jīng
【经】
qī nián chūn, gōng fá zhū.
七年春,公伐邾。
sān yuè jiǎ xū, qǔ xū jù.
三月甲戌,取须句。
suì chéng wú.
遂城郚。
xià sì yuè, sòng gōng wáng chén zú.
夏四月,宋公王臣卒。
sòng rén shā qí dài fū.
宋人杀其大夫。
wù zǐ, jìn rén jí qín rén zhàn yú líng hú.
戊子,晋人及秦人战于令狐。
jìn xiān miè bēn qín.
晋先蔑奔秦。
dí qīn wǒ xī bǐ.
狄侵我西鄙。
qiū bā yuè, gōng huì zhū hóu jìn dài fū, méng yú hù.
秋八月,公会诸侯、晋大夫,盟于扈。
dōng, xú fá jǔ.
冬,徐伐莒。
gōng sūn áo rú jǔ lì méng.
公孙敖如莒涖盟。
chuán
【传】
qī nián chūn, gōng fá zhū, jiān jìn nán yě. sān yuè jiǎ xū, qǔ xū jù, zhì wén gōng zǐ yān, fēi lǐ yě.
七年春,公伐邾,间晋难也。三月甲戌,取须句,寘文公子焉,非礼也。
xià sì yuè, sòng chéng gōng zú. yú shì gōng zǐ chéng wéi yòu shī, gōng sūn yǒu wèi zuǒ shī, lè yù wèi sī mǎ, lín guàn wèi sī tú, gōng zǐ dàng wèi sī chéng, huá yù shì wèi sī kòu. zhāo gōng jiāng qù qún gōng zǐ, lè yù yuē:" bù kě. gōng zú, gōng shì zhī zhī yè yě, ruò qù zhī, zé běn gēn wú suǒ bì yìn yǐ. gé lěi yóu néng bì qí běn gēn, gù jūn zǐ yǐ wéi bǐ, kuàng guó jūn hū? cǐ yàn suǒ wèi bì yān ér zòng xún fǔ yān zhě yě. bì bù kě, jūn qí tú zhī. qīn zhī yǐ dé, jiē gǔ gōng yě, shuí gǎn xié èr? ruò zhī hé qù zhī?" bù tīng. mù xiāng zhī zú lǜ guó rén yǐ gōng gōng, shā gōng sūn gù gōng sūn zhèng yú gōng gōng. liù qīng hé gōng shì, lè yù shě sī mǎ yǐ ràng gōng zǐ áng, zhāo gōng jí wèi ér zàng. shū yuē:" sòng rén shā qí dài fū." bù chēng míng, zhòng yě, qiě yán fēi qí zuì yě.
夏四月,宋成公卒。于是公子成为右师,公孙友为左师,乐豫为司马,鳞矔为司徒,公子荡为司城,华御事为司寇。昭公将去群公子,乐豫曰:“不可。公族,公室之枝叶也,若去之,则本根无所庇廕矣。葛藟犹能庇其本根,故君子以为比,况国君乎?此谚所谓庇焉而纵寻斧焉者也。必不可,君其图之。亲之以德,皆股肱也,谁敢携贰?若之何去之?”不听。穆、襄之族率国人以攻公,杀公孙固、公孙郑于公宫。六卿和公室,乐豫舍司马以让公子卬,昭公即位而葬。书曰:“宋人杀其大夫。”不称名,众也,且言非其罪也。
qín kāng gōng sòng gōng zǐ yōng yú jìn, yuē:" wén gōng zhī rù yě wú wèi, gù yǒu lǚ xì zhī nán." nǎi duō yǔ zhī tú wèi. mù yíng rì bào dà zi yǐ tí yú cháo, yuē:" xiān jūn hé zuì? qí sì yì hé zuì? shě shì sì bù lì ér wài qiú jūn, jiāng yān zhì cǐ?" chū cháo, zé bào yǐ shì zhào shì, dùn shǒu yú xuān zǐ yuē:" xiān jūn fèng cǐ zi yě ér shǔ zhū zǐ, yuē:' cǐ zi yě cái, wú shòu zi zhī cì bù cái, wú wéi zi zhī yuàn.' jīn jūn suī zhōng, yán yóu zài ěr, ér qì zhī, ruò hé?" xuān zi yǔ zhū dài fū jiē huàn mù yíng, qiě wèi bī, nǎi bèi xiān miè ér lì líng gōng, yǐ yù qín shī.
秦康公送公子雍于晋,曰:“文公之入也无卫,故有吕、郤之难。”乃多与之徒卫。穆嬴日抱大子以啼于朝,曰:“先君何罪?其嗣亦何罪?舍適嗣不立而外求君,将焉寘此?”出朝,则抱以適赵氏,顿首于宣子曰:“先君奉此子也而属诸子,曰:‘此子也才,吾受子之赐;不才,吾唯子之怨。’今君虽终,言犹在耳,而弃之,若何?”宣子与诸大夫皆患穆嬴,且畏偪,乃背先蔑而立灵公,以御秦师。
jī zhèng jū shǒu. zhào dùn jiāng zhōng jūn, xiān kè zuǒ zhī. xún lín fù zuǒ shàng jūn. xiān miè jiāng xià jūn, xiān dōu zuǒ zhī. bù zhāo yù róng, róng jīn wèi yòu. jí jǐn yīn, xuān zǐ yuē:" wǒ ruò shòu qín, qín zé bīn yě bù shòu, kòu yě. jì bù shòu yǐ, ér fù huǎn shī, qín jiāng shēng xīn. xiān rén yǒu duó rén zhī xīn, jūn zhī shàn móu yě. zhú kòu rú zhuī táo, jūn zhī shàn zhèng yě." xùn zú lì bīng, mò mǎ rù shí, qián shī yè qǐ. wù zǐ, bài qín shī yú líng hú, zhì yú kū shǒu. jǐ chǒu, xiān miè bēn qín, shì huì cóng zhī.
箕郑居守。赵盾将中军,先克佐之。荀林父佐上军。先蔑将下军,先都佐之。步招御戎,戎津为右。及堇阴,宣子曰:“我若受秦,秦则宾也;不受,寇也。既不受矣,而复缓师,秦将生心。先人有夺人之心,军之善谋也。逐寇如追逃,军之善政也。”训卒利兵,秣马蓐食,潜师夜起。戊子,败秦师于令狐,至于刳首。己丑,先蔑奔秦,士会从之。
xiān miè zhī shǐ yě, xún lín fù zhǐ zhī, yuē:" fū rén dà zi yóu zài, ér wài qiú jūn, cǐ bì bù xíng. zi yǐ jí cí, ruò hé? bù rán jiāng jí. shè qīng yǐ wǎng kě yě, hé bì zi? tóng guān wèi liáo, wú cháng tóng liáo, gǎn bù jìn xīn hū!" fú tīng. wèi fù bǎn zhī sān zhāng. yòu fú tīng. jí wáng, xún bó jǐn sòng qí tǎng jí qí qì yòng cái huì yú qín, yuē:" wèi tóng liáo gù yě."
先蔑之使也,荀林父止之,曰:“夫人、大子犹在,而外求君,此必不行。子以疾辞,若何?不然将及。摄卿以往可也,何必子?同官为寮,吾尝同寮,敢不尽心乎!”弗听。为赋《板》之三章。又弗听。及亡,荀伯尽送其帑及其器用财贿于秦,曰:“为同寮故也。”
shì huì zài qín sān nián, bú jiàn shì bó. qí rén yuē:" néng wáng rén yú guó, bù néng jiàn yú cǐ, yān yòng zhī?" shì jì yuē:" wú yǔ zhī tóng zuì, fēi yì zhī yě, jiāng hé jiàn yān?" jí guī, suì bú jiàn.
士会在秦三年,不见士伯。其人曰:“能亡人于国,不能见于此,焉用之?”士季曰:“吾与之同罪,非义之也,将何见焉?”及归,遂不见。
dí qīn wǒ xī bǐ, gōng shǐ gào yú jìn. zhào xuān zi shǐ yīn jiǎ jì wèn fēng shū, qiě ràng zhī. fēng shū wèn yú jiǎ jì yuē:" zhào shuāi zhào dùn shú xián?" duì yuē:" zhào shuāi, dōng rì zhī rì yě zhào dùn, xià rì zhī rì yě."
狄侵我西鄙,公使告于晋。赵宣子使因贾季问酆舒,且让之。酆舒问于贾季曰:“赵衰、赵盾孰贤?”对曰:“赵衰,冬日之日也;赵盾,夏日之日也。”
qiū bā yuè, qí hóu sòng gōng wèi hóu zhèng bó xǔ nán cáo bó huì jìn zhào dùn méng yú hù, jìn hóu lì gù yě. gōng hòu zhì, gù bù shū suǒ huì. fán huì zhū hóu, bù shū suǒ huì, hòu yě. hòu zhì bù shū qí guó, pì bù mǐn yě.
秋八月,齐侯、宋公、卫侯、郑伯、许男、曹伯会晋赵盾盟于扈,晋侯立故也。公后至,故不书所会。凡会诸侯,不书所会,后也。后至不书其国,辟不敏也。
mù bó qǔ yú jǔ, yuē dài jǐ, shēng wén bó, qí dì shēng jǐ shēng huì shū. dài jǐ zú, yòu pìn yú jǔ, jǔ rén yǐ shēng jǐ cí, zé wèi xiāng zhòng pìn yān.
穆伯娶于莒,曰戴己,生文伯,其娣声己生惠叔。戴己卒,又聘于莒,莒人以声己辞,则为襄仲聘焉。
dōng, xú fá jǔ. jǔ rén lái qǐng méng. mù bó rú jǔ lì méng, qiě wèi zhòng nì. jí yān líng, dēng chéng jiàn zhī, měi, zì wèi qǔ zhī. zhòng qǐng gōng zhī, gōng jiāng xǔ zhī. shū zhòng huì bó jiàn yuē:" chén wén zhī, bīng zuò yú nèi wèi luàn, yú wài wèi kòu, kòu yóu jí rén, luàn zì jí yě. jīn chén zuò luàn ér jūn bù jīn, yǐ qǐ kòu chóu, ruò zhī hé?" gōng zhǐ zhī, huì bó chéng zhī. shǐ zhòng shě zhī, gōng sūn áo fǎn zhī, fù wèi xiōng dì rú chū. cóng zhī.
冬,徐伐莒。莒人来请盟。穆伯如莒涖盟,且为仲逆。及鄢陵,登城见之,美,自为娶之。仲请攻之,公将许之。叔仲惠伯谏曰:“臣闻之,兵作于内为乱,于外为寇,寇犹及人,乱自及也。今臣作乱而君不禁,以启寇仇,若之何?”公止之,惠伯成之。使仲舍之,公孙敖反之,复为兄弟如初。从之。
jìn xì quē yán yú zhào xuān zǐ yuē:" rì wèi bù mù, gù qǔ qí dì, jīn yǐ mù yǐ, kě yǐ guī zhī. pàn ér bù tǎo, hé yǐ shì wēi? fú ér bù róu, hé yǐ shì huái? fēi wēi fēi huái, hé yǐ shì dé? wú dé hé yǐ zhǔ méng? zi wèi zhèng qīng yǐ zhǔ zhū hóu, ér bù wù dé, jiāng ruò zhī hé? xià shū yuē:' jiè zhī yòng xiū, dǒng zhī yòng wēi, quàn zhī yǐ jiǔ gē wù shǐ huài.' jiǔ gōng zhī dé jiē kě gē yě, wèi zhī jiǔ gē. liù fǔ sān shì, wèi zhī jiǔ gōng. shuǐ huǒ jīn mù tǔ gǔ, wèi zhī liù fǔ. zhèng dé lì yòng hòu shēng, wèi zhī sān shì. yì ér xíng zhī, wèi zhī dé lǐ. wú lǐ bù lè, suǒ yóu pàn yě. ruò wú zi zhī dé mò kě gē yě, qí shuí lái zhī? hé shǐ mù zhě gē wú zi hū?" xuān zi shuō zhī.
晋郤缺言于赵宣子曰:“日卫不睦,故取其地,今已睦矣,可以归之。叛而不讨,何以示威?服而不柔,何以示怀?非威非怀,何以示德?无德何以主盟?子为正卿以主诸侯,而不务德,将若之何?《夏书》曰:‘戒之用休,董之用威,劝之以九歌勿使坏。’九功之德皆可歌也,谓之九歌。六府、三事,谓之九功。水、火、金、木、土、穀,谓之六府。正德、利用、厚生,谓之三事。义而行之,谓之德礼。无礼不乐,所由叛也。若吾子之德莫可歌也,其谁来之?盍使睦者歌吾子乎?”宣子说之。