zhāng dìng hé zhāng yūn mài tiě zhàng shěn guāng quán wǔ wáng rén gōng tǔ wàn xù dǒng chún yú jù luó wáng biàn chén léng zhào cái
張定和 張奫 麥鐵杖沈光 權武 王仁恭 吐萬緒 董純 魚俱羅王辯 陳稜 趙才
zhāng dìng hé, zì chù mì, jīng zhào wàn nián rén yě. jiā shǎo pín jiàn, yǒu zhì jié. chū wèi shì guān, suí kāi huáng jiǔ nián píng chén, dìng hé dāng cóng zhēng, wú yǐ zì gěi. qí qī yǒu jià shí yī fú, dìng hé qiú yù zhī, qī bù yǔ, dìng hé suì xíng. yǐ gōng bài yí tóng, cì bó qiān pǐ, suì qì qí qī. hòu shù yǐ jūn gōng, jiā shang kāi fǔ biāo qí jiāng jūn. cóng shàng zhù guó lǐ chōng zhēng tū jué, xiān dēng xiàn zhèn, suǒ láo wèn zhī. jìn wèi zhù guó, fēng wǔ ān xiàn hóu, cháng wù èr qiān duàn, liáng mǎ èr pǐ, jīn bǎi liǎng. yáng dì sì wèi, lì yí zhōu cì shǐ hé nèi tài shǒu, pō yǒu huì zhèng. qiān zuǒ tún wèi dà jiāng jūn. cóng dì zhēng tǔ gǔ hún, zhì fù yuán chuān. shí tǔ gǔ hún zhǔ yǔ shù qí dùn, qí míng wáng zhà wèi hún zhǔ, bǎo chē wǒ zhēn shān, dì mìng dìng hé jī zhī. jì yǔ zéi yù, qīng qí zhòng shǎo, hū zhī lìng jiàng, zéi bù kěn xià. dìng hé bù bèi jiǎ, tǐng shēn dēng shān, zhōng liú shǐ ér bì. qí yà jiāng liǔ wǔ dá jī zéi, xī zhǎn zhī. dì wèi zhī liú tì, zèng guāng lù dài fū. shí jiù jué lì chú, yú shì fù fēng hé wǔ ān hóu, shì yuē zhuàng wǔ. zi shì lì sì, xún bài guāng lù dài fū.
張定和,字處謐,京兆萬年人也。家少貧賤,有志節。初為侍官,隋開皇九年 平陳,定和當從征,無以自給。其妻有嫁時衣服,定和求鬻之,妻不與,定和遂行。 以功拜儀同,賜帛千匹,遂棄其妻。後數以軍功,加上開府、驃騎將軍。從上柱國 李充征突厥,先登陷陣,所勞問之。進位柱國,封武安縣侯,嘗物二千段,良馬二 匹,金百兩。煬帝嗣位,歷宜州刺史、河內太守,頗有惠政。遷左屯衛大將軍。從 帝征吐谷渾,至覆袁川。時吐谷渾主與數騎遁,其名王詐為渾主,保車我真山,帝 命定和擊之。既與賊遇,輕其眾少,呼之令降,賊不肯下。定和不被甲,挺身登山, 中流矢而斃。其亞將柳武達擊賊,悉斬之。帝為之流涕,贈光祿大夫。時舊爵例除, 於是復封和武安侯,諡曰壯武。子世立嗣,尋拜光祿大夫。
zhāng yūn, zì wén yì, qīng hé dōng wǔ chéng rén yě. běn míng fàn miào huì. qī dài zǔ shěn, shí jì lóng mò, zì guǎng líng liù hé dù jiāng jiā yān. shì zhì guì yáng tài shǒu. sūn fěi, jìn zuǒ zhù zuò láng. zuò wài zǔ yáng quán qī chú míng, xǐ yú nán qiào, yīn yù jū zhī. yūn hǎo dú bīng shū, zhǎng yú qí shè, yóu biàn dāo dùn. fù shuāng, zì qīng hé tài shǒu miǎn, guī zhōu. shí xiāng rén guō zi jì mì yǐn chén kòu, shuāng yù lǜ zǐ dì jī zhī, yóu yù wèi jué. yūn zàn chéng qí móu, jìng pò zéi, yóu shì yǐ yǒng jué zhī míng. qǐ jiā zhōu zhǔ bù. jí suí wén dì zuò xiāng, shòu chéng xiàng fǔ dà dū dū, lǐng xiāng bīng. hè ruò bì zhī zhèn jiāng dū yě, tè chì yūn cóng, yīn wèi jiān dié. píng chén zhī yì, pō yǒu lì yān. jìn wèi kāi fǔ yí tóng sān sī, fēng wén ān xiàn zi. suì yú, yūn lǜ shuǐ jūn pò nì zéi zé zi yóu yú jīng kǒu xuē zi jiàn yú hé zhōu. zhēng rù, bài dà jiāng jūn. wén dì mìng shēng yù zuò yàn zhī, wèi yuē: qīng kě wèi zhèn ér, zhèn wèi qīng fù. jīn rì jù jí, shì wú wài yě. hòu cì lǜ shěn jiǎ shòu wén jù zhuāng, qǐ luó qiān pǐ. xún cóng yáng sù zhēng jiāng biǎo, bié pò gāo zhì huì yú huì jī, wú shì huá yú lín hǎi. jìn wèi shàng dà jiāng jūn. lì fǔ jì èr zhōu cì shǐ, jù yǒu néng míng. kāi huáng shí bā nián, wèi xíng jūn zǒng guǎn, cóng hàn wáng liàng zhēng liáo dōng. liàng jūn duō wù gù, yūn zhòng dú quán, dì shàn zhī. rén shòu zhōng, zú yú tán zhōu zǒng guǎn, shì yuē zhuāng. zi xiào lián.
張奫,字文懿,清河東武城人也。本名犯廟諱。七代祖沈,石季龍末,自廣陵 六合度江家焉。仕至桂陽太守。孫朏,晉佐著作郎。坐外祖楊佺期除名,徙於南譙, 因寓居之。奫好讀兵書,長於騎射,尤便刀楯。父雙,自清河太守免,歸周。時鄉 人郭子冀密引陳寇,雙欲率子弟擊之,猶豫未決。奫贊成其謀,竟破賊,由是以勇 決知名。起家州主簿。及隋文帝作相,授丞相府大都督,領鄉兵。賀若弼之鎮江都 也,特敕奫從,因為間諜。平陳之役,頗有力焉。進位開府儀同三司,封文安縣子。 歲余,奫率水軍破逆賊笮子游於京口、薛子建於和州。征入,拜大將軍。文帝命升 御坐宴之,謂曰:「卿可為朕兒,朕為卿父。今日聚集,示無外也。」後賜綠沈甲、 獸文具裝,綺羅千匹。尋從楊素征江表,別破高智慧於會稽,吳世華於臨海。進位 上大將軍。歷撫、濟二州刺史,俱有能名。開皇十八年,為行軍總管,從漢王諒征 遼東。諒軍多物故,奫眾獨全,帝善之。仁壽中,卒於潭州總管,諡曰莊。子孝廉。
mài tiě zhàng, shǐ xìng rén yě. pín jiàn, shǎo yǒng xiāo, yǒu lǚ lì, rì xíng wǔ bǎi lǐ, zǒu jí bēn mǎ. xìng shū dàn shǐ jiǔ, hǎo jiāo yóu, zhòng xìn yì, měi yǐ yú liè wèi shì, bù xiū shēng yè. chén dà jiàn zhōng, jié jù wèi qún dào, guǎng zhōu cì shǐ ōu yáng wěi fú zhī yǐ xiàn, méi wèi guān hù, pèi zhí yù sǎn. měi bà cháo hòu, xíng bǎi yú lǐ, yè zhì nán xú zhōu, yú chéng ér rù, xíng guāng huǒ jié dào. dàn hái, jí yá shí, réng yòu zhí sǎn. rú cǐ zhě shí yú dù, wù zhǔ shí zhī, zhōu yǐ zhuàng zòu. cháo shì jiàn tiě zhàng měi dàn héng zài, fú zhī xìn. hòu nán xú zhōu shù gào biàn, shàng shū cài zhēng yuē: cǐ kě yàn yǐ. yú zhàng xià shí, gòu yǐ bǎi jīn, qiú rén sòng zhào shū yǔ nán xú zhōu cì shǐ. tiě zhàng chū yīng mù, jī chì ér wǎng, míng dàn fǎn zòu shì. dì yuē: xìn rán, wèi dào míng yǐ. xī qí yǒng jié, jiè ér shì zhī. chén wáng hòu, xǐ jū qīng liú xiàn. yù jiāng dōng fǎn, yáng sù qiǎn tiě zhàng tóu dài cǎo shù, yè fú dù jiāng, chān zéi zhōng xiāo xī, jù zhī hái bào. hòu fù gèng wǎng, wèi zéi suǒ qín, nì shuài lǐ léng fù sòng gāo zhì huì. xíng zhì chěng tíng, wèi zhě qì shí, āi qí něi, jiě shǒu yǐ gěi qí cān. tiě zhàng qǔ zéi dāo luàn zhǎn wèi zhě, shā zhī jiē jǐn, xī gē qí bí, huái zhī yǐ guī. sù dà qí zhī. hòu xù zhàn xūn, bù jí tiě zhàng, yù sù chí yì guī yú jīng shī, tiě zhàng bù zhuī zhī, měi yè zé tóng sù. sù jiàn ér wù, tè zòu shòu yí tóng sān sī. yǐ bù shí shū, fàng hái xiāng lǐ. chéng yáng gōng lǐ chè chēng qí xiāo wǔ, kāi huáng shí liù nián, zhēng zhì jīng shī, chú chē qí jiāng jūn. réng cóng yáng sù běi zhēng tū jué, jiā shang kāi fǔ.
麥鐵杖,始興人也。貧賤,少勇驍,有膂力,日行五百里,走及奔馬。性疏誕 使酒,好交遊,重信義,每以漁獵為事,不修生業。陳大建中,結聚為群盜,廣州 刺史歐陽頠俘之以獻,沒為官戶,配執御傘。每罷朝後,行百餘里,夜至南徐州, 窬城而入,行光火劫盜。旦還,及牙時,仍又執傘。如此者十餘度,物主識之,州 以狀奏。朝士見鐵杖每旦恆在,弗之信。後南徐州數告變,尚書蔡征曰:「此可驗 矣。」於仗下時,購以百金,求人送詔書與南徐州刺史。鐵杖出應募,齎敕而往, 明旦反奏事。帝曰:「信然,為盜明矣。」惜其勇捷,誡而釋之。陳亡後,徙居清 流縣。遇江東反,楊素遣鐵杖頭戴草束,夜浮度江,覘賊中消息,具知還報。後復 更往,為賊所禽,逆帥李稜縛送高智慧。行至庱亭,衛者憩食,哀其餒,解手以給 其餐。鐵杖取賊刀亂斬衛者,殺之皆盡,悉割其鼻,懷之以歸。素大奇之。後敘戰 勛,不及鐵杖,遇素馳驛歸於京師,鐵杖步追之,每夜則同宿。素見而悟,特奏授 儀同三司。以不識書,放還鄉里。成陽公李徹稱其驍武,開皇十六年,征至京師, 除車騎將軍。仍從楊素北征突厥,加上開府。
yáng dì jí wèi, hàn wáng liàng fǎn, cóng yáng sù jī zhī, měi zhàn xiān dēng. jìn wèi zhù guó. chú lái zhōu cì shǐ, wú lì zhèng míng. zhuǎn rǔ nán tài shǒu, shāo xí fǎ lìng, qún dào píng jī. hòu yīn cháo jí, kǎo gōng láng dòu wēi cháo zhī yuē: mài shì hé xìng? tiě zhàng yīng shēng yuē: mài dòu bù shū, hé hū xiāng guài? wēi nǎn rán wú yǐ yīng, shí rén yǐ wèi mǐn jié. xún chú yòu tún wèi dà jiāng jūn. dì dài zhī yù mì.
煬帝即位,漢王諒反,從楊素擊之,每戰先登。進位柱國。除萊州刺史,無蒞 政名。轉汝南太守,稍習法令,群盜屏跡。後因朝集,考功郎竇威嘲之曰:「麥是 何姓?」鐵杖應聲曰:「麥豆不殊,何忽相怪?」威赧然無以應,時人以為敏捷。 尋除右屯衛大將軍。帝待之愈密。
tiě zhàng zì yǐ hé ēn shēn zhòng, měi huái jié mìng zhī zhì. jí liáo dōng zhī yì, qǐng wèi qián fēng, gù wèi yī zhě wú jǐng xián yuē: dà zhàng fū xìng mìng zì yǒu suǒ zài, qǐ néng ài zhù jiǔ è, guā gāng kù bí, liáo huáng bù chà, ér wò sǐ ér nǚ shǒu zhōng hū! jiāng dù liáo, hū qí sān zǐ yuē: ā nú! dāng bèi qiǎn sè huáng shān. wú hé guó ēn, jīn shì sǐ rì. wǒ dé bèi shā, ěr dāng fù guì. wéi chéng yǔ xiào, ěr qí miǎn zhī. jí jì, qiáo wèi chéng, qù dōng àn shàng shù zhàng, zéi dà zhì. zhàng tiào shàng àn, yǔ zéi zhàn, sǐ. wǔ bì láng jiāng qián shì xióng mèng jīn chā yì sǐ zhī, zuǒ yòu gèng wú jí zhě. dì wèi zhī liú tì, gòu dé qí shī, zèng guāng lù dài fū sù guó gōng, shì yuē wǔ liè. zi mèng cái sì, shòu guāng lù dài fū. mèng cái èr dì zhòng cái jì cái, jù bài zhèng yì dài fū. fèng zèng jù wàn, cì wēn liáng chē, gěi qián hòu bù yǔ bǎo gǔ chuī. mìng píng rǎng dào bài jiāng yǔ wén shù děng bǎi yú rén jiē wèi zhí fú, wáng gōng yǐ xià sòng zhì jiāo wài. shì xióng zèng zuǒ guāng lù dài fū yòu tún wèi jiāng jūn wǔ qiáng hóu, shì yuē gāng. zi jié sì. jīn chā zèng yòu guāng lù dài fū, zi shàn yì xí guān.
鐵杖自以荷恩深重,每懷竭命之志。及遼東之役,請為前鋒,顧謂醫者吳景賢 曰:「大丈夫性命自有所在,豈能艾炷灸頞,瓜釭袴鼻,療黃不差,而臥死兒女手 中乎!」將度遼,呼其三子曰:「阿奴!當備淺色黃衫。吾荷國恩,今是死日。我 得被殺,爾當富貴。唯誠與孝,爾其勉之。」及濟,橋未成,去東岸尚數丈,賊大 至。杖跳上岸,與賊戰,死。武賁郎將錢士雄、孟金叉亦死之,左右更無及者。帝 為之流涕,購得其屍,贈光祿大夫、宿國公,諡曰武烈。子孟才嗣,授光祿大夫。 孟才二弟仲才、季才,俱拜正議大夫。賵贈鉅萬,賜轀輬車,給前後部羽葆鼓吹。 命平壤道敗將宇文述等百餘人皆為執紼,王公以下送至郊外。士雄贈左光祿大夫、 右屯衛將軍、武強侯,諡曰剛。子傑嗣。金叉贈右光祿大夫,子善誼襲官。
mèng cái, zì zhì léng, guǒ liè yǒu fù fēng, dì yǐ qí sǐ jié jiāng zi, ēn xī shū hòu, bài wǔ bì láng jiāng. jí jiāng dōu zhī nán, kǎi rán yǒu fù chóu zhì. yǔ wǔ yá láng jiāng qián jié sù jiāo yǒu, èr rén xiāng wèi yuē: shì děng shì hé guó ēn, mén zhe chéng jié. jīn zéi chén shā nì, shè jì lún wáng, wú jié kě jì, hé miàn mù shì xī shì jiān zāi! nǎi liú tì è wàn, xiāng yǔ móu yú xiǎn fú gōng yāo jī yǔ wén huà jí. shì lín fā, chén fān zhī zǐ qiān zhī ér gào zhī, yǔ qí dǎng shěn guāng jù wèi huà jí suǒ hài, zhōng yì zhī shì āi yān.
孟才,字智稜,果烈有父風,帝以其死節將子,恩錫殊厚,拜武賁郎將。及江 都之難,慨然有復仇志。與武牙郎將錢傑素交友,二人相謂曰:「事等世荷國恩, 門著誠節。今賊臣殺逆,社稷淪亡,無節可紀,何面目視息世間哉!」乃流涕扼腕, 相與謀於顯福宮邀擊宇文化及。事臨發,陳籓之子謙知而告之,與其黨沈光俱為化 及所害,忠義之士哀焉。
guāng zì zǒng chí, wú xìng rén yě. fù jū dào, shì chén wèi lì bù shì láng. chén miè, xǐ jiā zhǎng ān. huáng tài zǐ yǒng yǐn shǔ xué shì. hòu wèi hàn wáng liàng fǔ yuàn, liàng bài, chú míng.
光字總持,吳興人也。父居道,仕陳為吏部侍郎。陳滅,徙家長安。皇太子勇 引署學士。後為漢王諒府掾,諒敗,除名。
guāng shǎo xiāo jié, shàn xì mǎ, wèi tiān xià zhī zuì. lüè zōng shū jì, wēi yǒu cí zǎo, cháng mù lì gōng míng, bù jū xiǎo jié. jiā pín, fù xiōng bìng yǐ yōng shū wèi shì, guāng dú tuò, jiāo tōng qīng xiá, wèi jīng shī è shào nián suǒ fù. rén duō shàn yí, dé yǐ yǎng qīn, měi zhì gān shí měi fú, wèi cháng kùn guì. chū jiàn chán dìng sì, qí zhōng fān gān gāo shí yú zhàng, shì zhí shéng jué, fēi rén lì suǒ jí. guāng wèi sēng yuē: dāng xiāng wèi shàng shéng. yǔ zhū sēng jīng xǐ. guāng yīn qǔ suǒ kǒu xián, pāi gān ér shàng, zhí zhì lóng tóu. jī shéng bì, shǒu zú jiē fàng, tòu kōng ér xià, yǐ zhǎng tà dì, dào xíng shí yú bù. guān zhě hài yuè, mò bù jiē yì, shí rén hào wèi ròu fēi xiān.
光少驍捷,善戲馬,為天下之最。略綜書記,微有詞藻,常慕立功名,不拘小 節。家貧,父兄並以傭書為事,光獨跅,交通輕俠,為京師惡少年所附。人多 贍遺,得以養親,每致甘食美服,未嘗困匱。初建禪定寺,其中幡竿高十餘丈,適 值繩絕,非人力所及。光謂僧曰:「當相為上繩。」與諸僧驚喜。光因取索口銜, 拍竿而上,直至龍頭。擊繩畢,手足皆放,透空而下,以掌拓地,倒行十餘步。觀 者駭悅,莫不嗟異,時人號為「肉飛仙」。
dà yè zhōng, yáng dì zhēng tiān xià xiāo guǒ zhī shì fá liáo dōng, guāng yù yān. tóng lèi shù wàn rén, jiē chū qí xià. guāng jiāng yì xíng zài suǒ, bīn kè sòng zhì bà shàng bǎi yú qí. guāng lèi jiǔ shì yuē: shì xíng ruò bù jiàn gōng lì míng, dāng sǐ yú gāo lì, bù fù yǔ zhū jūn xiāng jiàn. jí cóng dì gōng liáo dōng, yǐ chōng tī jī chéng, gān zhǎng shí wǔ zhàng, guāng shēng qí duān, lín chéng yǔ zéi zhàn, zhī bīng jiē dí, shā shāng shí shù rén. zéi jìng jī ér zhuì, wèi jí dì, shì yù gān yǒu chuí huán, guāng jiē ér fù shàng. dì wàng jiàn, zhuàng ér yì zhī, chí zhào yǔ yǔ, dà yuè, jí rì bài cháo sàn dài fū, cì bǎo dāo liáng mǎ. héng zhì zuǒ yòu, qīn gù jiàn mì. wèi jǐ, yǐ wèi zhé chōng láng jiāng, shǎng yù yōu zhòng. dì měi tuī shí jiě yī cì zhī, tóng bèi mò bǐ.
大業中,煬帝征天下驍果之士伐遼東,光預焉。同類數萬人,皆出其下。光將 詣行在所,賓客送至灞上百餘騎。光酹酒誓曰:「是行若不建功立名,當死於高麗, 不復與諸君相見。」及從帝攻遼東,以沖梯擊城,竿長十五丈,光升其端,臨城與 賊戰,知兵接敵,殺傷十數人。賊競擊而墜,未及地,適遇竿有垂絙,光接而復上。 帝望見,壯而異之,馳召與語,大悅,即日拜朝散大夫,賜寶刀良馬。恆置左右, 親顧漸密。未幾,以為折衝郎將,賞遇優重。帝每推食解衣賜之,同輩莫比。
guāng zì yǐ hé ēn shēn zhòng, sī huái jié jié. jí jiāng dū zhī nán, qián gòu yì yǒng, jiāng wèi dì fù chóu. xiān shì, dì chǒng nì guān nú, míng wèi gěi shǐ, yǔ wén huà jí yǐ guāng xiāo nán, fāng rèn zhī, shǐ zǒng tǒng, yíng yú jìn nèi. shí mài mèng cái qián jié děng yīn tú huà jí, yīn wèi guāng yuē: wǒ děng hé guó hòu ēn, bù néng sǐ nán, yòu fǔ shǒu shì chóu, shòu qí qū lǜ, hé yòng shēng wèi! wú bì yù shā zhī, sǐ wú suǒ hèn. gōng yì shì yě, kěn cóng wǒ hū? guāng qì xià zhān jīn yuē: shì suǒ wàng yú jiāng jūn yě. pū lǐng gěi shǐ shù bǎi rén, bìng hé xiān dì ēn, jīn zài huà jí nèi yíng. yǐ cǐ fù chóu, rú yīng zhān zhī zhú wū què. mèng cái wèi jiāng jūn. lǐng jiāng huái zhòng shù qiān rén, qī yǐ yíng jiāng fā shí, chén qǐ xí huà jí. guāng yǔ xiè, chén qiān gào qí shì. huà jí dà jù yuē: cǐ mài tiě zhàng zǐ yě, jí shěn guāng zhě, bìng yǒng jué bù kě dāng, xū bì qí fēng. shì yè jí yǔ fù xīn zǒu chū yíng wài, liú rén gào sī mǎ dé kān děng, qiǎn lǐng bīng mǎ, dài bǔ mèng cái. guāng wén yíng nèi xuān shēng, zhī shì fā, bù jí bèi jiǎ. jí xí huà jí yíng, kōng wú suǒ huò. féng shè rén yuán mǐn, shù ér zhǎn zhī. dé kān bīng zhì, sì miàn wéi hé. guāng dà hū kuì wéi, gěi shǐ qí fèn, zhǎn shǒu shù shí jí, zéi jiē pī mǐ. dé kān zhé fù qiǎn qí, yì ér shè zhī. guāng shēn wú jiè zhòu, yù hài, shí nián èr shí bā. huī xià bǎi rén jiē dòu sǐ, yī wú jiàng zhě. zhuàng shì wén zhī, mò bù wèi zhī yǔn tì.
光自以荷恩深重,思懷竭節。及江都之難,潛構義勇,將為帝復仇。先是,帝 寵昵官奴,名為給使,宇文化及以光驍男,方任之,使總統,營于禁內。時麥孟才、 錢傑等陰圖化及,因謂光曰:「我等荷國厚恩,不能死難,又俯首事讎,受其驅率, 何用生為!吾必欲殺之,死無所恨。公義士也,肯從我乎?」光泣下沾衿曰:「是 所望於將軍也。仆領給使數百人,並荷先帝恩,今在化及內營。以此復仇,如鷹鸇 之逐烏雀。」孟才為將軍。領江淮眾數千人,期以營將發時,晨起襲化及。光語泄, 陳謙告其事。化及大懼曰:「此麥鐵杖子也,及沈光者,並勇決不可當,須避其鋒。」 是夜即與腹心走出營外,留人告司馬德戡等,遣領兵馬,逮捕孟才。光聞營內喧聲, 知事發,不及被甲。即襲化及營,空無所獲。逢舍人元敏,數而斬之。德戡兵至, 四面圍合。光大呼潰圍,給使齊奮,斬首數十級,賊皆披靡。德戡輒復遣騎,翼而 射之。光身無介冑,遇害,時年二十八。麾下百人皆斗死,一無降者。壯士聞之, 莫不為之隕涕。
quán wǔ, zì wǔ nòng, tiān shuǐ rén yě. zǔ chāo, wèi qín zhōu cì shǐ. fù xí qìng, shì zhōu, wèi kāi fǔ. shí wǔ yuán huáng dì zhī wèi zhōu jiāng yě, yǔ qí shī zhàn yú bīng zhōu. xí qìng shí cóng, bèi wéi bǎi yú zhòng, lì zhàn shǐ jǐn, duǎn bīng jiē zhàn, shā shāng shén zhòng, dāo shuò jiē zhé, tuō zhòu zhì dì, xiàng zéi dà mà yuē: hé bù lái zhuó tóu! zéi suì shā zhī. wǔ yǐ zhōng chén zǐ, qǐ jiā bài kāi fǔ, xí jué qí jùn gōng. wǔ shǎo guǒ jìn, yǒng lì jué rén, néng zhòng jiǎ shàng mǎ. cháng dào tóu yú jǐng, wèi jí quán, fù yuè ér chū, qí quán jié rú cǐ. pín yǐ jūn gōng zēng yì. zhōu xuān dì shí, bài jìn jié zuǒ lǚ shàng dài fū, jìn wèi shàng kāi fǔ. suí wén dì wèi chéng xiàng, yǐn zhì zuǒ yòu. píng chén zhī yì, yǐ xíng jūn zǒng guǎn cóng jìn wáng chū liù hé, hái bài yù zhōu cì shǐ. yǐ chuàng yè zhī jiù, jìn wèi dà jiāng jūn, jiǎn xiào tán zhōu zǒng guǎn. qí nián, guì zhōu rén lǐ shì xián zuò luàn, wǔ yǐ xíng jūn zǒng guǎn yǔ wǔ hòu dà jiāng jūn yú qìng zé jī píng zhī. qìng zé yǐ zuì zhū, gōng jìng bù lù, fù hái yú zhōu. duō zào jīn dài, qiǎn lǐng nán qiú lǐng, qí rén fù dá yǐ bǎo wù, wǔ jiē nà zhī, yóu shì zhì fù. hòu wǔ wǎn shēng yī zi, yǔ qīn kè yàn jí, jiǔ hān, suì shàn shè suǒ bù yù qiú. wǔ cháng yǐ nán yuè biān yuǎn, zhèng cóng qí sú, wù shì pián yí, bù yī lǜ lìng, ér měi yán dāng jīn fǎ jí, guān bù kě wèi. shàng lìng yǒu àn zhī, jiē yàn, lìng zhǎn zhī. wǔ yú yù zhōng shàng shū, yán fù wèi wǔ yuán huáng dì zhàn sǐ yú mǎ qián, yǐ qiú āi, yóu shì chú míng. rén shòu zhōng, fù bài dà jiāng jūn. fēng yì rú jiù. wèi jǐ, shòu tài zǐ yòu wèi lǜ. yáng dì jí wèi, bài yòu wǔ wèi jiāng jūn, zuò shì miǎn. hòu wèi yòu tún wèi dà jiāng jūn. zuò shì chú míng. zú yú jiā. zi hóng.
權武,字武弄,天水人也。祖超,魏秦州刺史。父襲慶,仕周,為開府。時武 元皇帝之為周將也,與齊師戰於并州。襲慶時從,被圍百餘重,力戰矢盡,短兵接 戰,殺傷甚眾,刀槊皆折,脫胄擲地,向賊大罵曰:「何不來斫頭!」賊遂殺之。 武以忠臣子,起家拜開府,襲爵齊郡公。武少果勁,勇力絕人,能重甲上馬。嘗倒 投於井,未及泉,復躍而出,其拳捷如此。頻以軍功增邑。周宣帝時,拜勁捷左旅 上大夫,進位上開府。隋文帝為丞相,引置左右。平陳之役,以行軍總管從晉王出 六合,還拜豫州刺史。以創業之舊,進位大將軍,檢校潭州總管。其年,桂州人李 世賢作亂,武以行軍總管與武候大將軍虞慶則擊平之。慶則以罪誅,功竟不錄,復 還於州。多造金帶,遣嶺南酋領,其人復答以寶物,武皆納之,由是致富。後武晚 生一子,與親客宴集,酒酣,遂擅赦所部獄囚。武常以南越邊遠,政從其俗,務適 便宜,不依律令,而每言當今法急,官不可為。上令有案之,皆驗,令斬之。武於 獄中上書,言父為武元皇帝戰死於馬前,以求哀,由是除名。仁壽中,復拜大將軍。 封邑如舊。未幾,授太子右衛率。煬帝即位,拜右武衛將軍,坐事免。後為右屯衛 大將軍。坐事除名。卒於家。子弘。
wáng rén gōng, zì yuán shí, tiān shuǐ shàng guī rén yě. zǔ jiàn, zhōu fèng zhōu cì shǐ. fù měng, shàn zhōu cì shǐ. rén gōng shǎo gāng yì xiū jǐn, gōng qí shè. qín xiào wáng yǐn wèi jì shì, hòu wèi chē qí jiāng jūn. cóng yáng sù jī tū jué yú líng wǔ, yǐ gōng bài shàng kāi fǔ. yǐ biāo qí jiāng jūn diǎn shǔ wáng jūn shì. shǔ wáng yǐ zuì fèi, guān shǔ duō lí qí huàn. shàng yǐ rén gōng sù zhì zhí, zhì ér bù wèn. hòu cóng yáng sù tǎo píng hàn wáng liàng, yǐ gōng jìn wèi dà jiāng jūn. lì lǚ wèi èr zhōu cì shǐ. xún gǎi wèi jí jùn tài shǒu, yǒu néng míng. shàng zhēng rù cháo, wèi miǎn zhī, bāo cì shén hòu. qiān xìn dōu tài shǒu. jí jùn lì mín kòu mǎ hào kū yú dào, shù rì bù dé chū jìng. liáo dōng zhī yì, yǐ rén gōng wèi jūn jiāng. jí bān shī, rén gōng wèi diàn, yù zéi, bài zhī. jìn zuǒ guāng lù dài fū, míng nián, fù yǐ jūn jiāng zhǐ fú yú dào, dì wèi yuē: wǎng zhě zhū jūn duō bù lì, gōng dú yǐ yī jūn pò zéi. gǔ rén yún, bài jūn zhī jiāng bù kě yǐ yán yǒng, zhū jiāng qí kě rèn hū? jīn wěi gōng wèi qián jūn. qián hòu shǎng lài shén zhòng. rén gōng suì jìn jūn. zhì xīn chéng, pò qí jūn, yīn wéi zhī. dì wén zhī dà yuè, qiǎn cì yǐ zhēn wù, jìn guāng lù dài fū. huì yáng xuán gǎn fǎn, qí xiōng zi wǔ bì láng jiāng zhòng bó yù yān, yóu shì zuò miǎn. xún ér tū jué wèi kòu, zhào rén gōng yǐ běn guān lǐng mǎ yì tài shǒu. qí nián, shǐ bì kè hán lái kòu mǎ yì, fù lìng èr jiāng lè bīng nán guò. shí jùn bīng bù mǎn sān qiān, rén gōng jiǎn jīng ruì nì jī, pò zhī, bìng zhǎn èr jiāng. hòu tū jué fù rù dìng xiāng, rén gōng fù dà pò zhī. shí tiān xià dà luàn, dào lù gé jué, rén gōng pō gǎi jiù jié, shòu nà huò huì, yòu bù gǎn zhé kāi cāng zhèn xù bǎi xìng. qí huī xià xiào wèi liú wǔ zhōu yǔ rén gōng shì bì jiān tōng, kǒng qí shì xiè, suì hài zhī. wǔ zhōu yú shì kāi cāng zhèn gěi, jùn nèi jiē cóng zhī, zì chēng tiān zǐ, zhì bǎi guān, zhuǎn gōng bàng jùn.
王仁恭,字元實,天水上邽人也。祖建,周鳳州刺史。父猛,鄯州刺史。仁恭 少剛毅修謹,工騎射。秦孝王引為記室,後為車騎將軍。從楊素擊突厥於靈武,以 功拜上開府。以驃騎將軍典蜀王軍事。蜀王以罪廢,官屬多罹其患。上以仁恭素質 直,置而不問。後從楊素討平漢王諒,以功進位大將軍。歷呂、衛二州刺史。尋改 為汲郡太守,有能名。上征入朝,慰勉之,褒賜甚厚。遷信都太守。汲郡吏民扣馬 號哭於道,數日不得出境。遼東之役,以仁恭為軍將。及班師,仁恭為殿,遇賊, 敗之。進左光祿大夫,明年,復以軍將指扶餘道,帝謂曰:「往者諸軍多不利,公 獨以一軍破賊。古人云,敗軍之將不可以言勇,諸將其可任乎?今委公為前軍。」 前後賞賚甚重。仁恭遂進軍。至新城,破其軍,因圍之。帝聞之大悅,遣賜以珍物, 進光祿大夫。會楊玄感反,其兄子武賁郎將仲伯預焉,由是坐免。尋而突厥為寇, 詔仁恭以本官領馬邑太守。其年,始畢可汗來寇馬邑,復令二將勒兵南過。時郡兵 不滿三千,仁恭簡精銳逆擊,破之,並斬二將。後突厥復入定襄,仁恭復大破之。 時天下大亂,道路隔絕,仁恭頗改舊節,受納貨賄,又不敢輒開倉賑恤百姓。其麾 下校尉劉武周與仁恭侍婢奸通,恐其事泄,遂害之。武周於是開倉賑給,郡內皆從 之,自稱天子,置百官,轉攻傍郡。
tǔ wàn xù, zì zhǎng xù, dài jùn xiān bēi rén yě. fù tōng, zhōu yǐng zhōu cì shǐ. xù shǎo yǒu wǔ lüè, zài zhōu, xí jué yuán shòu xiàn gōng, lèi qiān dà jiāng jūn xiǎo sī wǔ. suí wén dì shòu chán, bài xiāng zhōu zǒng guǎn, fēng gǔ chéng jùn gōng. zhuǎn qīng zhōu zǒng guǎn, pō yǒu zhèng míng. xǐ shuò zhōu zǒng guǎn, shén wèi běi dí suǒ dàn. hòu dì yǒu tūn chén zhì, zhuǎn wèi xú zhōu zǒng guǎn, lìng xiū zhàn jù. jí dà jǔ jì jiāng, xù yǐ xíng jūn zǒng guǎn yǔ sì hé hé dòu líng hóng jǐng tún bīng jiāng běi. jí chén píng, bài xià zhōu zǒng guǎn. jìn wáng guǎng wèi tài zǐ, yǐn wèi yòu yú hòu lǜ. jí dì jí wèi, kǒng hàn wáng liàng wèi biàn, bài xù jìn jiàng èr zhōu cì shǐ. wèi chū guān, liàng yǐ jǔ bīng, zhào xù cóng yáng sù jī pò zhī, bài zuǒ wǔ hòu jiāng jūn. dà yè chū, zhuǎn guāng lù qīng. hè ruò bì yù chán, yǐn xù wèi zhèng, xù míng qí wú zuì, yóu shì miǎn guān. hòu shǒu dōng píng tài shǒu. dì xìng jiāng dū, lù jīng qí jìng, yíng yè dào bàng. dì mìng shēng lóng zhōu, xù yīn dùn shǒu xiè wǎng shì. dì dà yuè, bài jīn zǐ guāng lù dài fū, tài shǒu rú gù. jí liáo dōng zhī yì, qǐng wèi xiān fēng, bài zuǒ tún wèi dà jiāng jūn. zhǐ gài mǎ dào. jí hái, liú zhèn huái yuǎn, jìn wèi zuǒ guāng lù dài fū. shí liú yuán jìn zuò luàn, gōng rùn zhōu, dì zhēng xù tǎo zhī. xù jī pò yuán jìn, jiě rùn zhōu wéi. zéi qióng cù qǐng jiàng, yuán jìn jí qí wěi pú shè zhū xiè jǐn yǐ shēn miǎn, yú zhèn zhǎn qí wěi pú shè guǎn chóng jí qí jiāng jūn lù yǐ děng wǔ qiān yú rén. jìn jiě huì jī wéi. yuán jìn fù jù jiàn ān, dì lìng jìn tǎo zhī. xù yǐ shì zú pí bì, qǐng xī jiǎ dài lái chūn. dì bù yuè, mì qiú xù zuì, yǒu sī zòu xù qiè nuò wéi zhào, chú míng pèi fáng jiàn ān. xún zhēng yì xíng zài suǒ, xù yù yù bù dé zhì, hái zhì yǒng jiā, fā jí ér zú.
吐萬緒,字長緒,代郡鮮卑人也。父通,周郢州刺史。緒少有武略,在周,襲 爵元壽縣公,累遷大將軍、小司武。隋文帝受禪,拜襄州總管,封谷城郡公。轉青 州總管,頗有政名。徙朔州總管,甚為北狄所憚。後帝有吞陳志,轉為徐州總管, 令修戰具。及大舉濟江,緒以行軍總管與四河紇豆陵洪景屯兵江北。及陳平,拜夏 州總管。晉王廣為太子,引為右虞候率。及帝即位,恐漢王諒為變,拜緒晉、絳二 州刺史。未出關,諒已舉兵,詔緒從楊素擊破之,拜左武候將軍。大業初,轉光祿 卿。賀若弼遇讒,引緒為證,緒明其無罪,由是免官。後守東平太守。帝幸江都, 路經其境,迎謁道傍。帝命升龍舟,緒因頓首謝往事。帝大悅,拜金紫光祿大夫, 太守如故。及遼東之役,請為先鋒,拜左屯衛大將軍。指蓋馬道。及還,留鎮懷遠, 進位左光祿大夫。時劉元進作亂,攻潤州,帝徵緒討之。緒擊破元進,解潤州圍。 賊窮蹙請降,元進及其偽僕射硃燮僅以身免,於陣斬其偽僕射管崇及其將軍陸顗等 五千餘人。進解會稽圍。元進復據建安,帝令進討之。緒以士卒疲弊,請息甲待來 春。帝不悅,密求緒罪,有司奏緒怯懦違詔,除名配防建安。尋徵詣行在所,緒郁 郁不得志,還至永嘉,發疾而卒。
dǒng chún, zì dé hòu, lǒng xī chéng jì rén. zǔ hé, wèi tài zǐ zuǒ wèi lǜ. fù shēng, zhōu zhù guó. chún shǎo yǒu lǚ lì, biàn gōng mǎ. shì zhōu, wèi sī yù shàng shì diǎn yù xià dài fū. cóng wǔ dì píng qí, bài yí tóng, jìn wèi dà xìng xiàn hóu. suí wén dì shòu chán, jìn jué hàn qū xiàn gōng. hòu yǐ jūn gōng, jìn wèi shàng kāi fǔ. kāi huáng mò, yǐ láo jiù bài zuǒ wèi jiāng jūn, gǎi fēng shùn zhèng xiàn gōng. hòu cóng yáng sù píng hàn wáng liàng, yǐ gōng bài zhù guó, jìn jué jùn gōng, zài qiān zuǒ xiāo wèi jiāng jūn. qí wáng jiǎn zhī dé zuì, chún zuò yǔ jiāo tōng, dì qiǎn zhī. chún yuē: cǐ shù yì qí wáng zhě, yǐ xiān dì xiān hòu wǎng zài rén shòu gōng, zhì yuán dé tài zǐ jí qí wáng yú xī shàng, wèi chén yuē: rǔ hǎo kàn cǐ èr ér, wù wàng wú yán. chén chéng bù gǎn wàng xiān dì yán. shí bì xià yì shì xiān dì cè. dì gǎi róng yuē: chéng yǒu sī zhǐ. yú shì shě zhī. shù rì, chū wèi wèn shān tài shǒu. suì yú, tū jué kòu biān, zhuǎn yú lín tài shǒu. huì péng chéng zéi shuài zhāng dà biāo zōng shì mó děng bǎo xuán báo shān, dì lìng chún tǎo pò zhī, zhǎn wàn yú jí, zhú wèi jīng guān. yòu pò zéi wèi qí lín yú dān fù. jí dì zhòng zhēng liáo dōng, fù yǐ chún wèi péng chéng liú shǒu. dōng hǎi zéi péng xiào cái zhuǎn rù yí shuǐ, bǎo wǔ bù jí shān, chún jī zhī, qín xiào cái yú zhèn, chē liè zhī. shí dào zéi rì yì, chún suī kè jié, ér suǒ zài fēng qǐ. yǒu zèn chún qiè nuò bù néng píng zéi, dì qiǎn suǒ yì dōng dōu. yǒu sī jiàn dì nù shén, xī zhǐ zhì chún sǐ zuì, jìng zhū.
董純,字德厚,隴西成紀人。祖和,魏太子左衛率。父升,周柱國。純少有膂 力,便弓馬。仕周,位司御上士、典馭下大夫。從武帝平齊,拜儀同,進為大興縣 侯。隋文帝受禪,進爵漢曲縣公。後以軍功,進位上開府。開皇末,以勞舊拜左衛 將軍,改封順政縣公。後從楊素平漢王諒,以功拜柱國,進爵郡公,再遷左驍衛將 軍。齊王暕之得罪,純坐與交通,帝譴之。純曰:「此數詣齊王者,以先帝、先後 往在仁壽宮,置元德太子及齊王於膝上,謂臣曰:『汝好看此二兒,勿忘吾言。』 臣誠不敢忘先帝言。時陛下亦侍先帝側。」帝改容曰:「誠有斯旨。」於是舍之。 數日,出為汶山太守。歲余,突厥寇邊,轉榆林太守。會彭城賊帥張大彪、宗世模 等保懸薄山,帝令純討破之,斬萬餘級,築為京觀。又破賊魏麒麟於單父。及帝重 征遼東,復以純為彭城留守。東海賊彭孝才轉入沂水,保伍不及山,純擊之,禽孝 才於陣,車裂之。時盜賊日益,純雖克捷,而所在蜂起。有譖純怯懦不能平賊,帝 遣鎖詣東都。有司見帝怒甚,希旨致純死罪,竟誅。
yú jù luó, féng yì xià guī rén. shēn zhǎng bā chǐ, lǚ lì jué rén, shēng qì xióng zhuàng, yán wén shù bǎi bù. wèi dà dū dū, cóng jìn wáng guǎng píng chén, yǐ gōng bài kāi fǔ. jí shěn xuán wèi gāo zhì huì děng zuò luàn jiāng nán, yáng sù yǐ jù luó zhuàng yǒng, qǐng yǔ tóng háng. yǒu gōng, jiā shang kāi fǔ, fēng gāo táng xiàn gōng, bài dié zhōu zǒng guǎn. yǐ mǔ yōu qù zhí. hái zhì fú fēng, huì yáng sù jiāng chū líng zhōu dào jī tū jué, féng zhī, sòng yǔ jù xíng. jí yù zéi, jù luó yǔ shù qí bēn jī, chēn mù dà hū, suǒ dāng jiē pī mǐ. yǐ gōng jìn wèi zhù guó, bài fēng zhōu zǒng guǎn. tū jué rù jìng, zhé qín zhǎn zhī, zì shì píng jī, bù gǎn xù mù yú sāi xià.
魚俱羅,馮翊下邽人。身長八尺,膂力絕人,聲氣雄壯,言聞數百步。為大都 督,從晉王廣平陳,以功拜開府。及沈玄懀、高智慧等作亂江南,楊素以俱羅壯勇, 請與同行。有功,加上開府,封高唐縣公,拜疊州總管。以母憂去職。還至扶風, 會楊素將出靈州道擊突厥,逢之,送與俱行。及遇賊,俱羅與數騎奔擊,瞋目大呼, 所當皆披靡。以功進位柱國,拜豐州總管。突厥入境,輒禽斬之,自是屏跡,不敢 畜牧於塞下。
chū, yáng dì zài fān, jù luó dì zàn yǐ zuǒ yòu cóng, lèi qiān dà dū dū. jí dì sì wèi, bài chē qí jiāng jūn. zàn xiōng bào, lìng zuǒ yòu zhì ròu, yù bù zhòng yì, yǐ qiān cì xiā qí yǎn, wēn jiǔ bù shì kǒu zhě, lì duàn qí shé. dì yǐ fān dǐ zhī jiù, bù rěn jiā zhū, wèi jìn chén yuē: dì jì rú cǐ, xiōng yì kě zhī. yīn zhào jù luó zé zhī, chū zàn yú yù, lìng zì wèi jì. zàn zhì jiā, yǐn yào ér sǐ. dì kǒng jù luó bù ān, lǜ shēng biān huàn, zhuǎn ān zhōu cì shǐ, qiān zhào jùn tài shǒu. hòu yīn cháo jí zhì dōng dōu, yǔ jiāng jūn liáng bó yǐn yǒu jiù, shù xiāng wǎng lái. yòu cóng jùn duō jiāng zá wù yǐ gòng xiàn, dì bù shòu, yīn yí quán guì. yù shǐ hé jù luó yǐ jùn jiāng jiāo tōng nèi chén, dì dà nù, yǔ bó yǐn jù zuò chú míng. wèi jǐ, yuè guī fēi shān mán fǎn, zhào jù luó bái yī lǐng jiāng, bìng lǜ shǔ jùn dū wèi duàn zhōng kuí tǎo píng zhī. dà yè jiǔ nián, zhòng zhēng gāo lì, yǐ jù luó wèi jié shí dào jūn jiāng. jí hái, jiāng nán liú yuán jìn zuò luàn, zhào jù luó jiāng bīng xiàng huì jī zhū jùn zhú bǔ zhī. shí bǎi xìng sī luàn, cóng dào rú shì, jù luó jī zéi shuài zhū xiè guǎn chóng děng, zhàn wú bù jié. rán zéi shì jìn shèng, bài ér fù jù. jù luó dù zéi fēi suì yuè kě píng, zhū zi bìng zài jīng luò, yòu jiàn tiān xià jiàn luàn, zhōng kǒng dào lù gé jué. yú shí dōng dōu jī jǐn, gǔ shí yǒng guì, jù luó qiǎn jiā tóng jiāng chuán mǐ zhì dōng dōu tiào zhī, yì shì cái huò, qián yíng zhū zi. cháo tíng wēi zhī zhī, kǒng yǒu yì zhì, àn yàn bù dé qí zuì. dì fù lìng dà lǐ sī zhí liáng jìng zhēn jiù suǒ jiāng yì dōng dōu, jù luó xiāng biǎo yì rén, mù yǒu zhòng tóng, yīn wèi dì zhī suǒ jì. jìng zhēn xī zhǐ, zòu jù luó shī tú bài nǜ, zhǎn dōng dū shì, jiā kǒu jí méi.
初,煬帝在籓,俱羅弟贊以左右從,累遷大都督。及帝嗣位,拜車騎將軍。贊 凶暴,令左右炙肉,遇不中意,以簽刺瞎其眼,溫酒不適口者,立斷其舌。帝以籓 邸之舊,不忍加誅,謂近臣曰:「弟既如此,兄亦可知。」因召俱羅責之,出贊於 獄,令自為計。贊至家,飲藥而死。帝恐俱羅不安,慮生邊患,轉安州刺史,遷趙 郡太守。後因朝集至東都,與將軍梁伯隱有舊,數相往來。又從郡多將雜物以貢獻, 帝不受,因遺權貴。御史劾俱羅以郡將交通內臣,帝大怒,與伯隱俱坐除名。未幾, 越巂飛山蠻反,詔俱羅白衣領將,並率蜀郡都尉段鍾葵討平之。大業九年,重征高 麗,以俱羅為碣石道軍將。及還,江南劉元進作亂,詔俱羅將兵向會稽諸郡逐捕之。 時百姓思亂,從盜如市,俱羅擊賊帥硃燮、管崇等,戰無不捷。然賊勢浸盛,敗而 復聚。俱羅度賊非歲月可平,諸子並在京、洛,又見天下漸亂,終恐道路隔絕。於 時東都饑饉,穀食踴貴,俱羅遣家僮將船米至東都糶之,益市財貨,潛迎諸子。朝 廷微知之,恐有異志,案驗不得其罪。帝復令大理司直梁敬真就鎖將詣東都,俱羅 相表異人,目有重瞳,陰為帝之所忌。敬真希旨,奏俱羅師徒敗衄,斬東都市,家 口籍沒。
wáng biàn, zì jǐng lüè, féng yì pú chéng rén yě. zǔ xùn, yǐ háng shāng zhì fù. wèi shì, chū sù zhù gěi jūn liáng, wèi jiǎ qīng hé tài shǒu. biàn shǎo xí bīng shū, yóu shàn qí shè, kāng kǎi yǒu dà zhì. zài zhōu, yǐ jūn gōng shòu shuài dū du. rén shòu zhōng, lèi qiān chē qí jiāng jūn. hòu cóng yáng sù tǎo píng hàn wáng liàng, cì jué wǔ níng xiàn nán. lèi yǐ jūn gōng, jiā zhì tōng yì dà fū, xún qiān wǔ bì láng jiāng. jí shān dōng dào zéi qǐ, dì yǐn biàn shēng yù tà, wèn yǐ fāng lüè. biàn lùn qǔ zéi shì, dì chēng shàn yuē: chéng rú cǐ, zéi bù zú yōu. yú shì fā cóng xíng bù qí sān qiān, jī bài zhī, cì huáng jīn èr bǎi liǎng. bó hǎi zéi shuài gāo shì dá zì hào dōng hǎi gōng, zhòng yǐ wàn shù. lìng biàn jī zhī, lǚ cuò qí ruì. dì zài jiāng dū gōng, wén ér zhào zhī, jí jiàn, lǐ cì shén hòu, fù lìng wǎng xìn dōu jīng lüè shì dá, fù zhàn pò zhī, yōu zhào bāo xiǎn. shí zéi shuài hǎo xiào dé sūn xuān yǎ shí jì kāng dòu jiàn dé wèi dāo ér děng wǎng wǎng tún jù, dà zhě shí shù wàn, xiǎo zhě shù qiān, kòu lüè hé běi. biàn jī zhī, suǒ xiàng jiē jié. jí dí ràng kòu xú yù, biàn pín jī zǒu zhī. ràng xún yǔ lǐ mì tún jù luò kǒu cāng, biàn yǔ wáng shì chōng tǎo mì, zǔ luò shuǐ xiàng chí jīng nián. biàn gōng bài mì. chéng shèng jiāng rù chéng, shì chōng bù zhī, kǒng jiāng shì láo juàn, míng jiǎo shōu bīng, fān wèi mì tú suǒ chéng, guān jūn dà kuì, bù kě jiù zhǐ. biàn zhì luò shuǐ, qiáo yǐ huài. suì shè shuǐ zhì zhōng liú, wèi nì rén suǒ yǐn zhuì mǎ, jìng nì sǐ. sān jūn mò bù tòng xī zhī.
王辯,字警略,馮翊蒲城人也。祖訓,以行商致富。魏世,出粟助給軍糧,為 假清河太守。辯少習兵書,尤善騎射,慷慨有大志。在周,以軍功授帥都督。仁壽 中,累遷車騎將軍。後從楊素討平漢王諒,賜爵武寧縣男。累以軍功,加至通議大 夫,尋遷武賁郎將。及山東盜賊起,帝引辯升御榻,問以方略。辯論取賊勢,帝稱 善曰:「誠如此,賊不足憂。」於是發從行步騎三千,擊敗之,賜黃金二百兩。勃 海賊帥高士達自號東海公,眾以萬數。令辯擊之,屢挫其銳。帝在江都宮,聞而召 之,及見,禮賜甚厚,復令往信都經略士達,復戰破之,優詔褒顯。時賊帥郝孝德、 孫宣雅、時季康、竇建德、魏刀兒等往往屯聚,大者十數萬,小者數千,寇掠河北。 辯擊之,所向皆捷。及翟讓寇徐、豫,辯頻擊走之。讓尋與李密屯據洛口倉,辯與 王世充討密,阻洛水相持經年。辯攻敗密。乘勝將入城,世充不知,恐將士勞倦, 鳴角收兵,翻為密徒所乘,官軍大潰,不可救止。辯至洛水,橋已壞。遂涉水至中 流,為溺人所引墜馬,竟溺死。三軍莫不痛惜之。
shí yǒu hé nán hú sī wàn shàn, xiāo yǒng guǒ yì, yǔ biàn qí míng. cóng wèi xuán tǎo yáng xuán gǎn, wàn shàn yǔ shù qí zhuī jí zhī, xuán gǎn jiǒng pò zì shā. yóu shì zhī míng, bài wǔ bì láng jiāng. tū jué shǐ bì zhī wéi yàn mén, wàn shàn fèn jī zhī, suǒ xiàng jiē pò. yóu shì tū jué mò gǎn bī chéng, shí xǔ rì jìng tuì, wàn shàn lì yě. hòu pín tǎo qún dào, lèi gōng zhì jiāng jūn.
時有河南斛斯萬善,驍勇果毅,與辯齊名。從衛玄討楊玄感,萬善與數騎追及 之,玄感窘迫自殺。由是知名,拜武賁郎將。突厥始畢之圍雁門,萬善奮擊之,所 向皆破。由是突厥莫敢逼城,十許日竟退,萬善力也。後頻討群盜,累功至將軍。
yòu yǒu jiāng jūn lù yuàn fàn guì féng xiào cí, jù wèi jiāng shuài, shù cóng zhēng fá, bìng yǒu míng yú shì. shì jiē wáng shī, gù shǐ guān què yún.
又有將軍鹿願、范貴、馮孝慈,俱為將帥,數從征伐,並有名於世。事皆亡失, 故史官闕雲。
chén léng, zì zhǎng wēi, lú jiāng xiāng ān rén yě. zǔ shuò, yǐ yú diào zì gěi. fù xiàn, shǎo xiāo yǒng, shì zhāng dà bǎo wèi zhàng nèi bù qǔ. gào dà bǎo fǎn, shòu qiào zhōu cì shǐ. chén miè, fèi yú jiā. gāo zhì huì wāng wén jìn fǎn, lú jiāng háo jié yì jǔ bīng xiāng yīng. yǐ xiàn jiù jiāng, gòng tuī wèi zhǔ. xiàn yù jù zhī, léng wèi xiàn yuē: zhòng luàn jì zuò, jù zhī huò qiě jí jǐ, bù rú wěi cóng, bié wèi hòu jì. xiàn rán zhī. hòu qián shǐ léng zhì zhù guó lǐ chè suǒ, qǐng wèi nèi yīng. chè shàng qí shì, bài shàng dà jiāng jūn xuān zhōu cì shǐ, fēng qiào jùn gōng, zhào chè yīng jiē zhī. chè jūn wèi zhì, móu xiè, wèi qí dǎng suǒ shā, léng yǐ huò miǎn. shàng yǐ qí fù zhī gù, bài kāi fǔ, xún lǐng xiāng bīng.
陳稜,字長威,廬江襄安人也。祖碩,以漁釣自給。父峴,少驍勇,事章大寶 為帳內部曲。告大寶反,授譙州刺史。陳滅,廢於家。高智慧、汪文進反,廬江豪 傑亦舉兵相應。以峴舊將,共推為主。峴欲拒之,稜謂峴曰:「眾亂既作,拒之禍 且及己,不如偽從,別為後計。」峴然之。後潛使稜至柱國李徹所,請為內應。徹 上其事,拜上大將軍、宣州刺史,封譙郡公,詔徹應接之。徹軍未至,謀泄,為其 黨所殺,稜以獲免。上以其父之故,拜開府,尋領鄉兵。
dà yè sān nián, bài wǔ bì láng jiāng. hòu yǔ cháo qǐng dài fū zhāng zhèn zhōu zì yì ān fàn hǎi jī liú qiú guó, yuè yú ér zhì. liú qiú rén chū jiàn chuán jiàn, yǐ wèi shāng lǚ, wǎng wǎng yì jūn mào yì. léng lǜ zhòng dēng àn, qiǎn zhèn zhōu wèi xiān fēng. qí zhǔ huān sī kě cì dōu qiǎn bīng jù zhàn, zhèn zhōu pín pò zhī. léng jìn zhì dī méi tán dòng, qí xiǎo wáng huān sī lǎo mó jù zhàn, léng bài zhī, zhǎn lǎo mó. qí rì wù yǔ huì míng, jiāng shì jiē jù, léng xíng bái mǎ yǐ jì hǎi shén, jì ér kāi jì. fēn wèi wǔ jūn, qù qí dū yì, chéng shèng zhú běi, zhì qí shān, pò zhī, zhǎn kě cì dōu, huò qí zi dǎo chuí, lǔ nán nǚ shù qiān ér guī. dì dà yuè. jiā léng yòu guāng lù dài fū, zhèn zhōu jīn zǐ guāng lù dài fū.
大業三年,拜武賁郎將。後與朝請大夫張鎮周自義安泛海擊流求國,月余而至。 流求人初見船艦,以為商旅,往往詣軍貿易。稜率眾登岸,遣鎮周為先鋒。其主歡 斯渴刺兜遣兵拒戰,鎮周頻破之。稜進至低沒檀洞,其小王歡斯老模拒戰,稜敗之, 斬老模。其日霧雨晦冥,將士皆懼,稜刑白馬以祭海神,既而開霽。分為五軍,趣 其都邑,乘勝逐北,至其柵,破之,斬渴刺兜,獲其子島槌,虜男女數千而歸。帝 大悅。加稜右光祿大夫,鎮周金紫光祿大夫。
liáo dōng zhī yì, yǐ sù wèi qiān zuǒ guāng lù dài fū. míng nián, dì fù zhēng liáo dōng, léng wèi dōng lái liú shǒu. yáng xuán gǎn fǎn, léng jī píng lí yáng, zhǎn xuán gǎn suǒ shǔ cì shǐ yuán wù běn. xún fèng zhào yú jiāng nán yíng zhàn jiàn. zhì péng chéng, zéi shuài mèng ràng jù dōu liáng gōng, zǔ huái wèi gù. léng qián yú xià liú ér jì, zhì jiāng dū, xí pò ràng. yǐ gōng jìn wèi guāng lù dài fū, cì jué xìn ān hóu.
遼東之役,以宿衛遷左光祿大夫。明年,帝復征遼東,稜為東萊留守。楊玄感 反,稜擊平黎陽,斬玄感所署刺史元務本。尋奉詔於江南營戰艦。至彭城,賊帥孟 讓據都梁宮,阻淮為固。稜潛於下流而濟,至江都,襲破讓。以功進位光祿大夫, 賜爵信安侯。
hòu dì xìng jiāng dū gōng, é ér lǐ zǐ tōng jù hǎi líng, zuǒ cái xiāng lüè huái běi, dù fú wēi tún liù hé, dì qiǎn líng jī zhī, wǎng jiàn kè jié, chāo bài yòu yù wèi jiāng jūn. fù dù qīng jiāng, jī xuān chéng zéi. é ér dì yǐ shì bēng, yǔ wén huà jí yǐn jūn běi shàng, zhào léng shǒu jiāng dū. léng jí zhòng gǎo sù, wèi yáng dì fā sàng, bèi yí wèi, gǎi zàng yú wú gōng tái xià, shuāi zhàng sòng sàng, tòng gǎn xíng lù, lùn zhě shēn yì zhī. léng hòu wèi lǐ zǐ tōng suǒ xiàn, bēn dù fú wēi, fú wēi jì ér hài zhī.
後帝幸江都宮,俄而李子通據海陵,左才相掠淮北,杜伏威屯六合,帝遣夌 擊之,往見克捷,超拜右御衛將軍。復度清江,擊宣城賊。俄而帝以弒崩,宇文化 及引軍北上,召稜守江都。稜集眾縞素,為煬帝發喪,備儀衛,改葬於吳公台下, 衰杖送喪,慟感行路,論者深義之。稜後為李子通所陷,奔杜伏威,伏威忌而害之。
zhào cái, zì xiào cái, zhāng yē jiǔ quán rén yě. zǔ kuí, wèi yín biǎo guāng lù dài fū lè làng tài shǒu. fù shòu, zhōu shùn zhèng tài shǒu. cái shǎo xiāo wǔ, biàn gōng mǎ, xìng cū hàn, wú wēi yí. shì zhōu, wèi yú zhèng shàng shì. suí wén dì shòu chán, yǐ jūn gōng zhì shàng yí tóng. hòu pèi shì jìn wáng, wèi yòu yú hòu lǜ. yáng dì jí wèi, zhuǎn zuǒ bèi shēn biāo qí yòu xiāo wèi jiāng jūn. dì yǐ cái fān dǐ jiù chén, jiàn jiàn qīn dài. cái yì kè qín fěi xiè, suǒ zài yǒu shēng. zhuǎn yòu hòu wèi jiāng jūn. cóng zhēng tǔ gǔ hún, yǐ wèi xíng jūn zǒng guǎn, lǜ wèi wèi qīng liú quán bīng bù shì láng míng yǎ děng chū hé hé dào, pò zéi, yǐ gōng jìn jīn zǐ guāng lù dài fū. jí liáo dōng zhī yì, zài chū jié shí dào. zài qiān yòu hòu wèi dà jiāng jūn. shí dì měi shì xún xìng, cái héng wèi chì hòu, sù è jiān fēi, wú suǒ huí bì. zài tú yù gōng qīng qī zǐ yǒu wéi jìn zhě, cái zhé chǒu yán dà mà, duō suǒ yuán jí. shí rén suī huàn qí bù xùn, rán cái shǒu zhèng, wú rú zhī hé.
趙才,字孝才,張掖酒泉人也。祖隗,魏銀表光祿大夫、樂浪太守。父壽,周 順政太守。才少驍武,便弓馬,性粗悍,無威儀。仕周,為輿正上士。隋文帝受禪, 以軍功至上儀同。後配事晉王,為右虞候率。煬帝即位,轉左備身驃騎、右驍衛將 軍。帝以才籓邸舊臣,漸見親待。才亦恪勤匪懈,所在有聲。轉右候衛將軍。從征 吐谷渾,以為行軍總管,率衛尉卿劉權、兵部侍郎明雅等出合河道,破賊,以功進 金紫光祿大夫。及遼東之役,再出碣石道。再遷右候衛大將軍。時帝每事巡幸,才 恆為斥候,肅遏奸非,無所迴避。在途遇公卿妻子有違禁者,才輒醜言大罵,多所 援及。時人雖患其不遜,然才守正,無如之何。
shí èr nián, dì jiāng xìng jiāng dū, cái jiàn sì hǎi tǔ bēng, jiàn qǐng hái jīng shī, ān zhào shù. dì dà nù, yǐ cái shǔ lì, xún rì nǎi chū zhī. suì xìng jiāng dū, dài yù yú nì. shí jiāng dū liáng jǐn, nèi shǐ shì láng yú shì jī mì shū jiān yuán chōng děng duō quàn dì xìng dān yáng. cái jí chén rù jīng cè, shì jī jí yán dù jiāng biàn. dì wú yán, cái yǔ shì jī xiāng fèn ér chū.
十二年,帝將幸江都,才見四海土崩,諫請還京師,安兆庶。帝大怒,以才屬 吏,旬日乃出之。遂幸江都,待遇逾昵。時江都糧盡,內史侍郎虞世基、秘書監袁 充等多勸帝幸丹陽。才極陳入京策,世基極言度江便。帝無言,才與世基相忿而出。
yǔ wén huà jí shā nì zhī jì, cái shí zài yuàn běi, huà jí qiǎn xiāo guǒ xí dé fāng zhí zhī, wèi yuē: jīn rì zhī shì, qí dé rú cǐ. cái mò rán bù duì. huà jí fèn cái wú yán, jiāng shā zhī, sān rì nǎi shì, yǐ běn guān cóng shì, yù yù bù dé zhì. cái cháng duì huà jí yàn, qǐng quàn qí tóng móu nì zhě shí bā rén yáng shì lǎn děng jiǔ, huà jí xǔ zhī. cái zhí bēi yuē: shí bā rén zhǐ kě yí dù zuò, wù fù yú chù gèng wèi. zhū rén mò rán bù duì. xíng zhǐ liáo chéng, yù jí. é ér huà jí wèi dòu jiàn dé suǒ pò, cái fù jiàn lǔ. xīn mí bù píng, shù rì ér zú.
宇文化及殺逆之際,才時在苑北,化及遣驍果席德方執之,謂曰:「今日之事, 祇得如此。」才默然不對。化及忿才無言,將殺之,三日乃釋,以本官從事,鬱郁 不得志。才嘗對化及宴,請勸其同謀逆者十八人楊士覽等酒,化及許之。才執杯曰: 「十八人止可一度作,勿復余處更為。諸人默然不對。行止聊城,遇疾。俄而化及 為竇建德所破,才復見虜。心彌不平,數日而卒。
rén shòu dà yè jiān yǒu lán xìng luò hè lán fān, jù wèi wǔ hòu jiāng jūn, gāng yán zhèng zhí, bù bì qiáng yù, xián yǐ chēng zhí zhī míng.
仁壽、大業間有蘭興洛、賀蘭蕃,俱為武候將軍,剛嚴正直,不避強御,咸以 稱職知名。
lùn yuē: hǔ xiào fēng shēng, lóng téng yún qǐ, yīng xián duó fā, yì gè yīn shí. zhāng dìng hé zhāng mài tiě zhàng jiē yī shí zhuàng shì, ér kùn yú pín jiàn. dāng qí yù yì wèi yù, yì ān zhī yǒu hóng hú zhì zāi! zhōng néng zhèn bá wū ní, shēn qí lì yòng, fú mǎ gé zhī yuàn, kuài shēng píng zhī bì, dé zhàng fū zhī jié yǐ. mèng cái qián jié shěn guāng děng gǎn huái ēn jiù, lín nán wáng shēn, suī gōng wú suǒ chéng, qí zhì yǒu kě chēng yǐ. quán wǔ sù wú xíng jiǎn, bù jū xíng xiàn, zhōng qǔ chù rǔ, bù yì yí zāi! rén gōng wǔ yì jiàn zhī, wén yǐ qǔ dá, chū zài jí jùn, qīng néng kě jì, hòu jū mǎ yì, tān lìn ér wáng. xiān kè yǒu zhōng, sī yán nǎi yàn. tǔ wàn xù dǒng chún yǐ huán pú bù jiǎn, jù yīng zuì lù. dà yè zhī jì, dào kě jǐn hū? jù luó yù jiā zhī zuì, fēi qí jiù xìn. wáng biàn yǔn shēn qíng dí, zhì zài qín wáng. chén léng gǎo sù fà sàng, āi gǎn xíng lù, yì zhī suǒ dòng, gù yǐ shēn hū! zhào cái suī rén ér wú yí, zhì zài qiáng zhí, jù shì jī zhī chǎn, kě wèi bù gǒu tóng yǐ.
論曰:虎嘯風生,龍騰雲起,英賢奪發,亦各因時。張定和、張CO、麥鐵杖 皆一時壯士,而困於貧賤。當其鬱抑未遇,亦安知有鴻鵠志哉!終能振拔汙泥,申 其力用,符馬革之願,快生平之必,得丈夫之節矣。孟才、錢傑、沈光等感懷恩舊, 臨難亡身,雖功無所成,其志有可稱矣。權武素無行檢,不拘刑憲,終取黜辱,不 亦宜哉!仁恭武毅見知,文以取達,初在汲郡,清能可紀,後居馬邑,貪吝而亡。 鮮克有終,斯言乃驗。吐萬緒、董純以萑蒲不翦,遽嬰罪戮。大業之季,盜可盡乎? 俱羅欲加之罪,非其咎釁。王辯殞身勍敵,志在勤王。陳稜縞素髮喪,哀感行路, 義之所動,固已深乎!趙才雖人而無儀,志在強直,拒世基之諂,可謂不苟同矣。