhèng rén qǐng yuē: wén zhū dào lù, jiāng mìng guǎ jūn yǐ chōu lì, gǎn qǐng mìng. duì yuē: chén wèi wén mìng. jì fù, wáng wèn chōu lì. xiáng fú ér duì yuē: chén guò shī mìng, wèi zhī zhì yě. wáng zhí qí shǒu yuē: zi wú qín. gū guī, bù gǔ yǒu shì, qí gào zi yě. tā nián yù yǐn shēn hài yǐ wáng jiù gào, nǎi gǎi zàng zhī.
平王封陳、蔡，復遷邑，致群賂，施捨寬民，宥罪舉職。召觀從，王曰：「唯爾所欲。」對曰：「臣之先，佐開卜。」乃使為卜尹。使枝如子躬聘於鄭，且致犫、櫟之田。事畢，弗致。鄭人請曰：「聞諸道路，將命寡君以犫、櫟，敢請命。」對曰：「臣未聞命。」既復，王問犫、櫟。降服而對曰：「臣過失命，未之致也。」王執其手曰：「子毋勤。姑歸，不穀有事，其告子也。」他年芋尹申亥以王柩告，乃改葬之。

chū, líng wáng bo, yuē: yú shàng dé tiān xià. bù jí, tóu guī gòu tiān ér hū yuē: shì qū qū zhě ér bù yú bì, yú bì zì qǔ zhī. mín huàn wáng zhī wú yàn yě, gù cóng luàn rú guī.
初，靈王卜，曰：「余尚得天下。」不吉，投龜詬天而呼曰：「是區區者而不余畀，余必自取之。」民患王之無厭也，故從亂如歸。

chū, gòng wáng wú zhǒng shì, yǒu chǒng zi wǔ rén, wú shì lì yān. nǎi dà yǒu shì yú qún wàng, ér qí yuē: qǐng shén zé yú wǔ rén zhě, shǐ zhǔ shè jì. nǎi biàn yǐ bì jiàn yú qún wàng yuē: dāng bì ér bài zhě, shén suǒ lì yě, shuí gǎn wéi zhī? jì nǎi yǔ bā jī mì mái bì yú dà shì zhī tíng, shǐ wǔ rén qí, ér zhǎng rù bài. kāng wáng kuà zhī. líng wáng zhǒu jiā yān. zi gàn zǐ xī jiē yuǎn zhī. píng wáng ruò, bào ér rù, zài bài, jiē yàn niǔ. dòu wéi guī shǔ chéng rán yān, qiě yuē: qì lǐ wéi mìng, chǔ qí wēi zāi.
初，共王無冢適，有寵子五人，無適立焉。乃大有事於群望，而祈曰：「請神擇於五人者，使主社稷。」乃徧以璧見於群望曰：「當璧而拜者，神所立也，誰敢違之？」既乃與巴姬密埋璧於大室之庭，使五人齊，而長入拜。康王跨之。靈王肘加焉。子干、子晳皆遠之。平王弱，抱而入，再拜，皆厭紐。鬥韋龜屬成然焉，且曰：「棄禮違命，楚其危哉。」

zi gàn guī, hán xuān zi wèn yú shū xiàng yuē: zi gàn qí jì hū? duì yuē: nán. xuān zǐ yuē: tóng è xiāng qiú, rú shì jiǎ yān, hé nán? duì yuē: wú yǔ tóng hào, shuí yǔ tóng è? qǔ guó yǒu wǔ nán: yǒu chǒng ér wú rén, yī yě yǒu rén ér wú zhǔ, èr yě yǒu zhǔ ér wú móu, sān yě yǒu móu ér wú mín, sì yě yǒu mín ér wú dé, wǔ yě. zi gàn zài jìn shí sān nián yǐ, jìn chǔ zhī cóng, bù wén dá zhě, kě wèi wú rén. zú jǐn qīn pàn, kě wèi wú zhǔ. wú xìn ér dòng, kě wèi wú móu. wèi jī zhōng shì, kě wèi wú mín. wáng wú ài zhēng, kě wèi wú dé. wáng nüè ér bù jì, chǔ jūn zǐ gān shè wǔ nán yǐ shì jiù jūn, shuí néng jì zhī? yǒu chǔ guó zhě, qí qì jí hū! jūn chén cài, chéng wài shǔ yān. kē tè bù zuò, dào zéi fú yǐn, sī yù bù wéi, mín wú yuàn xīn. xiān shén mìng zhī, guó mín xìn zhī, mǐ xìng yǒu luàn, bì jì shí lì, chǔ zhī cháng yě. huò shén, yī yě. yǒu mín, èr yě. lìng dé, sān yě. chǒng guì, sì yě. jū cháng, wǔ yě. yǒu wǔ lì yǐ qù wǔ nán, shuí néng hài zhī? zi gàn zhī guān, zé yòu yǐn yě. shù qí guì chǒng, zé shù zǐ yě. yǐ shén suǒ mìng, zé yòu yuǎn zhī. qí guì wáng yǐ, qí chǒng qì yǐ, mín wú huái yān, guó wú yǔ yān, jiāng hé yǐ lì? xuān zǐ yuē: qí huán jìn wén, bù yì shì hū? duì yuē: qí huán, wèi jī zhī zǐ yě, yǒu chǒng yú xī. yǒu bào shū yá bīn xū wú xí péng yǐ wèi fǔ zuǒ, yǒu jǔ wèi yǐ wèi wài zhǔ, yǒu guó gāo yǐ wèi nèi zhǔ. cóng shàn rú liú, xià shàn qí sù, bù cáng huì, bù cóng yù, shī shě bù juàn, qiú shàn bù yàn, shì yǐ yǒu guó, bù yì yí hū? wǒ xiān jūn wén gōng, hú jì jī zhī zǐ yě, yǒu chǒng yú xiàn. hǎo xué ér bù èr, shēng shí qī nián, yǒu shì wǔ rén. yǒu xiān dài fū zi yú zi fàn yǐ wèi fù xīn, yǒu wèi chōu jiǎ tuó yǐ wèi gǔ gōng, yǒu qí sòng qín chǔ yǐ wèi wài zhǔ, yǒu luán xì hú xiān yǐ wèi nèi zhǔ. wáng shí jiǔ nián, shǒu zhì mí dǔ. huì huái qì mín, mín cóng ér yǔ zhī. xiàn wú yì qīn, mín wú yì wàng, tiān fāng xiāng jìn, jiāng hé yǐ dài wén? cǐ èr jūn zhě, yì yú zi gàn. gòng yǒu chǒng zi, guó yǒu ào zhǔ. wú shī yú mín, wú yuán yú wài, qù jìn ér bù sòng, guī chǔ ér bù nì, hé yǐ jì guó?
子干歸，韓宣子問於叔向曰：「子干其濟乎？」對曰：「難。」宣子曰：「同惡相求，如市賈焉，何難？」對曰：「無與同好，誰與同惡？取國有五難： 有寵而無人，一也；有人而無主，二也；有主而無謀，三也；有謀而無民，四也；有民而無德，五也。子干在晉十三年矣，晉、楚之從，不聞達者，可謂無人。族盡親叛，可謂無主。無釁而動，可謂無謀。為羇終世，可謂無民。亡無愛征，可謂無德。王虐而不忌，楚君子干涉五難以弒舊君，誰能濟之？有楚國者，其棄疾乎！君陳、蔡，城外屬焉。苛慝不作，盜賊伏隱，私慾不違，民無怨心。先神命之，國民信之，羋姓有亂，必季實立，楚之常也。獲神，一也。有民，二也。令德，三也。寵貴，四也。居常，五也。有五利以去五難，誰能害之？子干之官，則右尹也。數其貴寵，則庶子也。以神所命，則又遠之。其貴亡矣，其寵棄矣，民無懷焉，國無與焉，將何以立？」宣子曰：「齊桓、晉文，不亦是乎？」對曰：「齊桓，衛姬之子也，有寵於僖。有鮑叔牙、賓須無、隰朋以為輔佐，有莒、衛以為外主，有國、高以為內主。從善如流，下善齊肅，不藏賄，不從欲，施捨不倦，求善不厭，是以有國，不亦宜乎？我先君文公，狐季姬之子也，有寵於獻。好學而不貳，生十七年，有士五人。有先大夫子餘、子犯以為腹心，有魏犫、賈佗以為股肱，有齊、宋、秦、楚以為外主，有欒、郤、狐、先以為內主。亡十九年，守志彌篤。惠、懷棄民，民從而與之。獻無異親，民無異望，天方相晉，將何以代文？此二君者，異於子干。共有寵子，國有奧主。無施於民，無援於外，去晉而不送，歸楚而不逆，何以冀國？」

jìn chéng sī qí, zhū hóu cháo ér guī zhě, jiē yǒu èr xīn. wèi qǔ gěng gù, jìn jiāng yǐ zhū hóu lái tǎo. shū xiàng yuē: zhū hóu bù kě yǐ bù shì wēi. nǎi bìng zhēng huì, gào yú wú. qiū, jìn hóu huì wú zi yú liáng. shuǐ dào bù kě, wú rén cí, nǎi hái.
晉成虒祁，諸侯朝而歸者，皆有貳心。為取郠故，晉將以諸侯來討。叔向曰：「諸侯不可以不示威。」乃並征會，告於吳。秋，晉侯會吳子於良。水道不可，吳人辭，乃還。

qī yuè bǐng yín, zhì bīng yú zhū nán, jiǎ chē sì qiān shèng, yáng shé fù shè sī mǎ, suì hé zhū hóu yú píng qiū. zi chǎn zi dà shū xiāng zhèng bó yǐ huì. zi chǎn yǐ wò mù jiǔ zhāng xíng. zi dà shū yǐ sì shí, jì ér huǐ zhī, měi shě sǔn yān. jí huì, yì rú zhī.
七月丙寅，治兵於邾南，甲車四千乘，羊舌鮒攝司馬，遂合諸侯於平丘。子產、子大叔相鄭伯以會。子產以幄幕九張行。子大叔以四十，既而悔之，每舍損焉。及會，亦如之。

cì yú wèi dì, shū fù qiú huò yú wèi, yín chú ráo zhě. wèi rén shǐ tú bó kuì shū xiàng gēng yǔ yī qiè jǐn, yuē: zhū hóu shì jìn, wèi gǎn xié èr, kuàng wèi zài jūn zhī yǔ xià, ér gǎn yǒu yì zhì? chú ráo zhě yì yú tā rì, gǎn qǐng zhī. shū xiàng shòu gēng fǎn jǐn, yuē: jìn yǒu yáng shé fù zhě, dú huò wú yàn, yì jiāng jí yǐ. wèi cǐ yì yě, zi ruò yǐ jūn mìng cì zhī, qí yǐ. kè cóng zhī. wèi tuì, ér jìn zhī.
次於衛地，叔鮒求貨於衛，淫芻蕘者。衛人使屠伯饋叔向羹與一篋錦，曰：「諸侯事晉，未敢攜貳，況衛在君之宇下，而敢有異志？芻蕘者異於他日，敢請之。」叔向受羹反錦，曰：「晉有羊舌鮒者，瀆貨無厭，亦將及矣。為此役也，子若以君命賜之，其已。」客從之。未退，而禁之。

jìn rén jiāng xún méng, qí rén bù kě. jìn hóu shǐ shū xiàng gào liú xiàn gōng yuē: yì qí rén bù méng, ruò zhī hé? duì yuē: méng yǐ dǐ xìn. jūn gǒu yǒu xìn, zhū hóu bù èr, hé huàn yān? gào zhī yǐ wén cí, dǒng zhī yǐ wǔ shī, suī qí bù xǔ, jūn yōng duō yǐ. tiān zǐ zhī lǎo, qǐng shuài wáng fù, yuán róng shí chéng, yǐ xiān qǐ xíng. chí sù wéi jūn. shū xiàng gào yú qí yuē: zhū hóu qiú méng, yǐ zài cǐ yǐ. jīn jūn fú lì, guǎ jūn yǐ wèi qǐng. duì yuē: zhū hóu tǎo èr, zé yǒu xún méng. ruò jiē yòng mìng, hé méng zhī xún? shū xiàng yuē: guó jiā zhī bài, yǒu shì ér wú yè, shì zé bù jīng. yǒu yè ér wú lǐ, jīng zé bù xù. yǒu lǐ ér wú wēi, xù zé bù gòng. yǒu wēi ér bù zhāo, gòng zé bù míng. bù míng qì gòng, bǎi shì bù zhōng, suǒ yóu qīng fù yě. shì gù míng wáng zhī zhì, shǐ zhū hóu suì pìn yǐ zhì yè, jiān cháo yǐ jiǎng lǐ, zài cháo ér huì yǐ shì wēi, zài huì ér méng yǐ xiǎn zhāo míng. zhì yè yú hǎo, jiǎng lǐ yú děng, shì wēi yú zhòng, zhāo míng yú shén, zì gǔ yǐ lái, wèi zhī huò shī yě. cún wáng zhī dào, héng yóu shì xìng. jìn lǐ zhǔ méng, jù yǒu bù zhì, fèng chéng qí xī, ér bù zhū jūn, qiú zhōng shì yě. jūn yuē: yú bì fèi zhī, hé qí zhī yǒu? wéi jūn tú zhī, guǎ jūn wén mìng yǐ! qí rén jù, duì yuē: xiǎo guó yán zhī, dà guó zhì zhī, gǎn bù tīng cóng? jì wén mìng yǐ, jìng gòng yǐ wǎng, chí sù wéi jūn. shū xiàng yuē: zhū hóu yǒu jiān yǐ, bù kě yǐ bù shì zhòng. bā yuè xīn wèi, zhì bīng, jiàn ér bù pèi. rén shēn, fù pèi zhī. zhū hóu wèi zhī.
晉人將尋盟，齊人不可。晉侯使叔向告劉獻公曰：「抑齊人不盟，若之何？」對曰：「盟以厎信。君苟有信，諸侯不貳，何患焉？告之以文辭，董之以武師，雖齊不許，君庸多矣。天子之老，請帥王賦，元戎十乘，以先啟行。遲速唯君。」叔向告於齊曰：「諸侯求盟，已在此矣。今君弗利，寡君以為請。」對曰：「諸侯討貳，則有尋盟。若皆用命，何盟之尋？」叔向曰：「國家之敗，有事而無業，事則不經。有業而無禮，經則不序。有禮而無威，序則不共。有威而不昭，共則不明。不明棄共，百事不終，所由傾覆也。是故明王之制，使諸侯歲聘以志業，間朝以講禮，再朝而會以示威，再會而盟以顯昭明。志業於好，講禮於等，示威於眾，昭明於神，自古以來，未之或失也。存亡之道，恆由是興。晉禮主盟，懼有不治，奉承齊犧，而布諸君，求終事也。君曰：『余必廢之，何齊之有？』唯君圖之，寡君聞命矣！」齊人懼，對曰：「小國言之，大國制之，敢不聽從？既聞命矣，敬共以往，遲速唯君。」叔向曰：「諸侯有間矣，不可以不示眾。」八月辛未，治兵，建而不旆。壬申，復旆之。諸侯畏之。

zhū rén jǔ rén sù yú jìn yuē: lǔ zhāo xī fá wǒ, jǐ wáng yǐ. wǒ zhī bù gòng, lǔ gù zhī yǐ. jìn hóu bù jiàn gōng, shǐ shū xiàng lái cí yuē: zhū hóu jiāng yǐ jiǎ xū méng, guǎ jūn zhī bù dé shì jūn yǐ, qǐng jūn wú qín. zi fú huì bó duì yuē: jūn xìn mán yí zhī sù, yǐ jué xiōng dì zhī guó, qì zhōu gōng zhī hòu, yì wéi jūn. guǎ jūn wén mìng yǐ. shū xiàng yuē: guǎ jūn yǒu jiǎ chē sì qiān shèng zài, suī yǐ wú dào héng zhī, bì kě wèi yě. kuàng qí lǜ dào, qí hé dí zhī yǒu? niú suī jí, fèn yú tún shàng, qí wèi bù sǐ? nán kuǎi zi zhòng zhī yōu, qí yōng kě qì hū? ruò fèng jìn zhī zhòng, yòng zhū hóu zhī shī, yīn zhū jǔ qǐ zēng zhī nù, yǐ tǎo lǔ zuì, jiān qí èr yōu, hé qiú ér fú kè? lǔ rén jù, tīng mìng.
邾人、莒人愬於晉曰：「魯朝夕伐我，幾亡矣。我之不共，魯故之以。」晉侯不見公，使叔向來辭曰：「諸侯將以甲戌盟，寡君知不得事君矣，請君無勤。」子服惠伯對曰：「君信蠻夷之訴，以絕兄弟之國，棄周公之後，亦唯君。寡君聞命矣。」叔向曰：「寡君有甲車四千乘在，雖以無道行之，必可畏也。況其率道，其何敵之有？牛雖瘠，僨於豚上，其畏不死？南蒯、子仲之憂，其庸可棄乎？若奉晉之眾，用諸侯之師，因邾、莒、杞、鄫之怒，以討魯罪，間其二憂，何求而弗克？」魯人懼，聽命。

jiǎ xū, tóng méng yú píng qiū, qí fú yě. lìng zhū hóu rì zhōng zào yú chú. guǐ yǒu, tuì cháo. zi chǎn mìng wài pū sù zhāng yú chú, zi dà shū zhǐ zhī, shǐ dài míng bái. jí xī, zi chǎn wén qí wèi zhāng yě, shǐ sù wǎng, nǎi wú suǒ zhāng yǐ.
甲戌，同盟於平丘，齊服也。令諸侯日中造於除。癸酉，退朝。子產命外仆速張於除，子大叔止之，使待明白。及夕，子產聞其未張也，使速往，乃無所張矣。

jí méng, zi chǎn zhēng chéng yuē: xī tiān zǐ bān gòng, qīng zhòng yǐ liè, liè zūn gòng zhòng, zhōu zhī zhì yě, bēi ér gòng zhòng zhě, diān fú yě. zhèng, bó nán yě. ér shǐ cóng gōng hóu zhī gòng, jù fú gěi yě. gǎn yǐ wèi qǐng. zhū hóu jìng bīng, hǎo yǐ wèi shì. xíng lǐ zhī mìng, wú yuè bù zhì. gòng zhī wú yì, xiǎo guó yǒu què, suǒ yǐ dé zuì yě. zhū hóu xiū méng, cún xiǎo guó yě. gòng xiàn wú jí, wáng kě dài yě. cún wáng zhī zhì, jiāng zài jīn yǐ. zì rì zhōng yǐ zhēng, zhì yú hūn, jìn rén xǔ zhī. jì méng, zi dà shū jiù zhī yuē: zhū hóu ruò tǎo, qí kě dú hū? zi chǎn yuē: jìn zhèng duō mén, èr tōu zhī bù xiá, hé xiá tǎo? guó bù jìng yì líng, hé guó zhī wèi?
及盟，子產爭承曰：「昔天子班貢，輕重以列，列尊貢重，周之制也，卑而貢重者，甸服也。鄭，伯男也。而使從公侯之貢，懼弗給也。敢以為請。諸侯靖兵，好以為事。行理之命，無月不至。貢之無藝，小國有闕，所以得罪也。諸侯修盟，存小國也。貢獻無極，亡可待也。存亡之制，將在今矣。」自日中以爭，至於昏，晉人許之。既盟，子大叔咎之曰：「諸侯若討，其可瀆乎？」子產曰：「晉政多門，貳偷之不暇，何暇討？國不競亦陵，何國之為？」

zi chǎn guī, wèi zhì, wén zi pí zú, kū, qiě yuē: wú yǐ wú wèi wèi shàn yǐ, wéi fū zǐ zhī wǒ. zhòng ní wèi: zi chǎn yú shì xíng yě, zú yǐ wèi guó jī yǐ. shī yuē: lè zhǐ jūn zǐ, bāng jiā zhī jī. zi chǎn, jūn zǐ zhī qiú lè zhě yě. qiě yuē: hé zhū hóu, yì gòng shì, lǐ yě.
子產歸，未至，聞子皮卒，哭，且曰：「吾已無為為善矣，唯夫子知我。」仲尼謂：「子產於是行也，足以為國基矣。《詩》曰：『樂旨君子，邦家之基。』子產，君子之求樂者也。」且曰：「合諸侯，藝貢事，禮也。」

xiān yú rén wén jìn shī zhī xī qǐ yě, ér bù jǐng biān, qiě bù xiū bèi. jìn xún wú zì zhe yōng yǐ shàng jūn qīn xiān yú, jí zhōng rén, qū chōng jìng, dà huò ér guī.
鮮虞人聞晉師之悉起也，而不警邊，且不修備。晉荀吳自著雍以上軍侵鮮虞，及中人，驅沖競，大獲而歸。

chǔ zhī miè cài yě, líng wáng qiān xǔ hú shěn dào fáng shēn yú jīng yān. píng wáng jí wèi, jì fēng chén cài, ér jiē fù zhī, lǐ yě. yǐn dà zi zhī zǐ lú guī yú cài, lǐ yě. dào dà zi zhī zǐ wú guī yú chén, lǐ yě.
楚之滅蔡也，靈王遷許、胡、沈、道、房、申於荊焉。平王即位，既封陳、蔡，而皆復之，禮也。隱大子之子廬歸於蔡，禮也。悼大子之子吳歸於陳，禮也。

dōng shí yuè, zàng cài líng gōng, lǐ yě
冬十月，葬蔡靈公，禮也

gōng rú jìn. xún wú wèi hán xuān zǐ yuē: zhū hóu xiāng cháo, jiǎng jiù hǎo yě. zhí qí qīng ér cháo qí jūn, yǒu bù hǎo yān, bù rú cí zhī. nǎi shǐ shì jǐng bó cí gōng yú hé.
公如晉。荀吳謂韓宣子曰：「諸侯相朝，講舊好也。執其卿而朝其君，有不好焉，不如辭之。」乃使士景伯辭公於河。

wú miè zhōu lái. lìng yǐn zǐ qī qǐng fá wú, wáng fú xǔ, yuē: wú wèi fǔ mín rén, wèi shì guǐ shén, wèi xiū shǒu bèi, wèi dìng guó jiā, ér yòng mín lì, bài bù kě huǐ. zhōu lái zài wú, yóu zài chǔ yě. zi gū dài zhī.
吳滅州來。令尹子期請伐吳，王弗許，曰：「吾未撫民人，未事鬼神，未修守備，未定國家，而用民力，敗不可悔。州來在吳，猶在楚也。子姑待之。」

jì sūn yóu zài jìn, zi fú huì bó sī yú zhōng xíng mù zǐ yuē: lǔ shì jìn hé yǐ bù rú yí zhī xiǎo guó? lǔ, xiōng dì yě, tǔ dì yóu dà, suǒ mìng néng jù. ruò wèi yí qì zhī, shǐ shì qí chǔ, qí hé chōu yú jìn? qīn qīn yǔ dà, shǎng gòng fá fǒu, suǒ yǐ wèi méng zhǔ yě. zi qí tú zhī. yàn yuē: chén yī zhǔ èr. wú qǐ wú dà guó? mù zi gào hán xuān zi, qiě yuē: chǔ miè chén cài, bù néng jiù, ér wèi yí zhí qīn, jiāng yān yòng zhī? nǎi guī jì sūn. huì bó yuē: guǎ jūn wèi zhī qí zuì, hé zhū hóu ér zhí qí lǎo. ruò yóu yǒu zuì, sǐ mìng kě yě. ruò yuē wú zuì ér huì miǎn zhī, zhū hóu bù wén, shì táo mìng yě, hé miǎn zhī wèi? qǐng cóng jūn huì yú huì. xuān zi huàn zhī, wèi shū xiàng yuē: zi néng guī jì sūn hū? duì yuē: bù néng. fù yě néng. nǎi shǐ shū yú. shū yú jiàn jì sūn yuē: xī fù yě de zuì yú jìn jūn, zì guī yú lǔ jūn. wēi wǔ zi zhī cì, bù zhì yú jīn. suī huò guī gǔ yú jìn, yóu zi zé ròu zhī, gǎn bù jǐn qíng? guī zi ér bù guī, fù yě wén zhū lì, jiāng wèi zi chú guǎn yú xī hé, qí ruò zhī hé? qiě qì. píng zi jù, xiān guī. huì bó dài lǐ.
季孫猶在晉，子服惠伯私於中行穆子曰：「魯事晉何以不如夷之小國？魯，兄弟也，土地猶大，所命能具。若為夷棄之，使事齊、楚，其何瘳於晉？親親與大，賞共罰否，所以為盟主也。子其圖之。諺曰：『臣一主二。』吾豈無大國？」穆子告韓宣子，且曰：「楚滅陳、蔡，不能救，而為夷執親，將焉用之？」乃歸季孫。惠伯曰：「寡君未知其罪，合諸侯而執其老。若猶有罪，死命可也。若曰無罪而惠免之，諸侯不聞，是逃命也，何免之為？請從君惠於會。」宣子患之，謂叔向曰：「子能歸季孫乎？」對曰：「不能。鮒也能。」乃使叔魚。叔魚見季孫曰：「昔鮒也得罪於晉君，自歸於魯君。微武子之賜，不至於今。雖獲歸骨於晉，猶子則肉之，敢不盡情？歸子而不歸，鮒也聞諸吏，將為子除館於西何，其若之何？」且泣。平子懼，先歸。惠伯待禮。