jīng
【经】
èr shí yǒu bā nián chūn, wáng sān yuè jiǎ yín, qí rén fá wèi. wèi rén jí qí rén zhàn, wèi rén bài jī.
二十有八年春,王三月甲寅,齐人伐卫。卫人及齐人战,卫人败绩。
xià sì yuè dīng wèi, zhū zi suǒ zú.
夏四月丁未,邾子琐卒。
qiū, jīng fá zhèng. gōng huì qí rén sòng rén jiù zhèng.
秋,荆伐郑。公会齐人、宋人救郑。
dōng, zhù méi.
冬,筑郿。
dà wú mài hé. zāng sūn chén gào dí yú qí.
大无麦禾。臧孙辰告籴于齐。
chuán
【传】
èr shí bā nián chūn, qí hóu fá wèi, zhàn, bài wèi shī, shù zhī yǐ wáng mìng, qǔ lù ér hái.
二十八年春,齐侯伐卫,战,败卫师,数之以王命,取赂而还。
jìn xiàn gōng qǔ yú jiǎ, wú zi. zhēng yú qí jiāng, shēng qín mù fū rén jí dà zi shēn shēng. yòu qǔ èr nǚ yú róng, dà róng hú jī shēng zhòng ěr, xiǎo róng zi shēng yí wú. jìn fá lí róng, lí róng nán nǚ yǐ lí jī. guī shēng xī qí. qí dì shēng zhuó zǐ.
晋献公娶于贾,无子。烝于齐姜,生秦穆夫人及大子申生。又娶二女于戎,大戎狐姬生重耳,小戎子生夷吾。晋伐骊戎,骊戎男女以骊姬。归生奚齐。其娣生卓子。
lí jī bì, yù lì qí zi, lù wài bì liáng wǔ yǔ dōng guān bì wǔ, shǐ yán yú gōng yuē:" qǔ wò, jūn zhī zōng yě. pú yǔ èr qū, jūn zhī jiāng yě. bù kě yǐ wú zhǔ. zōng yì wú zhǔ zé mín bù wēi, jiāng yì wú zhǔ zé qǐ róng xīn. róng zhī shēng xīn, mín màn qí zhèng, guó zhī huàn yě. ruò shǐ dà zi zhǔ qǔ wò, ér zhòng ěr yí wú zhǔ pú yǔ qū, zé kě yǐ wēi mín ér jù róng, qiě jīng jūn fá." shǐ jù yuē:" dí zhī guǎng mò, yú jìn wèi dōu. jìn zhī qǐ tǔ, bù yì yí hū?" jìn hóu shuō zhī. xià, shǐ dà zi jū qǔ wò, zhòng ěr jū pú chéng, yí wú jū qū. qún gōng zǐ jiē bǐ, wéi èr jī zhī zǐ zài jiàng. èr wǔ zú yǔ lí jī zèn qún gōng zǐ ér lì xī qí, jìn rén wèi zhī" èr wǔ ǒu".
骊姬嬖,欲立其子,赂外嬖梁五与东关嬖五,使言于公曰:“曲沃,君之宗也。蒲与二屈,君之疆也。不可以无主。宗邑无主则民不威,疆埸无主则启戎心。戎之生心,民慢其政,国之患也。若使大子主曲沃,而重耳、夷吾主蒲与屈,则可以威民而惧戎,且旌君伐。”使俱曰:“狄之广莫,于晋为都。晋之启土,不亦宜乎?”晋侯说之。夏,使大子居曲沃,重耳居蒲城,夷吾居屈。群公子皆鄙,唯二姬之子在绛。二五卒与骊姬谮群公子而立奚齐,晋人谓之“二五耦”。
chǔ lìng yǐn zi yuán yù gǔ wén fū rén, wèi guǎn yú qí gōng cè ér zhèn wàn yān. fū rén wén zhī, qì yuē:" xiān jūn yǐ shì wǔ yě, xí róng bèi yě. jīn lìng yǐn bù xún zhū chóu chóu, ér yú wèi wáng rén zhī cè, bù yì yì hū!" yù rén yǐ gào zi yuán. zi yuán yuē:" fù rén bù wàng xí chóu, wǒ fǎn wàng zhī!"
楚令尹子元欲蛊文夫人,为馆于其宫侧而振《万》焉。夫人闻之,泣曰:“先君以是舞也,习戎备也。今令尹不寻诸仇雠,而于未亡人之侧,不亦异乎!”御人以告子元。子元曰:“妇人不忘袭雠,我反忘之!”
qiū, zi yuán yǐ chē liù bǎi chéng fá zhèng, rù yú jú zhì zhī mén. zi yuán dòu yù qiáng dòu wú gěng zhī bù bǐ wèi pèi, dòu bān wáng sūn yóu wáng sūn xǐ diàn. zhòng chē rù zì chún mén, jí kuí shì. xiàn mén bù fā, chǔ yán ér chū. zi yuán yuē:" zhèng yǒu rén yān." zhū hóu jiù zhèng, chǔ shī yè dùn. zhèng rén jiāng bēn tóng qiū, dié gào yuē:" chǔ mù yǒu wū." nǎi zhǐ.
秋,子元以车六百乘伐郑,入于桔柣之门。子元、鬥御强、鬥梧、耿之不比为旆,鬥班、王孙游、王孙喜殿。众车入自纯门,及逵市。县门不发,楚言而出。子元曰:“郑有人焉。”诸侯救郑,楚师夜遁。郑人将奔桐丘,谍告曰:“楚幕有乌。”乃止。
dōng, jī. zāng sūn chén gào dí yú qí, lǐ yě.
冬,饥。臧孙辰告籴于齐,礼也。
zhù méi, fēi dōu yě. fán yì yǒu zōng miào xiān jūn zhī zhǔ yuē dōu, wú yuē yì. yì yuē zhù, dōu yuē chéng.
筑郿,非都也。凡邑有宗庙先君之主曰都,无曰邑。邑曰筑,都曰城。