jīng
【经】
èr shí yǒu bā nián chūn, wáng sān yuè, zàng cáo dào gōng.
二十有八年春,王三月,葬曹悼公。
gōng rú jìn, cì yú gān hóu.
公如晋,次于乾侯。
xià sì yuè bǐng xū, zhèng bó níng zú.
夏四月丙戌,郑伯宁卒。
liù yuè, zàng zhèng dìng gōng.
六月,葬郑定公。
qiū qī yuè guǐ sì, téng zi níng zú.
秋七月癸巳,滕子宁卒。
dōng, zàng téng dào gōng.
冬,葬滕悼公。
chuán
【传】
èr shí bā nián chūn, gōng rú jìn, jiāng rú gān hóu. zi jiā zǐ yuē:" yǒu qiú yú rén, ér jí qí ān, rén shú jīn zhī? qí zào yú jìng." fú tīng. shǐ qǐng nì yú jìn. jìn rén yuē:" tiān huò lǔ guó, jūn yān xù zài wài. jūn yì bù shǐ yí gè rǔ zài guǎ rén, ér jí ān yú shēng jiù, qí yì shǐ nì jūn." shǐ gōng fù yú jìng ér hòu nì zhī.
二十八年春,公如晋,将如乾侯。子家子曰:“有求于人,而即其安,人孰矜之?其造于竟。”弗听。使请逆于晋。晋人曰:“天祸鲁国,君淹恤在外。君亦不使一个辱在寡人,而即安于甥舅,其亦使逆君。”使公复于竟而后逆之。
jìn qí shèng yǔ wū zāng tōng shì. qí yíng jiāng zhí zhī, fǎng yú sī mǎ shū yóu. shū yóu yuē:" zhèng shū yǒu zhī,' è zhí chǒu zhèng, shí fān yǒu tú.' wú dào lì yǐ, zi jù bù miǎn. shī yuē:' mín zhī duō pì, wú zì lì pì.' gū yǐ, ruò hé?" yíng yuē:" qí shì sī yǒu tǎo, guó hé yǒu yān." suì zhí zhī. qí shèng lù xún lì, xún lì wèi zhī yán yú jìn hóu. jìn hóu zhí qí yíng. qí yíng zhī chén yuē:" jūn jiāng jiē sǐ, yìn shǐ wú jūn wén shèng yǔ zāng zhī sǐ yě yǐ wéi kuài." nǎi shā zhī.
晋祁胜与邬臧通室。祁盈将执之,访于司马叔游。叔游曰:“《郑书》有之,‘恶直丑正,实蕃有徒。’无道立矣,子惧不免。《诗》曰:‘民之多辟,无自立辟。’姑已,若何?”盈曰:“祁氏私有讨,国何有焉。”遂执之。祁胜赂荀跞,荀跞为之言于晋侯。晋侯执祁盈。祁盈之臣曰:“钧将皆死,慭使吾君闻胜与臧之死也以为快。”乃杀之。
xià liù yuè, jìn shā qí yíng jí yáng shí wǒ. shí wǒ, qí yíng zhī dǎng yě, ér zhù luàn, gù shā zhī. suì miè qí shì yáng shé shì.
夏六月,晋杀祁盈及杨食我。食我,祁盈之党也,而助乱,故杀之。遂灭祁氏、羊舌氏。
chū, shū xiàng yù qǔ yú shēn gōng wū chén shì, qí mǔ yù qǔ qí dǎng. shū xiàng yuē:" wú mǔ duō ér shù xiān, wú chéng jiù shì yǐ." qí mǔ yuē:" zi líng zhī qī shā sān fū, yī jūn, yī zi, ér wáng yī guó liǎng qīng yǐ. kě wú chéng hū? wú wén zhī, shén měi bì yǒu shèn è, shì zhèng mù shǎo fēi yáo zi zhī zǐ, zi háo zhī mèi yě. zi háo zǎo sǐ wú hòu, ér tiān zhōng měi yú shì, jiāng bì yǐ shì dà yǒu bài yě. xī yǒu réng shì shēng nǚ, zhěn hēi ér shén měi, guāng kě yǐ jiàn, míng yuē xuán qī. yuè zhèng hòu kuí qǔ zhī, shēng bó fēng, shí yǒu shǐ xīn, tān lín wú yàn, fèn lèi wú qī, wèi zhī fēng shǐ. yǒu qióng hòu yì miè zhī, kuí shì yǐ bù sì. qiě sān dài zhī wáng, gòng zi zhī fèi, jiē shì wù yě. nǚ hé yǐ wéi zāi? fū yǒu yóu wù, zú yǐ yí rén. gǒu fēi dé yì, zé bì yǒu huò." shū xiàng jù, bù gǎn qǔ. píng gōng qiáng shǐ qǔ zhī, shēng bó shí. bó shí shǐ shēng, zi róng zhī mǔ zǒu è zhū gū, yuē:" zhǎng shū sì shēng nán." gū shì zhī, jí táng, wén qí shēng ér hái, yuē:" shì chái láng zhī shēng yě. láng zǐ yě xīn, fēi shì, mò sàng yáng shé shì yǐ." suì fú shì.
初,叔向欲娶于申公巫臣氏,其母欲娶其党。叔向曰:“吾母多而庶鲜,吾惩舅氏矣。”其母曰:“子灵之妻杀三夫,一君,一子,而亡一国、两卿矣。可无惩乎?吾闻之,甚美必有甚恶,是郑穆少妃姚子之子,子貉之妹也。子貉早死无后,而天钟美于是,将必以是大有败也。昔有仍氏生女,黰黑而甚美,光可以鉴,名曰玄妻。乐正后夔取之,生伯封,实有豕心,贪惏无餍,忿颣无期,谓之封豕。有穷后羿灭之,夔是以不祀。且三代之亡,共子之废,皆是物也。女何以为哉?夫有尤物,足以移人。苟非德义,则必有祸。”叔向惧,不敢取。平公强使取之,生伯石。伯石始生,子容之母走遏诸姑,曰:“长叔姒生男。”姑视之,及堂,闻其声而还,曰:“是豺狼之声也。狼子野心,非是,莫丧羊舌氏矣。”遂弗视。
qiū, jìn hán xuān zi zú, wèi xiàn zi wéi zhèng. fēn qí shì zhī tián yǐ wéi qī xiàn, fēn yáng shé shì zhī tián yǐ wéi sān xiàn. sī mǎ mí móu wèi wū dài fū, jiǎ xīn wèi qí dài fū, sī mǎ wū wèi píng líng dài fū, wèi wù wèi gěng yáng dài fū, zhī xú wú wèi tú shuǐ dài fū, hán gù wèi mǎ shǒu dài fū, mèng bǐng wèi yú dài fū, lè xiāo wèi tóng dī dài fū, zhào cháo wèi píng yáng dài fū, liáo ān wèi yáng shì dài fū. wèi jiǎ xīn sī mǎ wū wèi yǒu lì yú wáng shì, gù jǔ zhī. wèi zhī xú wú zhào cháo hán gù wèi wù, yú zi zhī bù shī zhí, néng shǒu yè zhě yě. qí sì rén zhě, jiē shòu xiàn ér hòu jiàn yú wèi zi, yǐ xián jǔ yě.
秋,晋韩宣子卒,魏献子为政。分祁氏之田以为七县,分羊舌氏之田以为三县。司马弥牟为邬大夫,贾辛为祁大夫,司马乌为平陵大夫,魏戊为梗阳大夫,知徐吾为涂水大夫,韩固为马首大夫,孟丙为盂大夫,乐霄为铜鞮大夫,赵朝为平阳大夫,僚安为杨氏大夫。谓贾辛、司马乌为有力于王室,故举之。谓知徐吾、赵朝、韩固、魏戊,馀子之不失职,能守业者也。其四人者,皆受县而后见于魏子,以贤举也。
wèi zi wèi chéng zhuān:" wú yǔ wù yě xiàn, rén qí yǐ wǒ wèi dǎng hū?" duì yuē:" hé yě? wù zhī wéi rén yě, yuǎn bù wàng jūn, jìn bù bī tóng, jū lì sī yì, zài yuē sī chún, yǒu shǒu xīn ér wú yín xíng. suī yǔ zhī xiàn, bù yì kě hū? xī wǔ wáng kè shāng, guāng yǒu tiān xià. qí xiōng dì zhī guó zhě shí yǒu wǔ rén, jī xìng zhī guó zhě sì shí rén, jiē jǔ qīn yě. fū jǔ wú tā, wéi shàn suǒ zài, qīn shū yī yě. shī yuē:' wéi cǐ wén wáng, dì dù qí xīn. mò qí dé yīn, qí dé kè míng. kè míng kè lèi, kè zhǎng kè jūn. wáng cǐ dà guó, kè shùn kè bǐ. bǐ yú wén wáng, qí dé mí huǐ. jì shòu dì zhǐ, shī yú sūn zi.' xīn néng zhì yì yuē dù, dé zhèng yìng hè yuē mò, zhào lín sì fāng yuē míng, qín shī wú sī yuē lèi, jiào huì bù juàn yuē zhǎng, shǎng qìng xíng wēi yuē jūn, cí hé biàn fú yuē shùn, zé shàn ér cóng zhī yuē bǐ, jīng wěi tiān dì yuē wén. jiǔ dé bù qiān, zuò shì wú huǐ, gù xí tiān lù, zǐ sūn lài zhī. zhǔ zhī jǔ yě, jìn wén dé yǐ, suǒ jí qí yuǎn zāi."
魏子谓成鱄:“吾与戊也县,人其以我为党乎?”对曰:“何也?戊之为人也,远不忘君,近不偪同,居利思义,在约思纯,有守心而无淫行。虽与之县,不亦可乎?昔武王克商,光有天下。其兄弟之国者十有五人,姬姓之国者四十人,皆举亲也。夫举无他,唯善所在,亲疏一也。《诗》曰:‘唯此文王,帝度其心。莫其德音,其德克明。克明克类,克长克君。王此大国,克顺克比。比于文王,其德靡悔。既受帝祉,施于孙子。’心能制义曰度,德正应和曰莫,照临四方曰明,勤施无私曰类,教诲不倦曰长,赏庆刑威曰君,慈和徧服曰顺,择善而从之曰比,经纬天地曰文。九德不愆,作事无悔,故袭天禄,子孙赖之。主之举也,近文德矣,所及其远哉。”
jiǎ xīn jiāng shì qí xiàn, jiàn yú wèi zi. wèi zǐ yuē:" xīn lái, xī shū xiàng shì zhèng, zōng miè è, yù guān shū xiàng, cóng shǐ zhī shōu qì zhě, ér wǎng lì yú táng xià. yī yán ér shàn. shū xiàng jiāng yǐn jiǔ, wén zhī, yuē:' bì zōng míng yě.' xià, zhí qí shǒu yǐ shàng, yuē:' xī jiǎ dài fū è, qǔ qī ér měi, sān nián bù yán bù xiào. yù yǐ rú gāo, shè zhì, huò zhī, qí qī shǐ xiào ér yán. jiǎ dài fū yuē, cái zhī bù kě yǐ yǐ, wǒ bù néng shè, nǚ suì bù yán bù xiào fū. jīn zi shǎo bù yáng, zi ruò wú yán, wú jǐ shī zi yǐ. yán zhī bù kě yǐ yǐ yě rú shì.' suì rú gù zhī. jīn nǚ yǒu lì yú wáng shì, wú shì yǐ jǔ nǚ. xíng hū, jìng zhī zāi! wú duò nǎi lì."
贾辛将適其县,见于魏子。魏子曰:“辛来,昔叔向適郑,鬷蔑恶,欲观叔向,从使之收器者,而往立于堂下。一言而善。叔向将饮酒,闻之,曰:‘必鬷明也。’下,执其手以上,曰:‘昔贾大夫恶,娶妻而美,三年不言不笑。御以如皋,射雉,获之,其妻始笑而言。贾大夫曰,才之不可以已,我不能射,女遂不言不笑夫。今子少不飏,子若无言,吾几失子矣。言之不可以已也如是。’遂如故知。今女有力于王室,吾是以举女。行乎,敬之哉!毋堕乃力。”
zhòng ní wén wèi zi zhī jǔ yě, yǐ wéi yì, yuē:" jìn bù shī qīn, yuǎn bù shī jǔ, kě wèi yì yǐ." yòu wén qí mìng jiǎ xīn yě, yǐ wéi zhōng:" shī yuē,' yǒng yán pèi mìng, zì qiú duō fú', zhōng yě. wèi zi zhī jǔ yě yì, qí mìng yě zhōng, qí zhǎng yǒu hòu yú jìn guó hū."
仲尼闻魏子之举也,以为义,曰:“近不失亲,远不失举,可谓义矣。”又闻其命贾辛也,以为忠:“《诗》曰,‘永言配命,自求多福’,忠也。魏子之举也义,其命也忠,其长有后于晋国乎。”
dōng, gěng yáng rén yǒu yù, wèi wù bù néng duàn, yǐ yù shàng. qí dà zōng lù yǐ nǚ lè. wèi zǐ jiāng shòu zhī. wèi wù wèi yán méi nǚ kuān yuē:" zhǔ yǐ bù huì wén yú zhū hóu, ruò shòu gěng yáng rén, huì mò shén yān. wú zi bì jiàn." jiē xǔ nuò. tuì cháo, dài yú tíng. kuì rù, zhào zhī. bǐ zhì, sān tàn. jì shí, shǐ zuò. wèi zǐ yuē:" wú wén zhū bó shū, yàn yuē,' wéi shí wàng yōu'. wú zi zhì shí zhī jiān sān tàn, hé yě?" tóng cí ér duì yuē:" huò cì èr xiǎo rén jiǔ, bù xī shí. kuì zhī shǐ zhì, kǒng qí bù zú, shì yǐ tàn. zhōng zhì, zì jiù yuē, qǐ jiāng jūn shí zhī ér yǒu bù zú? shì yǐ zài tàn. jí kuì zhī bì, yuàn yǐ xiǎo rén zhī fù wèi jūn zǐ zhī xīn, shǔ yàn ér yǐ." xiàn zi cí gěng yáng rén.
冬,梗阳人有狱,魏戊不能断,以狱上。其大宗赂以女乐。魏子将受之。魏戊谓阎没、女宽曰:“主以不贿闻于诸侯,若受梗阳人,贿莫甚焉。吾子必谏。”皆许诺。退朝,待于庭。馈入,召之。比置,三叹。既食,使坐。魏子曰:“吾闻诸伯叔,谚曰,‘唯食忘忧’。吾子置食之间三叹,何也?”同辞而对曰:“或赐二小人酒,不夕食。馈之始至,恐其不足,是以叹。中置,自咎曰,岂将军食之而有不足?是以再叹。及馈之毕,愿以小人之腹为君子之心,属厌而已。”献子辞梗阳人。