jīng
【经】

shí yǒu yī nián chūn, wáng èr yuè, shū gōng rú sòng, zàng sòng píng gōng.
十有一年春，王二月，叔弓如宋，葬宋平公。

xià sì yuè dīng sì, chǔ zi qián yòu cài hóu bān shā zhī yú shēn.
夏四月丁巳，楚子虔诱蔡侯般杀之于申。

chǔ gōng zǐ qì jí shuài shī wéi cài.
楚公子弃疾帅师围蔡。

wǔ yuè jiǎ shēn, fū rén guī shì hōng.
五月甲申，夫人归氏薨。

dà sōu yú bǐ pú.
大蒐于比蒲。

zhòng sūn jué huì zhū zi méng yú jìn xiáng.
仲孙貜会邾子盟于祲祥。

qiū, jì sūn yì rú huì jìn hán qǐ qí guó ruò sòng huá hài wèi běi gōng tuó zhèng hǎn hǔ cáo rén qǐ rén yú jué yìn.
秋，季孙意如会晋韩起、齐国弱、宋华亥、卫北宫佗、郑罕虎、曹人、杞人于厥慭。

jiǔ yuè jǐ hài, zàng wǒ xiǎo jūn qí guī.
九月己亥，葬我小君齐归。

dōng shí yǒu yī yuè dīng yǒu, chǔ shī miè cài, zhí cài shì zǐ yǒu yǐ guī, yòng zhī.
冬十有一月丁酉，楚师灭蔡，执蔡世子有以归，用之。

chuán
【传】

shí yī nián chūn, wáng èr yuè, shū gōng rú sòng, zàng píng gōng yě.
十一年春，王二月，叔弓如宋，葬平公也。

jǐng wáng wèn yú cháng hóng yuē:" jīn zī zhū hóu, hé shí jí? hé shí xiōng?" duì yuē:" cài xiōng. cǐ cài hóu bān shì qí jūn zhī suì yě. suì zài shǐ wéi, fú guò cǐ yǐ. chǔ jiāng yǒu zhī, rán yōng yě. suì jí dà liáng, cài fù chǔ xiōng, tiān zhī dào yě."
景王问于苌弘曰：“今兹诸侯，何实吉？何实凶？”对曰：“蔡凶。此蔡侯般弑其君之岁也。岁在豕韦，弗过此矣。楚将有之，然壅也。岁及大梁，蔡复楚凶，天之道也。”

chǔ zi zài shēn, zhào cài líng hóu. líng hóu jiāng wǎng. cài dài fū yuē:" wáng tān ér wú xìn, wéi cài yú gǎn, jīn bì zhòng ér yán gān, yòu wǒ yě, bù rú wú wǎng." cài hóu bù kě. sān yuè bǐng shēn, chǔ zi fú jiǎ ér xiǎng cài hóu yú shēn, zuì ér zhí zhī. xià sì yuè dīng sì, shā zhī, xíng qí shì qī shí rén. gōng zǐ qì jí shuài shī wéi cài.
楚子在申，召蔡灵侯。灵侯将往。蔡大夫曰：“王贪而无信，唯蔡于感，今币重而言甘，诱我也，不如无往。”蔡侯不可。三月丙申，楚子伏甲而飨蔡侯于申，醉而执之。夏四月丁巳，杀之，刑其士七十人。公子弃疾帅师围蔡。

hán xuān zi wèn yú shū xiàng yuē:" chǔ qí kè hū?" duì yuē:" kè zāi! cài hóu huò zuì yú qí jūn, ér bù néng qí mín, tiān jiàng jiǎ shǒu yú chǔ yǐ bì zhī, hé gù bù kè? rán xī wén zhī, bù xìn yǐ xìng, bù kě zài yě. chǔ wáng fèng sūn wú yǐ tǎo yú chén yuē, jiāng dìng ér guó. chén rén tīng mìng, ér suì xiàn zhī. jīn yòu yòu cài ér shā qí jūn, yǐ wéi qí guó, suī xìng ér kè, bì shòu qí jiù, fú néng jiǔ yǐ. jié kè yǒu chā tú yǐ sàng qí guó, zhòu kè dōng yí ér yǔn qí shēn. chǔ xiǎo wèi xià, ér jí bào yú èr wáng, néng wú jiù hū? tiān zhī jiǎ zhù bù shàn, fēi zuò zhī yě, hòu qí xiōng è ér jiàng zhī fá yě. qiě pì zhī rú tiān, qí yǒu wǔ cái ér jiāng yòng zhī, lì jìn ér bì zhī, shì yǐ wú zhěng, bù kě méi zhèn."
韩宣子问于叔向曰：“楚其克乎？”对曰：“克哉！蔡侯获罪于其君，而不能其民，天将假手于楚以毙之，何故不克？然肸闻之，不信以幸，不可再也。楚王奉孙吴以讨于陈曰，将定而国。陈人听命，而遂县之。今又诱蔡而杀其君，以围其国，虽幸而克，必受其咎，弗能久矣。桀克有[插图]以丧其国，纣克东夷而陨其身。楚小位下，而亟暴于二王，能无咎乎？天之假助不善，非祚之也，厚其凶恶而降之罚也。且譬之如天，其有五材而将用之，力尽而敝之，是以无拯，不可没振。”

wǔ yuè, qí guī hōng, dà sōu yú bǐ pú, fēi lǐ yě.
五月，齐归薨，大蒐于比蒲，非礼也。

mèng xī zi huì zhū zhuāng gōng méng yú jìn xiáng, xiū hǎo, lǐ yě. quán qiū rén yǒu nǚ mèng yǐ qí wéi mù mèng shì zhī miào, suì bēn xī zi, qí liáo cóng zhī. méng yú qīng qiū zhī shè, yuē:" yǒu zi, wú xiāng qì yě." xī zi shǐ zhù wěi shì zhī zào. fǎn zì jìn xiáng, sù yú wěi shì, shēng yì zi jí nán gōng jìng shū yú quán qiū rén. qí liáo wú zi, shǐ zì jìng shū.
孟僖子会邾庄公盟于祲祥，修好，礼也。泉丘人有女梦以其帷幕孟氏之庙，遂奔僖子，其僚从之。盟于清丘之社，曰：“有子，无相弃也。”僖子使助薳氏之簉。反自祲祥，宿于薳氏，生懿子及南宫敬叔于泉丘人。其僚无子，使字敬叔。

chǔ shī zài cài, jìn xún wú wèi hán xuān zǐ yuē:" bù néng jiù chén, yòu bù néng jiù cài, wù yǐ wú qīn, jìn zhī bù néng, yì kě zhī yě yǐ! wèi méng zhǔ ér bù xù wáng guó, jiāng yān yòng zhī?"
楚师在蔡，晋荀吴谓韩宣子曰：“不能救陈，又不能救蔡，物以无亲，晋之不能，亦可知也已！为盟主而不恤亡国，将焉用之？”

qiū, huì yú jué yìn, móu jiù cài yě. zhèng zi pí jiāng xíng. zǐ chǎn yuē:" xíng bù yuǎn, bù néng jiù cài yě. cài xiǎo ér bù shùn, chǔ dà ér bù dé, tiān jiàng qì cài yǐ yōng chǔ. yíng ér fá zhī, cài bì wáng yǐ. qiě sàng jūn ér néng shǒu zhě, xiān yǐ. sān nián, wáng qí yǒu jiù hū! měi è zhōu bì fù, wáng è zhōu yǐ." jìn rén shǐ hú fù qǐng cài yú chǔ, fú xǔ.
秋，会于厥慭，谋救蔡也。郑子皮将行。子产曰：“行不远，不能救蔡也。蔡小而不顺，楚大而不德，天将弃蔡以壅楚。盈而罚之，蔡必亡矣。且丧君而能守者，鲜矣。三年，王其有咎乎！美恶周必复，王恶周矣。”晋人使狐父请蔡于楚，弗许。

dān zi huì hán xuān zi yú qī, shì xià yán xú. shū xiàng yuē:" dān zi qí jiāng sǐ hū. cháo yǒu zhe dìng, huì yǒu biǎo, yī yǒu chā tú, dài yǒu jié. huì cháo zhī yán, bì wén yú biǎo zhe zhī wèi, suǒ yǐ zhāo shì xù yě. shì bù guò jié chā tú zhī zhōng, suǒ yǐ dào róng mào yě. yán yǐ mìng zhī, róng mào yǐ míng zhī, shī zé yǒu quē. jīn dān zi wèi wáng guān bó, ér mìng shì yú huì, shì bù dēng dài, yán bù guò bù, mào bù dào róng, ér yán bù zhāo yǐ. bù dào bù gòng, bù zhāo bù cóng, wú shǒu qì yǐ."
单子会韩宣子于戚，视下言徐。叔向曰：“单子其将死乎。朝有著定，会有表，衣有[插图]，带有结。会朝之言，必闻于表著之位，所以昭事序也。视不过结、[插图]之中，所以道容貌也。言以命之，容貌以明之，失则有阙。今单子为王官伯，而命事于会，视不登带，言不过步，貌不道容，而言不昭矣。不道不共，不昭不从，无守气矣。”

jiǔ yuè, zàng qí guī, gōng bù qī. jìn shì zhī sòng zàng zhě, guī yǐ yǔ shǐ zhào. shǐ zhào yuē:" bì wèi lǔ jiāo." shì zhě yuē:" hé gù?" yuē:" guī, xìng yě. bù sī qīn, zǔ bù guī yě." shū xiàng yuē:" lǔ gōng shì qí bēi hū. jūn yǒu dà sàng, guó bù fèi sōu. yǒu sān nián zhī sàng, ér wú yī rì zhī qī. guó bù xù sàng, bù jì jūn yě. jūn wú qī róng, bù gù qīn yě. guó bù jì jūn, jūn bù gù qīn, néng wú bēi hū? dài qí shī guó."
九月，葬齐归，公不慼。晋士之送葬者，归以语史赵。史赵曰：“必为鲁郊。”侍者曰：“何故？”曰：“归，姓也。不思亲，祖不归也。”叔向曰：“鲁公室其卑乎。君有大丧，国不废蒐。有三年之丧，而无一日之慼。国不恤丧，不忌君也。君无慼容，不顾亲也。国不忌君，君不顾亲，能无卑乎？殆其失国。”

dōng shí yī yuè, chǔ zi miè cài, yòng yǐn dà zi yú gāng shān. shēn wú yǔ yuē:" bù xiáng. wǔ shēng bù xiāng wèi yòng, kuàng yòng zhū hóu hū? wáng bì huǐ zhī."
冬十一月，楚子灭蔡，用隐大子于冈山。申无宇曰：“不祥。五牲不相为用，况用诸侯乎？王必悔之。”

shí èr yuè, dān chéng gōng zú.
十二月，单成公卒。

chǔ zǐ chéng chén cài bù gēng. shǐ qì jí wèi cài gōng. wáng wèn yú shēn wú yǔ yuē:" qì jí zài cài, hé rú?" duì yuē:" zé zi mò rú fù, zé chén mò rú jūn. zhèng zhuāng gōng chéng lì ér zhì zi yuán yān, shǐ zhāo gōng bù lì. qí huán gōng chéng gǔ ér zhì guǎn zhòng yān, zhì yú jīn lài zhī. chén wén wǔ dà bù zài biān, wǔ xì bù zài tíng. qīn bù zài wài, jī bù zài nèi. jīn qì jí zài wài, zhèng dān zài nèi. jūn qí shǎo jiè." wáng yuē:" guó yǒu dài chéng, hé rú?" duì yuē:" zhèng jīng lì shí shā màn bó, sòng xiāo bó shí shā zi yóu, qí qú qiū shí shā wú zhī, wèi pú qī shí chū xiàn gōng, ruò yóu shì guān zhī, zé hài yú guó. mò dà bì zhé, wěi dà bù diào, jūn suǒ zhī yě."
楚子城陈、蔡、不羹。使弃疾为蔡公。王问于申无宇曰：“弃疾在蔡，何如？”对曰：“择子莫如父，择臣莫如君。郑庄公城栎而寘子元焉，使昭公不立。齐桓公城穀而寘管仲焉，至于今赖之。臣闻五大不在边，五细不在庭。亲不在外，羁不在内。今弃疾在外，郑丹在内。君其少戒。”王曰：“国有大城，何如？”对曰：“郑京、栎实杀曼伯，宋萧、亳实杀子游，齐渠丘实杀无知，卫蒲、戚实出献公，若由是观之，则害于国。末大必折，尾大不掉，君所知也。”