jīng
【经】
jiǔ nián chūn, wáng zhēng yuè, qǐ bó lái nì shū jī zhī sàng yǐ guī.
九年春,王正月,杞伯来逆叔姬之丧以归。
gōng huì jìn hóu qí hóu sòng gōng wèi hóu zhèng bó cáo bó jǔ zi qǐ bó tóng méng yú pú.
公会晋侯、齐侯、宋公、卫侯、郑伯、曹伯、莒子、杞伯同盟于蒲。
gōng zhì zì huì.
公至自会。
èr yuè, bó jī guī yú sòng.
二月,伯姬归于宋。
xià, jì sūn xíng fù rú sòng zhì nǚ.
夏,季孙行父如宋致女。
jìn rén lái yìng.
晋人来媵。
qiū qī yuè bǐng zǐ, qí hóu wú yě zú.
秋七月丙子,齐侯无野卒。
jìn rén zhí zhèng bó.
晋人执郑伯。
jìn luán shū shuài shī fá zhèng.
晋栾书帅师伐郑。
dōng shí yǒu yī yuè, zàng qí qǐng gōng.
冬十有一月,葬齐顷公。
chǔ gōng zǐ yīng qí shuài shī fá jǔ.
楚公子婴齐帅师伐莒。
gēng shēn, jǔ kuì.
庚申,莒溃。
chǔ rén rù yùn.
楚人入郓。
qín rén bái dí fá jìn.
秦人、白狄伐晋。
zhèng rén wéi xǔ. chéng zhōng chéng.
郑人围许。城中城。
chuán
【传】
jiǔ nián chūn, qǐ huán gōng lái nì shū jī zhī sàng, qǐng zhī yě. qǐ shū jī zú, wèi qǐ gù yě. nì shū jī, wèi wǒ yě.
九年春,杞桓公来逆叔姬之丧,请之也。杞叔姬卒,为杞故也。逆叔姬,为我也。
wèi guī wèn yáng zhī tián gù, zhū hóu èr yú jìn. jìn rén jù, huì yú pú, yǐ xún mǎ líng zhī méng. jì wén zi wèi fàn wén zǐ yuē:" dé zé bù jìng, xún méng hé wéi?" fàn wén zǐ yuē:" qín yǐ fǔ zhī, kuān yǐ dài zhī, jiān qiáng yǐ yù zhī, míng shén yǐ yào zhī, róu fú ér fá èr, dé zhī cì yě." shì xíng yě, jiāng shǐ huì wú, wú rén bù zhì.
为归汶阳之田故,诸侯贰于晋。晋人惧,会于蒲,以寻马陵之盟。季文子谓范文子曰:“德则不竞,寻盟何为?”范文子曰:“勤以抚之,宽以待之,坚强以御之,明神以要之,柔服而伐贰,德之次也。”是行也,将始会吴,吴人不至。
èr yuè, bó jī guī yú sòng.
二月,伯姬归于宋。
chǔ rén yǐ zhòng lù qiú zhèng, zhèng bó huì chǔ gōng zǐ chéng yú dèng.
楚人以重赂求郑,郑伯会楚公子成于邓。
xià, jì wén zi rú sòng zhì nǚ, fù mìng, gōng xiǎng zhī. fù hán yì zhī wǔ zhāng. mù jiāng chū yú fáng, zài bài yuē:" dài fū qín rǔ, bù wàng xiān jūn yǐ jí sì jūn, shī jí wèi wáng rén. xiān jūn yóu yǒu wàng yě! gǎn bài dài fū zhī zhòng qín." yòu fù lǜ yī zhī zú zhāng ér rù.
夏,季文子如宋致女,复命,公享之。赋《韩奕》之五章。穆姜出于房,再拜曰:“大夫勤辱,不忘先君以及嗣君,施及未亡人。先君犹有望也!敢拜大夫之重勤。”又赋《绿衣》之卒章而入。
jìn rén lái yìng, lǐ yě.
晋人来媵,礼也。
qiū, zhèng bó rú jìn. jìn rén tǎo qí èr yú chǔ yě, zhí zhū tóng dī.
秋,郑伯如晋。晋人讨其贰于楚也,执诸铜鞮。
luán shū fá zhèng, zhèng rén shǐ bó juān xíng chéng, jìn rén shā zhī, fēi lǐ yě. bīng jiāo, shǐ zài qí jiān kě yě. chǔ zi zhòng qīn chén yǐ jiù zhèng.
栾书伐郑,郑人使伯蠲行成,晋人杀之,非礼也。兵交,使在其间可也。楚子重侵陈以救郑。
jìn hóu guān yú jūn fǔ, jiàn zhōng yí, wèn zhī yuē:" nán guān ér zhí zhě, shuí yě?" yǒu sī duì yuē:" zhèng rén suǒ xiàn chǔ qiú yě." shǐ shuì zhī, zhào ér diào zhī. zài bài qǐ shǒu. wèn qí zú, duì yuē:" líng rén yě." gōng yuē:" néng lè hū?" duì yuē:" xiān rén zhī zhí guān yě, gǎn yǒu èr shì?" shǐ yǔ zhī qín. cāo nán yīn. gōng yuē:" jūn wáng hé rú?" duì yuē:" fēi xiǎo rén zhī suǒ de zhī yě." gù wèn zhī, duì yuē:" qí wèi dà zi yě, shī bǎo fèng zhī, yǐ cháo yú yīng qí ér xī yú cè yě. bù zhī qí tā."
晋侯观于军府,见钟仪,问之曰:“南冠而絷者,谁也?”有司对曰:“郑人所献楚囚也。”使税之,召而吊之。再拜稽首。问其族,对曰:“泠人也。”公曰:“能乐乎?”对曰:“先人之职官也,敢有二事?”使与之琴。操南音。公曰:“君王何如?”对曰:“非小人之所得知也。”固问之,对曰:“其为大子也,师、保奉之,以朝于婴齐而夕于侧也。不知其他。”
gōng yǔ fàn wén zi, wén zǐ yuē:" chǔ qiú, jūn zǐ yě. yán chēng xiān zhí, bù bèi běn yě. lè cāo tǔ fēng, bù wàng jiù yě. chēng dà zi, yì wú sī yě. míng qí èr qīng, zūn jūn yě. bù bèi běn, rén yě. bù wàng jiù, xìn yě. wú sī, zhōng yě. zūn jūn, mǐn yě. rén yǐ jiē shì, xìn yǐ shǒu zhī, zhōng yǐ chéng zhī, mǐn yǐ xíng zhī, shì suī dà, bì jì. jūn hé guī zhī? shǐ hé jìn chǔ zhī chéng." gōng cóng zhī, zhòng wèi zhī lǐ, shǐ guī qiú chéng.
公语范文子,文子曰:“楚囚,君子也。言称先职,不背本也。乐操土风,不忘旧也。称大子,抑无私也。名其二卿,尊君也。不背本,仁也。不忘旧,信也。无私,忠也。尊君,敏也。仁以接事,信以守之,忠以成之,敏以行之,事虽大,必济。君盍归之?使合晋、楚之成。”公从之,重为之礼,使归求成。
dōng shí yī yuè, chǔ zi zhòng zì chén fá jǔ, wéi qú qiū. qú qiū chéng è, zhòng kuì, bēn jǔ. wù shēn, chǔ rù qú qiū. jǔ rén qiú chǔ gōng zǐ píng, chǔ rén yuē:" wù shā! wú guī ér fú." jǔ rén shā zhī, chǔ shī wéi jǔ. jǔ chéng yì è, gēng shēn, jǔ kuì. chǔ suì rù yùn. jǔ wú bèi gù yě.
冬十一月,楚子重自陈伐莒,围渠丘。渠丘城恶,众溃,奔莒。戊申,楚入渠丘。莒人囚楚公子平,楚人曰:“勿杀!吾归而俘。”莒人杀之,楚师围莒。莒城亦恶,庚申,莒溃。楚遂入郓。莒无备故也。
jūn zǐ yuē:" shì lòu ér bù bèi, zuì zhī dà zhě yě. bèi yù bù yú, shàn zhī dà zhě yě. jǔ shì qí lòu, ér bù xiū chéng guō, jiā chén zhī jiān, ér chǔ kè qí sān dū, wú bèi yě fū! shī yuē:' suī yǒu sī má, wú qì jiān kuǎi. suī yǒu jī jiāng, wú qì qiáo cuì. fán bǎi jūn zǐ, mò bù dài kuì.' yán bèi zhī bù kě yǐ yǐ yě."
君子曰:“恃陋而不备,罪之大者也。备豫不虞,善之大者也。莒恃其陋,而不修城郭,浃辰之间,而楚克其三都,无备也夫!《诗》曰:‘虽有丝麻,无弃菅蒯。虽有姬、姜,无弃蕉萃。凡百君子,莫不代匮。’言备之不可以已也。”
qín rén bái dí fá jìn, zhū hóu èr gù yě.
秦人、白狄伐晋,诸侯贰故也。
zhèng rén wéi xǔ, shì jìn bù jí jūn yě. shì zé gōng sūn shēn móu zhī yuē:" wǒ chū shī yǐ wéi xǔ, wèi jiāng gǎi lì jūn zhě, ér shū jìn shǐ, jìn bì guī jūn."
郑人围许,示晋不急君也。是则公孙申谋之曰:“我出师以围许,为将改立君者,而纾晋使,晋必归君。”
shí èr yuè, chǔ zi shǐ gōng zǐ chén rú jìn, bào zhōng yí zhī shǐ, qǐng xiū hǎo jié chéng.
十二月,楚子使公子辰如晋,报钟仪之使,请修好结成。