jīng
【经】
èr shí yǒu wǔ nián chūn, shū sūn chuò rú sòng.
二十有五年春,叔孙婼如宋。
xià, shū yì huì jìn zhào yāng sòng lè dà xīn wèi běi gōng xǐ zhèng yóu jí cáo rén zhū rén téng rén xuē rén xiǎo zhū rén yú huáng fù.
夏,叔诣会晋赵鞅、宋乐大心、卫北宫喜、郑游吉、曹人、邾人、滕人、薛人、小邾人于黄父。
yǒu qú yù lái cháo.
有鸲鹆来巢。
qiū qī yuè shàng xīn, dà yú jì xīn, yòu yú.
秋七月上辛,大雩;季辛,又雩。
jiǔ yuè jǐ hài, gōng sūn yú qí, cì yú yáng zhōu, qí hóu yàn gōng yú yě jǐng.
九月己亥,公孙于齐,次于阳州,齐侯唁公于野井。
dōng shí yuè wù chén, shū sūn chuò zú.
冬十月戊辰,叔孙婼卒。
shí yǒu yī yuè jǐ hài, sòng gōng zuǒ zú yú qū jí.
十有一月己亥,宋公佐卒于曲棘。
shí yǒu èr yuè, qí hóu qǔ yùn.
十有二月,齐侯取郓。
chuán
【传】
èr shí wǔ nián chūn, shū sūn chuò pìn yú sòng. tóng mén yòu shī jiàn zhī, yǔ bēi sòng dài fū, ér jiàn sī chéng shì. zhāo zi gào qí rén yuē:" yòu shī qí wáng hū! jūn zǐ guì qí shēn ér hòu néng jí rén, shì yǐ yǒu lǐ. jīn fū zǐ bēi qí dài fū ér jiàn qí zōng, shì jiàn qí shēn yě. néng yǒu lǐ hū? wú lǐ bì wáng." sòng gōng xiǎng zhāo zi, fù xīn gōng. zhāo zi fù chē xiá.
二十五年春,叔孙婼聘于宋。桐门右师见之,语卑宋大夫,而贱司城氏。昭子告其人曰:“右师其亡乎!君子贵其身而后能及人,是以有礼。今夫子卑其大夫而贱其宗,是贱其身也。能有礼乎?无礼必亡。”宋公享昭子,赋《新宫》。昭子赋《车辖》。
míng rì, yàn, yǐn jiǔ lè. sòng gōng shǐ zhāo zi yòu zuò, yǔ xiāng qì yě. lè qí zuǒ, tuì ér gào rén yuē:" jīn zī jūn yǔ shū sūn, qí jiē sǐ hū? wú wén zhī, āi yuè ér lè āi, jiē sàng xīn yě. xīn zhī jīng shuǎng, shì wèi hún pò. hún pò qù zhī, hé yǐ néng jiǔ?"
明日,宴,饮酒乐。宋公使昭子右坐,语相泣也。乐祁佐,退而告人曰:“今兹君与叔孙,其皆死乎?吾闻之,哀乐而乐哀,皆丧心也。心之精爽,是谓魂魄。魂魄去之,何以能久?”
jì gōng ruò zhī zǐ wèi xiǎo zhū fū rén, shēng sòng yuán fū rén, shēng zǐ yǐ qī jì píng zi. zhāo zi rú sòng pìn, qiě nì zhī. gōng ruò cóng, wèi cáo shì wù yǔ, cáo jiāng zhú zhī. cáo shì gào gōng, gōng gào lè qí. lè qí yuē:" yǔ zhī. rú shì, lǔ jūn bì chū. zhèng zài jì shì sān shì yǐ, lǔ jūn sàng zhèng sì gōng yǐ. wú mín ér néng chěng qí zhì zhě, wèi zhī yǒu yě. guó jūn shì yǐ zhèn fǔ qí mín. shī yuē:' rén zhī yún wáng, xīn zhī yōu yǐ.' lǔ jūn shī mín yǐ, yān dé chěng qí zhì? jìng yǐ dài mìng yóu kě, dòng bì yōu."
季公若之姊为小邾夫人,生宋元夫人,生子以妻季平子。昭子如宋聘,且逆之。公若从,谓曹氏勿与,曹将逐之。曹氏告公,公告乐祁。乐祁曰:“与之。如是,鲁君必出。政在季氏三世矣,鲁君丧政四公矣。无民而能逞其志者,未之有也。国君是以镇抚其民。《诗》曰:‘人之云亡,心之忧矣。’鲁君失民矣,焉得逞其志?靖以待命犹可,动必忧。”
xià, huì yú huáng fù, móu wáng shì yě. zhào jiǎn zi lìng zhū hóu zhī dài fū, shū wáng sù, jù shù rén, yuē:" míng nián jiāng nà wáng." zi dà shū jiàn zhào jiǎn zi, jiǎn zi wèn yī ràng zhōu xuán zhī lǐ yān. duì yuē:" shì yí yě, fēi lǐ yě." jiǎn zǐ yuē:" gǎn wèn hé wèi lǐ?" duì yuē:" jí yě wén zhū xiān dài fū zǐ chǎn yuē:' fū lǐ, tiān zhī jīng yě, dì zhī yì yě, mín zhī xíng yě. tiān dì zhī jīng, ér mín shí zé zhī. zé tiān zhī míng, yīn dì zhī xìng, shēng qí liù qì, yòng qí wǔ xíng. qì wèi wǔ wèi, fā wèi wǔ sè, zhāng wèi wǔ shēng, yín zé hūn luàn, mín shī qí xìng. shì gù wèi lǐ yǐ fèng zhī. wèi liù chù wǔ shēng sān xī, yǐ fèng wǔ wèi. wèi jiǔ wén liù cǎi wǔ zhāng, yǐ fèng wǔ sè. wèi jiǔ gē bā fēng qī yīn liù lǜ, yǐ fèng wǔ shēng. wèi jūn chén shàng xià, yǐ zé dì yì. wèi fū fù wài nèi, yǐ jīng èr wù. wèi fù zǐ xiōng dì gū zǐ shēng jiù hūn gòu yīn yà, yǐ xiàng tiān míng. wéi zhèng shì yōng lì xíng wù, yǐ cóng sì shí. wèi xíng fá wēi yù, shǐ mín wèi jì, yǐ lèi qí zhèn yào shā lù. wèi wēn cí huì hé, yǐ xiào tiān zhī shēng zhí zhǎng yù. mín yǒu hào wù xǐ nù āi yuè, shēng yú liù qì. shì gù shěn zé yí lèi, yǐ zhì liù zhì. āi yǒu kū qì, lè yǒu gē wǔ, xǐ yǒu shī shě, nù yǒu zhàn dòu. xǐ shēng yú hǎo, nù shēng yú è. shì gù shěn xíng xìn lìng, huò fú shǎng fá, yǐ zhì sǐ shēng. shēng, hǎo wù yě. sǐ, è wù yě. hǎo wù, lè yě. è wù, āi yě. āi yuè bù shī, nǎi néng xié yú tiān dì zhī xìng, shì yǐ cháng jiǔ'" jiǎn zǐ yuē:" shén zāi, lǐ zhī dà yě." duì yuē:" lǐ, shàng xià zhī jì, tiān dì zhī jīng wěi yě, mín zhī suǒ yǐ shēng yě, shì yǐ xiān wáng shàng zhī. gù rén zhī néng zì qū zhí yǐ fù lǐ zhě, wèi zhī chéng rén. dà, bù yì yí hū?" jiǎn zǐ yuē:" yāng yě qǐng zhōng shēn shǒu cǐ yán yě."
夏,会于黄父,谋王室也。赵简子令诸侯之大夫,输王粟,具戍人,曰:“明年将纳王。”子大叔见赵简子,简子问揖让周旋之礼焉。对曰:“是仪也,非礼也。”简子曰:“敢问何谓礼?”对曰:“吉也闻诸先大夫子产曰:‘夫礼,天之经也,地之义也,民之行也。天地之经,而民实则之。则天之明,因地之性,生其六气,用其五行。气为五味,发为五色,章为五声,淫则昏乱,民失其性。是故为礼以奉之。为六畜、五牲、三牺,以奉五味。为九文、六采、五章,以奉五色。为九歌、八风、七音、六律,以奉五声。为君臣、上下,以则地义。为夫妇、外内,以经二物。为父子、兄弟、姑姊、甥舅、昏媾、姻亚,以象天明。为政事、庸力、行务,以从四时。为刑罚、威狱,使民畏忌,以类其震曜杀戮。为温慈、惠和,以效天之生殖长育。民有好、恶、喜、怒、哀、乐,生于六气。是故审则宜类,以制六志。哀有哭泣,乐有歌舞,喜有施舍,怒有战斗。喜生于好,怒生于恶。是故审行信令,祸福赏罚,以制死生。生,好物也。死,恶物也。好物,乐也。恶物,哀也。哀乐不失,乃能协于天地之性,是以长久’”简子曰:“甚哉,礼之大也。”对曰:“礼,上下之纪,天地之经纬也,民之所以生也,是以先王尚之。故人之能自曲直以赴礼者,谓之成人。大,不亦宜乎?”简子曰:“鞅也请终身守此言也。”
sòng lè dà xīn yuē:" wǒ bù shū sù, wǒ yú zhōu wèi kè, ruò zhī hé shǐ kè?" jìn shì bó yuē:" zì jiàn tǔ yǐ lái, sòng hé yì zhī bú huì, ér hé méng zhī bù tóng? yuē tóng xù wáng shì, zi yān dé pì zhī? zi fèng jūn mìng, yǐ huì dà shì, ér sòng bèi méng, wú nǎi bù kě hū!" yòu shī bù gǎn duì, shòu dié ér tuì. shì bó gào jiǎn zǐ yuē:" sòng yòu shī bì wáng. fèng jūn mìng yǐ shǐ, ér yù bèi méng yǐ gàn méng zhǔ, wú bù xiáng dà yān."
宋乐大心曰:“我不输粟,我于周为客,若之何使客?”晋士伯曰:“自践土以来,宋何役之不会,而何盟之不同?曰同恤王室,子焉得辟之?子奉君命,以会大事,而宋背盟,无乃不可乎!”右师不敢对,受牒而退。士伯告简子曰:“宋右师必亡。奉君命以使,而欲背盟以干盟主,无不祥大焉。”
yǒu qú yù lái cháo, shū suǒ wú yě. shī jǐ yuē:" yì zāi! wú wén wén chéng zhī shì, tóng yáo yǒu zhī, yuē:' chā tú zhī yù zhī, gōng chū rǔ zhī. qú yù zhī yǔ, gōng zài wài yě, wǎng kuì zhī mǎ. qú yù zhū zhū, gōng zài gān hóu, zhēng qiān yǔ rú. qú yù zhī cháo, yuǎn zāi yáo yáo. chóu fù sāng láo, sòng fù yǐ jiāo. qú yù qú yù, wǎng gē lái kū.' tóng yáo yǒu shì, jīn qú yù lái cháo, qí jiāng jí hū?"
有鸲鹆来巢,书所无也。师己曰:“异哉!吾闻文、成之世,童谣有之,曰:‘[插图]之鹆之,公出辱之。鸲鹆之羽,公在外野,往馈之马。鸲鹆跦跦,公在乾侯,征褰与襦。鸲鹆之巢,远哉遥遥。稠父丧劳,宋父以骄。鸲鹆鸲鹆,往歌来哭。’童谣有是,今鸲鹆来巢,其将及乎?”
qiū, shū zài yú, hàn shén yě.
秋,书再雩,旱甚也。
chū, jì gōng niǎo qǔ qī yú qí bào wén zi, shēng jiǎ. gōng niǎo sǐ, jì gōng hài yǔ gōng sī zhǎn yǔ gōng niǎo zhī chén shēn yè gū xiāng qí shì. jí jì sì yǔ yōng rén tán tōng, ér jù, nǎi shǐ qí qiè chì jǐ, yǐ shì qín chuán zhī qī yuē:" gōng ruò yù shǐ yú, yú bù kě ér chì yú." yòu sù yú gōng fǔ yuē:" zhǎn yǔ yè gū jiāng yào yú." qín jī yǐ gào gōng zhī, gōng zhī yǔ gōng fǔ gào píng zi. píng zi jū zhǎn yú biàn ér zhí yè gū, jiāng shā zhī. gōng ruò qì ér āi zhī yuē:" shā shì, shì shā yú yě." jiāng wèi zhī qǐng. píng zi shǐ shù wù nèi, rì zhōng bù de qǐng. yǒu sī nì mìng, gōng zhī shǐ sù shā zhī. gù gōng ruò yuàn píng zi.
初,季公鸟娶妻于齐鲍文子,生甲。公鸟死,季公亥与公思展与公鸟之臣申夜姑相其室。及季姒与饔人檀通,而惧,乃使其妾抶己,以示秦遄之妻曰:“公若欲使余,余不可而抶余。”又诉于公甫曰:“展与夜姑将要余。”秦姬以告公之,公之与公甫告平子。平子拘展于卞而执夜姑,将杀之。公若泣而哀之曰:“杀是,是杀余也。”将为之请。平子使竖勿内,日中不得请。有司逆命,公之使速杀之。故公若怨平子。
jì hòu zhī jī dòu. jì shì jiè qí jī, hòu shì wèi zhī jīn jù. píng zi nù, yì gōng yú hòu shì, qiě ràng zhī. gù hòu zhāo bó yì yuàn píng zi. zāng zhāo bó zhī cóng dì huì, wèi chán yú zāng shì, ér táo yú jì shì, zāng shì zhí zhān. píng zi nù, jū zāng shì lǎo. jiāng dì yú xiāng gōng, wàn zhě èr rén, qí zhòng wàn yú jì shì. zāng sūn yuē:" cǐ zhī wèi bù néng yōng xiān jūn zhī miào." dài fū suì yuàn píng zi. gōng ruò xiàn gōng yú gōng wèi, qiě yǔ zhī chū shè yú wài, ér móu qù jì shì. gōng wèi gào gōng guǒ gōng bēn. gōng guǒ gōng bēn shǐ shì rén liáo zhā gào gōng. gōng qǐn, jiāng yǐ gē jī zhī, nǎi zǒu. gōng yuē:" zhí zhī." yì wú mìng yě. jù ér bù chū, shù yuè bú jiàn, gōng bù nù. yòu shǐ yán, gōng zhí gē yǐ jù zhī, nǎi zǒu. yòu shǐ yán, gōng yuē:" fēi xiǎo rén zhī suǒ jí yě." gōng guǒ zì yán, gōng yǐ gào zāng sūn, zāng sūn yǐ nán. gào hòu sūn, hòu sūn yǐ kě, quàn. gào zi jiā yì bó, yì bó yuē:" chán rén yǐ jūn jiǎo xìng, shì ruò bù kè, jūn shòu qí míng, bù kě wèi yě. shě mín shù shì yǐ qiú kè, shì bù kě bì yě. qiě zhèng zài yān, qí nán tú yě." gōng tuì zhī. cí yuē:" chén yù wén mìng yǐ, yán ruò xiè, chén bù huò sǐ." nǎi guǎn yú gōng.
季、郈之鸡斗。季氏介其鸡,郈氏为之金距。平子怒,益宫于郈氏,且让之。故郈昭伯亦怨平子。臧昭伯之从弟会,为谗于臧氏,而逃于季氏,臧氏执旃。平子怒,拘臧氏老。将禘于襄公,万者二人,其众万于季氏。臧孙曰:“此之谓不能庸先君之庙。”大夫遂怨平子。公若献弓于公为,且与之出射于外,而谋去季氏。公为告公果、公贲。公果、公贲使侍人僚柤告公。公寝,将以戈击之,乃走。公曰:“执之。”亦无命也。惧而不出,数月不见,公不怒。又使言,公执戈以惧之,乃走。又使言,公曰:“非小人之所及也。”公果自言,公以告臧孙,臧孙以难。告郈孙,郈孙以可,劝。告子家懿伯,懿伯曰:“谗人以君徼幸,事若不克,君受其名,不可为也。舍民数世以求克,事不可必也。且政在焉,其难图也。”公退之。辞曰:“臣与闻命矣,言若洩,臣不获死。”乃馆于公。
shū sūn zhāo zi rú hǎn, gōng jū yú zhǎng fǔ. jiǔ yuè wù xū, fá jì shì, shā gōng zhī yú mén, suì rù zhī. píng zi dēng tái ér qǐng yuē:" jūn bù chá chén zhī zuì, shǐ yǒu sī tǎo chén yǐ gān gē, chén qǐng dài yú yí shàng yǐ chá zuì." fú xǔ. qǐng qiú yú fèi, fú xǔ. qǐng yǐ wǔ chéng wáng, fú xǔ. zi jiā zǐ yuē:" jūn qí xǔ zhī! zhèng zì zhī chū jiǔ yǐ, yǐn mín duō qǔ shí yān. wèi zhī tú zhě zhòng yǐ, rì rù tè zuò, fú kě zhī yě. zhòng nù bù kě xù yě. xù ér fú zhì, jiāng wēn. wēn chù, mín jiāng shēng xīn shēng xīn, tóng qiú jiāng hé. jūn bì huǐ zhī." fú tīng. hòu sūn yuē:" bì shā zhī." gōng shǐ hòu sūn nì mèng yì zi. shū sūn shì zhī sī mǎ zōng lì yán yú qí zhòng yuē:" ruò zhī hé?" mò duì. yòu yuē:" wǒ, jiā chén yě, bù gǎn zhī guó. fán yǒu jì shì yǔ wú, yú wǒ shú lì?" jiē yuē:" wú jì shì, shì wú shū sūn shì yě." zōng lì yuē:" rán zé jiù zhū." shuài tú yǐ wǎng, xiàn xī běi yú yǐ rù. gōng tú shì jiǎ, zhí bīng ér jù. suì zhú zhī. mèng shì shǐ dēng xī běi yú, yǐ wàng jì shì. jiàn shū sūn shì zhī jīng, yǐ gào. mèng shì zhí hòu zhāo bó, shā zhī yú nán mén zhī xī, suì fá gōng tú. zi jiā zǐ yuē:" zhū chén wěi jié jūn zhě, ér fù zuì yǐ chū, jūn zhǐ. yì rú zhī shì jūn yě, bù gǎn bù gǎi." gōng yuē:" yú bù rěn yě." yǔ zāng sūn rú mù móu, suì xíng. jǐ hài, gōng sūn yú qí, cì yú yáng zhōu. qí hóu jiāng yàn gōng yú píng yīn, gōng xiān zhì yú yě jǐng. qí hóu yuē:" guǎ rén zhī zuì yě." shǐ yǒu sī dài yú píng yīn, wèi jìn gù yě. shū yuē:" gōng sūn yú qí, cì yú yáng zhōu, qí hóu yàn gōng yú yě jǐng." lǐ yě. jiāng qiú yú rén, zé xiān xià zhī, lǐ zhī shàn wù yě. qí hóu yuē:" zì jǔ jiāng yǐ xī, qǐng zhì qiān shè, yǐ dài jūn mìng. guǎ rén jiàng shuài bì fù yǐ cóng zhí shì, wéi mìng shì tīng. jūn zhī yōu, guǎ rén zhī yōu yě." gōng xǐ. zi jiā zǐ yuē:" tiān lù bù zài, tiān ruò zuò jūn, bù guò zhōu gōng, yǐ lǔ zú yǐ. shī lǔ, ér yǐ qiān shè wèi chén, shuí yǔ zhī lì? qiě qí jūn wú xìn, bù rú zǎo zhī jìn." fú cóng. zāng zhāo bó lǜ cóng zhě jiāng méng, zài shū yuē:" lù lì yī xīn, hào wù tóng zhī. xìn zuì zhī yǒu wú, qiǎn quǎn cóng gōng, wú tōng wài nèi." yǐ gōng mìng shì zi jiā zǐ. zi jiā zǐ yuē:" rú cǐ, wú bù kě yǐ méng. jī yě bù nìng, bù néng yǔ èr sān zi tóng xīn, ér yǐ wéi jiē yǒu zuì. huò yù tōng wài nèi, qiě yù qù jūn. èr sān zi hǎo wáng ér è dìng, yān kě tóng yě? xiàn jūn yú nán, zuì shú dà yān? tōng wài nèi ér qù jūn, jūn jiāng sù rù, fú tōng hé wéi? ér hé shǒu yān?" nǎi bù yǔ méng.
叔孙昭子如阚,公居于长府。九月戊戌,伐季氏,杀公之于门,遂入之。平子登台而请曰:“君不察臣之罪,使有司讨臣以干戈,臣请待于沂上以察罪。”弗许。请囚于费,弗许。请以五乘亡,弗许。子家子曰:“君其许之!政自之出久矣,隐民多取食焉。为之徒者众矣,日入慝作,弗可知也。众怒不可蓄也。蓄而弗治,将蕰。蕰畜,民将生心;生心,同求将合。君必悔之。”弗听。郈孙曰:“必杀之。”公使郈孙逆孟懿子。叔孙氏之司马鬷戾言于其众曰:“若之何?”莫对。又曰:“我,家臣也,不敢知国。凡有季氏与无,于我孰利?”皆曰:“无季氏,是无叔孙氏也。”鬷戾曰:“然则救诸。”帅徒以往,陷西北隅以入。公徒释甲,执冰而踞。遂逐之。孟氏使登西北隅,以望季氏。见叔孙氏之旌,以告。孟氏执郈昭伯,杀之于南门之西,遂伐公徒。子家子曰:“诸臣伪劫君者,而负罪以出,君止。意如之事君也,不敢不改。”公曰:“余不忍也。”与臧孙如墓谋,遂行。己亥,公孙于齐,次于阳州。齐侯将唁公于平阴,公先至于野井。齐侯曰:“寡人之罪也。”使有司待于平阴,为近故也。书曰:“公孙于齐,次于阳州,齐侯唁公于野井。”礼也。将求于人,则先下之,礼之善物也。齐侯曰:“自莒疆以西,请致千社,以待君命。寡人将帅敝赋以从执事,唯命是听。君之忧,寡人之忧也。”公喜。子家子曰:“天禄不再,天若胙君,不过周公,以鲁足矣。失鲁,而以千社为臣,谁与之立?且齐君无信,不如早之晋。”弗从。臧昭伯率从者将盟,载书曰:“戮力壹心,好恶同之。信罪之有无,缱绻从公,无通外内。”以公命示子家子。子家子曰:“如此,吾不可以盟。羁也不佞,不能与二三子同心,而以为皆有罪。或欲通外内,且欲去君。二三子好亡而恶定,焉可同也?陷君于难,罪孰大焉?通外内而去君,君将速入,弗通何为?而何守焉?”乃不与盟。
zhāo zi zì hǎn guī, jiàn píng zi. píng zi jī sǎng yuē:" zi ruò wǒ hé?" zhāo zǐ yuē:" rén shuí bù sǐ? zi yǐ zhú jūn chéng míng, zǐ sūn bù wàng, bù yì shāng hū! jiāng ruò zi hé?" píng zǐ yuē:" gǒu shǐ yì rú dé gǎi shì jūn, suǒ wèi shēng sǐ ér ròu gǔ yě." zhāo zi cóng gōng yú qí, yǔ gōng yán. zi jiā zǐ mìng shì gōng guǎn zhě zhí zhī. gōng yǔ zhāo zi yán yú wò nèi, yuē:" jiāng ān zhòng ér nà gōng." gōng tú jiāng shā zhāo zi, fú zhū dào. zuǒ shī zhǎn gào gōng, gōng shǐ zhāo zi zì zhù guī. píng zi yǒu yì zhì. dōng shí yuè xīn yǒu, zhāo zi qí yú qí qǐn, shǐ zhù zōng qí sǐ, wù chén, zú. zuǒ shī zhǎn jiāng yǐ gōng chéng mǎ ér guī, gōng tú zhí zhī.
昭子自阚归,见平子。平子稽颡曰:“子若我何?”昭子曰:“人谁不死?子以逐君成名,子孙不忘,不亦伤乎!将若子何?”平子曰:“苟使意如得改事君,所谓生死而肉骨也。”昭子从公于齐,与公言。子家子命適公馆者执之。公与昭子言于幄内,曰:“将安众而纳公。”公徒将杀昭子,伏诸道。左师展告公,公使昭子自铸归。平子有异志。冬十月辛酉,昭子齊于其寝,使祝宗祈死,戊辰,卒。左师展将以公乘马而归,公徒执之。
rén shēn, yǐn wén gōng shè yú gǒng, fén dōng zī, fú kè.
壬申,尹文公涉于巩,焚东訾,弗克。
shí yī yuè, sòng yuán gōng jiāng wèi gōng gù rú jìn. mèng dà zi luán jí wèi yú miào, jǐ yǔ píng gōng fú ér xiāng zhī. dàn zhào liù qīng. gōng yuē:" guǎ rén bù nìng, bù néng shì fù xiōng, yǐ wéi èr sān zi yōu, guǎ rén zhī zuì yě. ruò yǐ qún zǐ zhī líng, huò bǎo shǒu lǐng yǐ méi, wéi shì pián fū suǒ yǐ jí gàn zhě, qǐng wú jí xiān jūn." zhòng jǐ duì yuē:" jūn ruò yǐ shè jì zhī gù, sī jiàng nì yàn, qún chén fú gǎn zhī. ruò fú sòng guó zhī fǎ, sǐ shēng zhī dù, xiān jūn yǒu mìng yǐ. qún chén yǐ sǐ shǒu zhī, fú gǎn shī duì. chén zhī shī zhí, cháng xíng bù shè. chén bù rěn qí sǐ, jūn mìng qí rǔ." sòng gōng suì xíng. jǐ hài, zú yú qū jí.
十一月,宋元公将为公故如晋。梦大子栾即位于庙,己与平公服而相之。旦召六卿。公曰:“寡人不佞,不能事父兄,以为二三子忧,寡人之罪也。若以群子之灵,获保首领以没,唯是楄柎所以藉幹者,请无及先君。”仲幾对曰:“君若以社稷之故,私降昵宴,群臣弗敢知。若夫宋国之法,死生之度,先君有命矣。群臣以死守之,弗敢失队。臣之失职,常刑不赦。臣不忍其死,君命祇辱。”宋公遂行。己亥,卒于曲棘。
shí èr yuè gēng chén, qí hóu wéi yùn.
十二月庚辰,齐侯围郓。
chū, zāng zhāo bó rú jìn, zāng huì qiè qí bǎo guī lóu jù. yǐ bo wèi xìn yǔ jiàn, jiàn jí. zāng shì lǎo jiàng rú jìn wèn, huì qǐng wǎng. zhāo bó wèn jiā gù, jǐn duì. jí nèi zǐ yǔ mǔ dì shū sūn, zé bú duì. zài sān wèn, bú duì. guī jí jiāo, huì nì, wèn, yòu rú chū. zhì, cì yú wài ér chá zhī, jiē wú zhī. zhí ér lù zhī, yì bēn hòu. hòu fáng jiǎ shǐ wèi jiǎ zhèng yān. jì yú jì shì. zāng shì shǐ wǔ rén yǐ gē dùn fú zhū tóng rǔ zhī lǘ. huì chū, zhú zhī. fǎn bēn, zhí zhū jì shì zhōng mén zhī wài. píng zi nù yuē:" hé gù yǐ bīng rù wú mén?" jū zāng shì lǎo. jì zāng yǒu è. jí zhāo bó cóng gōng, píng zi lì zāng huì. huì yuē:" lóu jù bù yú qī yě."
初,臧昭伯如晋,臧会窃其宝龟偻句。以卜为信与僭,僭吉。臧氏老将如晋问,会请往。昭伯问家故,尽对。及内子与母弟叔孙,则不对。再三问,不对。归及郊,会逆,问,又如初。至,次于外而察之,皆无之。执而戮之,逸奔郈。郈鲂假使为贾正焉。计于季氏。臧氏使五人以戈楯伏诸桐汝之闾。会出,逐之。反奔,执诸季氏中门之外。平子怒曰:“何故以兵入吾门?”拘臧氏老。季、臧有恶。及昭伯从公,平子立臧会。会曰:“偻句不余欺也。”
chǔ zi shǐ wěi shè chéng zhōu qū, fù jiā rén yān. chéng qiū huáng, qiān zī rén yān. shǐ xióng xiāng méi guō cháo, jì rán guō juǎn. zi dà shū wén zhī yuē:" chǔ wáng jiāng sǐ yǐ, shǐ mín bù ān qí tǔ, mín bì yōu. yōu jiāng jí wáng, fú néng jiǔ yǐ."
楚子使薳射城州屈,复茄人焉。城丘皇,迁訾人焉。使熊相禖郭巢,季然郭卷。子大叔闻之曰:“楚王将死矣,使民不安其土,民必忧。忧将及王,弗能久矣。”