wén yuàn
文苑
wēn zi shēng xún jì zǔ hóng xūn lǐ guǎng fán xùn xún shì xùn wáng bāo yǔ xìn yán zhī tuī dì zhī yí
温子升 荀济 祖鸿勋 李广 樊逊 荀士逊 王褒 庾信 颜之推弟之仪
yú shì jī liǔ xǔ shàn xīn lǐ wén bó míng kè ràng liú zhēn zhū gě yǐng wáng zhēn yú chuò wáng zhòu yǔ zì zhí pān huī cháng dé zhì yǐn shì liú shàn jīng zǔ jūn yàn kǒng dé shào liú bīn
虞世基 柳 许善心 李文博 明克让 刘臻 诸葛颍 王贞 虞绰 王胄 庾自直 潘徽常德志 尹式 刘善经 祖君彦 孔德绍 刘斌
yì yuē:" guān hū tiān wén, yǐ chá shí biàn guān hū rén wén, yǐ huà chéng tiān xià." rán zé wén zhī wèi yòng qí dà yǐ zāi! tì tīng sān gǔ, mí lún bǎi dài, ruò nǎi fén sù suǒ jì, mí dé ér yún diǎn mó yǐ jiàng, yí fēng kě shù. zhì yú zhì lǐ zuò yuè, téng shí fēi shēng, shàn hū. yán zhī bù wén, xíng zhī qǐ néng yuǎn yě. shì yǐ qū fù zhī duō cái duō yì, jiān èr dài yǐ zhèng qí yuán quē lǐ zhī xìng yǔ tiān dào, xiū liù jīng yǐ wéi qí mò. yòng néng qióng shén zhī huà, chēng shǒu yú qiān gǔ jīng bāng wěi sú, cáng yòng yú bǎi dài. zhì zāi, sī gù shèng rén zhī shù zuò yě. dǎi hū liǎng zhōu dào sàng, qī shí yì guāi. yān zhōng jì xià, bā rú sān mò zhī yì, qī yuán shǔ gǔ, míng fǎ bīng nóng zhī bié, suī yǎ gào ào yì, huò wèi jǐn shàn, kǎo qí yí jī, yì xián dá zhī liú hū. qí lí chán fàng zhú zhī chén, tú qióng hòu mén zhī shì, dào gǎn kē ér wèi yù, zhì yù yì ér bù shēn. fèn jī wěi yuē zhī zhōng, fēi wén wèi quē zhī xià, fèn xùn ní zǐ, zì zhì qīng yún, zhèn shěn nì yú yī zhāo, liú fēng shēng yú qiān zǎi zhě wǎng wǎng ér yǒu yǐ.
《易》曰:“观乎天文,以察时变;观乎人文,以化成天下。”然则文之为用 其大矣哉!逖听三古,弥纶百代,若乃《坟》、《素》所纪,靡得而云;《典》、 《谟》已降,遗风可述。至于制礼作乐,腾实飞声,善乎。言之不文,行之岂能远 也。是以曲阜之多才多艺,监二代以正其源;阙里之性与天道,修《六经》以维其 末。用能穷神知化,称首于千古;经邦纬俗,藏用于百代。至哉,斯固圣人之述作 也。逮乎两周道丧,七十义乖。淹中、稷下,八儒、三墨之异,漆园、黍谷,名、 法、兵、农之别,虽雅诰奥义,或未尽善,考其遗迹,亦贤达之流乎。其离谗放逐 之臣,涂穷后门之士,道感轲而未遇,志郁抑而不申。愤激委约之中,飞文魏阙 之下,奋迅泥滓,自致青云,振沈溺于一朝,流风声于千载者往往而有矣。
hàn zì xiào wǔ zhī hòu, yǎ shàng sī wén, yáng pā zhèn zǎo zhě rú lín, ér èr mǎ wáng yáng wèi zhī jié. dōng jīng zhī cháo, zī dào yú shàn, jǔ zhēng hán shāng zhě chéng shì, ér bān fù zhāng cài wèi zhī xióng. dāng tú shòu mìng, yóu hǎo chóng zhuàn jīn xíng bó xīng, wú tì qián liè. cáo wáng chén ruǎn fù hóng yǎn zhī sī, tǐng dòng gàn yú dèng lín pān lù zhāng zuǒ shàn chǐ lì zhī cái, shì yǔ yí yú fèng xué. sī bìng gāo shì dāng shì, lián héng kǒng mén. suī shí yùn tuī yí, zhì wén lǚ biàn, pì yóu liù dài bìng zòu, yì sú zhī yòng wú shuǎng jiǔ yuán jìng zhú, yī zhì zhī lǐ tóng guī. lì xuǎn qián yīng, yú sī wèi shèng. jì ér zhōng zhōu bǎn dàng, róng dí jiāo qīn, jiàn wěi xiāng shǔ, shēng líng tú tàn, gù wén zhāng chù yān. qí néng qián sī yú zhàn zhēng zhī jiān, huī hàn yú fēng dí zhī xià, yì yǒu shí ér jiān chū yǐ. ruò nǎi lǔ zhēng dù guǎng xú guāng yǐn bì zhī chóu, zhī míng yú èr zhào sòng gāi fēng yì zhū tóng liáng dǎng zhī shǔ, jiàn zhòng yú yàn qín. rán jiē pò yú cāng cù, qiān yú zhàn zhèn, zhāng zòu fú xí, zé càn rán kě guān tǐ wù yuán qíng, zé jì liáo yú shì. fēi qí cái yǒu yōu liè, shí yùn rán yě. zhì yú shuò fāng zhī dì, zuì ěr yí sú, hú yì zhōu zhī sòng guó dū, zú chēng hóng lì. qū qū hé yòu, ér xué zhě liè yú zhōng yuán, liú yán míng zhī míng jiǔ quán, kě wèi qīng diǎn. zǐ yuē:" shí shì zhī yì, bì yǒu zhōng xìn." qǐ tú yán zāi.
汉自孝武之后,雅尚斯文,扬葩振藻者如林,而二马、王、杨为之杰。东京之 朝,兹道逾扇,咀徵含商者成市,而班、傅、张、蔡为之雄。当涂受命,尤好虫篆; 金行勃兴,无替前烈。曹、王、陈、阮负宏衍之思,挺栋干于邓林;潘、陆、张、 左擅侈丽之才,饰羽仪于凤穴。斯并高视当世,连衡孔门。虽时运推移,质文屡变, 譬犹六代并奏,易俗之用无爽;九源竞逐,一致之理同归。历选前英,于斯为盛。 既而中州板荡,戎狄交侵,僭伪相属,生灵涂炭,故文章黜焉。其能潜思于战争之 间,挥翰于锋镝之下,亦有时而间出矣。若乃鲁徵、杜广、徐光、尹弼之俦,知名 于二赵;宋该、封弈、硃彤、梁谠之属,见重于燕、秦。然皆迫于仓卒,牵于战阵, 章奏符檄,则粲然可观;体物缘情,则寂寥于世。非其才有优劣,时运然也。至于 朔方之地,蕞尔夷俗,胡义周之颂国都,足称宏丽。区区河右,而学者埒于中原, 刘延明之铭酒泉,可谓清典。子曰:“十室之邑,必有忠信。”岂徒言哉。
jì hū yǒu wèi, dìng dǐng shā shuò. nán bāo hé huái, xī tūn guān lǒng. dāng shí zhī shì, yǒu xǔ qiān cuī hóng hóng zi hào gāo yǔn gāo lǘ yóu yǎ děng, xiān hòu zhī jiān, shēng shí jù mào, cí yì diǎn zhèng, yǒu yǒng jiā zhī yí liè yān. jí tài hé zài yùn, ruì qíng wén xué, gù yǐ xié háng hàn chè, kuà niè cáo pī, qì yùn gāo yuǎn, yàn zǎo dú gòu. yì guān yǎng zhǐ, xián mù xīn fēng, lǜ diào pō shū, qǔ dù suì gǎi. cí hǎn quán yuán, yán duō xiōng yì, rùn gǔ diāo jīn, yǒu suǒ wèi yù. shì gù yǎ yán lì zé zhī qí, qǐ hé xiù lián zhī měi, miǎo lì suì nián, wèi wén dú de. jì ér chén jùn yuán fān hé nèi cháng jǐng, wǎn bá chóu lèi, shāo gé qí fēng. jí míng huáng yù lì, wén yǎ dà shèng, xué zhě rú niú máo, chéng zhě rú lín jiǎo. kǒng zǐ yuē:" cái nán." bù qí rán yě? yú shí chén jùn yuán fān fān dì yuè hé dōng péi jìng xiàn dì zhuāng bó zhuāng bó zú dì bó mào fàn yáng lú guān dì zhòng xuān dùn qiū lǐ xié bó hǎi gāo sù hé jiān xíng zāng zhào guó lǐ qiān, diāo zhuó qióng yáo, kè xuē qǐ zǐ, bìng wèi lóng guāng, jù chēng hóng yì. lè ān sūn yàn jǔ jì yīn wēn zi shēng, bìng zì gū hán, yù rán tè qǐ. xián néng zōng cǎi fán rù, xìng shǔ qīng huá. bǐ yú jiàn ān zhī xú chén yīng liú, yuán yuán zhī pān zhāng zuǒ shù, gè yī shí yě.
洎乎有魏,定鼎沙朔。南包河、淮,西吞关、陇。当时之士,有许谦、崔宏、 宏子浩、高允、高闾、游雅等,先后之间,声实俱茂,词义典正,有永嘉之遗烈焉。 及太和在运,锐情文学,固以颉颃汉彻,跨蹑曹丕,气韵高远,艳藻独构。衣冠仰 止,咸慕新风,律调颇殊,曲度遂改。辞罕泉源,言多胸臆,润古雕今,有所未遇。 是故雅言丽则之奇,绮合绣联之美,眇历岁年,未闻独得。既而陈郡袁翻、河内常 景,晚拔畴类,稍革其风。及明皇御历,文雅大盛,学者如牛毛,成者如麟角。孔 子曰:“才难。”不其然也?于时陈郡袁翻、翻弟跃、河东裴敬宪、弟庄伯、庄伯 族弟伯茂、范阳卢观、弟仲宣、顿丘李谐、勃海高肃、河间邢臧、赵国李骞,雕琢 琼瑶,刻削杞梓,并为龙光,俱称鸿翼。乐安孙彦举、济阴温子升,并自孤寒,郁 然特起。咸能综采繁缛,兴属清华。比于建安之徐、陈、应、刘,元元之潘、张、 左、束,各一时也。
yǒu qí zì bà yè yún qǐ, guǎng yán máo jùn, kāi sì mén yǐ bīn zhī, dùn bā hóng yǐ yǎn zhī. yè dōu zhī xià, yān fēi wù jí. hé jiān xíng zi cái jù lù wèi bó qǐ fàn yáng lú yuán míng jù lù wèi jì jǐng qīng hé cuī zhǎng rú hé jiān xíng zǐ míng fàn yáng zǔ xiào zhēng zhōng shān dù fǔ xuán běi píng yáng zǐ liè bìng qí liú yě. fù yǒu fàn yáng zǔ hóng xūn, yì cān wén shì zhī liè. jí tiān bǎo zhōng, lǐ yīn lù yǎng cuī zhān lù yuán guī bìng zài zhōng shū, cān zhǎng lún gào. qí lǐ guǎng fán xùn lǐ dé lín lú xún zǔ lú sī dào shǐ yǐ wén zhāng zhù míng. huáng jiàn zhī cháo, cháng shì wáng xī dú shàn qí měi. hé qīng tiān tǒng zhī chén, dù tái qīng liú tì wèi qiān yì cān zhào chì. zì lǐ yīn yǐ xià, zài shěng wéi zhuàn shù chú guān zhào zhǐ, qí guān shè jūn guó wén hàn, duō shì wèi shōu zuò zhī. jí zài wǔ píng, lǐ ruò xún shì xùn lǐ dé lín xuē dào héng bìng wèi zhōng shū shì láng, diǎn sī lún fú.
有齐自霸业云启,广延髦俊,开四门以宾之,顿八纮以掩之。鄴都之下,烟霏 雾集。河间邢子才、钜鹿魏伯起、范阳卢元明、钜鹿魏季景、清河崔长儒、河间邢 子明、范阳祖孝徵、中山杜辅玄、北平阳子烈并其流也。复有范阳祖鸿勋,亦参文 士之列。及天保中,李愔、陆仰、崔瞻、陆元规并在中书,参掌纶诰。其李广、樊 逊、李德林、卢询祖、卢思道始以文章著名。皇建之朝,常侍王晞独擅其美。河清、 天统之辰,杜台卿、刘逖、魏骞亦参诏敕。自李愔已下,在省唯撰述除官诏旨,其 关涉军国文翰,多是魏收作之。及在武平,李若、荀士逊、李德林、薛道衡并为中 书侍郎,典司纶綍。
hòu zhǔ suī nì yú qún xiǎo, rán pō hǎo yǒng shī, yòu shí cháng dú shī fù, yǔ rén yún:" zhōng yǒu jiě zuò cǐ lǐ bù?" chū yīn huà píng fēng, chì tōng zhí láng xiāo fàng jí jìn líng wáng xiào shì lù gǔ xián liè shì jí jìn dài qīng yàn zhū shī yǐ chōng tú huà, dì mí zhòng zhī. hòu fù zhuī qí zhōu lù shì cān jūn xiāo què zhào zhōu gōng cáo cān jūn yán zhī tuī tóng rù zhuàn lù, yóu yī bà cháo, wèi zhī guǎn kè. fàng jí zhī tuī yì yù gèng guǎng qí shì, yòu yīn zǔ tǐng fǔ zhèng, ài zhòng zhī tuī, yòu tuō dèng zhǎng yóng jiàn shuō hòu zhǔ, zhǔ yì sī wén. sān nián, zǔ tǐng zòu lì wén lín guǎn, yú shì gèng zhào yǐn wén xué shì, wèi zhī dài zhào wén lín guǎn yān. tǐng yòu zòu zhuàn yù lǎn, zhào tǐng jí tè jìn wèi shōu tài zǐ tài shī xú zhī cái zhōng shū lìng cuī jié sàn qí cháng shì zhāng diāo zhōng shū jiān yáng xiū zhī jiān zhuàn. tǐng děng zòu zhuī tōng zhí sàn qí shì láng wéi dào xùn lù yì tài zǐ shè rén wáng shào wèi wèi chéng lǐ xiào jī diàn zhōng shì yù shǐ wèi dàn zhōng sàn dài fū liú zhòng wēi yuán shì guó zǐ bó shì zhū cái fèng chē dū wèi suī dào xián kǎo gōng láng zhōng cuī zi shū zuǒ wài bīng láng xuē dào héng bìng shěng zhǔ kè láng zhōng lú sī dào sī kōng dōng gé jì jiǔ cuī dé lì tài fù xíng cān jūn cuī biāo tài xué bó shì zhū gě hàn fèng cháo qǐng zhèng gōng chāo diàn zhōng shì yù shǐ zhèng zi xìn děng rù guǎn zhuàn shū, bìng chì fàng què zhī tuī děng tóng rù zhuàn lì. fù mìng sàn qí cháng shì fēng xiào yǎn qián lè líng tài shǒu zhèng yuán lǐ wèi wèi shǎo qīng dù tái qīng tōng zhí sàn qí cháng shì yáng xùn qián nán yǎn zhōu zhǎng shǐ yáng sù tōng zhí sàn qí shì láng mǎ yuán xī bìng shěng sān gōng láng zhōng liú mín kāi fǔ xíng cān jūn lǐ shī shàng wēn jūn yōu rù guǎn, yì lìng zhuàn shū. hòu fù mìng tè jìn cuī jì shū qián rén zhōu cì shǐ liú tì sàn qí cháng shì lǐ xiào zhēn zhōng shū shì láng lǐ dé lín xù rù dài zhào. xún yòu zhào zhū rén gè jǔ suǒ zhī. yòu yǒu qián jì zhōu zhǎng shǐ lǐ zhù qián guǎng wǔ tài shǒu wèi jiǎn qián xī yǎn zhōu sī mǎ xiāo gài qián yōu zhōu zhǎng shǐ lù rén huì zhèng zhōu sī mǎ jiāng gàn qián tōng zhí sàn qí shì láng xīn dé yuán lù kāi míng tōng zhí láng fēng xiào qiān tài wèi yuàn zhāng dé chōng bìng shěng yòu hù láng yuán xíng gōng sī tú hù cáo cān jūn gǔ dào zǐ qián sī kōng gōng cáo cān jūn liú yǐ huò jiā lìng cuī dé rú jǐ shì zhōng lǐ yuán kǎi jìn zhōu zhōng cóng shì yáng shī xiào tài wèi zhōng bīng cān jūn liú rú xíng sī kōng jì jiǔ yáng pì jiāng sī gōng shì cáo cān jūn lú gōng shùn sī kōng zhōng bīng cān jūn zhōu zi shēn kāi fǔ xíng cān jūn wáng yǒu bó cuī jūn qià wèi shī jiǎn bìng rù guǎn dài zhào. yòu chì pú yè duàn xiào yán yì rù yān. yù lǎn chéng hòu, suǒ zhuàn lù rén yì yǒu bù dé dài zhào, fù suǒ sī chǔ fèn zhě. fán cǐ zhū rén, yì yǒu wén xué fū qiǎn, fù huì qīn shí, wàng xiāng tuī jiàn zhě shí sān sì yān. suī rán, dāng shí cāo bǐ zhī tú, sōu qiú lüè jǐn. qí wài rú guǎng píng sòng xiào wáng xìn dōu liú shàn jīng bèi sān shù rén, lùn qí cái xìng, rù guǎn zhū xián yì shí sān sì bù dǎi zhī.
后主虽溺于群小,然颇好咏诗,幼时尝读诗赋,语人云:“终有解作此理不?” 初因画屏风,敕通直郎萧放及晋陵王孝式录古贤烈士及近代轻艳诸诗以充图画,帝 弥重之。后复追齐州录事参军萧悫、赵州功曹参军颜之推同入撰录,犹依霸朝,谓 之馆客。放及之推意欲更广其事,又因祖珽辅政,爱重之推,又托邓长颙渐说后主, 属意斯文。三年,祖珽奏立文林馆,于是更召引文学士,谓之待诏文林馆焉。珽又 奏撰《御览》,诏珽及特进魏收、太子太师徐之才、中书令崔劼、散骑常侍张凋、 中书监阳休之监撰。珽等奏追通直散骑侍郎韦道逊、陆乂、太子舍人王劭、卫尉丞 李孝基、殿中侍御史魏澹、中散大夫刘仲威、袁奭、国子博士硃才、奉车都尉眭道 闲、考功郎中崔子枢、左外兵郎薛道衡、并省主客郎中卢思道、司空东阁祭酒崔德 立、太傅行参军崔儦、太学博士诸葛汉、奉朝请郑公超、殿中侍御史郑子信等入馆 撰书,并敕放、悫、之推等同入撰例。复命散骑常侍封孝琰、前乐陵太守郑元礼、 卫尉少卿杜台卿、通直散骑常侍杨训、前南兗州长史羊肃、通直散骑侍郎马元熙、 并省三公郎中刘珉、开府行参军李师上、温君悠入馆,亦令撰书。后复命特进崔季 舒、前仁州刺史刘逖、散骑常侍李孝贞、中书侍郎李德林续入待诏。寻又诏诸人各 举所知。又有前济州长史李翥、前广武太守魏謇、前西兗州司马萧溉、前幽州长史 陆仁惠、郑州司马江旰、前通直散骑侍郎辛德源、陆开明、通直郎封孝骞、太尉掾 张德冲、并省右户郎元行恭、司徒户曹参军古道子、前司空功曹参军刘顗、获嘉令 崔德儒、给事中李元楷、晋州中从事阳师孝、太尉中兵参军刘儒行、司空祭酒阳辟 疆、司公士曹参军卢公顺、司空中兵参军周子深、开府行参军王友伯、崔君洽、魏 师謇并入馆待诏。又敕仆射段孝言亦入焉。《御览》成后,所撰录人亦有不得待诏, 付所司处分者。凡此诸人,亦有文学肤浅,附会亲识,妄相推荐者十三四焉。虽然, 当时操笔之徒,搜求略尽。其外如广平宋孝王、信都刘善经辈三数人,论其才性, 入馆诸贤亦十三四不逮之。
zhōu shì chuàng yè, yùn shǔ líng yí, zuǎn yí wén yú jì sàng, pìn qí shì rú fú jí. shì yǐ sū liàng sū chuò lú róu táng jǐn yuán wěi lǐ chǎng zhī tú, xián fèn lín yì, zì zhì qīng zǐ. rán chuò zhī jiàn yán, wù cún zhì piáo, suì kāng bǐ wèi jìn, xiàn zhāng yú xià, suī shǔ cí yǒu shī gǔ zhī měi, jiǎo wǎng fēi shì shí zhī yòng, gù mò néng cháng xíng yān. jì ér gé chē diàn mài, zhǔ gōng yún chè, liáng jīng zhī fēng, shàn yú guān yòu, kuáng jiǎn zhī tú, fěi rán chéng sú, liú dàng wàng fǎn, wú suǒ qǔ cái.
周氏创业,运属陵夷,纂遗文于既丧,聘奇士如弗及。是以苏亮、苏绰、卢柔、 唐瑾、元伟、李昶之徒,咸奋鳞翼,自致青紫。然绰之建言,务存质朴,遂糠秕魏、 晋,宪章虞、夏,虽属辞有师古之美,矫枉非适时之用,故莫能常行焉。既而革车 电迈,渚宫云撤,梁、荆之风,扇于关右,狂简之徒,斐然成俗,流宕忘反,无所 取裁。
fū rén yǒu liù qíng, bǐng wǔ cháng zhī xiù qíng gǎn liù qì, shùn sì shí zhī xù. gài wén zhī suǒ qǐ, qíng fā yú zhōng. ér zì hàn wèi yǐ lái, qì hū jìn sòng, qí tǐ lǚ biàn, qián zhé lùn zhī xiáng yǐ. jì yǒng míng tiān jiàn zhī jì, tài hé tiān bǎo zhī jiān, luò yáng jiāng zuǒ, wén yǎ yóu shèng, bǐ cǐ hào shàng, hù yǒu yì tóng. jiāng zuǒ gōng shāng fā yuè, guì yú qīng qǐ hé shuò cí yì zhēn gāng, zhòng hū qì zhì. qì zhì zé lǐ shèng qí cí, qīng qǐ zé wén guò qí yì. lǐ shēn zhě biàn yú shí yòng, wén huá zhě yí yú yǒng gē. cǐ qí nán běi cí rén dé shī zhī dà jiào yě. ruò néng duō bǐ qīng yīn, jiǎn zī lèi jù, gè qù suǒ duǎn, hé qí liǎng zhǎng, zé wén zhì bīn bīn, jìn měi jìn shàn yǐ.
夫人有六情,禀五常之秀;情感六气,顺四时之序。盖文之所起,情发于中。 而自汉、魏以来,迄乎晋、宋,其体屡变,前哲论之详矣。暨永明、天监之际,太 和、天保之间,洛阳、江左,文雅尤盛,彼此好尚,互有异同。江左宫商发越,贵 于清绮;河朔词义贞刚,重乎气质。气质则理胜其词,清绮则文过其意。理深者便 于时用,文华者宜于咏歌。此其南北词人得失之大较也。若能掇彼清音,简兹累句, 各去所短,合其两长,则文质彬彬,尽美尽善矣。
liáng zì dà tóng zhī hòu, yǎ dào lún quē, jiàn guāi diǎn zé, zhēng chí xīn qiǎo. jiǎn wén xiāng dōng qǐ qí yín fàng, xú líng yǔ xìn fēn lù yáng biāo. qí yì qiǎn ér fán, qí wén nì ér cǎi, cí shàng qīng xiǎn, qíng duō āi sī, gé yǐ yán líng zhī tīng, gài yì wáng guó zhī yīn yě.
梁自大同之后,雅道沦缺,渐乖典则,争驰新巧。简文、湘东启其淫放,徐陵、 庾信分路扬镳。其意浅而繁,其文匿而彩,词尚轻险,情多哀思,格以延陵之听, 盖亦亡国之音也。
suí wén chū tǒng wàn jī, měi niàn zhuó diāo wèi pǔ, fā hào shī lìng, xián qù fú huá. rán shí sú cí zǎo yóu duō yín lì gù xiàn tái zhí fǎ, lǚ fēi shuāng jiǎn. yáng dì chū xí yì wén, yǒu fēi qīng cè, jì hū jí wèi, yī biàn qí tǐ. yǔ yuè gōng shū jiàn dōng dōu zhào dōng zhì shòu cháo shī jí nǐ yìn mǎ cháng chéng kū, bìng cún yǎ tǐ, guī yú diǎn zhì, suī yì zài jiāo yín, ér cí wú fú dàng. gù dāng shí zhuì wén zhī shì, suì dé yī ér qǔ zhèng yān. suǒ wèi néng yán zhě wèi bì néng xíng, gài yì jūn zǐ bù yǐ rén fèi yán yě.
隋文初统万机,每念斫凋为朴,发号施令,咸去浮华。然时俗词藻、犹多淫丽; 故宪台执法,屡飞霜简。炀帝初习艺文,有非轻侧,暨乎即位,一变其体。《与越 公书》、《建东都诏》、《冬至受朝诗》及《拟饮马长城窟》,并存雅体,归于典 制,虽意在骄淫,而词无浮荡。故当时缀文之士,遂得依而取正焉。所谓能言者未 必能行,盖亦君子不以人废言也。
yuán zì dōng dì guī qín, dǎi hū qīng gài rù luò, sì ào xián jì, jiǔ zhōu yōu tóng. jiāng hàn yīng líng, yān zhào qí jùn, bìng gāi tiān gāng zhī zhōng, jù wèi dà guó zhī bǎo. yán yì qí chǔ, piàn shàn wú yí, rùn shuǐ yuán liú, bù néng shí shù, cái zhī nán yě, bù qí rán hū. shí zhī wén rén, jiàn chēng dāng shì zhě, zé qí rén fàn yáng lú sī dào ān píng lǐ dé lín hé dōng xuē dào héng zhào jùn lǐ yuán cāo jù lù wèi dàn, chén rén kuài jī yú shì jī hé dōng liǔ qiǎo yán gāo yáng xǔ shàn xīn děng, huò yīng yáng hé shuò, huò dú bù hàn nán, jù chěng lóng guāng, bìng qū yún lù yǐ.
爰自东帝归秦,逮乎青盖入洛,四隩咸暨,九州攸同。江、汉英灵,燕、赵奇 俊,并该天纲之中,俱为大国之宝。言刈其楚,片善无遗,润水圆流,不能十数, 才之难也,不其然乎。时之文人,见称当世者,则齐人范阳卢思道、安平李德林、 河东薛道衡、赵郡李元操、钜鹿魏澹,陈人会稽虞世基、河东柳{巧言}、高阳许善 心等,或鹰扬河朔,或独步汉南,俱骋龙光,并驱云路矣。
wèi shū xù yuán yuè péi jìng xiàn lú guān fēng sù xíng zāng péi bó mào xíng xīn wēn zi shēng wéi wén yuàn chuán, jīn wéi qǔ zi shēng, qí yú bìng gè fù qí jiā chuán. qí shū xù zǔ hóng xūn lǐ guǎng fán xùn liú tì xún shì xùn yán zhī tuī wéi wén yuàn chuán, jīn wéi qǔ zǔ lǐ fán xún, qí yú yì gè fù qí jiā chuán. zhōu shū bù lì cǐ chuán, jīn qǔ wáng bāo yǔ xìn liè yú cǐ piān. yán zhī tuī jìng cóng qí rù zhōu, gù liè zài wáng yǔ zhī xià. yán zhī yí jì zhī tuī zhī dì, gù liè zài zhī tuī zhī mò. suí shū xù liú zhēn cuī biāo wáng kuǐ zhū gě yǐng wáng zhēn sūn wàn shòu yú chuò wáng zhòu yǔ zì zhí pān huī wéi wén xué chuán, jīn jiǎn cuī biāo wáng kuǐ sūn wàn shòu gè cóng qí jiā chuán, qí yú biān zhī cǐ piān, bìng qǔ yú shì jī xǔ shàn xīn liǔ qiǎo yán míng kè ràng guān zhī yú cǐ, yǐ bèi wén yuàn chuán yún.
《魏书》序袁跃、裴敬宪、卢观、封肃、邢臧、裴伯茂、邢昕、温子升为《文 苑传》,今唯取子升,其余并各附其家传。《齐书》叙祖鸿勋、李广、樊逊、刘逖、 荀士逊、颜之推为《文苑传》,今唯取祖、李、樊、荀,其余亦各附其家传。《周 书》不立此传,今取王褒、庾信列于此篇。颜之推竟从齐入周,故列在王、庾之下。 颜之仪既之推之弟,故列在之推之末。《隋书》序刘臻、崔儦、王頍、诸葛颍、王 贞、孙万寿、虞绰、王胄、庾自直、潘徽为《文学传》,今检崔儦、王頍、孙万寿 各从其家传,其余编之此篇,并取虞世基、许善心、柳{巧言}、明克让冠之于此, 以备《文苑传》云。
wēn zi shēng, zì péng jǔ, zì yún tài yuán rén, jìn dà jiàng jūn jiào zhī hòu yě. shì jū jiāng zuǒ. zǔ gōng zhī, sòng péng chéng wáng yì kāng hù cáo, bì nàn guī wèi, jiā yú jì yīn yuān jù, yīn wèi qí jùn xiàn rén yān. fù huī, yǎn zhōu zuǒ jiāng jūn zhǎng shǐ, xíng jì yīn jùn shì.
温子升,字鹏举,自云太原人,晋大将军峤之后也。世居江左。祖恭之,宋彭 城王义康户曹,避难归魏,家于济阴冤句,因为其郡县人焉。父晖,兗州左将军长 史,行济阴郡事。
zi shēng chū shòu xué yú cuī líng ēn liú lán. jīng qín, yǐ yè jì zhòu, zhòu yè bù juàn. zhǎng nǎi bó lǎn bǎi jiā, wén zhāng qīng wǎn. wèi guǎng yáng wáng shēn jiàn kè, zài mǎ fāng jiào zhū nú zǐ shū. zuò hóu shān cí táng bēi wén, cháng jǐng jiàn ér shàn zhī, gù yì shēn xiè zhī. jǐng yuē:" qǐng jiàn wēn shēng." shēn guài wèn zhī. jǐng yuē:" wēn shēng shì dà cái shì." shēn yóu shì shāo zhī zhī.
子升初受学于崔灵恩、刘兰。精勤,以夜继昼,昼夜不倦。长乃博览百家,文 章清婉。为广阳王深贱客,在马坊教诸奴子书。作《侯山祠堂碑文》,常景见而善 之,故诣深谢之。景曰:“顷见温生。”深怪问之。景曰:“温生是大才士。”深 由是稍知之。
xī píng chū, zhōng wèi dōng píng wáng kuāng bó zhào cí rén yǐ chōng yù shǐ. tóng shí shè cè zhě bā bǎi yú rén, zi shēng yǔ lú zhòng xuān sūn qiān děng èr shí sì rén wéi gāo dì. yú shì yù xuǎn zhě zhēng xiāng yǐn jué, kuāng shǐ zi shēng dāng zhī, jiē shòu qū ér qù. qiān wèi rén yuē:" zhāo lái mí qí luàn zhé zhě, jiē zi shēng zhú běi." suì bǔ yù shǐ, shí nián èr shí èr. tái zhòng dàn wén jiē wěi yān. yǐ yōu qù rèn. fú què, hái wèi cháo qǐng. hòu lǐ shén jùn xíng jīng zhōu shì, yǐn jiān lù shì cān jūn. bèi huī fù shěng, shén jùn biǎo liú bù qiǎn. lì bù láng zhōng lǐ jiǎng tuì biǎo bù xǔ, yuē:" xī bó yú zhī bù yīng liú, wáng lǎng suǒ yǐ fā tàn. yí sù qiǎn fù, wú zhǒng yàn yún qián shī." yú shì hái shěng. jí guǎng yáng wáng shēn wèi dōng běi dào héng tái, zhào wèi láng zhōng. huáng mén láng xú gē shòu sì fāng biǎo qǐ, dá zhī mǐn sù, yú shēn dú chén sī, yuē:" bǐ yǒu wēn láng zhōng, cái zǎo kě wèi." gāo chē pò zǒu, zhēn bǎo yíng mǎn, zi shēng qǔ juàn sì shí pǐ. shēn jūn bài, zi shēng wèi gé róng suǒ de. róng xià dū dū hé luò xìng yǔ zi shēng jiù shí, yǐ shù shí qí qián sòng zi shēng, dé dá jì zhōu. hái jīng, lǐ kǎi zhí qí shǒu yuē:" qīng jīn dé miǎn, zú shǐ yí fǔ cán dé." zì shì wú fù huàn qíng, bì mén dú shū, lì jīng bù yǐ.
熙平初,中尉、东平王匡博召辞人以充御史。同时射策者八百余人,子升与卢 仲宣、孙搴等二十四人为高第。于是预选者争相引决,匡使子升当之,皆受屈而去。 搴谓人曰:“朝来靡旗乱辙者,皆子升逐北。”遂补御史,时年二十二。台中弹文 皆委焉。以忧去任。服阕,还为朝请。后李神俊行荆州事,引兼录事参军。被徽赴 省,神俊表留不遣。吏部郎中李奖退表不许,曰:“昔伯瑜之不应留,王朗所以发 叹。宜速遣赴,无踵彦云前失。”于是还省。及广阳王深为东北道行台,召为郎中。 黄门郎徐纥受四方表启,答之敏速,于深独沈思,曰:“彼有温郎中,才藻可畏。” 高车破走,珍宝盈满,子升取绢四十疋。深军败,子升为葛荣所得。荣下都督和洛 兴与子升旧识,以数十骑潜送子升,得达冀州。还京,李楷执其手曰:“卿今得免, 足使夷甫惭德。”自是无复宦情,闭门读书,厉精不已。
jí xiào zhuāng jí wèi, yǐ zi shēng wèi nán zhǔ kè láng zhōng, xiū qǐ jū zhù. céng yī rì bù zhí, shàng dǎng wáng tiān mù shí lù shàng shū shì, jiāng jiā chuí tà, zi shēng suì táo dùn. tiān mù shén nù, zòu rén dài zhī. zhuāng dì yuē:" dāng shì cái zǐ bù guò shù rén, qǐ róng wèi cǐ biàn xiāng fàng chù?" nǎi qǐn qí zòu. jí tiān mù jiāng tǎo xíng gǎo, zhào zi shēng tóng háng, zi shēng wèi gǎn yīng. tiān mù wèi rén yuē:" wú yù shōu qí cái yòng, qǐ huái qián fèn yě? jīn fù bù lái, biàn xū nán zǒu yuè, běi zǒu hú ěr!" zi shēng bù dé yǐ ér jiàn zhī. jiā fú bō jiāng jūn. wèi xíng tái láng zhōng. tiān mù shēn zhì shǎng zhī. yuán hào rù luò, tiān mù zhào zi shēng wèn yuē:" jí yù xiàng jīng shī? wèi suí wǒ běi dù?" duì yuē:" zhǔ shàng yǐ wǔ láo shī shǒu, zhì cǐ láng bèi. yuán hào xīn rù, rén qíng wèi ān, jīn wǎng tǎo zhī, bì yǒu zhēng wú zhàn. wáng ruò kè fù jīng shī, fèng yíng dà jià, huán wén zhī jǔ yě. shě cǐ běi dù, qiè wèi dài wáng xī zhī." tiān mù shàn zhī ér bù néng yòng, qiǎn zi shēng hái luò, hào yǐ wéi zhōng shū shè rén. zhuāng dì hái gōng, wèi hào rèn shǐ zhě duō bèi fèi chù, ér zi shēng fù wèi shè rén. tiān mù měi wèi zi shēng yuē:" hèn bù yòng qīng qián jì." chú zhèng yuán láng, réng shè rén. jí dì shā ěr zhū róng yě, zi shēng yù móu, dāng shí shè zhào, zi shēng cí yě. róng rù nèi, yù zi shēng bǎ zhào shū, wèn:" shì hé wén zì?" zi shēng yán sè bù biàn, yuē: " chì." róng bù shì zhī. ěr zhū zhào rù luò, zi shēng jù huò táo nì.
及孝庄即位,以子升为南主客郎中,修起居注。曾一日不直,上党王天穆时录 尚书事,将加捶挞,子升遂逃遁。天穆甚怒,奏人代之。庄帝曰:“当世才子不过 数人,岂容为此便相放黜?”乃寝其奏。及天穆将讨邢杲,召子升同行,子升未敢 应。天穆谓人曰:“吾欲收其才用,岂怀前忿也?今复不来,便须南走越,北走胡 耳!”子升不得已而见之。加伏波将军。为行台郎中。天穆深知赏之。元颢入洛, 天穆召子升问曰:“即欲向京师?为随我北度?”对曰:“主上以武牢失守,致此 狼狈。元颢新入,人情未安,今往讨之,必有征无战。王若克复京师,奉迎大驾, 桓、文之举也。舍此北度,窃为大王惜之。”天穆善之而不能用,遣子升还洛,颢 以为中书舍人。庄帝还宫,为颢任使者多被废黜,而子升复为舍人。天穆每谓子升 曰:“恨不用卿前计。”除正员郎,仍舍人。及帝杀尔硃荣也,子升预谋,当时赦 诏,子升词也。荣入内,遇子升把诏书,问:“是何文字?”子升颜色不变,曰: “敕。”荣不视之。尔硃兆入洛,子升惧祸逃匿。
yǒng xī zhōng wèi shì dú, jiān shè rén zhèn nán jiāng jūn jīn zǐ guāng lù dài fu. qiān sàn qí cháng shì zhōng jūn dà jiàng jūn, hòu lǐng běn zhōu dà zhōng zhèng. liáng shǐ zhāng gāo xiě zi shēng wén bǐ, chuán yú jiāng wài, liáng wǔ chēng zhī yuē:" cáo zhí lù jī fù shēng yú běi tǔ, hèn wǒ cí rén, shù qióng bǎi liù." yáng xià shǒu fù biāo shǐ tǔ yù hún, jiàn qí guó zhǔ chuáng tóu yǒu shū shù juǎn, nǎi shì zi shēng wén yě. jì yīn wáng huī yè cháng yún:" jiāng zuǒ wén rén, sòng yǒu yán yán zhī xiè líng yùn, liáng yǒu shěn yuē rèn fǎng, wǒ zi shēng zú yǐ líng yán lì xiè, hán rèn tǔ shěn." yáng zūn yàn zuò wén dé lùn, yǐ wéi gǔ jīn cí rén jiē fù cái yí xíng, jiāo bó xiǎn jì, wéi xíng zi cái wáng yuán jǐng wēn zi shēng bīn bīn yǒu dé sù.
永熙中为侍读,兼舍人、镇南将军、金紫光禄大夫。迁散骑常侍、中军大将军, 后领本州大中正。梁使张皋写子升文笔,传于江外,梁武称之曰:“曹植、陆机复 生于北土,恨我辞人,数穷百六。”阳夏守傅摽使吐谷浑,见其国主床头有书数卷, 乃是子升文也。济阴王晖业尝云:“江左文人,宋有颜延之、谢灵运,梁有沈约、 任昉,我子升足以陵颜轹谢,含任吐沈。”杨遵彦作《文德论》,以为古今辞人皆 负才遗行,浇薄险忌,唯邢子才、王元景、温子升彬彬有德素。
qí wén xiāng yǐn zǐ shēng wèi dà jiàng jūn zī yì. zi shēng qián wèi zhōng shū láng, cháng yì liáng kè guǎn shòu guó shū, zì yǐ bù xiū róng zhǐ, wèi rén yuē:" shī zhāng yì zuò, bū qiào nán wéi." wén xiāng guǎn kè yuán jǐn yuē:" zhū rén dāng hè, tuī zǐ shēng hé chén cí." zi shēng jiǔ niǔ ní, nǎi tuī lù cāo yān. jí yuán jǐn liú sī yì xún jì děng zuò luàn, wén xiāng yí zi shēng zhī qí móu. fāng shǐ zhī zuò shén wǔ bēi. wén jì chéng, nǎi è zhū jìn yáng yù, shí bì rú ér sǐ. qì shī lù yú, méi qí jiā kǒu. tài wèi zhǎng shǐ sòng yóu dào shōu zàng zhī, yòu wèi jí qí wén bǐ wèi sān shí wǔ juǎn.
齐文襄引子升为大将军谘议。子升前为中书郎,尝诣梁客馆受国书,自以不修 容止,谓人曰:“诗章易作,逋峭难为。”文襄馆客元仅曰:“诸人当贺,推子升 合陈辞。”子升久忸怩,乃推陆操焉。及元仅、刘思逸、荀济等作乱,文襄疑子升 知其谋。方使之作《神武碑》。文既成,乃饿诸晋阳狱,食弊襦而死。弃尸路隅, 没其家口。太尉长史宋游道收葬之,又为集其文笔为三十五卷。
zi shēng wài tián jìng, yǔ wù wú jìng, yán yǒu zhǔn dì, bù wàng huǐ yù. ér nèi shēn xiǎn, shì gù zhī jì, hǎo yù qí jiān, suǒ yǐ zhōng zhì huò bài. yòu zhuàn yǒng ān jì sān juǎn. wú zi.
子升外恬静,与物无竞,言有准的,不妄毁誉。而内深险,事故之际,好豫其 间,所以终致祸败。又撰《永安记》三卷。无子。
dì zǐ shèng, zhōu zhǔ bù, yǒu wén cái, nián èr shí yú zú.
弟子盛,州主簿,有文才,年二十余卒。
xún jì, zì zi tōng. qí xiān yǐng chuān rén, shì jū jiāng zuǒ. jì chū yǔ liáng wǔ dì bù yī jiāo. zhī liáng wǔ dāng wáng, rán fù qì bù fú, wèi rén yuē:" huì dùn shàng mó mò zuò xí wén." huò chēng qí cái yú liáng wǔ, liáng wǔ yuē:" cǐ rén hǎo luàn zhě yě." jì yòu shàng shū jī fó fǎ, yán yíng fèi tài shèn. liáng wǔ jiàng zhū zhī, suì bēn wèi, guǎn yú cuī yǎn jiā. jí shì jiàn zhí. yáng yīn yīn wèi yuē:" chí mù hé wéi rán?" jì yuē:" chì chì, qì ěr, hé guān chí mù!" nǎi xià biàn yuē:" zì shāng nián jǐ cuī tuí, kǒng gōng míng bù lì. shě ér nǚ zhī qíng, qǐ fēng yún zhī shì, gù xié tiān zǐ, zhū quán chén." qí wén xiāng xī qí cái, jiāng bù shā, qīn wèi yuē:" xún gōng hé yì fǎn?" jì yuē:" fèng zhào zhū jiāng jūn gāo chéng, hé wéi fǎn!" yú shì fán shā zhī. yè xià shì dài fū duō chuán jì yīn yùn.
荀济,字子通。其先颍川人,世居江左。济初与梁武帝布衣交。知梁武当王, 然负气不服,谓人曰:“会楯上磨墨作檄文。”或称其才于梁武,梁武曰:“此人 好乱者也。”济又上书讥佛法,言营费太甚。梁武将诛之,遂奔魏,馆于崔甗家。 及是见执。杨愔音谓曰:“迟暮何为然?”济曰:“叱叱,气耳,何关迟暮!”乃 下辩曰:“自伤年几摧颓,恐功名不立。舍兒女之情,起风云之事,故挟天子,诛 权臣。”齐文襄惜其才,将不杀,亲谓曰:“荀公何意反?”济曰:“奉诏诛将军 高澄,何为反!”于是燔杀之。鄴下士大夫多传济音韵。
zǔ hóng xūn, zhuō jùn fàn yáng rén yě. fù shèn, shì wèi, lì yàn mén xián yáng èr jùn tài shǒu, zhèng yǒu néng míng. zú yú jīn zǐ guāng lù dài fu zèng zhōng shū jiān yōu zhōu cì shǐ, shì huì hóu. hóng xūn ruò guàn, yǔ tóng jùn lú wén fú bìng wèi zhōu zhǔ bù. pú yè lín huái wáng yù biǎo jiàn qí wén xué, chú fèng cháo qǐng. rén yuē:" lín huái jǔ qīng, jìng bù xiāng xiè, kǒng fēi qí yí." hóng xūn yuē:" wèi guó jǔ cái, lín huái zhī wù, zǔ hóng xūn hé shì cóng ér shí zhī." yù wén ér xǐ yuē: " wú dé qí rén yǐ." hòu xián yáng wáng huī zòu hóng xūn wèi sī tú fǎ cáo cān jūn shì. jí fù luò, huī wèi yuē:" lín huái xiāng jǔ, jìng bú dào mén, jīn lái hé yě?" hóng xūn yuē:" jīn lái fù zhí, fēi wéi xiè ēn." zhuǎn tíng wèi zhèng, qù guān guī xiāng lǐ. qí shén wǔ cháng huī zhì bīng zhōu, zuò jìn cí jì, hào shì zhě wán qí wén. wèi zhì gāo yáng tài shǒu. zài guān qīng sù, qī zǐ bù miǎn hán něi. shí yì gāo zhī. qí tiān bǎo chū, zú guān.
祖鸿勋,涿郡范阳人也。父慎,仕魏,历雁门、咸阳二郡太守,政有能名。卒 于金紫光禄大夫、赠中书监、幽州刺史,谥惠侯。鸿勋弱冠,与同郡卢文符并为州 主簿。仆射、临淮王彧表荐其文学,除奉朝请。人曰:“临淮举卿,竟不相谢,恐 非其宜。”鸿勋曰:“为国举才,临淮之务,祖鸿勋何事从而识之。”彧闻而喜曰: “吾得其人矣。”后咸阳王徽奏鸿勋为司徒法曹参军事。及赴洛,徽谓曰:“临淮 相举,竟不到门,今来何也?”鸿勋曰:“今来赴职,非为谢恩。”转廷尉正,去 官归乡里。齐神武尝徽至并州,作《晋祠记》,好事者玩其文。位至高阳太守。在 官清素,妻子不免寒馁。时议高之。齐天保初,卒官。
lǐ guǎng, zì hóng jī, fàn yáng rén yě. qí xiān zì liáo dōng xǐ yān. guǎng bó shè qún shū, yǒu cái sī. shǎo yǔ zhào jùn lǐ jiǎn qí míng, wèi xíng wèi zhī yà, ér nè yú yán, mǐn yú xíng. zhōng wèi cuī xiān jīng xuǎn yù shǐ, jiē shì shì wèi, guǎng dú yǐ cái xué jiān shì yù shǐ, xiū guó shǐ. nán tái wén zòu, duō qí cí yě. qí wén xuān chū sì bà yè, mìng zhǎng shū jì. tiān bǎo chū, yù yǐ wéi zhōng shū láng, yù qí bìng dǔ ér zhǐ. guǎng cháng yù zǎo cháo, jiǎ mèi, hū jīng jué, wèi qí qī yuē: " wú xiàng shì shuì fēi shuì, hū jiàn yī rén chū wú shēn zhōng, yǔ yún:' jūn yòng xīn guò kǔ, fēi jīng shén suǒ kān, jīn cí jūn qù.'" yīn ér huǎng hū bù lè, shù rì biàn yù jí, jī nián bù qǐ. guǎng yǎ yǒu jiàn shí, dù liàng hóng yuǎn, tǎn shuài wú sī, wèi shì liú suǒ ài, shí gòng shàn yí zhī, lài yǐ zì jǐ. jìng yǐ jí zhōng. cháng jiàn bì yì yún yú cuī xiān. guǎng zú hòu, yì yún jí qí wén bǐ qī juǎn, tuō wèi shōu wèi zhī xù.
李广,字弘基,范阳人也。其先自辽东徙焉。广博涉群书,有才思。少与赵郡 李謇齐名,为邢、魏之亚,而讷于言,敏于行。中尉崔暹精选御史,皆是世胃,广 独以才学兼侍御史,修国史。南台文奏,多其辞也。齐文宣初嗣霸业,命掌书记。 天保初,欲以为中书郎,遇其病笃而止。广尝欲早朝,假寐,忽惊觉,谓其妻曰: “吾向似睡非睡,忽见一人出吾身中,语云:‘君用心过苦,非精神所堪,今辞君 去。’”因而恍忽不乐,数日便遇疾,积年不起。广雅有鉴识,度量弘远,坦率无 私,为士流所爱,时共赡遗之,赖以自给。竟以疾终。尝荐毕义云于崔暹。广卒后, 义云集其文笔七卷,托魏收为之序。
fán xùn, zì xiào qiān, hé dōng běi yī shì rén yě. zǔ yǎn fù héng, bìng wú guān huàn. ér héng xìng zhì xiào, sàng fù, fù tǔ chéng fén, zhí bǎi fāng shù shí mǔ, zhāo xī hào mù. xùn shǎo hào xué. qí xiōng zhòng yǐ zào zhān wèi yè, yì cháng yōu ráo zhī. xùn zì zé yuē:" wéi rén dì, dú ài ān yì, kě bù kuì yú xīn hū!' yù tóng qín shì yè. mǔ féng shì wèi yuē: " rǔ yù jǐn xiǎo xíng xié?" xùn gǎn mǔ yán, suì zhuān xīn diǎn jí, héng shū bì zuò" jiàn xián sī qí" sì zì yǐ zì quàn.
樊逊,字孝谦,河东北猗氏人也。祖琰、父衡,并无官宦。而衡性至孝,丧父, 负土成坟,植柏方数十亩,朝夕号慕。逊少好学。其兄仲以造氈为业,亦常优饶之。 逊自责曰:“为人弟,独爱安逸,可不愧于心乎!’欲同勤事业。母冯氏谓曰: “汝欲谨小行邪?”逊感母言,遂专心典籍,恆书壁作“见贤思齐”四字以自劝。
xùn mào chǒu lòu, yǒu cái qì. shǔ běn zhōu lún xiàn, yù jū yè zhōng, wèi lín zhāng xiǎo lì. xiàn lìng péi jiàn lì guān qīng kǔ, zhì bái què děng ruì. xùn shàng qīng dé sòng shí shǒu, jiàn dà jiā shǎng zhòng, zhuó wéi zhǔ bù. réng jiàn zhī yú yòu pú yè cuī xiān, yǔ liáo dōng lǐ guǎng bó hǎi fēng xiào yǎn děng wéi xiān bīn kè. rén yǒu jī qí jìng mò bù néng qū shí zhě. xùn cháng fú dōng fāng shuò zhī yán:" lù shěn shì sú, bì shì jīn mǎ", suì jiè lù shěn gōng zǐ wéi zhǔ rén, nǐ kè nán zhì kè huì yǐ zì guǎng. hòu cuī xiān dà huì kè, dà sī mǎ xiāng chéng wáng xù shí yì zài zuò, yù mìng fǔ liáo. xiān zhǐ xùn yuē:" cǐ rén xué fù cái gāo, jiān zhī jiā xíng, kě wèi wáng cān jūn yě." xù mù zhī yuē:" qǐ néng jiù yé?" xùn yuē:" jiā wú yìn dì, bù gǎn dāng cǐ." wǔ dìng qī nián, qí wén xiāng bēng, xiān wéi wén xuān xǐ yú biān, bīn kè xián sàn, xùn suì xǐ jū chén liú. liáng zhōu cì shǐ liú shā guǐ yǐ xùn jiān lù shì cān jūn shì. xùn réng jǔ xiù cái. shàng shū àn jiù lìng, xià zhōu sān zài yī jǔ xiù cái, wèi sān nián yǐ gòng kāi fēng rén zhèng zǔ xiàn, jì zhì cǐ nián wèi hé. jiān bié jià wáng cōng kàng cí zhēng yì, yòu chéng yáng fěi bù néng què. shàng shū lìng gāo lóng zhī yuē:" suī xùn cái xué yōu yì, dài míng nián fēi yuǎn." xùn jìng huán běn zhōu. tiān bǎo yuán nián, běn zhōu fù zhào jǔ xiù cái. sān nián chūn, huì cháo táng duì cè. cè bà, zhōng shū láng zhāng zi róng zòu rù. zhì sì nián wǔ yuè, xùn yǔ dìng zhōu xiù cái lǐ zǐ xuān děng duì cè sān nián bù tiáo, bèi fù wài. shàng shū qǐng cóng bà, zhào bù bào. liáng zhōu zhòng jǔ xùn wèi xiù cái. wǔ nián zhēng yuè, zhì zhào wèn yān. shàng shū zhuó dì, yǐ xùn wèi dāng shí dì yī. shí èr yuè, qīng hé wáng yuè wèi dà xíng tái, lǜ zhòng nán tǎo, yǐ xùn cóng jūn. míng nián, wén xuān nà liáng zhēn yáng hóu xiāo míng wèi liáng zhǔ, yuè jiǎ xùn dà xíng tái láng zhōng, shǐ yú jiāng nán, yǔ xiāo xiū hóu zhèn hé jiě. xùn wǎng huán wǔ rì, dé xiū děng bào shū, yuè yīn yǔ xiū méng yú jiāng shàng. dà jūn hái yè, xùn réng bèi dōu guān shàng shū cuī áng jǔ jiàn. zhào fù shàng shū, kǎo wèi qīng píng qín gàn, sòng lì bù.
逊貌丑陋,有才气。属本州沦陷,寓居鄴中,为临漳小吏。县令裴鉴莅官清苦, 致白雀等瑞。逊上《清德颂》十首,鉴大加赏重,擢为主簿。仍荐之于右仆射崔暹, 与辽东李广、勃海封孝琰等为暹宾客。人有讥其静默不能趋时者。逊常服东方朔之 言:“陆沈世俗,避世金马”,遂借陆沈公子为主人,拟《客难》制《客诲》以自 广。后崔暹大会客,大司马、襄城王旭时亦在坐,欲命府僚。暹指逊曰:“此人学 富才高,兼之佳行,可为王参军也。”旭目之曰:“岂能就耶?”逊曰:“家无廕 第,不敢当此。”武定七年,齐文襄崩,暹为文宣徙于边,宾客咸散,逊遂徙居陈 留。梁州刺史刘杀鬼以逊兼录事参军事。逊仍举秀才。尚书案旧令,下州三载一举 秀才,为三年已贡开封人郑祖献,计至此年未合。兼别驾王聪抗辞争议,右丞阳斐 不能却。尚书令高隆之曰:“虽逊才学优异,待明年非远。”逊竟还本州。天保元 年,本州复召举秀才。三年春,会朝堂对策。策罢,中书郎张子融奏入。至四年五 月,逊与定州秀才李子宣等对策三年不调,被付外。上书请从罢,诏不报。梁州重 举逊为秀才。五年正月,制诏问焉。尚书擢第,以逊为当时第一。十二月,清河王 岳为大行台,率众南讨,以逊从军。明年,文宣纳梁贞阳侯萧明为梁主,岳假逊大 行台郎中,使于江南,与萧脩、侯瑱和解。逊往还五日,得脩等报书,岳因与脩盟 于江上。大军还鄴,逊仍被都官尚书崔昂举荐。诏付尚书,考为清平勤干,送吏部。
qī nián, zhào lìng xiào dìng qún shū, gōng huáng tài zǐ. xùn yǔ jì zhōu xiù cái gāo gān hé, yíng zhōu xiù cái mǎ jìng dé xǔ sàn chóu hán tóng bǎo, luò zhōu xiù cái fù huái dé, huái zhōu xiù cái gǔ dào zǐ, guǎng píng jùn xiào lián lǐ hàn zi, bó hǎi jùn xiào lián bào zhǎng xuān, yáng píng jùn xiào lián jǐng sūn, qián liáng zhōu fǔ zhǔ bù wáng jiǔ yuán qián kāi fǔ shuǐ cáo cān jūn zhōu zi shēn děng shí yī rén tóng bèi shàng shū zhào gòng kān dìng. shí mì fǔ shū jí pī miù zhě duō, xùn nǎi yì yuē:" àn hàn zhōng lěi xiào wèi liú xiàng shòu zhào jiào shū, měi yī shū jìng, biǎo shàng, zhé yán chén xiàng shū zhǎng shuǐ xiào wèi chén cān shū tài cháng bó shì shū zhōng wài shū hé ruò gàn běn, yǐ xiāng bǐ xiào, rán hòu shā qīng. jīn suǒ chóu xiào, gōng nǐ jí zhòng, chū zì lán tái, yù zhū jiǎ guǎn. xiàng zhī gù shì, jiàn cún fǔ gé. jí yù kān dìng, bì jí zhòng běn. tài cháng qīng xíng zi cái tài zǐ shǎo fù wèi shōu lì bù shàng shū xīn shù sī nóng shǎo qīng mù zi róng qián huáng mén láng sī mǎ zǐ ruì gù guó zǐ jì jiǔ lǐ yè xìng bìng shì duō shū zhī jiā, qǐng dié jiè běn cān jiào." mì shū jiān wèi jǐn yí shàng shū dōu zuò, fán suǒ de bié běn sān qiān yú juǎn. wǔ jīng zhū shǐ dài wú yí quē.
七年,诏令校定群书,供皇太子。逊与冀州秀才高乾和,瀛州秀才马敬德、许 散愁、韩同宝,洛州秀才傅怀德,怀州秀才古道子,广平郡孝廉李汉子,勃海郡孝 廉鲍长暄,阳平郡孝廉景孙,前梁州府主簿王九元、前开府水曹参军周子深等十一 人同被尚书召共刊定。时秘府书籍纰缪者多,逊乃议曰:“案汉中垒校尉刘向受诏 校书,每一书竟,表上,辄言臣向书、长水校尉臣参书、太常博士书、中外书合若 干本,以相比校,然后杀青。今所仇校,供拟极重,出自兰台,御诸甲馆。向之故 事,见存府阁。即欲刊定,必藉众本。太常卿邢子才、太子少傅魏收、吏部尚书辛 术、司农少卿穆子容、前黄门郎司马子瑞、故国子祭酒李业兴并是多书之家,请牒 借本参校。”秘书监尉瑾移尚书都坐,凡所得别本三千余卷。《五经》诸史殆无遗 阙。
yú shí wèi shōu zuò kù dí gàn bēi xù, lìng xiào qiān wèi zhī míng, lù yǎng bù zhī, yǐ wéi shōu hé zuò yě. lù cāo fú hún zú, yáng yīn shǐ xiào qiān dài jǐ zuò shū yǐ gào jìn yáng cháo shì, lìng wèi rùn sè zhī, shōu bù néng gǎi yī zì. bā nián, jiǎn dōng xī èr shěng guān, gēng dìng xuǎn, yuán bù guò sān bǎi, cān zhě èr sān qiān rén. yáng yīn yán yú zhòng yuē:" hòu shēng qīng jùn, mò guò lú sī dào wén zhāng chéng jiù, mò guò fán xiào qiān jī àn duàn gē, mò guò cuī chéng zhī." suì yǐ sī dào cháng jiān yuán wài láng, sān rén bìng yuán wài jiāng jūn. xiào qiān cí yuē:" mén zú hán lòu, fǎng dì bì bù chéng, qǐ bǔ yuán wài sī mǎ dū." yīn yuē:" cái gāo bù yī cháng lì." tè zòu yòng zhī.
于时魏收作《库狄干碑序》,令孝谦为之铭,陆仰不知,以为收合作也。陆操、 伏浑卒,杨愔使孝谦代己作书以告晋阳朝士,令魏润色之,收不能改一字。八年, 减东西二省官,更定选,员不过三百,参者二三千人。杨愔言于众曰:“后生清俊, 莫过卢思道;文章成就,莫过樊孝谦;几案断割,莫过崔成之。”遂以思道长兼员 外郎,三人并员外将军。孝谦辞曰:“门族寒陋,访第必不成,乞补员外司马督。” 愔曰:“才高不依常例。”特奏用之。
qīng hé chū, wéi zhǔ shū, cān diǎn zhào cè. tiān tǒng yuán nián, jiā yuán wài láng. jū qī bā rì, xíng guò ér chē, pín méi xià lèi, zhǐ fāng xiāng yuē:" hé rì gèng xiāng fán jūn yí dào?" shù rì ér zú, gù fāng xiāng sòng zàng, réng qián suǒ féng zhě.
清河初,为主书,参典诏策。天统元年,加员外郎。居七八日,行过轜车,嚬 眉下泪,指方相曰:“何日更相烦君一到?”数日而卒,雇方相送葬,仍前所逢者。
xiào qiān sǐ hòu, dìng zhōu xiù cái xún shì xùn jì wéi zhǔ shū, cái míng xiāng yà.
孝谦死后,定州秀才荀士逊继为主书,才名相亚。
rú zhān zì xiào bó, dōng ān rén. nán zhōu jǔ xiù cái. qīng lǎng gāng zhí. yáng yīn jiāng yòng zhī, yuē:" jīn rì zhī xuǎn, bù kě wú rú shēng." zú yú shì yù shǐ.
茹瞻字孝博,东安人。南州举秀才。清朗刚直。杨愔将用之,曰:“今日之选, 不可无茹生。”卒于侍御史。
xún shì xùn, guǎng píng rén yě. hào xué, yǒu sī lǐ, wéi wén qīng diǎn, jiàn shǎng zhī yīn. wǔ dìng mò, jǔ sī zhōu xiù cái, qì qí tiān bǎo, shí nián bù tiáo. huáng jiàn zhōng, mǎ jìng dé jiàn wéi zhǔ shū, zhuǎn zhōng shū shè rén. zhuàng mào shén chǒu, yǐ wén cí jiàn zhòng. cháng yǒu shì xū zòu, yù wǔ chéng zài hòu tíng, yīn zuǒ yòu chuán tōng, chuán tōng zhě bù dé shì xùn xìng míng, nǎi yún " chǒu shè rén". dì yuē:" bì shì xùn yě." kàn fēng tí guǒ shì, nèi rén mò bù huān xiào. lèi qiān zhōng shū shì láng, hào wèi chèn zhí. yǔ lǐ ruò děng zhuàn diǎn yán, xíng yú shì. qí wáng nián zú.
荀士逊,广平人也。好学,有思理,为文清典,见赏知音。武定末,举司州秀 才,迄齐天保,十年不调。皇建中,马敬德荐为主书,转中书舍人。状貌甚丑,以 文辞见重。尝有事须奏,遇武成在后庭,因左右传通,传通者不得士逊姓名,乃云 “丑舍人”。帝曰:“必士逊也。”看封题果是,内人莫不欢笑。累迁中书侍郎, 号为称职。与李若等撰《典言》,行于世。齐亡年卒。
wáng bāo, zì zi shēn, láng yá lín yí rén yě. zēng zǔ jiǎn zǔ qiān fù guī, bìng nán shǐ yǒu chuán. bāo shí liàng yān tōng, zhì huái shěn jìng, měi wēi yí, shàn tán xiào, bó lǎn shǐ chuán, qī suì néng zhǔ wén. wài zǔ liáng sī kōng yuán áng ài zhī, wèi bīn kè yuē:" cǐ ér dàng chéng wú zhái xiāng." ruò guàn jǔ xiù cái, chú mì shū láng tài zǐ shè rén. liáng guó zǐ jì jiǔ xiāo zi yún, bāo zhī gū fū yě, tè shàn cǎo lì. bāo shǎo yǐ yīn qī, qù lái qí jiā, suì xiāng mó fàn, ér míng yà zi yún, bìng jiàn zhòng yú shí. wǔ dì jiā qí cái yì, suì yǐ dì pó yáng wáng huī nǚ qī zhī. xí jué nán chāng xiàn hóu, lì wèi mì shū chéng xuān chéng wáng wén xué ān chéng nèi shǐ. jí hóu jǐng xiàn jiàn yè, bāo jí níng suǒ bù, jiàn chēng yú shí. zhuǎn nán píng nèi shǐ. liáng yuán dì sì wèi, bāo yǒu jiù, zhào bài lì bù shàng shū yòu pú yè, réng qiān zuǒ chéng, jiān cān zhǎng. bāo jì míng jiā, wén xué yōu shàn, dāng shí xián gòng tuī yì, gù wèi wàng lóng zhòng, chǒng yù rì shén. ér yù zì qiān sǔn, bù yǐ wèi dì jīn wù, shí lùn chēng zhī.
王褒,字子深,琅邪临沂人也。曾祖俭、祖骞、父规,并《南史》有传。褒识 量淹通,志怀沈静,美威仪,善谈笑,博览史传,七岁能属文。外祖梁司空袁昂爱 之,谓宾客曰:“此兒当成吾宅相。”弱冠举秀才,除秘书郎、太子舍人。梁国子 祭酒萧子云,褒之姑夫也,特善草隶。褒少以姻戚,去来其家,遂相模范,而名亚 子云,并见重于时。武帝嘉其才艺,遂以弟鄱阳王恢女妻之。袭爵南昌县侯,历位 秘书丞、宣城王文学、安城内史。及侯景陷建鄴,褒辑宁所部,见称于时。转南平 内史。梁元帝嗣位,褒有旧,召拜吏部尚书、右仆射,仍迁左丞,兼参掌。褒既名 家,文学优赡,当时咸共推挹,故位望隆重,宠遇日甚。而愈自谦损,不以位地矜 物,时论称之。
chū, yuán dì píng hóu jǐng jí qín wǔ líng wáng jì hòu, yǐ jiàn yè diāo cán, shí jiāng líng yīn shèng, biàn yù ān zhī. yòu qí zhèng fǔ chén liáo jiē chǔ rén yě, bìng yuàn jí dōu yān yǐng. cháng zhào qún chén yì zhī. zhèn jūn jiāng jūn hú sēng yòu lì bù shàng shū zōng lǐn tài fǔ qīng huáng luó hàn yù shǐ zhōng chéng liú jué děng yuē:" jiàn yè wáng qì yǐ jǐn, yòu jīng nán dì yòu yǒu tiān zǐ qì, qiān xǐ fēi yí." yuán dì shēn yǐ wéi rán. bāo xìng jǐn shèn, zhī yuán dì duō cāi jì, fú gǎn gōng yán qí fēi. hòu yīn qīng xián, mì jiàn, yán cí shén qiè. yuán dì yì hǎo jīng chǔ, yǐ cóng sēng yòu děng cè, jìng bù yòng. jí wèi zhēng jiāng líng, yuán dì shòu bāo dū du chéng xī zhū jūn shì. zhà pò, cóng yuán dì rù jīn chéng. é ér yuán dì chū jiàng, bāo suì yǔ zhòng jù chū, jiàn zhù guó yú jǐn, shén lǐ zhī. bāo céng zuò yàn gē, miào jǐn sài běi hán kǔ zhī zhuàng, yuán dì jí zhū wén shì bìng hé zhī, ér jìng wèi qī qiè zhī cí, zhì cǐ fāng yàn yān. bāo yǔ wáng kè liú jué zōng lǐn yīn bù hài děng shù shí rén jù zhì cháng ān, zhōu wén xǐ yuē:" xī píng wú zhī lì, èr lù ér yǐ jīn dìng chǔ zhī gōng, qún xián bì zhì, kě wèi guò zhī yǐ." yòu wèi bāo jí wáng kè yuē:" wú jí wáng shì shēng yě, qīng děng bìng wú zhī jiù shì, dāng yǐ qīn qī wéi qíng, wù yǐ qù xiāng jiè yì." yú shì shòu bāo jí yīn bù hài děng chē qí dà jiàng jūn yí tóng sān sī. cháng cóng róng shàng xí, zī xì shén hòu. bāo děng yì bìng hé ēn miǎn, wàng jī lǚ yān.
初,元帝平侯景及禽武陵王纪后,以建鄴凋残,时江陵殷盛,便欲安之。又其 政府臣僚皆楚人也,并愿即都鄢郢。尝召群臣议之。镇军将军胡僧祐、吏部尚书宗 懔、太府卿黄罗汉、御史中丞刘珏等曰:“建鄴王气已尽,又荆南地又有天子气, 迁徙非宜。”元帝深以为然。褒性谨慎,知元帝多猜忌,弗敢公言其非。后因清闲, 密谏,言辞甚切。元帝意好荆楚,已从僧祐等策,竟不用。及魏征江陵,元帝授褒 都督城西诸军事。栅破,从元帝入金城。俄而元帝出降,褒遂与众俱出,见柱国于 谨,甚礼之。褒曾作《燕歌》,妙尽塞北寒苦之状,元帝及诸文士并和之,而竞为 凄切之辞,至此方验焉。褒与王克、刘珏、宗懔、殷不害等数十人俱至长安,周文 喜曰:“昔平吴之利,二陆而已;今定楚之功,群贤毕至,可谓过之矣。”又谓褒 及王克曰:“吾即王氏甥也,卿等并吾之舅氏,当以亲戚为情,勿以去乡介意。” 于是授褒及殷不害等车骑大将军、仪同三司。常从容上席,资饩甚厚。褒等亦并荷 恩眄,忘羁旅焉。
zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, fēng shí quán xiàn zi. míng dì jí wèi, dǔ hǎo wén xué, shí bāo yǔ yǔ xìn cái míng zuì gāo, tè jiā qīn dài. dì měi yóu yàn, mìng bāo fù shī tán lùn, héng zài zuǒ yòu. xún jiā kāi fǔ yí tóng sān sī. bǎo dìng zhōng, chú nèi shǐ zhōng dài fū. wǔ dì zuò xiàng jīng, lìng bāo zhù zhī, yǐn jù gāi qià, shén jiàn chēng shǎng. bāo yǒu qì jú, yǎ shí zhèng tǐ, jì lěi shì zài jiāng dōng wèi zǎi fǔ, dì yì yǐ cǐ zhòng zhī. jiàn dé yǐ hòu, pō cān cháo yì, fán dà zhào cè, jiē lìng bāo jù cǎo. dōng gōng jì jiàn, shòu tài zǐ shǎo bǎo, qiān shǎo sī kōng, réng zhǎng lún gào. shèng yú xíng xìng, bāo cháng shì cóng.
周孝闵帝践阼,封石泉县子。明帝即位,笃好文学,时褒与庾信才名最高,特 加亲待。帝每游宴,命褒赋诗谈论,恆在左右。寻加开府仪同三司。保定中,除内 史中大夫。武帝作《象经》,令褒注之,引据该洽,甚见称赏。褒有器局,雅识政 体,既累世在江东为宰辅,帝亦以此重之。建德以后,颇参朝议,凡大诏册,皆令 褒具草。东宫既建,授太子少保,迁少司空,仍掌纶诰。乘舆行幸,褒常侍从。
chū, bāo yǔ liáng chǔ shì rǔ nán zhōu hóng ràng xiāng shàn, jí ràng xiōng hóng zhèng zì chén lái pìn, dì xǔ bāo děng tōng qīn zhī yīn wèn, bāo zèng hóng ràng shī bìng shū yān. xún chū wèi yí zhōu cì shǐ, zú yú wèi. zi zī.
初,褒与梁处士汝南周弘让相善,及让兄弘正自陈来聘,帝许褒等通亲知音问, 褒赠弘让诗并书焉。寻出为宜州刺史,卒于位。子鼒。
yǔ xìn, zì zi shān, nán yáng xīn yě rén. zǔ yì fù jiān wú, bìng nán shǐ yǒu chuán. xìn yòu ér jùn mài, cōng mǐn jué lún, bó lǎn qún shū, yóu shàn chūn qiū zuǒ shì chuán. shēn cháng bā chǐ, yāo dài shí wéi, róng zhǐ tuí rán, yǒu guò rén zhě. fù jiān wú, wèi liáng tài zǐ zhōng shù zǐ, zhǎng guǎn jì. dōng hǎi xú chī wèi yòu wèi lǜ. chī zǐ líng jí xìn bìng wèi chāo zhuàn xué shì. fù zǐ dōng gōng, chū rù jìn tà, ēn lǐ mò yǔ bǐ lóng. jì wén bìng qǐ yàn, gù shì hào wèi xú yǔ tǐ yān. dāng shí hòu jìn, jìng xiāng mó fàn, měi yǒu yī wén, dū xià mò bù chuán sòng. lèi qiān tōng zhí sàn qí cháng shì, pìn yú dōng wèi. wén zhāng cí lìng, shèng wèi yè xià suǒ chēng. hái wèi dōng gōng xué shì, lǐng jiàn kāng lìng.
庾信,字子山,南阳新野人。祖易、父肩吾,并《南史》有传。信幼而俊迈, 聪敏绝伦,博览群书,尤善《春秋左氏传》。身长八尺,腰带十围,容止颓然,有 过人者。父肩吾,为梁太子中庶子,掌管记。东海徐摛为右卫率。摛子陵及信并为 抄撰学士。父子东宫,出入禁闼,恩礼莫与比隆。既文并绮艳,故世号为徐、庾体 焉。当时后进,竞相模范,每有一文,都下莫不传诵。累迁通直散骑常侍,聘于东 魏。文章辞令,盛为鄴下所称。还为东宫学士,领建康令。
hóu jǐng zuò luàn, liáng jiǎn wén dì mìng xìn lǜ gōng zhōng wén wǔ qiān yú rén yíng yú zhū què háng. jí jǐng zhì, xìn yǐ zhòng xiān tuì. tái chéng xiàn hòu, xìn bēn yú jiāng líng. liáng yuán dì chéng zhì, chú yù shǐ zhōng chéng. jí jí wèi, zhuǎn yòu wèi jiāng jūn, fēng wǔ kāng xiàn hóu, jiā sàn qí shì láng, pìn yú xī wèi. shǔ dà jūn nán tǎo, suì liú cháng ān. jiāng líng píng, lèi qiān yí tóng sān sī. zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, fēng lín qīng xiàn zi, chú sī shuǐ xià dài fū. chū wèi hóng nóng jùn shǒu. qiān piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī sī xiàn zhōng dài fū. jìn jué yì chéng xiàn hóu. é bài luò zhōu cì shǐ. xìn wéi zhèng jiǎn jìng, lì rén ān zhī. shí chén shì yǔ zhōu tōng hǎo, nán běi liú yù zhī shì, gè xǔ hái qí jiù guó. chén shì nǎi qǐng wáng bāo jí xìn děng shí shù rén. wǔ dì wéi fàng wáng kè yīn bù hài děng, xìn jí bāo bìng xī ér bù qiǎn. xún zhēng wèi sī zōng zhōng dài fū. míng dì wǔ dì bìng yǎ hǎo wén xué, xìn tè méng ēn lǐ. zhì yú zhào téng zhū wáng, zhōu xuán kuǎn zhì, yǒu ruò bù yī zhī jiāo. qún gōng bēi zhì, duō xiāng tuō yān. wéi wáng bāo pō yǔ xìn liè, zì yú wén rén, mò yǒu dǎi zhě.
侯景作乱,梁简文帝命信率宫中文武千余人营于硃雀航。及景至,信以众先退。 台城陷后,信奔于江陵。梁元帝承制,除御史中丞。及即位,转右卫将军,封武康 县侯,加散骑侍郎,聘于西魏。属大军南讨,遂留长安。江陵平,累迁仪同三司。 周孝闵帝践阼,封临清县子,除司水下大夫。出为弘农郡守。迁骠骑大将军、开府 仪同三司、司宪中大夫。进爵义城县侯。俄拜洛州刺史。信为政简静,吏人安之。 时陈氏与周通好,南北流寓之士,各许还其旧国。陈氏乃请王褒及信等十数人。武 帝唯放王克、殷不害等,信及褒并惜而不遣。寻徵为司宗中大夫。明帝、武帝并雅 好文学,信特蒙恩礼。至于赵、滕诸王,周旋款至,有若布衣之交。群公碑志,多 相托焉。唯王褒颇与信埒,自余文人,莫有逮者。
xìn suī wèi wàng tōng xiǎn, cháng zuò xiāng guān zhī sī, nǎi zuò āi jiāng nán fù yǐ zhì qí yì. dà xiàng chū, yǐ jí qù zhí. suí kāi huáng yuán nián zú. yǒu wén jí èr shí juǎn. wén dì dào zhī, zèng běn guān, jiā jīng yōng èr zhōu cì shǐ. zi lì sì.
信虽位望通显,常作乡关之思,乃作《哀江南赋》以致其意。大象初,以疾去 职。隋开皇元年卒。有文集二十卷。文帝悼之,赠本官,加荆、雍二州刺史。子立 嗣。
yán zhī tuī, zì jiè, láng yá lín yí rén yě. zǔ jiàn yuǎn fù xié, bìng yǐ yì liè chēng. shì shàn zhōu guān zuǒ shì xué, jù nán shǐ yǒu chuán. zhī tuī nián shí èr, yù liáng xiāng dōng wáng zì jiǎng zhuāng lǎo, zhī tuī biàn yù mén tú. xū tán fēi qí suǒ hǎo, hái xí lǐ chuán. bó lǎn shū shǐ, wú bù gāi qià, cí qíng diǎn lì, shèn wéi xī fǔ suǒ chēng. xiāng dōng wáng yǐ wéi qí guó yòu cháng shì, jiā zhèn xī mò cáo cān jūn. hǎo yǐn jiǔ, duō rèn zòng, bù xiū biān fú, shí lùn yǐ cǐ shǎo zhī. xiāng dōng qiǎn shì zǐ fāng zhū zhèn yǐng zhōu, yǐ zhī tuī wèi zhōng fǔ jūn fǔ wài bīng cān jūn, zhǎng guǎn jì. yù hóu jǐng xiàn yǐng zhōu, pín yù shā zhī, lài qí xíng tái láng zhōng wáng zé yǐ miǎn. jǐng píng, hái jiāng líng. shí xiāng dōng jí wèi, yǐ zhī tuī wèi sàn qí shì láng, zòu shè rén shì. hòu wèi zhōu jūn suǒ pò, dà jiàng jūn lǐ mù zhòng zhī, sòng wǎng hóng nóng, lìng zhǎng qí xiōng yáng píng gōng yuǎn shū hàn. yù hé shuǐ bào zhǎng, jù chuán jiāng qī zǐ bēn qí, jīng dǐ zhù zhī xiǎn, shí rén chēng qí yǒng jué. wén xuān jiàn, yuè zhī, jí chú fèng cháo qǐng, yǐn yú nèi guǎn zhōng, shì cóng zuǒ yòu, pō bèi gù miǎn. hòu cóng zhì tiān quán chí, yǐ wéi zhōng shū shè rén, lìng zhōng shū láng duàn xiào xìn jiāng chì shì zhī tuī. zhī tuī yíng wài yǐn jiǔ, xiào xìn hái yǐ zhuàng yán, wén xuān nǎi yuē:" qiě tíng." yóu shì suì qǐn. hòu dài zhào wén lín guǎn, chú sī tú lù shì cān jūn. zhī tuī cōng yǐng jī wù, bó shí yǒu cái biàn, gōng chě dú, yìng duì xián míng, dà wéi zǔ tǐng suǒ zhòng, lìng zhǎng zhī guǎn shì, pàn shǔ wén shū. qiān tōng zhí sàn qí cháng shì, é lǐng zhōng shū shè rén. dì shí yǒu qǔ suǒ, héng lìng zhōng shǐ chuán zhǐ, zhī tuī bǐng chéng xuān gào, guǎn zhōng jiē shòu jìn zhǐ. suǒ jìn wén shū, jiē shì qí fēng shǔ, yú jìn xián mén zòu zhī, dài bào fāng chū. jiān shàn yú wén zì, jiān xiào shàn xiě, chǔ shì qín mǐn, hào wèi chèn zhí, dì shén jiā ēn jiē. wèi xūn yào zhě suǒ jí, cháng yù hài zhī. cuī jì shū děng jiāng jiàn yě, zhī tuī qǔ jí hái zhái, gù bù lián shǔ. jí zhào jí jiàn rén, zhī tuī yì bèi huàn rù, kān wú míng, dé miǎn. xún chú huáng mén shì láng.
颜之推,字介,琅邪临沂人也。祖见远、父协,并以义烈称。世善《周官》、 《左氏》学,俱《南史》有传。之推年十二,遇梁湘东王自讲《庄》、《老》,之 推便预门徒。虚谈非其所好,还习《礼》、《传》。博览书史,无不该洽,辞情典 丽,甚为西府所称。湘东王以为其国右常侍,加镇西墨曹参军。好饮酒,多任纵, 不修边幅,时论以此少之。湘东遣世子方诸镇郢州,以之推为中抚军府外兵参军, 掌管记。遇侯景陷郢州,频欲杀之,赖其行台郎中王则以免。景平,还江陵。时湘 东即位,以之推为散骑侍郎,奏舍人事。后为周军所破,大将军李穆重之,送往弘 农,令掌其兄阳平公远书翰。遇河水暴长,具船将妻子奔齐,经砥柱之险,时人称 其勇决。文宣见,悦之,即除奉朝请,引于内馆中,侍从左右,颇被顾眄。后从至 天泉池,以为中书舍人,令中书郎段孝信将敕示之推。之推营外饮酒,孝信还以状 言,文宣乃曰:“且停。”由是遂寝。后待诏文林馆,除司徒录事参军。之推聪颖 机悟,博识有才辩,工尺牍,应对闲明,大为祖珽所重,令掌知馆事,判署文书。 迁通直散骑常侍,俄领中书舍人。帝时有取索,恆令中使传旨,之推禀承宣告,馆 中皆受进止。所进文书,皆是其封署,于进贤门奏之,待报方出。兼善于文字,监 校缮写,处事勤敏,号为称职,帝甚加恩接。为勋要者所嫉,常欲害之。崔季舒等 将谏也,之推取急还宅,故不连署。及召集谏人,之推亦被唤入,勘无名,得免。 寻除黄门侍郎。
jí zhōu bīng xiàn jìn yáng, dì qīng qí hái yè, jiǒng jí, jì wú suǒ cóng. zhī tuī yīn huàn zhě shì zhōng dèng zhǎng yóng jìn bēn chén cè, réng quàn mù wú shì qiān yú rén yǐ wéi zuǒ yòu, qǔ qīng xú lù gòng tóu chén guó. dì nà zhī, yǐ gào chéng xiàng gāo ā nà gōng děng. ā nà gōng bù yuàn rù chén. nǎi yún wú shì nán xìn, quàn dì sòng zhēn bǎo lèi zhòng xiàng qīng zhōu, qiě shǒu sān qí dì. ruò bù kě bǎo, xú fú hǎi nán dù. suī bù cóng zhī tuī cè, rán yóu yǐ wéi píng yuán tài shǒu, lìng shǒu hé jīn.
及周兵陷晋阳,帝轻骑还鄴,窘急,计无所从。之推因宦者侍中邓长颙进奔陈 策,仍劝募吴士千余人以为左右,取青、徐路共投陈国。帝纳之,以告丞相高阿那 肱等。阿那肱不愿入陈。乃云吴士难信,劝帝送珍宝累重向青州,且守三齐地。若 不可保,徐浮海南度。虽不从之推策,然犹以为平原太守,令守河津。
qí wáng rù zhōu. dà xiàng mò, wèi yù shǐ shàng shì. suí kāi huáng zhōng, tài zǐ zhào wéi wén xué, shēn jiàn lǐ zhòng, xún yǐ jí zhōng. yǒu wén jí sān shí juǎn, zhuàn jiā xùn èr shí piān, bìng xíng yú shì. zhī tuī zài qí yǒu èr zi, zhǎng yuē sī lǔ, cì yuē mǐn chǔ, gài bù wàng běn yě. zhī tuī jí, sī lǔ zì wèi xù.
齐亡入周。大象末,为御史上士。隋开皇中,太子召为文学,深见礼重,寻以 疾终。有文集三十卷,撰《家训》二十篇,并行于世。之推在齐有二子,长曰思鲁, 次曰敏楚,盖不忘本也。《之推集》,思鲁自为序。
dì zhī yí, zì shēng. yòu yǐng wù, sān suì néng dú xiào jīng. jí zhǎng, bó shè qún shū, hǎo wèi cí fù. cháng xiàn liáng yuán dì jīng zhōu sòng, cí zhì yǎ shàn. dì shǒu chì yuē:" méi chéng èr yè, jù dé yóu liáng yīng zhēn liǎng shì, bìng chēng wén xué. wǒ qiú cái zǐ, gěng wèi liáng shēn."
弟之仪,字升。幼颖悟,三岁能读《孝经》。及长,博涉群书,好为词赋。尝 献梁元帝《荆州颂》,辞致雅赡。帝手敕曰:“枚乘二叶,俱得游梁;应贞两世, 并称文学。我求才子,鲠慰良深。”
jiāng líng píng, zhī yí suí lì qiān cháng ān, zhōu míng dì yǐ wéi lín zhǐ xué shì. shāo qiān sī shū shàng shì. wǔ dì chū jiàn dōng gōng, shèng xuǎn shī fū, yǐ zhī yí wèi shì dú. tài zǐ hòu zhēng tǔ yù hún, zài jūn yǒu guò xíng, zhèng yì děng bìng yǐ bù néng kuāng bì zuò qiǎn, wéi zhī yí yǐ lèi jiàn huò shǎng. jí bài xiǎo gōng yǐn, fēng píng yáng xiàn nán. xuān dì jí wèi, qiān shàng yí tóng dà jiàng jūn yù zhèng zhōng dài fū, jìn jué wèi gōng. dì hòu xíng zhèng guāi pì, hūn zòng rì shén. zhī yí fàn yán zhòu jiàn, suī bú jiàn nà, zhōng yì bù zhǐ, shēn wèi dì suǒ jì. rán yǐ ēn jiù, měi yōu róng zhī. jí dì shā wáng guǐ, zhī yí gù jiàn. dì nù, yù bìng zhì zhī yú fǎ. hòu yǐ qí liàng zhí wú sī, nǎi shě zhī.
江陵平,之仪随例迁长安,周明帝以为麟趾学士。稍迁司书上士。武帝初建东 宫,盛选师傅,以之仪为侍读。太子后征吐谷浑,在军有过行,郑译等并以不能匡 弼坐谴,唯之仪以累谏获赏。即拜小宫尹,封平阳县男。宣帝即位,迁上仪同大将 军、御正中大夫,进爵为公。帝后刑政乖僻,昏纵日甚。之仪犯颜骤谏,虽不见纳, 终亦不止,深为帝所忌。然以恩旧,每优容之。及帝杀王轨,之仪固谏。帝怒,欲 并致之于法。后以其谅直无私,乃舍之。
xuān dì bēng, liú fǎng zhèng yì děng jiǎo yí zhào, yǐ suí wén dì wèi chéng xiàng fǔ shǎo zhǔ. zhī yí zhī fēi dì zhǐ, jù ér fú cóng. fǎng děng cǎo zhào, shǔ qì, bī zhī yí shǔ. zhī yí lì shēng wèi fǎng děng yuē:" zhǔ shàng shēng xiá, sì zǐ yòu chōng, ā héng zhī rèn, yí zài zōng yīng. fāng jīn xián qī zhī nèi, zhào wáng zuì zhǎng, yǐ qīn yǐ dé, hé yīng zhòng jì. gōng děng bèi shòu cháo ēn, dāng jìn zhōng bào guó, nài hé yī dàn yù yǐ shén qì jiǎ rén! zhī yí yǒu sǐ ér yǐ, bù néng wū wǎng xiān dì." yú shì fǎng děng zhī bù kě qū, nǎi dài zhī yí shǔ ér xíng zhī. suí wén dì hòu suǒ fú xǐ, zhī yí yòu zhèng sè yuē:" cǐ tiān zǐ zhī wù, zì yǒu zhǔ zhě, zǎi xiàng hé gù suǒ zhī?" yú shì wén dì dà nù, mìng yǐn chū, jiāng lù zhī. rán yǐ qí rén wàng, nǎi zhǐ. chū wèi xī jiāng jùn shǒu.
宣帝崩,刘昉、郑译等矫遗诏,以隋文帝为丞相辅少主。之仪知非帝旨,拒而 弗从。昉等草诏,署讫,逼之仪署。之仪厉声谓昉等曰:“主上升遐,嗣子幼冲, 阿衡之任,宜在宗英。方今贤戚之内,赵王最长,以亲以德,合膺重寄。公等备受 朝恩,当尽忠报国,柰何一旦欲以神器假人!之仪有死而已,不能诬罔先帝。”于 是昉等知不可屈,乃代之仪署而行之。隋文帝后索符玺,之仪又正色曰:“此天子 之物,自有主者,宰相何故索之?”于是文帝大怒,命引出,将戮之。然以其人望, 乃止。出为西疆郡守。
jí jiàn jí, zhào zhēng hái jīng shī, jìn jué xīn yě jùn gōng. kāi huáng wǔ nián, bài jí zhōu cì shǐ. zài zhōu qīng jìng, yí xià yuè zhī. míng nián dài hái, suì yōu yóu bù shì. shí nián zhēng yuè, zhī yí lì rù cháo. wén dì wàng ér shí zhī, mìng yǐn zhì yù zuò, wèi zhī yuē:" jiàn wēi shòu mìng, lín dà jié ér bù kě duó. gǔ rén suǒ nán, hé yǐ jiā qīng." nǎi cì qián shí wàn mǐ yī bǎi shí. shí yī nián zú. yǒu wén jí shí juǎn, xíng yú shì.
及践极,诏征还京师,进爵新野郡公。开皇五年,拜集州刺史。在州清静,夷 夏悦之。明年代还,遂优游不仕。十年正月,之仪例入朝。文帝望而识之,命引至 御坐,谓之曰:“见危授命,临大节而不可夺。古人所难,何以加卿。”乃赐钱十 万、米一百石。十一年卒。有《文集》十卷,行于世。
yú shì jī, zì mào shì, kuài jī yú yáo rén yě. fù lì, nán shǐ yǒu chuán. shì jī yòu tián jìng, xǐ yùn bù xíng yú sè, bó xué yǒu gāo cái, jiān shàn cǎo lì. chén zhōng shū lìng kǒng huàn jiàn ér tàn yuē:" nán jīn zhī guì, shǔ zài sī rén." shǎo fù xú líng wén qí míng, zhào zhī, shì jī bù wǎng. hòu yīn gōng huì, líng yī jiàn ér qí zhī, gù cháo shì yuē:" dāng jīn pān lù yě." yīn yǐ dì nǚ qī yān. shì chén, lèi qiān shàng shū zuǒ chéng. chén zhǔ cháng yú mò fǔ shān xiào liè, lìng shì jī wèi jiǎng wǔ fù, yú zuò zòu zhī. chén zhǔ jiā zhī, cì mǎ yī pǐ.
虞世基,字懋世,会稽余姚人也。父荔,《南史》有传。世基幼恬静,喜愠不 形于色,博学有高才,兼善草隶。陈中书令孔奂见而叹曰:“南金之贵,属在斯人。” 少傅徐陵闻其名,召之,世基不往。后因公会,陵一见而奇之,顾朝士曰:“当今 潘、陆也。”因以弟女妻焉。仕陈,累迁尚书左丞。陈主尝于莫府山校猎,令世基 为《讲武赋》,于坐奏之。陈主嘉之,赐马一匹。
jí chén miè, rù suí wèi tōng zhí láng, zhí nèi shǐ shěng. pín wú chǎn yè, měi yōng shū yǎng qīn, yàng yàng bù píng. cháng wèi wǔ yán shī yǐ jiàn qíng, wén lǐ xin qī qiè, shì yǐ wéi gōng, zuò zhě wú bù yín yǒng. wèi jǐ bài nèi shǐ shè rén. yáng dì jí wèi, gù yù mí lóng. mì shū jiān hé dōng liǔ gù yán, bó xué yǒu cái, hǎn suǒ tuī xiè, zhì shì yǔ shì jī xiāng jiàn, tàn yuē: " hǎi nèi dāng gòng tuī cǐ yī rén, fēi wú chái suǒ jí yě." é qiān nèi shǐ shì láng. yǐ mǔ yōu qù zhí, āi huǐ gǔ lì. yǒu zhào qǐ lìng shì shì. bài jiàn zhī rì, dài bù néng qǐ, lìng zuǒ yòu fú zhī. āi qí léi jí, zhào lìng jìn ròu. shì jī shí, zhé bēi gěng bù néng xià jīn. dì shǐ wèi yuē:" fāng xiāng wěi rèn, yí wèi guó xī shēn." qián hòu dūn quàn zhě shù yǐ. dì zhòng qí cái, qīn lǐ yú hòu, zhuān diǎn jī mì, yǔ nà yán sū wēi zuǒ yì wèi dà jiàng jūn yǔ wén shù huáng mén shì láng péi jǔ yù shǐ dài fū péi yùn děng cān zhǎng cháo zhèng. shí tiān xià duō shì, sì fāng biǎo zòu, rì yǒu bǎi shù. dì fāng níng zhòng, shì bù tíng jué. rù gé zhī hòu, shǐ zhào shì jī kǒu shòu jié dù. shì jī zhì shěng, fāng wèi chì shū, rì dàn bǎi zhǐ, wú suǒ yí móu. liáo dōng zhī yì, jìn wèi jīn zǐ guāng lù dài fu. hòu cóng xìng yàn mén, wèi tū jué suǒ wéi. zhàn shì duō bài. shì jī quàn dì wèi shǎng gé, qīn zì fǔ xún, nǎi xià zhào tíng liáo dōng shì. dì cóng zhī, shī nǎi fù zhèn. jí wéi jiě, xūn gé bù xíng, yòu xià fá liáo zhī zhào, yóu shì yán qí zhà zhòng, cháo yě lí xīn. dì xìng jiāng dū, cì gǒng xiàn, shì jī yǐ dào zéi rì shèng, qǐng fā bīng tún luò kǒu cāng, yǐ bèi bù yú. dì bù cóng, dàn dá yún:" qīng shì shū shēng, dìng yóu kuāng qiè." yú shí tiān xià dà luàn, shì jī zhī dì bù kě jiàn zhèng, yòu yǐ gāo jiǒng zhāng héng děng xiāng jì zhū lù, jù huò jí jǐ, suī jū jìn shì, wéi chǎn qǔ róng, bù gǎn wǔ yì. dào zéi rì shén, jùn xiàn duō méi, shì jī zhī dì è shù wén zhī, hòu yǒu gào bài zhě, nǎi yì sǔn biǎo zhuàng, bù yǐ shí wén. shì hòu wài jiān yǒu biàn, dì fú zhī zhī yě. cháng qiǎn tài pú qīng yáng yì chén bǔ dào hé běi, jiàng zéi shù shí wàn, liè zhuàng shàng wén. dì tàn yuē:" wǒ chū bù wén zéi dùn rú cǐ, yì chén liè jiàng zéi hé duō yě?" shì jī yuē: " shǔ qiè suī duō, wèi zú wèi lǜ. yì chén kè zhī, yōng bīng bù shǎo, jiǔ zài kǔn wài, cǐ zuì fēi yí." dì yuē: " qīng yán shì yě." jù zhuī yì chén, fàng qí bīng sàn. yòu yuè wáng dòng qiǎn tài cháng chéng yuán shàn dá jiān xíng zéi zhōng, yì jiāng dū zòu shì, chēng:" lǐ mì yǒu zhòng shù wàn, wéi bī jīng dū. zéi jù luò kǒu cāng, chéng nèi wú shí. ruò bì xià sù hái, wū hé bì sàn. bù rán zhě, dōng dōu jué méi." yīn xū xī wū yè, dì wèi gǎi róng. shì jī jiàn dì sè yōu, jìn yuē: " yuè wáng nián xiǎo, cǐ bèi kuáng zhī. ruò rú suǒ yán, shàn dá hé yuán dé zhì?" dì bó rán nù yuē:" shàn dá xiǎo rén, gǎn tíng rǔ wǒ!" yīn shǐ jīng zéi zhōng, xiàng dōng yáng cuī yùn. shàn dá suì wèi qún dào suǒ shā. cǐ hòu wài rén dù kǒu, mò gǎn yǐ zéi wén zòu.
及陈灭,入隋为通直郎,直内史省。贫无产业,每佣书养亲,怏怏不平。尝为 五言诗以见情,文理忄妻切,世以为工,作者无不吟咏。未几拜内史舍人。炀帝即 位,顾遇弥隆。秘书监河东柳顾言,博学有才,罕所推谢,至是与世基相见,叹曰: “海内当共推此一人,非吾侪所及也。”俄迁内史侍郎。以母忧去职,哀毁骨立。 有诏起令视事。拜见之日,殆不能起,令左右扶之。哀其羸瘠,诏令进肉。世基食, 辄悲哽不能下筋。帝使谓曰:“方相委任,宜为国惜身。”前后敦劝者数矣。帝重 其才,亲礼逾厚,专典机密,与纳言苏威、左翊卫大将军宇文述、黄门侍郎裴矩、 御史大夫裴蕴等参掌朝政。时天下多事,四方表奏,日有百数。帝方凝重,事不廷 决。入阁之后,始召世基口授节度。世基至省,方为敕书,日旦百纸,无所遗缪。 辽东之役,进位金紫光禄大夫。后从幸雁门,为突厥所围。战士多败。世基劝帝为 赏格,亲自抚循,乃下诏停辽东事。帝从之,师乃复振。及围解,勋格不行,又下 伐辽之诏,由是言其诈众,朝野离心。帝幸江都,次巩县,世基以盗贼日盛,请发 兵屯洛口仓,以备不虞。帝不从,但答云:“卿是书生,定犹恇怯。”于时天下大 乱,世基知帝不可谏正,又以高颎、张衡等相继诛戮,惧祸及己,虽居近侍,唯谄 取容,不敢忤意。盗贼日甚,郡县多没,世基知帝恶数闻之,后有告败者,乃抑损 表状,不以实闻。是后外间有变,帝弗之知也。尝遣太仆卿杨义臣捕盗河北,降贼 数十万,列状上闻。帝叹曰:“我初不闻贼顿如此,义臣列降贼何多也?”世基曰: “鼠窃虽多,未足为虑。义臣克之,拥兵不少,久在阃外,此最非宜。”帝曰: “卿言是也。”遽追义臣,放其兵散。又越王侗遣太常丞元善达间行贼中,诣江都 奏事,称:“李密有众数万,围逼京都。贼据洛口仓,城内无食。若陛下速还,乌 合必散。不然者,东都决没。”因歔欷呜咽,帝为改容。世基见帝色忧,进曰: “越王年小,此辈诳之。若如所言,善达何缘得至?”帝勃然怒曰:“善达小人, 敢廷辱我!”因使经贼中,向东阳催运。善达遂为群盗所杀。此后外人杜口,莫敢 以贼闻奏。
shì jī qì mào shěn shěn, yán duō hé yì, shì yǐ tè jiàn qīn ài, cháo chén wú yǔ wéi bǐ. qí jì shì sūn shì, xìng jiāo yín, shì jī huò zhī, zì yì shē mí, diāo shì qì fú, wú fù sù shì zhī fēng. sūn fù xié qián fū zǐ xià hóu yǎn rù shì jī shě, ér wán bǐ wú lài, wèi qí jù liǎn, yù guān mài yù, huì lù gōng xíng, qí mén rú shì, jīn bǎo yíng jī. qí dì shì nán sù guó shì, ér qīng pín bù lì, wèi zēng yǒu suǒ shàn. yóu shì wèi lùn zhě suǒ jī. cháo yě xián gòng jí yuàn. yǔ wén huà jí zhī shì nì yě, shì jī nǎi jiàn hài.
世基气貌沈审,言多合意,是以特见亲爱,朝臣无与为比。其继室孙氏,性骄 淫,世基惑之,恣意奢靡,雕饰器服,无复素士之风。孙复携前夫子夏侯俨入世基 舍,而顽鄙无赖,为其聚敛,鬻官卖狱,贿赂公行,其门如市,金宝盈积。其弟世 南素国士,而清贫不立,未曾有所赡。由是为论者所讥。朝野咸共疾怨。宇文化及 之弑逆也,世基乃见害。
zhǎng zǐ sù, hào xué cái yì, shí rén chēng yǒu jiā fēng. ruò guàn zǎo méi.
长子肃,好学才艺,时人称有家风。弱冠早没。
sù dì xī, dà yè mò wèi fú xǐ láng. cì zǐ róu huì, bìng xuān yì láng. huà jí jiāng luàn zhī xī, zōng rén yú jí zhī ér gào xī yuē:" shì shì yǐ rán, wú jiāng jì qīng nán dù, qiě dé miǎn huò, tóng sǐ hé yì." xī yuē:" qì fù bèi jūn, qiú shēng hé dì, gǎn zūn zhī huái, zì cǐ jué yǐ." jí nán zuò, xiōng dì jìng qǐng xiān sǐ, xíng xíng rén xiān shì jī shā zhī.
肃弟熙,大业末为符玺郎。次子柔、晦,并宣义郎。化及将乱之夕,宗人虞伋 知而告熙曰:“事势已然,吾将济卿南度,且得免祸,同死何益。”熙曰:“弃父 背君,求生何地,感尊之怀,自此诀矣。”及难作,兄弟竞请先死,行刑人先世基 杀之。
liǔ qiǎo yán, zì gù yán, hé dōng rén yě. shì shì jiāng nán, jū xiāng yáng. zǔ tán, nán shǐ yǒu chuán. qiǎo yán shǎo cōng mǐn, jiě zhǔ wén, hǎo dú shū, suǒ lǎn jiāng wàn juǎn. shì liáng, wèi zhù zuò zuǒ láng. hòu xiāo chá jù jīng zhōu, yǐ wèi shì zhōng, lǐng guó zǐ jì jiǔ lì bù shàng shū. jí liáng guó fèi, bài kāi fǔ, wèi nèi shǐ shì láng. yǐ wú lì gàn, zhuǎn jìn wáng zī yì cān jūn. wáng hǎo wén yǎ, zhāo yǐn cái xué zhī shì zhū gě yǐng yú shì nán wáng zhòu zhū chàng děng bǎi yú rén yǐ chōng xué shì, ér qiǎo yán wèi zhī guān. wáng yǐ shī yǒu chù zhī, měi yǒu wén shén, bì lìng qí rùn sè, rán hòu shì rén. cháng cháo jīng hái, zuò guī fān fù, mìng qiǎo yán wèi xù, cí shén diǎn lì. chū wáng zhǔ wén, xiào yǔ xìn tǐ, jí jiàn qiǎo yán hòu, wén tǐ suì biàn.
柳{巧言},字顾言,河东人也。世仕江南,居襄阳。祖惔,《南史》有传。{巧 言}少聪敏,解属文,好读书,所览将万卷。仕梁,为著作佐郎。后萧察据荆州,以 为侍中,领国子祭酒、吏部尚书。及梁国废,拜开府,为内史侍郎。以无吏干,转 晋王谘议参军。王好文雅,招引才学之士诸葛颍、虞世南、王胄、硃瑒等百余人以 充学士,而{巧言}为之冠。王以师友处之,每有文什,必令其润色,然后示人。尝 朝京还,作《归籓赋》,命{巧言}为序,词甚典丽。初王属文,效庾信体,及见{巧 言}后,文体遂变。
rén shòu chū, yǐn wèi dōng gōng xué shì, jiā tōng zhí sàn qí cháng shì, jiǎn jiào xiǎn mǎ, shén jiàn qīn zhòng. měi zhào rù wò nèi, yǔ zhī yàn xuè. qiǎo yán yóu jùn biàn, duō zài shì cóng, yǒu suǒ gù wèn, yìng dá rú xiǎng. xìng shì jiǔ, yán zá fěi xié. yóu shì mí wèi tài zǐ suǒ qīn xiá. yǐ qí hǎo nèi diǎn, lìng zhuàn fǎ huá xuán zōng, wèi èr shí juǎn shàng zhī. tài zǐ dà yuè, shǎng cì yōu qià, chái bèi mò bǐ.
仁寿初,引为东宫学士,加通直散骑常侍,检校洗马,甚见亲重。每召入卧内, 与之宴谑。{巧言}尤俊辩,多在侍从,有所顾问,应答如响。性嗜酒,言杂诽谐。 由是弥为太子所亲狎。以其好内典,令撰《法华玄宗》,为二十卷上之。太子大悦, 赏赐优洽,侪辈莫比。
yáng dì sì wèi, bài mì shū jiān, fēng hàn nán xiàn gōng. dì tuì cháo hòu, biàn mìng rù wèn, yán yàn fěng dú, zhōng rì ér bà. cháng měi yǔ pín hòu duì jiǔ, shí féng xìng huì, zhé qiǎn mìng zhī zhì, yǔ tóng tà gòng xí, ēn bǐ yǒu péng. dì yóu hèn bù néng yè zhào, nǎi mìng jiàng kè mù wèi ǒu rén, shī jī guān, néng zuò qǐ bài fú, yǐ xiàng qiǎo yán. dì měi yuè xià duì yǐn jiǔ, zhé lìng gōng rén zhì yú zuò, yǔ xiāng chóu zuò, ér wèi huān xiào. cóng xìng yáng zhōu, zú, dì shāng xī zhě jiǔ zhī. zèng dà jiàng jūn, shì yuē kāng.
炀帝嗣位,拜秘书监,封汉南县公。帝退朝后,便命入问,言宴讽读,终日而 罢。常每与嫔后对酒,时逢兴会,辄遣命之至,与同榻共席,恩比友朋。帝犹恨不 能夜召,乃命匠刻木为偶人,施机关,能坐起拜伏,以像{巧言}。帝每月下对饮酒, 辄令宫人置于座,与相酬酢,而为欢笑。从幸扬州,卒,帝伤惜者久之。赠大将军, 谥曰康。
qiǎo yán zhuàn jìn wáng běi fá jì shí wǔ juǎn, yǒu jí shí juǎn xíng yú shì.
{巧言}撰《晋王北伐记》十五卷,有集十卷行于世。
xǔ shàn xīn, zì wù běn, gāo yáng běi xīn chéng rén yě. zǔ mào fù hēng, bìng nán shǐ yǒu chuán. shàn xīn jiǔ suì ér gū, wèi mǔ fàn shì suǒ jū yǎng. yòu cōng míng, yǒu sī lǐ, suǒ wén zhé néng jì, duō wén mò shí, wèi dāng shì suǒ chēng. jiā yǒu jiù shū wàn yú juǎn, jiē biàn tōng shè. shí wǔ jiě zhǔ wén, wèi jiān shàng fù yǒu xú líng, líng dà qí zhī, wèi rén yuē: " cǐ shén tóng yě." tài zǐ zhān shì jiāng zǒng jǔ xiù cái, duì cè gāo dì, shòu dù zhī láng zhōng, bǔ zhuàn shǐ xué shì. zhēn míng èr nián, jiā tōng zhí sàn qí cháng shì pìn suí. yù wén dì fá chén, lǐ chéng ér bù huò fǎn mìng. lèi biǎo qǐng cí, shàng bù xǔ. liú zhí bīn guǎn. jí chén wáng, shàng qiǎn shǐ gào zhī. shàn xīn sù fú hào kū yú xī jiē xià, jí cǎo dōng xiàng, jīng sān rì, chì shū yàn yān. míng rì, yǒu zhào jiù guǎn bài tōng zhí sàn qí cháng shì, cì yī yī xí. shàn xīn kū jǐn āi, rù fáng gǎi fú, fù chū běi miàn lì, chuí tì zài bài shòu zhào. míng rì, nǎi cháo fú qì yú diàn xià, bēi bù néng xìng. shàng gù zuǒ yòu yuē:" wǒ píng chén guó, wéi huò cǐ rén. jì néng huái qí jiù jūn, jí wǒ chéng chén yě." chì yǐ běn guān zhí mén xià shěng, cì wù qiān duàn cǎo mǎ èr shí pǐ. cóng xìng tài shān, hái, shòu yú bù shì láng.
许善心,字务本,高阳北新城人也。祖茂、父亨,并《南史》有传。善心九岁 而孤,为母范氏所鞠养。幼聪明,有思理,所闻辄能记,多闻默识,为当世所称。 家有旧书万余卷,皆遍通涉。十五解属文,为笺上父友徐陵,陵大奇之,谓人曰: “此神童也。”太子詹事江总举秀才,对策高第,授度支郎中,补撰史学士。祯明 二年,加通直散骑常侍聘隋。遇文帝伐陈,礼成而不获反命。累表请辞,上不许。 留絷宾馆。及陈亡,上遣使告之。善心素服号哭于西阶下,藉草东向,经三日,敕 书唁焉。明日,有诏就馆拜通直散骑常侍,赐衣一袭。善心哭尽哀,入房改服,复 出北面立,垂涕再拜受诏。明日,乃朝服泣于殿下,悲不能兴。上顾左右曰:“我 平陈国,唯获此人。既能怀其旧君,即我诚臣也。”敕以本官直门下省,赐物千段、 草马二十匹。从幸太山,还,授虞部侍郎。
shí liù nián, yǒu shén què jiàng yú hán zhāng tà, shàng zhào bǎi guān cì yàn, gào yǐ cǐ ruì. shàn xīn yú zuò qǐng zhǐ bǐ, zhì shén què sòng zòu zhī. shàng shén yuè yuē:" wǒ jiàn shén què, gòng huáng hòu guān zhī. jīn qiě zhào gōng děng rù, shì shù cǐ shì. shàn xīn yú zuò shǐ zhī, jí néng chéng sòng. wén bù jiā diǎn, bǐ bù tíng háo, cháng wén cǐ yán, jīn jiàn qí shì." yīn cì wù èr bǎi duàn. shí qī nián, chú mì shū chéng. shí mì cáng tú jí, shàng duō xiáo luàn. shàn xīn xiào ruǎn xiào xù qī lù, gèng zhì qī lín, gè zǒng xù guān yú piān shǒu. yòu yú bù lù zhī xià míng zuò zhě zhī yì, qū fēn lèi lì yān. yòu zòu zhuī lǐ wén bó lù cóng diǎn děng xué zhě shí xǔ rén, zhèng dìng jīng shǐ cuò miù. rén shòu yuán nián, shè huáng mén shì láng. èr nián, jiā shè tài cháng shǎo qīng, yǔ niú hóng děng yì dìng lǐ yuè, mì shū chéng huáng mén bìng rú gù. sì nián, liú shǒu jīng shī. dì bēng yú rén shòu gōng, yáng dì mì bù fā sāng, xiān yì liú gōng rén, chū chú yán zhōu cì shǐ. féng hàn wáng liàng fǎn, bù zhī rèn. dà yè yuán nián, zhuǎn lǐ bù shì láng, zòu jiàn rú zhě xú wén yuǎn wèi guó zǐ bó shì, bāo kǎi lù dé míng chǔ huī lǔ shì dá zhī bèi, bìng jiā pǐn zhì, shòu wéi xué guān. qí nián, fù nà yán yáng dá wèi jì zhōu dào dà shǐ, yǐ chēng zhǐ, cì wù wǔ bǎi duàn.
十六年,有神雀降于含章闼,上召百官赐宴,告以此瑞。善心于坐请纸笔,制 《神雀颂》奏之。上甚悦曰:“我见神雀,共皇后观之。今且召公等入,适述此事。 善心于坐始知,即能成颂。文不加点,笔不停毫,常闻此言,今见其事。”因赐物 二百段。十七年,除秘书丞。时秘藏图籍,尚多淆乱。善心效阮孝绪《七录》,更 制《七林》,各总叙冠于篇首。又于部录之下明作者之意,区分类例焉。又奏追李 文博、陆从典等学者十许人,正定经史错谬。仁寿元年,摄黄门侍郎。二年,加摄 太常少卿,与牛弘等议定礼乐,秘书丞、黄门并如故。四年,留守京师。帝崩于仁 寿宫,炀帝秘不发丧,先易留宫人,出除岩州刺史。逢汉王谅反,不之任。大业元 年,转礼部侍郎,奏荐儒者徐文远为国子博士,包恺、陆德明、褚徽、鲁世达之辈, 并加品秩,授为学官。其年,副纳言杨达为冀州道大使,以称旨,赐物五百段。
zuǒ wèi dà jiàng jūn yǔ wén shù měi rì jiè běn bù bīng shù shí rén yǐ gōng sī yì, cháng bàn rì ér bà. yù shǐ dài fū liáng pí zòu hé zhī. shàng fāng yǐ fù xīn wěi shù, chū fù fǎ guān tuī, qiān yú rén jiē chēng bèi yì. jīng èr shí yú rì, fǎ guān hòu cì shàng zhǐ, nǎi yán yì bù mǎn rì, qí shù suī duō, bù hé tōng jì, zòng lìng yǒu shí, yì wú zuì. zhū bīng shì wén zhī, gèng yún chū bù bèi yì. shàng yù shì zhī, fù yì xū shí, bǎi liáo xián yì wèi xū. shàn xīn yǐ wéi shù yú zhàng wèi zhī suǒ, chōu bīng sī yì, suī bù mǎn rì, quē yú sù wèi, yǔ cháng yì suǒ bù, qíng zhuàng nǎi shū. yòu bīng duō xià fān, sàn huán běn fǔ, fēn dào zhuī zhì, bù móu tóng cí. jīn dài yī yuè, fāng shǐ fān fù, jiān zhuàng fēn míng, cǐ hé kě shě? sū wēi yáng wāng děng èr shí yú rén tóng shàn xīn yì, qí yú jiē yì miǎn zuì. yáng dì kě miǎn zhě zhī zòu. hòu shù yuè, shù zèn shàn xīn yuē:" chén shū bǎo zú, shàn xīn gòng zhōu luó yú shì jī yuán chōng cài zhēng děng tóng wǎng sòng zàng. shàn xīn wèi jì wén, wèi wèi' bì xià'. gǎn yú jīn rì jiā shū bǎo zūn hào." zhào wèn yǒu shí, zì yuán gǔ lì, shì dé shì, ér shén è zhī. yòu tài shǐ zòu dì jí wèi nián yǔ yáo shí fú hé, shàn xīn yì yǐ guó āi fǔ ěr, bù yí chēng hè. shù fěng yù shǐ hé zhī, zuǒ qiān jǐ shì láng, jiàng pǐn èr děng.
左卫大将军宇文述每日借本部兵数十人以供私役,常半日而罢。御史大夫梁毗 奏劾之。上方以腹心委述,初付法官推,千余人皆称被役。经二十余日,法官候伺 上旨,乃言役不满日,其数虽多,不合通计,纵令有实,亦无罪。诸兵士闻之,更 云初不被役。上欲释之,付议虚实,百僚咸议为虚。善心以为述于仗卫之所,抽兵 私役,虽不满日,阙于宿卫,与常役所部,情状乃殊。又兵多下番,散还本府,分 道追至,不谋同辞。今殆一月,方始翻覆,奸状分明,此何可舍?苏威、杨汪等二 十余人同善心议,其余皆议免罪。炀帝可免者之奏。后数月,述谮善心曰:“陈叔 宝卒,善心共周罗、虞世基、袁充、蔡徵等同往送葬。善心为祭文,谓为‘陛下’。 敢于今日加叔宝尊号。”召问有实,自援古例,事得释,而甚恶之。又太史奏帝即 位年与尧时符合,善心议以国哀甫尔,不宜称贺。述讽御史劾之,左迁给事郎,降 品二等。
sì nián, zhuàn fāng wù zhì, zòu zhī. qī nián, cóng zhì zhuō jùn. dì fāng zì yù róng yǐ dōng tǎo, shàn xīn shàng fēng shì, wǔ zhǐ miǎn guān. qí nián fù zhēng shǒu jǐ shì láng. dì cháng yán jí wén dì shòu mìng zhī fú, yīn wèn guǐ shén zhī shì, chì shàn xīn yǔ cuī zǔ jùn zhuàn líng yì jì shí juǎn.
四年,撰《方物志》,奏之。七年,从至涿郡。帝方自御戎以东讨,善心上封 事,忤旨免官。其年复征守给事郎。帝尝言及文帝受命之符,因问鬼神之事,敕善 心与崔祖浚撰《灵异记》十卷。
chū, shàn xīn fù zhuàn zhe liáng shǐ, wèi jiù ér mò. shàn xīn shù chéng fù zhì, xiū xù jiā shū. qí xù chuán mò shù zhì zuò zhī yì, yuē:
初,善心父撰著《梁史》,未就而殁。善心述成父志,修续家书。其《序传》 末述制作之意,曰:
jǐn àn tài sù jiāng méng, hóng huāng chū pàn. gān yí zī shǐ, chén xiàng suǒ yǐ zhèng shí kūn zài hòu shēng, pǐn wù yú yān bō qì. cān sān cái ér yù dé, xiào èr tǒng ér jiàng líng. yǒu lí rén yān, wèi zhī jūn zhǎng yǒu guì jiàn yǐ, wèi qí zōng jí. bǎo shàng tiān zhī juàn mìng, yīng xià tǔ zhī lè tuī, mò bù zhí tài fāng, zhèn cháng cè, gǎn zhào fēng yún, qū chí yīng jùn. gān gē yī ràng, qǔ zhī yě shū gōng dǐng yù guī fú, chéng zhī yě yī zhì. gé mìng chuàng zhì, zhú sù zhī dào shāo zhāng jì shì jì yán, bǐ mò zhī guān jiàn zhe. yán nóng yǐ wǎng, cún qí míng ér lòu qí jī huáng xuān yǐ lái, huì qí wén ér xiǎn qí zhì. dēng qiū nà lù, jù xùn gào jí diǎn mó guàn mǎo rù fáng, chuán xià zhèng yǔ yīn sì. jì biàn fāng zhèng wèi, lùn shí jì gōng. nán běi zuǒ yòu, jiān sì míng zhī bié táo wù chéng chē, shàn yī jiā zhī chēng. guó è suī huì, jūn jǔ bì shū. gù zéi zǐ luàn chén, tiān xià dà jù, yuán guī míng jìng, zhāo rán kě chá. jí sān jiāo dì xí, wǔ shèng xiāng yán, jù chēng bǎi gǔ zhī wáng, bìng yǐ sì hǎi zì rèn. chóng guāng lèi dé, hé shì wú zāi.
谨按太素将萌,洪荒初判。乾仪资始,辰象所以正时;坤载厚生,品物于焉播 气。参三才而育德,肖二统而降灵。有黎人焉,为之君长;有贵贱矣,为其宗极。 保上天之眷命,膺下土之乐推,莫不执太方,振长策,感召风云,驱驰英俊。干戈 揖让,取之也殊功;鼎玉龟符,成之也一致。革命创制,竹素之道稍彰;纪事记言, 笔墨之官渐著。炎、农以往,存其名而漏其迹;黄、轩以来,晦其文而显其质。登 丘纳麓,具训诰及典谟;贯昴入房,传夏正与殷祀。洎辨方正位,论时计功。南北 左右,兼四名之别;《梼杌》、《乘》车,擅一家之称。国恶虽讳,君举必书。故 贼子乱臣,天下大惧,元龟明镜,昭然可察。及三郊递袭,五胜相沿,俱称百谷之 王,并以四海自任。重光累德,何世无哉。
dǎi yǒu liáng zhī xìng, jūn lín tiān xià, jiāng zuǒ jiàn guó, mò sī wèi shèng. shòu mìng zài yú yī jūn, jì tǒng chuán hū sì zhǔ. kè chāng sì shí bā zài, yú zuò wǔ shí liù nián. wǔ huáng dì chū zì zhū shēng, yuán shēng bǎo lì. zhěng bǎi wáng zhī bì, jiù wàn xìng zhī wēi. fǎn jiāo jì zhī mò liú, dēng shàng huáng zhī dú dào. cháo duō jūn zǐ, yě wú yí xián, lǐ yuè bì bèi, xiàn zhāng xián jǔ, hóng shēn cí yú bù shā, jì dà rěn yú wú xíng. dàng dàng wēi wēi, kě wèi chēng shǒu. shǔ yīn róng rù yǐng, jié hú qīn luò. fèi téng chěn dú, sān jì zhī suǒ wèi wén sǎo dì tāo tiān, yī yuán zhī suǒ jù è. láng miào yǒu xù, jiǎn chéng hú tù zhī chǎng guī bó yǒu yí, suì fū quǎn yáng zhī shǒu. fú shàn jī ér shēn huò, rén yì cún ér guó wáng, qǐ tiān dào yú? qǐ rén shì yú? cháng bié lùn zhī, zài yú xù lùn zhī juǎn.
逮有梁之兴,君临天下,江左建国,莫斯为盛。受命在于一君,继统传乎四主。 克昌四十八载,余祚五十六年。武皇帝出自诸生,爰升宝历。拯百王之弊,救万姓 之危。反浇季之末流,登上皇之独道。朝多君子,野无遗贤,礼乐必备,宪章咸举, 弘深慈于不杀,济大忍于无刑。荡荡巍巍,可为称首。属阴戎入颍,羯胡侵洛。沸 腾墋黩,三季之所未闻;扫地滔天,一元之所巨厄。廊庙有序,翦成狐兔之场;圭 帛有仪,碎夫犬羊之手。福善积而身祸,仁义存而国亡,岂天道欤?岂人事欤?尝 别论之,在于《序论》之卷。
xiān jūn xī zài qián dài, zǎo huái shù zuò, fán zhuàn qí shū wèi wǔ shí juǎn liáng shū jì chuán, suí shì lēi chéng jí quē ér wèi jiù zhě, mù lù zhù wèi yī bǎi bā juǎn. liáng shì jiāo sàng, fén jí xiāo jǐn. zhǒng bì jiē cán, bù zhǔn wú suǒ dào wéi náng tóng huǐ, chén nóng hé yǐ qiú! qín rú jì kēng, xiān wáng zhī dào jiāng zhuì hàn chén tú qǐng, kǒu shòu zhī wén yì jué. suǒ zhuàn zhī shū, yī shí wáng sàn. yǒu chén chū jiàn, zhào wèi shǐ guān, bǔ quē shí yí, xīn shí kǒu sòng, yī jiù mù lù, gèng jiā xiū zhuàn, qiě chéng bǎi juǎn, yǐ yǒu liù zhì wǔ shí bā juǎn shàng mì gé qì.
先君昔在前代,早怀述作,凡撰《齐书》为五十卷;《梁书》纪传,随事勒成 及阙而未就者,目录注为一百八卷。梁室交丧,坟籍销尽。冢壁皆残,不准无所盗; 帷囊同毁,陈农何以求!秦儒既坑,先王之道将坠;汉臣徒请,口授之文亦绝。所 撰之书,一时亡散。有陈初建,诏为史官,补阙拾遗,心识口诵,依旧目录,更加 修撰,且成百卷,已有六帙五十八卷上秘阁讫。
shàn xīn zǎo yīng tú liǎo, fú kè hé xīn, tài jiàn zhī mò, pín kàng biǎo wén, zhì dé zhī chū, méng shòu shǐ rèn. fāng yuàn xiāng sù cǎi fǎng, mén tíng jì lù, fǔ lì ruò cái, yǎng chéng xiān zhì. ér dān zōng shǎo qiáng jìn, xū shì lèi yuán yán, tuì píng wú suǒ jiāo yóu, qī chí bù qiú jìn yì. jiǎ bān sì zhī shū, tú wén qí yǔ gěi wáng yǐn zhī bǐ, wèi jiàn qí rén. jiā yǐ yōng suǒ liáng néng, gū lòu mò xué, cān zhí láng shǔ, jiān zhuàn chén shǐ, zhì cǐ shū yán shí, wèi jí chéng xù. zhēn míng èr nián, yǐ tái láng rù pìn, shǔ běn yì lún fù, tā xiāng bō qiān, xíng rén shī shí, jiāng mìng bù fù. wàng dū tíng ér zhǎng tòng, qiān bié guǎn ér xuán hú. jiā shǐ jiù shū, zài hòu dàng jǐn. jīn zhǐ yǒu liù juǎn huò cún, yòu bìng quē luò shī cì. zì rù jīng yì yǐ qiú, suí jiàn bǔ qì, lüè chéng qī shí juǎn: sì dì jì bā juǎn, hòu fēi yī juàn, sān tài zǐ lù yī juǎn, wèi yī zhì shí juàn zōng shì wáng hóu liè zhuàn yī zhì shí juǎn jù chén liè zhuàn èr zhì èr shí juǎn wài qī chuán yī juàn, xiào dé chuán yī juàn, chéng chén chuán yī juàn, wén yuàn chuán èr juǎn, rú lín chuán èr juǎn, yì rén chuán yī juàn, shù shù chuán yī juàn, fān chén chuán yī juàn, hé yī zhì shí juǎn zhǐ zú chuán yī juǎn, liè nǚ zhuàn yī juàn, quán xìng chuán yī juàn, jié zéi chuán èr juǎn, nì chén chuán èr juǎn, pàn chén chuán èr juǎn, xù chuán lùn shù yī juàn, hé yī zhì shí juǎn. fán chēng shǐ chén zhě jiē xiān jūn suǒ yán, xià chēng míng àn zhě jiē shàn xīn bǔ quē. bié wèi xù lùn yī piān, tuō yú xù chuán zhī mò.
善心早婴荼蓼,弗克荷薪,太建之末,频抗表闻,至德之初,蒙授史任。方愿 缃素采访,门庭记录,俯励弱才,仰成先志。而单宗少强近,虚室类原、颜,退屏 无所交游,栖迟不求进益。假班嗣之书,徒闻其语;给王隐之笔,未见其人。加以 庸琐凉能,孤陋末学,参职郎署,兼撰《陈史》,致此书延时,未即成续。祯明二 年,以台郎入聘,属本邑沦覆,他乡播迁,行人失时,将命不复。望都亭而长恸, 迁别馆而悬壶。家史旧书,在后荡尽。今止有六卷获存,又并缺落失次。自入京邑 以求,随见补葺,略成七十卷:四《帝纪》八卷,《后妃》一卷,三《太子录》一 卷,为一帙十卷;《宗室王侯列传》一帙十卷;《具臣列传》二帙二十卷;《外戚 传》一卷,《孝德传》一卷,《诚臣传》一卷,《文苑传》二卷,《儒林传》二卷, 《逸人传》一卷,《数术传》一卷,《籓臣传》一卷,合一帙十卷;《止足传》一 卷,《列女传》一卷,《权幸传》一卷,《羯贼传》二卷,《逆臣传》二卷,《叛 臣传》二卷,《叙传论述》一卷,合一帙十卷。凡称史臣者皆先君所言,下称名案 者皆善心补阙。别为《叙论》一篇,托于《叙传》之末。
shí nián, yòu cóng zhì huái yuǎn zhèn, jiā shòu cháo sàn dài fū. tū jué wéi yàn mén, shè zuǒ qīn shì wǔ bēn láng jiāng, lǐng jiāng nán bīng sù wèi diàn shěng. jià xìng jiāng dū, zhuī xù qián xūn, shòu tōng yì dài fū, zhào huán běn pǐn, xíng jǐ shì láng.
十年,又从至怀远镇,加授朝散大夫。突厥围雁门,摄左亲侍武贲郎将,领江 南兵宿卫殿省。驾幸江都,追叙前勋,授通议大夫,诏还本品,行给事郎。
shí sì nián, huà jí shì nì zhī rì, suí guān jǐn yì cháo táng yè hè, shàn xīn dú bù zhì. xǔ hóng rén chí gào yuē: " tiān zǐ yǐ bēng, yǔ wén jiāng jūn shè zhèng, hé cháo wén wǔ, mò bù xián jí. tiān dào rén shì, zì yǒu dài zhōng, hé yù shū ér dī huí ruò cǐ?" shàn xīn nù zhī, bù kěn suí qù. hóng rén fǎn zǒu shàng mǎ, qì ér yán yuē:" jiāng jūn yú shū quán wú è yì, hū zì qiú sǐ, qǐ bù tòng zāi!" hái gào táng fèng yì, yǐ zhuàng bái huà jí, qiǎn rén jiù zhái zhí zhì cháo táng. huà jí lìng shì zhī, shàn xīn bù wǔ dǎo ér chū. huà jí mù sòng zhī, yuē:" cǐ dà fù qì." mìng zhuō lái, mà yún: " wǒ hǎo yù fàng nǐ, gǎn rú cǐ bù xùn!" qí dǎng zhé qiān yè, suì hài zhī. jí yuè wáng chēng zhì, zèng zuǒ guāng lù dài fu, fēng gāo yáng xiàn gōng, shì yuē wén jié.
十四年,化及弑逆之日,隋官尽诣朝堂谒贺,善心独不至。许弘仁驰告曰: “天子已崩,宇文将军摄政,合朝文武,莫不咸集。天道人事,自有代终,何预叔 而低徊若此?”善心怒之,不肯随去。弘仁返走上马,泣而言曰:“将军于叔全无 恶意,忽自求死,岂不痛哉!”还告唐奉议,以状白化及,遣人就宅执至朝堂。化 及令释之,善心不舞蹈而出。化及目送之,曰:“此大负气。”命捉来,骂云: “我好欲放你,敢如此不逊!”其党辄牵曳,遂害之。及越王称制,赠左光禄大夫, 封高阳县公,谥曰文节。
shàn xīn mǔ fàn shì, liáng tài zǐ zhōng shè rén xiào cái zhī nǚ yě. shǎo guǎ, yǎng gū, bó xué yǒu gāo jié. suí wén dì zhī zhī, chì shàng shí měi xiàn shí xīn, cháng qiǎn fēn cì. cháng zhào fàn rù nèi, shì huáng hòu jiǎng dú. fēng yǒng lè jùn jūn. jí shàn xīn yù huò, fàn shì jiǔ shí yǒu èr, lín sàng bù kū, fǔ jiù yuē:" néng sǐ guó nàn, wǒ yǒu ér yǐ." yīn wò bù shí, hòu shí yú rì yì zhōng.
善心母范氏,梁太子中舍人孝才之女也。少寡,养孤,博学有高节。隋文帝知 之,敕尚食每献时新,常遣分赐。尝诏范入内,侍皇后讲读。封永乐郡君。及善心 遇祸,范氏九十有二,临丧不哭,抚柩曰:“能死国难,我有兒矣。”因卧不食, 后十余日亦终。
lǐ wén bó, bó líng rén. xìng zhēn jiè gěng zhí, hào xué bù juàn. zhì yú jiào yì míng lǐ, tè suǒ liú xīn. měi dú shū zhì ān wēi dé shī, zhōng chén liè shì, wèi cháng bù fǎn fù yín wán. kāi huáng zhōng, wèi yǔ qí wèi. tè wèi lì bù shì láng xuē dào héng suǒ zhī, héng lìng zài shì wéi zhōng, pī jiǎn shū shǐ, bìng chá jǐ xíng shì. ruò yù zhèng jiào shàn shì, jí chāo zhuàn jì lù, rú xuǎn yòng shū miù, jí wěi zhī zāng pǐ. dào héng měi dé qí yǔ, mò bù xīn rán cóng zhī.
李文博,博陵人。性贞介鲠直,好学不倦。至于教义名理,特所留心。每读书 至安危得失,忠臣烈士,未尝不反覆吟玩。开皇中,为羽骑尉。特为吏部侍郎薛道 衡所知,恆令在事帷中,披检书史,并察己行事。若遇政教善事,即抄撰记录, 如选用疏谬,即委之臧否。道衡每得其语,莫不忻然从之。
hòu zhí mì shū nèi xǐng, diǎn xiào qún jí. shǒu dào jū pín, yàn rú yě. suī yī shí fá jué. ér qīng cāo yù lì, bù wàng tōng bīn kè, héng yǐ lǐ fǎ zì chǔ, chái bèi mò bù jìng yān. dào héng zhī qí pín, měi yán yú jiā, gěi yǐ zī fèi. wén bó shāng lüè gǔ jīn zhèng jiào dé shī, rú zhǐ zhū zhǎng. rán wú lì gàn. shāo qiān jiào shū láng, chū wèi xiàn chéng, suì dé xià kǎo, shù suì bù tiáo. dào héng wèi sī lì dài fū, yù zhī dōng dōu shàng shū shěng, shén jiē mǐn zhī, zòu wèi cóng shì. yīn wèi qí wáng sī mǎ lǐ gāng yuē:" jīn rì suì yù wén bó, dé zòu yòng zhī." yǐ wéi huān xiào. qí jiàn shǎng zhī yīn rú cǐ.
后直秘书内省,典校群籍。守道居贫,晏如也。虽衣食乏绝。而清操愈厉,不 妄通宾客,恆以礼法自处,侪辈莫不敬焉。道衡知其贫,每延于家,给以资费。文 博商略古今政教得失,如指诸掌。然无吏干。稍迁校书郎,出为县丞,遂得下考, 数岁不调。道衡为司隶大夫,遇之东都尚书省,甚嗟愍之,奏为从事。因谓齐王司 马李纲曰:“今日遂遇文博,得奏用之。”以为欢笑。其见赏知音如此。
zài luò xià, céng yì fáng xuán líng, xiāng sòng chū qú lù. xuán líng wèi yuē:" gōng shēng píng zhì shàng, wéi zài zhèng zhí. jīn jì dé wèi cóng shì, gù yīng yǒu huì sù xīn. bǐ lái jī zhuó yáng qīng, suǒ wéi duō shǎo?" wén bó suì fèn bì lì shēng yuē: " fū qīng qí liú zhě bì jié qí yuán, zhèng qí mò zhě xū duān qí běn. jīn zhèng yuán hùn luàn, suī rì miǎn shí tān jùn shǒu, yì hé suǒ yì!" qí shuài zhí jí è, bù zhī jì huì, jiē rú cǐ lèi. shí cháo zhèng jìn huài, rén duō zāng huì, wéi wén bó bù gǎi qí cāo. lùn zhě yǐ cǐ guì zhī. zāo luàn bō qiān, bù zhī suǒ zhōng.
在洛下,曾诣房玄龄,相送出衢路。玄龄谓曰:“公生平志尚,唯在正直。今 既得为从事,故应有会素心。比来激浊扬清,所为多少?”文博遂奋臂厉声曰: “夫清其流者必洁其源,正其末者须端其本。今政源混乱,虽日免十贪郡守,亦何 所益!”其率直疾恶,不知忌讳,皆如此类。时朝政浸坏,人多赃贿,唯文博不改 其操。论者以此贵之。遭乱播迁,不知所终。
chū, wén bó zài nèi xǐng jiào shū, yú shì jī zi yì zài qí nèi, shèng shì róng fú ér wèi yǒu suǒ zhī. wén bó yīn cóng róng wèn zhī nián jì, dá yún shí bā. wén bó nǎi wèi yuē:" xī jiǎ yì dāng cǐ zhī nián, yì lùn hé shì? jūn jīn tú shì yí róng, yù hé wéi zhě?" yòu qín xiào wáng fēi shēng nán, wén dì dà xǐ, bān cì qún guān gè yǒu chà. wén bó jiā dào lǚ kōng, rén wèi qí yuè shǎng. nǎi yún:" shǎng fá zhī shè, gōng guò suǒ guī. jīn wáng fēi shēng nán, yú qún guān hé shì, nǎi wàng shòu shǎng yě!" qí xún míng zé shí, lù guò jì gōng, bì shǐ shǎng fá bù làn, gōng guò wú yǐn jiē ěr.
初,文博在内省校书,虞世基子亦在其内,盛饰容服而未有所知。文博因从容 问之年纪,答云十八。文博乃谓曰:“昔贾谊当此之年,议论何事?君今徒事仪容, 欲何为者?”又秦孝王妃生男,文帝大喜,颁赐群官各有差。文博家道屡空,人谓 其悦赏。乃云:“赏罚之设,功过所归。今王妃生男,于群官何事,乃妄受赏也!” 其循名责实,录过计功,必使赏罚不滥,功过无隐皆尔。
wén bó běn wèi jīng xué, hòu dú shǐ shū, yú zhū zǐ jí lùn, yóu suǒ gāi qià. xìng zhǎng yì lùn, yì shàn zhǔ wén. zhe zhèng dào jí shí juǎn, dà xíng yú shì.
文博本为经学,后读史书,于诸子及论,尤所该洽。性长议论,亦善属文。著 《政道集》十卷,大行于世。
kāi huáng zhōng, yòu yǒu wèi jùn hóu bái, zì jūn sù, hào xué yǒu jié cái, xìng huá jī, yóu biàn jùn. jǔ xiù cái, wèi rú lín láng. tōng tuì bù chí wēi yí, hǎo wèi pái xié zá shuō. rén duō ài xiá zhī, suǒ zài chù, guān zhě rú shì. yáng sù shén xiá zhī. sù cháng yǔ niú hóng tuì cháo, bái wèi sù yuē:" rì zhī xī yǐ." sù dà xiào yuē:" yǐ wǒ wèi' niú yáng xià lái' xié!" wén dì wén qí míng, zhào yǔ yǔ, yuè zhī, lìng yú mì shū xiū guó shǐ. měi jiāng zhuó yòng, zhé yuē" bái bù shèng guān' ér zhǐ. hòu gěi wǔ pǐn shí, yuè yú ér sǐ. shí rén shāng qí bó mìng. zhe jīng yì jì shí wǔ juǎn, xíng yú shì.
开皇中,又有魏郡侯白,字君素,好学有捷才,性滑稽,尤辩俊。举秀才,为 儒林郎。通侻不持威仪,好为俳谐杂说。人多爱狎之,所在处,观者如市。杨素甚 狎之。素尝与牛弘退朝,白谓素曰:“日之夕矣。”素大笑曰:“以我为‘牛羊下 来’邪!”文帝闻其名,召与语,悦之,令于秘书修国史。每将擢用,辄曰“白不 胜官’而止。后给五品食,月余而死。时人伤其薄命。著《旌异记》十五卷,行于 世。
míng kè ràng, zì hóng dào, píng yuán gé rén yě. shì shì jiāng zuǒ. zǔ sēng shào fù shān bīn, bìng nán shǐ yǒu chuán. kè ràng shǎo rú yǎ, shàn tán lùn, bó shè shū shǐ, suǒ lǎn jiāng wàn juǎn, sān lǐ lún yǔ, yóu suǒ yán jīng, guī cè lì xiàng, xián dé qí yào. nián shí sì, shì hè xiāng dōng wáng fǎ cáo cān jūn. shí shè rén zhū yì zài yí xián táng jiǎng lǎo zi, kè ràng yù yān. táng biān yǒu xiū zhú, yì lìng kè ràng yǒng zhī. kè ràng lǎn bǐ zhé chéng, zú zhāng yuē:" fēi jūn duō ài shǎng, shuí guì cǐ zhēn xīn?" yì shén qí zhī. shì liáng, wèi zhōng shū shì láng. liáng miè, guī cháng ān, yǐn wèi lín zhǐ diàn xué shì. zhōu wǔ dì jí wèi, wèi lù mén xué shì, lìng yǔ tài shǐ guān shǔ zhèng dìng xīn lì. lèi qiān sī diào dài fū, cì jué lì chéng xiàn bó. suí wén dì shòu shàn, wèi lǜ gèng lìng, jìn jué wèi hóu. tài zǐ yǐ shī dào chù zhī, ēn lǐ shén hòu, měi yǒu sì fāng zhēn wèi, zhé yǐ cì zhī. shí dōng gōng shèng zhēng tiān xià cái xué shì. zhì yú bó wù qià wén, jiē chū qí xià. zhào yǔ tài cháng niú hóng děng xiū lǐ yì lè. dāng cháo diǎn gù, duō suǒ cái zhèng. yǐ jí qù guān, jiā tōng zhí sàn qí cháng shì, zú. shàng shén xī zhī, èr gōng zèng fù shén hòu.
明克让,字弘道,平原鬲人也。世仕江左。祖僧绍、父山宾,并《南史》有传。 克让少儒雅,善谈论,博涉书史,所览将万卷,《三礼》、《论语》,尤所研精, 龟策历象,咸得其要。年十四,释褐湘东王法曹参军。时舍人硃异在仪贤堂讲《老 子》,克让预焉。堂边有修竹,异令克让咏之。克让揽笔辄成,卒章曰:“非君多 爱赏,谁贵此贞心?”异甚奇之。仕梁,位中书侍郎。梁灭,归长安,引为麟趾殿 学士。周武帝即位,为露门学士,令与太史官属正定新历。累迁司调大夫,赐爵历 城县伯。隋文帝受禅,位率更令,进爵为侯。太子以师道处之,恩礼甚厚,每有四 方珍味,辄以赐之。时东宫盛征天下才学士。至于博物洽闻,皆出其下。诏与太常 牛弘等修礼议乐。当朝典故,多所裁正。以疾去官,加通直散骑常侍,卒。上甚惜 之,二宫赠赙甚厚。
suǒ zhe xiào jīng yì shū yī bù, gǔ jīn dì dài jì yī juàn, wén lèi sì juǎn, xù míng sēng jì yī juàn, jí èr shí juǎn.
所著《孝经义疏》一部,《古今帝代记》一卷,《文类》四卷,《续名僧记》 一卷,集二十卷。
zi yú qìng, wèi sī mén láng. yuè wáng dòng chēng zhì, wèi guó zǐ jì jiǔ.
子余庆,位司门郎。越王侗称制,为国子祭酒。
kè ràng shū shǎo xiá, bó shè qún shū, yǒu cí zǎo. shì liáng, wèi dōu guān shàng shū. rù qí, shèn wéi míng liú wáng yuán jǐng yáng xiū zhī děng suǒ lǐ. huáng jiàn zhōng, bài zhōng shù zǐ. zú, zèng zhōng shū lìng yáng zhōu sī mǎ.
克让叔少遐,博涉群书,有词藻。仕梁,位都官尚书。入齐,甚为名流王元景、 阳休之等所礼。皇建中,拜中庶子。卒,赠中书令、扬州司马。
liú zhēn, zì xuān zhì, pèi guó xiāng rén yě. fù xiǎn, nán shǐ yǒu chuán. zhēn nián shí bā, jǔ xiù cái, wèi shào líng wáng dōng gé jì jiǔ. yuán dì shí, qiān zhōng shū shè rén. jiāng líng píng, guī wèi wèi zhōng shū shì láng. zhōu zhǒng zǎi yǔ wén hù pì wèi zhōng wài fǔ jì shì, jūn shū yǔ xí, duō chéng qí shǒu. hòu wèi lù mén xué shì, shòu dà dū dū, fēng ráo yáng xiàn zi. lì lán tián lìng jī bó xià dài fū. suí wén dì shòu shàn, jìn wèi yí tóng sān sī. zuǒ pú yè gāo jiǒng zhī fá chén yě, yǐ zhēn suí jūn zhǔ wén hàn, jìn jué wèi bó. huáng tài zǐ yǒng yǐn wéi xué shì, shén qīn xiá zhī.
刘臻,字宣挚,沛国相人也。父显,《南史》有传。臻年十八,举秀才,为邵 陵王东阁祭酒。元帝时,迁中书舍人。江陵平,归魏为中书侍郎。周冢宰宇文护辟 为中外府记室,军书羽檄,多成其手。后为露门学士,授大都督,封饶阳县子。历 蓝田令、畿伯下大夫。隋文帝受禅,进位仪同三司。左仆射高颎之伐陈也,以臻随 军主文翰,进爵为伯。皇太子勇引为学士,甚亲狎之。
zhēn wú lì gàn, yòu xìng hū huǎng, dān jīng tán sī. zhì yú shì shì, duō suǒ yí wàng. yǒu liú nè zhě, yì rèn yí tóng, jù wèi tài zǐ xué shì, qíng hǎo shén mì. zhēn zhù chéng nán, nè zhù chéng dōng. zhēn cháng yù xún nè, wèi cóng zhě yuē:" rǔ zhī liú yí tóng jiā hū?" cóng zhě bù zhī xún nè, wèi zhēn huán jiā, yīn dá yuē:" zhī." yú shì yǐn zhī ér qù. jì kòu mén, zhēn shàng wèi wù, wèi zhì nè jiā, nǎi jù ān dà hū yuē:" liú yí tóng kě chū yǐ." qí zi yíng mén, zhēn jīng yuē: " rǔ yì lái xié?" qí zi dá yuē:" cǐ shì dà rén jiā." yú shì gù miǎn jiǔ zhī, nǎi wù, chì cóng zhě:" rǔ dà wú yì, wú yù zào liú nè ěr!" xìng hǎo dàn xiǎn, yǐ yīn tóng fù huì, hū wèi biǎn luó, qí shū fàng duō cǐ lèi yě.
臻无吏干,又性惚怳,耽经覃思。至于世事,多所遗忘。有刘讷者,亦任仪同, 俱为太子学士,情好甚密。臻住城南,讷住城东。臻尝欲寻讷,谓从者曰:“汝知 刘仪同家乎?”从者不知寻讷,谓臻还家,因答曰:“知。”于是引之而去。既扣 门,臻尚未悟,谓至讷家,乃据鞍大呼曰:“刘仪同可出矣。”其子迎门,臻惊曰: “汝亦来邪?”其子答曰:“此是大人家。”于是顾眄久之,乃悟,叱从者:“汝 大无意,吾欲造刘讷耳!”性好啖蚬,以音同父讳,呼为扁螺,其疏放多此类也。
jīng yú liǎng hàn shū, shí rén chēng wéi hàn shèng. kāi huáng shí bā nián, zú. yǒu jí shí juǎn, xíng yú shì.
精于两《汉书》,时人称为《汉》圣。开皇十八年,卒。有集十卷,行于世。
zhū gě yǐng, zì hàn, dān yáng jiàn kāng rén yě. zǔ quán, liáng líng líng tài shǒu. fù guī, yì yáng tài shǒu. yǐng nián shí bā néng zhǔ wén, qǐ jiā shào líng wáng cān jūn shì, zhuǎn jì shì. hóu jǐng zhī luàn, bēn qí, lì xué shì tài zǐ shè rén. zhōu shì píng qí, bù dé diào, dù mén bù chū zhě shí yú nián. xí yì tú wěi cāng yǎ zhuāng lǎo pō dé qí yào, qīng biàn yǒu jùn cái. jìn wáng guǎng sù wén qí míng, yǐn wèi cān jūn shì, zhuǎn jì shì. jí wáng wèi tài zi, chú yào cáng láng.
诸葛颍,字汉,丹杨建康人也。祖铨,梁零陵太守。父规,义阳太守。颍年十 八能属文,起家邵陵王参军事,转记室。侯景之乱,奔齐,历学士、太子舍人。周 氏平齐,不得调,杜门不出者十余年。习《易》、《图纬》、《苍》《雅》、《庄》 《老》颇得其要,清辩有俊才。晋王广素闻其名,引为参军事,转记室。及王为太 子,除药藏郎。
yáng dì jí wèi, qiān zhù zuò láng, shén jiàn qīn xìng, chū rù wò nèi. dì měi cì zhī qū yàn, zhé yǔ huáng hòu pín yù lián xí gòng tà. yǐng yīn jiàn xì, duō suǒ zèn huǐ, shì yǐ shí rén wèi zhī" yě gé". hòu lù ēn jiù, shòu cháo sàn dài fū. dì cháng cì yǐng shī, qí zú zhāng yuē:" cān hàn cháng zhōu yuàn, shì jiǎng sù chéng mén, míng lǐ qióng yán hé, yīng huá zì tǎo lùn. shí lù zī píng yǔn, chuán fāng dǎo hòu kūn." qí dài yù rú cǐ. cóng zhēng tǔ yù hún, jiā zhèng yì dài fū. cóng jià běi xún, zú yú dào.
炀帝即位,迁著作郎,甚见亲幸,出入卧内。帝每赐之曲宴,辄与皇后嫔御连 席共榻。颍因间隙,多所谮毁,是以时人谓之“冶葛”。后录恩旧,授朝散大夫。 帝尝赐颍诗,其卒章曰:“参翰长洲苑,侍讲肃成门,名理穷研核,英华恣讨论。 实录资平允,传芳导后昆。”其待遇如此。从征吐谷浑,加正议大夫。从驾北巡, 卒于道。
yǐng xìng biǎn jí, yǔ liǔ qiǎo yán měi xiāng fèn xì. dì lǚ zé nù zhī, ér yóu bù zhǐ. yú hòu dì yì báo zhī. yǒu jí èr shí juǎn, zhuàn luán jià běi xún jì sān juǎn, xìng jiāng dū dào lǐ jì yī juàn, luò yáng gǔ jīn jì yī juàn, mǎ míng lù èr juǎn, bìng xíng yú shì. yǒu zi jiā huì.
颍性褊急,与柳{巧言}每相忿阋。帝屡责怒之,而犹不止。于后帝亦薄之。有 集二十卷,撰《銮驾北巡记》三卷,《幸江都道里记》一卷,《洛阳古今记》一卷, 《马名录》二卷,并行于世。有子嘉会。
wáng zhēn, zì xiào yì, liáng jùn chén liú rén yě. shǎo cōng mǐn, qī suì hào xué, shàn máo shī lǐ jì zuǒ shì chuán zhōu yì, zhū shǐ bǎi jiā wú bù bì lǎn. shàn zhǔ wén, bù shì chǎn yè, měi yǐ fěng dú wéi yú. kāi huáng chū, biàn zhōu cì shǐ fán shū lüè yǐn wéi zhǔ bù. hòu jǔ xiù cái, shòu xiàn wèi. fēi qí hǎo yě, xiè bìng yú jiā. yáng dì jí wèi, qí wáng jiǎn zhèn jiāng dū, wén qí míng, yǐ shū zhào zhī. jí zhì, yǐ kè lǐ dài zhī, suǒ qí wén jí. zhēn shàng sān shí sān juǎn, wèi qǐ chén xiè. qí wáng lǎn jí, shén shàn zhī, cì liáng mǎ sì pǐ. zhēn fù shàng jiāng dū fù, wáng cì qián shí wàn guàn liáng mǎ èr pǐ. wèi jǐ, yǐ jí shén huán xiāng, zhōng yú jiā.
王贞,字孝逸,梁郡陈留人也。少聪敏,七岁好学,善《毛诗》、《礼记》、 《左氏传》、《周易》,诸史百家无不毕览。善属文,不事产业,每以讽读为娱。 开皇初,汴州刺史樊叔略引为主簿。后举秀才,授县尉。非其好也,谢病于家。炀 帝即位,齐王暕镇江都,闻其名,以书召之。及至,以客礼待之,索其文集。贞上 三十三卷,为启陈谢。齐王览集,甚善之,赐良马四匹。贞复上《江都赋》,王赐 钱十万贯、良马二匹。未几,以疾甚还乡,终于家。
yú chuò, zì shì yù, kuài jī yú yáo rén yě. fù xiào céng, chén shǐ xīng wáng zī yì. chuò shēn cháng bā chǐ, zī yí shén wěi, bó xué yǒu jùn cái, yóu gōng cǎo lì. chén zuǒ wèi jiāng jūn fù zài, yǒu shèng míng yú shì, jiàn chuò cí fù, tàn měi zhī. shì chén, wèi tài xué bó shì, qiān yǒng yáng wáng jì shì. jí chén wáng, jìn wáng guǎng yǐn wéi xué shì. dà yè chū, zhuǎn wéi mì shū xué shì, fèng zhào yǔ mì shū láng yú shì nán, zhù zuò zuǒ láng yǔ zì zhí děng zhuàn cháng zhōu yù jìng děng shū shí yú bù. chuò suǒ bǐ xuē, dì wèi cháng bù chēng shàn, ér guān jìng bù qiān. chū wèi jiào shū láng, yǐ fān dǐ zuǒ yòu, shòu xuān huì wèi, qiān zhù zuò zuǒ láng. yǔ yú shì nán yǔ zì zhí cài yǔn gōng děng sì rén cháng zhí jìn zhōng, yǐ wén hàn dài zhào, ēn miǎn lóng qià. cóng zhēng liáo dōng, dì shě lín hǎi, pín jiàn dà niǎo, yì zhī, zhào chuò wèi míng. dì lǎn ér shàn zhī, mìng yǒu sī lēi yú hǎi shàng. yǐ dù liáo gōng, shòu jiàn jié wèi.
虞绰,字士裕,会稽余姚人也。父孝曾,陈始兴王咨议。绰身长八尺,姿仪甚 伟,博学有俊才,尤工草隶。陈左卫将军傅縡,有盛名于世,见绰词赋,叹美之。 仕陈,为太学博士,迁永阳王记室。及陈亡,晋王广引为学士。大业初,转为秘书 学士,奉诏与秘书郎虞世南,著作佐郎庾自直等撰《长洲玉镜》等书十余部。绰所 笔削,帝未尝不称善,而官竟不迁。初为校书郎,以籓邸左右,授宣惠尉,迁著作 佐郎。与虞世南、庾自直、蔡允恭等四人常直禁中,以文翰待诏,恩眄隆洽。从征 辽东,帝舍临海,频见大鸟,异之,诏绰为铭。帝览而善之,命有司勒于海上。以 度辽功,授建节尉。
chuò shì cái rèn qì, wú suǒ jiàng xià. zhù zuò láng zhū gě yǐng yǐ xué yè xìng yú dì, chuò měi qīng wǔ zhī, yóu shì yǒu xì. dì cháng wèn chuò yú yǐng, yǐng yuē:" yú chuò cū shū rén yě." dì hàn zhī. shí lǐ bù shàng shū yáng xuán gǎn chēng qí guì jù, xū jǐ lǐ zhī, yǔ jié bù yī zhī yǒu. chuò shù cóng zhī yóu. qí zú rén yú shì nán jiè zhī yuē:" shàng xìng cāi jì, ér jūn guò hòu xuán gǎn. ruò yǔ jué jiāo zhě, dì zhī jūn gǎi huǐ, kě yǐ wú jiù. bù rán zhōng dāng jiàn huò." chuò bù cóng. xún yǒu gào chuò yǐ jìn nèi bīng shū jiè xuán gǎn, dì shén xián zhī. jí xuán gǎn bài, qí jì qiè bìng rù gōng, dì yīn wèn zhī yuē:" xuán gǎn píng cháng shí yǔ hé rén jiāo wǎng?" qí qiè yǐ yú chuò duì. dì lìng dà lǐ qīng zhèng shàn guǒ qióng lǐ qí shì. chuò yuē:" jī lǚ báo yóu, yǔ xuán gǎn wén jiǔ tán kuǎn, shí wú tā móu." dì nù bù jiě, xǐ chuò yú biān. chuò zhì cháng ān ér wáng. lì dǎi zhī jí, yú shì qián dù jiāng, biàn xìng míng, zì chēng wú zhuō. yóu dōng yáng, dǐ xìn ān lìng tiān shuǐ xīn dà dé shě. suì yú, chuò yú rén zhēng tián xiāng sòng, yīn yǒu shí chuò zhě ér gào zhī, jìng wèi lì suǒ zhí, zuò zhǎn jiāng dū. suǒ yǒu cí fù, bìng xíng yú shì.
绰恃才任气,无所降下。著作郎诸葛颍以学业幸于帝,绰每轻侮之,由是有隙。 帝尝问绰于颍,颍曰:“虞绰粗疏人也。”帝颔之。时礼部尚书杨玄感称其贵踞, 虚己礼之,与结布衣之友。绰数从之游。其族人虞世南诫之曰:“上性猜忌,而君 过厚玄感。若与绝交者,帝知君改悔,可以无咎。不然终当见祸。”绰不从。寻有 告绰以禁内兵书借玄感,帝甚衔之。及玄感败,其妓妾并入宫,帝因问之曰:“玄 感平常时与何人交往?”其妾以虞绰对。帝令大理卿郑善果穷理其事。绰曰:“羁 旅薄游,与玄感文酒谈款,实无他谋。”帝怒不解,徙绰于边。绰至长安而亡。吏 逮之急,于是潜度江,变姓名,自称吴卓。游东阳,抵信安令天水辛大德舍。岁余, 绰与人争田相讼,因有识绰者而告之,竟为吏所执,坐斩江都。所有词赋,并行于 世。
dà dé wèi lìng, zhū jiǎn qún dào, shén dé rén hé. yǔ chuò jù wèi shǐ zhě suǒ zhí, qí qī qì yuē:" měi jiàn jūn wú nì xué shì. jīn rì zhī shì, qǐ bù āi zāi!" dà dé xiào yuē:" wǒ běn tú tuō zhǎng zhě, nǎi wéi rén gào zhī, wú zuì yě, dāng sǐ yǐ xiè chuò." huì yǒu zhào, sǐ zuì dé yǐ jī zéi zì xiào. xìn ān lì rén yì shǐ zhě kòu tóu yuē:" xīn jūn rén mìng suǒ xuán, bù rán yì wú xìn ān yǐ." shǐ zhě liú zhī yǐ tǎo zéi. dì nù, zhǎn shǐ zhě. dà dé huò quán.
大德为令,诛翦群盗,甚得人和。与绰俱为使者所执,其妻泣曰:“每谏君无 匿学士。今日之事,岂不哀哉!”大德笑曰:“我本图脱长者,乃为人告之,吾罪 也,当死以谢绰。”会有诏,死罪得以击贼自效。信安吏人诣使者叩头曰:“辛君 人命所悬,不然亦无信安矣。”使者留之以讨贼。帝怒,斩使者。大德获全。
wáng zhòu, zì chéng jī, láng yá lín yí rén yě. zǔ yún fù xiáng, bìng nán shǐ yǒu chuán. zhòu shǎo yǒu yì cái, shì chén, lì tài zǐ shè rén dōng yáng wáng wén xué. jí chén miè, jìn wáng guǎng yǐn wèi bó shì. rén shòu mò, cóng liú fāng jī lín yì, yǐ gōng shòu shuài dū du. dà yè chū, wèi zhù zuò zuǒ láng, yǐ wén cí wèi yáng dì suǒ zhòng. dì cháng zì dōng dōu hái jīng shī, cì tiān xià dà pú sì rì. wèi wǔ yán shī, zhào qún guān shī chéng zhě zòu zhī. dì lǎn zhòu shī ér shàn zhī, yīn wèi shì chén yuē: " qì gāo zhì yuǎn, guī zhī yú zhòu cí qīng tǐ rùn, qí zài shì jī yì mì lǐ xīn, wéi yǔ zì zhí. guò cǐ zhě wèi kě yǐ yán shī yě." dì suǒ yǒu piān shí, duō lìng jì hé. yǔ yú chuò qí míng, tóng zhì yǒu shàn, yú shí hòu jìn zhī shì, xián yǐ èr rén wéi zhǔn dì. cóng zhēng liáo dōng, jìn shòu cháo sàn dài fū.
王胄,字承基,琅邪临沂人也。祖筠、父祥,并《南史》有传。胄少有逸才, 仕陈,历太子舍人、东阳王文学。及陈灭,晋王广引为博士。仁寿末,从刘方击林 邑,以功授帅都督。大业初,为著作佐郎,以文词为炀帝所重。帝尝自东都还京师, 赐天下大酺四日。为五言诗,诏群官诗成者奏之。帝览胄诗而善之,因谓侍臣曰: “气高致远,归之于胄;词清体润,其在世基;意密理新,惟庾自直。过此者未可 以言诗也。”帝所有篇什,多令继和。与虞绰齐名,同志友善,于时后进之士,咸 以二人为准的。从征辽东,进授朝散大夫。
zhòu xìng shū shuài bù lún, zì shì cái fá, yù yù yú guān. měi fù qì líng ào, hū lüè shí rén. wèi zhū gě yǐng suǒ jí, lǚ zèn zhī yú dì, dì ài qí cái ér bù zuì. lǐ bù shàng shū yáng xuán gǎn xū jīn yǔ jiāo, shù yóu qí dì. jí xuán gǎn bài, yǔ yú chuò xǐ biān. zhòu suì wáng nì, qián hái jiāng zuǒ. wèi lì suǒ bǔ, zuò zhū. suǒ zhe cí fù, duō xíng yú shì.
胄性疏率不伦,自恃才伐,郁郁于官。每负气陵傲,忽略时人。为诸葛颍所嫉, 屡谮之于帝,帝爱其才而不罪。礼部尚书杨玄感虚襟与交,数游其第。及玄感败, 与虞绰徙边。胄遂亡匿,潜还江左。为吏所捕,坐诛。所著词赋,多行于世。
xiōng huì, zì yuán gōng. bó xué duō tōng, shǎo yǒu shèng míng yú jiāng zuǒ. shì chén, lì tài zǐ xiǎn mǎ zhōng shè rén. chén wáng, yǔ zhòu jù wéi xué shì. yáng dì jí wèi, shòu mì shū láng, zú yú guān.
兄翙,字元恭。博学多通,少有盛名于江左。仕陈,历太子洗马、中舍人。陈 亡,与胄俱为学士。炀帝即位,授秘书郎,卒于官。
yǔ zì zhí, yǐng chuān rén. fù chí, nán shǐ yǒu chuán. shǎo hào xué, shěn jìng guǎ yù. shì chén, lì yù zhāng wáng fǔ wài bīng cān jūn jì shì. chén wáng rù guān, bù dé diào. jìn wáng guǎng wén zhī, yǐn wéi xué shì. dà yè chū, shòu zhù zuò zuǒ láng. zì zhí jiě zhǔ wén, yú wǔ yán shī yóu shàn. xìng gōng shèn, bù wàng jiāo yóu. tè wèi dì suǒ ài, yǒu piān zhāng bì xiān shì zì zhí, lìng qí dǐ hē. zì zhí suǒ nán, dì zhé gǎi zhī. huò zhì yú zài sān, qí qí chēng shàn, rán hòu fāng chū. qí jiàn qīn lǐ rú cǐ. hòu yǐ běn guān zhī qǐ jū shè rén shì. huà jí zuò nì, yǔ zhī běi shàng, zì zài lù chē zhōng, gǎn jī fā bìng zú. yǒu wén jí shí juǎn, xíng yú shì.
庾自直,颍川人。父持,《南史》有传。少好学,沈静寡欲。仕陈,历豫章王 府外兵参军、记室。陈亡入关,不得调。晋王广闻之,引为学士。大业初,授著作 佐郎。自直解属文,于五言诗尤善。性恭慎,不妄交游。特为帝所爱,有篇章必先 示自直,令其诋诃。自直所难,帝辄改之。或至于再三,俟其称善,然后方出。其 见亲礼如此。后以本官知起居舍人事。化及作逆,与之北上,自载露车中,感激发 病卒。有文集十卷,行于世。
pān huī, zì bó yàn, wú jùn rén yě. xìng cōng mǐn, shǎo shòu lǐ yú zhèng zhuó, shòu máo shī yú shī gōng, shòu shū yú zhāng chōng, jiǎng zhuāng lǎo yú zhāng jī, bìng tōng dà yì. yóu jīng sān shǐ. shàn zhǔ wén, néng chí lùn. zhōng shū lìng jiāng zǒng yǐn zhì wén rú zhī shì, huī yī yì zǒng, shén jìng zhī. shì hè xīn cài wáng guó shì láng, xuǎn wèi kè guǎn lìng. suí qiǎn wèi dàn pìn yú chén, chén rén shǐ huī jiē duì zhī. dàn jiāng fǎn mìng, wèi qǐ yú chén zhǔ yuē:" jìng fèng hóng cí, qū chuí jiàn sòng." huī yǐ jiàn sòng wéi zhòng, jìng fèng wèi qīng, què qí qǐ ér bù zòu. dàn yuē:" qū lǐ yún: zhǔ jìng kè. shī yuē:' wéi sāng yǔ zǐ, bì gōng jìng zhǐ'. xiào jīng:' zōng miào zhì jìng.' yòu yún: ' bù jìng qí qīn, wèi zhī bèi lǐ.' kǒng zǐ jìng tiān zhī nù, chéng tāng shèng jìng rì jī. zōng miào jí zhòng, shàng tiān jí gāo, fù jí zūn, jūn jí guì, sì zhě xián tóng yī jìng, wǔ jīng wèi yǒu yì wén. bù zhī yǐ jìng wèi qīng, jìng hé suǒ jù?" huī nán zhī yuē:" xiàng suǒ lùn jìng zì, běn bù quán yǐ wéi qīng, dàn shī yòng chǔ shū, yì chéng tōng bié. lǐ zhǔ yú jìng, cǐ shì tōng yán. yóu rú nán zǐ guān ér zì zhī, zhù yún:' chéng rén, jìng qí míng yě.' chūn qiū yǒu jì quē, fū qī yì yún xiāng jìng. yú zi zé yǒu jìng míng zhī yì, zài fū yì yǒu jìng qī zhī shuō, cǐ kě fù bìng wèi jí gāo jí zūn hū? zhì ruò jìng xiè zhū gōng, gù fēi zūn dì gōng zǐ jìng ài, zhǐ shī bīn yǒu jìng wèn jìng bào, mí jiàn léi tóng jìng tīng jìng chóu, hé guān guì gé. dāng zhī jìng zhī wèi yì, suī shì bù qīng, dàn jìng zhī yú yǔ, zé yǒu shí hùn màn. jīn yún jìng fèng, suǒ yǐ chéng yí. liáo jǔ yī yú, wèi wèi shēn jù." dàn bù néng duì, suì cóng ér gǎi yān.
潘徽,字伯彦,吴郡人也。性聪敏,少受《礼》于郑灼,受《毛诗》于施公, 受《书》于张冲,讲《庄》、《老》于张讥,并通大义。尤精《三史》。善属文, 能持论。中书令江总引致文儒之士,徽一诣总,甚敬之。释褐新蔡王国侍郎,选为 客馆令。隋遣魏澹聘于陈,陈人使徽接对之。澹将反命,为启于陈主曰:“敬奉弘 慈,曲垂饯送。”徽以饯送为重,敬奉为轻,却其启而不奏。澹曰:“《曲礼》云: 主敬客。《诗》曰:‘维桑与梓,必恭敬止’。《孝经》:‘宗庙致敬。’又云: ‘不敬其亲,谓之悖礼。’孔子敬天之怒,成汤圣敬日跻。宗庙极重,上天极高, 父极尊,君极贵,四者咸同一敬,《五经》未有异文。不知以敬为轻,竟何所据?” 徽难之曰:“向所论敬字,本不全以为轻,但施用处殊,义成通别。礼主于敬,此 是通言。犹如男子冠而字之,注云:‘成人,敬其名也。’《春秋》有冀缺,夫妻 亦云相敬。于子则有敬名之义,在夫亦有敬妻之说,此可复并谓极高极尊乎?至若 敬谢诸公,固非尊地;公子敬爱,止施宾友;敬问敬报,弥见雷同;敬听敬酬,何 关贵隔。当知敬之为义,虽是不轻,但敬之于语,则有时混漫。今云敬奉,所以成 疑。聊举一隅,未为深据。”澹不能对,遂从而改焉。
jí chén miè, wèi zhōu bó shì. qín wáng jùn wén qí míng, zhào wéi xué shì. cháng cóng jùn cháo jīng shī. zài tú, lìng huī yú mǎ shàng wèi fù, xíng yī yì ér chéng, qí míng yuē shù ēn fù. jùn lǎn ér shàn zhī. fù lìng wèi wàn zì wén. yòu qiǎn zhuàn jí zì shū, míng wéi yùn zuǎn, huī wèi zhī xù. jùn hōng, jìn wáng guǎng fù yǐn wèi yáng zhōu bó shì, lìng yǔ zhū rú zhuàn jiāng dū jí lǐ yī bù, fù lìng huī wèi xù. yáng dì sì wèi, huī yǔ zhù zuò láng lù cóng diǎn tài cháng bó shì chǔ liàng ōu yáng xún děng zhù yuè gōng yáng sù zhuàn wèi shū, huì sù hōng ér zhǐ. shòu jīng zhào jùn bó shì. yáng xuán gǎn xiōng dì zhòng zhī, shù xiāng wǎng lái. jí xuán gǎn bài, fán suǒ jiāo guān, duō lí qí huàn. huī yǐ xuán gǎn gù rén, wèi dì suǒ bù yuè. yǒu sī xī zhǐ, chū huī wèi xī hǎi jùn wēi dìng xiàn zhǔ bù. yì shén bù píng, xíng zhì lǒng tóu, fā bìng ér zú.
及陈灭,为州博士。秦王俊闻其名,召为学士。尝从俊朝京师。在涂,令徽于 马上为赋,行一驿而成,其名曰《述恩赋》。俊览而善之。复令为《万字文》。又 遣撰集字书,名为《韵纂》,徽为之序。俊薨,晋王广复引为扬州博士,令与诸儒 撰《江都集礼》一部,复令徽为序。炀帝嗣位,徽与著作郎陆从典、太常博士褚亮、 欧阳询等助越公杨素撰《魏书》,会素薨而止。授京兆郡博士。杨玄感兄弟重之, 数相往来。及玄感败,凡所交关,多罹其患。徽以玄感故人,为帝所不悦。有司希 旨,出徽为西海郡威定县主簿。意甚不平,行至陇头,发病而卒。
suí shí yǒu cháng dé zhì yǐn shì liú shàn jīng zǔ jūn yàn kǒng dé shào liú bīn, bìng yǒu cái míng, shì duō yí yì.
隋时有常得志、尹式、刘善经、祖君彦、孔德绍、刘斌,并有才名,事多遗逸。
cháng dé zhì, jīng zhào rén. suí qín wáng jì shì. jí wáng hōng, guò gù dì, wèi wǔ yán shī, cí lǐ bēi zhuàng, shèn wéi shí rén suǒ zhòng. fù wèi xiōng dì lùn, yì lǐ kě chēng.
常得志,京兆人。隋秦王记室。及王薨,过故第,为五言诗,辞理悲壮,甚为 时人所重。复为《兄弟论》,义理可称。
yǐn shì, hé jiān rén. rén shòu zhōng, guān zhì hàn wáng jì shì. hàn wáng zǔ bīng, shì zì shā. qí zú rén zhèng qīng yàn qīng yì jù yǒu jùn cái, míng xiǎn yú shì.
尹式,河间人。仁寿中,官至汉王记室。汉王阻兵,式自杀。其族人正卿、彦 卿亦俱有俊才,名显于世。
liú shàn jīng, hé jiān rén. lì zhù zuò zuǒ láng tài zǐ shè rén. zhe chóu dé chuán sān shí juǎn, zhū liú pǔ sān shí juǎn, sì shēng zhǐ guī yī juàn, xíng yú shì.
刘善经,河间人。历著作佐郎、太子舍人。著《酬德传》三十卷,《诸刘谱》 三十卷,《四声指归》一卷,行于世。
zǔ jūn yàn, jiàn qí fù tǐng chuán.
祖君彦,见其父珽传。
kǒng dé shào, kuài jī rén. yǒu qīng cái, guān zhì jīng chéng xiàn chéng. dòu jiàn dé shǔ wèi zhōng shū lìng, zhuān diǎn shū xí. jí jiàn dé bài, fú zhū.
孔德绍,会稽人。有清才,官至京城县丞。窦建德署为中书令,专典书檄。及 建德败,伏诛。
liú bīn, nán yáng rén. zǔ zhī lín, nán shǐ yǒu chuán. bīn pō yǒu cí zǎo, guān zhì xìn dū sī gōng shū zuǒ. dòu jiàn dé shǔ wèi zhōng shū shè rén. jiàn dé bài, fù wèi liú hēi tà zhōng shū shì láng. yǔ hēi tà wáng guī tū jué, bù zhī suǒ zhōng.
刘斌,南阳人。祖之遴,《南史》有传。斌颇有词藻,官至信都司功书佐。窦 建德署为中书舍人。建德败,复为刘黑闼中书侍郎。与黑闼亡归突厥,不知所终。
lùn yuē: gǔ rén zhī suǒ guì míng bù xiǔ zhě, gài zhòng yán zhī shàng cún. wáng bāo yǔ xìn yán zhī tuī yú shì jī liǔ qiǎo yán xǔ shàn xīn míng kè ràng liú zhēn wáng zhēn yú chuò wáng zhòu děng, bìng jí nán tǔ yù wàng, yòu jiā zhī yǐ cái míng, qí wèi guì xiǎn, gù qí yí yě. zì yú huò wèi xià rén wēi, jū cháng yì hé néng zì dá. jí qí líng shé kě wò, tiān gāng jù dùn, bìng biān xiāng sù, xián guàn cí lín. suī qí wèi kě xià, qí shēn kě shā, qiān zǎi zhī wài, guì jiàn yī yān. fēi cǐ dào yě, shú yún néng zhì? fán bǎi shì zǐ, kě bù wù hū!
论曰:古人之所贵名不朽者,盖重言之尚存。王褒、庾信、颜之推、虞世基、 柳{巧言}、许善心、明克让、刘臻、王贞、虞绰、王胄等,并极南土誉望,又加之 以才名,其为贵显,固其宜也。自余或位下人微,居常亦何能自达。及其灵蛇可握, 天纲俱顿,并编缃素,咸贯辞林。虽其位可下,其身可杀,千载之外,贵贱一焉。 非此道也,孰云能致?凡百士子,可不务乎!