strong wáng zhě bù chén strong
王者不臣
wáng zhě suǒ yǐ bù chén sān, hé yě? wèi tiān wáng zhī hòu, qī zhī fù mǔ, yí dí yě. bù chén èr wáng zhī hòu zhě, zūn xiān wáng tōng tiān xià zhī sān tǒng yě. shī yún:" yǒu kè yǒu kè, yì bái qí mǎ." wèi wēi zǐ cháo zhōu yě. shàng shū yuē:" yú bīn zài wèi." bù chén dān zhū yě. bù chén qī fù mǔ hé? qī zhě, yǔ jǐ yī tǐ, gōng chéng zōng miào, yù de qí huān xīn, shàng chéng xiān zǔ, xià jì wàn shì, chuán yú wú qióng, gù bù chén yě. chūn qiū yuē:" jì jì jiāng guī yú jīng shī." fù mǔ zhī yú zi, suī wèi wáng hòu, zūn bù jiā yú fù mǔ, jiā wáng hé. wáng zhě bù chén yě. yòu jī sòng sān shì nèi qǔ yú guó zhōng, wèi wú chén yě. yí dí zhě, yǔ zhōng guó jué yù yì sú, fēi zhōng hé qì suǒ shēng, fēi lǐ yì suǒ néng huà, gù bù chén yě. chūn qiū chuán yuē:" yí dí xiāng yòu, jūn zǐ bù jí." shàng shū dà chuán yuē:" zhēng shuò suǒ bù jiā, jí jūn zǐ suǒ bù chén yě."
王者所以不臣三,何也?谓天王之后,妻之父母,夷狄也。不臣二王之后者,尊先王通天下之三统也。《诗》云:“有客有客,亦白其马。”谓微子朝周也。《尚书》曰:“虞宾在位。”不臣丹朱也。不臣妻父母何?妻者,与己一体,恭承宗庙,欲得其欢心,上承先祖,下继万世,传于无穷,故不臣也。《春秋》曰:“纪季姜归于京师。”父母之于子,虽为王后,尊不加于父母,加王何。王者不臣也。又讥宋三世内娶于国中,谓无臣也。夷狄者,与中国绝域异俗,非中和气所生,非礼义所能化,故不臣也。《春秋传》曰:“夷狄相诱,君子不疾。”《尚书大传》曰:“正朔所不加,即君子所不臣也。”
wáng zhě yǒu zàn bù chén zhě wǔ, wèi jì shī shòu shòu zhī shī, jiàng shuài yòng bīng sān lǎo wǔ gēng. bù chén jì shī zhě, fāng yǔ zūn zhě pèi yě. bù chén shòu shòu zhī shī zhě, zūn shī zhòng dào, yù shǐ jí chén tiān rén zhī yì yě, gù lǐ xué jì yuē:" dāng qí wèi shī, zé bù chén yě. dāng qí wèi shī, zé bù chén yě." bù chén jiàng shuài yòng bīng zhě, zhòng shì zhòng wèi dí guó, guó bù kě cóng wài zhì, bīng bù kě cóng nèi yù, yù chéng qí wēi, yī qí lìng. chūn qiū zhī yì, bīng bù chēng shǐ, míng bù kě chén yě. bù chén sān lǎo wǔ gēng zhě, yù lǜ tiān xià, wéi rén zǐ dì. lǐ yuē:" fù shì sān lǎo, xiōng shì wǔ gēng."
王者有蹔不臣者五,谓祭尸、受授之师,将帅用兵、三老、五更。不臣祭尸者,方与尊者配也。不臣受授之师者,尊师重道,欲使极陈天人之意也,故《礼 学记》曰:“当其为师,则不臣也。当其为尸,则不臣也。”不臣将帅用兵者,重士众为敌国,国不可从外治,兵不可从内御,欲成其威,一其令。《春秋》之义,兵不称使,明不可臣也。不臣三老、五更者,欲率天下,为人子弟。《礼》曰:“父事三老,兄事五更。”
wáng zhě bù chún chén zhū hóu hé? zūn zhòng zhī. yǐ qí liè tǔ chuán zǐ sūn, shì shì chēng jūn, nán miàn ér zhì. fán bù chén yì. cháo zé yíng zhī yú zhe, jìn zé dài zhī yú zuò jiē, shēng jiē zì xī jiē, wèi tíng liáo, shè jiǔ bīn, xiǎng lǐ ér hòu guī. shì yì yú zhòng chén yě.
王者不纯臣诸侯何?尊重之。以其列土传子孙,世世称君,南面而治。凡不臣异。朝则迎之于著,觐则待之于阼阶,升阶自西阶,为庭燎,设九宾,享礼而后归。是异于众臣也。
shǐ fēng zhī jūn bù chén zhū fù dì hé? bù rěn yǐ jǐ yī rì zhī gōng dé jiā yú zhū fù kūn dì yě. gù lǐ fú chuán yuē:" fēng jūn zhī zǐ bù chén zhū fù, fēng jūn zhī sūn jǐn chén zhī."
始封之君不臣诸父、弟何?不忍以己一日之功德加于诸父、昆弟也。故《礼 服传》曰:“封君之子不臣诸父,封君之孙尽臣之。”
lǐ fú chuán yuē:" zi dé wèi fù chén zhě, bù yí shàn zhī yì yě." shī yún:" wén wǔ shòu mìng, zhào gōng suī hàn." zhào gōng, wén wáng zǐ yě. chuán yuē:" zi bù dé wèi fù chén zhě, guī mén shàng hé, cháo tíng shàng jìng, rén bù néng wú guò shī, wèi ēn shāng yì yě."
《礼 服传》曰:“子得为父臣者,不遗善之义也。”《诗》云:“文武受命,召公虽翰。”召公,文王子也。《传》曰:“子不得为父臣者,闺门尚和,朝廷尚敬,人不能无过失,为恩伤义也。”
wáng zhě chén bù dé wèi zhū hóu chén, yǐ qí zūn dāng yǔ zhū hóu tóng. chūn qiū chuán yuē:" xǔ gōng bù shì, dài yǐ chū." huò yuē: wáng zhě chén dé fù wèi zhū hóu chén zhě, wèi shuāi shì zhǔ shàng bù míng, xián zhě fēi qí zuì ér qù, dào bù shī xíng, bǎi xìng bù dé qí suǒ, fù lìng dé wèi zhū hóu chén, shī xíng qí dào. yì yuē:" bù shì wáng hóu." cǐ jù yán wáng zhī zhì shì chén yě, yán bù shì wáng kě zhī, fù yán hóu zhě, míng nián shào fù dé shì yú zhū hóu yě.
王者臣不得为诸侯臣,以其尊当与诸侯同。《春秋传》曰:“许公不世,待以初。”或曰:王者臣得复为诸侯臣者,为衰世主上不明,贤者非其罪而去,道不施行,百姓不得其所,复令得为诸侯臣,施行其道。《易》曰:“不事王侯。”此据言王之致仕臣也,言不事王可知,复言侯者,明年少复得仕于诸侯也。
wáng zhě chén yǒu bù míng zhě wǔ: xiān wáng lǎo chén bù míng. qīn yǔ xiān wáng lù lì gòng zhì guó tóng gōng yú tiān xià, gù zūn ér bù míng yě. shàng shū yuē:" zī, ěr bó." bù yán míng yě, bù míng zhě, guì xián zhě ér yǐ. gòng chéng xiān zǔ gōng dé, dé jiā yú bǎi xìng zhě yě. chūn qiū yuē:" dān fù bù yán míng." chuán yuē:" dài fū zhī mìng yú tiān zǐ zhě dà yě." shèng dé zhī shì bù míng, zūn xián yě. chūn qiū yuē:" gōng dì shū xì." zhū fù zhū xiōng bù míng. zhū fù zhū xiōng zhě, qīn yǔ jǐ fù xiōng yǒu dí tǐ zhī yì yě. shī yún:" wáng yuē shū fù." chūn qiū chuán yuē:" wáng lǐ zhě hé? wú zhǎng zhī chēng yě. bù míng shèng dé zhī shì zhě, bù kě qū jué lù yě." gù hán shī nèi zhuàn yuē:" shī chén zhě dì, jiāo yǒu shòu chén zhě wáng, chén chén zhě jué, lǔ chén zhě wáng bù xíng."
王者臣有不名者五:先王老臣不名。亲与先王戮力共治国同功于天下,故尊而不名也。《尚书》曰:“咨,尔伯。”不言名也,不名者,贵贤者而已。共成先祖功德,德加于百姓者也。《春秋》曰:“单父不言名。”《传》曰:“大夫之命于天子者大也。”盛德之士不名,尊贤也。《春秋》曰:“公弟叔盻。”诸父、诸兄不名。诸父、诸兄者,亲与己父、兄有敌体之义也。《诗》云:“王曰叔父。”《春秋传》曰:“王礼者何?无长之称也。不名盛德之士者,不可屈爵禄也。”故《韩诗内传》曰:“师臣者帝,交友受臣者王,臣臣者爵,鲁臣者亡不行。”
strong shī guī strong
蓍龟
tiān zǐ xià zhì shì, jiē yǒu shī guī zhě, zhòng shì jué yí, yì bù zì zhuān. shàng shū yuē:" nǚ zé yǒu dà yí, móu jí qīng shì, móu jí shù rén, móu jí bǔ shì." dìng tiān xià zhī jí xiōng, chéng tiān xià zhī wěi wěi zhě, mò shàn hū shī guī.
天子下至士,皆有蓍龟者,重事决疑,亦不自专。《尚书》曰:“女则有大疑,谋及卿士,谋及庶人,谋及卜筮。”定天下之吉凶,成天下之亹亹者,莫善乎蓍龟。
lǐ sān zhèng jì yuē:" tiān zǐ guī zhǎng yī chǐ èr cùn, zhū hóu yī chǐ, dài fū bā cùn, shì liù cùn. guī yīn, gù shù ǒu yě. tiān zǐ shī zhǎng jiǔ chǐ, zhū hóu qī chǐ, dài fū wǔ chǐ, shì sān chǐ. shī yáng, gù shù qí yě."
《礼三正记》曰:“天子龟长一尺二寸,诸侯一尺,大夫八寸,士六寸。龟阴,故数偶也。天子蓍长九尺,诸侯七尺,大夫五尺,士三尺。蓍阳,故数奇也。”
suǒ yǐ xiān móu jí qīng shì hé? xiān jìn rén shì, niàn ér bù néng dé, sī ér bù néng zhī, rán hòu wèn yú shī guī. shèng rén dú jiàn xiān dǔ, bì wèn zhe guī hé? shì bù zì zhuān yě. huò yuē: qīng wēi wú duān xù, fēi shèng rén suǒ jí, shèng rén yì yí zhī. shàng shū yuē:" nǚ zé yǒu yí." wèi wǔ wáng yě. gān cǎo kū gǔ, zhòng duō fēi yī, dú yǐ zhuó guī hé? cǐ tiān dì zhī jiān shòu kǎo zhī wù, gù wèn zhī yě. guī zhī wèi yán jiǔ yě, shī zhī wèi yán qí yě, jiǔ cháng yì yě. guī yuē bo shī yuē shì hé? bo, fù yě, bào jiàn zhào cè yě zhě xìn yě, jiàn qí guà yě. shàng shū yuē:" bo sān guī." lǐ shì guān jīng yuē:" shì yú miào mén wài."
所以先谋及卿士何?先尽人事,念而不能得,思而不能知,然后问于蓍龟。圣人独见先睹,必问著龟何?示不自专也。或曰:清微无端绪,非圣人所及,圣人亦疑之。《尚书》曰:“女则有疑。”谓武王也。干草枯骨,众多非一,独以灼龟何?此天地之间寿考之物,故问之也。龟之为言久也,蓍之为言耆也,久长意也。龟曰卜、蓍曰筮何?卜,赴也,爆见兆筴也;者信也,见其卦也。《尚书》曰:“卜三龟。”《礼 士冠经》曰:“筮于庙门外。”
shì huà guà suǒ yǐ bì yú miào hé? tuō yì guī zhì yú xiān zǔ zhì zūn, gù yīn xiān zǔ ér wèn zhī yě.
筮画卦所以必于庙何?托义归智于先祖至尊,故因先祖而问之也。
bo, chūn qiū hé fāng? yǐ wéi yú xī fāng dōng miàn, gài shī zhī chù yě. bo shí xī xiàng, jǐ bo tuì, dōng xiàng. wèn shī yú dōng fāng miàn, yǐ shǎo wèn lǎo zhī yì.
卜,春秋何方?以为于西方东面,盖蓍之处也。卜时西向,己卜退,东向。问蓍于东方面,以少问老之义。
pí biàn sù jī, qiú zhī yú zhì yě. lǐ yuē:" pí biàn sù jī, shì yú miào mén zhī wài."
皮弁素积,求之于质也。《礼》曰:“皮弁素积,筮于庙门之外。”
huò yuē: tiān zǐ zhān bǔ jiǔ rén, zhū hóu qī rén, dài fū wǔ rén, shì sān rén. yòu shàng shū yuē:" sān rén zhàn, zé cóng èr rén zhī yán."
或曰:天子占卜九人,诸侯七人,大夫五人,士三人。又《尚书》曰:“三人占,则从二人之言。”
bú jiàn jí xiōng yú shī, fù yǐ bo hé? shī zhě, yáng dào duō biàn, biàn nǎi chéng.
不见吉凶于蓍,复以卜何?蓍者,阳道多变,变乃成。
guī yǐ jīng huǒ zhuó zhī hé? lǐ zá jì yuē:" guī, yīn zhī lǎo yě. shī, yáng zhī lǎo yě. lóng fēi shuǐ bù chǔ, guī fēi huǒ bù zhào. yǐ yáng dòng yīn yě." bì yǐ jīng zhě, qǔ qí jiū yīn yě. lǐ sān zhèng jì yuē:" zhuó guī yǐ jīng." yǐ huǒ dòng guī, bù yǐ shuǐ dòng shī hé? yǐ wéi ǒu zé shì yě.
龟以荆火灼之何?《礼 杂记》曰:“龟,阴之老也。蓍,阳之老也。龙非水不处,龟非火不兆。以阳动阴也。”必以荆者,取其究音也。《礼三正记》曰:“灼龟以荆。”以火动龟,不以水动蓍何?以为呕则是也。
shī guī bài zé mái zhī hé? zhòng zhī, bù yù rén xí zūn zhě yě.
蓍龟败则埋之何?重之,不欲人袭尊者也。
zhōu guān yuē:" fán guó zhī dà shì, xiān shì ér hòu bo. fán bo, rén jūn shì tǐ, dài fū shì sè, shì shì mò."" fán rén bo shì, shì gāo, yáng huǒ yǐ zuò guī."" fán qǔ guī yòng qiū shí, gōng guī yòng dōng shí."
《周官》曰:“凡国之大事,先筮而后卜。凡卜,人君视体,大夫视色,士视墨。”“凡人卜事,视高,扬火以作龟。”“凡取龟用秋时,攻龟用冬时。”
strong shèng rén strong
圣人
shèng rén zhě hé? shèng zhě, tōng yě, dào yě, shēng yě. dào wú suǒ bù tōng, míng wú suǒ bù zhào, wén shēng zhī qíng, yǔ tiān dì hé dé, rì yuè hé míng, sì shí hé xù, guǐ shén hé jí xiōng. lǐ bié míng jì yuē:" wǔ rén yuē mào, shí rén yuē xuǎn, bǎi rén yuē jùn, qiān rén yuē yīng, bèi yīng yuē xián, wàn rén yuē jié, wàn jié yuē shèng."
圣人者何?圣者,通也,道也,声也。道无所不通,明无所不照,闻声知情,与天地合德,日月合明,四时合序,鬼神合吉凶。《礼别名记》曰:“五人曰茂,十人曰选,百人曰俊,千人曰英,倍英曰贤,万人曰杰,万杰曰圣。”
shèng rén wèi méi shí, níng zhī qí shèng hū? yuē zhī zhī. lún yǔ yuē:" tài zǎi wèn zǐ gòng yuē:' fū zǐ shèng zhě yú?' kǒng zǐ yuē:' tài zǎi zhī wǒ hū?'" shèng rén yì zì zhī shèng hū? yuē: zhī zhī. kǒng zǐ yuē:" wén wáng jì méi, wén bù zài zī hū."
圣人未没时,宁知其圣乎?曰知之。《论语》曰:“太宰问子贡曰:‘夫子圣者欤?’孔子曰:‘太宰知我乎?’”圣人亦自知圣乎?曰:知之。孔子曰:“文王既没,文不在兹乎。”
hé yǐ zhī dì wáng shèng rén yě? yì yuē:" gǔ zhě fú xī shì zhī wáng tiān xià yě, yú shì shǐ zuò bā guà." yòu yuē:" shèng rén zhī zuò yì yě." yòu yuē:" fú xī shì méi, shén nóng shì zuò. shén nóng méi, huáng dì yáo shùn shì zuò." wén jù yán zuò, míng jiē shèng rén yě. lún yǔ yuē:" shèng hū yáo shùn, qí yóu bìng zhū."
何以知帝、王圣人也?《易》曰:“古者伏羲氏之王天下也,于是始作八卦。”又曰:“圣人之作易也。”又曰:“伏羲氏没,神农氏作。神农没,黄帝、尧、舜氏作。”文俱言作,明皆圣人也。《论语》曰:“圣乎尧舜,其由病诸。”
hé yǐ yán yǔ tāng shèng rén? lún yǔ yuē:" wēi wēi hū shùn yǔ zhī yǒu tiān xià ér bù yù yān." yǔ shùn bǐ fāng wēi wēi, zhī yǔ tāng shèng rén. chūn qiū chuán yuē:" tāng yǐ shèng dé, gù fàng jié."
何以言禹、汤圣人?《论语》曰:“巍巍乎舜、禹之有天下而不预焉。”与舜比方巍巍,知禹、汤圣人。《春秋传》曰:“汤以盛德,故放桀。”
hé yǐ yán wén wáng wǔ wáng zhōu gōng jiē shèng rén? shī yuē:" wén wáng shòu mìng." fēi shèng bù néng shòu mìng. yì yuē:" tāng wǔ gé mìng, shùn hū tiān." tāng wǔ yǔ wén wáng bǐ fāng. xiào jīng yuē:" zé zhōu gōng qí rén yě." xià yán" fū shèng rén zhī dé, yòu hé yǐ jiā yú xiào hū?"
何以言文王、武王、周公皆圣人?《诗》曰:“文王受命。”非圣不能受命。《易》曰:“汤武革命,顺乎天。”汤武与文王比方。《孝经》曰:“则周公其人也。”下言“夫圣人之德,又何以加于孝乎?”
hé yǐ yán gāo yáo shèng rén yě? yǐ zì piān yuē:" ruò jī gǔ gāo yáo". shèng rén ér néng wéi shùn chén dào." zhèn yán huì kě dǐ xíng." yòu:" páng shī xiàng xíng, wéi míng".
何以言皋陶圣人也?以《自篇》曰:“若稽古皋陶”。圣人而能为舜陈道。“朕言惠可底行。”又:“旁施象刑,维明”。
yòu shèng rén jiē yǒu biǎo yì, chuán yuē:" fú xī lù héng lián zhū wéi dà mù bí lóng fú, zuò yì bā guà yǐ yīng shū. huáng dì yán, dé tiān kuāng yáng, shàng fǎ zhōng sù, qǔ xiàng wén chāng. zhuān xū dài wǔ, shì wèi qīng míng, fā jié yí dù, gài xiàng zhāo yáo. dì kù pián chǐ, shàng fǎ yuè cān, kāng dù chéng jì, qǔ lǐ yīn yáng. yáo méi bā cǎi, shì wèi tōng míng, lì xiàng rì yuè xuán jī yù héng. shùn zhòng tóng zi, shì wèi xuán jǐng, shàng yīng shè tí, yǐ xiàng sān guāng."
又圣人皆有表异,《传》曰:“伏羲禄、衡连珠、唯大目、鼻龙伏,作《易》八卦以应枢。黄帝颜,得天匡阳,上法中宿,取象文昌。颛顼戴午,是谓清明,发节移度,盖象招摇。帝喾骈齿,上法月参,康度成纪,取理阴阳。尧眉八彩,是谓通明,历象日月、璇玑玉衡。舜重瞳子,是谓玄景,上应摄提,以象三光。”
lǐ yuē:" yǔ ěr sān lòu, shì wèi dà tōng, xīng lì chú hài, jué hé shū jiāng. gāo yáo mǎ huì, shì wèi zhì chéng, jué yù míng bái, chá yú rén qíng. tāng bì sān zhǒu, shì wèi liǔ yì, rǎng qù bú yì, wàn mín xián xī. wén wáng sì rǔ, shì wèi zhì rén, tiān xià suǒ guī, bǎi xìng suǒ qīn. wǔ wáng wàng yáng, shì wèi shè yáng, xū mù chén bīng, tiān xià fù chāng. zhōu gōng bèi lóu, shì wèi qiáng jùn, chéng jiù zhōu dào, fǔ yú yòu zhǔ. kǒng zǐ fǎn yǔ, shì wèi ní fǔ, lì dé zé suǒ xìng, cáng yuán tōng liú." shèng rén suǒ yǐ néng dú jiàn qián dǔ, yǔ shén tōng jīng zhě, gài jiē tiān suǒ shēng yě.
《礼》曰:“禹耳三漏,是谓大通,兴利除害,决河疏江。皋陶马喙,是谓至诚,决狱明白,察于人情。汤臂三肘,是谓柳翼,攘去不义,万民咸息。文王四乳,是谓至仁,天下所归,百姓所亲。武王望羊,是谓摄扬,盱目陈兵,天下富昌。周公背偻,是谓强俊,成就周道,辅于幼主。孔子反宇,是谓尼甫,立德泽所兴,藏元通流。”圣人所以能独见前睹,与神通精者,盖皆天所生也。
strong bā fēng strong
八风
fēng zhě hé wèi yě? fēng zhī wèi yán méng yě, yǎng wù chéng gōng, suǒ yǐ xiàng bā guà.
风者何谓也?风之为言萌也,养物成功,所以象八卦。
yáng lì yú wǔ, jí yú jiǔ, wǔ jiǔ sì shí wǔ rì biàn, biàn yǐ wéi fēng, yīn hé yáng yǐ shēng fēng. jù dōng zhì sì shí wǔ rì tiáo fēng zhì. tiáo zhě, wáng yě. sì shí wǔ rì míng shù fēng zhì. míng shù zhě, yíng zhòng yě. sì shí wǔ rì qīng míng fēng zhì. qīng míng zhě, qīng máng yě. sì shí wǔ rì jǐng fēng zhì. jǐng dà fēng, yáng qì zhǎng yǎng. sì shí wǔ rì liáng fēng zhì. liáng, hán yě, xíng yīn qì yě. sì shí wǔ rì chāng hé fēng zhì. jiè shōu cáng yě. sì shí wǔ rì bù zhōu fēng zhì. bù zhōu zhě, bù jiāo yě, yīn yáng wèi hé huà yě. sì shí wǔ rì guǎng mò fēng. guǎng mò zhě, dà yě, tóng yáng qì yě.
阳立于五,极于九,五九四十五日变,变以为风,阴合阳以生风。距冬至四十五日条风至。条者,王也。四十五日明庶风至。明庶者,迎众也。四十五日清明风至。清明者,青芒也。四十五日景风至。景大风,阳气长养。四十五日凉风至。凉,寒也,行阴气也。四十五日昌盍风至。戒收藏也。四十五日不周风至。不周者,不交也,阴阳未合化也。四十五日广莫风。广莫者,大也,同阳气也。
gù yuē: tiáo fēng zhì dì nuǎn, míng shù fēng zhì wàn wù chǎn, qīng míng fēng zhì wù xíng gān, jǐng fēng zhì jí zào shí, liáng fēng zhì shǔ hé gān, chāng hé fēng zhì shēng jì mài, bù zhōu fēng zhì zhé chóng nì, guǎng mò fēng zhì zé wàn wù fú. shì yǐ wáng zhě chéng shùn zhī, tiáo fēng zhì zé chū qīng xíng jiě jī liú, míng shù fēng zhì zé xiū fēng jiāng mái tián chóu, qīng míng fēng zhì chū bì bó shǐ zhū hóu, jǐng fēng zhì zé jué yǒu dé fēng yǒu gōng, liáng fēng zhì bào dì dé, huà sì xiāng, chāng hé fēng zhì zé shēn xiàng xíng shì qūn cāng, bù zhōu fēng zhì zé zhù gōng shì xiū chéng guō, guǎng mò fēng zhì zé duàn dà pì xíng yù xíng.
故曰:条风至地暖,明庶风至万物产,清明风至物形乾,景风至棘造实,凉风至黍禾乾,昌盍风至生荠麦,不周风至蛰虫匿,广莫风至则万物伏。是以王者承顺之,条风至则出轻刑、解稽留,明庶风至则修封疆、埋田畴,清明风至出币帛、使诸侯,景风至则爵有德、封有功,凉风至报地德,化四乡,昌盍风至则申象刑、饰囷仓,不周风至则筑宫室、修城郭,广莫风至则断大辟、行狱刑。
strong shāng gǔ strong
商贾
shāng gǔ hé wèi yě? shāng zhī wèi yán, shāng qí yuǎn jìn dù qí yǒu wáng tōng sì fāng zhī wù, gù wèi zhī shāng yě. jiǎ zhī wèi yán gù, gù yǒu qí yòng wù yǐ dài mín lái, yǐ qiú qí lì zhě yě. xíng yuē shāng, zhǐ yuē jiǎ. yì yuē:" xiān wáng yǐ zhì rì bì guān, shāng lǚ bù xíng, hòu bù xǐng fāng." lún yǔ yuē:" gū zhī zāi, wǒ dài jiǎ zhě yě." jí rú shì, shàng shū yuē:" zhào qiān chē niú, yuǎn fú jiǎ yòng"? fāng yán yuǎn xíng kě zhī yě. fāng yán qīn jué fù mǔ, yù liú gōng yǎng zhī yě.
商、贾何谓也?商之为言,商其远近、度其有亡、通四方之物,故谓之商也。贾之为言固,固有其用物以待民来,以求其利者也。行曰商,止曰贾。《易》曰:“先王以至日闭关,商旅不行,后不省方。”《论语》曰:“沽之哉,我待贾者也。”即如是,《尚书》曰:“肇牵车牛,远服贾用”?方言远行可知也。方言钦厥父母,欲留供养之也。