jīng
【经】

jiǔ nián chūn, wáng zhēng yuè.
九年春，王正月。

xià sì yuè wù shēn, zhèng bó chài zú.
夏四月戊申，郑伯虿卒。

dé bǎo yù dà gōng.
得宝玉、大弓。

liù yuè, zàng zhèng xiàn gōng.
六月，葬郑献公。

qiū, qí hóu wèi hóu cì yú wǔ shì.
秋，齐侯、卫侯次于五氏。

qín bó zú.
秦伯卒。

dōng, zàng qín āi gōng.
冬，葬秦哀公。

chuán
【传】

jiǔ nián chūn, sòng gōng shǐ lè dà xīn méng yú jìn, qiě nì lè qí zhī shī. cí, wěi yǒu jí. nǎi shǐ xiàng cháo rú jìn méng, qiě nì zǐ liáng zhī shī. zǐ míng wèi tóng mén yòu shī chū, yuē:" wú yóu shuāi dié, ér zi jī zhōng, hé yě?" yòu shī yuē:" sàng bù zài cǐ gù yě." jì ér gào rén yuē:" jǐ shuāi dié ér shēng zǐ, yú hé gù shě zhōng?" zǐ míng wén zhī nù, yán yú gōng yuē:" yòu shī jiāng bù lì dài shì, bù kěn shì jìn, jiāng zuò luàn yě. bù rán wú jí." nǎi zhú tóng mén yòu shī.
九年春，宋公使乐大心盟于晋，且逆乐祁之尸。辞，伪有疾。乃使向巢如晋盟，且逆子梁之尸。子明谓桐门右师出，曰：“吾犹衰绖，而子击钟，何也？”右师曰：“丧不在此故也。”既而告人曰：“己衰绖而生子，余何故舍钟？”子明闻之怒，言于公曰：“右师将不利戴氏，不肯適晋，将作乱也。不然无疾。”乃逐桐门右师。

zhèng sì chuǎn shā dèng xī, ér yòng qí zhú xíng. jūn zǐ wèi:" zi rán yú shì bù zhōng. gǒu yǒu kě yǐ jiā yú guó jiā zhě, qì qí xié kě yě. jìng nǚ zhī sān zhāng, qǔ tóng guǎn yān. gān máo' hé yǐ gào zhī', qǔ qí zhōng yě. gù yòng qí dào, bù qì qí rén. shī yún:' bì fèi gān táng, wù jiǎn wù fá, zhào bó suǒ bá.' sī qí rén yóu ài qí shù, kuàng yòng qí dào ér bù xù qí rén hū? zi rán wú yǐ quàn néng yǐ."
郑驷歂杀邓析，而用其竹刑。君子谓：“子然于是不忠。苟有可以加于国家者，弃其邪可也。《静女》之三章，取彤管焉。《竿旄》‘何以告之’，取其忠也。故用其道，不弃其人。《诗》云：‘蔽芾甘棠，勿翦勿伐，召伯所茇。’思其人犹爱其树，况用其道而不恤其人乎？子然无以劝能矣。”

xià, yáng hǔ guī bǎo yù dà gōng. shū yuē" dé", qì yòng yě. fán huò qì yòng yuē dé, de yòng yān yuē huò.
夏，阳虎归宝玉、大弓。书曰“得”，器用也。凡获器用曰得，得用焉曰获。

liù yuè, fá yáng guān. yáng hǔ shǐ fén lái mén. shī jīng, fàn zhī ér chū, bēn qí, qǐng shī yǐ fá lǔ, yuē:" sān jiā bì qǔ zhī." qí hóu jiāng xǔ zhī. bào wén zi jiàn yuē:" chén cháng wèi lì yú shī shì yǐ. lǔ wèi kě qǔ yě. shàng xià yóu hé, zhòng shù yóu mù, néng shì dà guó, ér wú tiān zāi. ruò zhī hé qǔ zhī? yáng hǔ yù qín qí shī yě, qí shī bà, dà chén bì duō sǐ wáng, jǐ yú shì hū fèn qí zhà móu. fū yáng hǔ yǒu chǒng yú jì shì, ér jiāng shā jì sūn, yǐ bù lì lǔ guó, ér qiú róng yān. qīn fù bù qīn rén, jūn yān yòng zhī? jūn fù yú jì shì, ér dà yú lǔ guó, zī yáng hǔ suǒ yù qīng fù yě. lǔ miǎn qí jí, ér jūn yòu shōu zhī, wú nǎi hài hū?" qí hóu zhí yáng hǔ, jiāng dōng zhī. yáng hǔ yuàn dōng, nǎi qiú zhū xī bǐ. jǐn jiè yì rén zhī chē, qiè qí zhóu, má yuē ér guī zhī. zài cōng líng, qǐn yú qí zhōng ér táo. zhuī ér dé zhī, qiú yú qí. yòu yǐ cōng líng táo, bēn sòng, suì bēn jìn, shì zhào shì. zhòng ní yuē:" zhào shì qí shì yǒu luàn hū."
六月，伐阳关。阳虎使焚莱门。师惊，犯之而出，奔齐，请师以伐鲁，曰：“三加必取之。”齐侯将许之。鲍文子谏曰：“臣尝为隶于施氏矣。鲁未可取也。上下犹和，众庶犹睦，能事大国，而无天菑。若之何取之？阳虎欲勤齐师也，齐师罢，大臣必多死亡，己于是乎奋其诈谋。夫阳虎有宠于季氏，而将杀季孙，以不利鲁国，而求容焉。亲富不亲仁，君焉用之？君富于季氏，而大于鲁国，兹阳虎所欲倾覆也。鲁免其疾，而君又收之，无乃害乎？”齐侯执阳虎，将东之。阳虎愿东，乃囚诸西鄙。尽借邑人之车，锲其轴，麻约而归之。载葱灵，寝于其中而逃。追而得之，囚于齐。又以葱灵逃，奔宋，遂奔晋，適赵氏。仲尼曰：“赵氏其世有乱乎。”

qiū, qí hóu fá jìn yí yí. bì wú cún zhī fù jiāng shì zhī, cí, yǐ yǔ qí dì, yuē:" cǐ yì yě bù sǐ, fǎn bì qǔ yú gāo guó." xiān dēng, qiú zì mén chū, sǐ yú liù xià. dōng guō shū ràng dēng, lí mí cóng zhī, yuē:" zi ràng ér zuǒ, wǒ ràng ér yòu, shǐ dēng zhě jué ér hòu xià." shū zuǒ, mí xiān xià. shū yǔ wáng měng xī. měng yuē:" wǒ xiān dēng." shū liǎn jiǎ yuē:" nǎng zhě zhī nán, jīn yòu nán yān." měng xiào yuē:" wú cóng zǐ rú cān zhī jìn."
秋，齐侯伐晋夷仪。敝无存之父将室之，辞，以与其弟，曰：“此役也不死，反必娶于高、国。”先登，求自门出，死于霤下。东郭书让登，犁弥从之，曰：“子让而左，我让而右，使登者绝而后下。”书左，弥先下。书与王猛息。猛曰：“我先登。”书敛甲曰：“曩者之难，今又难焉。”猛笑曰：“吾从子如骖之靳。”

jìn chē qiān shèng zài zhōng mù. wèi hóu jiāng rú wǔ shì, bo guò zhī, guī jiāo. wèi hóu yuē:" kě yě. wèi chē dāng qí bàn, guǎ rén dāng qí bàn, dí yǐ." nǎi guò zhōng mù. zhōng mù rén yù fá zhī, wèi chǔ shī pǔ wáng zài zhōng mù, yuē:" wèi suī xiǎo, qí jūn zài yān, wèi kě shèng yě. qí shī kè chéng ér jiāo, qí shuài yòu jiàn, yù, bì bài zhī, bù rú cóng qí." nǎi fá qí shī, bài zhī. qí hóu zhì zhuó mèi xìng yú wèi. qí hóu shǎng lí mí, lí mí cí yuē:" yǒu xiān dēng zhě, chén cóng zhī. xī zé ér yī lí zhì." gōng shǐ shì dōng guō shū, yuē:" nǎi fū zǐ yě, wú kuàng zi." gōng shǎng dōng guō shū, cí yuē:" bǐ bīn lǚ yě." nǎi shǎng lí mí.
晋车千乘在中牟。卫侯将如五氏，卜过之，龟焦。卫侯曰：“可也。卫车当其半，寡人当其半，敌矣。”乃过中牟。中牟人欲伐之，卫褚师圃亡在中牟，曰：“卫虽小，其君在焉，未可胜也。齐师克城而骄，其帅又贱，遇，必败之，不如从齐。”乃伐齐师，败之。齐侯致禚、媚、杏于卫。齐侯赏犁弥，犁弥辞曰：“有先登者，臣从之。晳帻而衣貍製。”公使视东郭书，曰：“乃夫子也，吾貺子。”公赏东郭书，辞曰：“彼宾旅也。”乃赏犁弥。

qí shī zhī zài yí yí yě, qí hóu wèi yí yí rén yuē:" dé bì wú cún zhě, yǐ wǔ jiā miǎn." nǎi dé qí shī. gōng sān suì zhī yǔ zhī xī xuān yǔ zhí gài, ér xiān guī zhī zuò yǐn zhě, yǐ shī kū zhī, qīn tuī zhī sān.
齐师之在夷仪也，齐侯谓夷仪人曰：“得敝无存者，以五家免。”乃得其尸。公三襚之；与之犀轩与直盖，而先归之；坐引者，以师哭之，亲推之三。