jīng
【经】

bā nián chūn, wáng zhēng yuè, gōng qīn qí.
八年春，王正月，公侵齐。

gōng zhì zì qīn qí.
公至自侵齐。

èr yuè, gōng qīn qí.
二月，公侵齐。

sān yuè, gōng zhì zì qīn qí.
三月，公至自侵齐。

cáo bó lù zú.
曹伯露卒。

xià, qí guó xià shuài shī fá wǒ xī bǐ.
夏，齐国夏帅师伐我西鄙。

gōng huì jìn shī yú wǎ.
公会晋师于瓦。

gōng zhì zì wǎ.
公至自瓦。

qiū qī yuè wù chén, chén hóu liǔ zú.
秋七月戊辰，陈侯柳卒。

jìn shì yāng shuài shī qīn zhèng, suì qīn wèi.
晋士鞅帅师侵郑，遂侵卫。

zàng cáo jìng gōng.
葬曹靖公。

jiǔ yuè, zàng chén huái gōng.
九月，葬陈怀公。

jì sūn sī zhòng sūn hé jì shuài shī qīn wèi.
季孙斯、仲孙何忌帅师侵卫。

dōng, wèi hóu zhèng bó méng yú qū pú.
冬，卫侯、郑伯盟于曲濮。

cóng sì xiān gōng.
从祀先公。

dào qiè bǎo yù dà gōng.
盗窃宝玉、大弓。

chuán
【传】

bā nián chūn, wáng zhēng yuè, gōng qīn qí, mén yú yáng zhōu. shì jiē zuò liè, yuē, yán gāo zhī gōng liù jūn, jiē qǔ ér chuán guān zhī. yáng zhōu rén chū, yán gāo duó rén ruò gōng, jí qiū zi chú jī zhī, yǔ yī rén jù bì. yǎn qiě shè zi chú, zhōng jiá, yì. yán xī shè rén zhōng méi, tuì yuē:" wǒ wú yǒng, wú zhì qí mù yě." shī tuì, rǎn měng wěi shāng zú ér xiān. qí xiōng huì nǎi hū yuē:" měng yě diàn."
八年春，王正月，公侵齐，门于阳州。士皆坐列，曰，颜高之弓六钧，皆取而传观之。阳州人出，颜高夺人弱弓，籍丘子鉏击之，与一人俱毙。偃且射子鉏，中颊，殪。颜息射人中眉，退曰：“我无勇，吾志其目也。”师退，冉猛伪伤足而先。其兄会乃呼曰：“猛也殿。”

èr yuè jǐ chǒu, dān zi fá gǔ chéng, liú zi fá yí lì. xīn mǎo, dān zi fá jiǎn chéng, liú zi fá yú, yǐ dìng wáng shì.
二月己丑，单子伐穀城，刘子伐仪栗。辛卯，单子伐简城，刘子伐盂，以定王室。

zhào yāng yán yú jìn hóu yuē:" zhū hóu wéi sòng shì jìn, hǎo nì qí shǐ, yóu jù bù zhì. jīn yòu zhí zhī, shì jué zhū hóu yě." jiāng guī lè qí. shì yāng yuē:" sān nián zhǐ zhī, wú gù ér guī zhī, sòng bì pàn jìn." xiàn zi sī wèi zi liáng yuē:" guǎ jūn jù bù dé shì sòng jūn, shì yǐ zhǐ zi. zi gū shǐ hùn dài zi." zi liáng yǐ gào chén yín. chén yín yuē:" sòng jiāng pàn jìn, shì qì hùn yě. bù rú dài zhī." lè qí guī, zú yú dà xíng. shì yāng yuē:" sòng bì pàn, bù rú zhǐ qí shī yǐ qiú chéng yān." nǎi zhǐ zhū zhōu.
赵鞅言于晋侯曰：“诸侯唯宋事晋，好逆其使，犹惧不至。今又执之，是绝诸侯也。”将归乐祁。士鞅曰：“三年止之，无故而归之，宋必叛晋。”献子私谓子梁曰：“寡君惧不得事宋君，是以止子。子姑使溷代子。”子梁以告陈寅。陈寅曰：“宋将叛晋，是弃溷也。不如待之。”乐祁归，卒于大行。士鞅曰：“宋必叛，不如止其尸以求成焉。”乃止诸州。

gōng qīn qí, gōng lǐn qiū zhī fú. zhǔ rén fén chōng, huò rú mǎ hè yǐ jiù zhī, suì huǐ zhī. zhǔ rén chū, shī bēn. yáng hǔ wěi bú jiàn rǎn měng zhě, yuē:" měng zài cǐ, bì bài." měng zhú zhī, gù ér wú jì, wěi diān. hǔ yuē:" jǐn kè qì yě." shān yuè shēng zǐ, jiāng dài shì ér míng zhī. yáng zhōu zhī yì huò yān, míng zhī yuē yáng zhōu.
公侵齐，攻廪丘之郛。主人焚冲，或濡马褐以救之，遂毁之。主人出，师奔。阳虎伪不见冉猛者，曰：“猛在此，必败。”猛逐之，顾而无继，伪颠。虎曰：“尽客气也。”苫越生子，将待事而名之。阳州之役获焉，名之曰阳州。

xià, qí guó xià gāo zhāng fá wǒ xī bǐ. jìn shì yāng zhào yāng xún yín jiù wǒ. gōng huì jìn shī yú wǎ. fàn xiàn zi zhí gāo, zhào jiǎn zi zhōng xíng wén zi jiē zhí yàn. lǔ yú shì shǐ shàng gāo.
夏，齐国夏、高张伐我西鄙。晋士鞅、赵鞅、荀寅救我。公会晋师于瓦。范献子执羔，赵简子、中行文子皆执雁。鲁于是始尚羔。

jìn shī jiāng méng wèi hóu yú chā tú zé. zhào jiǎn zǐ yuē:" qún chén shuí gǎn méng wèi jūn zhě?" shè tuó chéng hé yuē:" wǒ néng méng zhī." wèi rén qǐng zhí niú ěr. chéng hé yuē:" wèi, wú wēn yuán yě, yān dé shì zhū hóu?" jiāng shà, shè tuó zùn wèi hóu zhī shǒu jí wàn, wèi hóu nù. wáng sūn jiǎ qū jìn yuē:" méng yǐ xìn lǐ yě. yǒu rú wèi jūn, qí gǎn bù wéi lǐ shì shì, ér shòu cǐ méng yě?"
晋师将盟卫侯于 [插图]泽。赵简子曰：“群臣谁敢盟卫君者？”涉佗、成何曰：“我能盟之。”卫人请执牛耳。成何曰：“卫，吾温原也，焉得视诸侯？”将歃，涉佗捘卫侯之手及捥，卫侯怒。王孙贾趋进曰：“盟以信礼也。有如卫君，其敢不唯礼是事，而受此盟也？”

wèi hóu yù pàn jìn, ér huàn zhū dài fū. wáng sūn jiǎ shǐ cì yú jiāo, dài fū wèn gù. gōng yǐ jìn gòu yǔ zhī, qiě yuē:" guǎ rén rǔ shè jì, qí gǎi bo sì, guǎ rén cóng yān." dài fū yuē:" shì wèi zhī huò, qǐ jūn zhī guò yě?" gōng yuē:" yòu yǒu huàn yān, wèi guǎ rén bì yǐ ér zi yǔ dài fū zhī zǐ wèi zhì." dài fū yuē:" gǒu yǒu yì yě, gōng zǐ zé wǎng. qún chén zhī zǐ, gǎn bù jiē fù jī xiè yǐ cóng." jiāng xíng, wáng sūn jiǎ yuē:" gǒu wèi guó yǒu nán, gōng shāng wèi cháng bù wéi huàn, shǐ jiē xíng ér hòu kě." gōng yǐ gào dài fū, nǎi jiē jiāng xíng zhī. xíng yǒu rì, gōng cháo guó rén, shǐ jiǎ wèn yān, yuē:" ruò wèi pàn jìn, jìn wǔ fá wǒ, bìng hé rú yǐ?" jiē yuē:" wǔ fá wǒ, yóu kě yǐ néng zhàn." jiǎ yuē:" rán zé rú pàn zhī, bìng ér hòu zhì yān, hé chí zhī yǒu?" nǎi pàn jìn. jìn rén qǐng gǎi méng, fú xǔ.
卫侯欲叛晋，而患诸大夫。王孙贾使次于郊，大夫问故。公以晋诟语之，且曰：“寡人辱社稷，其改卜嗣，寡人从焉。”大夫曰：“是卫之祸，岂君之过也？”公曰：“又有患焉，谓寡人必以而子与大夫之子为质。”大夫曰：“苟有益也，公子则往。群臣之子，敢不皆负羁絏以从。”将行，王孙贾曰：“苟卫国有难，工商未尝不为患，使皆行而后可。”公以告大夫，乃皆将行之。行有日，公朝国人，使贾问焉，曰：“若卫叛晋，晋五伐我，病何如矣？”皆曰：“五伐我，犹可以能战。”贾曰：“然则如叛之，病而后质焉，何迟之有？”乃叛晋。晋人请改盟，弗许。

qiū, jìn shì yāng huì chéng huán gōng, qīn zhèng, wéi chóng láo, bào yī quē yě. suì qīn wèi.
秋，晋士鞅会成桓公，侵郑，围虫牢，报伊阙也。遂侵卫。

jiǔ yuè, shī qīn wèi, jìn gù yě.
九月，师侵卫，晋故也。

jì wù gōng chú jí gōng shān bù niǔ jiē bù dé zhì yú jì shì, shū sūn zhé wú chǒng yú shū sūn shì, shū zhòng zhì bù dé zhì yú lǔ. gù wǔ rén yīn yáng hǔ. yáng hǔ yù qù sān huán, yǐ jì wù gèng jì shì, yǐ shū sūn zhé gèng shū sūn shì, jǐ gèng mèng shì.
季寤、公鉏极、公山不狃皆不得志于季氏，叔孙辄无宠于叔孙氏，叔仲志不得志于鲁。故五人因阳虎。阳虎欲去三桓，以季寤更季氏，以叔孙辄更叔孙氏，己更孟氏。

dōng shí yuè, shùn sì xiān gōng ér qí yān. xīn mǎo, dì yú xī gōng. rén chén, jiāng xiǎng jì shì yú pú pǔ ér shā zhī, jiè dōu chē yuē:" guǐ sì zhì." chéng zǎi gōng liǎn chù fù gào mèng sūn yuē:" jì shì jiè dōu chē, hé gù?" mèng sūn yuē:" wú fú wén." chù fù yuē:" rán zé luàn yě, bì jí yú zi, xiān bèi zhū." yǔ mèng sūn yǐ rén chén wéi qī.
冬十月，顺祀先公而祈焉。辛卯，禘于僖公。壬辰，将享季氏于蒲圃而杀之，戒都车曰：“癸巳至。”成宰公敛处父告孟孙曰：“季氏戒都车，何故？”孟孙曰：“吾弗闻。”处父曰：“然则乱也，必及于子，先备诸。”与孟孙以壬辰为期。

yáng hǔ qián qū, lín chǔ yù huán zi, yú rén yǐ pī dùn jiā zhī, yáng yuè diàn. jiāng rú pú pǔ, huán zi zǎ wèi lín chǔ yuē:" ér xiān jiē jì shì zhī liáng yě, ěr yǐ shì jì zhī." duì yuē:" chén wén mìng hòu. yáng hǔ wéi zhèng, lǔ guó fú yān. wéi zhī, zhēng sǐ. sǐ wú yì yú zhǔ." huán zǐ yuē:" hé hòu zhī yǒu? ér néng yǐ wǒ shì mèng shì hū?" duì yuē:" bù gǎn ài sǐ, jù bù miǎn zhǔ." huán zǐ yuē:" wǎng yě." mèng shì xuǎn yǔ rén zhī zhuàng zhě sān bǎi rén, yǐ wéi gōng qī zhù shì yú mén wài. lín chǔ nù mǎ, jí qú ér chěng, yáng yuè shè zhī, bù zhōng, zhù zhě hé mén. yǒu zì mén jiān shè yáng yuè, shā zhī. yáng hǔ jié gōng yǔ wǔ shū, yǐ fá mèng shì. gōng liǎn chù fù shuài chéng rén, zì shàng dōng mén rù, yǔ yáng shì zhàn yú nán mén zhī nèi, fú shèng. yòu zhàn yú jí xià, yáng shì bài. yáng hǔ shuō jiǎ rú gōng gōng, qǔ bǎo yù dà gōng yǐ chū, shě yú wǔ fù zhī qú, qǐn ér wèi shí. qí tú yuē:" zhuī qí jiāng zhì." hǔ yuē:" lǔ rén wén yú chū, xǐ yú zhēng sǐ, hé xiá zhuī yú?" cóng zhě yuē:" xī! sù jià, gōng liǎn yáng zài." gōng liǎn yáng qǐng zhuī zhī, mèng sūn fú xǔ. yáng yù shā huán zi, mèng sūn jù ér guī zhī. zi yán biàn shě jué yú jì shì zhī miào ér chū. yáng hǔ rù yú huān yáng guān yǐ pàn.
阳虎前驱，林楚御桓子，虞人以铍盾夹之，阳越殿。将如蒲圃，桓子咋谓林楚曰：“而先皆季氏之良也，尔以是继之。”对曰：“臣闻命后。阳虎为政，鲁国服焉。违之，征死。死无益于主。”桓子曰：“何后之有？而能以我適孟氏乎？”对曰：“不敢爱死，惧不免主。”桓子曰：“往也。”孟氏选圉人之壮者三百人，以为公期筑室于门外。林楚怒马，及衢而骋，阳越射之，不中，筑者阖门。有自门间射阳越，杀之。阳虎劫公与武叔，以伐孟氏。公敛处父帅成人，自上东门入，与阳氏战于南门之内，弗胜。又战于棘下，阳氏败。阳虎说甲如公宫，取宝玉大弓以出，舍于五父之衢，寝而为食。其徒曰：“追其将至。”虎曰：“鲁人闻余出，喜于征死，何暇追余？”从者曰：“嘻！速驾，公敛阳在。”公敛阳请追之，孟孙弗许。阳欲杀桓子，孟孙惧而归之。子言辨舍爵于季氏之庙而出。阳虎入于讙、阳关以叛。

zhèng sì chuǎn sì zǐ dà shū wéi zhèng.
郑驷歂嗣子大叔为政。