wáng huì lóng xuán sūn sōng nián wǔ shì sūn shào zhèng xī sūn shù zǔ cóng zēng sūn dào yōng dào yōng zi yì yì shū zǔ yǎn yǎn zú sūn wěi
王慧龙玄孙松年 五世孙劭 郑羲孙述祖 从曾孙道邕 道邕子译译叔祖 俨 俨族孙伟
wáng huì lóng, tài yuán jìn yáng rén, jìn shàng shū pú yè yú zhī sūn, sàn qí cháng shì láng jī zhī zǐ yě. yòu cōng huì, yú yǐ wéi zhū sūn zhī lóng, gù míng yān. chū, sòng wǔ wēi shí, yú bù wéi zhī lǐ, jí dé zhì, yú hé jiā jiàn zhū. huì lóng nián shí sì, wèi shā mén sēng bīn suǒ nì, yīn jiāng guò jiāng. jīn rén jiàn qí xíng yì cōng cōng, yí wèi wáng shì zǐ sūn. bīn chēng wéi shòu yè zhě, nǎi miǎn. jì jì, suì xī shàng jiāng líng, yī shū zǔ chén gù lì jīng zhōu qián zhōng cóng shì xí pì qiáng. shí cì shǐ wèi yǒng zhī zú, pì qiáng yǔ jiāng líng lìng luó xiū qián bié jià liú qī gōng tǔ rén wáng téng děng móu jǔ bīng, tuī huì lóng wèi méng zhǔ, kè rì xí zhōu chéng. ér sòng wǔ wén yǒng zhī zú, yì jù jiāng líng yǒu biàn, qiǎn qí dì dào guī wèi jīng zhōu, zhòng suì bù guǒ. luó xiū děng jiāng huì lóng yòu yǔ sēng bīn běi yì xiāng yáng. jìn yōng zhōu cì shǐ lǔ zōng zhī zī gěi huì lóng, sòng dù jiāng, suì bēn yáo xìng. zì yán yě rú cǐ.
王慧龙,太原晋阳人,晋尚书仆射愉之孙,散骑常侍郎缉之子也。幼聪慧,愉 以为诸孙之龙,故名焉。初,宋武微时,愉不为之礼,及得志,愉合家见诛。慧龙 年十四,为沙门僧彬所匿,因将过江。津人见其行意匆匆,疑为王氏子孙。彬称为 受业者,乃免。既济,遂西上江陵,依叔祖忱故吏荆州前中从事习辟强。时刺史魏 咏之卒,辟强与江陵令罗修、前别驾刘期公、土人王腾等谋举兵,推慧龙为盟主, 克日袭州城。而宋武闻咏之卒,亦惧江陵有变,遣其弟道规为荆州,众遂不果。罗 修等将慧龙又与僧彬北诣襄阳。晋雍州刺史鲁宗之资给慧龙,送度江,遂奔姚兴。 自言也如此。
yáo hóng miè, huì lóng guī wèi. míng yuán yǐn jiàn yǔ yán, huì lóng qǐng xiào lì nán tǎo. yán zhōng, fǔ ér liú tì, tiān zǐ wèi zhī dòng róng. wèi yuē:" zhèn fāng hùn yī chē shū, xí juǎn wú huì, qīng qíng jì rú cǐ, qǐ bù néng xiāng zī yǐ zhòng hū?" rán yì wèi zhī yòng. hòu bài luò chéng zhèn jiāng, zhèn jīn yōng. huì míng yuán bēng, tài wǔ chū jí wèi, xián wèi nán rén bù yí wěi yǐ shī lǚ zhī rèn, suì tíng qián shòu.
姚泓灭,慧龙归魏。明元引见与言,慧龙请效力南讨。言终,俯而流涕,天子 为之动容。谓曰:“朕方混一车书,席卷吴会,卿情计如此,岂不能相资以众乎?” 然亦未之用。后拜洛城镇将,镇金墉。会明元崩,太武初即位,咸谓南人不宜委以 师旅之任,遂停前授。
chū, cuī hào dì tián wén huì lóng wáng shì zi, yǐ nǚ qī zhī. hào jì hūn yīn, jí jiàn huì lóng, yuē:" xìn wáng jiā ér yě." wáng shì shì zhā bí, jiāng dōng wèi zhī" zhā wáng". huì lóng bí jiàn dà, hào yuē:" zhēn guì zhǒng yǐ!" shù xiàng zhū gōng chēng qí měi. sī tú zhǎng sūn sōng wén zhī bù yuè, yán yú tài wǔ, yǐ qí jiē fú nán rén zé yǒu shàn bǐ guó huà zhī yì. tài wǔ nù, zhào hào zé zhī. hào miǎn guān chén xiè dé shì. huì lóng yóu shì bù tiáo. jiǔ zhī, chú lè ān wáng fàn fù, lǐng bìng jīng yáng sān zhōu dà zhōng zhèng. huì lóng kàng biǎo, yuàn dé nán chuí zì xiào, cuī hào gù yán zhī, nǎi shòu nán mán xiào wèi ān nán dà jiàng jūn zuǒ zhǎng shǐ. jí sòng jīng zhōu cì shǐ xiè huì qǐ bīng jiāng líng, yǐn huì lóng wèi yuán. huì lóng dū sī mǎ líng shòu děng yī wàn rén, bá qí sī líng shù, jìn wéi xiàng chéng. huì bài, nǎi bān shī. hòu sòng jiāng wáng xuán mó kòu huá tái, zhào jiǎ huì lóng chǔ bīng jiāng jūn, yǔ ān jié děng tóng tǎo zhī. xiāng chí wǔ shí yú rì, zhū jiàng yǐ zéi shèng, mò gǎn xiān, huì lóng shè qí bīng dà pò zhī. tài wǔ cì yǐ jiàn mǎ qián bó, shòu lóng xiāng jiāng jūn, cì jué zhǎng shè hóu, bài xíng yáng tài shǒu, réng lǐng zhǎng shǐ. zài rèn shí nián, nóng zhàn bìng xiū, dà zhe shēng jī, zhāo xié biān yuǎn, guī fù zhě wàn yú jiā, hào wéi shàn zhèng.
初,崔浩弟恬闻慧龙王氏子,以女妻之。浩既婚姻,及见慧龙,曰:“信王家 兒也。”王氏世齄鼻,江东谓之“齄王”。慧龙鼻渐大,浩曰:“真贵种矣!”数 向诸公称其美。司徒长孙嵩闻之不悦,言于太武,以其嗟服南人则有讪鄙国化之意。 太武怒,召浩责之。浩免冠陈谢得释。慧龙由是不调。久之,除乐安王范傅,领并、 荆、扬三州大中正。慧龙抗表,愿得南垂自效,崔浩固言之,乃授南蛮校尉、安南 大将军左长史。及宋荆州刺史谢晦起兵江陵,引慧龙为援。慧龙督司马灵寿等一万 人,拔其思陵戍,进围项城。晦败,乃班师。后宋将王玄谟寇滑台,诏假慧龙楚兵 将军,与安颉等同讨之。相持五十余日,诸将以贼盛,莫敢先,慧龙设奇兵大破之。 太武赐以剑马钱帛,授龙骧将军,赐爵长社侯,拜荥阳太守,仍领长史。在任十年, 农战并修,大著声绩,招携边远,归附者万余家,号为善政。
qí hòu sòng jiāng dào yàn zhī tán dào jì pín dùn huái yǐng, dà xiāng qīn lüè huì lóng lì zhàn, lǚ cuī qí fēng. yàn zhī yǔ yǒu rén xiāo bīn shū yuē:" lǔ guǐ wán dùn, mǎ chǔ cū kuáng, wáng rén zhī zhōng, wéi wáng huì lóng jí hán yán zhī kě wèi shēn dàn. bù yì rú shēng nuò fū, nǎi lìng lǎo zi yà zhī." sòng wén zòng fǎn jiàn, yún huì lóng zì yǐ gōng gāo ér wèi bù zhì, yù yǐn kòu rù biān, yīn zhí ān nán dà jiàng jūn sī mǎ chǔ zhī yǐ pàn. tài wǔ wén yuē:" cǐ bì bù rán, shì qí rén jì lè yì ěr." nǎi cì huì lóng xǐ shū yuē:" yì lóng wèi jiāng jūn rú hǔ, yù xiāng zhòng hài, zhèn zì zhī zhī. fēng chén zhī yán, xiǎng bù zú jiè yì yě." sòng wén jì jì bù xíng, fù qiǎn cì kè lǚ xuán bó gòu huì lóng shǒu èr bǎi hù nán juàn yī qiān pǐ. xuán bó wèi fǎn jiān lái, píng rén yǒu suǒ lùn. huì lóng yí zhī, shǐ rén tàn qí huái yǒu chǐ dāo. xuán bó kòu tóu qǐng sǐ. huì lóng yuē:" gè wèi qí zhǔ yě, wú bù rěn hài cǐ rén." zuǒ yòu jiē yán yì lóng zéi xīn wèi sì, bù shā xuán bó, wú yǐ chuàng jiāng lái. huì lóng yuē:" sǐ shēng yǒu mìng, bǐ yì ān néng hài wǒ. qiě wú fāng yǐ rén yì wèi gàn lǔ, yòu hé yōu hū cì kè." suì shě zhī. shí rén fú qí kuān shù.
其后宋将到彦之、檀道济频顿淮、颍,大相侵掠;慧龙力战,屡摧其锋。彦之 与友人萧斌书曰:“鲁轨顽钝,马楚粗狂,亡人之中,唯王慧龙及韩延之可为深惮。 不意儒生懦夫,乃令老子讶之。”宋文纵反间,云慧龙自以功高而位不至,欲引寇 入边,因执安南大将军司马楚之以叛。太武闻曰:“此必不然,是齐人忌乐毅耳。” 乃赐慧龙玺书曰:“义隆畏将军如虎,欲相中害,朕自知之。风尘之言,想不足介 意也。”宋文计既不行,复遣刺客吕玄伯购慧龙首二百户男、绢一千匹。玄伯为反 间来,屏人有所论。慧龙疑之,使人探其怀有尺刀。玄伯叩头请死。慧龙曰:“各 为其主也,吾不忍害此人。”左右皆言义隆贼心未巳,不杀玄伯,无以创将来。慧 龙曰:“死生有命,彼亦安能害我。且吾方以仁义为干卤,又何忧乎刺客。”遂舍 之。时人服其宽恕。
huì lóng zì yǐ zāo nàn liú lí, cháng huái yōu cuì, nǎi zuò jì wǔ zǐ xū wén yǐ jì yì yān. shēng yī nán yī nǚ, suì jué fáng shì, bù yī shū shí, bù cān jí shì, jǔ dòng bì yǐ lǐ. tài zǐ shǎo fù yóu yǎ yán yú cháo yuē:" huì lóng, gǔ zhī yí xiào yě." zhuàn dì wáng zhì dù shí bā piān, hào yuē guó diǎn. zhēn jūn yuán nián, bài shǐ chí jié níng nán jiāng jūn wǔ láo zhèn dōu fù jiāng, wèi zhì zhèn ér zú. lín méi, wèi gōng cáo zhèng yè yuē:" wú jī lǚ nán rén, ēn fēi jiù jié, méng shèng cháo shū tè zhī cí, dé zài jiāng chǎng xiào mìng, shì yuàn biān shī wú shì, lù fén jiāng yīn. bù wèi yīng cǐ zhòng jí, yǒu xīn mò suì, fēi wéi yǎng kuì guó líng, shí yì fǔ cán hòu tǔ. xiū duǎn mìng yě, fū fù hé yán! shēn mò hòu, qǐ zàng hé nèi zhōu xiàn zhī dōng xiāng, yī gǔ mù ér bù fén, zú cáng fā chǐ ér yǐ. shù qí hún ér yǒu zhī, yóu xī jié cǎo zhī bào." shí zhì, nán rén rù guó zhě, jiē zàng sāng gān. yè děng shēn yí yì, zhào xǔ zhī. zèng ān nán jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ, shì mù hóu. lì rén jí jiàng shì gòng yú mù suǒ qǐ fó sì, tú huì lóng jí sēng bīn xiàng ér zàn zhī. lǚ xuán bó gǎn quán yòu zhī ēn, liú shǒu mù cè, zhōng shēn bù qù. zi bǎo xīng xí jué.
慧龙自以遭难流离,常怀忧悴,乃作《祭伍子胥文》以寄意焉。生一男一女, 遂绝房室,布衣蔬食,不参吉事,举动必以礼。太子少傅游雅言于朝曰:“慧龙, 古之遗孝也。”撰帝王制度十八篇,号曰《国典》。真君元年,拜使持节、宁南将 军、武牢镇都副将,未至镇而卒。临没,谓功曹郑晔曰:“吾羁旅南人,恩非旧结, 蒙圣朝殊特之慈,得在疆场效命,誓愿鞭尸吴市,戮坟江阴。不谓婴此重疾,有心 莫遂,非唯仰愧国灵,实亦俯惭后土。修短命也,夫复何言!身殁后,乞葬河内州 县之东乡,依古墓而不坟,足藏发齿而已。庶其魂而有知,犹希结草之报。”时制, 南人入国者,皆葬桑乾。晔等申遗意,诏许之。赠安南将军、荆州刺史,谥穆侯。 吏人及将士共于墓所起佛寺,图慧龙及僧彬像而赞之。吕玄伯感全宥之恩,留守墓 侧,终身不去。子宝兴袭爵。
bǎo xīng shǎo gū, shì mǔ zhì xiào. shàng shū lú xiá qī, cuī hào nǚ yě. chū, bǎo xīng mǔ jí xiá qī jù yùn, hào wèi yuē:" rǔ děng jiāng lái suǒ shēng, jiē wǒ zhī zì chū, kě zhǐ fù wèi qīn." jí hūn, hào wèi zhuàn yí, gōng zì jiān shì, wèi zhū kè yuē:" cǐ jiā lǐ shì, yí jǐn qí měi." jí hào bèi zhū, lú xiá hòu qī bǎo xīng cóng mǔ yě, yuán zuò méi guān. bǎo xīng yì táo bì, wèi jǐ dé chū. lú xiá qī shí guān cì dù jīn zhèn gāo chē huá gǔ, bǎo xīng jǐn mài huò chǎn, zì chū sài shú zhī yǐ guī. zhōu pì zhōng cóng shì bié jià, jǔ xiù cái, jiē bù jiù. bì mén bù jiāo rén shì. xí jué fēng zhǎng shè hóu lóng xiāng jiāng jūn. zú, zi qióng xí jué.
宝兴少孤,事母至孝。尚书卢遐妻,崔浩女也。初,宝兴母及遐妻俱孕,浩谓 曰:“汝等将来所生,皆我之自出,可指腹为亲。”及昏,浩为撰仪,躬自监视, 谓诸客曰:“此家礼事,宜尽其美。”及浩被诛,卢遐后妻宝兴从母也,缘坐没官。 宝兴亦逃避,未几得出。卢遐妻时官赐度斤镇高车滑骨,宝兴尽卖货产,自出塞赎 之以归。州辟中从事、别驾,举秀才,皆不就。闭门不交人事。袭爵封长社侯、龙 骧将军。卒,子琼袭爵。
qióng zì shì zhēn, xiào wén cì míng yān. tài hé jiǔ nián, wèi diǎn sì lìng liù shí nián, jiàng hóu wèi bó. dì nà qí cháng nǚ wèi pín, bài qián jiāng jūn bīng zhōu dà zhōng zhèng. zhèng shǐ zhōng, wèi guāng zhōu cì shǐ, yǒu shòu nà xiǎng, wèi zhōng wèi wáng xiǎn suǒ hé, zhōng dé xuě miǎn. shén guī zhōng, chú zuǒ jiāng jūn yǎn zhōu cì shǐ. qù zhōu guī jīng, duō nián shěn zhì. suǒ jū zài sī kōng liú téng zhái xī, téng suī shì qīng cháo yě, chū bù hòu zhī. téng jì quán zhòng, tūn bìng lín zhái, zēng guǎng jiù jū, wéi qióng zhōng bù kěn yǔ, yǐ cǐ jiǔ jiàn qū yì.
琼字世珍,孝文赐名焉。太和九年,为典寺令六十年,降侯为伯。帝纳其长女 为嫔,拜前将军、并州大中正。正始中,为光州刺史,有受纳响,为中尉王显所劾, 终得雪免。神龟中,除左将军、兗州刺史。去州归京,多年沈滞。所居在司空刘腾 宅西,腾虽势倾朝野,初不候之。腾既权重,吞并邻宅,增广旧居,唯琼终不肯与, 以此久见屈抑。
qióng nǚ shì fàn yáng lú dào liàng, bù tīng guī qí fū jiā. nǚ zú, āi tòng wú yǐ, qióng réng zàng zhī bié suǒ, zhǒng bù jí sāi, cháng yú kuàng nèi kū qì, jiǔ zhī nǎi yǎn, dāng shí shēn guài zhī. jiā yǐ lóng jí, měi jiàn dào sú, qǐ gài wú yǐ, zào cì jiàn zhī, lìng rén xiào è. dào féng tài bǎo guǎng píng wáng huái, jù ān kàng lǐ, zì yán mǎ shòu huái jí yǐ dàn mǎ bìng chéng jù yǔ zhī. cháng yì shàng shū lìng lǐ chóng, qí mǎ zhì qí huáng gé, jiàn chóng zi shì zhé, zhí wèn jì bó zài fǒu. chóng qū chū, qióng nǎi xià. chóng jiǎn ér hǎo yǐ zhǐ tiē yī lǐng, qióng shěn ér chè qù zhī. chóng xiǎo zi qīng zhūn cháng shèng fú, chǒng shì yì bù zú hèn. lǐng jūn yuán chā shǐ nú yí qióng mǎ, qióng bìng liú nú. wáng sòng wén zhī xiào yuē:" dōng hǎi zhī fēng, yú zī zhuì yǐ." xiào chāng sān nián, chú zhèn dōng jiāng jūn jīn zǐ guāng lù dài fu zhōng shū lìng. shí qióng zi zūn yè wèi huáng mén láng, gù yǒu cǐ shòu. zú, zèng zhēng běi jiāng jūn zhōng shū jiān bīng zhōu cì shǐ. zì huì lóng rù guó, sān shì yī shēn, zhì qióng shǐ yǒu sì zǐ.
琼女适范阳卢道亮,不听归其夫家。女卒,哀恸无已,琼仍葬之别所,冢不即 塞,常于圹内哭泣,久之乃掩,当时深怪之。加以聋疾,每见道俗,乞丐无已,造 次见之,令人笑愕。道逢太保、广平王怀,据鞍抗礼,自言马瘦;怀即以诞马并乘 具与之。尝诣尚书令李崇,骑马至其黄阁,见崇子世哲,直问继伯在否。崇趋出, 琼乃下。崇俭而好以纸帖衣领,琼哂而掣去之。崇小子青肫尝盛服,宠势亦不足恨。 领军元叉使奴遗琼马,琼并留奴。王诵闻之笑曰:“东海之风,于兹坠矣。”孝昌 三年,除镇东将军、金紫光禄大夫、中书令。时琼子遵业为黄门郎,故有此授。卒, 赠征北将军、中书监、并州刺史。自慧龙入国,三世一身,至琼始有四子。
zhǎng zǐ zūn yè, fēng yí qīng xiù, shè lì jīng shǐ. wèi zhù zuò zuǒ láng, yǔ sī tú zuǒ zhǎng shǐ cuī hóng tóng zhuàn qǐ jū zhù. qiān yòu jūn jiāng jūn jiān sàn qí cháng shì, wèi láo rú rú. nǎi yì dài jīng, cǎi shí yí wén, yǐ bǔ qǐ jū suǒ quē. yǔ cuī guāng ān fēng wáng yán míng děng cān dìng fú zhāng. jí guāng wèi xiào míng jiǎng xiào jīng, zūn yè yù jiǎng, yán yè lù yì, bìng yīng zhào zuò shì diàn shì yàn shī. shí rén yǔ yuē:" yīng yīng jì jì, wáng jiā xiōng dì." zhuǎn sī tú zuǒ zhǎng shǐ huáng mén láng, jiān diǎn yí zhù.
长子遵业,风仪清秀,涉历经史。位著作佐郎,与司徒左长史崔鸿同撰起居注。 迁右军将军、兼散骑常侍,慰劳蠕蠕。乃诣代京,采拾遗文,以补起居所阙。与崔 光、安丰王延明等参定服章。及光为孝明讲《孝经》,遵业预讲,延业录义,并应 诏作《释奠侍宴诗》。时人语曰:“英英济济,王家兄弟。”转司徒左长史、黄门 郎,监典仪注。
zūn yè yǒu yù dāng shí, yǔ zhōng shū lìng chén jùn yuán fān shàng shū láng yá wáng sòng bìng lǐng huáng mén láng, hào yuē sān zhé. shí zhèng guī mén xià, shì wèi shì zhōng huáng mén wèi xiǎo zǎi xiàng. ér zūn yè cóng róng tián sù, ruò chù qiū yuán. cháng zhe chuān jiǎo lǚ, hào shì zhě duō huǐ xīn lǚ yǐ xué zhī. yǐ hú tài hòu lín cháo, tiān xià fāng luàn, móu bì dì, zì qiú xú zhōu. tài hòu yuē: " wáng sòng bà yōu zhōu shǐ zuò huáng mén, qīng hé nǎi yù xú zhōu yě? gèng dài yī èr nián, dāng yǒu hǎo chǔ fèn." zūn yè xiōng dì bìng jiāo yóu shí jùn, nǎi wèi dāng shí suǒ měi. jí ěr zhū róng rù luò, xiōng dì zài fù sāng zhōng, yǐ yú zhuāng dì yǒu cóng yí xiōng dì zhī qīn, xiāng shuài fèng yíng, jù jiàn hài hé yīn. yì zhě xī qí rén cái, ér jī qí zào jìng. zèng bīng zhōu cì shǐ. zhe sān jìn jì shí juǎn.
遵业有誉当时,与中书令陈郡袁翻、尚书琅邪王诵并领黄门郎,号曰三哲。时 政归门下,世谓侍中、黄门为小宰相。而遵业从容恬素,若处丘园。尝著穿角履, 好事者多毁新履以学之。以胡太后临朝,天下方乱,谋避地,自求徐州。太后曰: “王诵罢幽州始作黄门,卿何乃欲徐州也?更待一二年,当有好处分。”遵业兄弟 并交游时俊,乃为当时所美。及尔硃荣入洛,兄弟在父丧中,以于庄帝有从姨兄弟 之亲,相率奉迎,俱见害河阴。议者惜其人才,而讥其躁竞。赠并州刺史。著《三 晋记》十卷。
zi sōng nián, shǎo zhī míng, qí wén xiāng lín bīng zhōu, pì wéi zhǔ bù. lèi qiān tōng zhí sàn qí cháng shì, fù lǐ wěi shǐ liáng. shǐ hái, lì wèi shàng shū láng zhōng. wèi shōu zhuàn wèi shū chéng, sōng nián yǒu bàng yán. wén xuān nù, jìn zhǐ zhī, réng jiā zhàng fá. suì yú dé miǎn, chú lín zhāng lìng. qiān sī mǎ bié jià běn zhōu dà zhōng zhèng. xiào zhāo zhuó bài jǐ shì huáng mén shì láng. dì měi cì zuò, yǔ lùn zhèng shì, shén shàn zhī. xiào zhāo bēng, sōng nián chí yì zhì yè dōu xuān yí zhào. fā yán tì sì, qì yú xuān bà, róng sè wú gǎi, cí tǔ xié yùn, xuān qì hào tòng, zì jué yú dì, bǎi guān mò bù gǎn tòng. hái jìn yáng, jiān shì zhōng, hù zǐ gōng hái yè. zhū jiù chén bì xíng jī, wú gǎn jǐn āi, wéi sōng nián kū bì liú tì, cháo shì xián kǒng. wǔ chéng suī fèn sōng nián liàn jiù qíng qiē, yì yǎ zhòng zhī. yǐ běn guān jiā sàn qí cháng shì, shí gāo yì xiàn gàn. cān dìng lǜ lìng, qián hòu dà yù duō wěi yān. jiān yù shǐ zhōng chéng. fā jìn yáng zhī yè, zài dào yù jí zú. zèng lì bù shàng shū, bīng zhōu cì shǐ, shì yuē píng. dì èr zi shào zuì zhī míng.
子松年,少知名,齐文襄临并州,辟为主簿。累迁通直散骑常侍,副李纬使梁。 使还,历位尚书郎中。魏收撰《魏书》成,松年有谤言。文宣怒,禁止之,仍加杖 罚。岁余得免,除临漳令。迁司马、别驾、本州大中正。孝昭擢拜给事黄门侍郎。 帝每赐坐,与论政事,甚善之。孝昭崩,松年驰驿至鄴都宣遗诏。发言涕泗,迄于 宣罢,容色无改,辞吐谐韵,宣讫号恸,自绝于地,百官莫不感恸。还晋阳,兼侍 中,护梓宫还鄴。诸旧臣避形迹,无敢尽哀,唯松年哭必流涕,朝士咸恐。武成虽 忿松年恋旧情切,亦雅重之。以本官加散骑常侍,食高邑县干。参定律令,前后大 狱多委焉。兼御史中丞。发晋阳之鄴,在道遇疾卒。赠吏部尚书,并州刺史,谥曰 平。第二子劭最知名。
shào zì jūn mào, shǎo shěn mò, hǎo dú shū. shì qí, lèi qiān tài zǐ shè rén, dài zhào wén lín guǎn. shí zǔ xiào zhēng wèi shōu yáng xiū zhī děng cháng lùn gǔ shì, yǒu suǒ yí wàng, tǎo yuè bù néng dé. wèn shào, shào jù lùn suǒ chū, qǔ shū yàn zhī, yī wú chuǎn wù. zì shì dà wéi shí rén suǒ xǔ, chēng qí bó wù. hòu qiān zhōng shū shè rén. qí miè rù zhōu, bù dé diào. suí wén dì shòu shàn, shòu zhù zuò zuǒ láng, yǐ mǔ yōu qù zhí. zài jiā zhe qí shū, shí zhì jìn sī zhuàn shǐ, wèi nèi shǐ shì láng lǐ yuán cāo suǒ zòu. shàng nù, qiǎn shōu qí shū, lǎn ér yuè zhī. yú shì qǐ wèi yuán wài sàn qí shì láng, xiū qǐ jū zhù.
劭字君懋,少沈默,好读书。仕齐,累迁太子舍人,待诏文林馆。时祖孝征、 魏收、阳休之等尝论古事,有所遗忘,讨阅不能得。问劭,劭具论所出,取书验之, 一无舛误。自是大为时人所许,称其博物。后迁中书舍人。齐灭入周,不得调。隋 文帝受禅,授著作佐郎,以母忧去职。在家著《齐书》,时制禁私撰史,为内史侍 郎李元操所奏。上怒,遣收其书,览而悦之。于是起为员外散骑侍郎,修起居注。
shào yǐ shàng gǔ yǒu zuān suì gǎi huǒ zhī yì, jìn dài fèi jué, yú shì shàng biǎo qǐng biàn huǒ yuē:" chén jǐn àn zhōu guān: ' sì shí biàn huǒ, yǐ jiù shí jí.' míng huǒ bù shù biàn, shí jí bì xìng. shèng rén zuò fǎ, qǐ tú rán yě? zài jìn shí, yǒu rén yǐ luò yáng huǒ dù jiāng zhě, shì shì shì zhī, xiāng xù bù miè, huǒ sè biàn qīng. xī shī kuàng shí fàn, yún shì láo xīn suǒ cuàn, jìn píng gōng shǐ shì zhī, guǒ rán chē wǎng. jīn wēn jiǔ jí zhì ròu, yòng shí tàn mù tàn huǒ zhú huǒ cǎo huǒ má gāi huǒ, qì wèi gè bù tóng. yǐ cǐ tuī zhī, xīn huǒ jiù huǒ, lǐ yīng yǒu yì. fú yuàn yuǎn zūn xiān shèng, yú wǔ shí qǔ wǔ mù yǐ biàn huǒ. yòng gōng shén shǎo, jiù yì fāng dà. zòng shǐ bǎi xìng xí jiǔ, wèi néng dùn tóng, shàng shí nèi chú jí dōng gōng zhū wáng shí chú, bù kě bù yī gǔ fǎ." shàng cóng zhī. shào yòu yán shàng yǒu lóng yán dài gàn zhī biǎo, zhǐ shì qún chén. shàng dà yuè, cì wù shù bǎi duàn, bài zhù zuò láng. shàng biǎo yán fú mìng yuē:
劭以上古有钻燧改火之义,近代废绝,于是上表请变火曰:“臣谨案《周官》: ‘四时变火,以救时疾。’明火不数变,时疾必兴。圣人作法,岂徒然也?在晋时, 有人以洛阳火度江者,世世事之,相续不灭,火色变青。昔师旷食饭,云是劳薪所 爨,晋平公使视之,果然车辋。今温酒及炙肉,用石炭、木炭火、竹火、草火、麻 荄火,气味各不同。以此推之,新火旧火,理应有异。伏愿远遵先圣,于五时取五 木以变火。用功甚少,救益方大。纵使百姓习久,未能顿同,尚食内厨及东宫诸王 食厨,不可不依古法。”上从之。劭又言上有龙颜戴干之表,指示群臣。上大悦, 赐物数百段,拜著作郎。上表言符命曰:
xī zhōu bǎo dìng èr nián, suì zài rén wǔ, wǔ yuè wǔ rì, qīng zhōu huáng hé biàn qīng, shí lǐ jìng chè. qí shì yǐ wéi jǐ ruì, gǎi yuán, nián yuē hé qīng. shì yuè, zhì zūn yǐ dà xīng gōng shǐ zuò suí zhōu cì shǐ. lì nián èr shí, suí guǒ dà xīng. chén jǐn àn yì kūn líng tú yuē:" shèng rén shòu mìng, ruì bì xiān jiàn yú hé." hé zhě zuì zhuó, wèi néng qīng yě. qiè yǐ líng kuàng xiū xiáng, lǐ wú xū fā hé qīng qǐ shèng, shí shǔ dà suí. wǔ wèi chún huǒ, yǐ míng huǒ dé zhòng xià huǒ wáng, yì míng huǒ dé. yuè wǔ rì wǔ, hé tiān dì shù, jì dé shòu mìng zhī chén, yǔn dàng xiān jiàn zhī zhào.
昔周保定二年,岁在壬午,五月五日,青州黄河变清,十里镜澈。齐氏以为己 瑞,改元,年曰河清。是月,至尊以大兴公始作随州刺史。历年二十,隋果大兴。 臣谨案《易·坤灵图》曰:“圣人受命,瑞必先见于河。”河者最浊,未能清也。 窃以灵贶休祥,理无虚发;河清启圣,实属大隋。午为鹑火,以明火德;仲夏火王, 亦明火德。月五日五,合天地数,既得受命之辰,允当先见之兆。
kāi huáng chū, shào zhōu rén yáng lìng zhé jìn hé dé qīng shí tú yī zǐ shí tú yī, jiē yǐn qǐ chéng wén, yǒu zhì zūn míng, xià yún" bā fāng tiān xīn". yǒng zhōu yòu dé shí tú, pōu wèi liǎng duàn, yǒu yáng shù zhī xíng, huáng gēn qīng yè. rǔ shuǐ de shén guī, fù xià yǒu wén yuē" tiān bo yáng xìng". ān yì jué dì dé gǔ tiě bǎn, wén yuē" huáng shǐ tiān nián, jī yáng tiě quàn, wáng xìng". tóng zhōu dé shí guī, wén yuē" tiān zǐ yán qiān nián, dà jí". chén yǐ qián zhī sān shí, bù yì lóng tú. hé yǐ yòng shí? shí tǐ jiǔ gù, yì yǔ shàng míng fú hé. guī fù qī zì hé yǐ zhe guī? guī yì jiǔ gù, jiān shì shén líng zhī wù. kǒng zǐ tàn hé bù chū tú, luò bù chū shū. jīn yú dà suí shèng shì, tú shū lǚ chū. jiàn dé liù nián, bó zhōu dà zhōu cūn yǒu lóng dòu, bái zhě shèng, hēi zhě sǐ. dà xiàng yuán nián xià, yíng yáng biàn shuǐ běi yǒu lóng dòu. chū jiàn bái qì shǔ tiān, zì dōng fāng lì yáng wǔ ér lái. jí zhì, bái lóng yě, zhǎng shí xǔ zhàng. yǒu hēi lóng chéng yún ér zhì, yún yǔ xiāng báo, zhà hé zhà lí, zì wǔ zhì shēn, bái lóng shēng tiān, hēi lóng zhuì dì. jǐn àn: lóng, jūn xiàng yě. qián dòu yú bó zhōu zhōu cūn zhě, gài xiàng zhì zūn yǐ lóng dòu zhī suì wèi bó zhōu zǒng guǎn, suì dài zhōu yǒu tiān xià. hòu dòu yú yíng yáng zhě, yíng zì sān huǒ, míng huǒ dé zhī shèng yě. bái lóng cóng dōng fāng lái, lì yáng wǔ zhě, gài xiàng zhì zūn jiāng dēng dì wèi, cóng dōng dì rù zì chóng yáng mén yě. xī běi shēng tiān zhě, dāng gān wèi tiān mén.
开皇初,邵州人杨令悊近河得青石图一、紫石图一,皆隐起成文,有至尊名, 下云“八方天心”。永州又得石图,剖为两段,有杨树之形,黄根青叶。汝水得神 龟,腹下有文曰“天卜杨兴”。安邑掘地得古铁板,文曰“皇始天年,赍杨铁券, 王兴”。同州得石龟,文曰“天子延千年,大吉”。臣以前之三石,不异《龙图》。 何以用石?石体久固,义与上名符合。龟腹七字何以著龟?龟亦久固,兼是神灵之 物。孔子叹河不出图,洛不出书。今于大隋圣世,图书屡出。建德六年,亳州大周 村有龙斗,白者胜,黑者死。大象元年夏,荧阳汴水北有龙斗。初见白气属天,自 东方历阳武而来。及至,白龙也,长十许丈。有黑龙乘云而至,云雨相薄,乍合乍 离,自午至申,白龙升天,黑龙坠地。谨案:龙,君象也。前斗于亳州周村者,盖 象至尊以龙斗之岁为亳州总管,遂代周有天下。后斗于荧阳者,荧字三火,明火德 之盛也。白龙从东方来,历阳武者,盖象至尊将登帝位,从东第入自崇阳门也。西 北升天者,当乾位天门。
kūn líng tú yuē:" shèng rén shā lóng, lóng bù kě dé ér shā, jiē gǎn qì yě." yòu yuē:" tài, xìng shāng míng gōng, huáng sè, zhǎng bā chǐ, liù shí shì. hé lóng yǐ zhēng yuè chén jiàn, bái lóng yǔ wǔ hēi lóng dòu, bái lóng líng, gù tài rén yǒu mìng." jǐn àn cǐ yán, jiē wèi dà suí ér fā yě." shèng rén shā lóng" zhě, qián hòu lóng sǐ shì yě." xìng shāng" zhě, huáng jiā yú wǔ xìng wèi shāng yě." míng gōng" zhě, wǔ yuán huáng dì huì yú wǔ shēng wèi gōng." huáng sè" zhě, suí sè shàng huáng." zhǎng bā chǐ" zhě, wǔ yuán huáng dì shēn cháng bā chǐ." hé lóng yǐ zhēng yuè chén jiàn" zhě, tài, zhēng yuè guà, lóng jiàn zhī suǒ yú jīng shī wèi chén dì." bái lóng yǔ hēi lóng dòu" zhě, bó zhōu yíng yáng lóng dòu shì yě. shèng lóng suǒ yǐ bái zhě, yáng xìng nà yīn wèi shāng, zhì zūn yòu xīn yǒu suì shēng, wèi jiē zài xī fāng, xī fāng bái sè yě. sǐ lóng suǒ yǐ hēi zhě, zhōu sè hēi. suǒ yǐ chēng wǔ zhě, zhōu mǐn míng wǔ xuān jìng fán wǔ dì yuè chén dài yuè téng wǔ wáng yī shí fú fǎ, yì dāng wǔ shù." bái lóng líng" zhě, líng yóu shèng yě. zhèng xuán shuō" líng" dāng wèi" chú", fán dòu néng qù dí yuē chú. chén yǐ" tài rén yǒu mìng" zhě, tài zhī wèi yán, tōng yě, dà yě, míng qí rén dào tōng dé dà, yǒu tiān mìng yě. gān záo dù yuē:" tài biǎo dài gàn." zhèng xuán zhù yún:" biǎo zhě, rén xíng tǐ zhī zhāng shí yě. gàn, dùn yě. tài rén zhī biǎo, dài gàn." chén fú jiàn zhì zūn yǒu dài gàn zhī biǎo, yì zhī tài rén zhī biǎo, bù shuǎng háo lí. kūn líng tú suǒ yún, zì zì jiē yàn. wěi shū yòu chēng hàn sì bǎi nián, zhōng rú qí yán, zé zhī liù shí shì yì bì rán yǐ. xī zōng zhōu bo shì sān shí, jīn zé bèi zhī.
《坤灵图》曰:“圣人杀龙,龙不可得而杀,皆感气也。”又曰:“泰,姓商 名宫,黄色,长八尺,六十世。河龙以正月辰见,白龙与五黑龙斗,白龙陵,故泰 人有命。”谨案此言,皆为大隋而发也。“圣人杀龙”者,前后龙死是也。“姓商” 者,皇家于五姓为商也。“名宫”者,武元皇帝讳于五声为宫。“黄色”者,隋色 尚黄。“长八尺”者,武元皇帝身长八尺。“河龙以正月辰见”者,《泰》,正月 卦,龙见之所于京师为辰地。“白龙与黑龙斗”者,亳州、荧阳龙斗是也。胜龙所 以白者,杨姓纳音为商,至尊又辛酉岁生,位皆在西方,西方白色也。死龙所以黑 者,周色黑。所以称五者,周闵、明、武、宣、靖凡五帝;越、陈、代、越、滕五 王一时伏法,亦当五数。“白龙陵”者,陵犹胜也。郑玄说“陵”当为“除”,凡 斗能去敌曰除。臣以“泰人有命”者,泰之为言,通也,大也,明其人道通德大, 有天命也。《乾凿度》曰:“泰表戴干。”郑玄注云:“表者,人形体之彰识也。 干,盾也。泰人之表,戴干。”臣伏见至尊有戴干之表,益知泰人之表,不爽毫厘。 《坤灵图》所云,字字皆验。纬书又称汉四百年,终如其言,则知六十世亦必然矣。 昔宗周卜世三十,今则倍之。
jī lǎn tú yuē:" tài píng shí, yīn yáng hé hé, fēng yǔ huì tóng, hǎi nèi bù piān. dì yǒu zǔ xiǎn, gù fēng yǒu chí jí. suī tài píng zhī zhèng yóu yǒu bù néng jūn, wéi píng jūn nǎi bù míng tiáo, gù yù fēng yú bó. bó zhě chén liú yě." jǐn àn cǐ yán, gài míng zhì zūn xī wèi chén liú gōng shì zǐ, bó zhōu zǒng guǎn, suì shòu tiān mìng, hǎi nèi jūn tóng, bù piān bù dǎng, yǐ chéng tài píng zhī fēng huà yě. zài dà tǒng shí liù nián, wǔ yuán huáng dì gǎi fēng chén liú gōng. shì shí, qí guó yǒu mì jì yún: " tiān wáng chén liú rù bīng zhōu." qí zhǔ gāo yáng wéi shì zhū chén liú wáng péng lè. qí hòu, wǔ yuán huáng dì guǒ jiāng bīng rù bīng zhōu. zhōu wǔ dì shí, wàng qì zhě yún" bó zhōu yǒu tiān zǐ qì", yú shì shā bó zhōu cì shǐ gē dòu líng gōng. zhì zūn dài wéi zhī. yòu chén liú lǎo zi cí yǒu kū bǎi, shì chuán yún lǎo zǐ jiāng dù shì, yún:" dài kū bǎi shēng dōng nán zhī, huí zhǐ, dāng yǒu shèng rén chū, wú dào fù xíng." zhì qí, kū bǎi cóng xià shēng zhī, dōng nán shàng zhǐ, yè yǒu sān tóng zǐ xiāng yǔ gē yuē:" lǎo zi miào qián gǔ kū shù, dōng nán zhī rú sǎn, shèng zhǔ cóng cǐ qù." jí zhì zūn mù bó zhōu, qīn zhì cí shù zhī xià, zì shì bǎi zhī huí bào, qí kū zhī jiàn zhǐ xī běi, dào jiào guǒ xíng. kǎo xiào zhòng shì, tài píng zhǔ chū yú bó zhōu chén liú zhī dì, jiē rú suǒ yán. jī lǎn tú yòu yún:" zhèng dào dé, zé yīn wù biàn wéi yáng wù." zhèng xuán zhù yún:" cōng biàn wéi jiǔ, yì shì." jǐn àn zì liù nián yǐ lái, yuǎn jìn shān shí duō biàn wéi yù. shí wèi yīn, yù wèi yáng. yòu zuǒ wèi yuán zhōng, cōng jiē biàn wéi jiǔ.
《稽览图》曰:“太平时,阴阳和合,风雨会同,海内不偏。地有阻险,故风 有迟疾。虽太平之政犹有不能均,惟平均乃不鸣条,故欲风于亳。亳者陈留也。” 谨案此言,盖明至尊昔为陈留公世子,亳州总管,遂受天命,海内均同,不偏不党, 以成太平之风化也。在大统十六年,武元皇帝改封陈留公。是时,齐国有秘记云: “天王陈留入并州。”齐主高洋为是诛陈留王彭乐。其后,武元皇帝果将兵入并州。 周武帝时,望气者云“亳州有天子气”,于是杀亳州刺史纥豆陵恭。至尊代为之。 又陈留老子祠有枯柏,世传云老子将度世,云:“待枯柏生东南枝,回指,当有圣 人出,吾道复行。”至齐,枯柏从下生枝,东南上指,夜有三童子相与歌曰:“老 子庙前古枯树,东南枝如伞,圣主从此去。”及至尊牧亳州,亲至祠树之下,自是 柏枝回抱,其枯枝渐指西北,道教果行。考校众事,太平主出于亳州陈留之地,皆 如所言。《稽览图》又云:“政道得,则阴物变为阳物。”郑玄注云:“葱变为韭, 亦是。”谨案自六年以来,远近山石多变为玉。石为阴,玉为阳。又左卫园中,葱 皆变为韭。
shàng lǎn zhī dà yuè, cì wù wǔ bǎi duàn. wèi jǐ, shào fù shàng shū yuē:
上览之大悦,赐物五百段。未几,劭复上书曰:
yì gān záo dù yuē:" suí, shàng liù, jū xì zhī, nǎi cóng wéi zhī, wáng yòng xiǎng yú xī shān. suí zhě, èr yuè guà. yáng dé shī xíng, fān jué nán jiě, wàn wù suí yáng ér chū. gù shàng liù yù jiǔ wǔ jū xì zhī, wéi chí zhī, míng bèi yáng huà ér yù yīn suí cóng zhī yě." yì jī lǎn tú:" kūn liù yuè, yǒu zǐ nǚ rèn zhèng, yī nián chuán wèi fù. wǔ yuè, pín zhī cóng dōng běi lái lì, dà qǐ tǔ yì xī běi dì dòng xīng zhuì, yáng wèi. tún shí yī yuè, shén rén cóng zhōng shān chū, zhào dì dòng běi fāng sān shí rì, qiān lǐ mǎ shù zhì." jǐn àn: fán cǐ yì wěi suǒ yán, jiē shì dà suí fú mìng. suí zhě, èr yuè zhī guà, míng dà suí yǐ èr yuè jí huáng dì wèi yě. " yáng dé shī xíng" zhě, míng yáng shì zhī dé jiào shī xíng yú tiān xià yě." fān jué nán jiě" zhě, míng dāng shí fān zhāng jiē tōng jué, xiǎn nán jiē jiě sàn yě." wàn wù suí yáng ér chū" zhě, míng tiān dì jiān wàn wù jǐn suí yáng shì ér chū jiàn yě." shàng liù yù jiǔ wǔ jū xì zhī" zhě, wǔ wèi wáng, liù wèi zōng miào, míng zōng miào shén líng yù mìng dēng jiǔ wǔ zhī wèi, dì wáng jū rén yǐ lǐ, xì rén yǐ yì yě." jū rén yǐ lǐ, xì rén yǐ yì", cǐ èr xún, yì shì gān záo dù zhī yán. " wéi chí zhī" zhě, míng néng yǐ gāng wéi chí zhèng tiān xià yě." bèi yáng huà ér yù yīn suí cóng zhī" zhě, míng zhū yīn lèi bèi fú yáng shì zhī fēng huà, mò bù suí cóng. yīn, wèi chén xià yě." wáng yòng xiǎng yú xī shān" zhě, gài míng zhì zūn cháng yǐ suì èr yuè xìng xī shān rén shòu gōng yě. fán sì chēng" suí", sān chēng" yáng", yù měi suí yáng, dīng níng zhī zhì yě." kūn liù yuè" zhě, kūn wèi zài wèi, liù yuè jiàn wèi, yán zhì zūn yǐ liù yuè shēng yě." yǒu zǐ nǚ rèn zhèng" zhě, yán lè píng gōng zhǔ shì huáng dì zǐ nǚ, ér wèi zhōu hòu, rèn lǐ nèi zhèng yě." yī nián chuán wèi fù" zhě, fù shì kūn zhī yī shì guà, yáng qì chū qǐ, yán zhōu xuān dì bēng hòu yī nián, chuán wèi yǔ yáng shì yě." wǔ yuè, pín zhī cóng dōng běi lái lì"," pín zhī" dāng wèi" zhēn rén", zì zhī wù yě. yán zhōu xuān dì yǐ wǔ yuè bēng, zhēn rén gé mìng, dāng zài cǐ shí. zhì zūn qiān ràng ér nì tiān yì, gù yú nián nǎi lì. xī wèi dìng zhōu zǒng guǎn, zài jīng shī dōng běi, běn ér yán zhī, gù yuē" zhēn rén cóng dōng běi lái lì"." dà qǐ tǔ yì" zhě, dà qǐ, jí dà xīng chéng yì yě." xī běi dì dòng xīng zhuì" zhě, gài tiān yì qù zhōu shòu suí, gù biàn dòng yě." yáng wèi" zhě, yán yáng shì dé tiān wèi zhù yě." tún, shí yī yuè, shén rén cóng zhōng shān chū" zhě, cǐ guà dòng ér dà hēng zuò, gù zhì zūn yǐ shí yī yuè bèi shòu bó zhōu zǒng guǎn, jiāng cóng zhōng shān ér chū yě." zhào dì dòng" zhě, zhōng shān wèi zhào dì, yǐ shén rén jiāng qù, gù biàn dòng yě. " běi fāng sān shí rì" zhě, gài zhì zūn cóng běi fāng jiāng wǎng bó zhōu zhī shí, tíng liú sān shí rì yě." qiān lǐ mǎ" zhě, gài zhì zūn jiù suǒ chéng guā liú mǎ yě. tún guà, zhèn xià kǎn shàng, zhèn yú mǎ wèi zuò zú, kǎn yú mǎ wèi měi jí, shì gù guā mǎ jí yǒu ròu ān, xíng zé xiān zuō nòng sì zú yě." shù zhì" zhě, yán lì shǔ zhì yě.
《易·乾凿度》曰:“《随》,上六,拘系之,乃从维之,王用享于西山。 《随》者,二月卦。阳德施行,蕃决难解,万物随阳而出。故上六欲九五拘系之, 维持之,明被阳化而欲阴随从之也。”《易·稽览图》:“《坤》六月,有子女任 政,一年传为《复》。五月,贫之从东北来立,大起土邑;西北地动星坠,阳卫。 《屯》十一月,神人从中山出,赵地动;北方三十日,千里马数至。”谨案:凡此 《易纬》所言,皆是大隋符命。《随》者,二月之卦,明大隋以二月即皇帝位也。 “阳德施行”者,明杨氏之德教施行于天下也。“蕃决难解”者,明当时蕃鄣皆通 决,险难皆解散也。“万物随阳而出”者,明天地间万物尽随杨氏而出见也。“上 六欲九五拘系之”者,五为王,六为宗庙,明宗庙神灵欲命登九五之位,帝王拘人 以礼,系人以义也。“拘人以礼,系人以义”,此二旬,亦是《乾凿度》之言。 “维持之”者,明能以纲维持正天下也。”被阳化而欲阴随从之”者,明诸阴类被 服杨氏之风化,莫不随从。阴,谓臣下也。“王用享于西山”者,盖明至尊常以岁 二月幸西山仁寿宫也。凡四称“随”,三称“阳”,欲美随杨,丁宁之至也。“ 《坤》六月”者,坤位在未,六月建未,言至尊以六月生也。“有子女任政”者, 言乐平公主是皇帝子女,而为周后,任理内政也。“一年传为《复》”者,《复》 是《坤》之一世卦,阳气初起,言周宣帝崩后一年,传位与杨氏也。“五月,贫之 从东北来立”,“贫之”当为“真人”,字之误也。言周宣帝以五月崩,真人革命, 当在此时。至尊谦让而逆天意,故逾年乃立。昔为定州总管,在京师东北,本而言 之,故曰“真人从东北来立”。“大起土邑”者,大起,即大兴城邑也。“西北地 动星坠”者,盖天意去周授隋,故变动也。“阳卫”者,言杨氏得天卫助也。“ 《屯》,十一月,神人从中山出”者,此卦动而大亨作,故至尊以十一月被授亳州 总管,将从中山而出也。“赵地动”者,中山为赵地,以神人将去,故变动也。 “北方三十日”者,盖至尊从北方将往亳州之时,停留三十日也。“千里马”者, 盖至尊旧所乘騧骝马也。《屯》卦,震下坎上,震于马为作足,坎于马为美脊,是 故騧马脊有肉鞍,行则先作弄四足也。“数至”者,言历数至也。
hé tú dì tōng jì yuē:" xíng ruì chū, biàn jǔ héng. chì yīng suí, yè líng huáng." hé tú huáng cān chí yuē:" huáng pì chū, chéng yuán qì. dào wú wéi, ān lǜ. bèi suì jǔ, xì zuò shù. kāi huáng sè, wò shén rì. tóu fǔ tí, xiàng bù jué. lì huáng hòu, yì bù gé. dào zhōng shǐ, dé yōu liè. dì rèn zhèng, hé diǎn chū. yè fǔ xī, làn kě shù." jǐn àn: fán cǐ hé tú suǒ yán, yì shì dà suí fú mìng." xíng ruì chū, biàn jǔ héng" zhě, jǔ, fǎ yě héng, běi dǒu xīng míng, suǒ wèi xuán jī yù héng zhě yě. dà suí shòu mìng, xíng zhào zhī ruì shǐ chū, tiān xiàng zé wèi zhī biàn dòng. běi dǒu zhǔ tiān zhī fǎ dù, gù yuē jǔ héng. yì wěi:" fú xì, jǔ héng shén." zhèng xuán zhù, yǐ wéi fǎ yù héng zhī shén. yǔ cǐ hé tú jǔ héng yì tóng." chì yīng suí" zhě, yán chì dì jiàng jīng, gǎn yìng ér shēng suí yě. gù suí yǐ huǒ dé wèi chì dì tiān zǐ." yè líng huáng" zhě, yè, hé yě, yán dà suí dé hé shàng líng tiān huáng dà dì yě. yòu nián hào kāi huáng, yǔ líng bǎo jīng zhī kāi huáng nián xiāng hé, gù yuē yè líng huáng." huáng pì chū" zhě, huáng, dà yě pì, jūn yě. dà jūn chū, gài wèi zhì zūn shòu mìng chū wèi tiān zǐ yě." chéng yuán qì" zhě, yán chéng zhōu tiān yuán zhōng qì zhī yùn yě." dào wú wéi, ān lǜ" zhě," ān" xià tuō yī zì, yán dà dào wú wéi, ān dìng, tiān xià lǜ cóng. " bèi suì jǔ, xì zuò shù" zhě, jǔ, fǎ yě, xī suì huáng wò jī jǔ, fú xì zuò bā guà zhī shù, yán dà suí bèi fú bǐ èr huáng zhī fǎ shù yě." suì huáng jī jǔ", yǔ jiàn yì wěi." kāi huáng sè" zhě, yán kāi huáng nián yì fú sè yě." wò shén rì" zhě, yán wò chí qún shén, míng zhào rú rì yě. yòu kāi huáng yǐ lái rì jiàn zhǎng, yì qí yì yě. " tóu fǔ tí" zhě, yán tóu shòu zhèng shì yú fǔ zuǒ, shǐ zhī tí qiè yě." xiàng bù jué" zhě, fǎ xiàng bù fèi jué yě. " lì huáng hòu, yì bù gé" zhě, gé, zhì yě, yán běn lì tài zǐ yǐ wéi huáng jiā hòu sì, ér qí fǔ yì zhī rén bù néng zhì yú shàn yě." dào zhōng shǐ, dé yōu liè" zhě, yán qián dōng gōng dào zhōng ér dé liè, jīn huáng tài zǐ dào shǐ ér dé yōu yě. " dì rèn zhèng, hé diǎn chū" zhě, yán huáng dì qīn rèn zhèng shì, ér shào zhōu hé bīn dé shí tú yě." yè fǔ xī, làn kě shù" zhě, yè, hé yě xī, xìng yě. yán qún chén hé xīn fǔ zuǒ, yǐ xìng zhèng jiào, làn rán kě jì shù yě. suǒ yǐ yú huáng cān chí dì tōng jì èr piān, dà chén fú mìng zhě, míng huáng dào dì dé jǐn zài yú suí yě.
《河图·帝通纪》曰:“形瑞出,变矩衡。赤应随,叶灵皇。”《河图·皇参 持》曰:“皇辟出,承元讫。道无为,安率。被遂矩,戏作术。开皇色,握神日。 投辅提,象不绝。立皇后,翼不格。道终始,德优劣。帝任政,河典出。叶辅嬉, 烂可述。”谨案:凡此《河图》所言,亦是大隋符命。“形瑞出,变矩衡”者,矩, 法也;衡,北斗星名,所谓璇玑玉衡者也。大隋受命,形兆之瑞始出,天象则为之 变动。北斗主天之法度,故曰矩衡。《易纬》:“伏戏,矩衡神。”郑玄注,以为 法玉衡之神。与此《河图》矩衡义同。“赤应随”者,言赤帝降精,感应而生隋也。 故隋以火德为赤帝天子。“叶灵皇”者,叶,合也,言大隋德合上灵天皇大帝也。 又年号开皇,与《灵宝经》之开皇年相合,故曰叶灵皇。“皇辟出”者,皇,大也; 辟,君也。大君出,盖谓至尊受命出为天子也。“承元讫”者,言承周天元终讫之 运也。“道无为,安率”者,“安”下脱一字,言大道无为,安定,天下率从。 “被遂矩,戏作术”者,矩,法也,昔遂皇握机矩,伏戏作八卦之术,言大隋被服 彼二皇之法术也。“遂皇机矩”,语见《易纬》。“开皇色”者,言开皇年易服色 也。“握神日”者,言握持群神,明照如日也。又开皇以来日渐长,亦其义也。 “投辅提”者,言投授政事于辅佐,使之提挈也。“象不绝”者,法象不废绝也。 “立皇后,翼不格”者,格,至也,言本立太子以为皇家后嗣,而其辅翼之人不能 至于善也。“道终始,德优劣”者,言前东宫道终而德劣,今皇太子道始而德优也。 “帝任政,河典出”者,言皇帝亲任政事,而邵州河滨得石图也。“叶辅嬉,烂可 述”者,叶,合也;嬉,兴也。言群臣合心辅佐,以兴政教,烂然可纪述也。所以 于《皇参持》、《帝通纪》二篇,大陈符命者,明皇道帝德尽在于隋也。
shàng dà yuè, yǐ shào zhì chéng, chǒng xī rì lóng.
上大悦,以劭至诚,宠锡日隆。
shí yǒu rén yú huáng fèng quán yù, dé èr bái shí, pō yǒu wén lǐ. suì fù qí wén yǐ wéi zì, fù yán yǒu zhū wù xiàng, ér shàng zòu yuē:" qí dà yù yǒu rì yuè xīng chén bā guà wǔ yuè jí èr lín shuāng fèng qīng lóng zhū què zōu yú xuán wǔ, gè dāng qí fāng wèi. yòu yǒu wǔ xíng shí rì shí èr chén zhī gè, fán èr shí qī zì. yòu yǒu' tiān mén dì hù rén mén guǐ mén bì' jiǔ zì. yòu yǒu què fēi jí èr niǎo. qí niǎo jiē rén miàn, zé bào piáo zi suǒ wèi qiān qiū wàn suì zhě yě. qí xiǎo yù yì yǒu wǔ yuè què fēi qiú xī zhī xiàng. èr yù jù yǒu xiān rén yù nǚ chéng yún kòng hè zhī xiàng. bié yǒu yì zhuàng zhū shén, bù kě jǐn shí, gài shì fēng bó yǔ shī shān jīng hǎi ruò zhī lèi. yòu yǒu tiān huáng dà dì huáng dì jí sì dì zuò, gōu chén běi dǒu sān gōng tiān jiàng jūn tǔ sī kōng lǎo rén tiān cāng nán hé běi hé wǔ xīng èr shí bā xiù fán sì shí wǔ guān. zhū zì běn wú háng wǔ, jiē wǎng wǎng ǒu duì. yú dà yù zé yǒu huáng dì rì míng, bìng lín nán miàn, yǔ rì zì zhèng dǐng zú. fù yǒu lǎo rén xīng, gài míng nán miàn xiàng rì, ér cháng shòu yě. huáng hòu èr zì zài xī, shàng yǒu yuè xíng, gài míng xiàng yuè yě. yú cì yù, zé huáng dì míng yǔ jiǔ qiān zì cì bǐ, liǎng yáng zì yǔ wàn nián zì cì bǐ, suí yǔ jí zì zhèng bìng, gài míng cháng jiǔ jí qìng yě." shào fù huí hù qí zì, zuò shī èr bǎi bā shí piān zòu zhī. shàng yǐ wéi chéng, cì bó qiān pǐ.
时有人于黄凤泉浴,得二白石,颇有文理。遂附其文以为字,复言有诸物象, 而上奏曰:“其大玉有日月、星辰、八卦、五岳及二麟、双凤、青龙、硃雀、驺虞、 玄武,各当其方位。又有五行、十日、十二辰之各,凡二十七字。又有‘天门、地 户、人门、鬼门闭’九字。又有却非及二鸟。其鸟皆人面,则《抱朴子》所谓千秋 万岁者也。其小玉亦有五岳、却非、虬、犀之象。二玉俱有仙人玉女乘云控鹤之象。 别有异状诸神,不可尽识,盖是风伯、雨师、山精、海若之类。又有天皇大帝、皇 帝及四帝坐,钩陈、北斗、三公、天将军、土司空、老人、天仓、南河、北河、五 星、二十八宿凡四十五官。诸字本无行伍,皆往往偶对。于大玉则有皇帝日名,并 临南面,与日字正鼎足。复有老人星,盖明南面象日,而长寿也。皇后二字在西, 上有月形,盖明象月也。于次玉,则皇帝名与九千字次比,两杨字与万年字次比, 隋与吉字正并,盖明长久吉庆也。”劭复回互其字,作诗二百八十篇奏之。上以为 诚,赐帛千匹。
shào yú shì cǎi rén jiān gē yáo, yǐn tú shū chèn wěi, yī yuē fú mìng, jùn zhí fó jīng, zhuàn wèi huáng suí líng gǎn zhì hé sān shí juǎn, zòu zhī. shàng lìng xuān shì tiān xià. shào jí zhū zhōu cháo jí shǐ, xǐ shǒu fén xiāng, bì mù dú zhī. qū zhé qí shēng, yǒu rú gē yǒng, jīng shè xún shuò, biàn ér hòu bà. shàng yì xǐ, shǎng cì yōu qià.
劭于是采人间歌谣,引图书谶纬,依约符命,捃摭佛经,撰为《皇隋灵感志》 合三十卷,奏之。上令宣示天下。劭集诸州朝集使,洗手焚香,闭目读之。曲折其 声,有如歌咏,经涉旬朔,遍而后罢。上益喜,赏赐优洽。
jí wén xiàn huáng hòu bēng, shào fù shàng yán:" fó jīng shuō rén yīng shēng tiān shàng jí shàng pǐn shàng shēng wú liàng shòu guó zhī shí, tiān fú fàng dà guāng míng, yǐ xiāng huā jì lè lái yíng zhī. rú lái yǐ míng xīng chū shí rù niè pán. fú wéi dà xíng huáng hòu, shèng dé rén cí fú shàn zhēn fú, bèi zhū mì jì, jiē yún shì miào shàn pú sà. chén jǐn àn: bā yuè èr shí èr rì, rén shòu gōng nèi zài yǔ jīn yín zhī huā èr shí sān rì, dà bǎo diàn hòu, yè yǒu shén guāng èr shí sì rì mǎo shí, yǒng ān gōng běi, yǒu zì rán zhǒng zhǒng yīn yuè, zhèn mǎn xū kōng. zhì wǔ gēng zhōng, yǎn rán rú mèi, biàn jí shēng xiá. yǔ jīng wén suǒ shuō, shì jiē fú yàn. chén yòu yǐ yú yì sī zhī, huáng hòu qiān huà bù zài rén shòu dà xīng gōng zhě, gài bì zhì zūn cháng jū zhèng chǔ yě. zài yǒng ān gōng zhě, xiàng jīng shī yǒng ān mén, píng shēng suǒ chū rù yě. hòu shēng xiá hòu èr rì, yuàn nèi yè yǒu zhōng shēng èr bǎi yú chǔ, cǐ zé shēng tiān zhī yīng, xiǎn rán yě." shàng lǎn zhī, qiě bēi qiě xǐ. shí shǔ wáng xiù yǐ zuì fèi, shàng wèi shào yuē:" jiē hū!" wú yǒu wǔ zǐ, sān zi bù cái." shào jìn yuē:" zì gǔ shèng dì míng wáng, jiē bù néng yí bù xiào zhī zǐ. huáng dì èr shí wǔ zi, tóng xìng zhě èr, yú gè yì dé. yáo shí zi, shùn jiǔ zǐ, jiē bù xiào. xià yǒu wǔ guān, zhōu yǒu sān jiān." shàng rán qí yán. hòu shàng mèng yù shàng gāo shān ér bù néng dé, cuī péng pěng jiǎo, lǐ shèng fú zhǒu, nǎi dé shàng. yīn wèi péng yuē: " sǐ shēng dāng yǔ ěr jù." shào yuē:" cǐ mèng dà jí. shàng gāo shān zhě, míng gāo chóng dà ān, yǒng rú shān yě. péng yóu péng zǔ, lǐ yóu lǐ lǎo, èr rén fú shì, shí wèi cháng shòu zhī zhēng." shàng wén zhī, xǐ jiàn róng sè. qí nián, shàng bēng, wèi jǐ, cuī péng yì zú.
及文献皇后崩,劭复上言:“佛经说人应生天上及上品上生无量寿国之时,天 佛放大光明,以香花妓乐来迎之。如来以明星出时入涅盘。伏惟大行皇后,圣德仁 慈;福善祯符,备诸秘记,皆云是妙善菩萨。臣谨案:八月二十二日,仁寿宫内再 雨金银之花;二十三日,大宝殿后,夜有神光;二十四日卯时,永安宫北,有自然 种种音乐,震满虚空。至五更中,奄然如寐,便即升遐。与经文所说,事皆符验。 臣又以愚意思之,皇后迁化不在仁寿大兴宫者,盖避至尊常居正处也。在永安宫者, 象京师永安门,平生所出入也。后升遐后二日,苑内夜有钟声二百余处,此则生天 之应,显然也。”上览之,且悲且喜。时蜀王秀以罪废,上谓劭曰:“嗟乎!”吾 有五子,三子不才。”劭进曰:“自古圣帝明王,皆不能移不肖之子。黄帝二十五 子,同姓者二,余各异德。尧十子,舜九子,皆不肖。夏有五观,周有三监。”上 然其言。后上梦欲上高山而不能得,崔彭捧脚,李盛扶肘,乃得上。因谓彭曰: “死生当与尔俱。”劭曰:“此梦大吉。上高山者,明高崇大安,永如山也。彭犹 彭祖,李犹李老,二人扶侍,实为长寿之征。”上闻之,喜见容色。其年,上崩, 未几,崔彭亦卒。
yáng dì sì wèi, hàn wáng liàng zuò luàn, dì bù rěn zhū. shào shàng shū yuē:" chén wén huáng dì miè yán, gài yún mǔ dì zhōu gōng zhū guǎn, xìn yì tiān lún shū xiàng lù shū yú, zhòng ní wèi zhī yí zhí shí là shā shí hòu, qiū míng yǐ wéi dà yì. cǐ jiē jīng jí míng wén, dì wáng cháng fǎ. jīn bì xià zhì cǐ nì zéi, dù yuè qián shèng. jǐn àn: zéi liàng dú bèi shēng líng zhě yě. gǔ zhě tóng dé zé tóng xìng, dé bù tóng zé yì xìng, gù huáng dì yǒu èr shí wǔ zǐ, qí dé xìng zhě shí yǒu sì rén, wéi qīng yáng yí gǔ yǔ huáng dì tóng wèi jī xìng. liàng jì zì jué, qǐng gǎi qí shì." shào yǐ cǐ qiú mèi, dì yī wéi bù cóng. hòu qiān mì shū shǎo jiān, zú yú guān.
炀帝嗣位,汉王谅作乱,帝不忍诛。劭上书曰:“臣闻黄帝灭炎,盖云母弟; 周公诛管,信亦天伦;叔向戮叔鱼,仲尼谓之遗直;石蜡杀石厚,丘明以为大义。 此皆经籍明文,帝王常法。今陛下置此逆贼,度越前圣。谨案:贼谅毒被生灵者也。 古者同德则同姓,德不同则异姓,故黄帝有二十五子,其得姓者十有四人,唯青阳、 夷鼓与黄帝同为姬姓。谅既自绝,请改其氏。”劭以此求媚,帝依违不从。后迁秘 书少监,卒于官。
shào zài zhù zuò, jiāng èr shí nián, zhuān diǎn guó shǐ, zhuàn suí shū bā shí juǎn. duō lù kǒu chì. yòu cǎi yū guài bù jīng zhī yǔ, jí wěi xiàng zhī yán, yǐ lèi xiāng cóng, wèi qí tí mù. cí yì fán zá, wú zú chēng zhě. suì shǐ suí dài wén wǔ míng chén shàn è zhī jī, yīn miè wú wén. chū zhuàn qí zhì wèi biān nián tǐ èr shí juǎn, fù wèi qí shū, jì chuán yī bǎi juǎn, jí píng zéi jì sān juǎn, huò wén cí bǐ yě, huò bù guǐ bù wù, hài rén shì tīng, dà wéi yǒu shí chī bǐ. rán qí zhǐ zhāi jīng shǐ miù wù, wèi dú shū jì sān shí juǎn, shí rén fú qí jīng bó. yuán zì zhì xué, jì yú mù chǐ. dǔ hǎo jīng shǐ, yí lüè shì shì. yòng sī jì zhuān, xìng pō huǎng hū, měi zhì duì shí, bì mù níng sī, pán zhōng zhī ròu, zhé wèi pú cóng suǒ dàn. shào fú zhī jué, wéi zé ròu shǎo, shù fá chú rén. chú rén yǐ qíng bái shào, shào yī qián bì mù, cì ér huò zhī. chú rén fāng miǎn chī rǔ. qí zhuān gù rú cǐ.
劭在著作,将二十年,专典国史,撰《隋书》八十卷。多录口敕。又采迂怪不 经之语,及委巷之言,以类相从,为其题目。词义繁杂,无足称者。遂使隋代文武 名臣善恶之迹,堙灭无闻。初撰《齐志》为编年体二十卷,复为《齐书》,纪传一 百卷,及《平贼记》三卷,或文词鄙野,或不轨不物,骇人视听,大为有识嗤鄙。 然其指摘经史谬误,为《读书记》三十卷,时人服其精博。爰自志学,暨于暮齿。 笃好经史,遗略世事。用思既专,性颇恍忽,每至对食,闭目凝思,盘中之肉,辄 为仆从所啖。劭弗之觉,唯责肉少,数罚厨人。厨人以情白劭,劭依前闭目,伺而 获之。厨人方免笞辱。其专固如此。
zūn yè dì guǎng yè, xìng shěn yǎ, shè lì shū chuán, wèi tài wèi jì jiǔ, qiān shǔ. zú yú tài zhōng dài fū, zèng xú zhōu cì shǐ. zi yì, yǒu yí wàng, yǐ gàn yòng jiàn chēng, zú yú nán jù lù tài shǒu.
遵业弟广业,性沈雅,涉历书传,位太尉祭酒,迁属。卒于太中大夫,赠徐州 刺史。子乂,有仪望,以干用见称,卒于南钜鹿太守。
guǎng yè dì yán yè, bó xué duō wén, pō yǒu cái zǎo, wèi zhōng shū láng. hé yīn zhī yì, suì wáng hái gǔ. yì wú zi, zèng qí zhōu cì shǐ. yán yè dì jì hé, wèi shū shì yù shǐ bīng zhōu dà zhōng zhèng, zèng huá zhōu cì shǐ.
广业弟延业,博学多闻,颇有才藻,位中书郎。河阴之役,遂亡骸骨。乂无子, 赠齐州刺史。延业弟季和,位书侍御史、并州大中正,赠华州刺史。
zhèng xī, zì yòu lín, xíng yáng kāi fēng rén, wèi jiāng zuò dà jiàng hún zhī bā shì sūn yě. zēng zǔ huō, mù róng chuí tài cháng qīng. fù yè, bù shì. qǔ cháng lè pān shì, shēng liù zǐ, cū yǒu zhì qì, ér xī dì liù, wén xué wèi yōu. ruò guàn jǔ xiù cái, shàng shū lǐ xiào bó yǐ nǚ qī zhī. wén chéng mò, bài zhōng shū bó shì.
郑羲,字幼麟,荥阳开封人,魏将作大匠浑之八世孙也。曾祖豁,慕容垂太常 卿。父晔,不仕。娶长乐潘氏,生六子,粗有志气,而羲第六,文学为优。弱冠举 秀才,尚书李孝伯以女妻之。文成末,拜中书博士。
tiān ān chū, sòng sī zhōu cì shǐ cháng zhēn qí jù rǔ nán lái jiàng, xiàn wén zhào diàn zhōng shàng shū yuán shí wèi dōu jiāng fù zhī, qiǎn xī cān shí jūn shì. dào shàng cài, zhēn qí lǜ wén wǔ sān bǎi rén lái yíng. jì xiāng jiàn, yì yù dùn jūn rǔ běi, wèi jí rù chéng. xī wèi shí yuē:" jī shì shàng sù, jīn zhēn qí suī lái, yì wèi kě liàng. bù rú zhí rù qí chéng, duó qí guǎn yuè, jù yǒu fǔ kù. suī chū zhēn qí fēi yì, yào yǐ quán zhì wèi shèng." shí cóng xī yán, suì cè mǎ jìng rù qí chéng. chéng zhōng shàng yǒu zhēn qí qīn bīng shù bǎi rén, zài zhēn qí zhái nèi. shí jì kè chéng, yì yì jiāo dài, zhì jiǔ xī xì, wú jǐng fáng zhī yú. xī quàn yán bīng shè bèi, yǐ dài fēi cháng. qí yè, zhēn qí guǒ shǐ rén shāo fǔ, yù yīn jiù huǒ zuò nán, yǐ shí yǒu bèi, nǎi zhǐ. míng dàn, xī jī bái wǔ fān ān wèi guō yì, zhòng xīn nǎi dìng. míng nián, yòu yǐn jūn dōng tǎo rǔ yīn. sòng rǔ yīn tài shǒu zhāng chāo chéng shǒu bù xià, shí gōng zhī bù kè, yì yù hái jūn zhǎng shè, dài qiū jī zhī. xī yuē:" jīn chāo qū shì rén, mìng bù yán yuè, yí ān xīn shǒu zhī. chāo shí yǐ jǐn, bù jiàng dāng zǒu. ér yù qì hái zhǎng shè, chāo bì xiū chéng shēn qiàn, duō jī xīn gǔ, jiāng lái kǒng nán tú yǐ." shí bù nà, suì xuán shī zhǎng shè. zhì dōng, fù wǎng gōng chāo, chāo guǒ shè bèi, wú gōng ér hái. lì nián, chāo sǐ, yáng wén zhǎng dài shù, shí jǐn chéng kuì, nǎi kè zhī, jìng rú xī cè. huái běi píng, qiān zhōng shū shì láng.
天安初,宋司州刺史常珍奇据汝南来降,献文诏殿中尚书元石为都将赴之,遣 羲参石军事。到上蔡,珍奇率文武三百人来迎。既相见,议欲顿军汝北,未即入城。 羲谓石曰:“机事尚速,今珍奇虽来,意未可量。不如直入其城,夺其管籥,据有 府库。虽出珍奇非意,要以全制为胜。”石从羲言,遂策马径入其城。城中尚有珍 奇亲兵数百人,在珍奇宅内。石既克城,意益憍怠,置酒嬉戏,无警防之虞。羲劝 严兵设备,以待非常。其夜,珍奇果使人烧府,欲因救火作难,以石有备,乃止。 明旦,羲赍白武幡安慰郭邑,众心乃定。明年,又引军东讨汝阴。宋汝阴太守张超 城守不下,石攻之不克,议欲还军长社,待秋击之。羲曰:“今超驱市人,命不延 月,宜安心守之。超食已尽,不降当走。而欲弃还长社,超必修城深堑,多积薪谷, 将来恐难图矣。”石不纳,遂旋师长社。至冬,复往攻超,超果设备,无功而还。 历年,超死,杨文长代戍,食尽城溃,乃克之,竟如羲策。淮北平,迁中书侍郎。
yán xìng chū, yáng wǔ rén tián zhì dù nián shí wǔ, yāo huò dòng zhòng, rǎo luàn jīng suǒ. yǐ xī hé nán rén wàng, wèi zhōu jùn suǒ xìn, qiǎn chéng chuán wèi yù. xī dào, xuān shì huò fú, zhòng jiē sàn, zhì dù xún jiàn qín zhǎn. yǐ gōng cì jué tài chāng nán. xiào wén chū, jiān yuán wài sàn qí cháng shì níng shuò jiāng jūn yáng wǔ zi, shǐ yú sòng.
延兴初,阳武人田智度年十五,妖惑动众,扰乱京索。以羲河南人望,为州郡 所信,遣乘传慰喻。羲到,宣示祸福,众皆散,智度寻见禽斩。以功赐爵泰昌男。 孝文初,兼员外散骑常侍、宁朔将军、阳武子,使于宋。
zhōng shān wáng ruì chǒng xìng dāng shì, bìng zhì wáng guān, xī wèi qí fù. shì hòu lì nián bù zhuǎn, zī chǎn yì fá, yīn qǐng jià guī, suì pán huán bù fǎn. jí lǐ chōng guì chǒng, yǔ xī hūn yīn, nǎi jiù jiā zhēng wèi zhōng shū lìng. wén míng tài hòu wèi fù yàn xuān wáng lì miào yú cháng ān, chū chéng, yǐ xī jiān tài cháng qīng, jiǎ xíng yáng hóu, jù guān shǔ, yì cháng ān bài miào, jiàn bēi yú miào mén. hái, yǐ shǐ gōng, réng cì hóu jué.
中山王睿宠幸当世,并置王官,羲为其傅。是后历年不转,资产亦乏,因请假 归,遂盘桓不返。及李冲贵宠,与羲昏姻,乃就家征为中书令。文明太后为父燕宣 王立庙于长安,初成,以羲兼太常卿,假荥阳侯,具官属,诣长安拜庙,建碑于庙 门。还,以使功,仍赐侯爵。
chū wèi xī yǎn zhōu cì shǐ, jiǎ nán yáng gōng. xī duō suǒ shòu nà, zhèng yǐ huì chéng. xìng yòu sè lìn, rén yǒu lǐ xiǎng zhě, bù yǔ bēi jiǔ luán ròu, ér xī mén shòu yáng jiǔ, dōng mén gū mài zhī. yǐ lǐ chōng zhī qīn, fǎ guān bù zhī jiū yě. suān zǎo lìng zhèng bó sūn juàn chéng lìng dǒng téng bié jià jiǎ huái dé zhōng cóng shì shēn líng dù bìng zài rèn lián zhēn, qín xù bǎi xìng, xī jiē shēn biǎo chēng jiàn, shí lùn duō zhī. wén míng tài hòu wèi xiào wén nà qí nǚ wèi pín, zhēng wèi mì shū jiān. tài hé shí liù nián zú, shàng shū zòu shì yuē xuān. zhào yuē:" gài guān dìng shì, xiān diǎn chéng shì jī yáng qīng zhuó, zhèng dào míng fàn. xī suī sù yǒu wén yè, ér zhèng quē lián qīng. shàng shū hé nǎi qíng yí zhì gōng, qiān wéi míng diǎn? yī shì fǎ, bó wén duō jiàn yuē wén, bù qín chéng míng yuē líng, kě zèng yǐ běn guān, jiā shì wén líng."
出为西兗州刺史,假南阳公。羲多所受纳,政以贿成。性又啬吝,人有礼饷者, 不与杯酒脔肉,而西门受羊酒,东门沽卖之。以李冲之亲,法官不之纠也。酸枣令 郑伯孙、鄄城令董腾、别驾贾怀德、中从事申灵度并在任廉贞,勤恤百姓,羲皆申 表称荐,时论多之。文明太后为孝文纳其女为嫔,征为秘书监。太和十六年卒,尚 书奏谥曰宣。诏曰:“盖棺定谥,先典成式;激扬清浊,政道明范。羲虽宿有文业, 而政阙廉清。尚书何乃情遗至公,愆违明典?依谥法,博闻多见曰文,不勤成名曰 灵,可赠以本官,加谥文灵。”
zhǎng zǐ yì, zì jǐng bó, shè lì jīng shǐ. wèi tài zǐ zhōng shù zǐ, xí jué xíng yáng bó. yì xián yǎ yǒu zhèng shì cái, wèi xiào wén suǒ qì yù, bài zhǎng jiān jǐ shì huáng mén shì láng sī tú zuǒ zhǎng shǐ. xuān wǔ chū, yǐ cóng dì sī hé tóng xián yáng wáng xǐ nì, yǔ dì tōng zhí cháng shì dào zhāo jù zuò sī qīn chū jìn. bài tài cháng shǎo qīng, chū wèi qí zhōu cì shǐ. yì hǎo quàn kè, shàn duàn jué, suī bù qīng jié, yì rán hòu qǔ, bǎi xìng yóu sī zhī. zú, zèng yǎn zhōu cì shǐ, shì yuē mù. zi gōng yè xí jué, wǔ dìng sān nián, zuò yǔ fáng zi yuǎn móu hài qí shén wǔ, fú zhū.
长子懿,字景伯,涉历经史。位太子中庶子,袭爵荥阳伯。懿闲雅有政事才, 为孝文所器遇,拜长兼给事黄门侍郎、司徒左长史。宣武初,以从弟思和同咸阳王 禧逆,与弟通直常侍道昭俱坐缌亲出禁。拜太常少卿,出为齐州刺史。懿好劝课, 善断决,虽不清洁,义然后取,百姓犹思之。卒,赠兗州刺史,谥曰穆。子恭业袭 爵,武定三年,坐与房子远谋害齐神武,伏诛。
yì dì dào zhāo, zì xī bó, shǎo hào xué, zōng lǎn qún yán. jiān zhōng shū shì láng, cóng zhēng miǎn běi. xiào wén xiǎng shì chén yú xiàn hù fāng zhàng zhú táng, dào zhāo yǔ xiōng yì jù shì zuò. lè zuò jiǔ hān, xiào wén gē yuē:" bái rì guāng tiān xī wú bù yào, jiāng zuǒ yī yú dú wèi zhào." péng chéng wáng xié xù yuē:" yuàn cóng shèng míng xī dēng héng huì, wàn guó chí chéng hùn rì wài." zhèng yì gē yuē:" yún léi dà zhèn xī tiān mén pì, lǜ tǔ lái bīn yī zhèng lì." xíng luán gē yuē:" shùn wǔ gàn qī xī tiān xià guī, wén dé yuǎn bèi mò bù sī." dào zhāo gē yuē:" huáng fēng yī gǔ xī jiǔ dì zā, dài rì yī tiān qīng liù hé." xiào wén yòu gē yuē:" zūn bǐ rǔ fén xī xī huà zhēn, wèi ruò jīn rì dào fēng míng." sòng biàn gē yuē:" wén wáng zhèng jiào xī huī jiāng zhào, níng rú dà huà guāng sì biǎo." xiào wén wèi dào zhāo yuē:" zì bǐ qiān yù suī wěi, yǔ zhū cái jùn bù fèi yǒng zhuì, wèi ruò jīn rì." suì mìng xíng luán zǒng jí xù jì." dāng ěr zhī nián, qīng pín dīng jiān sī, měi juàn wén xí, cháng yòng kǎi rán".
懿弟道昭,字僖伯,少好学,综览群言。兼中书侍郎,从征沔北。孝文飨侍臣 于县瓠方丈竹堂,道昭与兄懿俱侍坐。乐作酒酣,孝文歌曰:“白日光天兮无不曜, 江左一隅独未照。”彭城王勰续曰:“愿从圣明兮登衡、会,万国驰诚混日外。” 郑懿歌曰:“云雷大振兮天门辟,率土来宾一正历。”邢峦歌曰:“舜舞干戚兮天 下归,文德远被莫不思。”道昭歌曰:“皇风一鼓兮九地匝,戴日依天清六合。” 孝文又歌曰:“遵彼汝坟兮昔化贞,未若今日道风明。”宋弁歌曰:“文王政教兮 晖江召,宁如大化光四表。”孝文谓道昭曰:“自比迁豫虽猥,与诸才俊不废咏缀, 未若今日。”遂命邢峦总集叙记。“当尔之年,卿频丁艰私,每眷文席,常用慨然”。
xún zhèng chú zhōng shū láng, lèi qiān guó zǐ jì jiǔ. guǎng píng wáng huái wèi sī zhōu mù, yǐ dào zhāo yǔ zōng zhèng qīng yuán kuāng wèi zhōu dū du. dào zhāo shàng biǎo yuē: chén wén táng yú qǐ yùn, yǐ wén dé wèi běn yīn zhōu chuàng yè, yǐ dào yì wèi xiān. rán zé lǐ yuè zhě, wèi guó zhī jī, bù kě sī xū fèi yě. fú wéi dà wèi, dìng dǐng yī chán, wéi xīn bǎo lì. jiǔ fú gǎn zhì dé zhī hé, sì yín huái jī rǎng zhī qìng. ér chǔn ěr mǐn wú, zǔ huà jiāng jiǎo xiān dì yuán zhèn wǔ nù, róng chē bù xī. ér tíng luán zhù bì, liú xīn diǎn fén. mìng gù yù shǐ zhōng wèi chén lǐ biāo, yǔ lì bù shàng shū rèn chéng wáng chén chéng děng, miào xuǎn yīng rú, yǐ chóng xué xiào. chéng děng yī zhǐ, zhì sì mén bó shì sì shí rén. qí guó zǐ bó shì tài xué bó shì jí guó zǐ zhù jiào, sù yǐ jiǎn zhì. fú xún xiān zhǐ, yì zài sù jiù dàn jūn guó duō shì, wèi huáng yíng lì. zì ěr qì jīn, chuí jiāng yī jì, xué guān diāo luò, sì shù qǐn fèi. suì shǐ shuò rú qí dé, juǎn jīng ér bù tán sú xué hòu shēng, yí běn ér zhú mò. jìn jìng zhī fēng, shí yóu yú cǐ yǐ. fú wéi bì xià, qīn míng wén sī, xuán jiàn dòng yuǎn, chuí xīn jīng sù. yōu róu fén jí, lǚ fā zhōng zhǐ, dūn yíng xué guǎn, fáng yǔ jì xiū, shēng tú wèi lì. chén wǎng nián shān dìng lǜ lìng, miù yù yì yán. jǐn yī zhǔn qián xiū, xún fǎng jiù shì, cān dìng xué lìng, shì qì fēng chéng. qǐng zǎo chì shī xíng, shǐ xuǎn shòu yǒu yī, shēng tú kě zhǔn." zhào bāo měi zhī, ér shàng wèi yǔn suì. dào zhāo yòu biǎo yuē:" chén zì wǎng nián yǐ lái, pín qǐng xué lìng, bìng zhì shēng yuán, qián hòu lèi shàng, wèi méng yī bào. dāng yǐ chén shí qiǎn làn guān, wú néng yǒu suǒ gǎn wù zhě yě. guǎn yǔ jì xiū, shēng fáng cū gòu, bó shì jiàn yuán, zú kě jiǎng xí. suī xīn lìng wèi bān, qǐng yī jiù quán zhì guó zǐ xué shēng, jiàn kāi xùn yè, shǐ bō jiào yǒu zhāng, rú fēng bù zhuì. zhì ruò kǒng miào jì chéng, shì diàn gào shǐ, yī ràng zhī róng, qǐng qí lìng chū." bù bào. qiān mì shū jiān, xíng yáng yì zhōng zhèng, chū lì guāng qīng èr zhōu cì shǐ, fù rù wèi mì shū jiān. zú, shì yuē wén gōng.
寻正除中书郎,累迁国子祭酒。广平王怀为司州牧,以道昭与宗正卿元匡为州 都督。道昭上表曰:臣闻唐、虞启运,以文德为本;殷、周创业,以道艺为先。然 则礼乐者,为国之基,不可斯须废也。伏惟大魏,定鼎伊、瀍,惟新宝历。九服感 至德之和,四垠怀击壤之庆。而蠢尔闽吴,阻化江湫;先帝爰震武怒,戎车不息。 而停銮驻跸,留心典坟。命故御史中尉臣李彪,与吏部尚书任城王臣澄等,妙选英 儒,以崇学校。澄等依旨,置四门博士四十人。其国子博士、太学博士及国子助教, 宿已简置。伏寻先旨,意在速就;但军国多事,未遑营立。自尔迄今,垂将一纪, 学官雕落,四术寝废。遂使硕儒耆德,卷经而不谈;俗学后生,遗本而逐末。进竞 之风,实由于此矣。伏惟陛下,钦明文思,玄鉴洞远,垂心经素。优柔坟籍,屡发 中旨,敦营学馆,房宇既修,生徒未立。臣往年删定律令,谬预议筵。谨依准前修, 寻访旧事,参定学令,事讫封呈。请早敕施行,使选授有依,生徒可准。”诏褒美 之,而尚未允遂。道昭又表曰:“臣自往年以来,频请学令,并置生员,前后累上, 未蒙一报。当以臣识浅滥官,无能有所感悟者也。馆宇既修,生房粗构,博士见员, 足可讲习。虽新令未班,请依旧权置国子学生,渐开训业,使播教有章,儒风不坠。 至若孔庙既成,释奠告始,揖让之容,请俟令出。”不报。迁秘书监,荥阳邑中正, 出历光、青二州刺史,复入为秘书监。卒,谥曰文恭。
dào zhāo hǎo wèi shī fù, fán shù shí piān. qí zài èr zhōu, zhèng wù kuān hòu, bù rèn wēi xíng, wèi lì rén suǒ ài.
道昭好为诗赋,凡数十篇。其在二州,政务宽厚,不任威刑,为吏人所爱。
zi yán zǔ, pō yǒu fēng yí, cū guān wén shǐ, qīng zào báo xíng, bù xiū shì yè. xiào wǔ shí, yù shǐ zhōng wèi qí jùn hé yán zǔ yǔ sòng shì cóng zǐ jiān tōng, rén shì xián chǐ yán zhī, ér yán zǔ liáo wú kuì sè. xiào jìng chū, chú piào qí jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fu hóng lú qīng, chū wèi běi yù zhōu cì shǐ, hái chú hóng lú qīng. zú, zèng sī kōng gōng.
子严祖,颇有风仪,粗观文史,轻躁薄行,不修士业。孝武时,御史中尉綦俊 劾严祖与宋氏从姊奸通,人士咸耻言之,而严祖聊无愧色。孝静初,除骠骑将军、 左光禄大夫、鸿胪卿,出为北豫州刺史,还除鸿胪卿。卒,赠司空公。
shù zǐ zhòng lǐ, shǎo qīng xiǎn, yǒu lǚ lì. qí shén wǔ bì chǒng qí zǐ huǒ chē, yǐ qīn qī bèi nì, zhuó wèi zhàng nèi dōu dū. zhǎng shén wǔ gōng shǐ, chū rù suí cóng. yǔ rèn zhòu jù hǎo jiǔ, bù yōu gōng shì, shén wǔ zé zhī. zhòu jù, qián tōng xī wèi, wéi rén jiū gào, jù, suì móu nì. shì fā, huǒ chē yù qǐ āi, shén wǔ bì bú jiàn. lài wǔ míng huáng hòu jí wén xiāng zhēng wèi yán, gù zhòng lǐ sǐ ér bù jí qí jiā. yán zǔ gèng wú zi, dì jìng zǔ yǐ zi shào yuán sì. shào yuán xiǎo zì ān dōu, wèi tài wèi zī yì zhào jùn tài shǒu, zú.
庶子仲礼,少轻险,有膂力。齐神武嬖宠其姊火车,以亲戚被昵,擢为帐内都 督。掌神武弓矢,出入随从。与任胄俱好酒,不忧公事,神武责之。胄惧,潜通西 魏,为人纠告,惧,遂谋逆。事发,火车欲乞哀,神武避不见。赖武明皇后及文襄 争为言,故仲礼死而不及其家。严祖更无子,弟敬祖以子绍元嗣。绍元小字安都, 位太尉谘议、赵郡太守,卒。
zi zi fān, zì líng què. shǎo yǒu qì shí, xué shè, hǎo wén zhāng. qí wǔ píng mò, wèi sī tú jì shì cān jūn. xún yù qí wáng, lì zhōu suí, suì bù shì, yǐn jū xíng yáng sān kū shān. ào dàn bù zì jī shù, huò yǒu suǒ zhī zào, chéng lǘ yī jiān, pò bì ér wǎng. yuǎn jìn qīn qí gāo míng, jiē wèi yǒu yì zhuàng, guān zhě rú dǔ. jí jiàn, xíng nǎi duǎn lòu, bù fù suǒ wén. rán fēng shén jùn fā, wú guì jiàn bìng jìng fú zhī. nà yán yáng sù wén qí míng, yīn shǐ guò xíng yáng, yíng yǔ xiāng jiàn, yán tán mí rì, shēn jiā lǐ zhòng. jí guī, yán zhī cháo tíng, lèi zhēng bù zhì. zhōng yú jiā.
子子翻,字灵雀。少有器识,学涉,好文章。齐武平末,位司徒记室参军。寻 遇齐亡,历周、隋,遂不仕,隐居荥阳三窟山。傲诞不自羁束,或有所之造,乘驴 衣鞯,破弊而往。远近钦其高名,皆谓有异状,观者如堵。及见,形乃短陋,不副 所闻。然风神俊发,无贵贱并敬服之。纳言杨素闻其名,因使过荥阳,迎与相见, 言谈弥日,深加礼重。及归,言之朝廷,累征不至。终于家。
zi fān èr dì zǐ téng tiān shòu, jù shì suí. zi téng wèi jiǎng zhōu sī mǎ, tiān shòu kāi fǔ cān jūn, bìng yǐ yǎ sù chēng.
子翻二弟子腾、天寿,俱仕隋。子腾位蒋州司马,天寿开府参军,并以雅素称。
yán zǔ dì jìng zǔ, qǐ jiā zhù zuò láng. zhèng yǎn zhī bài yě, wèi xiāng rén suǒ hài.
严祖弟敬祖,起家著作郎。郑俨之败也,为乡人所害。
zi yuán lǐ, zì wén guī. shǎo hào xué, ài wén zǎo, yǒu míng wàng. qí wén xiāng yǐn wèi guǎn kè, lì jiān zhōng shū shè rén nán zhǔ kè láng zhōng tài wèi zī yì cān jūn zhǎng guǎng yuè líng èr jùn shǒu, dài zhào wén lín guǎn, tài zǐ zhōng shè rén. cuī áng hòu qī, yuán lǐ zǐ yě, wèi shōu yòu áng zhī mèi fū. áng cháng chí yuán lǐ shù piān shī shì lú sī dào, nǎi yuē:" kàn yuán lǐ bǐ lái shī yǒng, yì céng bù jiǎn wèi shōu." sī dào dá yún:" wèi jué yuán lǐ xián yú wèi shōu, qiě zhī mèi fū shū yú fù dì." yuán lǐ, dà xiàng zhōng zú yú shǐ zhōu bié jià.
子元礼,字文规。少好学,爱文藻,有名望。齐文襄引为馆客,历兼中书舍人、 南主客郎中、太尉谘议参军、长广乐陵二郡守,待诏文林馆,太子中舍人。崔昂后 妻,元礼姊也,魏收又昂之妹夫。昂尝持元礼数篇诗示卢思道,乃曰:“看元礼比 来诗咏,亦曾不减魏收。”思道答云:“未觉元礼贤于魏收,且知妹夫疏于妇弟。” 元礼,大象中卒于始州别驾。
jìng zǔ dì shù zǔ, zì gōng wén. shǎo cōng mǐn, hǎo zhǔ wén, yǒu fēng jiǎn, wèi xiān dá suǒ chēng yù. lì wèi sī tú zuǒ zhǎng shǐ shàng shū shì zhōng tài cháng qīng chéng xiàng yòu zhǎng shǐ. qí tiān bǎo zhōng, lì tài zǐ shǎo bǎo zuǒ guāng lù dài fu yí tóng sān sī yǎn zhōu cì shǐ. shí mù zi róng wèi xún shěng shǐ, tàn yuē:" gǔ rén yǒu yán, wén bó yí zhī fēng, tān fū lián, nuò fū yǒu lì zhì, jīn yú zhèng yǎn zhōu jiàn zhī yǐ." qiān guāng zhōu cì shǐ.
敬祖弟述祖,字恭文。少聪敏,好属文,有风检,为先达所称誉。历位司徒左 长史、尚书、侍中、太常卿、丞相右长史。齐天保中,历太子少保、左光禄大夫、 仪同三司、兗州刺史。时穆子容为巡省使,叹曰:“古人有言,闻伯夷之风,贪夫 廉,懦夫有立志,今于郑兗州见之矣。”迁光州刺史。
chū, shù zǔ fù wèi yǎn zhōu, yú zhèng chéng nán xiǎo shān qǐ zhāi tíng, kè shí wèi jì. shù zǔ shí nián jiǔ suì. jí wèi cì shǐ, wǎng xún jiù jī, dé yī pò shí, yǒu míng yún:" zhōng yuè xiān shēng zhèng dào zhāo zhī bái yún táng." shù zǔ duì zhī wū yè, bēi dòng qún liáo. yǒu rén rù shì dào bù, qí fù nù yuē:" hé fù wú jūn?" zhí zhī yǐ guī shǒu. shù zǔ tè yuán zhī, zì shì jìng nèi wú dào. bǎi xìng gē yuē:" dà zhèng gōng, xiǎo zhèng gōng, xiāng qù wǔ shí zài, fēng jiào yóu shàng tóng."
初,述祖父为兗州,于郑城南小山起斋亭,刻石为记。述祖时年九岁。及为刺 史,往寻旧迹,得一破石,有铭云:“中岳先生郑道昭之白云堂。”述祖对之呜咽, 悲动群寮。有人入市盗布,其父怒曰:“何负吾君?”执之以归首。述祖特原之, 自是境内无盗。百姓歌曰:“大郑公,小郑公,相去五十载,风教犹尚同。”
shù zǔ néng gǔ qín, zì zào lóng yín shí nòng, yún cháng mèng rén tán qín, wù ér xiě dé. dāng shí yǐ wéi jué miào. suǒ zài hǎo wèi shān chí, sōng zhú jiāo zhí, shèng yáo zhuàn yǐ dài bīn kè, jiāng yíng bù juàn. shǎo shí zài xiāng, dān mǎ chū xíng, hū yǒu qí zhě shù bǎi, jiàn shù zǔ jiē xià mǎ, yuē" gōng zài cǐ", háng liè ér bài. shù zǔ gù wèn cóng rén, jiē bú jiàn, xīn shén yì zhī. wèi jǐ bèi zhēng, zhōng lì xiǎn wèi. jí bìng dǔ, nǎi zì yán zhī. qiě yuē:" wú lǎo yǐ, yī shēng fù guì zú yǐ, yǐ qīng bái zhī míng yí zǐ sūn, sǐ wú suǒ hèn." qián hòu xíng yíng yīn jì cāng zhào dìng liù zhōu shì, zhèng chú huái yǎn guāng sān zhōu cì shǐ, yòu chóng xíng yīn huái zhào sān zhōu cì shǐ, suǒ zài jiē yǒu huì zhèng. tiān tǒng yuán nián zú, nián bā shí yī, zèng kāi fǔ zhōng shū jiān běi yù zhōu cì shǐ, shì yuē píng jiǎn gōng.
述祖能鼓琴,自造《龙吟十弄》,云尝梦人弹琴,寤而写得。当时以为绝妙。 所在好为山池,松竹交植,盛肴馔以待宾客,将迎不倦。少时在乡,单马出行,忽 有骑者数百,见述祖皆下马,曰“公在此”,行列而拜。述祖顾问从人,皆不见, 心甚异之。未几被徵,终历显位。及病笃,乃自言之。且曰:“吾老矣,一生富贵 足矣,以清白之名遗子孙,死无所恨。”前后行瀛、殷、冀、沧、赵、定六州事, 正除怀、兗、光三州刺史,又重行殷、怀、赵三州刺史,所在皆有惠政。天统元年 卒,年八十一,赠开府、中书监、北豫州刺史,谥曰平简公。
shù zǔ nǚ wèi zhào jùn wáng ruì fēi, shù zǔ cháng zuò shòu wáng bài, mìng zuò, wáng nǎi zuò. fēi hōng hòu, wáng gèng qǔ zhèng dào yìn nǚ, wáng zuò shòu dào yìn bài. wáng mìng zuò, nǎi gǎn zuò. wáng wèi dào yìn yuē:" zhèng shàng shū fēng dé rú cǐ, yòu guì zhòng sù jiù, jūn bù dé bìng zhī."
述祖女为赵郡王睿妃,述祖常坐受王拜,命坐,王乃坐。妃薨后,王更娶郑道 廕女,王坐受道廕拜。王命坐,乃敢坐。王谓道廕曰:“郑尚书风德如此,又贵重 宿旧,君不得并之。”
shù zǔ zi yuán dé, duō yì shù, guān láng yá tài shǒu. shù zǔ dì zūn zǔ, mì shū láng, zèng guāng zhōu cì shǐ. zūn zǔ dì shùn zǔ, zú yú tài cháng chéng.
述祖子元德,多艺术,官琅邪太守。述祖弟遵祖,秘书郎,赠光州刺史。遵祖 弟顺祖,卒于太常丞。
zì líng tài hòu yù zhèng, yín fēng shāo xíng jí yuán chā shàn quán, gōng wèi jiān huì, zì cǐ sù zú míng jiā, suì duō luàn zá. fǎ guān bù jiā jiū zhèng, hūn huàn wú biǎn, yú shí yǒu shí, xián yǐ tàn xī yǐ.
自灵太后豫政,淫风稍行;及元叉擅权,公为奸秽,自此素族名家,遂多乱杂。 法官不加纠正,婚宦无贬,于时有识,咸以叹息矣。
xī zhǎng xiōng bái lín, cì xiǎo bái, cì dòng lín, cì shū yè, cì lián shān, bìng shì háo mén, duō xíng wú lǐ, xiāng dǎng zhī nèi, jí zhī ruò chóu. xiǎo bái wèi zhōng shū bó shì. zi yìn bó, yǒu dāng shì qì gàn, xiào wén nà qí nǚ wèi pín, wèi dōng xú zhōu cì shǐ, zú yú hóng lú shǎo qīng, shì yuē jiǎn. zi xī jùn, wèi guān ér zú. zǐ dào yù, wǔ dìng zhōng, kāi fēng tài shǒu.
羲长兄白驎,次小白,次洞林,次叔夜,次连山,并恃豪门,多行无礼,乡党 之内,疾之若仇。小白位中书博士。子胤伯,有当世器干,孝文纳其女为嫔,位东 徐州刺史,卒于鸿胪少卿,谥曰简。子希俊,未官而卒。子道育,武定中,开封太 守。
xī jùn dì yòu rú, hào xué xiū jǐn, chéng xiàng gāo yáng wáng yōng yǐ nǚ qī zhī. wèi sī zhōu bié jià, yǒu dāng guān chēng. zú, zèng sàn qí cháng shì yǎn zhōu cì shǐ, shì yuē sù. yòu rú wáng hòu, qī yín dàng xiōng bèi, sì xíng wú lǐ. yòu rú shí wàng shén yōu, qí cóng xiōng bó yóu měi wèi suǒ qīn yuē:" cóng dì rén cái, zú wèi lìng dé, bù xìng de rú cǐ fù. jīn sǐ fù zhòng sǐ, kě wèi bēi tàn."
希俊弟幼儒,好学修谨,丞相、高阳王雍以女妻之。位司州别驾,有当官称。 卒,赠散骑常侍、兗州刺史,谥曰肃。幼儒亡后,妻淫荡凶悖,肆行无礼。幼儒时 望甚优,其从兄伯猷每谓所亲曰:“从弟人才,足为令德,不幸得如此妇。今死复 重死,可为悲叹。”
yòu rú zi jìng dào jìng dé, jù shì xī wèi. jìng dào bìng bā kāi xīn sān zhōu cì shǐ. jìng dào zǐ zhèng zé shì zhōu, fù zhōu cì shǐ.
幼儒子敬道、敬德,俱仕西魏。敬道并巴、开、新三州刺史。敬道子正则仕周, 复州刺史。
yìn bó dì píng chéng, guǎng líng wáng yǔ nà qí nǚ wèi fēi, wèi dōng píng yuán tài shǒu. xìng cāi kuáng shǐ jiǔ, wéi zhèng tān cán. zú, zèng nán qīng zhōu cì shǐ.
胤伯弟平城,广陵王羽纳其女为妃,位东平原太守。性猜狂使酒,为政贪残。 卒,赠南青州刺史。
zhǎng zǐ bó yóu, bó xué yǒu wén cái, zǎo zhī míng. jǔ sī zhōu xiù cái, lì tài xué bó shì, lǐng diàn zhōng yù shǐ. yǔ dāng shí míng shèng, xián shēn yóu kuǎn. míng dì shì diàn, zhào bó yóu lù yì. hòu wèi shàng shū wài bīng láng zhōng, diǎn qǐ jū zhù, yǐ jūn gōng cì jué yáng wǔ zi. jié mǐn dì chū, yǐ jiù shì chāo shòu zhēng dōng jiāng jūn jīn zǐ guāng lù dài fu, lǐng guó zǐ jì jiǔ. zhuǎn hù jūn jiāng jūn, cì jué wǔ chéng zi.
长子伯猷,博学有文才,早知名。举司州秀才,历太学博士,领殿中御史。与 当时名胜,咸申游款。明帝释奠,诏伯猷录义。后为尚书外兵郎中,典起居注,以 军功赐爵阳武子。节闵帝初,以舅氏超授征东将军、金紫光禄大夫,领国子祭酒。 转护军将军,赐爵武城子。
yuán xiàng chū, yǐ běn guān jiān sàn qí cháng shì shǐ liáng. qián hòu shǐ rén, liáng wǔ lìng qí hóu wáng yú mǎ shè zhī rì yàn duì shēn lǐ. bó yóu zhī xíng, liáng wǔ lìng qí lǐng jūn jiāng jūn zāng dùn yǔ zhī jiē. yì zhě yǐ cǐ biǎn zhī. shǐ hái, chú nán qīng zhōu cì shǐ. zài guān tān lán, qī ān fēng wáng yuán yán míng nǚ, zhuān wèi jù liǎn, huò huì gōng xíng, rùn jí qīn qī. hù kǒu táo sàn, yì luò kōng xū. nǎi wū xiàn liáng shàn, yún yù fǎn pàn, jí qí zī cái, jǐn yǐ rù jǐ, zhū qí zhàng fū, fù nǚ pèi méi. bǎi xìng yuān kǔ, shēng wén sì fāng. wèi yù shǐ jiū hé, sǐ zuì shù shí tiáo. yù shè miǎn, yīn yǐ dùn fèi. qí wén xiāng zuò xiāng, měi jiè lì cháo shì, cháng yǐ bó yóu jí cuī shū rén wèi yù. wǔ dìng qī nián, chú tài cháng qīng. zú, zèng piào qí dà jiàng jūn zhōng shū jiān yǎn zhōu cì shǐ. zi yùn, tài zǐ shè rén yáng xià tài shǒu. bó yóu dì zhòng héng, wǔ dìng zhōng, yí tóng kāi fǔ zhōng láng.
元象初,以本官兼散骑常侍使梁。前后使人,梁武令其侯王于马射之日宴对申 礼。伯猷之行,梁武令其领军将军臧盾与之接。议者以此贬之。使还,除南青州刺 史。在官贪婪,妻安丰王元延明女,专为聚敛,货贿公行,润及亲戚。户口逃散, 邑落空虚。乃诬陷良善,云欲反叛,籍其资财,尽以入己,诛其丈夫,妇女配没。 百姓冤苦,声闻四方。为御史纠劾,死罪数十条。遇赦免,因以顿废。齐文襄作相, 每诫厉朝士,常以伯猷及崔叔仁为喻。武定七年,除太常卿。卒,赠骠骑大将军、 中书监、兗州刺史。子蕴,太子舍人、阳夏太守。伯猷弟仲衡,武定中,仪同开府 中郎。
zhòng héng dì jí zhī, sī tú zī yì. qí dà níng zhōng, yǐ jūn gōng cì jué chéng gāo nán, wèi jīn zǐ guāng lù dài fu, dōng jì běi tài shǒu féi chéng shù zhǔ. zú, zèng dù zhī shàng shū běi yù zhōu cì shǐ.
仲衡弟辑之,司徒谘议。齐大宁中,以军功赐爵成皋男,位金紫光禄大夫,东 济北太守、肥城戍主。卒,赠度支尚书、北豫州刺史。
jí zhī dì huái xiào, sī tú zī yì. qí dà níng zhōng, rén zhōu cì shǐ.
辑之弟怀孝,司徒谘议。齐大宁中,仁州刺史。
dòng lín zi jìng shū, xíng yáng yì zhōng zhèng pú yáng tài shǒu, zuò tān huì chú míng. zi jí, zì chéng zōng, xú zhōu píng dōng fǔ zhǎng shǐ.
洞林子敬叔,荥阳邑中正、濮阳太守,坐贪秽除名。子籍,字承宗,徐州平东 府长史。
jí dì qióng, zì zǔ zhēn, yǒu qiáng gàn chēng, wèi fàn yáng tài shǒu, pō yǒu shēng, zú. xiào chāng zhōng, dì yǎn chǒng yào, zhòng zèng qīng zhōu cì shǐ. qióng xiōng dì yōng mù, qí zhū dì sì yì xián xiāng qīn ài, guī mén zhī nèi, yǒu wú xiāng tōng, wéi shí rén suǒ chēng měi. zǐ dào yōng.
籍弟琼,字祖珍,有强干称,位范阳太守,颇有声,卒。孝昌中,弟俨宠要, 重赠青州刺史。琼兄弟雍睦,其诸娣姒亦咸相亲爱,闺门之内,有无相通,为时人 所称美。子道邕。
dào yōng zì xiào mù. yòu jǐn hòu, yǐ qīng yuē zì jū, nián wèi ruò guàn, shè lì jīng shǐ. fù shū sì rén bìng zǎo mò, kūn fú jì zhī zhōng, dào yōng jū zhǎng, fǔ xùn zhū dì, yǒu rú tóng shēng, guī tíng zhī zhōng, yí yí rú yě. wèi xiào chāng chū, jiě hè tài wèi xíng cān jūn, lèi yǐ zhàn gōng jìn zhì zuǒ guāng lù dài fu tài shī xián yáng wáng cháng shǐ. jí xiào wǔ xī qiān, cóng rù guān, chú sī tú zuǒ zhǎng shǐ, lǐng lín táo wáng yǒu, cì jué yǒng níng xiàn hóu.
道邕字孝穆。幼谨厚,以清约自居,年未弱冠,涉历经史。父叔四人并早殁, 昆服季之中,道邕居长,抚训诸弟,有如同生,闺庭之中,怡怡如也。魏孝昌初, 解褐太尉行参军,累以战功进至左光禄大夫、太师咸阳王长史。及孝武西迁,从入 关,除司徒左长史,领临洮王友,赐爵永宁县侯。
dà tǒng zhōng, xíng qí zhōu cì shǐ, zài rèn wèi jǐ, yǒu néng míng. wáng pí shí wéi yōng zhōu cì shǐ, qīn qí shàn zhèng, yí shū shèng xiāng chèn shù. xiān shì, suǒ bù bǎi xìng, jiǔ zāo lí luàn, táo sàn dài jìn. dào yōng xià chē zhī rì, hù zhǐ sān qiān, liú qíng suí fǔ, yuǎn jìn xián zhì, shù nián zhī nèi, yǒu sì wàn jiā. suì kǎo jī wèi tiān xià zuì, zhōu wén dì cì shū tàn měi zhī. zhēng bài jīng zhào yǐn. jí liáng yuè yáng wáng xiāo chá chēng fān, nǎi jiǎ dào yōng sàn qí cháng shì, chí jié bài chá wèi liáng wáng. shǐ hái, chēng zhǐ, jìn yí tóng sān sī, jiā sàn qí cháng shì.
大统中,行岐州刺史,在任未几,有能名。王罴时为雍州刺史,钦其善政,贻 书盛相称述。先是,所部百姓,久遭离乱,逃散殆尽。道邕下车之日,户止三千, 留情绥抚,远近咸至,数年之内,有四万家。岁考绩为天下最,周文帝赐书叹美之。 征拜京兆尹。及梁岳阳王萧察称蕃,乃假道邕散骑常侍,持节拜察为梁王。使还, 称旨,进仪同三司,加散骑常侍。
shí zhōu wén dōng tǎo, chú dà chéng xiàng fǔ yòu zhǎng shǐ, fēng jīn xiāng xiàn nán. jūn cì tóng guān, mìng dào yōng yǔ zuǒ zhǎng shǐ sūn jiǎn sī mǎ yáng kuān shàng shū sū liàng zī yì liú mèng liáng děng fēn zhǎng zhòng wù. réng lìng dào yōng yǐn jiē guān dōng guī fù rén shì, bìng pǐn zǎo cái xíng ér rèn yòng zhī, fǔ nà quán xù, xián dé qí yí. hòu bài zhōng shū lìng, cì xìng yǔ wén shì, xún yǐ jí miǎn.
时周文东讨,除大丞相府右长史,封金乡县男。军次潼关,命道邕与左长史孙 俭、司马杨宽、尚书苏亮、谘议刘孟良等分掌众务。仍令道邕引接关东归附人士, 并品藻才行而任用之,抚纳铨叙,咸得其宜。后拜中书令,赐姓宇文氏,寻以疾免。
zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, jiā piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn jué wèi zi. lì yù bó zhōng dài fū yù zhèng yí huá yú shǎn sì zhōu cì shǐ. pín lì shǔ zhōu, jiē yǒu zhèng jī. rù wèi shǎo sī kōng, zú. zèng běn guān, jiā zhèng liáng běi yù sān zhōu cì shǐ, shì yuē zhēn.
周孝闵帝践阼,加骠骑大将军、开府仪同三司,进爵为子。历御伯中大夫、御 正、宜、华、虞、陕四州刺史。频历数州,皆有政绩。入为少司空,卒。赠本官, 加郑、梁、北豫三州刺史,谥曰贞。
zi xǔ sì, lì wèi nà yán, wèi pìn chén shǐ. hòu zhì kāi fǔ yí tóng dà jiàng jūn shào zhōu cì shǐ. xǔ dì yì yú suí wén dì yǒu yì zàn gōng, kāi huáng chū, yòu zhuī zèng dào yōng dà jiàng jūn xú yǎn děng liù zhōu cì shǐ, gǎi shì yuē wén.
子诩嗣,历位纳言,为聘陈使。后至开府仪同大将军、邵州刺史。诩弟译于隋 文帝有翊赞功,开皇初,又追赠道邕大将军、徐兗等六州刺史,改谥曰文。
yì zì zhèng yì. yòu cōng mǐn, shè liè qún shū, gōng qí shè, yóu shàn yīn yuè, yǒu míng yú shì. yì cóng zǔ wén kuān, shàng zhōu wén dì yuán hòu mèi wèi píng yáng gōng zhǔ, wú zi, zhōu wén mìng yì hòu zhī. yóu shì yì shǎo wèi zhōu wén suǒ qīn, héng lìng yǔ zhū zǐ yóu jí. nián shí yú suì, cháng yì fǔ sī lù lǐ zhǎng zōng. zhǎng zōng yú zhòng zhōng xì zhī, yì liǎn róng wèi yuē:" míng gōng wèi wàng bù qīng, zhān yǎng sī shǔ, zhé xiāng wán xiá, wú nǎi sàng dé yě." zhǎng zōng shén yì zhī. wén kuān hòu dàn èr zi, yì fù guī běn shēng.
译字正义。幼聪敏,涉猎群书,工骑射,尤善音乐,有名于世。译从祖文宽, 尚周文帝元后妹魏平阳公主,无子,周文命译后之。由是译少为周文所亲,恆令与 诸子游集。年十余岁,尝诣府司录李长宗。长宗于众中戏之,译敛容谓曰:“明公 位望不轻,瞻仰斯属,辄相玩狎,无乃丧德也。”长宗甚异之。文宽后诞二子,译 复归本生。
zhōu míng dì shí, zhào lìng shì fǔ chéng gōng, shì wèi wǔ dì. jí dì jí wèi, wèi zuǒ shì shàng shì, yǔ yí tóng liú fǎng, héng shì dì cè. yì shí sàng qī, dì lìng yì shàng liáng ān gù gōng zhǔ. jí dì qīn zǒng wàn jī, yǐ wéi yù zhèng xià dài fū, pō bèi gù yù. dōng gōng jiàn, zhuǎn tài zǐ gōng yǐn xià dài fū, tè bèi tài zǐ qīn dài. shí tài zǐ duō shī dé, nèi shǐ zhōng dài fū wū wán guǐ měi quàn dì fèi tài zǐ lì qín wáng, yóu shì tài zǐ héng bù zì ān. jiàn dé èr nián, wèi pìn qí shǐ fù. hòu zhào tài zi xī zhēng tǔ yù hún, tài zǐ yīn wèi yì yuē:" qín wáng, shàng ài zǐ yě wū wán guǐ, shàng xìn chén yě, jīn wú cǐ xíng, dé wú fú sū zhī shì hū?" yì yuē:" yuàn diàn xià miǎn zhe rén xiào, wú shī zǐ dào ér yǐ." tài zǐ rán zhī. jì pò zéi, yì yǐ gōng zuì, cì jué kāi guó zǐ. hòu zuò xiè xiá huáng tài zǐ, wū wán guǐ yǔ wén xiào bó děng yǐ wén. dì dà nù, chú yì míng. gōng chén qīn xìng zhě xián bèi qiǎn. tài zǐ fù zhào yì, xì xiá rú chū. yīn yuē:" diàn xià hé shí kě dé jù tiān xià?" tài zǐ yuè ér yì nì zhī. lì fù guān, réng bài lì bù xià dài fū.
周明帝时,诏令事辅城公,是为武帝。及帝即位,为左侍上士,与仪同刘昉, 恆侍帝侧。译时丧妻,帝令译尚梁安固公主。及帝亲总万机,以为御正下大夫,颇 被顾遇。东宫建,转太子宫尹下大夫,特被太子亲待。时太子多失德,内史中大夫 乌丸轨每劝帝废太子立秦王,由是太子恆不自安。建德二年,为聘齐使副。后诏太 子西征吐谷浑,太子阴谓译曰:“秦王,上爱子也;乌丸轨,上信臣也,今吾此行, 得无扶苏之事乎?”译曰:“愿殿下勉著仁孝,无失子道而已。”太子然之。既破 贼,译以功最,赐爵开国子。后坐亵狎皇太子,乌丸轨、宇文孝伯等以闻。帝大怒, 除译名。宫臣亲幸者咸被谴。太子复召译,戏狎如初。因曰:“殿下何时可得据天 下?”太子悦而益昵之。例复官,仍拜吏部下大夫。
jí wǔ dì bēng, xuān dì sì wèi, chāo bài kāi fǔ yí tóng dà jiàng jūn nèi shǐ zhōng dài fū, fēng guī chāng xiàn gōng. jì yǐ ēn jiù, rèn yù shén zhòng, wěi yǐ cháo zhèng. qiān nèi shǐ shàng dài fū, jìn fēng pèi guó gōng. shàng dài fū zhī guān, zì yì shǐ yě. yǐ qí zi shàn yuàn wèi guī chāng gōng, yuán cóng wèi yǒng ān xiàn nán. yòu jiān guó shǐ. yì pō zhuān quán, shí dì xìng dōng jīng, yì shàn qǔ guān cái, zì yíng sī dì, zuò chú míng. liú fǎng shù yán yú dì, dì fù zhào zhī, gù dài rú chū, zhào lǐng nèi shǐ shì.
及武帝崩,宣帝嗣位,超拜开府仪同大将军、内史中大夫,封归昌县公。既以 恩旧,任遇甚重,委以朝政。迁内史上大夫,进封沛国公。上大夫之官,自译始也。 以其子善愿为归昌公,元琮为永安县男。又监国史。译颇专权,时帝幸东京,译擅 取官材,自营私第,坐除名。刘昉数言于帝,帝复召之,顾待如初,诏领内史事。
chū, suí wén dì yǔ yì yǒu tóng xué zhī jiù, yì yòu sù zhī suí wén xiāng biǎo yǒu qí, qīng xīn xiāng jié. zhì shì, suí wén wèi xuān dì suǒ jì, qíng bù zì ān, cháng zài yǒng xiàng, sī yú yì yuē:" jiǔ yuàn chū fān, gōng suǒ xī yě, gǎn bù xīn fù, shǎo liú yì yān." yì yuē:" yǐ gōng dé wàng, tiān xià guī xīn, yù qiú duō fú, qǐ gǎn wàng yě? jǐn jí yán zhī." shí jiāng qiǎn yì nán zhēng. yì yuē:" ruò dìng jiāng dōng, zì fēi yì qī zhòng chén, wú yǐ zhèn fǔ. kě lìng suí gōng xíng, qiě wèi shòu yáng zǒng guǎn, yǐ dū jūn shì." dì cóng zhī, nǎi xià zhào, yǐ suí wén wèi yáng zhōu zǒng guǎn, yì fā bīng jù huì shòu yáng yǐ dài chén. xíng yǒu rì yǐ, dì bù yù, yì suì yǔ yù zhèng xià dài fū liú fǎng móu, yǐn suí wén rù shòu gù tuō. jì ér yì xuān zhào, wén wǔ bǎi guān, jiē shòu suí wén jié dù. shí yù zhèng zhōng dài fū yán zhī yí yǔ huàn zhě móu, yǐn dà jiàng jūn yǔ wén zhòng fǔ zhèng. zhòng yǐ zhì yù zuò, yì zhī zhī, jù lǜ kāi fǔ yáng huì jí liú fǎng huáng fǔ jī liǔ qiú jù rù. zhòng yǔ zhī yí jiàn yì děng, è rán, qūn xún yù chū. suí wén yīn zhí zhī. yú shì jiǎo zhào, fù yǐ yì wèi nèi shǐ shàng dài fū. míng rì, suí wén wèi chéng xiàng, bài yì zhù guó fǔ zhǎng shǐ, xíng nèi shǐ shàng dài fū shì. jí suí wén wèi dà zhǒng zǎi, zǒng bǎi kuí, yǐ yì jiān lǐng tiān guān dōu fǔ sī huì, zǒng liù fǔ shì. chū rù wò nèi, yán wú bù cóng, shǎng cì yù bó, bù kě shèng jì, měi chū rù yǐ jiǎ shì cóng. bài qí zi yuán shú wèi yí tóng. shí yù chí jiǒng wáng qiān sī mǎ xiāo nán děng zuò luàn, suí wén yú jiā qīn lǐ, jìn shàng zhù guó, shù yǐ shí sǐ.
初,隋文帝与译有同学之旧,译又素知隋文相表有奇,倾心相结。至是,隋文 为宣帝所忌,情不自安,尝在永巷,私于译曰:“久愿出籓,公所悉也,敢布心腹, 少留意焉。”译曰:“以公德望,天下归心,欲求多福,岂敢忘也?谨即言之。” 时将遣译南征。译曰:“若定江东,自非懿戚重臣,无以镇抚。可令隋公行,且为 寿阳总管,以督军事。”帝从之,乃下诏,以隋文为扬州总管,译发兵俱会寿阳以 代陈。行有日矣,帝不悆,译遂与御正下大夫刘昉谋,引隋文入受顾托。既而译宣 诏,文武百官,皆受隋文节度。时御正中大夫颜之仪与宦者谋,引大将军宇文仲辅 政。仲已至御坐,译知之,遽率开府杨惠及刘昉、皇甫绩、柳裘俱入。仲与之仪见 译等,愕然,逡巡欲出。隋文因执之。于是矫诏,复以译为内史上大夫。明日,隋 文为丞相,拜译柱国、府长史,行内史上大夫事。及隋文为大冢宰,总百揆,以译 兼领天官都府司会,总六府事。出入卧内,言无不从,赏赐玉帛,不可胜计,每出 入以甲士从。拜其子元璹为仪同。时尉迟迥、王谦、司马消难等作乱,隋文逾加亲 礼,进上柱国,恕以十死。
yì xìng qīng xiǎn, bù qīn zhí wù, ér zāng huò láng jí. suí wén yīn shū zhī, rán yǐ qí yǒu dìng cè gōng, bù rěn fèi fàng, yīn chì guān shǔ bù dé bái shì yú yì. yì yóu zuò shì, wú suǒ guān yù, jù, dùn shǒu qiú jiě zhí. suí wén kuān yù zhī, jiē yǐ ēn lǐ. jí dì shòu shàn, yì yǐ shàng zhù guó guī dì. shǎng cì fēng hòu, jìn zi yuán shú chéng gāo jùn gōng, yuán xún yǒng ān nán, zhuī zèng qí fù jí wáng xiōng èr rén bìng wèi cì shǐ.
译性轻险,不亲职务,而赃货狼籍。隋文阴疏之,然以其有定册功,不忍废放, 阴敕官属不得白事于译。译犹坐事,无所关预,惧,顿首求解职。隋文宽喻之, 接以恩礼。及帝受禅,译以上柱国归第。赏赐丰厚,进子元璹成皋郡公,元珣永安 男,追赠其父及亡兄二人并为刺史。
yì zì yǐ bèi shū, yīn hū dào shì zhāng jiào, yǐ qí fú zhù. qí bì zòu yì yàn gǔ zuǒ dào. dì wèi yì yuē:" wǒ bù fù gōng, cǐ hé yì yě?" yì wú yǐ duì. yì yòu yǔ mǔ bié jū, wèi xiàn sī suǒ hé, yóu shì chú míng. xià zhào yún: " yì jiā móu liáng cè, jì ěr wú wén yù yù mài guān, fèi téng yíng ěr. ruò liú zhī yú shì, zài rén wéi bù dào zhī chén lù zhī yú cháo, rù dì wèi bù xiào zhī guǐ. yǒu lèi yōu xiǎn, wú yǐ zhì zhī. yí cì yǐ xiào jīng, lìng qí shú dú, réng qiǎn yǔ mǔ gòng jū."
译自以被疏,阴呼道士章醮,以祈福助。其婢奏译厌蛊左道。帝谓译曰:“我 不负公,此何意也?”译无以对。译又与母别居,为宪司所劾,由是除名。下诏云: “译嘉谋良策,寂尔无闻;鬻狱卖官,沸腾盈耳。若留之于世,在人为不道之臣; 戮之于朝,入地为不孝之鬼。有累幽显,无以置之。宜赐以《孝经》,令其熟读, 仍遣与母共居。”
wèi jǐ, zhào yì cān zhuàn lǜ lìng. fù shòu kāi fǔ lóng zhōu cì shǐ. qǐng hái liáo jí, yǒu zhào zhēng zhī, jiàn yú lǐ quán gōng, cì yàn shén huān. yīn wèi yì yuē:" biǎn tuì yǐ jiǔ, qíng xiāng jīn mǐn." yú shì gù wèi shì chén yuē:" zhèng yì yǔ zhèn tóng shēng gòng sǐ, jiān guān wēi nàn, xìng yán niàn cǐ, hé rì wàng zhī." yì yīn fèng shāng shàng shòu. dì lìng nèi shǐ lǐ dé lín lì zuò zhào shū, fù jué pèi guó gōng, wèi shàng zhù guó. gāo jiǒng xì wèi yì yuē:" bǐ gàn." dá yuē:" chū wèi fāng yuè, zhàng cè yán guī, bù dé yī qián, hé yǐ rùn bǐ!" shàng dà xiào. wèi jǐ, zhào yì cān yì lè shì. yì yǐ zhōu dài qī shēng fèi quē, zì dà suí shòu mìng, lǐ yuè yí xīn. gèng xiū qī shǐ zhī yì, míng yuē yuè fǔ shēng diào, fán bā piān, zòu zhī. dì jiā měi yān. é bài qí zhōu cì shǐ. suì yú, fù fèng zhào dìng lè yú tài cháng. dì láo yì yuē:" lǜ lìng, zé gōng dìng zhī yīn yuè, zé gōng zhèng zhī. lǐ yuè lǜ lìng, gōng jū qí sān, liáng zú měi yě." xún hái qí zhōu. kāi huáng shí yī nián zú, nián wǔ shí èr, shì yuē dá. zi yuán shú sì. yáng dì chū lì, wǔ děng xī chú, yǐ yì zuǒ mìng yuán gōng, zhào zhuī gǎi fēng yì shēn gōng, yǐ yuán shú xí.
未几,诏译参撰律令。复授开府、隆州刺史。请还疗疾,有诏徵之,见于醴泉 宫,赐宴甚欢。因谓译曰:“贬退已久,情相矜愍。”于是顾谓侍臣曰:“郑译与 朕同生共死,间关危难,兴言念此,何日忘之。”译因奉觞上寿。帝令内史李德林 立作诏书,复爵沛国公,位上柱国。高颎戏谓译曰:“笔干。”答曰:“出为方岳, 杖策言归,不得一钱,何以润笔!”上大笑。未几,诏译参议乐事。译以周代七声 废缺,自大隋受命,礼乐宜新。更修七始之义,名曰《乐府声调》,凡八篇,奏之。 帝嘉美焉。俄拜岐州刺史。岁余,复奉诏定乐于太常。帝劳译曰:“律、令,则公 定之;音乐,则公正之。礼、乐、律、令,公居其三,良足美也。”寻还岐州。开 皇十一年卒,年五十二,谥曰达。子元璹嗣。炀帝初立,五等悉除,以译佐命元功, 诏追改封译莘公,以元璹袭。
yuán shú lì wèi yòu guāng lù dài fu yòu wèi jiāng jūn. dà yè mò, wéi wén chéng tài shǒu, yǐ chéng guī guó.
元璹历位右光禄大夫、右卫将军。大业末,为文城太守,以城归国。
qióng dì yǎn. yǎn zì jì rán, róng mào zhuàng lì. chū wèi sī tú hú guó zhēn xíng cān jūn, yīn wèi líng tài hòu suǒ xìng, shí rén wèi zhī zhī. hòu tài hòu fèi, xiāo bǎo yín xī zhēng, yǐ yǎn wèi yǒu. jí tài hòu fǎn zhèng, yǎn qǐng shǐ hái cháo, fù jiàn chǒng dài. bài jiàn yì dài fū zhōng shū shè rén, lǐng shàng shí diǎn yù, zhòu yè jìn zhōng, chǒng ài yóu shén. yǎn měi xiū mù, tài hòu cháng qiǎn yān tóng suí shì, yǎn jiàn qí qī, wéi dé yán jiā shì ér yǐ.
琼弟俨。俨字季然,容貌壮丽。初为司徒胡国珍行参军,因为灵太后所幸,时 人未知之。后太后废,萧宝夤西征,以俨为友。及太后反政,俨请使还朝,复见宠 待。拜谏议大夫、中书舍人,领尚食典御,昼夜禁中,宠爱尤甚。俨每休沐,太后 常遣阉童随侍,俨见其妻,唯得言家事而已。
yǔ xú gē jù wèi shè rén, yǎn yǐ gē yǒu zhì shù, zhàng wèi móu zhǔ. gē yǐ yǎn chǒng xìng jì shèng, qīng shēn chéng jiē. gòng xiāng biǎo lǐ, shì qīng nèi wài. chéng yáng wáng huī yì yǔ zhī hé, dāng shí zhèng lìng, guī yú yǎn děng. qiān sàn qí cháng shì chē qí jiāng jūn, shè rén cháng shì rú gù. míng dì bēng, shì chū cāng cù, tiān xià xián yán yǎn jì. ěr zhū róng jǔ bīng xiàng luò yáng, yǐ yǎn gē wèi cí. róng bī jīng shī, yǎn zǒu guī xiāng lǐ. yǎn cóng xiōng zhòng míng yù jù jùn qǐ zhòng, xún wèi qí bù xià suǒ shā, yǔ zhòng míng jù chuán shǒu luò yáng. zi wén kuān cóng wǔ dì rù guān xī.
与徐纥俱为舍人,俨以纥有智数,仗为谋主。纥以俨宠幸既盛,倾身承接。共 相表里,势倾内外。城阳王徽亦与之合,当时政令,归于俨等。迁散骑常侍、车骑 将军,舍人、常侍如故。明帝崩,事出仓卒,天下咸言俨计。尔硃荣举兵向洛阳, 以俨、纥为辞。荣逼京师,俨走归乡里。俨从兄仲明欲据郡起众,寻为其部下所杀, 与仲明俱传首洛阳。子文宽从武帝入关西。
jìng shū dì zǐ gōng, yàn jùn tài shǒu. xiào chāng zhōng, yīn yǎn shì, chú wèi wèi shǎo qīng, qiān wèi jiāng jūn zuǒ guāng lù dà fū. zú hòu, zèng shàng shū yòu pú yè, shì yuē zhēn.
敬叔弟子恭,燕郡太守。孝昌中,因俨势,除卫尉少卿,迁卫将军、左光禄大 夫。卒后,赠尚书右仆射,谥曰贞。
shū yè zi bó xià, wèi dōng lái tài shǒu. zú, zèng qīng zhōu cì shǐ. bó xià dì jǐn, zì zhòng gōng, láng yá tài shǒu.
叔夜子伯夏,位东莱太守。卒,赠青州刺史。伯夏弟谨,字仲恭,琅邪太守。
lián shān xìng yán bào, wō tà tóng pú, kù guò rén lǐ. fù zǐ yī shí wéi nú suǒ hài, duàn shǒu tóu mǎ cáo xià, chéng mǎ běi táo. qí dì èr zi sī míng, xiāo yǒng shàn qí shè, bèi fā lǜ cūn yì chí zhuī zhī. jí hé, nú chéng mǎ tóu shuǐ. sī míng zhǐ jiāng cóng, zì shè zhī, yī fà ér zhōng, luò mǎ duò liú, qín zhì jiā, luán shā zhī.
连山性严暴,挝挞僮仆,酷过人理。父子一时为奴所害,断首投马槽下,乘马 北逃。其第二子思明,骁勇善骑射,被发率村义驰追之。及河,奴乘马投水。思明 止将从,自射之,一发而中,落马堕流,禽至家,脔杀之。
sī míng, dì sī hé, bìng yǐ wǔ lì zì xiào. sī míng wèi zhí gé jiāng jūn, zuò dì sī hé tóng yuán xǐ nì, xǐ biān. huì shè, miǎn. zú hòu, zèng jì zhōu cì shǐ.
思明,弟思和,并以武力自效。思明位直阁将军,坐弟思和同元禧逆,徙边。 会赦,免。卒后,赠济州刺史。
zi xiān hù, shǎo yǒu wǔ gàn. zhuāng dì jū fān yě, xiān hù dé zì jié tuō. jí ěr zhū róng chēng bīng xiàng luò, líng tài hòu lìng xiān hù yǔ zhèng jì míng děng shǒu hé liáng. xiān hù wén zhuāng dì jí wèi yú hé běi, suì kāi mén nà róng. yǐ gōng fēng píng chāng xiàn hóu, guǎng zhōu cì shǐ. yuán hào rù luò, zhuāng dì běi xún, xiān hù jù zhōu qǐ yì bīng, bù shòu mìng. zhuāng dì hái jīng, jìn jué jùn gōng. lì dōng yōng yù èr zhōu cì shǐ, jiān shàng shū yòu pú yè. jí ěr zhū róng sǐ, xú zhōu cì shǐ ěr zhū zhòng yuǎn yōng bīng xiàng luò. zhào xiān hù yǔ dū du hè bá shèng xíng tái yáng yù tóng tǎo zhī. wén jīng shī bù shǒu, xiān hù bù zhòng táo sàn, yīn bēn liáng. xún guī, wèi zhòng yuǎn suǒ hài. xiào wǔ chū, zèng shǐ chí jié dū du sì zhōu cì shǐ. zi wěi.
子先护,少有武干。庄帝居籓也,先护得自结托。及尔硃荣称兵向洛,灵太后 令先护与郑季明等守河梁。先护闻庄帝即位于河北,遂开门纳荣。以功封平昌县侯, 广州刺史。元颢入洛,庄帝北巡,先护据州起义兵,不受命。庄帝还京,进爵郡公。 历东雍、豫二州刺史,兼尚书右仆射。及尔硃荣死,徐州刺史尔硃仲远拥兵向洛。 诏先护与都督贺拔胜、行台杨昱同讨之。闻京师不守,先护部众逃散,因奔梁。寻 归,为仲远所害。孝武初,赠使持节、都督、四州刺史。子伟。
wěi zì zi zhí, shǎo tì tǎng yǒu dà zhì, měi yǐ gōng míng zì xǔ, shàn qí shè, dǎn lì guò rén. ěr zhū shì miè hòu, zì liáng guī wèi. jí wǔ dì xī qiān, wěi yì guī xiāng lǐ, bù qiú shì jìn. dà tǒng sān nián, hé nèi gōng dú gū xìn jì fù luò yáng, wěi nǎi yǔ zōng rén róng yè, jiū hé zhōu lǐ jǔ bīng yú chén liú, xìn sù jiān, zhòng yǒu wàn rén. suì bá liáng zhōu, qín dōng wèi cì shǐ lù yǒng jí zhèn chéng shǒu jiàng lìng hú dé, bìng huò chén liú jùn shǒu zhào jì hé. nǎi lǜ zhòng xī fù. yīn shì, liáng chén jiān xiāng cì jiàng kuǎn. wěi chí rù guān xī, zhōu wén dì yǔ yǔ, tàn měi zhī, bài běi xú zhōu cì shǐ, fēng wǔ yáng xiàn bó. cóng zhàn hé qiáo jí jiě yù bì wéi, wěi cháng xiān fēng xiàn zhèn. hóu jǐng guī kuǎn, zhōu wén mìng wěi lǜ suǒ bù yìng jiē. jí jǐng pàn, wěi yì quán jūn ér hái. chú xíng yáng jùn shǒu, jìn jué xiāng chéng jùn gōng, shì zhōng piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. wèi gōng dì èr nián, jìn wèi dà jiàng jūn jiāng líng fáng zhǔ dū du shí wǔ zhōu zhū jūn shì.
伟字子直,少倜傥有大志,每以功名自许,善骑射,胆力过人。尔硃氏灭后, 自梁归魏。及武帝西迁,伟亦归乡里,不求仕进。大统三年,河内公独孤信既复洛 阳,伟乃与宗人荣业,纠合州里举兵于陈留,信宿间,众有万人。遂拔梁州,禽东 魏刺史鹿永及镇城守将令狐德,并获陈留郡守赵季和。乃率众西附。因是,梁、陈 间相次降款。伟弛入关西,周文帝与语,叹美之,拜北徐州刺史,封武阳县伯。从 战河桥及解玉壁围,伟常先锋陷阵。侯景归款,周文命伟率所部应接。及景叛,伟 亦全军而还。除荥阳郡守,进爵襄城郡公,侍中、骠骑大将军、开府仪同三司。魏 恭帝二年,进位大将军、江陵防主、都督十五州诸军事。
wěi xìng cū guǎng, bù zūn fǎ dù, yá zì zhī jiān, biàn xíng shā lù. cháo tíng yǐ qí yǒu lì yì zhī xiào, měi yōu róng zhī. jí zài jiāng líng, nǎi zhuān lù fù fáng zhǔ qǐ bīn wáng, zuò chú míng. bǎo dìng yuán nián, zhào fù guān jué. tiān hé liù nián, wèi huá zhōu cì shǐ. wěi qián hòu lì zhí, jiē yǐ wēi měng wéi zhèng, lì rén mò gǎn fàn jìn, dào zéi yì wèi zhī xiū zhǐ. suī fēi rén zhèng, rán pō yǐ cǐ jiàn chēng. zú yú zhōu, zèng běn guān, jiā shǎo fù dū du sī zhōu cì shǐ, shì yuē sù.
伟性粗犷,不遵法度,睚眦之间,便行杀戮。朝廷以其有立义之效,每优容之。 及在江陵,乃专戮副防主杞宾王,坐除名。保定元年,诏复官爵。天和六年,为华 州刺史。伟前后莅职,皆以威猛为政,吏人莫敢犯禁,盗贼亦为之休止。虽非仁政, 然颇以此见称。卒于州,赠本官,加少傅、都督、司州刺史,谥曰肃。
wěi xìng chī, shǎo shí cháng zhú lù yú yě. shī zhī, yù mù shù, wèn yān. mù shù dá zhī, qí yán yì chī. wěi nù, wèi qí xiào jǐ, suì shè shā zhī. qí rěn bào rú cǐ. zi dà shì sì.
伟性吃,少时尝逐鹿于野。失之,遇牧竖,问焉。牧竖答之,其言亦吃。伟怒, 谓其效己,遂射杀之。其忍暴如此。子大士嗣。
shù zǔ zú zi chú, yǒu shí shàng, cāo xíng qīng zhěng, shì zhì jiāo zhōu cì shǐ. chū, qí wén xuān wèi huáng tài zǐ nà qí nǚ wèi liáng dì, chú shí wéi shàng shū láng, zhào jùn lǐ zǔ shēng xiōng dì wēi xiāng jìng dàn. yáng yīn zòu shòu chú zhào jùn tài shǒu, zǔ shēng xiōng dì jù fú zhì chú mén, tóu cì bài yè. wén xuān wén zhī xǐ, xiào yuē:" zú dé shā lǐ jiā ér yǐ."
述祖族子雏,有识尚,操行清整,仕至胶州刺史。初,齐文宣为皇太子纳其女 为良娣,雏时为尚书郎,赵郡李祖升兄弟微相敬惮。杨愔奏授雏赵郡太守,祖升兄 弟具服至雏门,投刺拜谒。文宣闻之喜,笑曰:“足得杀李家兒矣。”
lùn yuē: wáng huì lóng bá nán zì guī, jiān guān yí xiǎn, fǔ rén dū zhòng, jiàn dàn yán dí. shì zhēn shí yǒu lìng zǐ, kè bō jiā shēng. sōng nián zhī sòng zhōng liàn jiù, yǒu gǔ rén fēng yǐ. shào yuán zì yòu tóng, qì yú bái shǒu hào xué bù juàn, jiū jí qún shū, jìn shēn qià wén zhī shì, wú bù tuī qí bó wù. yǎ hǎo zhù shù, jiǔ zài shǐ guān, jì zhuàn qí shū, jiān xiū suí diǎn. hǎo guǐ guài zhī shuō, shàng wěi qū zhī tán wén cí bǐ huì, tǐ tǒng fán zá, zhí kuì nán dǒng, cái wú qiān gù, tú fán hàn mò, bù zú guān cǎi. jīng yíng fú ruì, zá yǐ yāo é. wèi hé shuò qīng liú ér gān méi róng lì, dé bù yǐ dào ér tuí qí jiā shēng. xī yǐ!
论曰:王慧龙拔难自归,间关夷险,抚人督众,见惮严敌。世珍实有令子,克 播家声。松年之送终恋旧,有古人风矣。劭爰自幼童,讫于白首;好学不倦,究极 群书,晋绅洽闻之士,无不推其博物。雅好著述,久在史官,既撰《齐书》,兼修 隋典。好诡怪之说,尚委曲之谈;文词鄙秽,体统烦杂,直愧南、董,才无迁、固, 徒烦翰墨,不足观采。经营符瑞,杂以妖讹。为河朔清流而乾没荣利,得不以道而 颓其家声。惜矣!
zhèng xī jī shí míng wù, wéi shí suǒ xǔ. yì xiōng dì fēng shàng, jù yǒu kě guān, gù néng bìng dāng róng yù, gòng jì qí měi. shù zǔ dé yè, zú sì jiā shēng. yán zǔ zhòng lǐ, dà kuī mén sù. yòu rú lìng wèn cù nián. bó yóu yǐ huì bài dé. dào yōng fǔ níng lí sàn, rén huì kè jǔ. yì shí shòu gù tuō, shì zú wèi bài. jí dì xíng míng dé, yì fēi jiǎn zài yán méi zhī jì, gù bù yōu guī. yán zhuī xī kuǎn, nèi huái jué wàng, chǐ jū wú gěng zhī mò, xiū yǔ jiàng guàn wéi wǔ. shì jūn jǐn lǐ, jì quē yú sù xīn bù ài qí qīn, jù zhāng yú wù yì. gé zhī míng jiào, jūn zǐ suǒ shēn yóu yě. yǎn míng biān ēn xìng, qǔ rǔ qián zài. wěi fān rán bào biàn, gài zhī jī zhī shì hū.
郑羲机识明悟,为时所许。懿兄弟风尚,俱有可观,故能并当荣遇,共济其美。 述祖德业,足嗣家声。严祖、仲礼,大亏门素。幼儒令问促年。伯猷以贿败德。道 邕抚宁离散,仁惠克举。译实受顾托,适足为败。及帝行明德,义非简在;盐梅之 寄,固不攸归。言追昔款,内怀觖望,耻居吴、耿之末,羞与绛、灌为伍。事君尽 礼,既阙于夙心;不爱其亲,遽彰于物议。格之名教,君子所深尤也。俨名编《恩 倖》,取辱前载。伟翻然豹变,盖知机之士乎。