jīng
【经】
sì nián chūn, wáng zhēng yuè, gōng jí qí hóu píng jǔ jí tán. jǔ rén bù kěn, gōng fá jǔ, qǔ xiàng.
四年春,王正月,公及齐侯平莒及郯。莒人不肯,公伐莒,取向。
qín bó dào zú. xià liù yuè yǐ yǒu, zhèng gōng zǐ guī shēng shì qí jūn yí.
秦伯稻卒。夏六月乙酉,郑公子归生弑其君夷。
chì dí qīn qí.
赤狄侵齐。
qiū, gōng rú qí.
秋,公如齐。
gōng zhì zì qí.
公至自齐。
dōng, chǔ zi fá zhèng.
冬,楚子伐郑。
chuán
【传】
sì nián chūn, gōng jí qí hóu píng jǔ jí tán. jǔ bù kěn, gōng fá jǔ, qǔ xiàng, fēi lǐ yě. píng guó yǐ lǐ bù yǐ luàn, fá ér bù zhì, luàn yě. yǐ luàn píng luàn, hé zhì zhī yǒu? wú zhì, hé yǐ xíng lǐ?
四年春,公及齐侯平莒及郯。莒不肯,公伐莒,取向,非礼也。平国以礼不以乱,伐而不治,乱也。以乱平乱,何治之有?无治,何以行礼?
chǔ rén xiàn yuán yú zhèng líng gōng. gōng zǐ sòng yǔ zi jiā jiāng jiàn. zi gōng zhī shí zhǐ dòng, yǐ shì zi jiā, yuē:" tā rì wǒ rú cǐ, bì cháng yì wèi." jí rù, zǎi fū jiāng jiě yuán, xiāng shì ér xiào. gōng wèn zhī, zi jiā yǐ gào. jí shí dài fū yuán, zhào zi gōng ér fú yǔ yě. zi gōng nù, rǎn zhǐ yú dǐng, cháng zhī ér chū. gōng nù, yù shā zi gōng. zi gōng yǔ zi jiā móu xiān. zi jiā yuē:" chù lǎo, yóu dàn shā zhī, ér kuàng jūn hū?" fǎn zèn zi jiā, zi jiā jù ér cóng zhī.
楚人献鼋于郑灵公。公子宋与子家将见。子公之食指动,以示子家,曰:“他日我如此,必尝异味。”及入,宰夫将解鼋,相视而笑。公问之,子家以告。及食大夫鼋,召子公而弗与也。子公怒,染指于鼎,尝之而出。公怒,欲杀子公。子公与子家谋先。子家曰:“畜老,犹惮杀之,而况君乎?”反谮子家,子家惧而从之。
xià, shì líng gōng. shū yuē:" zhèng gōng zǐ guī shēng shì qí jūn yí." quán bù zú yě. jūn zǐ yuē:" rén ér bù wǔ, wú néng dá yě." fán shì jūn: chēng jūn, jūn wú dào yě chēng chén, chén zhī zuì yě.
夏,弑灵公。书曰:“郑公子归生弑其君夷。”权不足也。君子曰:“仁而不武,无能达也。”凡弑君:称君,君无道也;称臣,臣之罪也。
zhèng rén lì zi liáng, cí yuē:" yǐ xián zé qù jí bù zú, yǐ shùn zé gōng zǐ jiān zhǎng." nǎi lì xiāng gōng. xiāng gōng jiāng qù mù shì, ér shě zi liáng. zi liáng bù kě, yuē:" mù shì yí cún, zé gù yuàn yě. ruò jiāng wáng zhī, zé yì jiē wáng, qù jí hé wéi?" nǎi shě zhī, jiē wèi dài fū.
郑人立子良,辞曰:“以贤则去疾不足,以顺则公子坚长。”乃立襄公。襄公将去穆氏,而舍子良。子良不可,曰:“穆氏宜存,则固愿也。若将亡之,则亦皆亡,去疾何为?”乃舍之,皆为大夫。
chū, chǔ sī mǎ zǐ liáng shēng zǐ yuè jiāo. zi wén yuē:" bì shā zhī. shì zi yě, xióng hǔ zhī zhuàng, ér chái láng zhī shēng, fú shā, bì miè ruò áo shì yǐ. yàn yuē:' láng zǐ yě xīn.' shì nǎi láng yě, qí kě chù hū?" zi liáng bù kě. zi wén yǐ wéi dà qī, jí jiāng sǐ, jù qí zú yuē:" jiāo yě zhī zhèng, nǎi sù xíng yǐ, wú jí yú nán." qiě qì yuē:" guǐ yóu qiú shí, ruò áo shì zhī guǐ, bù qí něi ér?" jí lìng yǐn zi wén zú, dòu bān wèi lìng yǐn, zi yuè wèi sī mǎ, wěi jiǎ wèi gōng zhèng. zèn zi yáng ér shā zhī, zi yuè wèi lìng yǐn, jǐ wèi sī mǎ. zi yuè yòu è zhī, nǎi yǐ ruò áo shì zhī zú yǔ bó yíng yú chā tú yáng ér shā zhī, suì chù zhēng yě, jiāng gōng wáng. wáng yǐ sān wáng zhī zǐ wèi zhì yān, fú shòu, shī yú zhāng shì.
初,楚司马子良生子越椒。子文曰:“必杀之。是子也,熊虎之状,而豺狼之声,弗杀,必灭若敖氏矣。谚曰:‘狼子野心。’是乃狼也,其可畜乎?”子良不可。子文以为大慼,及将死,聚其族曰:“椒也知政,乃速行矣,无及于难。”且泣曰:“鬼犹求食,若敖氏之鬼,不其馁而?”及令尹子文卒,鬥般为令尹,子越为司马,蒍贾为工正。谮子扬而杀之,子越为令尹,己为司马。子越又恶之,乃以若敖氏之族圄伯嬴于 [插图]阳而杀之,遂处烝野,将攻王。王以三王之子为质焉,弗受,师于漳澨。
qiū qī yuè wù xū, chǔ zi yǔ ruò áo shì zhàn yú gāo hǔ. bó fén shè wáng, dà zhōu, jí gǔ fū, zhe yú dīng níng. yòu shè dà zhōu, yǐ guàn lì gǔ. shī jù, tuì. wáng shǐ xún shī yuē:" wú xiān jūn wén wáng kè xī, huò sān shǐ yān. bó fén qiè qí èr, jǐn yú shì yǐ." gǔ ér jìn zhī, suì miè ruò áo shì.
秋七月戊戌,楚子与若敖氏战于皋浒。伯棼射王,汏辀,及鼓跗,著于丁宁。又射汏辀,以贯笠毂。师惧,退。王使巡师曰:“吾先君文王克息,获三矢焉。伯棼窃其二,尽于是矣。”鼓而进之,遂灭若敖氏。
chū, ruò áo qǔ yú yún fù, shēng dòu bó bǐ. ruò áo zú, cóng qí mǔ chù yú chā tú, yín yú yún fù zi zhī nǚ, shēng zǐ wén yān. chā tú fū rén shǐ qì zhū mèng zhōng, hǔ rǔ zhī. chā tú zǐ tián, jiàn zhī, jù ér guī, fū rén yǐ gào, suì shǐ shōu zhī. chǔ rén wèi rǔ gǔ, wèi hǔ wū tú, gù mìng zhī yuē dòu gǔ wū tú. yǐ qí nǚ qī bó bǐ, shí wèi lìng yǐn zi wén. qí sūn zhēn yǐn kè huáng shǐ yú qí, hái, jí sòng, wén luàn. qí rén yuē," bù kě yǐ rù yǐ." zhēn yǐn yuē:" qì jūn zhī mìng, dú shuí shòu zhī? jūn, tiān yě, tiān kě táo hū?" suì guī, fù mìng ér zì jū yú sī bài. wáng sī zi wén zhī zhì chǔ guó yě, yuē:" zi wén wú hòu, hé yǐ quàn shàn?" shǐ fù qí suǒ, gǎi mìng yuē shēng.
初,若敖娶于云阜,生鬥伯比。若敖卒,从其母畜于 [插图],淫于云阜子之女,生子文焉。 [插图]夫人使弃诸梦中,虎乳之。 [插图]子田,见之,惧而归,夫人以告,遂使收之。楚人谓乳穀,谓虎於菟,故命之曰鬥穀於菟。以其女妻伯比,实为令尹子文。其孙箴尹克黄使于齐,还,及宋,闻乱。其人曰,“不可以入矣。”箴尹曰:“弃君之命,独谁受之?君,天也,天可逃乎?”遂归,复命而自拘于司败。王思子文之治楚国也,曰:“子文无后,何以劝善?”使复其所,改命曰生。
dōng, chǔ zi fá zhèng, zhèng wèi fú yě.
冬,楚子伐郑,郑未服也。