jīng
【經】

jiǔ nián chūn, wáng zhēng yuè.
九年春，王正月。

xià sì yuè wù shēn, zhèng bó chài zú.
夏四月戊申，鄭伯蠆卒。

dé bǎo yù dà gōng.
得寶玉、大弓。

liù yuè, zàng zhèng xiàn gōng.
六月，葬鄭獻公。

qiū, qí hóu wèi hóu cì yú wǔ shì.
秋，齊侯、衛侯次於五氏。

qín bó zú.
秦伯卒。

dōng, zàng qín āi gōng.
冬，葬秦哀公。

chuán
【傳】

jiǔ nián chūn, sòng gōng shǐ lè dà xīn méng yú jìn, qiě nì lè qí zhī shī. cí, wěi yǒu jí. nǎi shǐ xiàng cháo rú jìn méng, qiě nì zǐ liáng zhī shī. zǐ míng wèi tóng mén yòu shī chū, yuē: wú yóu shuāi dié, ér zi jī zhōng, hé yě? yòu shī yuē: sàng bù zài cǐ gù yě. jì ér gào rén yuē: jǐ shuāi dié ér shēng zǐ, yú hé gù shě zhōng? zǐ míng wén zhī nù, yán yú gōng yuē: yòu shī jiāng bù lì dài shì, bù kěn shì jìn, jiāng zuò luàn yě. bù rán wú jí. nǎi zhú tóng mén yòu shī.
九年春，宋公使樂大心盟於晉，且逆樂祁之屍。辭，偽有疾。乃使向巢如晉盟，且逆子梁之屍。子明謂桐門右師出，曰：「吾猶衰絰，而子擊鐘，何也？」右師曰：「喪不在此故也。」既而告人曰：「己衰絰而生子，余何故舍鍾？」子明聞之怒，言於公曰：「右師將不利戴氏，不肯適晉，將作亂也。不然無疾。」乃逐桐門右師。

zhèng sì chuǎn shā dèng xī, ér yòng qí zhú xíng. jūn zǐ wèi: zi rán yú shì bù zhōng. gǒu yǒu kě yǐ jiā yú guó jiā zhě, qì qí xié kě yě. jìng nǚ zhī sān zhāng, qǔ tóng guǎn yān. gān máo hé yǐ gào zhī, qǔ qí zhōng yě. gù yòng qí dào, bù qì qí rén. shī yún: bì fèi gān táng, wù jiǎn wù fá, zhào bó suǒ bá. sī qí rén yóu ài qí shù, kuàng yòng qí dào ér bù xù qí rén hū? zi rán wú yǐ quàn néng yǐ.
鄭駟歂殺鄧析，而用其竹刑。君子謂：「子然於是不忠。苟有可以加於國家者，棄其邪可也。《靜女》之三章，取彤管焉。《竿旄》『何以告之』，取其忠也。故用其道，不棄其人。《詩》云：『蔽芾甘棠，勿翦勿伐，召伯所茇。』思其人猶愛其樹，況用其道而不恤其人乎？子然無以勸能矣。」

xià, yáng hǔ guī bǎo yù dà gōng. shū yuē dé, qì yòng yě. fán huò qì yòng yuē dé, de yòng yān yuē huò.
夏，陽虎歸寶玉、大弓。書曰「得」，器用也。凡獲器用曰得，得用焉曰獲。

liù yuè, fá yáng guān. yáng hǔ shǐ fén lái mén. shī jīng, fàn zhī ér chū, bēn qí, qǐng shī yǐ fá lǔ, yuē: sān jiā bì qǔ zhī. qí hóu jiāng xǔ zhī. bào wén zi jiàn yuē: chén cháng wèi lì yú shī shì yǐ. lǔ wèi kě qǔ yě. shàng xià yóu hé, zhòng shù yóu mù, néng shì dà guó, ér wú tiān zāi. ruò zhī hé qǔ zhī? yáng hǔ yù qín qí shī yě, qí shī bà, dà chén bì duō sǐ wáng, jǐ yú shì hū fèn qí zhà móu. fū yáng hǔ yǒu chǒng yú jì shì, ér jiāng shā jì sūn, yǐ bù lì lǔ guó, ér qiú róng yān. qīn fù bù qīn rén, jūn yān yòng zhī? jūn fù yú jì shì, ér dà yú lǔ guó, zī yáng hǔ suǒ yù qīng fù yě. lǔ miǎn qí jí, ér jūn yòu shōu zhī, wú nǎi hài hū? qí hóu zhí yáng hǔ, jiāng dōng zhī. yáng hǔ yuàn dōng, nǎi qiú zhū xī bǐ. jǐn jiè yì rén zhī chē, qiè qí zhóu, má yuē ér guī zhī. zài cōng líng, qǐn yú qí zhōng ér táo. zhuī ér dé zhī, qiú yú qí. yòu yǐ cōng líng táo, bēn sòng, suì bēn jìn, shì zhào shì. zhòng ní yuē: zhào shì qí shì yǒu luàn hū.
六月，伐陽關。陽虎使焚萊門。師驚，犯之而出，奔齊，請師以伐魯，曰：「三加必取之。」齊侯將許之。鮑文子諫曰：「臣嘗為隸於施氏矣。魯未可取也。上下猶和，眾庶猶睦，能事大國，而無天菑。若之何取之？陽虎欲勤齊師也，齊師罷，大臣必多死亡，己於是乎奮其詐謀。夫陽虎有寵於季氏，而將殺季孫，以不利魯國，而求容焉。親富不親仁，君焉用之？君富於季氏，而大於魯國，茲陽虎所欲傾覆也。魯免其疾，而君又收之，無乃害乎？」齊侯執陽虎，將東之。陽虎願東，乃囚諸西鄙。盡借邑人之車，鍥其軸，麻約而歸之。載蔥靈，寢於其中而逃。追而得之，囚於齊。又以蔥靈逃，奔宋，遂奔晉，適趙氏。仲尼曰：「趙氏其世有亂乎。」

qiū, qí hóu fá jìn yí yí. bì wú cún zhī fù jiāng shì zhī, cí, yǐ yǔ qí dì, yuē: cǐ yì yě bù sǐ, fǎn bì qǔ yú gāo guó. xiān dēng, qiú zì mén chū, sǐ yú liù xià. dōng guō shū ràng dēng, lí mí cóng zhī, yuē: zi ràng ér zuǒ, wǒ ràng ér yòu, shǐ dēng zhě jué ér hòu xià. shū zuǒ, mí xiān xià. shū yǔ wáng měng xī. měng yuē: wǒ xiān dēng. shū liǎn jiǎ yuē: nǎng zhě zhī nán, jīn yòu nán yān. měng xiào yuē: wú cóng zi rú cān zhī jìn.
秋，齊侯伐晉夷儀。敝無存之父將室之，辭，以與其弟，曰：「此役也不死，反必娶於高、國。」先登，求自門出，死於霤下。東郭書讓登，犁彌從之，曰：「子讓而左，我讓而右，使登者絕而後下。」書左，彌先下。書與王猛息。猛曰：「我先登。」書斂甲曰：「曩者之難，今又難焉。」猛笑曰：「吾從子如驂之靳。」

jìn chē qiān shèng zài zhōng mù. wèi hóu jiāng rú wǔ shì, bo guò zhī, guī jiāo. wèi hóu yuē: kě yě. wèi chē dāng qí bàn, guǎ rén dāng qí bàn, dí yǐ. nǎi guò zhōng mù. zhōng mù rén yù fá zhī, wèi chǔ shī pǔ wáng zài zhōng mù, yuē: wèi suī xiǎo, qí jūn zài yān, wèi kě shèng yě. qí shī kè chéng ér jiāo, qí shuài yòu jiàn, yù, bì bài zhī, bù rú cóng qí. nǎi fá qí shī, bài zhī. qí hóu zhì zhuó mèi xìng yú wèi. qí hóu shǎng lí mí, lí mí cí yuē: yǒu xiān dēng zhě, chén cóng zhī. xī zé ér yī lí zhì. gōng shǐ shì dōng guō shū, yuē: nǎi fū zǐ yě, wú kuàng zi. gōng shǎng dōng guō shū, cí yuē: bǐ bīn lǚ yě. nǎi shǎng lí mí.
晉車千乘在中牟。衛侯將如五氏，卜過之，龜焦。衛侯曰：「可也。衛車當其半，寡人當其半，敵矣。」乃過中牟。中牟人慾伐之，衛褚師圃亡在中牟，曰：「衛雖小，其君在焉，未可勝也。齊師克城而驕，其帥又賤，遇，必敗之，不如從齊。」乃伐齊師，敗之。齊侯致禚、媚、杏於衛。齊侯賞犁彌，犁彌辭曰：「有先登者，臣從之。晳幘而衣貍製。」公使視東郭書，曰：「乃夫子也，吾貺子。」公賞東郭書，辭曰：「彼賓旅也。」乃賞犁彌。

qí shī zhī zài yí yí yě, qí hóu wèi yí yí rén yuē: dé bì wú cún zhě, yǐ wǔ jiā miǎn. nǎi dé qí shī. gōng sān suì zhī yǔ zhī xī xuān yǔ zhí gài, ér xiān guī zhī zuò yǐn zhě, yǐ shī kū zhī, qīn tuī zhī sān.
齊師之在夷儀也，齊侯謂夷儀人曰：「得敝無存者，以五家免。」乃得其屍。公三襚之；與之犀軒與直蓋，而先歸之；坐引者，以師哭之，親推之三。