yuè yǐ yǐ yǒu zhī nián, rén wǔ zhī yuè, yù dǐng zài kuī, jīn líng bù fù gōng sī qīng fù, tiān dì bēng lí tuō mìng niú yī, cháo shēn wō shì
粵以乙酉之年,壬午之月,玉鼎再虧,金陵不復;公私傾覆,天地崩離;託命牛衣,巢身蝸室。
diào dōng xìng zhī cuì huá, méng chén zhǐ dào wàng běi lái zhī yù tiě, yìn mǎ gū sū shēn xū zhī qī rì yī qiáng, qín tíng hé zài mò yǔn zhī sān nián cǎi jué, zhōu lì nán shí
吊東幸之翠華,蒙塵枳道;望北來之浴鐵,飲馬姑蘇;申胥之七日依牆,秦庭何在;墨允之三年采蕨,周栗難食。
huáng nóng yú xià, xiá zāi shàng yǒu zhī xiāng nán běi dōng xī, miǎo yǐ ān shēn zhī chù
黃農虞夏,遐哉尚友之鄉;南北東西,渺矣安身之處。
zài xī shì héng yǒu biàn wáng zhī wén, xiào mù yǒu guī liáng zhī zhá
在昔士衡有辯亡之文,孝穆有歸梁之札。
kè ér yǐn hèn yú dì qín, zi shān shāng xīn yú āi luàn
客兒飲恨於帝秦,子山傷心於哀亂。
xián bēi jiā guó, gòng jiàn cí zhāng
咸悲家國,共見詞章。
yú shǐ chéng tóng, biàn yīng duō nàn, jiē gān bào guó, shù fà cóng jūn zhū què yì chuán, xiāo xiāo zhǎng wǎng, huáng lóng zhàn jiàn, máng máng bù guī liǎng zhèn sàng shī, gū chéng kuì bài
余始成童,便膺多難,揭竿報國,束髮從軍;朱雀弋船,蕭蕭長往,黃龍戰艦,茫茫不歸;兩鎮喪師,孤城潰敗。
sān jūn yú fù, yún héng xiē pǔ zhī fān yī shuǐ láng yān, fēng dòng qín fáng zhī huǒ
三軍魚腹,雲橫歇浦之帆;一水狼煙,風動秦房之火。
róng háng xīng sàn, mù fǔ biào lí cháng jiàn duǎn yī, wèi shí cóng jūn zhī lè qīng lín màn cǎo, xiān bēi xíng lù zhī nán
戎行星散,幕府鰾離;長劍短衣,未識從軍之樂;青燐蔓草,先悲行路之難。
gù guó yún wáng, jiù xiāng yǐ pò, xiān jūn jué mìng, kū yào fáng yú jiǔ yuān cí mǔ pī zī, gé zhī lín yú bǎi lǐ
故國雲亡,舊鄉已破,先君絕命,哭藥房於九淵;慈母披緇,隔祗林於百里。
jī gū bó mìng, piāo bó wú jiā, wàn lǐ fēng chén, zhì cún fù chǔ, sān chūn bì lěi, jì shī yī liú, shǔ shì zǐ guī, qiān shān jù kū, wú jiāng jīng wèi, yī shuǐ qún fēi
羈孤薄命,漂泊無家,萬里風塵,志存復楚,三春壁壘,計失依劉,蜀市子規,千山俱哭,吳江精衛,一水群飛。
qì hǎi dǎo zhī tián héng, shàng wú qí dì zàng píng líng zhī dí yì, wèi yǒu qí rén
泣海島之田橫,尚無其地;葬平陵之翟義,未有其人。
tiān huì dì míng, jiǔ tóng quán xià, rì mù tú yuǎn, hé yì rén jiān, lǔ jiǔ chǔ gē, wū néng wéi lè, wú yú yuè chàng, zhǐ lìng rén bēi yǐ yǐ hé yán, āi zāi zì dào, liáo wèi zī fù, yǐ shū yù huái
天晦地冥,久同泉下,日暮途遠,何意人間,魯酒楚歌,烏能為樂,吳歈越唱,只令人悲;已矣何言,哀哉自悼,聊為茲賦,以舒郁懷。
wū hū! huáng qí zǐ gài, xuě jǐ shuāng máo, hé yǐ nán cháo tiān zǐ, jìng tóu dà jiàng zhī yì běi bù chán yú, suì jī jiàng wáng zhī zǔ
嗚呼!黃旗紫蓋,雪戟霜矛,何以南朝天子,竟投大將之弋;北部單于,遂擊降王之組。
qǐ gāo miào zhī xīn, shí qī shì ér bàng yí, xiào líng zhī zé, sān bǎi nián ér zhōng duàn hū! cǐ tiān shí rén shì, kě yǐ jí shǒu tòng xīn zhě yǐ
豈高廟之馨,十七世而傍移,孝陵之澤,三百年而中斷乎!此天時人事,可以疾首痛心者矣。
guó tún jiā nán, zhān cǎo mù ér fǔ yīng yuè pǐ chén qīng, dǔ hé shān ér shī sè
國屯家難,瞻草木而撫膺;岳圮辰傾,睹河山而失色。
láo zhě yán yǐ dá qí qíng, qióng rén gē yǐ zhì qí shì
勞者言以達其情,窮人歌以志其事。
zhuī yuán huò shǐ, jǐ jí qiān yán
追原禍始,幾及千言。
jì chóu xīn yú shī jiǔ, ruǎn jí qióng tú jié háo shì yú tú xiāo, zhāng liáng cāng hǎi
寄愁心於詩酒,阮籍窮途;結豪士於屠簫,張良倉海。
hòu yǒu zuò zhě, qí zhòng bēi yú zhì yě fū, wéi zhāo dài zhī dài xìng yě
後有作者,其重悲余志也夫,維昭代之代興也。
bǐng shì dé ér shào wáng, lì xù rì yǐ chéng tiān, zhí dì bǐng ér sī mìng, yù yuè zhèn ér chén xuán, sǎo máo tóu yǐ jìng jiē, biān jiǎo duān yǐ dìng biān
秉士德而紹王,麗旭日以承天,執帝柄而司命,聿岳鎮而辰懸,掃旄頭以靜街,鞭角端以定邊。
qióng qióng zé, tōng làng xuán shuò fāng dà chū, nán jiāo kǎi xuán, chóng wén huì wǔ, dōng dié xī jiān
窮邛笮,通浪玄;朔方大出,南交凱旋,崇文會武,東鰈西鶼。
yuè bīng zé fǎ gāo sī mǎ, lùn dōu zé fù xióng mèng jiān
閱兵則法高司馬,論都則賦雄孟堅。
bèi lǐ yuè yú hǔ guān, jué fēng huǒ yú láng yān, fǎ bù gēng ér zé jiǔ, bīng bù yào ér wēi xuān, lì táng yú ér bǐ dé, shàng yīn zhōu ér bo nián
備禮樂於虎觀,絕烽火於狼煙,法不更而澤久,兵不耀而威宣,儷唐虞而比德,尚殷周而卜年。
bù yì yáo lún wú zhǎng jiǒng zhī qī, yù lì yǒu zhōng tún zhī huì
不意瑤輪無長炯之期,玉曆有中屯之會。
tiān zǐ duān gǒng wú wéi, sāi cōng ér zhì yǔ liè huī wǔ zhà zhī chǎng, gē wǔ nà sān líng zhī dì, zhèn yán fēn kū guǎn zhī qī, tài jiē qǐ tiáo táng zhī yì
天子端拱無為,塞聰而治;羽獵灰五柞之場,歌舞納三靈之地,震筵分枯莞之棲,泰階起蜩螗之異。
yì lùn miào mó, gàn yì yóu xì yǒu dào yǒng zhān wū ér cháng tàn, suǒ gōng zhǐ tóng tuó ér xià lèi, shān wèi tuí ér àn rán, hǎi bù bō ér qián fèi
議論廟謨,干弋遊戲;有道詠瞻烏而長嘆,索公指銅駝而下淚,山未頹而黯然,海不波而潛沸。
rán sì jí wèi kuī, sān lún bù yì, cǎo mù hán yú běi jiē, xīng rì yào yú nán jí lǘ zuǒ duō yóu xiá zhī tú, jīng huá wú qiáo cuì zhī kè
然四極未虧,三倫不易,草木寒於北街,星日耀於南極;閭左多遊俠之徒,京華無憔悴之客。
dài chán yú hǔ zhàng bù cháo, xiōng nú yú yáng zhí rù
迨單于虎帳不朝,匈奴漁陽直入。
liáo shuǐ wú shēng, yī lǘ cǎn sè wū huán xiān bēi zhī bù, fēng shǐ cháng shé zhī lì, xǐ zhàng mù nán, kōng qún mò běi
遼水無聲,醫閭慘色;烏桓鮮卑之部,封豕長蛇之力,徙帳幕南,空群漠北。
zhōng xíng zhī bèi wèi dá, zhào xìn zhī chéng zài lì
中行之背未答,趙信之城再立。
shǐ wǒ yàn lǐng lóng tāo, shuāng máo xuě jǐ
使我燕領龍韜,霜矛雪戟。
chū yú sāi ér bù hái, zhuì lí tiān ér zhǎng hēi, fān tiān yuè kū zhī āi, zhǎng yǒu yīn shān zhī kū
出榆塞而不還,墜犁天而長黑,翻添月窟之哀,長有陰山之哭。
yú shì wǔ shuài bù guī, sān chéng mò fù, zéi zài bèi jiān, kòu qīn zhǒu yè
於是五帥不歸,三城莫復,賊在背肩,寇侵肘腋。
yuán zǐ suǒ yǐ shāng xīn, jiāng tǒng yú yān tài xī
元子所以傷心,江統於焉太息。
qiě yě cháo táng duō shuǐ huǒ zhī zhēng, biān jiǎo yǒu shā chóng zhī qī wèi bài guō kuí, xiān zhū lǐ mù
且也朝堂多水火之爭,邊徼有沙蟲之戚;未拜郭隗,先誅李牧。
xióng bà yè ér xīng lún, yuán hè qiū ér tiān fù
熊罷夜而星淪,猿鶴秋而天覆。
zì bì rì zhī jiè cóng, zú zhōng xīng ér sàng guó
自蔽日之借叢,卒終星而喪國。
jì yǐ zhōng cháng shì zhī qiè zhèng, dà zhǎng qiū zhī shī zhù, shèng ráo dìng zhōng jìn zhǐ móu, jié ràng qǐ běi gōng zhī yù, gù chú huò kù yú sān jūn, lèi ruò quán yán yú wǔ lù, xuán tíng zhī bì yù jǐ lún, yú yuān zhī líng yào bù yù, gū chén yǐn hèn yú shǔ lòu, shuò shì hán xīn ér náng mù
繼以中長侍之竊政,大長秋之尸祝,聖嬈定中禁只謀,節讓起北宮之獄,顧廚禍酷於三君,累若權延於五鹿,璇庭之壁玉幾淪,虞淵之靈曜不浴,孤臣飲恨於屬鏤,碩士含辛而囊木。
kuàng fū jiāng chǎng duō shì, biān jìng chuán fēng héng luò yú mén zhī zhòu, kōng kuā mǎ fú zhī gōng
況夫疆場多事,邊徑傳烽;恆落魚門之胄,空夸馬服之功。
wèi qīng wèi wén qí sǎo mù, wèi jiàng bú jiàn qí hé róng yōng yāo hàn mǎ, cè mài lú lóng
衛青未聞其掃幕,魏絳不見其和戎;庸邀汗馬,策賣廬龍。
jí fū xīng míng shǎo hǎi, tiān fú dà héng
及夫星明少海,天孚大橫。
yīn dīng hé bó zhī zhì, zhōu xuān jiāng hàn zhī fēng, zhū sī lì zhī wáng fǔ, fén wū shǐ zhī cài yōng
殷丁河亳之志,周宣江漢之風,誅司隸之王甫,焚誣史之蔡邕。
rán bīng yóu jī ruò, zhèng yǐ huì chóng
然兵由積弱,政以賄崇。
bì diàn bù néng zhǐ xuān fáng zhī jué, sháo shuǐ ān dé xī lí shān zhī hóng jiàn yī chuān zhī pī fà, míng tiān shān ér guà gōng, jiā gǔ zhèn yú liáo yáng, jīng qí míng yú sāi shàng wèn jiǔ dǐng zhī zhòng qīng, kuī sān chuān zhī bǎo zhàng, sī fēng zé mù xu qiān qún, wò xuě zé táo tú wàn zhàng, dìng yuǎn fēi wàn lǐ zhī hóu, piáo yáo wú bǎi zhàn zhī jiāng
敝簟不能止宣房之絕,勺水安得熄驪山之紅;見伊川之披髮,鳴天山而掛弓,笳鼓震於遼陽,旌旗明於塞上;問九鼎之重輕,窺三川之保障,嘶風則苜蓿千群,臥雪則騊駼萬帳,定遠非萬里之侯,嫖姚無百戰之將。
dēng pí ér yú yào cāng huáng, rù yuán ér lóng qí zhèn dàng zhì zhī jué xiàn guó zhī qī, jiè zǐ duàn qín wáng zhī wàng, wèi dīng líng pàn yú dōng jiāo, máo xiū zhī wáng yú lè làng
登陴而魚鑰倉皇,入援而龍旗震盪;郅支絕獻馘之期,介子斷擒王之望,衛丁零叛於東膠,毛修之亡於樂浪。
suī wú diāo dǒu zhī jiāng jūn, shàng yǒu guān jīn zhī chéng xiàng
雖無刁斗之將軍,尚有綸巾之丞相。
shān míng shí gǔ, sù dòng jīn jīng, sān fǔ zhī jiān péng chūn mù, zhū líng zhī gōng jiàn xiāo jīng, xiáng jiàng yún fān běi dù, xián wáng bǎo mǎ dōng zhēng
山鳴石鼓,宿動金精,三輔之葌蓬春牧,諸陵之弓劍宵驚,降將雲帆北渡,賢王寶馬東征。
fāng hóng yàn jí qí ān zhái, yuè zhuó zòu qí shēng píng, liè jiǔ bīn ér gào miào, kāi bā mén ér shòu níng
方鴻雁集其安宅,鸑鷟奏其昇平,列九賓而告廟,開八門而受寧。
hū yān wǔ dǒu mǐ zhī jiào qǐ, sān lǐ wù zhī shù chéng
忽焉五斗米之教起,三里霧之術成。
qín jìn fēng rǎng, yù chǔ yǐ yíng, zhōng héng féi sì, nán jí xiāng jīng
秦晉蜂攘,豫楚蟻營,中橫淝泗,南極湘荊。
yuán shuài gěi yún tái zhī zhàng, shàng shū kāi wù kù zhī bīng, huò mò shuāi yǐ lì jīn gé, huò bān jiàn yǐ rèn gǔ zhēng
元帥給雲台之仗,尚書開戊庫之兵,或墨衰以蒞金革,或班劍以任鼓鉦。
zú zhī huáng jīn hēi dú zhī tún jù, qīng páo bái mǎ zhī héng xíng
卒之黃巾黑犢之屯聚,青袍白馬之橫行。
wáng yuē shū fū, jūn zhī guǎ xiōng, huò yīng bái rèn, yǒu jié dān yīng
王曰叔夫,君之寡兄,或攖白刃,有結丹纓。
chì shè huī ér qìng máo fèi, líng guāng tuí ér mào yuàn qīng shì kuī guó zú, shēn zhěn chén qíng, jì tōng hóu yú tài láo shù bó, shù wáng rén yǔ yáng shuǐ liú xīn, dì zi méi ér yān níng nán pǔ, wáng sūn yǔn ér cǎo biàn kōng chéng
赤社隳而箐茅廢,靈光頹而茂苑傾;式虧國族,深軫宸情,祭通侯於太牢束帛,戍王人與揚水流薪,帝子沒而煙凝南浦,王孫隕而草遍空城。
dào cháng líng zhī póu tǔ, shāng shén zhōu zhī lù chén
盜長陵之抔土,傷神洲之陸沉。
bǐ hé rén zāi, āi zāi zhì jīn! shěn fū shàng gǔ wèi pí gǔ zhī chǎng, běi hǎi wú lóng shé zhī zhèn lǐ dū wèi bù qǔ bù guī, lù píng yuán fēng liú dùn jǐn tàn mǎ líng zhī dào qióng, jiē lóng chéng zhī xiāo dùn
彼何人哉,哀哉至今!矧夫上谷為鼙鼓之場,北海無龍蛇之陣;李都尉部曲不歸,陸平原風流頓盡;嘆馬陵之道窮,嗟龍城之宵遁。
guó mén zé cè huà wàn qiān, jīng jié zé gōng xūn chǐ cùn, gān chéng wèi máo jǐ zhī chóu, zhèn dú shì yán méi zhī fēn
國門則策畫萬千,旌節則功勳尺寸,干城為矛戟之讎,酖毒是鹽梅之分。
héng jiàn chǐ yú shǎo qīng zhī shū, fēi suǒ wàng yú qián shén zhī lùn
恆見恥於少卿之書,非所望於錢神之論。
shèng rén lì yù héng ér mí yīn, chuí cuì qiú ér dú mèn, biàn diàn kōng tán, píng tái lǚ wèn, cì jīn yīng zé zhí zhèng wèi guì rén zhī láo, wàng shān tóu zé yán wèi jiē jūn zǐ zhī lìn
聖人勵玉衡而靡音,垂翠裘而獨悶,便殿空談,平台屢問,賜金罌則執政為貴人之牢,望山頭則延尉皆君子之吝。
rán zhǔ qī suī shàng fǎ wǔ xuān, chén dé zé yuǎn cán lián lán, shǐ bì nì ér gèng nán, yǎng yōng kuì ér mò shǔn
然主戚雖上法武宣,臣德則遠慚廉蘭,使臂逆而更難,養癰潰而莫吮。
suǒ yǐ liáo hǎi dōng xī, rén duō fàn shùn, dà hé nán běi, yě xián jī jǐn
所以遼海東西,人多犯順,大河南北,野咸饑饉。
guā tián jiè yǐ yì fán, yóu lái jù ér yù xùn, yù wáng shī ruò qiū fēng zhī juǎn kū, xià jiān chéng ruò cháo shuāng zhī cuì yīn chì yǔ dòng ér běi chí, huáng jīn míng ér xī zhèn, fēng hán gǔ zhī yī wán, jù yōng zhōu zhī jiǔ jùn
瓜田藉以益繁,尤來聚而愈迅,遇王師若秋風之卷枯,下堅城若朝霜之悴茵;赤羽動而北馳,黃金鳴而西振,封函谷之一丸,據雍洲之九郡。
chéng guō xū lún, yì guān xié yǔn, xī sì yǒu wèi shú zhī huá yuán, dān qīng yǒu bù guī zhī yú jìn
城郭胥淪,衣冠偕殞,犀兕有未贖之華元,丹青有不歸之于禁。
jì dù shǎn ér kòu guān, fù yú hé ér rù jìn, sān qiān lì xī zhī qí, shí wàn yíng fēng zhī rèn huáng jīn tái zhī màn cǎo kōng āi, bái yù zhàng zhī qīng fú jù zhèn
既度陝而叩關,復逾河而入晉,三千利犀之騎,十萬迎風之刃;黃金台之蔓草空哀,白玉仗之青罘俱震。
dì chè tiān bēng, hǎi jiāo xīng yǔn, chī yóu zhī dú wǔ mí tiān, xuān yuán zhī dǐng hú xū bìn
地坼天崩,海焦星隕,蚩尤之毒舞彌天,軒轅之鼎湖虛殯。
hèn huáng zhú yú qiān qiū, luò cāng wú yú yī shùn, jiāo gōng wèi xuè lèi zhī xiāng jūn, hè jià yǒu hū hún zhī zǐ jìn, diào wàng dì yǐ hé qī, shǐ kòu hūn ér nán jìn
恨黃竹於千秋,落蒼梧於一瞬,椒宮為血淚之湘君,鶴駕有呼魂之子晉,吊望帝以何期,矢叩閽而難進。
kě lián lèi yǔ zhī zhāo yáng, gèng yǒu fēng chén zhī cháng xìn, tóng guān zhuì mǎ liè zhī fēng, bǎi lù yǎn lóng ér zhī chūn
可憐淚雨之昭陽,更有風塵之長信,桐棺墜馬鬣之封,柏路掩龍輀之輴。
dāng sī shí yě, sì hǎi jīng fēi, sān líng dòng zhèn kè líng biāo ér dà zhāo, diào wǔ yún ér cháng hèn
當斯時也,四海驚飛,三靈恫震;溘靈飆而大招,吊五雲而長恨。
tiān shàng jiàng jūn zhī tiě mǎ jīng fēng, xuān líng xiào zǐ zhī bù yī fú chèn, sān bǎi nián yù zuò shū yí, shí liù shì jīn pū yè jìn
天上將軍之鐵馬驚風,宣陵孝子之布衣扶櫬,三百年玉座書移,十六世金鋪夜燼。
qiě yě liú tài wèi liú yú sū běi, láng yá wáng dù yú jiāng yīn, kū qín tíng ér guī hǔ xué, bo zhōu dǐng ér xiàn lóng xún
且也劉太尉留於蘇北,琅琊王渡於江陰,哭秦庭而歸虎穴,卜周鼎而陷龍潯。
mò líng wáng qì, àn rán yù jǐn, yì shuǐ hán fēng, bēi zāi zhèng shēn
秣陵王氣,黯然欲盡,易水寒風,悲哉正深。
jiāng jūn zhī shù běi yǎn, chán yú zhī bù xī lín, jiǎ hào zǐ yú yú chéng xià, bù lì lú fāng yú yàn mén, jiè bàng yù zhī lì, chěng hǔ láng zhī xīn
將軍之樹北偃,單于之部西臨,假號子輿於城下,不立盧芳於雁門,借蚌鷸之利,逞虎狼之心。
běi quē zhī lóu tái diào xiè, xī shān zhī sōng bǎi xiāo sēn, tài yè fān ér shí jīng cǎn dàn, mào líng fèi ér yù wǎn fú chén
北闕之樓台調謝,西山之松柏蕭森,太液翻而石鯨慘澹,茂陵廢而玉盌浮沉。
zhān shān hé ér yǔn tì, fǔ cǎo mù ér zhān jīn, suī jūn chóu zhī shǎo xuě, shí guó nàn zhī xiāng xún
瞻山河而隕涕,撫草木而沾襟,雖君仇之少雪,實國難之相尋。
méi wù wèi rán zhuō zhī dì, jiàn tái xìng tuán mǎng zhī jūn jì zhuī fēng ér xī jié, suì shè rì yǐ nán qīn
郿塢為燃卓之地,漸台興剸莽之軍;既追風而西捷,遂射日以南侵。
shǐ nán cháo tiān zǐ, běi fǔ dà chén, wū yī zé pī lún huī yǔ, huáng gé zé xuán dǎn wò xīn
使南朝天子,北府大臣,烏衣則披綸揮羽,黃葛則懸膽臥薪。
qì chéng cuò jié, shèng qǐ yōu yīn
器成錯節,聖啟憂殷。
zǔ shì yǎ yōng zhōu chū mù, liú fèng chūn mò dú hé qīn, zǔ liàn yú huáng zhě bā bǎi lǐ, jiāo pí xī shǔ zhě shí wàn rén
祖士雅雍州出牧,劉奉春冒頓和親,組練艅艎者八百里,鮫皮犀屬者十萬人。
shù jī fú lí wú yǐn jiāng zhī zhì, lǎo pí chéng wò lù zhī xūn, ér nǎi dōng hūn hóu zhī shī dé, cāng wú wáng zhī bù jūn, yù ér chǒng jīn lián zhī bù, lì huá zhǎng yù shù zhī yín
庶幾佛狸無飲江之志,老羆成臥路之勛,而乃東昏侯之失德,蒼梧王之不君,玉兒寵金蓮之步,麗華長玉樹之淫。
bǎi liáng jiàn zhāng, zé dú xī jīng zhī zhào guǐ lín chūn jié qǐ, zé hào xué shì zhī kǒng pín
柏梁建章,則讀西京之趙鬼;臨春結綺,則號學士之孔嬪。
wú yú yuè yàn, lǔ jiǔ liáng zūn
吳歈越艷,魯酒梁樽。
xiān jiàn hū yù bēi xiàng zhù, hòu zhēng fū jiǔ chí ròu lín, wèn wā míng yú wèi guān wèi sī, yù lóng gǔn yú ruò wáng ruò cún shì jiāng dū ér wèi wǔ, nǐ cháng chéng ér bù wén, guān gài zhī yín qīng jù mǎn, cháo táng zhī tóng xiù xiāng yīn
先見乎玉杯象箸,後征夫酒池肉林,問蛙鳴於為官為私,御龍袞於若亡若存;視江都而為武,擬長城而不文,冠蓋之銀青俱滿,朝堂之銅臭相因。
dàn zhī ān shí zhī dǔ shù, hé zhǐ yuán guī zhī bì chén, chǔ qiú wú xīn tíng zhī lèi, yuè jué fēi shí shì zhī yīn, nán xú zhī jiǎ bīng bù jìn, féi shuǐ zhī cǎo mù wú shén, bài jiǎng hóu wèi líng dì, yì bái yàn wèi guó bīn, níng yòu zé kǒng yú jiāng zǒng, kǔn wài zé zǔ yuē wáng dūn, jiàng xiàng jiē gēng shǐ zhī yáng wèi, yì guān duō nán dù zhī yàn mín
但知安石之賭墅,何止元規之避塵,楚囚無新亭之淚,越絕非石室之音,南徐之甲兵不勁,淝水之草木無神,拜蔣侯為靈帝,弋白雁為國賓,寧右則孔愉江總,閫外則祖約王敦,將相皆更始之羊胃,衣冠多南渡之雁民。
yí qí jí yǐ, kuàng yǒu qiáng lín
宜其及矣,況有強鄰。
yú shì qīng rén hé shàng zhī shī, tiān shì tōng hǎo zhī shǐ, wèi xǔ qí guàn dài chūn qiū, suì zhì fū jīng zhēn tiān dì sū shǔ guó zhī máo jié zhōng liú, yǔ kāi fǔ zhī jiāng guān yǒng qì
於是清人河上之師,天室通好之使,未許其冠帶春秋,遂致夫荊榛天地;蘇屬國之旄節終留,庾開府之江關永棄。
yī diāo zhàng zhī qiān lǐ, zhú lóng jū zhī wàn qí, tóu biān zé huái shuǐ bù liú, yìn mǎ zé cháng jiāng wú jì, bái yǔ sǐ qí kǒng míng, lǜ zhì wáng qí dào jì
衣貂帳之千里,逐龍駒之萬騎,投鞭則淮水不流,飲馬則長江無際,白羽死其孔明,綠幟亡其道濟。
jiē hū yáng zhōu gē wǔ zhī chǎng, léi táng luó yī zhī dì, yī dàn yān kōng, qiān qiū jǐng yì
嗟乎揚州歌舞之場,雷塘羅衣之地,一旦煙空,千秋景異。
mǎ sī suí yuàn zhī fēng, shèn tǔ hǎi mén zhī qì, cháo shàng guǎng líng ér jì mò, zhī fā qióng huā ér qiáo cuì
馬嘶隋苑之風,蜃吐海門之氣,潮上廣陵而寂寞,枝發瓊花而憔悴。
jù lù shā bēng, cháng píng wǎ suì, chái hǔ xiāng lín, jiāo ní yuǎn tuì
巨鹿沙崩,長平瓦碎,豺虎相鄰,蛟鯢遠退。
guǐ yǒu cǎo shè zhī móu, tiān tóng chún shǒu zhī zuì, chán qiāng kōng tiě wèng zhī chéng, hú shǐ luò jǐn shān zhī lěi
鬼有草社之謀,天同鶉首之醉,欃槍空鐵甕之城,弧矢落緊山之壘。
tiān zǐ méng chén, jiāng jūn zhàng yì, zhǐ dào jiàng wáng, cháng ān jiù dì zhū jiǔ yú chèn zhī xiū, qīng yī xíng jiǔ zhī shì
天子蒙塵,將軍仗義,軹道降王,長安舊帝;朱酒輿櫬之羞,青衣行酒之事。
bái rì cāng máng, huáng yún tiáo dì
白日蒼茫,黃雲迢遞。
hú jí zhī jǐn sè xīn diào, dài mǎ zhī dān zōng zhà xì xuán wǔ chí biān, jǐng yáng gōng lǐ, mò chóu zhī gē wǔ hé rú, cháng lè zhī zhōng shēng yǐ yǐ, xié yáng guī ér yàn zi qiū fēi, màn cǎo píng ér hòu hú yuè qǐ qín huái yì diǎn qīng yān, táo yè sān shēng yú shì, mí wú biàn yú gù gōng, méi tái bì yú jiù nèi, píng kāng zhī xiàng jué jī míng, zhōng lǐng zhī shān kōng hè lì fēng chén xiāo suǒ xī shí èr lóu, yān yǔ qī mí xī sì bǎi sì
胡嫉之錦瑟新調,代馬之丹鬃乍系;玄武池邊,景陽宮裡,莫愁之歌舞何如,長樂之鐘聲已矣,斜陽歸而燕子秋飛,蔓草平而後湖月起;秦淮一點青煙,桃葉三聲漁市,蘼蕪遍於故宮,莓苔碧於舊內,平康之巷絕雞鳴,鍾嶺之山空鶴唳;風塵蕭索兮十二樓,煙雨淒迷兮四百寺。
wū tí shàng yuàn zhī huā, què zào xiào yuán zhī shù
烏啼上苑之花,鵲噪孝園之樹。
gù lǎo tūn shēng, xíng rén yǔn tì yīn wáng zǐ mài xiù zhī gē, zhōu dài fū shǔ lí zhī lèi, tiān dì hé xīn, shān hé hé zuì? ruò fú lóng zhǒng kùn ér bèi nú, fèng yí jiàng ér wèi bì, zhú yàn zhī ér shàng chí, bào pí pá ér běi qù, hēi shān zhī yuè nián nián, qīng zhǒng zhī huā suì suì, shì chù yǒu tú dú zhī yín, dǔn fā yǒu kūn ér zhī lèi
故老吞聲,行人隕涕;殷王子麥秀之歌,周大夫黍離之淚,天地何心,山河何罪?若夫龍種困而被奴,鳳儀降而為婢,逐燕支而上馳,抱琵琶而北去,黑山之月年年,青冢之花歲歲,室處有荼毒之淫,躉發有髡髵之累。
yú shì gān mù qún xìng, fēng yún bì huì, xìng liù yuè zhī shī, zhèn jiǔ tiān zhī ruì, héng hǎi fú bō, gē chuán xià lài
於是竿木群興,風雲畢會,興六月之師,振九天之銳,橫海伏波,戈船下瀨。
guǐ wáng qín zhī chén shèng, xiào ān liú zhī dí yì, zhū yīn tōng yú xì xià, zhǎn zhēn fù yú zhàng wài
軌亡秦之陳勝,效安劉之翟義,誅殷通於戲下,斬甄阜於帳外。
qīng què yān téng, huáng lóng yún mài
青雀煙騰,黃龍雲邁。
kuā fū yǒu tóu zhàng zhī xīn, lǔ yáng wú wǎn gē zhī jì, bīng ruò lǔ qiáng, dì róu rén cuì, shāng xīn yú wáng zǐ bái yī, jué wàng yú jiāng jūn pú lèi tián héng zhī wǔ bǎi jūn rén, xiàng jí zhī bā qiān zǐ dì
夸夫有投杖之心,魯陽無挽戈之計,兵弱虜強,地柔人脆,傷心於王子白衣,絕望於將軍蒲類;田橫之五百軍人,項藉之八千子弟。
píng líng dōng ér huáng dú kě mài, dà zé zuǒ ér wū zhuī bù shì
平陵東而黃犢可賣,大澤左而烏騅不逝。
tiān xiāo xiāo xī bù míng, rì huāng huāng xī yù yì shāng liǎng zhèn zhī bù guī, tòng gū chéng zhī yǐ kuì
天蕭蕭兮不明,日荒荒兮欲曀;傷兩鎮之不歸,痛孤城之已潰。
wén chǔ gē zé bù qǔ xiāo tiáo, tīng hú jiā zé zhēng fū xū xī, guó shāng bēi ér yīn yǔ shēn, zhàn guǐ kū ér chóu biāo lì
聞楚歌則部曲蕭條,聽胡笳則征夫歔欷,國殤悲而陰雨深,戰鬼哭而愁飆厲。
yān cǎo yī rán, jiāng hú rú shì, yì pò guī lái, líng fēng tì sì
煙草依然,江湖如是,毅魄歸來,靈風涕泗。
zhì ruò jiāng guān bú jiàn, xiāng guó hé fāng kēng jì kù yú xīn ān, huǒ fù liè yú xián yáng
至若江關不見,鄉國何方;坑既酷於新安,火復烈於咸陽。
gǔ shuǐ wú fú yún zhī shǐ, kūn shān fēi xíng yǔ zhī xiāng
谷水無浮雲之使,崑山非行雨之鄉。
gū sū fēng huǒ, zuì lǐ wú huāng cǎo rù yǔ ér zhī guǎn, yuè míng xiāng xiè zhī láng
姑蘇烽火,檇李蕪荒;草入語兒之館,月明鄉屧之廊。
měi rén zé zǐ tái huáng tǔ, yīng xióng zé bái cǎo qīng shuāng, fēng hé wéi ér cǎn cǎn, yún hé shì ér máng máng
美人則紫薹黃土,英雄則白草青霜,風何為而慘慘,云何事而茫茫。
lǐ hún xī chūn lán qiū jú, diào gǔ xī shān gāo shuǐ cháng, cuì qióng zhī ér wú sè, líng yáo cǎo xī bù fāng
禮魂兮春蘭秋菊,弔古兮山高水長,悴瓊枝而無色,零瑤草兮不芳。
sān qiū guì lěng, shí lǐ hé xiāng, jǐng guāng àn àn xī xiāo hún, yān bō mò mò xī duàn cháng yè bù mèi ér yǐn yǐn, lèi zhān jīn ér làng làng
三秋桂冷,十里荷香,景光黯黯兮銷魂,煙波漠漠兮斷腸;夜不寐而隱隱,淚沾襟而浪浪。
hé rì dù yīng huā zhī yuè, hé nián guī dài mào zhī liáng yàn cháo kū liǔ, dié wǔ kōng qiáng, lú tóu wú xiǎo fù zhī jiǔ, chéng dōng fēi shào nián zhī chǎng
何日度鶯花之月,何年歸玳瑁之梁;燕巢枯柳,蝶舞空牆,壚頭無小婦之酒,城東非少年之場。
jiù yóu líng xiè, dú lěi huāng liáng, guī qù ér dù juān tí yuè, lì wēi ér jīng wèi tián hǎi
舊遊零謝,獨壘荒涼,歸去而杜鵑啼月,力微而精衛填海。
kuàng fū guó tún jiā nán, xiān zi yún wáng, fǎng péng xián yú yào shì, cóng mò yǔn yú shǒu yáng, liú yí gū yú lú è, céng zhàng jiàn yú róng háng
況夫國屯家難,先子云亡,訪彭咸於藥室,從墨允於首陽,留遺孤於廬堊,曾仗劍於戎行。
jì yún fān zhī wú lù, nì tǔ shì ér zì shāng, wáng zhāng zhī niú yī kōng wò, mǎ qīng zhī dú bí pín chuān wáng ní zhī chē zhǎng sù, fàn yè zhī shè kōng xuán, rèn xī huá dān yī jiàn zhǒu, sūn shū áo něi guǐ shuí tián
濟雲帆之無路,匿土室而自傷,王章之牛衣空臥,馬卿之犢鼻頻穿;王尼之車長宿,范曄之麝空懸,任西華單衣見肘,孫叔敖餒鬼誰田。
ruò líng zé hǎi chóu shí liù, duǎn fā zé shuāng jìng sān qiān wéi wǒ shēng zhī bù chén, dīng qióng kù zhī cāng tiān
弱齡則海籌十六,短髮則霜鏡三千;惟我生之不辰,丁窮酷之蒼天。
ruò nǎi tiān nán dǐng dìng, zhè yòu lóng qiān liú wén shū nán yáng bái shuǐ, yuè gōu jiàn cǎi gé fēi yuān
若乃天南鼎定,浙右龍騫;劉文叔南陽白水,越勾踐采葛飛鳶。
qián kūn zhòng zhào, rì yuè shuāng xuán, hú zhōng jiǎ yǒng, nèi dì zhēng xiān, sī mǎ bǐng zhōng jūn zhī yuè, yú rén huī shàng jiàng zhī zhān sān wú yú liè, qī jùn fēng yān, piān zhōu shì jí, sān gǔ qì jiān
乾坤重照,日月雙懸,湖中賈勇,內地爭先,司馬秉中軍之鉞,虞人麾上將之旃;三吳漁獵,七郡風煙,扁舟勢疾,三鼓氣堅。
yú nǎi piāo yáo zé guó, zhí zhú háng jiān
余乃飄搖擇國,躑躅行間。
yǐn jūn qīn zhī sù hèn, yù jiā guó zhī fán yuān, duǎn yī zé dōng zhōu wáng mìng, cháng jǐ zé xī yē bèi yuán
飲君親之夙恨,郁家國之煩冤,短衣則東州亡命,長戟則西掖備員。
jì yǒu zhì yú miǎn zhòu, qǐ wú xīn yú sàng yuán wǔ dài fū zhāo guān mǎ dù, zhāng liú hóu cāng hǎi lóng qián, wán qǐ fēi fēng hóu zhī gǔ, yú qiáo dāng yòng wǔ zhī nián, qiān lǐ zhī yuè míng gǔ jiǎo, wǔ hú zhī chūn fàn lóu chuán, yú lóng pán yú jiǎ zhàng, qiú mǎ zhuàng yú gē chán, jǐn qú shū sān jūn gāo yàn, jīn pǒ luó zhū jiàng kòu xián
既有志於免胄,豈無心於喪元;伍大夫昭關馬渡,張留侯倉海龍潛,紈綺非封侯之骨,漁樵當用武之年,千里之月明鼓角,五湖之春泛樓船,魚龍蟠於甲帳,裘馬壯於戈鋋,錦氍毹三軍高宴,金叵羅諸將扣舷。
jì chōng xià shèng, liáo tuō zhōng juān, cǎo xí zé yuǎn kuì kǒng zhāng, rù mù zé shēn cán zhòng xuān, tāo hán zhèn zé, fēng lì yóu quán, qín dì zhī chuí wèi zhōng, chǔ wáng zhī mù bù biān
既充下乘,聊托中涓,草檄則遠愧孔璋,入幕則深慚仲宣,濤寒震澤,風厲由拳,秦帝之椎未中,楚王之墓不鞭。
shí wú wén fàn, rén fēi cè quán, lóng yī shì yǐ, yú fú kùn yān
時無文范,人非策權,龍衣逝矣,魚服困焉。
wú míng chè zhī gōng míng hé zài, qín wǔ yáng zhī quán yǒng kān lián, wú yào lí máo yīn fēng zhuǎn, chǔ gōng shèng gāo yǐ míng jiān, gāo jiàn lí zhī zhù shēng wǎng yǐ, xú fū rén zhī bǐ shǒu yī rán, wáng chǔ zhī gōng bù jiù, bào hán zhī zhì shuí chuán? jiān yǐ wǔ mǎ zé guǎ jūn yún mèng, liù lóng zé tiān wáng dí quán, sān hù wáng qín zhī chèn, jiǔ gē āi yǐng zhī piān
吳明徹之功名何在,秦武陽之拳勇堪憐,吳要離矛因風轉,楚龔勝膏以明煎,高漸離之築聲往矣,徐夫人之匕首依然,亡楚之功不就,報韓之志誰傳?兼以五馬則寡君雲夢,六龍則天王翟泉,三戶亡秦之讖,九歌哀郢之篇。
gōng chéng jī mǐ, míng jiǎ sū yàn, yì gōng jí jié, zhuàng fū bù hái
功成姬羋,名假蘇燕,義公即劫,壯夫不還。
wáng póu liǎo é sān fèi, xià fù yōng bǎo shí nián, rù lín zì kuì fū jiè zǐ tuì, dǎo hǎi shēn cán fū lǔ zhòng lián
王裒蓼莪三廢,夏馥傭保十年,入林自愧夫介子退,蹈海深慚夫魯仲連。
guǎn níng zào mào, jī zǐ cháo xiǎn, yān duàn yíng mén zhī liǔ, shuāng diāo mù fǔ zhī lián
管寧皂帽,箕子朝鮮,煙斷營門之柳,霜凋幕府之蓮。
guó wáng jiā pò, jūn bài shēn quán, zhāo hún ér xiāng jiāng yǒu lèi, cóng jūn ér shǔ guó wú xián
國亡家破,軍敗身全,招魂而湘江有淚,從軍而蜀國無弦。
āi zāi yù jué, yǐ yǐ hé yán! wū hū! yú shēng yú liè huáng zhī nián, cháng yú shèng ān zhī shì, zuǒ wēi lǔ yǐ yú zhēng, cóng cháng xīng ér zài qǐ zhuī huái gù jūn, hé zāng hé fǒu
哀哉欲絕,已矣何言!嗚呼!餘生於烈皇之年,長於聖安之世,佐威虜以於征,從長興而再起;追懷故君,何臧何否。
yán niàn xiāng chén, hé gōng hé zuì
言念相臣,何功何罪。
huò gàn shí ér xiāo yī, huò zhuì zān ér yí ěr, huò mài fàn yǐ zì cháng, huò ròu mí zhī kān chǐ
或旰食而宵衣,或墜簪而遺珥,或麥飯以自嘗,或肉糜之勘恥。
tuī běn xiān cháo, zhuī yuán huò shǐ, shén zǔ zhī chuí gǒng bù cháo, xī miào zhī wěi qiú ér lǐ, zuì mò shèn yú zhào gāo, hài mò shēn fū bāo sì, wéi qū máo xià zhī yù, yú zhū fú zhī cì sǐ, suī dà chén zhī wú xíng, fēi shèng rén zhī dé yǐ
推本先朝,追原禍始,神祖之垂拱不朝,熹廟之委裘而理,罪莫甚於趙高,害莫深夫褒姒,惟屈氂下之獄,輿朱浮之賜死,雖大臣之無刑,非聖人之得已。
zhì yú wǔ shì lún zōng, sān cháo jiù shì, zhǐ chù sè wèi liáng guī, chì cǎi zhī wèi nìng guǐ
至於五世倫宗,三朝舊事,指觸瑟為良規,斥采芝為佞軌。
shǐ xīng huì zhī běi fēng, xiàn ní tú yú nán jì, yīn shēn yuán zhī fāng lüè kōng kōng, wáng yí fǔ zhī fēng liú ěr ěr
使腥穢之北風,陷泥塗於南紀,殷深源之方略空空,王夷甫之風流爾爾。
ruò nǎi wēi lǔ piān bì, cháng xīng wén lì, yuán fēi jiàng shuài zhī cái, wèi yǒu gōng hóu zhī qì, xìng huái hóng hú zhī xíng, pō jiàn lóng shé zhī zhì, rì rì hú chuáng zhī wò, yè yè jūn tiān zhī zuì, jì yī zhàn zhī wèi shēn, yú jiǔ sǐ ér mí huǐ
若乃威虜偏裨,長興文吏,原非將帥之才,未有公侯之器,興懷鴻鵠之形,頗見龍蛇之志,日日胡床之臥,夜夜鈞天之醉,既一戰之未申,渝九死而靡悔。
huáng tǔ yī póu, dān qīng wàn sì
黃土一抔,丹青萬禩。
yú cǎo mù mén tíng, qí cháng jiā shì, jiā shū rén huáng gǔ zhī bēi, xiān wén zhōng bái hóng zhī qì, fēi wú dé yào zhī qī, shàng yǒu wén jī zhī zǐ, yì guān lián yú dù qū, xìng shì tōng fū huái lǐ
余草木門庭,旂常家世,家淑人黃鵠之悲,先文忠白虹之氣,非無德曜之妻,尚有文姬之姊,衣冠連於杜曲,姓氏通夫槐里。
jì shí wú xiāng, wàng chén yǒu dì, fàn dān zhī zèng zhǎng hán, biàn bīn zhī shī wèi qì, dá shì qióng tú zhī bēi, zhuàng fū qí lù zhī lèi
寄食無鄉,望塵有地,范丹之甑長寒,卞彬之虱未棄,達士窮途之悲,壯夫歧路之淚。
zài niàn zān yīng, yán huái bāng guó, hèn yù yán ér shēng yǐ tūn, chóu jiāng sù ér lèi zhān yì, hé bì yōng mén zhī qín, wú jiǎ wǔ líng zhī dí
載念簪纓,言懷邦國,恨欲言而聲已吞,愁將訴而淚沾臆,何必雍門之琴,無假武陵之笛。
rì yuè rú chí, qīn péng bù shí, dú jiàn kōng náng, sān jiāng làng jī
日月如馳,親朋不識,獨劍空囊,三江浪跡。
rén róng gǔ lì zhī kuáng, shì xiào yú gōng zhī pǐ, hùn zī yǔ zhī gāo xián, jié tú xiāo zhī háo kè , sān sāng shēng zài yù zhī qī, yī fàn yǒu qiān jīn zhī zhí, wàng jiù xiāng ér yún yǐng cāng cāng, diào gù lěi ér fēng shēng cè cè
人容鼓吏之狂,世笑愚公之癖,混緇羽之高賢,結屠簫之豪客 ,三桑生再浴之期,一飯有千金之值,望舊鄉而雲影蒼蒼,吊故壘而風聲惻惻。
jiǎng xǔ zhī jìng bù kāi, wáng yóu zhī zhōu shí chū
蔣詡之徑不開,王猷之舟時出。
qiū shuǐ tiáo yáo, hán lín xiāo sè, yě shòu mù hào, qún yā wǎn jí, hè lì shuāng jīng, ōu mián yuè zhí, guò ěr shāng shén, yǎng tiān dāi xī
秋水迢遙,寒林蕭瑟,野獸暮號,群鴉晚集,鶴唳霜驚,鷗眠月直,過耳傷神,仰天呔息。
shān qì xī jiāng guāng, chūn yáng xī qiū sè
山氣兮江光,春陽兮秋色。
piáo yáo kōng jiù zhù zhī tán, láng jiāng yǒu xiān péi zhī jǐ, jiāo lóng fēi yù yǔ zhī qī, kūn péng wú yù fēng zhī lì, hán wáng sūn zhī chéng xià, zhī yǐ shuí rén sòng rú yì zhī táng qián, shāng xīn hé jí
嫖姚空舊築之壇,郎將有先陪之戟,蛟龍非遇雨之期,鯤鵬無御風之力,韓王孫之城下,知已誰人;宋如意之堂前,傷心何極。
xià jiāng dàn jiàn fū lù lín, yí qiáo wèi féng fū huáng shí
下江但見夫綠林,圯橋未逢夫黃石。
cǐ gū chén suǒ yǐ chuò shí ér fǔ xīn, zhěn gē ér yú yì zhě yě
此孤臣所以輟食而拊心,枕戈而於邑者也。