jīng
【经】

shí yǒu wǔ nián chūn, gōng sūn guī fù huì chǔ zi yú sòng.
十有五年春，公孙归父会楚子于宋。

xià wǔ yuè, sòng rén jí chǔ rén píng.
夏五月，宋人及楚人平。

liù yuè guǐ mǎo, jìn shī miè chì dí lù shì, yǐ lù zǐ yīng ér guī.
六月癸卯，晋师灭赤狄潞氏，以潞子婴儿归。

qín rén fá jìn.
秦人伐晋。

wáng zhá zi shā zhào bó máo bó.
王札子杀召伯、毛伯。

qiū, zhōng.
秋，螽。

zhòng sūn miè huì qí gāo gù yú wú lóu.
仲孙蔑会齐高固于无娄。

chū shuì mǔ.
初税亩。

dōng, yuán shēng. jī.
冬，蝝生。饥。

chuán
【传】

shí wǔ nián chūn, gōng sūn guī fù huì chǔ zi yú sòng. sòng rén shǐ lè yīng qí gào jí yú jìn. jìn hóu yù jiù zhī. bó zōng yuē:" bù kě. gǔ rén yǒu yán yuē:' suī biān zhī zhǎng, bù jí mǎ fù.' tiān fāng shòu chǔ, wèi kě yǔ zhēng. suī jìn zhī qiáng, néng wéi tiān hū? yàn yuē:' gāo xià zài xīn, chuān zé nà wū, shān sǒu cáng jí, jǐn yú nì xiá.' guó jūn hán gòu, tiān zhī dào yě. jūn qí dài zhī." nǎi zhǐ. shǐ jiě yáng rú sòng, shǐ wú jiàng chǔ, yuē:" jìn shī xī qǐ, jiāng zhì yǐ." zhèng rén qiú ér xiàn zhū chǔ, chǔ zi hòu lù zhī, shǐ fǎn qí yán, bù xǔ, sān ér xǔ zhī. dēng zhū lóu chē, shǐ hū sòng rén ér gào zhī. suì zhì qí jūn mìng. chǔ zǐ jiāng shā zhī, shǐ yǔ zhī yán yuē:" ěr jì xǔ bù gǔ ér fǎn zhī, hé gù? fēi wǒ wú xìn, nǚ zé qì zhī, sù jí ěr xíng." duì yuē:" chén wén zhī, jūn néng zhì mìng wèi yì, chén néng chéng mìng wèi xìn, xìn zài yì ér xíng zhī wèi lì. móu bù shī lì, yǐ wèi shè jì, mín zhī zhǔ yě. yì wú èr xìn, xìn wú èr mìng. jūn zhī lù chén, bù zhī mìng yě. shòu mìng yǐ chū, yǒu sǐ wú chā tú, yòu kě lù hū? chén zhī xǔ jūn, yǐ chéng mìng yě. sǐ ér chéng mìng, chén zhī lù yě. guǎ jūn yǒu xìn chén, xià chén huò kǎo, sǐ yòu hé qiú?" chǔ zi shě zhī yǐ guī.
十五年春，公孙归父会楚子于宋。宋人使乐婴齐告急于晋。晋侯欲救之。伯宗曰：“不可。古人有言曰：‘虽鞭之长，不及马腹。’天方授楚，未可与争。虽晋之强，能违天乎？谚曰：‘高下在心，川泽纳汙，山薮藏疾，瑾瑜匿瑕。’国君含垢，天之道也。君其待之。”乃止。使解扬如宋，使无降楚，曰：“晋师悉起，将至矣。”郑人囚而献诸楚，楚子厚赂之，使反其言，不许，三而许之。登诸楼车，使呼宋人而告之。遂致其君命。楚子将杀之，使与之言曰：“尔既许不穀而反之，何故？非我无信，女则弃之，速即尔刑。”对曰：“臣闻之，君能制命为义，臣能承命为信，信载义而行之为利。谋不失利，以卫社稷，民之主也。义无二信，信无二命。君之赂臣，不知命也。受命以出，有死无[插图]，又可赂乎？臣之许君，以成命也。死而成命，臣之禄也。寡君有信臣，下臣获考，死又何求？”楚子舍之以归。

xià wǔ yuè, chǔ shī jiāng qù sòng. shēn xī qǐ shǒu yú wáng zhī mǎ qián, yuē:" wú wèi zhī sǐ ér bù gǎn fèi wáng mìng, wáng qì yán yān." wáng bù néng dá. shēn shū shí pū, yuē:" zhù shì fǎn gēng zhě, sòng bì tīng mìng." cóng zhī. sòng rén jù, shǐ huá yuán yè rù chǔ shī, dēng zi fǎn zhī chuáng, qǐ zhī yuē:" guǎ jūn shǐ yuán yǐ bìng gào, yuē: bì yì yì zǐ ér shí, xī hái yǐ cuàn. suī rán, chéng xià zhī méng, yǒu yǐ guó bì, bù néng cóng yě. qù wǒ sān shí lǐ, wéi mìng shì tīng." zi fǎn jù, yǔ zhī méng ér gào wáng. tuì sān shí lǐ. sòng jí chǔ píng, huá yuán wèi zhì. méng yuē:" wǒ wú ěr zhà, ěr wú wǒ yú."
夏五月，楚师将去宋。申犀稽首于王之马前，曰：“毋畏知死而不敢废王命，王弃言焉。”王不能答。申叔时仆，曰：“筑室反耕者，宋必听命。”从之。宋人惧，使华元夜入楚师，登子反之床，起之曰：“寡君使元以病告，曰：敝邑易子而食，析骸以爨。虽然，城下之盟，有以国毙，不能从也。去我三十里，唯命是听。”子反惧，与之盟而告王。退三十里。宋及楚平，华元为质。盟曰：“我无尔诈，尔无我虞。”

lù zǐ yīng ér zhī fū rén, jìn jǐng gōng zhī zǐ yě. fēng shū wéi zhèng ér shā zhī, yòu shāng lù zi zhī mù. jìn hóu jiāng fá zhī, zhū dài fū jiē yuē:" bù kě. fēng shū yǒu sān jùn cái, bù rú dài hòu zhī rén." bó zōng yuē:" bì fá zhī. dí yǒu wǔ zuì, jùn cái suī duō, hé bǔ yān? bù sì, yī yě. qí jiǔ, èr yě. qì zhòng zhāng ér duó lí shì dì, sān yě. nüè wǒ bó jī, sì yě. shāng qí jūn mù, wǔ yě. hù qí jùn cái, ér bù yǐ mào dé, zī yì zuì yě. hòu zhī rén huò zhě jiāng jìng fèng dé yì yǐ shì shén rén, ér shēn gù qí mìng, ruò zhī hé dài zhī? bù tǎo yǒu zuì, yuē' jiāng dài hòu', hòu yǒu cí ér tǎo yān, wú nǎi bù kě hū? fū shì cái yǔ zhòng, wáng zhī dào yě. shāng zhòu yóu zhī, gù miè. tiān fǎn shí wéi zāi, dì fǎn wù wèi yāo, mín fǎn dé wèi luàn, luàn zé yāo zāi shēng. gù wén fǎn zhèng wèi fá, jǐn zài dí yǐ." jìn hóu cóng zhī. liù yuè guǐ mǎo, jìn xún lín fù bài chì dí yú qǔ liáng. xīn hài, miè lù. fēng shū bēn wèi, wèi rén guī zhū jìn, jìn rén shā zhī.
潞子婴儿之夫人，晋景公之姊也。酆舒为政而杀之，又伤潞子之目。晋侯将伐之，诸大夫皆曰：“不可。酆舒有三儁才，不如待后之人。”伯宗曰：“必伐之。狄有五罪，儁才虽多，何补焉？不祀，一也。耆酒，二也。弃仲章而夺黎氏地，三也。虐我伯姬，四也。伤其君目，五也。怙其儁才，而不以茂德，滋益罪也。后之人或者将敬奉德义以事神人，而申固其命，若之何待之？不讨有罪，曰‘将待后’，后有辞而讨焉，毋乃不可乎？夫恃才与众，亡之道也。商纣由之，故灭。天反时为灾，地反物为妖，民反德为乱，乱则妖灾生。故文反正为乏，尽在狄矣。”晋侯从之。六月癸卯，晋荀林父败赤狄于曲梁。辛亥，灭潞。酆舒奔卫，卫人归诸晋，晋人杀之。

wáng sūn sū yǔ zhào shì máo shì zhēng zhèng, shǐ wáng zǐ jié shā zhào dài gōng jí máo bó wèi. zú lì zhào xiāng.
王孙苏与召氏、毛氏争政，使王子捷杀召戴公及毛伯卫。卒立召襄。

qiū qī yuè, qín huán gōng fá jìn, cì yú fǔ shì. rén wǔ, jìn hóu zhì bīng yú jì yǐ lüè dí tǔ, lì lí hóu ér hái. jí luò, wèi kē bài qín shī yú fǔ shì. huò dù huí, qín zhī lì rén yě.
秋七月，秦桓公伐晋，次于辅氏。壬午，晋侯治兵于稷以略狄土，立黎侯而还。及雒，魏颗败秦师于辅氏。获杜回，秦之力人也。

chū, wèi wǔ zi yǒu bì qiè, wú zi. wǔ zi jí, mìng kē yuē:" bì jià shì." jí bìng zé yuē:" bì yǐ wéi xùn." jí zú, kē jià zhī, yuē:" jí bìng zé luàn, wú cóng qí zhì yě." jí fǔ shì zhī yì, kē jiàn lǎo rén jié cǎo yǐ kàng dù huí, dù huí zhì ér diān, gù huò zhī. yè mèng zhī yuē:" yú, ér suǒ jià fù rén zhī fù yě. ěr yòng xiān rén zhī zhì mìng, yú shì yǐ bào."
初，魏武子有嬖妾，无子。武子疾，命颗曰：“必嫁是。”疾病则曰：“必以为殉。”及卒，颗嫁之，曰：“疾病则乱，吾从其治也。”及辅氏之役，颗见老人结草以亢杜回，杜回踬而颠，故获之。夜梦之曰：“余，而所嫁妇人之父也。尔用先人之治命，余是以报。”

jìn hóu shǎng huán zi dí chén qiān shì, yì shǎng shì bó yǐ guā yǎn zhī xiàn. yuē:" wú huò dí tǔ, zi zhī gōng yě. wēi zǐ, wú sàng bó shì yǐ." yáng shé zhí shuō shì shǎng yě, yuē:" zhōu shū suǒ wèi' yōng yōng zhī zhī' zhě, wèi cǐ wù yě fū. shì bó yōng zhōng xíng bó, jūn xìn zhī, yì yōng shì bó, cǐ zhī wèi míng dé yǐ. wén wáng suǒ yǐ zào zhōu, bú shì guò yě. gù shī yuē:' chén xī zài zhōu.' néng shī yě. lǜ shì dào yě, qí hé bù jì?"
晋侯赏桓子狄臣千室，亦赏士伯以瓜衍之县。曰：“吾获狄土，子之功也。微子，吾丧伯氏矣。”羊舌职说是赏也，曰：“《周书》所谓‘庸庸祗祗’者，谓此物也夫。士伯庸中行伯，君信之，亦庸士伯，此之谓明德矣。文王所以造周，不是过也。故《诗》曰：‘陈锡载周。’能施也。率是道也，其何不济？”

jìn hóu shǐ zhào tóng xiàn dí fú yú zhōu, bù jìng. liú kāng gōng yuē:" bù jí shí nián, yuán shū bì yǒu dà jiù, tiān duó zhī pò yǐ."
晋侯使赵同献狄俘于周，不敬。刘康公曰：“不及十年，原叔必有大咎，天夺之魄矣。”

chū shuì mǔ, fēi lǐ yě. gǔ chū bù guò jí, yǐ fēng cái yě.
初税亩，非礼也。穀出不过藉，以丰财也。

dōng, yuán shēng, jī. xìng zhī yě.
冬，蝝生，饥。幸之也。