xīn xióng zú zǔ chēn chēn zi shù shù zú zi dé yuán yáng jī gāo dào mù xiōng qiān zhī qí jùn shān wěi yǔ wén zhōng zhī fèi mù mèng wēi
辛雄族祖琛 琛子术 术族子德源 杨机 高道穆兄谦之 綦俊山伟 宇文忠之 费穆 孟威
xīn xióng, zì shì bīn, lǒng xī dí dào rén yě. fù chàng, rǔ nán xiāng jùn èr jùn tài shǒu. xióng yǒu xiào xìng, jū fù yōu, dài bù kě shí. qīng hé wáng yì wèi sī kōng, pì wèi zuǒ cáo. yì qiān sī tú, réng shòu zuǒ cáo. xióng yòng xīn píng zhí, jiā yǐ xián míng zhèng shì, jīng qí duàn gē, mò bù yuè fú. yì měi wèi rén yuē:" bì yě wú sòng, xīn xióng yǒu yān." lì shàng shū jià bù sān gōng láng. huì shā tài láng guān, wéi xióng yǔ yáng shēn děng bā rén jiàn liú, yú xī bà qiǎn.
辛雄,字世宾,陇西狄道人也。父暢,汝南、乡郡二郡太守。雄有孝性,居父 忧,殆不可识。清河王怿为司空,辟为左曹。怿迁司徒,仍授左曹。雄用心平直, 加以闲明政事,经其断割,莫不悦服。怿每谓人曰:“必也无讼,辛雄有焉。”历 尚书驾部、三公郎。会沙汰郎官,唯雄与羊深等八人见留,余悉罢遣。
xiān shì, yù shǐ zhōng chéng dōng píng wáng kuāng fù yù yú guān jiàn zhēng, shàng shū lìng rèn chéng wáng chéng hé kuāng dà bù jìng, zhào shù sǐ. xióng zòu lǐ kuāng yuē:" qiè wéi bái yī yuán kuāng, lì fèng sān cháo, měi méng chǒng yù, è è zhī xìng, jiǎn zì dì xīn. gù gāo zǔ xī zhī yǐ kuāng míng, bì xià rèn zhī yǐ tán jīu. dāng gāo zhào zhī shí, kuāng zào guān zhì jiàn, zhǔ shèng chén zhí, zú yǐ wú jiù. jiǎ yù chóng zào, xiān dì yǐ róng zhī yú qián, bì xià yì yí kuān zhī yú hòu." wèi jǐ, kuāng chú píng zhōu cì shǐ. yòu pú yè yuán qīn chēng xióng zhī měi, zuǒ pú yè xiāo bǎo yín yuē:" wú wén yóu pú yè yún:' dé rú xióng zhě sì wǔ rén gòng shěng shì, zú yǐ' jīn rì zhī shǎng, hé qí wǎn zāi!"
先是,御史中丞、东平王匡复欲舆棺谏诤,尚书令、任城王澄劾匡大不敬,诏 恕死。雄奏理匡曰:“窃惟白衣元匡,历奉三朝,每蒙宠遇,谔谔之性,简自帝心。 故高祖锡之以匡名,陛下任之以弹纠。当高肇之时,匡造棺致谏,主圣臣直,卒以 无咎。假欲重造,先帝已容之于前,陛下亦宜宽之于后。”未几,匡除平州刺史。 右仆射元钦称雄之美,左仆射萧宝夤曰:“吾闻游仆射云:‘得如雄者四五人共省 事,足矣’今日之赏,何其晚哉!”
chū, tíng wèi shǎo qīng yuán fān yǐ fàn zuì zhī rén, jīng ēn jìng sù, wǎng zhí nán míng. suì zòu céng rǎn fēng wén zhě, bù wèn qū zhí, tuī wèi yù chéng, xī bù duàn lǐ. zhào mén xià shàng shū tíng wèi yì zhī. xióng yì yuē:" chūn qiū zhī yì, bù xìng ér shī, níng jiàn bù làn. jiàn zé shī zuì rén, làn nǎi hài shàn rén. jīn yì zhě bù rěn zuì jiān lì, shǐ chū rù zòng qíng, lìng jūn zǐ xiǎo rén, xūn yóu bù bié, qǐ suǒ wèi shǎng shàn fá è, yīn qín yǐn xù zhě yě? gǔ rén wéi huàn chá yù zhī bù jīng, wèi wén zhī yuān ér bù lǐ." zhào cóng xióng yì. zì hòu měi yǒu yí yì, xióng yǔ gōng qīng bó nán, shì duō jiàn cóng. yú shì gōng néng zhī míng shén shèng. yòu wèi lù yǎng lùn, chēng zhòng ní chén wǔ xiào, zì tiān zǐ zhì yú shù rén, wú zhì shì zhī wén. lǐ jì: bā shí, yī zi bù cóng zhèng jiǔ shí, jiā bù cóng zhèng. zhèng xuán zhù yún:" fù chú zhī." rán zé zhǐ fù shù rén, fēi gōng qīng shì dài fū zhī wèi. yǐ wéi yí tīng lù yǎng, bù yuē qí nián. shū zòu, xiào míng nà zhī. hòu chú sī kōng zhǎng shǐ. shí zhū gōng jiē mù qí míng, yù qū wèi zuǒ, mò néng de yě.
初,廷尉少卿袁翻以犯罪之人,经恩竞诉,枉直难明。遂奏曾染风闻者,不问 曲直,推为狱成,悉不断理。诏门下、尚书、廷尉议之。雄议曰:“《春秋》之义, 不幸而失,宁僭不滥。僭则失罪人,滥乃害善人。今议者不忍罪奸吏,使出入纵情, 令君子小人,薰莸不别,岂所谓赏善罚恶,殷勤隐恤者也?古人唯患察狱之不精, 未闻知冤而不理。”诏从雄议。自后每有疑议,雄与公卿驳难,事多见从。于是公 能之名甚盛。又为《禄养论》,称仲尼陈五孝,自天子至于庶人,无致仕之文。 《礼记》:八十,一子不从政;九十,家不从政。郑玄注云:“复除之。”然则止 复庶人,非公卿士大夫之谓。以为宜听禄养,不约其年。书奏,孝明纳之。后除司 空长史。时诸公皆慕其名,欲屈为佐,莫能得也。
shí zhū fāng zéi shèng, ér nán kòu qīn jìng, shān mán zuò nì, xiào míng yù qīn tǎo, yǐ jīng zhōu wèi xiān. zhào xióng wèi xíng tái zuǒ chéng, yǔ lín huái wáng yù dōng qù yè chéng bié jiāng péi yǎn, xī tōng yā lù. yǎn jī liú wèi jìn, yì shī yǐ cì rǔ bīn. féng běi gōu qiú jiù, yì yǐ chǔ fèn dào bié, bù yù yīng zhī. xióng yuē:" wáng zhí huī kǔn wài, wéi lì shì cóng, jiàn kě ér jìn, hé bì shǒu dào?" yù kǒng hòu yǒu de shī zhī zé, yào xióng fú xià. xióng yǐ chē jià jiāng qīn fá, mán yí bì huái zhèn dòng, chéng bǐ lí xīn, wú wǎng bù pò, suì fú yù jūn, lìng sù fù jī. zéi wén, guǒ zì zǒu sàn. zài jūn shàng shū yuē:" fán rén suǒ yǐ lín jiān chén ér wàng shēn, chù bái rèn ér bù dàn zhě, yī zé qiú róng míng, èr zé tān zhòng shǎng, sān zé wèi xíng fá, sì zé bì huò nán. fēi cǐ shù shì, suī shèng wáng bù néng quàn qí chén, cí fù bù néng lì qí zi. míng zhǔ shēn zhì qí qíng, gù shǎng bì xíng, fá bì xìn, shǐ qīn shū guì jiàn, yǒng qiè xián yú, wén zhōng gǔ zhī shēng, jiàn jīng qí zhī liè, mò bù fèn jī, jìng fù dí chǎng. qǐ yàn jiǔ shēng ér lè zǎo sǐ yě? lì hài xiàn yú qián, yù bà bù néng ěr. zì qín lǒng nì jié, jiāng lì shù nián, mán zuǒ luàn cháng, shāo yǐ duō zài. fán zài róng yì, shù shí wàn rén, sān fāng zhī shī, bài duō shèng shǎo, jī qí suǒ yóu, bù míng shǎng fá gù yě. bì xià yù tiān xià zhī zǎo píng, mǐn zhēng fū zhī qín cuì, nǎi jiàng míng zhào, shǎng bù yí shí. rán bīng jiāng zhī xūn, lì rěn bù jué, wáng jūn zhī zú, yàn rán zài jiā, zhì lìng jié shì wú suǒ quàn mù, yōng rén wú suǒ wèi shè. jìn ér jī zéi, sǐ jiāo ér shǎng shē tuì ér táo sàn, shēn quán ér wú zuì, cǐ qí suǒ yǐ wàng dí bēn jǔ, bù kěn jìn lì zhě yǐ. wéi zhòng fā míng zhào, gèng liàng shǎng fá, zé jūn wēi bì zhāng, zéi nán kě mǐ. chén wén bì bù dé yǐ, qù shí jiù xìn, yǐ cǐ tuī zhī, xìn bù kě sī xū fèi yě. shǎng fá, bì xià zhī suǒ yì, shàng bù néng quán ér xíng zhī gōng dí, shì zhī suǒ nán, yù qí bì sǐ, nìng kě de yě?" hòu wèi lì bù láng zhōng.
时诸方贼盛,而南寇侵境,山蛮作逆,孝明欲亲讨,以荆州为先。诏雄为行台 左丞,与临淮王彧东趣叶城;别将裴衍,西通鸦路。衍稽留未进,议师已次汝滨。 逢北沟求救,议以处分道别,不欲应之。雄曰:“王执麾阃外,唯利是从,见可而 进,何必守道?”彧恐后有得失之责,要雄符下。雄以车驾将亲伐,蛮夷必怀震动, 乘彼离心,无往不破,遂符彧军,令速赴击。贼闻,果自走散。在军上疏曰:“凡 人所以临坚陈而忘身,触白刃而不惮者,一则求荣名,二则贪重赏,三则畏刑罚, 四则避祸难。非此数事,虽圣王不能劝其臣,慈父不能厉其子。明主深知其情,故 赏必行,罚必信,使亲疏贵贱,勇怯贤愚,闻钟鼓之声,见旍旗之列,莫不奋激, 竞赴敌场。岂厌久生而乐早死也?利害县于前,欲罢不能耳。自秦、陇逆节,将历 数年,蛮左乱常,稍已多载。凡在戎役,数十万人,三方之师,败多胜少,迹其所 由,不明赏罚故也。陛下欲天下之早平,愍征夫之勤悴,乃降明诏,赏不移时。然 兵将之勋,历稔不决,亡军之卒,晏然在家,致令节士无所劝慕,庸人无所畏慑。 进而击贼,死交而赏赊;退而逃散,身全而无罪,此其所以望敌奔沮,不肯进力者 矣。为重发明诏,更量赏罚,则军威必张,贼难可弭。臣闻必不得已,去食就信, 以此推之,信不可斯须废也。赏罚,陛下之所易,尚不能全而行之;攻敌,士之所 难,欲其必死,宁可得也?”后为吏部郎中。
jí ěr zhū róng rù luò, hé yīn zhī nán, rén qíng wèi ān, xióng qián cuàn bù chū. xiào zhuāng yù yǐ xióng wèi shàng shū, mén xià zòu yuē:" xīn xióng bù chū, cún wáng wèi zhī." xiào zhuāng yuē:" níng shī wáng ér yòng zhī, kě shī cún ér bù yòng yě?" suì chú dù zhī shàng shū. hòu yǐ běn guān jiān shì zhōng guān xī wèi láo dà shǐ. jiāng fā, qǐng shì wǔ tiáo: yī yán bū xuán zū diào, yí xī bù zhēng èr yán jiǎn bà fēi shí yáo yì, yǐ shū rén mìng sān yán kè diào zhī jì, shǐ fēng jiǎn yǒu shū, lìng zhōu jùn liàng jiǎn, bù dé jūn yī sì yán bīng qǐ lì nián, sǐ wáng zhě zhòng, huò fù huò zi, xīn suān wèi xiē, jiàn cún qí lǎo, qǐng jià bǎn zhí, yuè shēng zhě zhī yì, wèi sǐ zhě zhī hún wǔ yán sāng luàn jì jiǔ, lǐ yí hǎn xí, rú yǒu guī mén hé mù, xiào tì zhuō rán zhě, yí jīng qí mén lǘ. zhuāng dì cóng zhī, yīn zhào: rén nián qī shí zhě shòu xiàn, bā shí shòu jùn, jiǔ shí jiā sì pǐn jiāng jūn, bǎi suì cóng sān pǐn jiāng jūn.
及尔硃荣入洛,河阴之难,人情未安,雄潜窜不出。孝庄欲以雄为尚书,门下 奏曰:“辛雄不出,存亡未知。”孝庄曰:“宁失亡而用之,可失存而不用也?” 遂除度支尚书。后以本官兼侍中、关西尉劳大使。将发,请事五条:一言逋悬租调, 宜悉不征;二言简罢非时徭役,以纾人命;三言课调之际,使丰俭有殊,令州郡量 检,不得均一;四言兵起历年,死亡者众,或父或子,辛酸未歇,见存耆老,请假 板职,悦生者之意,慰死者之魂;五言丧乱既久,礼仪罕习,如有闺门和穆,孝悌 卓然者,宜旌其门闾。庄帝从之,因诏:人年七十者授县,八十授郡,九十加四品 将军,百岁从三品将军。
yǒng xī sān nián, jiān lì bù shàng shū. shí jìn xí zhuān zì, xióng jù qí chán nì, bù néng shǒu zhèng, lùn zhě pō jī zhī. xiào wǔ nán shòu, xióng jiān zuǒ pú yè, liú shǒu jīng shī. yǒng xī mò, jiān shì zhōng. dì rù guān yòu, qí shén wǔ zhì luò, yú yǒng níng sì dà jí cháo shì, zé xióng jí shàng shū cuī xiào fēn liú xīn yáng jī děng yuē:" wèi chén fèng zhǔ, kuāng wēi jiù luàn. ruò chù bù jiàn zhēng, chū bù péi suí, huǎn zé dān chǒng, jí biàn cuàn bì, chén jié ān zài?" nǎi zhū zhī.
永熙三年,兼吏部尚书。时近习专恣,雄惧其谗匿,不能守正,论者颇讥之。 孝武南狩,雄兼左仆射,留守京师。永熙末,兼侍中。帝入关右,齐神武至洛,于 永宁寺大集朝士,责雄及尚书崔孝芬、刘廞、杨机等曰:“为臣奉主,匡危救乱。 若处不谏诤,出不陪随,缓则耽宠,急便窜避,臣节安在?”乃诛之。
èr zi, shì càn shì zhēn, táo rù guān zhōng.
二子,士璨、士贞,逃入关中。
xióng cóng fù xiōng zuǎn, zì bó jiāng, xué shè wén shǐ, wēn liáng yǎ zhèng. chū wèi gǔn zhōu ān dōng fǔ zhǔ bù, yǔ mì shū chéng tóng jùn lǐ bó shàng yǒu jiù. bó shàng yǔ xián yáng wáng xǐ tóng nì, táo cuàn tóu zuǎn, shì jué, zuò miǎn guān. hòu wèi tài wèi qí bīng cān jūn, měi wèi fǔ zhǔ qīng hé wáng yì suǒ shǎng. zhì dìng kǎo, yì yuē:" xīn qí bīng yǒu xué yǒu cái, yí wèi shàng dì." jí liáng jiāng cáo yì zōng gōng xīn yě, zhào zuǎn wèi jīng zhōu jūn sī. zuǎn shàn fǔ jiàng shì, rén duō yòng mìng, zéi shén dàn zhī. huì xiào míng bēng huì zhì, xián yǐ duì dí, yù mì xiōng wèn. zuǎn yuē:" ān wēi zài rén, qǐ guān shì yě?" suì fā sāng hào kū, sān jūn gǎo sù, hái rù zhōu chéng, shēn yǐ méng yuē. xún wèi yì zōng suǒ wéi, xiāng shuài gù shǒu. xiào zhuāng jí wèi, chú jiān shàng shū, réng xíng tái. hòu dà dū dū fèi mù jī yì zōng qín zhī, rù chéng, yīn jǔ jiǔ shǔ zuǎn yuē:" wēi xīn xíng tái zhī zài sī, wú yì wú yóu jiàn cǐ gōng yě."
雄从父兄纂,字伯将,学涉文史,温良雅正。初为衮州安东府主簿,与秘书丞 同郡李伯尚有旧。伯尚与咸阳王禧同逆,逃窜投纂,事觉,坐免官。后为太尉骑兵 参军,每为府主清河王怿所赏。至定考,怿曰:“辛骑兵有学有才,宜为上第。” 及梁将曹义宗攻新野,诏纂为荆州军司。纂善抚将士,人多用命,贼甚惮之。会孝 明崩讳至,咸以对敌,欲秘凶问。纂曰:“安危在人,岂关是也?”遂发丧号哭, 三军缟素,还入州城,申以盟约。寻为义宗所围,相率固守。孝庄即位,除兼尚书, 仍行台。后大都督费穆击义宗禽之,入城,因举酒属纂曰:“微辛行台之在斯,吾 亦无由建此功也。”
yǒng ān èr nián, yuán hào chéng shèng zhì chéng xià, wèi hào qín zhī. jí xiào zhuāng hái gōng, zuǎn xiè bù shǒu zhī zuì. dì yuē: " yú shí zhèn yì běi xún, dōng jūn bù shǒu, qǐ qīng zhī guò." zhuǎn xíng yáng tài shǒu. bǎi xìng jiāng luò shēng kāng qǐ dé zhě, jiù shì qián tài shǒu zhèng zhòng míng zuǒ yòu, háo huá tōu qiè, jìng nèi huàn zhī. zuǎn cì bǔ qín huò, xiāo yú jùn shì, bǎi xìng xīn rán. zuǎn qiáo shǔ luò yáng, tài chāng zhōng, nǎi wèi hé nán yì zhōng zhèng.
永安二年,元颢乘胜至城下,为颢禽之。及孝庄还宫,纂谢不守之罪。帝曰: “于时朕亦北巡,东军不守,岂卿之过。”转荥阳太守。百姓姜洛生、康乞得者, 旧是前太守郑仲明左右,豪猾偷窃,境内患之。纂伺捕禽获,枭于郡市,百姓欣然。 纂侨属洛阳,太昌中,乃为河南邑中正。
yǒng xī sān nián, chú hé nèi tài shǒu. qí shén wǔ fù luò, bīng jí chéng xià, zuǎn chū chéng yè, shén wǔ wèi miǎn zhī. yīn mìng qián shì zhōng sī mǎ zǐ rú yuē:" wú xíng tú pí bì, yí dài wú zhí hé nèi shǒu yě." xún wèi jiān shàng shū nán dào héng tái xī jīng zhōu cì shǐ. shí mán qiú fán dà néng yīng xī wèi, zuǎn gōng zhī, bù kè ér bài, wèi xī wèi jiāng dú gū xìn suǒ hài. zèng sī tú gōng.
永熙三年,除河内太守。齐神武赴洛,兵集城下,纂出城谒,神武慰勉之。因 命前侍中司马子如曰:“吾行途疲弊,宜代吾执河内手也。”寻为兼尚书、南道行 台、西荆州刺史。时蛮酋樊大能应西魏,纂攻之,不克而败,为西魏将独孤信所害。 赠司徒公。
xióng zú zǔ chēn. chēn zì sēng guì. zǔ jìng zōng, fù shù bǎo, bìng dài jùn tài shǒu. chēn shǎo gū, céng guò yǒu rén, jiàn qí fù mǔ wú yàng, chuí tì jiǔ zhī. shì hè fèng cháo qǐng xíng yáng jùn chéng. tài shǒu yuán lì xìng pō shǐ jiǔ, chēn měi jiàn zhī. lì hòu zuì, zhé lìng bì gé, yuē:" wù shǐ chéng rù yě." xiào wén nán zhēng, lì cóng yú jià, zhào chēn yuē:" wěi qīng jùn shì, rú tài shǒu yě." jǐng míng zhōng, wèi yáng zhōu zhēng nán fǔ zhǎng shǐ. cì shǐ lǐ chóng, duō shì chǎn yè, chēn měi jiàn zhé, chóng bù cóng, suì xiāng jiū jǔ, zhào bìng bù wèn. hòu jiā lóng xiāng jiāng jūn nán liáng tài shǒu. chóng yīn zhì jiǔ wèi chēn yuē:" zhǎng shǐ hòu bì wèi cì shǐ, dàn bù zhī dé shàng zuǒ hé rú rén ěr." chēn duì yuē:" ruò wàn yī dāo tiǎn, dé yī fāng zhèng cháng shǐ, zhāo xī wén guò, shì suǒ yuàn yě." chóng yǒu cán sè. zú yú guān.
雄族祖琛。琛字僧贵。祖敬宗,父树宝,并代郡太守。琛少孤,曾过友人,见 其父母无恙,垂涕久之。释褐奉朝请、荥阳郡丞。太守元丽性颇使酒,琛每谏之。 丽后醉,辄令闭阁,曰:“勿使丞入也。”孝文南征,丽从舆驾,诏琛曰:“委卿 郡事,如太守也。”景明中,为扬州征南府长史。刺史李崇,多事产业,琛每谏折, 崇不从,遂相纠举,诏并不问。后加龙骧将军、南梁太守。崇因置酒谓琛曰:“长 史后必为刺史,但不知得上佐何如人耳。”琛对曰:“若万一叨忝,得一方正长史, 朝夕闻过,是所愿也。”崇有惭色。卒于官。
chēn kuān yǎ yǒu dù liàng, shè liè jīng shǐ, xǐ yùn bù xíng yú sè. dāng guān fèng fǎ, suǒ zài yǒu chēng.
琛宽雅有度量,涉猎经史,喜愠不形于色。当官奉法,所在有称。
zhǎng zǐ yōu, zì yuán shòu, zǎo yǒu qì yè, wèi shì yù shǐ, jiān yáng zhōu jūn. zéi píng, lù xūn shū, shí lǐ chóng yóu wèi cì shǐ, yù jì rén míng, yōu bù xǔ. chóng yuē:" wǒ xī féng qí fù, jīn fù féng qí zi." zǎo zú.
长子悠,字元寿,早有器业,为侍御史,监扬州军。贼平,录勋书,时李崇犹 为刺史,欲寄人名,悠不许。崇曰:“我昔逢其父,今复逢其子。”早卒。
yōu dì jùn, zì shū yì, yǒu wén cái. wèi zi jiàn wèi shān nán xíng tái, yǐ wéi láng zhōng. yǒu jūn guó jī duàn. hái jīng, yú xíng yáng wéi rén suǒ jié hài. zèng dōng qín zhōu cì shǐ. jùn dì shù.
悠弟俊,字叔义,有文才。魏子建为山南行台,以为郎中。有军国机断。还京, 于荥阳为人所劫害。赠东秦州刺史。俊弟术。
shù zì huái zhé, shǎo míng mǐn, yǒu shí dù, jiě hè sī kōng zhòu cáo cān jūn. yǔ pú yè gāo lóng zhī gòng diǎn yíng gòu yè dōu gōng shì. shù yǒu sī lǐ, bǎi gōng kè jì. zài qiān shàng shū yòu chéng, chū wèi qīng hé tài shǒu, zhèng yǒu néng míng. zhuī shòu bīng zhōu zhǎng shǐ, zāo fù yōu qù zhí. qīng hé fù lǎo shù bǎi rén, yì quē shàng shū, qǐng lì bēi sòng dé. qí wén xiāng sì shì, yǔ shàng shū zuǒ chéng sòng yóu dào zhōng shū shì láng lǐ huì děng bìng zhuī yì jìn yáng, jù wèi shàng kè. lèi qiān sàn qí cháng shì. wǔ dìng liù nián, hóu jǐng pàn, chú dōng nán dào héng tái shàng shū, fēng jiāng xià xiàn nán. yǔ gāo yuè děng pò hóu jǐng, qín xiāo míng. qiān dōng xú zhōu cì shǐ, wèi huái nán jīng lüè shǐ. qí tiān bǎo yuán nián, hóu jǐng zhēng jiāng xī zū shuì, shù lǜ zhū jūn dù huái duàn zhī, shāo qí dào shù bǎi wàn dàn. hái zhèn xià pī, rén suí shù běi dù huái zhě sān qiān yú jiā. dōng xú zhōu cì shǐ guō zhì shā jùn shǒu, wén xuān wén zhī, chì shù zì jīn suǒ tǒng shí yú zhōu dì, zhū yǒu fàn fǎ zhě, cì shǐ xiān qǐ tīng bào yǐ xià xiān duàn, hòu biǎo wén. qí dài xíng tái jiān zǒng rén shì, zì shù shǐ yě. ān zhōu cì shǐ lín qīng tài shǒu xū yí qí chéng èr zhèn jiāng fàn fǎ, shù jiē àn zòu shā zhī. suī zhōu cì shǐ jí suǒ bù jùn shǒu, jù fàn dà pì, cháo tíng yǐ qí nú bì bǎi kǒu jí zī cái jǐn cì shù. sān cí bú jiàn xǔ, shù nǎi sòng yì suǒ sī, bù fù yǐ wén. xíng shào wén zhī, yí shù shū yuē:" xī zhōng lí yì yún: kǒng zǐ rěn kě yú dào quán, biàn yǐ zhū jī wěi dì. zú xià jīn néng rú cǐ, kě wèi yì dài yī shí." jí wáng sēng biàn pò hóu jǐng, shù zhāo xié ān fǔ, chéng zhèn xiāng jì kuǎn fù, qián hòu èr shí yú zhōu. yú shì yí zhèn guǎng líng, huò chuán guó xǐ sòng yè, wén xuān yǐ xǐ gào yú tài miào. cǐ xǐ jí qín suǒ zhì, fāng sì cùn, shàng niǔ jiāo pán lóng, qí wén yuē:" shòu mìng yú tiān, jì shòu yǒng chāng." èr hàn xiāng chuán, yòu lì wèi jìn jìn huái dì bài, méi yú liú cōng cōng bài, méi yú shí shì shí shì bài, jìn mù dì yǒng hé zhōng, pú yáng tài shǒu dài sēng shī dé zhī, qiǎn dū hù hé róng sòng yú jiàn yè lì sòng qí liáng liáng bài, hóu jǐng dé zhī jǐng bài, shì zhōng zhào sī xián yǐ xǐ tóu jǐng nán gǔn zhōu cì shǐ guō yuán jiàn, sòng yú shù, gù shù yǐ jìn yān. xún zhēng wèi diàn zhōng shàng shū, lǐng tài cháng qīng. réng yǔ cháo xián, yì dìng lǜ lìng. qiān lì bù shàng shū, shí nán gǔn zhōu liáng jùn gàn. qiān yè yǐ hòu, dà xuǎn zhī zhí, zhī míng zhě shù sì, hù yǒu de shī, wèi néng jìn měi. wén xiāng shào nián gāo lǎng, suǒ bì yě shū yuán shū dé shěn mì jǐn hòu, suǒ shāng zhě xì yáng yīn fēng liú biàn gěi, qǔ shì shī yú fú huá wéi shù xìng shàng zhēn míng, qǔ shì yǐ cái yǐ qì, xún míng zé shí, xīn jiù cān jǔ, guǎn kù bì zhuó, mén fá bù yí. kǎo zhī qián hòu quán héng, zài shù zuì wéi shé zhōng, shèn wéi dāng shí suǒ chēng jǔ. tiān bǎo mò, wén xuān cháng lìng shù xuǎn bǎi yuán guān, cān xuǎn zhě èr sān qiān rén, shù tí mù shì zǐ, rén wú bàng dú, qí suǒ jīng zhuó, hòu yì jiē zhì tōng xiǎn.
术字怀哲,少明敏,有识度,解褐司空胄曹参军。与仆射高隆之共典营构鄴都 宫室。术有思理,百工克济。再迁尚书右丞,出为清河太守,政有能名。追授并州 长史,遭父忧去职。清河父老数百人,诣阙上书,请立碑颂德。齐文襄嗣事,与尚 书左丞宋游道、中书侍郎李绘等并追诣晋阳,俱为上客。累迁散骑常侍。武定六年, 侯景叛,除东南道行台尚书,封江夏县男。与高岳等破侯景,禽萧明。迁东徐州刺 史,为淮南经略使。齐天保元年,侯景徵江西租税,术率诸军度淮断之,烧其稻数 百万石。还镇下邳,人随术北度淮者三千余家。东徐州刺史郭志杀郡守,文宣闻之, 敕术自今所统十余州地,诸有犯法者,刺史先启听报;以下先断,后表闻。齐代行 台兼总人事,自术始也。安州刺史、临清太守、盱眙蕲城二镇将犯法,术皆案奏杀 之。睢州刺史及所部郡守,俱犯大辟,朝廷以其奴婢百口及赀财尽赐术。三辞不见 许,术乃送诣所司,不复以闻。邢邵闻之,遗术书曰:“昔钟离意云:孔子忍渴于 盗泉,便以珠玑委地。足下今能如此,可谓异代一时。”及王僧辨破侯景,术招携 安抚,城镇相继款附,前后二十余州。于是移镇广陵,获传国玺送鄴,文宣以玺告 于太庙。此玺即秦所制,方四寸,上纽交盘龙,其文曰:“受命于天,既寿永昌。” 二汉相传,又历魏、晋;晋怀帝败,没于刘聪;聪败,没于石氏;石氏败,晋穆帝 永和中,濮阳太守戴僧施得之,遣督护何融送于建业;历宋、齐、梁;梁败,侯景 得之;景败,侍中赵思贤以玺投景南衮州刺史郭元建,送于术,故术以进焉。寻徵 为殿中尚书,领太常卿。仍与朝贤,议定律令。迁吏部尚书,食南衮州梁郡干。迁 鄴以后,大选之职,知名者数四,互有得失,未能尽美。文襄少年高朗,所弊也疏; 袁叔德沈密谨厚,所伤者细;杨愔风流辨给,取士失于浮华;唯术性尚贞明,取士 以才以器,循名责实,新旧参举,管库必擢,门阀不遗。考之前后铨衡,在术最为 折衷,甚为当时所称举。天保末,文宣尝令术选百员官,参选者二三千人,术题目 士子,人无谤讟,其所旌擢,后亦皆致通显。
shù qīng jiǎn guǎ shì yù, qín yú suǒ zhí, wèi cháng zàn xiè, lín jūn yǐ wēi yán, mù rén yǒu huì zhèng. shǎo ài wén shǐ, wǎn gèng qín xué, suī zài róng lǚ, shǒu bù shì juàn. jí dìng huái nán, fán zhū zī wù, yī háo wú fàn. wéi dà shōu diǎn jí, duō shì sòng qí liáng shí jiā běn, jiū jí wàn yú juǎn, bìng gù lù zhī tú míng huà, èr wáng yǐ xià fǎ shū, shù yì bù shǎo. jù bù shàng wáng fǔ, wéi rù sī mén. jí hái cháo, pō yǐ xiǎng yí guì yào, wù yì yǐ cǐ shǎo zhī. shí nián zú, nián liù shí. huáng jiàn èr nián, zèng kāi fǔ yí tóng sān sī zhōng shū jiān qīng zhōu cì shǐ.
术清俭寡嗜欲,勤于所职,未尝暂懈,临军以威严,牧人有惠政。少爱文史, 晚更勤学,虽在戎旅,手不释卷。及定淮南,凡诸赀物,一毫无犯。唯大收典籍, 多是宋、齐、梁时佳本,鸠集万余卷,并顾、陆之徒名画,二王已下法书,数亦不 少。俱不上王府,唯入私门。及还朝,颇以饟遗贵要,物议以此少之。十年卒,年 六十。皇建二年,赠开府仪同三司、中书监、青州刺史。
zi gé qīng, shàng shū láng. gé qīng dì héng qīng, yǒu shí xué, kāi fǔ cān jūn shì. suí dà yè chū, zú yú tài cháng chéng. shù zú zi dé yuán. dé yuán zì xiào jī, zǔ mù, wèi píng yuán tài shǒu. fù zǐ fù, shàng shū zuǒ chéng.
子阁卿,尚书郎。阁卿弟衡卿,有识学,开府参军事。隋大业初,卒于太常丞。 术族子德源。德源字孝基,祖穆,魏平原太守。父子馥,尚书左丞。
dé yuán shěn jìng hào xué, shí sì jiě zhǔ wén, jí zhǎng, bó lǎn shū jì. měi yí róng, zhōng shū shì láng péi ràng zhī tè xiāng ài hào, jiān yǒu lóng yáng zhī zhòng. qí shàng shū pú yè yáng zūn yàn diàn zhōng shàng shū xīn shù jiē yī shí míng shì, bìng xū jīn lǐ jìng, tóng jǔ jiàn zhī. hòu wèi jiān yuán wài sàn qí shì láng, pìn liáng shǐ fù. dé yuán běn pín sù, yīn shǐ, báo yǒu zī zhuāng, suì xiǎng zhí shì, wèi fù qiú zèng, shí lùn bǐ zhī. zhōng shū shì láng liú tì shàng biǎo jiàn dé yuán: ruò líng hào gǔ, wǎn jié yú lì, zhěn jí liù jīng, yú liè bǎi shì wén zhāng qǐ yàn, tǐ diào qīng huá. gōng shèn biǎo yú guī mén, qiān zǒng zhe yú péng zhí shí hòu jìn zhī cí rén, dāng jīn zhī yǎ qì. yóu shì chú yuán wài sàn qí shì láng. hòu jiān tōng zhí sàn qí cháng shì, pìn chén. jí hái, dài zhào wén lín guǎn, wèi zhōng shū shè rén.
德源沈静好学,十四解属文,及长,博览书记。美仪容,中书侍郎裴让之特相 爱好,兼有龙阳之重。齐尚书仆射杨遵彦、殿中尚书辛术皆一时名士,并虚襟礼敬, 同举荐之。后为兼员外散骑侍郎,聘梁使副。德源本贫素,因使,薄有资装,遂饷 执事,为父求赠,时论鄙之。中书侍郎刘逖上表荐德源:弱龄好古,晚节逾厉,枕 藉《六经》,渔猎百氏;文章绮艳,体调清华。恭慎表于闺门,谦捴著于朋执;实 后进之辞人,当今之雅器。由是除员外散骑侍郎。后兼通直散骑常侍,聘陈。及还, 待诏文林馆,位中书舍人。
qí miè, shì zhōu wèi xuān nà shàng shì. yīn qǔ jí yì xiāng zhōu, huì yù chí jiǒng qǐ nì, yǐ wéi zhōng láng, dé yuán cí bù huò miǎn, suì wáng qù. suí shòu shàn, bù dé diào zhě jiǔ zhī. yǐn lín lǜ shān, yù yù bù dé zhì, zhe yōu jū fù yǐ zì jì. sù yǔ wǔ yáng tài shǒu lú sī dào yǒu shàn, shí xiāng wǎng lái. wèi zhōu cì shǐ cuī yàn wǔ zòu dé yuán qián wèi jiāo jié, kǒng yǒu jiān jì, yóu shì zhé lìng cóng jūn tǎo nán níng. jí hái, mì shū jiān niú hóng yǐ dé yuán cái xué xiǎn zhù, zòu yǔ zhù zuò láng wáng shào tóng xiū guó shǐ. dé yuán měi yú wù xì zhuàn jí, zhù chūn qīu sān zhuàn sān shí juǎn, zhù yáng zi fǎ yán èr shí sān juǎn. shǔ wáng xiù zòu yǐ wéi yuàn, zhuǎn zī yì cān jūn, zú guān. yǒu jí èr shí juǎn, yòu zhuàn zhèng xùn nèi xùn gè èr shí juǎn. yǒu zi sù chén.
齐灭,仕周为宣纳上士。因取急诣相州,会尉迟迥起逆,以为中郎,德源辞不 获免,遂亡去。隋受禅,不得调者久之。隐林虑山,郁郁不得志,著《幽居赋》以 自寄。素与武阳太守卢思道友善,时相往来。魏州刺史崔彦武奏德源潜为交结,恐 有奸计,由是谪令从军讨南宁。及还,秘书监牛弘以德源才学显著,奏与著作郎王 劭同修国史。德源每于务隙撰集,注《春秋三传》三十卷,注《扬子法言》二十三 卷。蜀王秀奏以为掾,转谘议参军,卒官。有集二十卷,又撰《政训》、《内训》 各二十卷。有子素臣。
dé yuán cóng zǔ xiōng yuán zhí, qí tiān bǎo zhōng, sī kōng sī mǎ. xué shè, yǒu míng wén yú shì.
德源从祖兄元植,齐天保中,司空司马。学涉,有名闻于世。
dé yuán zú shū zhēn zhī, shǎo yǒu qì xiá, lì wèi běi hǎi tài shǒu, hòu xíng píng zhōu shì, zú yú zhōu. zèng piào qí dà jiàng jūn luò zhōu cì shǐ, shì yuē gōng.
德源族叔珍之,少有气侠,历位北海太守,后行平州事,卒于州。赠骠骑大将 军、洛州刺史,谥曰恭。
zi què, wǔ dìng mò, kāi fǔ kǎi cáo cān jūn.
子悫,武定末,开府铠曹参军。
yáng jī, zì xiǎn lüè, tiān shuǐ jì rén yě. zǔ fú ēn, xǐ jū luò yáng, yīn jiā yān. jī shǎo yǒu zhì jié, wèi shì liú suǒ chēng. hé nán yǐn lǐ píng yuán huī, bìng zhào shǔ gōng cáo. huī yóu wěi yǐ jùn shì. huò wèi huī yuē:" fú gōng fú qīn, shù rén fú xìn, hé dé wěi shì yú jī, gāo wò ér yǐ." huī yuē:" wú wén jūn zǐ láo yú qiú shì, yì yú rèn xián, wú jì wěi dé qí cái, hé wéi bù kě?" yóu shì shēng míng gèng zhe. shí huáng zǐ guó guān duō fēi qí rén, zhào xuǎn qīng zhí zhī shì, jī jiàn jǔ wèi jīng zhào wáng yú guó zhōng wèi, yú shén jìng dàn zhī. hòu wèi luò yáng lìng, jīng niǎn fú qí wēi fēng. sù sòng zhě yī jīng qí qián, hòu jiē shí qí míng xìng, bìng jì qí shì lǐ. lì sī zhōu bié jià qīng hé nèi shǐ hé běi tài shǒu, bìng yǒu néng míng. yǒng xī zhōng, chú dù zhī shàng shū. jī fāng zhí zhī xīn, jiǔ ér mí lì, fèng gōng zhèng jǐ, wéi shí suǒ chēng. jiā pín wú mǎ, duō chéng xiǎo dú chē, shí lùn xǔ qí qīng bái. yǔ xīn xióng děng bìng wèi qí shén wǔ suǒ zhū.
杨机,字显略,天水冀人也。祖伏恩,徙居洛阳,因家焉。机少有志节,为士 流所称。河南尹李平、元晖,并召署功曹。晖尤委以郡事。或谓晖曰:“弗躬弗亲, 庶人弗信,何得委事于机,高卧而已。”晖曰:“吾闻君子劳于求士,逸于任贤, 吾既委得其才,何为不可?”由是声名更著。时皇子国官多非其人,诏选清直之士, 机见举为京兆王愉国中尉,愉甚敬惮之。后为洛阳令,京辇伏其威风。诉讼者一经 其前,后皆识其名姓,并记其事理。历司州别驾、清河内史、河北太守,并有能名。 永熙中,除度支尚书。机方直之心,久而弥厉,奉公正己,为时所称。家贫无马, 多乘小犊车,时论许其清白。与辛雄等并为齐神武所诛。
gāo gōng zhī, zì dào mù, zì yún liáo dōng rén yě. zǔ qián, xiàn wén chū, cì jué yáng guān nán. zhào yǐ jǔ qú mù jiān nǚ cì qián wèi qī, fēng wǔ wēi gōng zhǔ, bài fù mǎ dū wèi. fù chóng, zì jī shàn, shǎo cōng mǐn, yǐ duān jǐn chēng. jiā zī fù hòu, ér chóng zhì shàng jiǎn sù. chū, chóng jiù shì zuò shì zhū, gōng zhǔ tòng běn shēng jué yìn, suì yǐ chóng jì mù jiān hòu, gǎi xìng jǔ qú. jǐng míng zhōng, qǐ fù běn xìng, xí jué, chú luò yáng lìng. wéi zhèng qīng duàn, lì rén wèi qí wēi fēng, fā shou shì bù bì qiáng yù, xiàn nèi sù rán. zú, zèng cāng zhōu cì shǐ, shì yuē chéng.
高恭之,字道穆,自云辽东人也。祖潜,献文初,赐爵阳关男。诏以沮渠牧犍 女赐潜为妻,封武威公主,拜驸马都尉。父崇,字积善,少聪敏,以端谨称。家资 富厚,而崇志尚俭素。初,崇舅氏坐事诛,公主痛本生绝胤,遂以崇继牧犍后,改 姓沮渠。景明中,启复本姓,袭爵,除洛阳令。为政清断,吏人畏其威风,发扌适 不避强御,县内肃然。卒,赠沧州刺史,谥曰成。
dào mù yǐ zì xíng yú shì, xué shè jīng shǐ, suǒ jiāo jiē míng liú jùn shì. yòu gū, shì xiōng rú fù. měi wèi rén yuē: " rén shēng lì xīn lì xíng, guì yú jiàn zhī, dāng shǐ xī tuō yáng qiú, cháo pèi zhū yù. ruò shí bù wǒ zhī, biàn xū tuì jī jiāng hǎi, zì qiú qí zhì." yù shǐ zhōng wèi yuán kuāng gāo xuǎn yù shǐ, dào mù zòu jì qiú yòng yú kuāng, kuāng suì yǐn wèi yù shǐ. qí suǒ jiū shou shì, bù bì quán háo. zhèng guāng zhōng, chū shǐ xiāng zhōu. qián cì shǐ lǐ shì zhé, jí shàng shū lìng chóng zhī zǐ, duō yǒu fēi fǎ, bī mǎi rén zhái, guǎng xìng wū yǔ, jiē zhì chī wěi, yòu yú mǎ liè hòu shàng wèi mù rén zhí jié. dào mù shéng jiū, xī huǐ qù zhī, bìng biǎo fā qí zāng huò. ěr zhū róng tǎo rú rú, dào mù jiān qí jūn shì, róng shén dàn zhī. xiāo bǎo yín xī zhēng, yǐ wéi xíng tái láng zhōng, wěi yǐ jūn jī zhī shì. hòu shǔ xiōng qiān zhī bèi hài, qíng bù zì ān, suì tuō shēn yú xiào zhuāng. xiào zhuāng shí wéi shì zhōng, shēn xiāng bǎo hù. jí jí wèi, cì jué lóng chéng hóu, chú tài wèi zhǎng shǐ, lǐng zhōng shū shè rén. jí yuán hào bī wǔ láo, huò quàn dì fù guān xī zhě, dì yǐ wèn dào mù, dào mù yán guān zhōng cán huāng, qǐng chē jià běi dù, xún hé dōng xià. dì rán zhī. qí yè dào hé nèi jùn běi, dì mìng dào mù zhú xià zuò zhào shū, bù gào yuǎn jìn, yú shì sì fāng zhī shèng yú suǒ zài. xún chú jǐ shì huáng mén shì láng ān xǐ xiàn gōng. yú shí ěr zhū róng yù huí shī dài qiū, dào mù wèi yuē:" dài wáng yōng bǎi wàn zhī zhòng, fǔ tiān zǐ ér lìng zhū hóu, cǐ huán wén zhī jǔ yě. jīn ruò hái shī, lìng hào zhòng wán shǒu jù, kě wèi yǎng huī chéng shé, huǐ wú jí yǐ." róng shēn rán zhī. jí xiào zhuāng fǎn zhèng, yīn yàn cì wèi ěr zhū róng yuē:" qián ruò bù yòng gāo huáng mén jì, shè jì bù ān, kě wèi zhèn quàn qí jiǔ, lìng zuì." róng yīn chén qí zuò jiān jūn shí, lín shì néng jué, shí kě rèn yòng. xún chú yù shǐ zhōng wèi, réng jiān huáng mén.
道穆以字行于世,学涉经史,所交皆名流俊士。幼孤,事兄如父。每谓人曰: “人生厉心立行,贵于见知,当使夕脱羊裘,朝佩珠玉。若时不我知,便须退迹江 海,自求其志。”御史中尉元匡高选御史,道穆奏记求用于匡,匡遂引为御史。其 所纠扌适,不避权豪。正光中,出使相州。前刺史李世哲,即尚书令崇之子,多有 非法,逼买人宅,广兴屋宇,皆置鸱尾,又于马埒堠上为木人执节。道穆绳纠,悉 毁去之,并表发其赃货。尔硃荣讨蠕蠕,道穆监其军事,荣甚惮之。萧宝夤西征, 以为行台郎中,委以军机之事。后属兄谦之被害,情不自安,遂托身于孝庄。孝庄 时为侍中,深相保护。及即位,赐爵龙城侯,除太尉长史,领中书舍人。及元颢逼 武牢,或劝帝赴关西者,帝以问道穆,道穆言关中残荒,请车驾北度,循河东下。 帝然之。其夜到河内郡北,帝命道穆烛下作诏书,布告远近,于是四方知乘舆所在。 寻除给事黄门侍郎、安喜县公。于时尔硃荣欲回师待秋,道穆谓曰:“大王拥百万 之众,辅天子而令诸侯,此桓、文之举也。今若还师,令颢重完守具,可谓养虺成 蛇,悔无及矣。”荣深然之。及孝庄反政,因宴次谓尔硃荣曰:“前若不用高黄门 计,社稷不安,可为朕劝其酒,令醉。”荣因陈其作监军时,临事能决,实可任用。 寻除御史中尉,仍兼黄门。
dào mù wài zhí zhí shéng, nèi cān jī mì, fán shì yì guó lì rén zhī shì, bì yǐ zòu wén, jiàn zhēng jìn yán, wú suǒ gù dàn. xuǎn yòng yù shǐ, jiē dāng shì míng bèi, lǐ xī zōng lǐ huì yáng xiū zhī yáng fěi fēng jūn yì xíng zǐ míng sū shū sòng shì liáng děng sān shí rén. yú shí yòng qián shāo báo, dào mù biǎo yuē:" bǎi xìng zhī yè, qián huò wèi běn, jiù bì gǎi zhù, wáng zhèng suǒ xiān. zì qǐng yǐ lái, sī zhù báo làn, guān sī jiū shéng, guà wǎng fēi yī. zài shì tóng jià, bā shí yī wén dé tóng yī jīn, sī zhù báo qián, jīn yú èr bǎi. jì shì zhī yǐ shēn lì, yòu suí zhī yǐ zhòng xíng, dé zuì zhě suī duō, jiān zhù zhě mí zhòng. jīn qián tú yǒu wǔ zhū zhī wén, ér wú èr zhū zhī shí, báo shén yú jiá, shàng guàn biàn pò, zhì zhī shuǐ shàng, dài yù bù shěn. yīn xún yǒu jiàn, kē fáng bù qiè, cháo tíng shī zhī, bǐ fù hé zuì. xī hàn wén dì yǐ wǔ fēn qián xiǎo, gǎi zhù sì zhū. zhì wǔ dì fù gǎi sān zhū wèi bàn liǎng. cǐ jiē yǐ dà yì xiǎo, yǐ zhòng dài qīng yě. lùn jīn jù gǔ, yí gǎi zhù dà qián, wén zài nián hào, yǐ jì qí shǐ. zé yī jīn suǒ chéng, zhǐ qī shí liù wén. tóng jià zhì jiàn, wǔ shí yǒu yú, qí zhōng rén gōng, shí liào xī tàn qiān chāo, zòng fù sī yíng, bù néng zì rùn. zhí zhì wú lì, zì yīng xī xīn, kuàng fù yán xíng guǎng shè yě. yǐ chén cè zhī, bì dāng qián huò yǒng tōng, gōng sī huò yǔn." hòu suì yòng yáng kǎn jì, zhù yǒng ān wǔ zhū qián.
道穆外执直绳,内参机密,凡是益国利人之事,必以奏闻,谏争尽言,无所顾 惮。选用御史,皆当世名辈,李希宗、李绘、阳休之、阳斐、封君义、邢子明、苏 淑、宋世良等三十人。于时用钱稍薄,道穆表曰:“百姓之业,钱货为本,救弊改 铸,王政所先。自顷以来,私铸薄滥,官司纠绳,挂网非一。在市铜价,八十一文 得铜一斤,私铸薄钱,斤余二百。既示之以深利,又随之以重刑,得罪者虽多,奸 铸者弥众。今钱徒有五铢之文,而无二铢之实,薄甚榆荚,上贯便破,置之水上, 殆欲不沈。因循有渐,科防不切,朝廷失之,彼复何罪。昔汉文帝以五分钱小,改 铸四铢。至武帝复改三铢为半两。此皆以大易小,以重代轻也。论今据古,宜改铸 大钱,文载年号,以记其始。则一斤所成,止七十六文。铜价至贱,五十有余,其 中人功,食料、锡炭、铅钞,纵复私营,不能自润。直置无利,自应息心,况复严 刑广设也。以臣测之,必当钱货永通,公私获允。”后遂用杨侃计,铸永安五铢钱。
pú yè ěr zhū shì lóng dāng cháo quán shèng, yīn nèi jiàn, yì guān shī yí, dào mù biàn jí tán jīu. dì zǐ shòu yáng gōng zhǔ xíng fàn qīng lù, zhí chì bàng zú ā zhī bù zhǐ, dào mù lìng zú bàng pò qí chē. gōng zhǔ shēn hèn, qì yǐ sù dì. dì yuē: " gāo zhōng wèi qīng zhí rén, bǐ suǒ xíng zhě gōng shì, qǐ kě sī hèn zé zhī yě?" dào mù hòu jiàn dì, dì yuē:" yī rì jiā zǐ xíng lù xiāng fàn, shēn yǐ wéi kuì." dào mù miǎn guān xiè, dì yuē:" zhèn yǐ kuì qīng, qīng fǎn xiè zhèn!" xún chì jiān yí zhù. yòu zhào:" mì shū tú jí jí diǎn shū xiāng sù, duō zhì líng luò, kě lìng dào mù zǒng jí zhàng mù, bìng dié rú xué zhī shì, biān bǐ cì dì."
仆射尔硃世隆当朝权盛,因内见,衣冠失仪,道穆便即弹纠。帝姊寿阳公主行 犯清路,执赤棒卒呵之不止,道穆令卒棒破其车。公主深恨,泣以诉帝。帝曰: “高中尉清直人,彼所行者公事,岂可私恨责之也?”道穆后见帝,帝曰:“一日 家姊行路相犯,深以为愧。”道穆免冠谢,帝曰:“朕以愧卿,卿反谢朕!”寻敕 监仪注。又诏:“秘书图籍及典书缃素,多致零落,可令道穆总集帐目,并牒儒学 之士,编比次第。”
dào mù yòu shàng shū yuē:" gāo zǔ tài hé zhī chū, zhì tíng wèi sī zhí, lùn xíng pì shì fēi, suī shì fēi gǔ shǐ, jiāo jì shí yào. qiè jiàn yù shǐ chū shǐ, xī shòu fēng wén, suī shí huò zuì rén, yì bù wú wǎng làn. hé zhě? dé yáo zhī fá, bù néng bù yuàn. shǒu lìng wéi zhèng, róng yǒu ài zēng, jiān huá zhī tú, héng sī bào è, duō yǒu wàng zào wú míng, gòng xiāng wū bàng. yù shǐ yī jīng jiǎn jiū, chǐ yú bù chéng, zhàng mù zhī xià, yǐ xū wèi shí. wú zuì bù néng zì xuě zhě, qǐ kě shèng dào zāi! chén suī yú duǎn, shǒu bù jiǎ qì, xiù yī suǒ zhǐ, jì yǐ qīng sù. ruò réng gèng zhǒng qián shī, huò shāng shàn rén, zé shī lù zhī zé, wú suǒ táo zuì. rú chén bǐ jiàn, qǐng yī tài hé gù shì, hái zhì sī zhí shí rén, míng lì tíng wèi, zhì yǐ wǔ pǐn, xuǎn lì guān yǒu chēng, xīn píng xìng zhèng zhě wèi zhī. yù shǐ ruò chū jiū hé, jí yí tíng wèi, lìng zhī rén shù. tíng wèi qiǎn sī zhí yǔ yù shǐ jù fā. suǒ dào zhōu jùn, fēn jū bié guǎn. yù shǐ jiǎn le, yí fù sī zhí. sī zhí fù wèn shì qì, yǔ yù shǐ jù hái. zhōng wèi dàn wén, tíng wèi kē àn, yī rú jiù shì. shù shǐ yù chéng zuì dìng, wú fù jī kuān, wèi è qǔ bài, bù dé chēng wǎng. ruò yù shǐ sī zhí jiū hé shī shí, xī yī suǒ duàn yù zuì zhī. tīng yǐ suǒ jiǎn, dié xiāng jiū fā. rú èr shǐ ā qū, yǒu bù jìn lǐ, tīng zuì jiā yì mén xià tōng sù, bié jiā àn jiǎn. rú cǐ, zé fèi shí zhī bàng, yuàn cóng kě xī jù jí zhī xià, shòu zuì tūn shēng zhě yǐ." zhào cóng zhī, fù zhì sī zhí.
道穆又上疏曰:“高祖太和之初,置廷尉司直,论刑辟是非,虽事非古始,交 济时要。窃见御史出使,悉受风闻,虽时获罪人,亦不无枉滥。何者?得尧之罚, 不能不怨。守令为政,容有爱憎,奸猾之徒,恆思报恶,多有妄造无名,共相诬谤。 御史一经检究,耻于不成,杖木之下,以虚为实。无罪不能自雪者,岂可胜道哉! 臣虽愚短,守不假器,绣衣所指,冀以清肃。若仍更踵前失,或伤善人,则尸禄之 责,无所逃罪。如臣鄙见,请依太和故事,还置司直十人,名隶廷尉,秩以五品, 选历官有称,心平性正者为之。御史若出纠劾,即移廷尉,令知人数。廷尉遣司直 与御史俱发。所到州郡,分居别馆。御史检了,移付司直。司直覆问事讫,与御史 俱还。中尉弹闻,廷尉科案,一如旧式。庶使狱成罪定,无复稽宽,为恶取败,不 得称枉。若御史、司直纠劾失实,悉依所断狱罪之。听以所检,迭相纠发。如二使 阿曲,有不尽理,听罪家诣门下通诉,别加案检。如此,则肺石之傍,怨从可息; 聚棘之下,受罪吞声者矣。”诏从之,复置司直。
jí ěr zhū róng sǐ, dì zhào dào mù, fù shè shū, lìng xuān yú wài, wèi yuē:" jīn dāng de jīng xuǎn yù shǐ yǐ." xiān shì, róng děng cháng yù yǐ qí qīn dǎng wèi yù shǐ, gù yǒu cǐ zhào. jí ěr zhū shì lóng děng zhàn yú dà xià mén běi, dào mù shòu zhào dū zhàn. yòu zàn chéng tài fǔ qīng lǐ miáo duàn qiáo zhī jì, shì lóng děng yú shì běi dùn. jiā wèi jiāng jūn dà dū dū, jiān shàng shū yòu pú yè nán dào dà xíng tái. shí suī wài tuō zhēng mán, ér dì kǒng běi jūn bù lì, yù wèi nán xún zhī jì. wèi fā, huì ěr zhū zhào rù luò, dào mù lǜ huò, tuō bìng qù guān. shì lóng yǐ qí zhōng yú qián cháo, suì hài zhī. tài chāng zhōng, zèng chē qí dà jiàng jūn yí tóng sān sī yōng zhōu cì shǐ. zi shì jìng xí jué, wèi běi yù zhōu cì shǐ. dào mù xiōng qiān zhī.
及尔硃荣死,帝召道穆,付赦书,令宣于外,谓曰:“今当得精选御史矣。” 先是,荣等常欲以其亲党为御史,故有此诏。及尔硃世隆等战于大夏门北,道穆受 诏督战。又赞成太府卿李苗断桥之计,世隆等于是北遁。加卫将军、大都督,兼尚 书右仆射、南道大行台。时虽外托征蛮,而帝恐北军不利,欲为南巡之计。未发, 会尔硃兆入洛,道穆虑祸,托病去官。世隆以其忠于前朝,遂害之。太昌中,赠车 骑大将军、仪同三司、雍州刺史。子士镜袭爵,为北豫州刺史。道穆兄谦之。
qiān zhī zì dào ràng, shǎo shì hòu mǔ yǐ xiào wén. zhuān yì jīng shǐ, tiān wén suàn lì tú wěi zhī shū, duō suǒ gāi shè. hǎo wén zhāng, liú xīn lǎo yì. xí fù jué. xiào chāng zhōng, xíng hé yīn lìng. xiān shì yǒu rén náng shèng wǎ lì, zhǐ zuò qián wù, zhà shì rén mǎ, yīn ér táo qù. zhào lìng zhuī bǔ, bì děi yǐ wén. qiān zhī nǎi wěi jiā yī qiú, lì yú mǎ shì, xuān yán shì qián zhà shì mǎ zéi, jīn yù xíng zhī. mì qiǎn fù xīn, chá shì zhōng sī yì zhě. yǒu èr rén xiāng jiàn, xīn rán yuē:" wú fù yōu yǐ!" zhí sòng àn wèn, xī huò qí dǎng. bìng chū qián hòu dào chù, shī wù zhī jiā, gè dé qí běn wù, jù yǐ zhuàng gào. xún zhèng hé yīn lìng. zài xiàn èr nián, sǔn yì zhèng tǐ, duō wèi gù shì. shí dào mù wèi yù shǐ, yì yǒu néng míng, shì měi qí fù zǐ xiōng dì bìng zhe dāng guān zhī chēng.
谦之字道让,少事后母以孝闻。专意经史,天文、算历、图纬之书,多所该涉。 好文章,留心《老》、《易》。袭父爵。孝昌中,行河阴令。先是有人囊盛瓦砾, 指作钱物,诈市人马,因而逃去。诏令追捕,必得以闻。谦之乃伪枷一囚,立于马 市,宣言是前诈市马贼,今欲刑之。密遣腹心,察市中私议者。有二人相见,忻然 曰:“无复忧矣!”执送案问,悉获其党。并出前后盗处,失物之家,各得其本物, 具以状告。寻正河阴令。在县二年,损益政体,多为故事。时道穆为御史,亦有能 名,世美其父子兄弟并著当官之称。
jiù zhì, èr xiàn lìng dé miàn chén dé shī. shí nìng xìng zhī bèi, è qí yǒu suǒ fā wén, suì gòng zòu bà. qiān zhī nǎi shàng shū yuē:" chén yǐ wú yōng, miù zǎi shén yì, shí sī fèng fǎ bù náo, chēng shì guān fāng. chóu cháo tíng wú zī zhī ēn, jìn rén chén shǒu qì zhī jié. dàn háo jiā zhī shǔ, qī lǐ qīn gòu, léi xiè suǒ jí, jǔ mù duō shì. jiē yǒu dào zēng zhī sè, xián qǐ è shàng zhī xīn. xiàn lìng qīng ruò, hé néng kè jì? xiān dì xī fā míng zhào, de shǐ miàn chén suǒ huái. chén wáng fù xiān chén chóng zhī wèi luò yáng lìng, cháng dé rù zòu shì fēi, suǒ yǐ cháo guì liǎn shǒu, wú gǎn gàn zhèng. jìn nián yǐ lái, cǐ zhì suì qǐn, zhì shǐ shén zǎi wēi qīng, xià qíng bù dá. jīn èr shèng yuǎn zūn yáo shùn, xiàn zhāng gāo zǔ, yú chén yì wàng cè qí nú jiǎn, shǎo lì gōng míng. qǐ xíng xīn diǎn, gèng míng wǎng zhì, shù jiān háo zhī jìn, pō zì píng xīn." zhào fù wài liàng wén.
旧制,二县令得面陈得失。时佞幸之辈,恶其有所发闻,遂共奏罢。谦之乃上 疏曰:“臣以无庸,谬宰神邑,实思奉法不挠,称是官方。酬朝廷无赀之恩,尽人 臣守器之节。但豪家支属,戚里亲媾,缧绁所及,举目多是。皆有盗憎之色,咸起 恶上之心。县令轻弱,何能克济?先帝昔发明诏,得使面陈所怀。臣亡父先臣崇之 为洛阳令,常得入奏是非,所以朝贵敛手,无敢干政。近年已来,此制遂寝,致使 神宰威轻,下情不达。今二圣远遵尧、舜,宪章高祖,愚臣亦望策其驽蹇,少立功 名。乞行新典,更明往制,庶奸豪知禁,颇自屏心。”诏付外量闻。
qiān zhī yòu shàng shū, yǐ wéi:" zì zhèng guāng yǐ lái, biān chéng lǚ rǎo, mìng jiāng chū shī, xiāng jì yú lù. dàn zhū jiàng shuài, huò fēi qí cái, duō qiǎn qīn zhě, wàng chēng rù mù, wéi qiǎn nú kè chōng shù ér yǐ. duì kòu lín dí, lüè bù wān gōng. zé shì wáng jué xū jiā, zhēng fū duō quē, zéi lǔ hé kě tiǎn chú, zhōng zhēn hé yǐ quàn jiè yě? qiě jìn xí shì chén, qī shǔ cháo shì, qǐng tuō guān cáo, shàn zuò wēi fú. rú yǒu qīng zhēn fèng fǎ, bù wéi huí zhě, xián gòng zèn huǐ, héng shòu zuì fá. zài cháo gù wàng, shuí kěn shēn wén? bì shàng yōng xià, kuī fēng sǔn zhèng. shǐ chán chǎn gān xīn, zhōng dǎng xī yì. qiě pín nián yǐ lái, duō yǒu zhēng fā, rén bù kān mìng, dòng zhì liú lí. gǒu bǎo qī zǐ, jìng táo wáng yì, bù fù gù qí sāng jǐng, dàn cǐ xíng shū. zhèng yóu hái yǒu bì kùn zhī lǐ, guī wú zì ān zhī lù. ruò tīng guī qí běn yè, yáo yì wēi zhēn, zé hái zhě bì zhòng, kěn tián zēng pì, shù nián zhī hòu, dà huò kè rù. jīn bù wù yǐ lǐ hái zhī, dàn yù yán fú qiè lēi, kǒng shù nián zhī hòu, zǒu zhě gèng duō. gù yǒu guó yǒu jiā zhě, bù huàn rén bù wǒ guī, wéi huàn zhèng zhī bù lì bù shì dí bù wǒ gōng, wéi shì wú bù kě wǔ. cǐ nǎi qiān zǎi gòng zūn, bǎi wáng yī zhì. fú yuàn shǎo chuí lǎn chá." líng tài hòu dé qí shū, yǐ zé zuǒ yòu jìn shì, zhū chǒng yào zhě yóu shì jí zhī. nǎi qǐ tài hòu, yún qiān zhī yǒu xué yì, chú wèi guó zǐ bó shì.
谦之又上疏,以为:“自正光以来,边城屡扰,命将出师,相继于路。但诸将 帅,或非其才,多遣亲者,妄称入募,唯遣奴客充数而已。对寇临敌,略不弯弓。 则是王爵虚加,征夫多阙,贼虏何可殄除,忠贞何以劝诫也?且近习侍臣,戚属朝 士,请托官曹,擅作威福。如有清贞奉法,不为回者,咸共谮毁,横受罪罚。在朝 顾望,谁肯申闻?蔽上拥下,亏风损政。使谗谄甘心,忠谠息义。且频年以来,多 有征发,人不堪命,动致流离。苟保妻子,竞逃王役,不复顾其桑井,惮此刑书。 正由还有必困之理,归无自安之路。若听归其本业,徭役微甄,则还者必众,垦田 增辟,数年之后,大获课入。今不务以理还之,但欲严符切勒,恐数年之后,走者 更多。故有国有家者,不患人不我归,唯患政之不立;不恃敌不我攻,唯恃吾不可 侮。此乃千载共遵,百王一致。伏愿少垂览察。”灵太后得其疏,以责左右近侍, 诸宠要者由是疾之。乃启太后,云谦之有学艺,除为国子博士。
qiān zhī yǔ yuán fān cháng jǐng lì dào yuán wēn zi shēng zhī tú, huò shēn kuǎn jiù. hào shī shàn xù, yán nuò wú kuī. jū jiā tóng lì, duì qí ér bù tà qí fù mǔ, shēng sān zi biàn miǎn qí yī shì. wú qiān qíng nú bì, cháng chēng:" jù bǐng rén tǐ, rú hé cán hài?" qiān zhī yǐ fù jiù shì jǔ qú méng xùn céng jù liáng tǔ, guó shū lòu quē, nǎi xiū liáng shū shí juǎn, xíng yú shì. liáng guó shèng shì fú dào, wèi lùn biǎn zhī, chēng fú shì jiǔ liú zhī yī jiā. dāng shì míng liú, jìng yǐ fó lǐ lái nán, qiān zhī hái yǐ fú yì duì zhī, jìng bù néng qū. yǐ shí suǒ xíng lì duō wèi jǐn shàn, nǎi gēng gǎi yuán xiū zhě zhuàn, wèi yī jiā zhī fǎ. suī wèi xíng yú shì, shí zhě tàn qí duō néng. shí cháo yì zhù qián, yǐ qiān zhī wèi zhù qián dōu jiāng zhǎng zhě shǐ, nǎi shàng biǎo qiú zhù sān zhū qián, yuē:
谦之与袁翻、常景、郦道元、温子升之徒,或申款旧。好施赡恤,言诺无亏。 居家僮隶,对其兒不挞其父母,生三子便免其一世。无愆黥奴婢,常称:“俱禀人 体,如何残害?”谦之以父舅氏沮渠蒙逊曾据凉土,国书漏阙,乃修《凉书》十卷, 行于世。凉国盛事佛道,为论贬之,称佛是九流之一家。当世名流,竞以佛理来难, 谦之还以佛义对之,竟不能屈。以时所行历多未尽善,乃更改元修者撰,为一家之 法。虽未行于世,识者叹其多能。时朝议铸钱,以谦之为铸钱都将长者史,乃上表 求铸三铢钱,曰:
gài qián huò zhī lì, běn yǐ tōng yǒu wú, biàn jiāo yì, gù qián zhī qīng zhòng, shì dài bù tóng. tài gōng wèi zhōu zhì jiǔ fǔ huán fǎ. zhì jǐng wáng shí, gèng zhù dà qián. qín jiān hǎi nèi, qián zhòng bàn liǎng. hàn xìng, yǐ qín qián zhòng, gǎi zhù yú jiá qián. zhì wén dì wǔ nián, fù wèi sì zhū. xiào wǔ shí xī fù xiāo huài, gèng zhù sān zhū. zhì wú shòu zhōng, biàn wéi wǔ zhū. yòu zào chì zè zhī qián, yǐ yī dāng wǔ. wáng mǎng shè zhèng, qián yǒu liù děng: dà qián zhòng shí èr zhū, cì jiǔ zhū, cì qī zhū, cì wǔ zhū, cì sān zhū, cì yī zhū. wèi wén dì bà wǔ zhū qián, zhì míng dì fù lì. sūn quán jiāng zuǒ zhù dà qián, yī dāng wǔ bǎi. quán chì wū nián, fù zhù dà qián, yī dāng qiān. qīng zhòng dà xiǎo, mò bù suí shí ér biàn. qiè yǐ shí huò zhī yào, bā zhèng wéi shǒu, jù cái zhī guì, yí xùn diǎn wén. shì yǐ xī zhī dì wáng, chéng tiān dì zhī ráo, yù hǎi nèi zhī fù, mò bù fǔ hóng sù yú tài cāng, cáng xiǔ guàn yú quán fǔ. chǔ chù jì yíng, rén wú kùn bì, kě yǐ níng mì sì hǎi, rú shēn shǐ bì zhě yǐ. xī hàn zhī xiào wǔ, dì guǎng cái ráo, wài shì sì róng, suì xū guó yòng. yú shì cǎo máo zhī chén, chū cái zhù biān xìng lì zhī jì, nà shuì miào táng. shì liè què jiǔ zhī guān, yì yǒu gào mín zhī lìng. yán tiě jì xìng, qián bì lǚ gǎi, shào fǔ suì fēng, shàng lín ráo jī. wài pì bǎi mán, nèi bù zēng fù zhě, jiē jì lì zhī yóu yě. jīn qún yāo wèi xī, sì jiāo duō lěi, zhēng shuì jì fán, qiān jīn rì fèi, cāng chǔ jiàn hào, cái yòng jiāng jié, chéng yáng shì xiàn shuì zhī qiū, sāng ér yán lì zhī rì. fū yǐ xī jīng zhī shèng, qián yóu lǚ gǎi, bìng xíng dà xiǎo, zǐ mǔ xiāng quán. kuàng jīn kòu nán wèi chú, zhōu jùn lún bài, rén wù diāo líng, jūn guó yòng shǎo. bié zhù xiǎo qián, kě yǐ fù yì, hé sǔn yú zhèng, hé fáng yú rén yě? qiě zhèng xìng bù yǐ qián dà, zhèng shuāi bù yǐ qián xiǎo, wéi guì gōng sī dé suǒ, zhèng huà wú kuī, jì xíng zhī yú gǔ, yì yí xiào zhī yú jīn yǐ. xī yǔ zāo dà shuǐ, yǐ lì shān zhī jīn zhù qián, jiù rén zhī kùn tāng zāo dà hàn, yǐ zhuāng shān zhī jīn zhù qián, shú rén zhī mài zi zhě. jīn bǎi xìng qióng cuì, shèn yú nǎng rì, qīn míng zhī zhǔ, qǐ dé chuí gǒng ér guān zhī zāi? chén jīn cǐ zhù, yǐ jì jiāo fá, wǔ zhū zhī qián, rèn shǐ bìng yòng, xíng zhī wú sǔn, guó dé qí yì.
盖钱货之立,本以通有无,便交易,故钱之轻重,世代不同。太公为周置九府 圜法。至景王时,更铸大钱。秦兼海内,钱重半两。汉兴,以秦钱重,改铸榆荚钱。 至文帝五年,复为四铢。孝武时悉复销坏,更铸三铢。至无狩中,变为五铢。又造 赤仄之钱,以一当五。王莽摄政,钱有六等:大钱重十二铢,次九铢,次七铢,次 五铢,次三铢,次一铢。魏文帝罢五铢钱,至明帝复立。孙权江左铸大钱,一当五 百。权赤乌年,复铸大钱,一当千。轻重大小,莫不随时而变。窃以食货之要,八 政为首,聚财之贵,诒训典文。是以昔之帝王,乘天地之饶,御海内之富,莫不腐 红粟于太仓,藏朽贯于泉府。储畜既盈,人无困弊,可以宁谧四海,如身使臂者矣。 昔汉之孝武,地广财饶,外事四戎,遂虚国用。于是草茅之臣,出财助边;兴利之 计,纳税庙堂。市列榷酒之官,邑有告缗之令。盐铁既兴,钱弊屡改,少府遂丰, 上林饶积。外辟百蛮,内不增赋者,皆计利之由也。今群妖未息,四郊多垒,徵税 既烦,千金日费,仓储渐耗,财用将竭,诚杨氏献税之秋,桑兒言利之日。夫以西 京之盛,钱犹屡改,并行大小,子母相权。况今寇难未除,州郡沦败,人物凋零, 军国用少。别铸小钱,可以富益,何损于政,何妨于人也?且政兴不以钱大,政衰 不以钱小,唯贵公私得所,政化无亏,既行之于古,亦宜效之于今矣。昔禹遭大水, 以历山之金铸钱,救人之困;汤遭大旱,以庄山之金铸钱,赎人之卖子者。今百姓 穷悴,甚于曩日,钦明之主,岂得垂拱而观之哉?臣今此铸,以济交乏,五铢之钱, 任使并用,行之无损,国得其益。
zhào jiāng cóng zhī. shì wèi jiù, huì zú.
诏将从之。事未就,会卒。
chū, qiān zhī dì dào mù, zhèng guāng zhōng wèi yù shǐ, jiū xiāng zhōu cì shǐ lǐ shì zhé shì, dà xiāng cuò rǔ, qí jiā héng yǐ wèi hàn. zhì shì shì zhé dì shén guǐ wèi líng tài hòu shēn suǒ chǒng rèn, huì qiān zhī jiā tóng sù liáng, shén guǐ zuǒ yòu zhī, rù fěng shàng shū, pàn jìn qiān zhī yú tíng wèi. shí jiāng shè, shén guǐ nǎi qǐ líng tài hòu, fā zhào yú yù cì sǐ. cháo shì mò bù āi zhī. suǒ zhe wén zhāng bǎi yú piān, bié yǒu jí lù. yǒng ān zhōng, zèng yíng zhōu cì shǐ, shì yuē kāng. yòu chú yī zi chū shēn, yǐ míng yuān qū.
初,谦之弟道穆,正光中为御史,纠相州刺史李世哲事,大相挫辱,其家恆以 为憾。至是世哲弟神轨为灵太后深所宠任,会谦之家僮诉良,神轨左右之,入讽尚 书,判禁谦之于廷尉。时将赦,神轨乃启灵太后,发诏于狱赐死。朝士莫不哀之。 所著文章百余篇,别有集录。永安中,赠营州刺史,谥曰康。又除一子出身,以明 冤屈。
qiān zhī dì jǐn zhī, zì dào xiū. fù chóng jì huán běn xìng, yǐ jǐn zhī jì jǔ qú shì.
谦之弟谨之,字道修。父崇既还本姓,以谨之继沮渠氏。
qí jùn, zì piāo xiǎn, hé nán luò yáng rén yě. qí xiān jū dài. jùn xiào zhuāng shí shì, lèi qiān wèi cāng zhōu cì shǐ, shén wèi lì rén wèi yuè. xún chú tài pú qīng. jí ěr zhū shì lóng děng zhū, qí shén wǔ zhào wén wǔ bǎi sī, xià jí shì shù, yì suǒ lì. mò yǒu yīng zhě. jùn bì xí yuē:" guǎng líng wáng suī wèi ěr zhū fú dài, dāng jīn zhī shèng zhǔ yě." shén wǔ jiàng cóng zhī. shí huáng mén cuī yǎn yì bù tóng, gāo gān wèi lán gēn děng gù zhí yǎn yán, suì lì xiào wǔ dì. jí dì rù guān, shén wǔ shēn sī jùn yán, cháng yǐ wéi hèn. xún chú yù shǐ zhōng wèi, yú lù yǔ pú yè jiǎ xiǎn dù xiāng féng, xiǎn dù shì xūn guì, pái jùn zōu liè dào, jùn fèn jiàn yú sè, zì rù zòu zhī. xún jiā sàn qí cháng shì piào qí dà jiàng jūn zuǒ guāng lù dài fu yí tóng sān sī. jùn nìng qiǎo, néng hòu dāng tú, hú sī chūn hè bá shèng jiē yǔ yǒu shàn. xìng duō zhà, hè bá shèng chū zhèn jīng zhōu, guò jùn bié, yīn cí jùn mǔ. jùn gù jiàn bài zhān bì bèi, shèng gèng yí zhī qián wù. hòu jiān lì bù shàng shū, fù wèi cāng zhōu cì shǐ. zhēng hái, jiān zhōng wèi, zhāng wǔ xiàn bó. xún chú yīn zhōu cì shǐ, hōng yú zhōu. zèng sī kōng gōng, shì yuē wén zhēn.
綦俊,字剽显,河南洛阳人也。其先居代。俊孝庄时仕,累迁为沧州刺史,甚 为吏人畏悦。寻除太仆卿。及尔硃世隆等诛,齐神武召文武百司,下及士庶,议所 立。莫有应者。俊避席曰:“广陵王虽为尔硃扶戴,当今之圣主也。”神武将从之。 时黄门崔甗议不同,高乾、魏兰根等固执甗言,遂立孝武帝。及帝入关,神武深思 俊言,常以为恨。寻除御史中尉,于路与仆射贾显度相逢,显度恃勋贵,排俊驺列 倒,俊忿见于色,自入奏之。寻加散骑常侍、骠骑大将军、左光禄大夫、仪同三司。 俊佞巧,能候当涂,斛斯椿、贺拔胜皆与友善。性多诈,贺拔胜出镇荆州,过俊别, 因辞俊母。俊故见败氈弊被,胜更遗之钱物。后兼吏部尚书,复为沧州刺史。徵还, 兼中尉,章武县伯。寻除殷州刺史,薨于州。赠司空公,谥曰文贞。
zi hóng shí, zì jù zhèng, wèi shàng shū zuǒ yòu láng wèi jùn yì zhōng zhèng. shì jiǔ hào sè, wú xíng jiǎn, zú.
子洪实,字巨正,位尚书左右郎、魏郡邑中正。嗜酒好色,无行检,卒。
shān wěi, zì zhòng cái, hé nán luò yáng rén yě. qí xiān jū dài. zǔ qiáng, měi róng mào, shēn cháng bā chǐ wǔ cùn, gōng qí shè, wān gōng wǔ shí, wèi zòu shì zhōng sàn. cóng xiàn wén liè fāng shān, yǒu liǎng hú qǐ yú yù qián, zhào qiáng shè zhī, bǎi bù nèi, èr hú jù huò. wèi nèi háng zhǎng. fù yòu zhī, wèi jīn míng tài shǒu. wěi shè liè wén shǐ, xiào míng chū, yuán kuāng wèi yù shǐ zhōng wèi, yǐ wěi jiān shì yù shǐ. rù tái wǔ rì, biàn yù zhèng huì, wěi sī shén wǔ mén. qí qī cóng shū wèi yǔ lín duì zhǔ, wō zhí cháng yú diàn mén, wěi jí hé zòu. kuāng shàn zhī, é rán zòu zhèng, tiē guó zǐ zhù jiào, qiān yuán wài láng tíng wèi píng.
山伟,字仲才,河南洛阳人也。其先居代。祖强,美容貌,身长八尺五寸,工 骑射,弯弓五石,为奏事中散。从献文猎方山,有两狐起于御前,诏强射之,百步 内,二狐俱获。位内行长。父幼之,位金明太守。伟涉猎文史,孝明初,元匡为御 史中尉,以伟兼侍御史。入台五日,便遇正会,伟司神武门。其妻从叔为羽林队主, 挝直长于殿门,伟即劾奏。匡善之,俄然奏正,帖国子助教,迁员外郎、廷尉评。
shí tiān xià wú shì, jìn shì lù nán, dài qiān zhī rén, duō bù zhān yù. jí liù zhèn lǒng xī èr fāng qǐ nì, lǐng jūn yuán chā yù yòng dài lái hán rén wéi chuán zhào, yǐ wèi yuè zhī, ér mù shǒu zǐ sūn tóu zhuàng qiú zhě bǎi yú rén. chā yīn zòu lì xūn fù duì, lìng gè yī zī chū shēn. zì shì běi rén, xī bèi shōu xù. wěi suì zòu jì, zàn chā dé měi. chā sù bù shí wěi, fǎng shì zhōng ān fēng wáng yán míng huáng mén láng yuán shùn, shùn děng yīn shì chēng jiàn zhī. chā lìng pú yè yuán qīn yǐn wěi jiān shàng shū èr qiān dàn láng, hòu zhèng míng shì láng, xiū qǐ jū zhù. pú yè yuán shùn lǐng xuǎn, biǎo jiàn wèi jiàn yì dài fū.
时天下无事,进仕路难,代迁之人,多不沾预。及六镇、陇西二方起逆,领军 元叉欲用代来寒人为传诏,以慰悦之,而牧守子孙投状求者百余人。叉因奏立勋附 队,令各依资出身。自是北人,悉被收叙。伟遂奏记,赞叉德美。叉素不识伟,访 侍中安丰王延明、黄门郎元顺,顺等因是称荐之。叉令仆射元钦引伟兼尚书二千石 郎,后正名士郎,修起居注。仆射元顺领选,表荐为谏议大夫。
ěr zhū róng zhī hài cháo shì, wěi shí shǒu zhí, gù miǎn huò. jí xiào zhuāng rù gōng, réng chú wěi jǐ shì huáng mén shì láng. xiān shì wěi yǔ yí cáo láng yuán shēng tún tián láng lǐ yán kǎo wài bīng láng lǐ huàn sān gōng láng wáng yán yè fāng jià ér xíng, wěi shǎo jū hòu. lù féng yī ní, wàng zhī tàn yuē:" cǐ bèi yuán yè, tóng rì ér sǐ." wèi wěi yuē:" jūn fāng jìn tiān zǐ, dāng zuò hǎo guān." ér shēng děng sì rén jiē yú hé yīn yù hài, guǒ rú qí yán.
尔硃荣之害朝士,伟时守直,故免祸。及孝庄入宫,仍除伟给事黄门侍郎。先 是伟与仪曹郎袁升、屯田郎李延考、外兵郎李奂、三公郎王延业方驾而行,伟少居 后。路逢一尼,望之叹曰:“此辈缘业,同日而死。”谓伟曰:“君方近天子,当 作好官。”而升等四人皆于河阴遇害,果如其言。
é lǐng zhù zuò láng, jié mǐn dì lì, chú mì shū jiān, réng zhù zuò. chū, ěr zhū zhào rù luò, guān shǒu bēn sàn, guó shǐ diǎn shū gāo fǎ xiǎn mì mái shǐ shū, gù bù yí luò. wěi zì yǐ wéi gōng, sù qiú jué shǎng. wěi xié fù shì lóng, suì fēng dōng ā xiàn bó, ér fǎ xiǎn zhǐ huò nán jué. wěi xún jìn shì zhōng. xiào jìng chū, chú wèi dà jiàng jūn, zhōng shū lìng, jiān qǐ jū. hòu yǐ běn guān fù lǐng zhù zuò, zú guān. zèng piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī dū du yōu zhōu cì shǐ, shì yuē wén zhēn gōng.
俄领著作郎,节闵帝立,除秘书监,仍著作。初,尔硃兆入洛,官守奔散,国 史典书高法显密埋史书,故不遗落。伟自以为功,诉求爵赏。伟挟附世隆,遂封东 阿县伯,而法显止获男爵。伟寻进侍中。孝静初,除卫大将军,中书令,监起居。 后以本官复领著作,卒官。赠骠骑大将军、开府仪同三司、都督、幽州刺史,谥曰 文贞公。
guó shǐ zì dèng yàn hǎi cuī shēn cuī hào gāo yǔn lǐ biāo cuī guāng yǐ huán, zhū rén xiāng jì zhuàn lù. qí jùn jí wěi děng chǎn yuè shàng dǎng wáng tiān mù jí ěr zhū shì lóng, yǐ wéi guó shū zhèng yīng dài rén xiū jī, bù yí wěi zhī yú rén, shì yǐ qí wěi děng gèng zhǔ dà jí. shǒu jiù ér yǐ, chū wú shù zhe, gù zì cuī hóng sǐ hòu, qì zhōng wěi shēn, èr shí xǔ zài, shí shì dàng rán, wàn bù jì yī. hòu rén zhí bǐ, wú suǒ píng jù, shǐ zhī yí quē, wěi zhī yóu yě. wài shì shěn hòu, nèi shí jiǎo jìng. yǔ qí jùn shǎo shén xiāng de, wǎn yǐ míng wèi zhī jiān, suì ruò shuǐ huǒ. yǔ yǔ wén zhōng zhī zhī tú dài rén wéi dǎng, shí xián wèi è zhī. ér ài shàng wén shǐ, lǎo ér mí dǔ. wěi dì shǎo wáng, wěi fǔ guǎ xùn gū, tóng jū èr shí yú zài, ēn yì shén dǔ. bù yíng chǎn yè, shēn wáng zhī hòu, mài zhái yíng zàng, qī nǚ bù miǎn piāo bó, shì yǒu tàn mǐn zhī. zhǎng zǐ áng xí jué.
国史自邓彦海、崔深、崔浩、高允、李彪、崔光以还,诸人相继撰录。綦俊及 伟等谄悦上党王天穆及尔硃世隆,以为国书正应代人修缉,不宜委之余人,是以綦、 伟等更主大籍。守旧而已,初无述著,故自崔鸿死后,迄终伟身,二十许载,时事 荡然,万不记一。后人执笔,无所凭据,史之遗阙,伟之由也。外示沈厚,内实矫 竞。与綦俊少甚相得,晚以名位之间,遂若水火。与宇文忠之之徒代人为党,时贤 畏恶之。而爱尚文史,老而弥笃。伟弟少亡,伟抚寡训孤,同居二十余载,恩义甚 笃。不营产业,身亡之后,卖宅营葬,妻女不免飘泊,士友叹愍之。长子昂袭爵。
yǔ wén zhōng zhī, hé nán luò yáng rén yě. qí xiān nán chán yú zhī yuǎn shǔ, shì jù dōng bù, hòu jū dài dōu. fù kǎn, zú yú shū shì yù shǐ. zhōng zhī shè liè wén shǐ, pō yǒu bǐ zhá, shì hè tài xué bó shì. tiān píng chū, chú zhōng shū shì láng. péi bó mào yǔ zhī tóng shěng, cháng wǔ hū zhī, yǐ zhōng zhī sè hēi, hū wèi" hēi yǔ". hòu chì xiū guó shǐ. yuán xiàng chū, jiān tōng zhí sàn qí cháng shì, fù zhèng bó yóu, shǐ liáng. wǔ dìng chū, wèi shàng shū yòu chéng, réng xiū shǐ. wèi jǐ, yǐ shì chú míng. zhōng zhī hǎo róng lì. zì wèi zhōng shū láng liù qī nián yǐ, yù shàng shū shěng xuǎn yòu chéng, yù xuǎn zhě jiē shè cè, zhōng zhī shì yān. jì huò chéng zhí, dà wéi xīn mǎn, zhì qì xiāo rán, yǒu jiāo wù zhī sè. shí zhě xiào zhī. jì shī guān jué, yàng yàng fā jí, zú yú jūn shān.
宇文忠之,河南洛阳人也。其先南单于之远属,世据东部,后居代都。父侃, 卒于书侍御史。忠之涉猎文史,颇有笔札,释褐太学博士。天平初,除中书侍郎。 裴伯茂与之同省,常侮忽之,以忠之色黑,呼为“黑宇”。后敕修国史。元象初, 兼通直散骑常侍,副郑伯猷,使梁。武定初,为尚书右丞,仍修史。未几,以事除 名。忠之好荣利。自为中书郎六七年矣,遇尚书省选右丞,预选者皆射策,忠之试 焉。既获丞职,大为忻满,志气嚣然,有骄物之色。识者笑之。既失官爵,怏怏发 疾,卒于君山。
fèi mù, zì lǎng xìng, dài rén yě. zǔ yú, wèi shāng gǔ èr cáo lìng huái zhōu cì shǐ, cì jué sōng yáng nán. fù wàn xí jué, wèi liáng zhōu zhèn jiāng, zèng jì zhōu cì shǐ. mù xìng gāng liè, yǒu zhuàng qì, pō shè wén shǐ, hào shàng gōng míng. xuān wǔ chū, xí jué, shāo qiān jīng zhōu píng xī fǔ zhǎng shǐ. shí cì shǐ huáng fǔ jí, líng tài hòu zhī yuán jiù, shì wài qī zhī qīn, duō wèi fēi fǎ. mù zhèng sè kuāng jiàn, jí yì dàn zhī.
费穆,字朗兴,代人也。祖于,位商贾二曹令、怀州刺史,赐爵松阳男。父万 袭爵,位梁州镇将,赠冀州刺史。穆性刚烈,有壮气,颇涉文史,好尚功名。宣武 初,袭爵,稍迁泾州平西府长史。时刺史皇甫集,灵太后之元舅,恃外戚之亲,多 为非法。穆正色匡谏,集亦惮之。
hòu rú rú zhǔ pó luó mén zì liáng zhōu guī xiáng, qí bù zhòng yīn jī qīn lüè biān yì. zhào mù xián zhǐ xuān wèi, mò bù kuǎn fù. míng nián fù pàn, rù kòu liáng zhōu. chú mù jiān shàng shū yòu chéng xī běi dào héng tái, réng wèi bié jiāng, wǎng tǎo zhī. mù zhì liáng zhōu, rú rú dùn zǒu. mù wèi qí suǒ bù yuē:" yí dí shòu xīn, jiàn dí biàn zǒu, ruò bù lìng qí pò dǎn, zhōng kǒng pí yú bèn mìng." nǎi jiǎn liàn jīng qí, fú yú shān gǔ, shǐ léi liè zhī zhòng wèi wài yíng, yǐ yòu zhī. zéi qí chān jiàn, é ér jìng zhì, fú bīng bēn jī, dà pò zhī. jí liù zhèn fǎn pàn, mù wèi bié jiāng, lì dū du lǐ chóng běi fá. dū du cuī xiān shī lì, chóng jiāng yì bān shī. yǐ shuò zhōu shì bái dào zhī chōng, zéi zhī yān hóu, ruò bù quán, zé bìng sì wēi, xuǎn jiāng zhèn hàn, qiān yì jǔ mù. chóng nǎi qǐng mù wèi shuò zhōu cì shǐ. xún gǎi yún zhōu cì shǐ. mù zhāo jí lí sàn, pō dé rén xīn. běi jìng zhōu zhèn jiē méi, wéi mù dú cún. jiǔ zhī, yuán jūn bù zhì, mù nǎi qì chéng nán zǒu, tóu ěr zhū róng yú xiù róng. jì ér yì quē qǐng zuì, zhào yuán zhī. xiào chāng zhōng, yǐ dū du tǎo píng èr jiàng fǎn shǔ, bài sàn qí cháng shì. hòu yāo zéi lǐ hóng yú yáng chéng qǐ nì, lián jié mán zuǒ, zhào mù jiān wǔ wèi jiāng jūn jī pò zhī.
后蠕蠕主婆罗门自凉州归降,其部众因饥侵掠边邑。诏穆衔旨宣慰,莫不款附。 明年复叛,入寇凉州。除穆兼尚书右丞、西北道行台,仍为别将,往讨之。穆至凉 州,蠕蠕遁走。穆谓其所部曰:“夷狄兽心,见敌便走,若不令其破胆,终恐疲于 奔命。”乃简练精骑,伏于山谷,使羸劣之众为外营,以诱之。贼骑觇见,俄而竞 至,伏兵奔击,大破之。及六镇反叛,穆为别将,隶都督李崇北伐。都督崔暹失利, 崇将议班师。以朔州是白道之冲,贼之咽喉,若不全,则并、肆危,选将镇捍,佥 议举穆。崇乃请穆为朔州刺史。寻改云州刺史。穆招集离散,颇得人心。北境州镇 皆没,唯穆独存。久之,援军不至,穆乃弃城南走,投尔硃荣于秀容。既而诣阙请 罪,诏原之。孝昌中,以都督讨平二绛反蜀,拜散骑常侍。后妖贼李洪于阳城起逆, 连结蛮左,诏穆兼武卫将军击破之。
jí ěr zhū róng xiàng luò, líng tài hòu zhēng mù, lìng tún xiǎo píng. róng tuī fèng xiào zhuāng, mù suì xiān jiàng. róng sù zhī mù, jiàn zhī shén yuè. mù qián shuō róng yuē:" gōng shì mǎ bù chū wàn rén, cháng qū xiàng luò, qián wú héng chén zhě. zhèng yǐ tuī fèng zhǔ shàng, shùn rén xīn gù. jīn yǐ jīng shī zhī zhòng, bǎi guān zhī shèng, yī zhī gōng zhī xū shí, bì yǒu qīng wǔ zhī xīn. ruò bù dà zuò tǎo fá, gèng shù qīn dǎng, gōng hái běi zhī rì, kǒng bù de dù tài xíng ér nèi nán xíng yǐ." róng xīn rán zhī, yú shì yǒu hé yīn zhī shì. tiān xià wén zhī, mò bù qiè chǐ. róng rù luò, mù wèi lì bù shàng shū lǔ xiàn hóu, jìn fēng zhào píng jùn gōng. wèi shì zhōng qián fēng dà dū dū, yǔ dà jiàng jūn yuán tiān mù tǎo píng xíng gǎo.
及尔硃荣向洛,灵太后徵穆,令屯小平。荣推奉孝庄,穆遂先降。荣素知穆, 见之甚悦。穆潜说荣曰:“公士马不出万人,长驱向洛,前无横陈者。政以推奉主 上,顺人心故。今以京师之众,百官之盛,一知公之虚实,必有轻侮之心。若不大 作讨罚,更树亲党,公还北之日,恐不得度太行而内难行矣。”荣心然之,于是有 河阴之事。天下闻之,莫不切齿。荣入洛,穆为吏部尚书、鲁县侯,进封赵平郡公。 为侍中、前锋大都督,与大将军元天穆讨平邢杲。
shí yuán hào rù jīng shī, mù yǔ tiān mù jì píng qí dì, jiāng jī hào. mù wéi wǔ láo, jiāng bá, shǔ tiān mù běi dù, jì wú hòu jì, mù suì jiàng hào. hào yǐ hé yīn kù làn, shì qǐ yú mù, yǐn rù jí ràng, shā zhī. xiào zhuāng hái gōng, zèng shì zhōng sī tú gōng, shì yuē wǔ xuān.
时元颢入京师,穆与天穆既平齐地,将击颢。穆围武牢,将拔,属天穆北度, 既无后继,穆遂降颢。颢以河阴酷滥,事起于穆,引入诘让,杀之。孝庄还宫,赠 侍中、司徒公,谥曰武宣。
mèng wēi, zì néng zhòng, hé nán luò yáng rén yě. pō yǒu qì shàng, yóu zhī běi tǔ fēng sú. lì dōng gōng qí shuài yǔ lín jiān. hòu yǐ míng jiě běi rén yǔ, chì zài zhù zuò, yǐ bèi tuī fǎng. lèi qiān wò yě zhèn jiāng. qián hòu pín shǐ yuǎn fān. cū néng chēng zhǐ. pǔ tài zhōng, chú dà hóng lú qīng, zú, zèng sī kōng gōng. zi xún sì.
孟威,字能重,河南洛阳人也。颇有气尚,尤知北土风俗。历东宫齐帅、羽林 监。后以明解北人语,敕在著作,以备推访。累迁沃野镇将。前后频使远籓。粗能 称旨。普泰中,除大鸿胪卿,卒,赠司空公。子恂嗣。
lùn yuē: xīn xióng lì néng lì zhí, chēn yǐ gōng fāng xíng jǐ, huái zhé tǐ yǒu qīng jiān, dé yuán yǎ yè wú kuī, bìng sù mén zhī suǒ de yě. yáng jī qīng duàn zài gōng. dào mù xiōng dì yǒu zhèng shì zhī yòng. qí jùn zāo féng shòu zhí. shān wěi wèi xíng pō shuǎng. zhōng zhī suī wén shǐ zú yòng, ér yǎ dào miè wén. fèi mù chū shēn xiào lì, gōng míng zhù yǐ, mò lù yī yán, huò yán zān dài, qí sǐ yě yí zāi! mèng wēi yǐ fāng yán chén lì, qí qín yì kě chēng yǐ.
论曰:辛雄吏能历职,琛以公方行己,怀哲体有清监,德源雅业无亏,并素门 之所得也。杨机清断在公。道穆兄弟有政事之用。綦俊遭逢受职。山伟位行颇爽。 忠之虽文史足用,而雅道蔑闻。费穆出身效力,功名著矣,末路一言,祸延簪带, 其死也宜哉!孟威以方言陈力,其勤亦可称矣。