qí zōng shì zhū wáng shàng
齊宗室諸王上
zhào jùn wáng chēn zi ruì qīng hé wáng yuè zi mài guǎng píng gōng shèng yáng zhōu gōng yǒng lè xiāng lè wáng xiǎn guó shàng luò wáng sī zōng zi yuán hǎi dì sī hǎo píng qín wáng guī yàn xiōng zi pǔ zhǎng lè wáng líng shān shén wǔ zhū zi
趙郡王琛子睿 清河王岳子勱 廣平公盛 陽州公永樂 襄樂王顯國 上洛王思宗子元海 弟思好 平秦王歸彥兄子普 長樂王靈山 神武諸 子
zhào jùn wáng chēn, zì yuán bǎo, qí shén wǔ huáng dì zhī dì yě. shǎo biàn gōng mǎ, yǒu zhì qì. fēng nán zhào jùn gōng, lèi qiān dìng zhōu cì shǐ liù zhōu dà dū dū, shén yǒu shēng yù. jí hú sī chūn děng xìn jié, shén wǔ shuài shī rù luò yáng, yǐ jìn yáng gēn běn, zhào chēn liú zǒng xiāng fǔ zhèng shì, tiān píng zhōng, chú yù shǐ zhōng wèi. zhèng sè jiū dàn, wú suǒ huí bì, yuǎn jìn sù rán. xún luàn shén wǔ hòu tíng, yīn zhàng ér bì. shí nián èr shí sān., tài wèi shàng shū lìng, shì yuē zhēn. tiān píng sān nián, yòu zèng jiǎ huáng yuè zuǒ chéng xiàng tài shī lù shàng shū shì, jìn jué wèi wáng, pèi xiǎng shén wǔ miào tíng. zi ruì sì.
趙郡王琛,字元寶,齊神武皇帝之弟也。少便弓馬,有志氣。封南趙郡公,累 遷定州刺史、六州大都督,甚有聲譽。及斛斯椿等釁結,神武帥師入洛陽,以晉陽 根本,召琛留總相府政事,天平中,除御史中尉。正色糾彈,無所迴避,遠近肅然。 尋亂神武后庭,因杖而斃。時年二十三。,太尉、尚書令,諡曰貞。天平三年,又 贈假黃鉞、左丞相、太師、錄尚書事,進爵為王,配享神武廟廷。子睿嗣。
ruì xiǎo míng xū bá, yòu gū, cōng huì sù chéng, tè wèi shén wǔ suǒ ài, yǎng yú shān gōng zhǔ yě. lìng yóu niáng mǔ zhī, ēn yì zhū zi. wèi xìng hé zhōng, xí jué nán zhào jùn gōng. nián zhì sì suì, wèi cháng shí mǔ. qí mǔ wèi huá yáng shān zhǔ yě. qí cóng mǔ zǐ zhèng shì xì wèi yuē: rǔ shì wǒ yí ér, hé dào qīn yóu shì? ruì yīn fǎng wèn, suì shī jīng shén. shén wǔ yí qí gǎn jí, ruì yuē: ér wú huàn kǔ, dàn wén yǒu suǒ shēng, yù de zàn jiàn. shén wǔ jīng, mìng yuán fū rén zhì, jiù gōng jiàn zhī. ruì qián guì bài, yīn bào jǐng dà kū. shén wǔ shén bēi shāng, wèi píng qín wáng yuē: cǐ ér zhì xiào, wú zi wú jí zhě. suì wèi xiū wù yī rì. ruì dú xiào jīng, zhì zī yú shì fù, zhé liú tì xū xī. shí suì sàng mǔ, shén wǔ qīn sòng zhì lǐng jūn fǔ. wèi fā āi, jǔ shēng yǔn jué, sān rì shuǐ jiāng bù rù kǒu. shén wǔ yǔ wǔ míng tài hòu yīn qín dūn pì, fāng jiàn shùn zhǐ. jū sàng zhǎng zhāi, gǔ lì, zhàng ér hòu qǐ. shén wǔ lìng cháng shān wáng yǔ tóng wò qǐ, rì yè yù zhī, bìng chì zuǒ yòu, bù xǔ jìn shuǐ. suī jué qīng shù, wǔ zhé bù kěn shí, yóu shì shén wǔ shí bì hū yǔ tóng àn. shén wǔ bēng, kū qì ǒu xuè. jí zhuàng, jiāng hūn, mào yǒu qī róng. wén xiāng wèi yuē: wǒ wèi ěr qǔ zhèng shù zǔ nǚ, hé xián ér bù lè? duì yuē: zì tòng gū yí, fāng cóng hūn guān, mí yòng gǎn qiè. yán wèi zú, míng yàn bù zì shèng, wén xiāng wèi zhī mǐn rán. mài zhī qín xué, cháng yè jiǔ fāng bà. wén xuān shòu chán, jìn jué wèi wáng. ruì shēn zhǎng qī chǐ, róng yí qí wěi, xián xí lì shì, yǒu zhī rén zhī jiàn. tiān bǎo èr nián, chū wèi dìng zhōu cì shǐ liù zhōu dà dū dū. shí nián shí qī, chēng wèi liáng mù. liù nián, zhào ruì lǐng bīng jiān zhú zhǎng chéng. yú shí liù yuè, ruì tú zhōng píng gài shàn, qīn yǔ jūn rén tóng láo kǔ. dìng zhōu xiān cháng cáng bīng, zhǎng shǐ sòng qīn dào yǐ ruì mào rè, qiǎn bèi dào sòng bīng, zhèng yù yán shèng, xián wèi yī shí zhī yào. ruì duì zhī tàn yuē: sān jūn jiē yǐn wēn shuǐ, wú hé yì dú jìn hán bīng! suì zhì xiāo yè, jìng bù yī cháng, bīng rén gǎn yuè. xiān shì yì bà, rèn qí zì guī, dīng zhuàng xiān fǎn, léi ruò duō zhì jiāng yǔn. ruì yú shì qīn shuài yíng wǔ, qiáng ruò xiāng chí, lài quán zhě shí sān sì yān. bā nián, chú dū du běi shuò zhōu cì shǐ. ruì fǔ wèi xīn qiān, liàng zhì fēng shù, bèi yǒu tiáo fǎ, dà wèi bīng rén suǒ ān. wú shuǐ chù dǎo ér jué jǐng, quán yuán yǒng chū, zhì jīn hào yuē zhào jùn wáng quán. jiǔ nián, jì nán yǐ tài zi jiān guó, yīn lì dà dū dū fǔ, yǔ shàng shū shěng fēn lǐ zhòng shì, réng kāi fǔ zhì zuǒ shǐ. wén xuān tè chóng qí xuǎn, chú ruì shì zhōng, shè dà dū dū fǔ zhǎng shǐ. ruì hòu yīn shì yàn, dì cóng róng wèi cháng shān wáng yǎn děng yuē: yóu lái yì yǒu rú cǐ zhǎng shǐ bù?
睿小名須拔,幼孤,聰慧夙成,特為神武所愛,養於山公主也。令游娘母之, 恩異諸子。魏興和中,襲爵南趙郡公。年至四歲,未嘗識母。其母魏華陽山主也。 其從母姊鄭氏戲謂曰:「汝是我姨兒,何倒親游氏?」睿因訪問,遂失精神。神武 疑其感疾,睿曰:「兒無患苦,但聞有所生,欲得暫見。」神武驚,命元夫人至, 就宮見之。睿前跪拜,因抱頸大哭。神武甚悲傷,謂平秦王曰:「此兒至孝,吾子 無及者。」遂為休務一日。睿讀《孝經》,至「資於事父」,輒流涕噓欷。十歲喪 母,神武親送至領軍府。為發哀,舉聲殞絕,三日水漿不入口。神武與武明太后殷 勤敦譬,方漸順旨。居喪長齋,骨立,杖而後起。神武令常山王與同臥起,日夜喻 之,並敕左右,不許進水。雖絕清漱,午輒不肯食,由是神武食必呼與同案。神武 崩,哭泣嘔血。及壯,將婚,貌有戚容。文襄謂曰:「我為爾娶鄭述祖女,何嫌而 不樂?」對曰:「自痛孤遺,方從婚冠,彌用感切。」言未卒,鳴咽不自勝,文襄 為之憫然。勱之勤學,常夜久方罷。文宣受禪,進爵為王。睿身長七尺,容儀其偉, 閒習吏事,有知人之鑑。天保二年,出為定州刺史、六州大都督。時年十七,稱為 良牧。六年,詔睿領兵監築長城。於時六月,睿途中屏蓋扇,親與軍人同勞苦。定 州先常藏冰,長史宋欽道以睿冒熱,遣倍道送冰,正遇炎盛,咸謂一時之要。睿對 之嘆曰:「三軍皆飲溫水,吾何義獨進寒冰!」遂至銷液,竟不一嘗,兵人感悅。 先是役罷,任其自歸,丁壯先返,羸弱多致僵殞。睿於是親帥營伍,強弱相持,賴 全者十三四焉。八年,除都督、北朔州刺史。睿撫慰新遷,量置烽戍,備有條法, 大為兵人所安。無水處禱而掘井,泉源湧出,至今號曰趙郡王泉。九年,濟南以太 子監國,因立大都督府,與尚書省分理眾事,仍開府置佐史。文宣特崇其選,除睿 侍中,攝大都督府長史。睿後因侍宴,帝從容謂常山王演等曰:「由來亦有如此長 史不?」
huáng jiàn chū, jiān bìng zhōu shì. xiào zhāo dì lín bēng, yù shòu gù tuō, fèng yíng wǔ chéng yú yè, bài shàng shū lìng. tiān tǒng zhōng, zhuī zèng fù chēn jiǎ huáng yuè mǔ yuán shì zèng zhào jùn wáng fēi, shì yuē zhēn zhāo, huá yáng zhǎng gōng zhǔ rú gù. yǒu sī bèi lǐ yí, jiù mù bài shòu. shí lóng dōng shèng hán, ruì xiǎn bù hào kū, miàn jiē pò liè, ǒu xuè shù shēng. jí hái, bù kān cān xiè. dì qīn jiù dì kàn wèn, bài sī kōng shè lù shàng shū shì.
皇建初,兼併州事。孝昭帝臨崩,預受顧托,奉迎武成於鄴,拜尚書令。天統 中,追贈父琛假黃鉞;母元氏贈趙郡王妃,諡曰貞昭,華陽長公主如故。有司備禮 儀,就墓拜授。時隆冬盛寒,睿跣步號哭,面皆破裂,嘔血數升。及還,不堪參謝。 帝親就第看問,拜司空、攝錄尚書事。
hé qīng sān nián, zhōu shī jí tū jué zhì bīng zhōu. wǔ chéng róng fú, jiāng yǐ gōng rén bì zhī, ruì kòu mǎ jiàn, nǎi zhǐ. dì qīn yù róng, liù jūn jìn zhǐ, bìng lìng qǔ ruì jié dù, ér shǐ duàn xiào xiān zǒng yān. dì yǔ gōng wèi bèi fēi jiǎ, dēng gù běi chéng yǐ wàng, jūn yíng shén zhěng. tū jué jiù zhōu rén yuē: ěr yán qí luàn, gù lái fá zhī. jīn qí rén yǎn zhōng yì yǒu tiě, hé kě dāng xié! nǎi hái. zhì xíng lǐng, dòng huá, nǎi pù zhān yǐ dù. hú mǎ hán shòu, xī yǐ xià jiē wú máo, bǐ zhì zhǎng chéng, sǐ qiě jǐn. nǎi jié shuò zhàng zhī yǐ guī. shì yì yě, duàn xiào xiān chí zhòng, bù yǔ zéi zhàn, zì jìn yáng shī dào, wèi lǔ suǒ tú, wú yí lèi yān. hú lǜ guāng zì sān duī hái, dì yǐ zāo dà kòu, bào qí tóu kū. rèn chéng wáng jiē jìn yuē: hé zhì cǐ! nǎi zhǐ. guāng miàn zhé xiào xiān yú dì qián, yuē: duàn pó shàn wèi sòng nǚ kè. yú shì yǐ ruì wèi néng, jiā shàng shū lìng, fēng xuān chéng jùn gōng, bài tài wèi, jiān wǔ lǐ. wǎn jié pō yǐ jiǔ sè wèi hé shì kāi suǒ gòu. ruì jiǔ diǎn cháo zhèng, yù wàng rì lóng, jiàn bèi shū jì. nǎi zhuàn gǔ zhōng chén yì shì, hào yuē yào yán, yǐ zhì qí yì. wǔ chéng bēng. zàng hòu shù rì, ruì yǔ féng yì wáng rùn ān dé wáng yán zōng jí yuán wén yáo zòu hòu zhǔ yún: hé shì kāi bù yí réng jū nèi. bìng rù zòu tài hòu. yīn chū shì kāi wèi gǔn zhōu cì shǐ. tài hòu yù liú guò bǎi rì, ruì zhèng sè bù xǔ. tài hòu lìng zhuó jiǔ cì ruì, ruì zhèng sè yuē: jīn lùn guó jiā dà shì, fēi wèi è jiǔ. yán qì biàn chū. qí yè, ruì fāng qǐn, jiàn yī rén zhǎng kě zhàng wǔ chǐ, bì zhàng yú, dāng mén xiàng chuáng, yǐ bì yā ruì, liáng jiǔ suì shī. shén è zhī, qǐ zuò tàn yuē: dà zhàng fū yùn mìng yī zhāo zhì cǐ! dàn yù rù cháo, qī zǐ xián jiàn zhǐ zhī. ruì yuē: shè jì shì zhòng, wú dāng yǐ sǐ xiào zhī. wú níng sǐ shì xiān huáng, bù rěn jiàn cháo tíng diān pèi. zhì diàn mén, yòu yǒu rén yuē: yuàn wù rù. ruì yuē: wú shàng bù fù tiān, sǐ yì wú hèn. rù jiàn tài hòu, tài hòu fù yǐ wèi yán, ruì zhí zhī mí gù. chū zhì yǒng xiàng, bèi sòng huá lín yuán, yú què lí fú yuàn lìng liú táo zhī lā shā zhī, shí nián sān shí liù. dà wù sān rì, cháo yě yuān xī zhī. qí nián, zhào tīng yǐ wáng lǐ zàng, jìng wú zèng shì. zi zhěng xìn sì, hǎo xué yǒu xíng jiǎn, wèi yí tóng sān sī, hòu zhōng yú zhǎng ān.
河清三年,周師及突厥至并州。武成戎服,將以宮人避之,睿叩馬諫,乃止。 帝親御戎,六軍進止,並令取睿節度,而使段孝先總焉。帝與宮為被緋甲,登故北 城以望,軍營甚整。突厥咎周人曰:「爾言齊亂,故來伐之。今齊人眼中亦有鐵, 何可當邪!」乃還。至陘嶺,凍滑,乃鋪氈以度。胡馬寒瘦,膝已下皆無毛,比至 長城,死且盡。乃截槊杖之以歸。是役也,段孝先持重,不與賊戰,自晉陽失道, 為虜所屠,無遺類焉。斛律光自三堆還,帝以遭大寇,抱其頭哭。任城王湝進曰: 「何至此!」乃止。光面折孝先於帝前,曰:「段婆善為送女客。」於是以睿為能, 加尚書令,封宣城郡公,拜太尉,監五禮。晚節頗以酒色為和士開所構。睿久典朝 政,譽望日隆,漸被疏忌。乃撰古忠臣義士,號曰《要言》,以致其意。武成崩。 葬後數日,睿與馮翊王潤、安德王延宗及元文遙奏後主云:「和士開不宜仍居內。」 併入奏太后。因出士開為袞州刺史。太后欲留過百日,睿正色不許。太后令酌酒賜 睿,睿正色曰:「今論國家大事,非為厄酒。」言訖便出。其夜,睿方寢,見一人 長可丈五尺,臂丈余,當門向床,以臂壓睿,良久遂失。甚惡之,起坐嘆曰:「大 丈夫運命一朝至此!」旦欲入朝,妻子咸諫止之。睿曰:「社稷事重,吾當以死效 之。吾寧死事先皇,不忍見朝廷顛沛。」至殿門,又有人曰:「願勿入。」睿曰: 「吾上不負天,死亦無恨。」入見太后,太后復以為言,睿執之彌固。出至永巷, 被送華林園,於雀離佛院令劉桃枝拉殺之,時年三十六。大霧三日,朝野冤惜之。 其年,詔聽以王禮葬,竟無贈諡。子整信嗣,好學有行檢,位儀同三司,後終於長 安。
qīng hé wáng yuè, xué hóng lüè, shén wǔ cóng fù dì yě. fù fān, zì fēi què, yǐ qì dù zhī míng, zú yú shì yù zhōng sàn. yuán xiàng zhōng, zèng jiǎ huáng yuè dà jiāng jūn tài fù tài wèi lù shàng shū shì, shì xiào xuān gōng. yuè yòu gū pín, rén wèi zhī zhī. zhǎng ér dūn zhí, zī mào yí rán, shēn chén yǒu qì liàng. chū jū luò yì, shén wǔ měi shǐ rù luò, bì zhǐ yuè shě. yuè mǔ shān shì cháng yè qǐ, jiàn shén wǔ shì zhōng wú huǒ ér yǒu guāng. yí yú bié shì, rú qián suǒ jiàn. guài zhī. yì bo zhě shì, yù gān zhī dà yǒu. zhàn zhě yuē: jí, yì chēng fēi lóng zài tiān, dà rén zào yě, guì bù kě yán. shān shì guī bào shén wǔ. shén wǔ hòu qǐ bīng yú xìn dōu, shān shì wèi yuè yuē: chì guāng zhī ruì, jīn dāng yàn yǐ, rǔ kě cóng zhī. yuè suì wǎng xìn dōu, shén wǔ jiàn zhī dà yuè.
清河王岳,學洪略,神武從父弟也。父翻,字飛雀,以器度知名,卒於侍御中 散。元象中,贈假黃鉞、大將軍、太傅、太尉、錄尚書事,諡孝宣公。岳幼孤貧, 人未之知。長而敦直,姿貌嶷然,深沉有器量。初居洛邑,神武每使入洛,必止岳 舍。岳母山氏嘗夜起,見神武室中無火而有光。移於別室,如前所見。怪之。詣卜 者筮,遇《乾》之《大有》。占者曰:「吉,《易》稱『飛龍在天,大人造也』, 貴不可言。」山氏歸報神武。神武后起兵於信都,山氏謂岳曰:「赤光之瑞,今當 驗矣,汝可從之。」岳遂往信都,神武見之大悅。
jí zhàn yú hán líng, shén wǔ jiāng zhōng jūn, gāo áng jiāng zuǒ jūn, yuè jiāng yòu jūn. zhōng jūn bài, yuè jǔ huī dà hū, héng chōng zéi zhèn, shén wǔ yīn dà pò zéi. yǐ gōng chú wèi jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fū, fēng qīng hé jùn gōng. mǔ shān shì fēng jùn jūn, shòu nǚ shì zhōng, rù shì huáng hòu. tiān píng èr nián, chú shì zhōng liù zhōu jūn shì dū du, xún jiā kāi fǔ. yuè pì yǐn shí xián yǐ wèi liáo shǔ, lùn zhě měi zhī. xún shòu shǐ chí jié liù zhōu dà dū dū jì zhōu dà zhōng zhèng. é bài jīng jī dà dū dū, qí liù zhōu shì xī lì jīng jī. shí shén wǔ tǒng wù jìn yáng, yuè yǔ shì zhōng sūn téng děng jīng shī fǔ zhèng. yuè xìng zhì xiào, mǔ jí, yī bù jiě dài. jí zāo sàng qù zhí, āi huǐ gǔ lì. shén wǔ yōu zhī, měi rì qiǎn rén láo miǎn. xún qǐ fù běn wèi, lì jì jìn èr zhōu cì shǐ xī nán dào dà dū dū, yǒu suī biān zhī chēng.
及戰於韓陵,神武將中軍,高昂將左軍,岳將右軍。中軍敗,岳舉麾大呼,橫 沖賊陣,神武因大破賊。以功除衛將軍、左光祿大夫,封清河郡公。母山氏封郡君, 授女侍中,入侍皇后。天平二年,除侍中、六州軍事都督,尋加開府。岳辟引時賢 以為僚屬,論者美之。尋授使持節、六州大都督、冀州大中正。俄拜京畿大都督, 其六州事悉隸京畿。時神武統務晉陽,岳與侍中孫騰等京師輔政。岳性至孝,母疾, 衣不解帶。及遭喪去職,哀毀骨立。神武憂之,每日遣人勞勉。尋起複本位,歷冀、 晉二州刺史、西南道大都督,有綏邊之稱。
jí shén wǔ bēng, hóu jǐng pàn, liáng wǔ chéng jiān qiǎn qí zhēn yáng hóu míng yú hán shān, yōng sì shuǐ guàn péng chéng, yǔ jǐng wèi jǐ jiǎo shēng yuán. yuè zǒng zhū jūn nán tǎo, yǔ xíng tái mù róng shào zōng jī pò míng, qín zhī. jǐng réng yú wō yáng yǔ zuǒ wèi jiāng jūn liú fēng děng xiāng chí. yuè yòu pò zhī. yǐ gōng chú tài wèi. yòu tǒng mù róng shào zōng liú fēng děng gōng wáng sī zhèng yú zhǎng shè. yuè yǐn wěi shuǐ guàn chéng. shào zōng liú fēng wèi sī zhèng suǒ huò. xī wèi chū bīng yuán sī zhèng, yuè nèi wài fáng yù, chéng bù méi zhě sān bǎn. huì wén xiāng qīn lín, shù rì kè chéng, huò sī zhèng děng. yǐ gōng bié fēng zhēn dìng xiàn nán. wén xiāng yǐ wèi jǐ gōng, gù shǎng diǎn bù hóng.
及神武崩,侯景叛,梁武乘間遣其貞陽侯明於寒山,擁泗水灌彭城,與景為掎 角聲援。岳總諸軍南討,與行台慕容紹宗擊破明,禽之。景仍於渦陽與左衛將軍劉 豐等相持。岳又破之。以功除太尉。又統慕容紹宗、劉豐等攻王思政於長社。岳引 洧水灌城。紹宗、劉豐為思政所獲。西魏出兵援思政,岳內外防禦,城不沒者三板。 會文襄親臨,數日克城,獲思政等。以功別封真定縣男。文襄以為己功,故賞典不 弘。
wén xiāng bēng, wén xuān chū fǔ jìn yáng, lìng yuè yǐ běn guān jiān shàng shū zuǒ pú shè, liú zhèn yè. tiān bǎo chū, jìn fēng qīng hé jùn wáng. wǔ nián, jiā tài bǎo. wèi xī nán dào dà xíng tái, tǒng sī tú pān xiāng lè děng jiù jiāng líng. shī cì yì yáng, xī wèi kè jīng zhōu. yīn lüè dì, kè yǐng zhōu, huò liáng yǐng zhōu cì shǐ lù fǎ hé, sòng yè. zhào yuè xuán shī. yuè zì tǎo hán shān zhǎng shè, jí chū suí lù, bìng yǒu gōng, wēi míng mí zhòng. xìng huá chǐ, yóu yuè jiǔ sè, gē jī wǔ nǚ, chén dǐng jī zhōng, zhū wáng jiē mò jí. chū, gāo guī yàn shǎo gū, shén wǔ lìng yuè fǔ yǎng. qīng qí nián yòu, qíng lǐ shén báo, guī yàn nèi xián zhī. jí guī yàn wèi lǐng jūn, yuè wèi qí dé jǐ, gèng yǐ zhàng zhī. guī yàn mì gòu qí duǎn, zòu yuè zào chéng nán dà zhái, jiàn nǐ wèi yǒng xiàng, dàn wú què ěr. dì hòu yè xíng, jiàn zhuàng lì, yì bù píng. réng shǔ dì zhào yè xià fù rén xuē shì rù gōng, ér yuè xiān cháng yíng zhī, zhì zhái, yóu qí zǐ yě. dì xiàn xuē shì zǐ ér jù shā zhī, ràng yuè, yǐ wèi jiān rén nǚ. yuè yuē: chén běn yù qǔ zhī, xián qí qīng báo, fēi jiān yě. dì yì nù, shǐ gāo guī yàn jiù zhái cì yǐ zhèn. yuè yuē: chén wú zuì. yàn yuē: yǐn zhī! yǐn ér hōng. cháo yě xī zhī, shí nián sān shí sì. zhào dà hóng lú hù sàng shì. zèng tài zǎi tài fù jiǎ huáng yuè gěi wēn liáng chē, shì yuē zhāo wǔ. chì yǐ chéng nán zhái wèi zhuāng yán sì.
文襄崩,文宣出撫晉陽,令岳以本官兼尚書左僕射,留鎮鄴。天保初,進封清 河郡王。五年,加太保。為西南道大行台,統司徒潘相樂等救江陵。師次義陽,西 魏克荊州。因略地,克郢州,獲梁郢州刺史陸法和,送鄴。詔岳旋師。岳自討寒山、 長社,及出隨、陸,並有功,威名彌重。性華侈,尤悅酒色,歌姬舞女,陳鼎擊鐘, 諸王皆莫及。初,高歸彥少孤,神武令岳撫養。輕其年幼,情禮甚薄,歸彥內銜之。 及歸彥為領軍,岳謂其德己,更倚仗之。歸彥密構其短,奏岳造城南大宅,僭擬為 永巷,但無闕耳。帝後夜行,見壯麗,意不平。仍屬帝召鄴下婦人薛氏入宮,而岳 先嘗迎之,至宅,由其姊也。帝縣薛氏姊而鋸殺之,讓岳,以為奸人女。岳曰: 「臣本欲取之,嫌其輕薄,非奸也。」帝益怒,使高歸彥就宅賜以鴆。岳曰:「臣 無罪。」彥曰:「飲之!」飲而薨。朝野惜之,時年三十四。詔大鴻臚護喪事。贈 太宰、太傅、假黃鉞、給轀輬車,諡曰昭武。敕以城南宅為莊嚴寺。
chū, yuè yǔ shén wǔ jīng lún tiān xià, jiā yǒu sī bīng róng qì, chǔ jiǎ qiān yú lǐng. wén xiāng mò, yuè biǎo qiú nà zhī, wén xiāng tuī xīn xiāng rèn, bù xǔ. wén xuān shí, yì pín qǐng nà, yòu bù xǔ. jiāng hōng, yí biǎo xiè ēn, bìng qǐng shàng jiǎ. zàng bì, fāng xǔ nà yān. huáng jiàn zhōng, pèi xiǎng wén xiāng miào tíng. hòu guī yàn fǎn, wǔ chéng zhī qí qián zèn, yǐ guī yàn liáng jiàn bǎi kǒu zèng yuè jiā. zèng yuè tài shī tài bǎo, yú rú gù. zi mài.
初,岳與神武經綸天下,家有私兵戎器,儲甲千餘領。文襄末,岳表求納之, 文襄推心相任,不許。文宣時,亦頻請納,又不許。將薨,遺表謝恩,並請上甲。 葬畢,方許納焉。皇建中,配享文襄廟庭。後歸彥反,武成知其前譖,以歸彥良賤 百口贈岳家。贈岳太師、太保,余如故。子勱。
mài zì jìng dé, yòu cōng mǐn, měi fēng yí, yǐ rén xiào wén. qī suì xí jué qīng hé wáng, shí sì wèi qīng zhōu cì shǐ. lì cí bù shàng shū kāi fǔ yí tóng sān sī, gǎi fēng ān lè hóu. xìng gāng zhí, yǒu cái gàn. hú lǜ guāng yǎ jìng zhī, měi zhēng fá zé yǐn wèi fù. qiān shì zhōng shàng shū yòu pú shè.
勱字敬德,幼聰敏,美風儀,以仁孝聞。七歲襲爵清河王,十四為青州刺史。 歷祠部尚書、開府儀同三司,改封安樂侯。性剛直,有才幹。斛律光雅敬之,每征 伐則引為副。遷侍中、尚書右僕射。
jí hòu zhǔ wèi zhōu shī suǒ bài, mài fèng tài hòu guī yè. jìn huàn guān fàng zòng, yí tóng gǒu zi yì yóu xìng. mài jiāng zhǎn yǐ xùn, tài hòu jiù zhī, nǎi dé shì. liú wén shū qiè wèi mài yuē: zi yì zhī tú, yán chéng huò fú, hé dé rú cǐ! mài rǎng mèi yuē: jīn xī jūn rì qīn, cháo guì duō pàn, zhèng yóu cǐ bèi nòng quán. ruò jīn rì shā zhī, míng rì jiù zhū, wú hèn. wén shū shén kuì zhī. mài quàn hòu zhǔ, wǔ pǐn yǐ xià jiā lüè, xī zhì sān tái shàng, xié zhī yuē: ruò zhàn bù jié, zé shāo zhī. cǐ bèi bì sǐ zhàn, nǎi kě jié yě. hòu zhǔ bù cóng, suì qì yè dōng qiān. mài héng hòu diàn, wèi zhōu jūn suǒ dé. wǔ dì yǔ yǔ, dà yuè, yīn wèn qí wáng suǒ yóu, mài fā yán liú tì, bēi bù zì shèng, dì wèi gǎi róng. shòu kāi fǔ yí tóng sān sī.
及後主為周師所敗,勱奉太后歸鄴。進宦官放縱,儀同苟子溢尤幸。勱將斬以 徇,太后救之,乃得釋。劉文殊竊謂勱曰:「子溢之徒,言成禍福,何得如此!」 勱攘袂曰:「今西軍日侵,朝貴多叛,正由此輩弄權。若今日殺之,明日就誅,無 恨。」文殊甚愧之。勱勸後主,五品已下家略,悉置三台上,脅之曰:「若戰不捷, 則燒之。此輩必死戰,乃可捷也。」後主不從,遂棄鄴東遷。勱恆後殿,為周軍所 得。武帝與語,大悅,因問齊亡所由,勱發言流涕,悲不自勝,帝為改容。授開府 儀同三司。
suí wén dì wèi chéng xiàng, wèi yuē: qí wáng yóu rèn xié nìng, gōng fù zǐ zhōng liáng, wén yú lín jìng, yí shàn zì ài. mài bài xiè yuē: mài, wáng qí mò shǔ, bù néng fú wēi dìng qīng, jì méng huò yòu, yǐ duō yōu xìng, kuàng làn dāo míng jí, zhì sù guān bàng. dì shén qì zhī. zài qiān chǔ zhōu cì shǐ. chéng běi yǒu wǔ zǐ xū miào, qí sú jìng guǐ, qí zhě bì yǐ niú jiǔ, zhì pò chǎn yè. mài tàn yuē: zi xū xián zhě, qǐ yí sǔn bǎi xìng hū! gào yù suǒ bù, zì shì suì zhǐ. bǎi xìng lài zhī.
隋文帝為丞相,謂曰:「齊亡由任邪佞,公父子忠良,聞於鄰境,宜善自愛。」 勱拜謝曰:「勱,亡齊末屬,不能扶危定傾,既蒙獲宥,已多優幸,況濫叨名級, 致速官謗。」帝甚器之。再遷楚州刺史。城北有伍子胥廟,其俗敬鬼,祈者必以牛 酒,至破產業。勱嘆曰:「子胥賢者,豈宜損百姓乎!」告諭所部,自是遂止。百 姓賴之。
kāi huáng qī nián, zhuǎn guāng zhōu cì shǐ. shàng biǎo yuē: chén shì shù nián yǐ lái, huāng bèi zī shén, tiān yàn luàn dé, yāo shí rén xìng. huò kōng lǐ shí yǒu dà shēng, huò xíng lù gòng chuán guǐ guài, huò kū rén gān yǐ cí tiān gǒu, huò zì shě shēn yǐ yàn yāo é. rén shén yuàn fèn, guài yì jiàn fā. chén yǐ yōng cái, wěi méng cháo jì, pín lì fān shǒu, yǔ qí lín jiē. mì ěr chóu chóu, zhī qí dòng jìng. tiān tǎo yǒu zuì, cǐ jí qí shí. ruò róng chē léi dòng, gē chuán diàn mài, chén suī nú qiè, qǐng xiào yīng quǎn. bìng shàng píng chén wǔ cè, dì jiā zhī, dá yǐ yōu zhào. jí dà jǔ fá chén, yǐ mài wèi xíng jūn zǒng guǎn, cóng yí yáng gōng wáng shì jī xià chén jiāng zhōu, yǐ gōng bài shàng kāi fǔ, cì wù sān qiān duàn. shí lǒng yòu zhū qiāng, shù wèi kòu luàn. cháo tíng yǐ mài yǒu wēi míng, bài táo zhōu cì shǐ. xià chē dà chóng wēi huì, rén yí yuè fù, háo huá píng jī, lù bù shí yí, yǐ shàn zhèng chēng. hòu tǔ gǔ hún lái kòu, mài shí yù jí, bù néng jù zhàn, zéi suì dà lüè ér qù. xiàn sī zòu mài wáng hù kǒu, zuò miǎn, zú yú jiā. dà táng bāo xiǎn qián dài míng chén, zhuī zèng dū du sì zhōu zhū jūn shì dìng zhōu cì shǐ. zi shì lián zuì zhī míng.
開皇七年,轉光州刺史。上表曰:「陳氏數年已來,荒悖滋甚,天厭亂德,妖 實人興。或空里時有大聲,或行路共傳鬼怪,或刳人肝以祠天狗,或自捨身以厭妖 訛。人神怨憤,怪異薦發。臣以庸才,猥蒙朝寄,頻歷蕃守,與其鄰接。密邇仇仇, 知其動靜。天討有罪,此即其時。若戎車雷動,戈船電邁,臣雖駑怯,請效鷹犬。」 並上平陳五策,帝嘉之,答以優詔。及大舉伐陳,以勱為行軍總管,從宜陽公王世 積下陳江州,以功拜上開府,賜物三千段。時隴右諸羌,數為寇亂。朝廷以勱有威 名,拜洮州刺史。下車大崇威惠,人夷悅附,豪猾屏跡,路不拾遺,以善政稱。後 吐谷渾來寇,勱時遇疾,不能拒戰,賊遂大掠而去。憲司奏勱亡戶口,坐免,卒於 家。大唐褒顯前代名臣,追贈都督四州諸軍事、定州刺史。子士廉最知名。
guǎng píng gōng shèng, shén wǔ cóng shū zǔ yě. kuān hòu yǒu zhǎng zhě fēng. shén wǔ qǐ bīng yú xìn dōu, shèng lái fù, yǐ wèi zhōng jūn dà dū dū, fēng guǎng píng jùn gōng. lì wèi sī tú tài wèi. tiān píng sān nián, hōng yú wèi, zèng jiǎ huáng yuè tài wèi tài shī lù shàng shū shì. wú zi, yǐ xiōng zi zi yuàn sì. tiān bǎo chū, gǎi fēng píng chāng wáng, zú yú wèi yǐn.
廣平公盛,神武從叔祖也。寬厚有長者風。神武起兵於信都,盛來赴,以為中 軍大都督,封廣平郡公。歷位司徒、太尉。天平三年,薨於位,贈假黃鉞、太尉、 太師、錄尚書事。無子,以兄子子瑗嗣。天保初,改封平昌王,卒於魏尹。
yáng zhōu gōng yǒng lè, shén wǔ cóng zǔ xiōng zi yě. tài chāng chū, fēng yáng zhōu xiàn bó, jìn jué wèi gōng, lèi qiān běi yù zhōu cì shǐ. hé qiáo zhī zhàn, sī tú gāo áng shī lì bēn tuì, yǒng lè shǒu luò yáng nán chéng. áng zǒu qù chéng nán, xī jūn zhuī zhě jiāng zhì, yǒng lè bù kāi mén, áng suì wèi xī jūn suǒ qín. shén wǔ dà nù, zhàng zhī èr bǎi. hòu bà yù zhōu, jiā chǎn bù lì. shén wǔ wèn qí gù, duì yuē: péi jiān wèi zhǎng shǐ, xīn gōng zhèng wèi bié jià, shòu wáng wěi jì, dǒu jiǔ zhǐ jī bù gǎn rù. shén wǔ nǎi yǐ yǒng lè wèi jì zhōu, réng yǐ jiān gōng zhèng wèi zhǎng shǐ bié jià. wèi yǒng lè yuē: ěr wù dà tān, xiǎo xiǎo yì qǔ mò fù wèi. yǒng lè zhì zhōu, jiān gōng zhèng jiàn bù jiàn tīng, yǐ zhuàng qǐ shén wǔ. shén wǔ fēng qǐ yǐ shì yǒng lè, rán hòu zhī èr rén qīng zhí, bìng zhuó yòng zhī. yǒng lè zú yú zhōu, zèng tài shī tài wèi lù shàng shū shì, shì yuē wǔ zhāo. wú zi, cóng xiōng sī zōng yǐ dì èr zi xiào xù wèi hòu, xí jué. tiān bǎo chū, gǎi fēng xiū chéng jùn wáng.
陽州公永樂,神武從祖兄子也。太昌初,封陽州縣伯,進爵為公,累遷北豫州 刺史。河橋之戰,司徒高昂失利奔退,永樂守洛陽南城。昂走趣城南,西軍追者將 至,永樂不開門,昂遂為西軍所禽。神武大怒,杖之二百。後罷豫州,家產不立。 神武問其故,對曰:「裴監為長史,辛公正為別駕,受王委寄,斗酒只雞不敢入。」 神武乃以永樂為濟州,仍以監、公正為長史、別駕。謂永樂曰:「爾勿大貪,小小 義取莫復畏。」永樂至州,監、公正諫不見聽,以狀啟神武。神武封啟以示永樂, 然後知二人清直,並擢用之。永樂卒於州,贈太師、太尉、錄尚書事,諡曰武昭。 無子,從兄思宗以第二子孝緒為後,襲爵。天保初,改封脩城郡王。
yǒng lè dì zhǎng bì, xiǎo míng ā jiā. xìng cū wǔ, chū rù chéng shì, hǎo ōu jī xíng lù, shí rén jiē hū wèi ā jiā láng jūn. yǐ zōng shì fēng guǎng wǔ wáng. shí yǒu tiān ēn dào rén, zhì xiōng bào, héng xíng lǘ sì, hòu rù zhǎng bì dǎng, zhuān yǐ dòu wèi shì. wén xuān bìng shōu yǎn fù yù, tiān ēn děng shí yú rén jiē qì shì, zhǎng bì biān yī bǎi. xún wèi nán yíng zhōu cì shǐ, zài zhōu wú gù zì jīng zǒu. pàn wáng rù tū jué, jìng bù zhī sǐ suǒ.
永樂弟長弼,小名阿伽。性粗武,出入城市,好毆擊行路,時人皆呼為阿伽郎 君。以宗室封廣武王。時有天恩道人,至凶暴,橫行閭肆,後入長弼黨,專以斗為 事。文宣並收掩付獄,天恩等十餘人皆棄市,長弼鞭一百。尋為南營州刺史,在州 無故自驚走。叛亡入突厥,竟不知死所。
xiāng lè wáng xiǎn guó, shén wǔ cóng zǔ dì yě. wú cái jì, zhí yǐ zōng shì jǐn hòu, tiān bǎo yuán nián, fēng xiāng lè jùn wáng. wèi yòu wèi jiāng jūn, zú.
襄樂王顯國,神武從祖弟也。無才伎,直以宗室謹厚,天保元年,封襄樂郡王。 位右衛將軍,卒。
shàng luò wáng sī zōng, shén wǔ cóng zi yě. xìng kuān hé, pō yǒu wǔ gàn. tiān bǎo chū, fēng shàng luò jùn wáng. lì wèi sī kōng tài fù, hōng yú guān.
上洛王思宗,神武從子也。性寬和,頗有武干。天保初,封上洛郡王。歷位司 空、太傅,薨於官。
zi yuán hǎi, lèi qiān sàn qí cháng shì, yuàn chù shān lín, xiū xíng shì diǎn, wén xuān xǔ zhī. nǎi rù lín lǜ shān, jīng èr nián, jué qì rén shì. zhì bù néng gù, zì qǐ qiú guī. zhēng fù běn rèn, biàn zòng jiǔ sì qíng, guǎng nà jī shì. yòu chú lǐng jūn jiāng jūn. qì xiǎo zhì dà, pō yǐ zhì móu zì xǔ. huáng jiàn mò, xiào zhāo xìng jìn yáng, wǔ chéng jū shǒu, yuán hǎi yǐ sàn qí cháng shì liú diǎn jī mì. chū, xiào zhāo zhī zhū yáng yīn děng, wèi wǔ chéng yún, shì chéng, yǐ rǔ wèi huáng tài dì. jí jiàn wèi, nǎi shǐ wǔ chéng zài yè zhǔ bīng, lì zi bǎi nián wèi huáng tài zǐ, wǔ chéng shén bù píng.
子元海,累遷散騎常侍,願處山林,修行釋典,文宣許之。乃入林慮山,經二 年,絕棄人事。志不能固,自啟求歸。徵複本任,便縱酒肆情,廣納姬侍。又除領 軍將軍。器小志大,頗以智謀自許。皇建末,孝昭幸晉陽,武成居守,元海以散騎 常侍留典機密。初,孝昭之誅楊愔等,謂武成雲,事成,以汝為皇太弟。及踐位, 乃使武成在鄴主兵,立子百年為皇太子,武成甚不平。
xiān shì, héng liú jì nán yú yè, chú lǐng jūn shè dí fú lián wèi yōu zhōu cì shǐ, yǐ hú lǜ fēng lè wèi lǐng jūn, yǐ fēn wǔ chéng zhī quán. wǔ chéng liú fú lián ér bù tīng fēng lè shì shì. nǎi yǔ hé yáng wáng xiào yú wěi liè, móu yú yě, àn nǎi guī. xiān shì tóng yáo yún: zhōng xìng sì nèi bái fú wēng, sì fāng cè tīng shēng yōng yōng, dào rén wén zhī yè dǎ zhōng. shí chéng xiàng fǔ zài běi chéng zhōng, jí jiù zhōng xìng sì yě fú wēng wèi xióng jī, gài zhǐ wǔ chéng xiǎo zì bù luò jī yě dào rén, jì nán wáng xiǎo míng yě dǎ zhōng, yán jiāng bèi jī yě. jì ér tài shǐ zòu yán, běi chéng yǒu tiān zǐ qì, zhāo dì yǐ wèi jì nán yīng zhī, nǎi shǐ píng qín wáng guī yàn zhī yè, yíng jì nán fù bīng zhōu. wǔ chéng xiān gào yuán hǎi, bìng wèn zì ān zhī jì. yuán hǎi yuē: huáng tài hòu wàn fú, zhì zūn xiào xìng fēi cháng, diàn xià bù xū bié lǜ. wǔ chéng yuē: cǐ qǐ wǒ tuī chéng zhī yì xié? yuán hǎi qǐ hái shěng yī yè sī zhī. wǔ chéng jí liú yuán hǎi hòu táng, yuán hǎi dá dàn bù mián, wéi rào chuáng xú bù. yè lòu wèi jǐn, wǔ chéng jù chū yuē: shén suàn rú hé? dá yún: yè zhōng de sān cè, kǒng bù kān yòng ěr. yīn shuō liáng xiào wáng jù zhū rù guān shì, qǐng chéng shù qí rù jìn yáng, xiān jiàn tài hòu qiú āi, hòu jiàn zhǔ shàng, qǐng qù bīng quán, yǐ sǐ wèi xiàn, qiú bù gàn cháo zhèng, bì bǎo tài shān zhī ān, cǐ shàng cè yě ruò bù rán, dāng jù biǎo yún wēi quán dà shèng, kǒng qǔ bàng zhòng kǒu, qǐng qīng qí èr zhōu cì shǐ, chén jìng zì jū, bì bù zhāo wù yì, cǐ zhōng cè yě. gèng wèn xià cè, yuē: fā yán jí kǒng zú zhū. yīn bī zhī, dá yuē: jì nán shì dí, zhǔ shàng jiǎ tài hòu lìng ér duó zhī, jīn jí wén wǔ, shì yǐ cǐ chì, zhí fēng lè, zhǎn guī yàn, zūn jì nán, hào lìng tiān xià, yǐ shùn tǎo nì, cǐ wàn shì yī shí yě. wǔ chéng dà yuè, hú yí, jìng wèi néng yòng. nǎi shǐ zhèng dào qiān bo zhī, jiē yuē: bù lì jǔ shì, jìng zé jí. yòu zhào cáo wèi zǔ wèn zhī guó shì, duì yuē: dāng yǒu dà xiōng. yòu shí yǒu lín lǜ lìng xìng fān, zhī zhàn hòu, mì wèi wǔ chéng yuē: gōng chē dāng yàn jià, diàn xià wèi tiān xià wáng. wǔ chéng jū zhī yú nèi yǐ hòu zhī. yòu lìng wū xí bo zhī, duō yún bù xū jǔ bīng, zì yǒu dà qìng. wǔ chéng nǎi fèng zhào, lìng shù bǎi qí sòng jì nán yú jìn yáng. jí xiào zhāo bēng, wǔ chéng jí wèi, chú yuán hǎi shì zhōng kāi fǔ yí tóng sān sī tài zǐ zhān shì. hé qīng èr nián, yuán hǎi wèi hé shì kāi zèn, bèi mǎ biān liù shí, zé yún: ěr zài yè chéng shuō wǒ yǐ dì fǎn xiōng, jǐ xǔ bù yì! yǐ yè chéng bīng mǎ kàng bīng zhōu, jǐ xǔ wú zhì! bù yì wú zhì, ruò wèi kě shǐ? chū wèi yǎn zhōu cì shǐ.
先是,恆留濟南於鄴,除領軍厙狄伏連為幽州刺史,以斛律豐樂為領軍,以分 武成之權。武成留伏連而不聽豐樂視事。乃與河陽王孝瑜偽獵,謀於野,暗乃歸。 先是童謠云:「中興寺內白鳧翁,四方側聽聲雍雍,道人聞之夜打鐘。」時丞相府 在北城中,即舊中興寺也;鳧翁謂雄雞,蓋指武成小字步落稽也;道人,濟南王小 名也;打鐘,言將被擊也。既而太史奏言,北城有天子氣,昭帝以為濟南應之,乃 使平秦王歸彥之鄴,迎濟南赴并州。武成先告元海,並問自安之計。元海曰:「皇 太后萬福,至尊孝性非常,殿下不須別慮。」武成曰:「此豈我推誠之意邪?」元 海乞還省一夜思之。武成即留元海後堂,元海達旦不眠,唯繞床徐步。夜漏未盡, 武成遽出曰:「神算如何?」答云:「夜中得三策,恐不堪用耳。」因說梁孝王懼 誅入關事,請乘數騎入晉陽,先見太后求哀,後見主上,請去兵權,以死為限,求 不干朝政,必保太山之安,此上策也;若不然,當具表雲威權大盛,恐取謗眾口, 請青、齊二州刺史,沉靖自居,必不招物議,此中策也。更問下策,曰:「發言即 恐族誅。」因逼之,答曰:「濟南世嫡,主上假太后令而奪之,今集文武,示以此 敕,執豐樂,斬歸彥,尊濟南,號令天下,以順討逆,此萬世一時也。」武成大悅, 狐疑,竟未能用。乃使鄭道謙卜之,皆曰:「不利舉事,靜則吉。」又召曹魏祖問 之國事,對曰:「當有大凶。」又時有林慮令姓籓,知占候,密謂武成曰:「宮車 當晏駕,殿下為天下王。」武成拘之於內以候之。又令巫覡卜之,多雲不須舉兵, 自有大慶。武成乃奉詔,令數百騎送濟南於晉陽。及孝昭崩,武成即位,除元海侍 中、開府儀同三司、太子詹事。河清二年,元海為和士開譖,被馬鞭六十,責云: 「爾在鄴城說我以弟反兄,幾許不義!以鄴城兵馬抗并州,幾許無智!不義無智, 若為可使?」出為兗州刺史。
yuán hǎi hòu qī, lù tài jī shēng yě, gù xún bèi zhuī rèn shǐ. wǔ píng zhōng, yǔ zǔ tǐng gòng zhí cháo zhèng. yuán hǎi duō yǐ tài jī mì yǔ gào tǐng. tǐng qiú lǐng jūn, yuán hǎi bù kě, tǐng nǎi yǐ qí suǒ gào bào tài jī. jī nù, chū yuán hǎi wèi zhèng zhōu cì shǐ. yè chéng jiāng bài, zhēng wèi shàng shū lìng. zhōu jiàn dé qī nián, yú yè chéng móu nì, fú zhū.
元海後妻,陸太姬甥也,故尋被追任使。武平中,與祖珽共執朝政。元海多以 太姬密語告珽。珽求領軍,元海不可,珽乃以其所告報太姬。姬怒,出元海為鄭州 刺史。鄴城將敗,徵為尚書令。周建德七年,於鄴城謀逆,伏誅。
yuán hǎi hǎo luàn lè huò, rán zhà rén cí, bù yǐn jiǔ dàn ròu. wén xuān tiān bǎo mò nián, jìng xìn nèi fǎ, nǎi zhì zōng miào bù xuè shí, jiē yuán hǎi suǒ wèi. jí wèi yòu pú shè, yòu shuō hòu zhǔ jìn tú zǎi, duàn gū jiǔ. rán běn xīn fēi jìng, gù zhōng zhì fù bài.
元海好亂樂禍,然詐仁慈,不飲酒啖肉。文宣天保末年,敬信內法,乃至宗廟 不血食,皆元海所為。及為右僕射,又說後主禁屠宰,斷酤酒。然本心非靖,故終 致覆敗。
sī zōng dì sī hǎo, běn hào shì zi yě, sī zōng yǎng yǐ wèi dì, yù zhī shén báo. shǎo yǐ qí shè shì wén xiāng. jí wén xuān shòu mìng, wèi zuǒ wèi dà jiāng jūn. běn míng sī xiào, tiān bǎo wǔ nián tǎo rú rú, wén xuān yuè qí xiāo yǒng, wèi yuē: ěr jī zéi rú gú rù yā qún, yí sī hǎo shì. gù gǎi míng yān. lèi qiān shàng shū lìng shuò zhōu dào héng tái shuò zhōu cì shǐ kāi fǔ nán ān wáng. shén dé biān shuò rén xīn.
思宗弟思好,本浩氏子也,思宗養以為弟,遇之甚薄。少以騎射事文襄。及文 宣受命,為左衛大將軍。本名思孝,天保五年討蠕蠕,文宣悅其驍勇,謂曰:「爾 擊賊如鶻入鴉群,宜思好事。」故改名焉。累遷尚書令、朔州道行台、朔州刺史、 開府、南安王。甚得邊朔人心。
hòu zhǔ shí, zhuó gǔ guāng biàn fèng shǐ zhì zhōu, sī hǎo yíng zhī shén jǐn. guāng biàn jù ào, sī hǎo yīn xīn xián hèn. wǔ píng wǔ nián, suì jǔ bīng fǎn, yǔ bīng zhōu zhū guì shū yuē: zhǔ shàng shǎo zhǎng shēn gōng, wèi biàn rén zhī qíng wěi, nì jìn xiōng jiǎo, shū yuǎn zhōng liáng. suì shǐ dāo jù xíng yú, guì yì xuān jiē shāng hú chǒu lèi, shàn quán wéi wò. bō xuē shēng líng, jié lüè cháo shì, àn yú tīng shòu, zhuān xíng rěn hài. yōu mǔ shēn gōng, wú fù rén zǐ zhī lǐ èr dì cán lù, dùn jué kǒng huái zhī yì. réng zòng zi lì duó mǎ yú dōng mén, guāng biàn zhì yīng yú xī shì bó lóng dé yí tóng zhī hào, xiāo yáo shòu jùn jūn zhī míng. quǎn mǎ bān wèi, róng guān xuān miǎn, rén bù kān yì, sī zhǎng luàn jiē. zhào jùn wáng ruì, shí yuē zōng yīng, shè jì wéi jì. zuǒ xiāng hú lǜ míng yuè, shì wèi yuán fǔ, wēi zhe lín guó, bìng fēi yǒu gū, yǎn jiàn zhū tiǎn. gū jì tiǎn yù huáng zhī, shí méng shū jiǎng, jīn biàn yōng lǜ yì bīng, zhǐ chú jūn cè zhī hài. xìng xī cǐ huái, wú zhì yí huò. xíng tái láng wáng xíng sī zhī cí yě.
後主時,斫骨光弁奉使至州,思好迎之甚謹。光弁倨傲,思好因心銜恨。武平 五年,遂舉兵反,與并州諸貴書曰:「主上少長深宮,未辨人之情偽,昵近凶狡, 疏遠忠良。遂使刀鋸刑餘,貴溢軒階;商胡醜類,擅權帷幄。剝削生靈,劫掠朝市, 暗於聽受,專行忍害。幽母深宮,無復人子之禮;二弟殘戮,頓絕孔懷之義。仍縱 子立奪馬於東門,光弁制鷹於西市;駁龍得儀同之號,逍遙受郡君之名。犬馬班位, 榮冠軒冕,人不堪役,思長亂階。趙郡王睿,實曰宗英,社稷惟寄。左相斛律明月, 世為元輔,威著鄰國,並非有辜,奄見誅殄。孤既忝預皇枝,實蒙殊獎,今便擁率 義兵,指除君側之害。幸悉此懷,無致疑惑。」行台郎王行思之辭也。
sī hǎo zhì yáng qū, zì hào dà chéng xiàng, zhì bǎi guān, yǐ xíng tái zuǒ chéng wáng shàng zhī wèi zhǎng shǐ. wǔ wèi zhào hǎi zài jìn yáng zhǎng bīng, shí cāng zú, bù xiá zòu, jiǎo zhào fā bīng jù zhī. jūn shì jiē yuē: nán ān wáng lái, wǒ bèi wéi xū chàng wàn suì fèng yíng ěr. dì wén biàn, shǐ táng yōng mò duō lóu jìng xiǎn liú táo zhī zhōng lǐng jūn shè dí shì wén chí zhī jìn yáng, dì lè bīng xù jìn. sī hǎo jūn bài, yǔ xíng sī tóu shuǐ ér sǐ. qí huī xià èr qiān rén, táo zhī wéi zhī, qiě shā qiě zhāo, zhōng bù jiàng, yǐ zhì yú jǐn. shí dì zài dào, chì nú shì ān zì jìn yáng suì lù bù, yú chéng píng dōu yù hú sī xiào qīng, xiào qīng yòu shǐ shí, yīn chí yì xíng gōng, jiào yǐ le. dì dà huān, zuǒ yòu hū wàn suì. liáng jiǔ, shì ān nǎi yǐ zhuàng zì chén. dì yuē: gào ěr hé wù shì? nǎi dé zuò shí! yú shì shǎng xiào qīng ér miǎn shì ān zuì. bào sī hǎo shī qī rì, rán hòu tú bō fén zhī, pēng shàng zhī yú yè shì, lìng nèi cān shè qí fēi yú gōng nèi, réng huǒ fén shā zhī.
思好至陽曲,自號大丞相,置百官,以行台左丞王尚之為長史。武衛趙海在晉 陽掌兵,時倉卒,不暇奏,矯詔發兵拒之。軍士皆曰:「南安王來,我輩唯須唱萬 歲奉迎耳。」帝聞變,使唐邕、莫多婁敬顯、劉桃枝、中領軍厙狄士文馳之晉陽, 帝勒兵續進。思好軍敗,與行思投水而死。其麾下二千人,桃枝圍之,且殺且招, 終不降,以至於盡。時帝在道,叱奴世安自晉陽遂露布,於城平都遇斛斯孝卿,孝 卿誘使食,因馳詣行宮,叫已了。帝大歡,左右呼萬歲。良久,世安乃以狀自陳。 帝曰:「告爾何物事?乃得坐食!」於是賞孝卿而免世安罪。暴思好屍七日,然後 屠剝焚之,烹尚之於鄴市,令內參射其妃於宮內,仍火焚殺之。
sī hǎo fǎn qián wǔ xún, yǒu rén gào qí móu fǎn. hán zhǎng luán nǚ shì sī hǎo zi, gù zòu yán yǒu rén wū gào zhū guì, shì xiāng rǎo dòng, bù shā wú yǐ xī hòu, nǎi zhǎn zhī. sī hǎo jì zhū, sǐ zhě dì fú què xià sù qiú zèng xiōng, zhǎng luán bù wèi tōng yě.
思好反前五旬,有人告其謀反。韓長鸞女適思好子,故奏言有人誣告諸貴,事 相擾動,不殺無以息後,乃斬之。思好既誅,死者弟伏闕下訴求贈兄,長鸞不為通 也。
píng qín wáng guī yàn, zì rén yīng, shén wǔ zú dì yě. fù huī, wèi mò zuò shì dāng xǐ liáng zhōu. xíng zhì hé wèi jiān, yù zéi, yǐ jūn gōng dé miǎn liú. yīn yú hé zhōu jī nián, yǐ jiě hú yán wèi xī yù dà shǐ, dé hú shī zi, yǐ gōng xíng hé dōng shì, suì sǐ yān. huī yú shén wǔ, jiù ēn shén dǔ. jí shén wǔ píng jīng luò, yíng huī sàng, yǔ mù tóng yíng zàng. zèng sī tú, shì yuē wén xuān.
平秦王歸彥,字仁英,神武族弟也。父徽,魏末坐事當徙涼州。行至河、渭間, 遇賊,以軍功得免流。因於河州積年,以解胡言為西域大使,得胡師子,以功行河 東事,遂死焉。徽於神武,舊恩甚篤。及神武平京洛,迎徽喪,與穆同營葬。贈司 徒,諡曰文宣。
chū, huī cháng guò zhǎng ān shì, yǔ fù rén wáng shì sī tōng ér shēng guī yàn, zhì shì nián yǐ jiǔ suì, shén wǔ zhuī jiàn zhī, fǔ duì bēi xǐ. shāo qiān xú zhōu cì shǐ. guī yàn shǎo zhì pǔ, hòu gēng gǎi jié, fàng zòng hǎo shēng sè, zhāo xī hān gē. qī wèi shàng dǎng wáng yuán tiān mù nǚ yě, mào bù měi ér shén jiāo dù. shù fèn zhēng, mì qǐ wén xuān qiú lí, shì qǐn bù bào. tiān bǎo yuán nián, fēng píng qín wáng, dí fēi kāng jí suǒ shēng mǔ wáng shì, bìng wèi tài fēi. shàn shì èr mǔ, yǐ xiào wén. zhēng wèi jiān shì láng, shāo bèi qīn chǒng. yǐ tǎo hóu jǐng gōng, bié fēng zhǎng lè jùn gōng, chú lǐng jūn dà jiāng jūn. lǐng jūn jiā dà, zì guī yàn shǐ yě. wén xuān zhū gāo dé zhèng, jīn bǎo cái huò, xī yǐ cì zhī. qián míng chū, bài sī tú, réng zǒng zhī jìn wèi.
初,徽嘗過長安市,與婦人王氏私通而生歸彥,至是年已九歲,神武追見之, 撫對悲喜。稍遷徐州刺史。歸彥少質樸,後更改節,放縱好聲色,朝夕酣歌。妻魏 上黨王元天穆女也,貌不美而甚嬌妒。數忿爭,密啟文宣求離,事寢不報。天保元 年,封平秦王,嫡妃康及所生母王氏,並為太妃。善事二母,以孝聞。徵為兼侍郎, 稍被親寵。以討侯景功,別封長樂郡公,除領軍大將軍。領軍加大,自歸彥始也。 文宣誅高德正,金寶財貨,悉以賜之。乾明初,拜司徒,仍總知禁衛。
jì nán zì jìn yáng zhī yè, yáng yīn xuān chì, liú cóng jià bīng wǔ qiān yú xī zhōng, yīn bèi fēi cháng. zhì yè shù rì, guī yàn nǎi zhī zhī, yóu shì yīn yuàn yáng yàn děng. yáng yàn děng yù qù èr wáng, wèn jì yú guī yàn. guī yàn zhà xǐ, qǐng gòng yuán hǎi liàng zhī. yuán hǎi yì kǒu xǔ xīn wéi, chí gào zhǎng guǎng. zhǎng guǎng yú shì zhū yáng yàn děng. xiào zhāo jiāng rù yún lóng mén, dū du chéng xiū níng liè zhàng jù ér bù nèi, guī yàn yù zhī, rán hòu dé rù. jìn xiàng bǎi gé yǒng xiàng yì zhī zhī. xiào zhāo jiàn zuò, yǐ cǐ mí jiàn yōu zhòng. měi rù, cháng zài píng yuán wáng duàn sháo shàng. yǐ wèi sī kōng, jiān shàng shū lìng. qí zhì, gōng nèi wéi tiān zǐ shā mào, chén xià jiē róng mào. tè cì guī yàn shā mào yǐ chǒng zhī. xiào zhāo bēng, guī yàn cóng jìn yáng yíng wǔ chéng yú yè. jí wǔ chéng jí wèi, jìn wèi tài fù, lǐng sī tú, cháng tīng jiāng sī bù qǔ sān rén, dài dāo rù zhàng. cóng wǔ chéng hái dōu, zhū guì qī děng jìng yào zhī. qí suǒ wǎng chù, yī zuò jǐn qīng. guī yàn jì dì jū jiāng xiāng, zhì qì yíng mǎn, fā yán líng wǔ, bàng ruò wú rén. yì zhě yǐ wēi quán zhèn zhǔ, bì wèi huò luàn. shàng yì xún qí qián fān fù zhī jī, jiàn jì zhī. gāo yuán hǎi bì yì yún gāo gān hé děng xián shù yán qí duǎn. shàng xìng guī yàn jiā, zhào wèi shōu duì yù zuò zhào cǎo, yù jiā yòu chéng xiàng. shōu yuē: zhì zūn yǐ yòu chéng xiàng dēng dì wèi, jīn wèi guī yàn wēi míng tài shèng, gù chū zhī, qǐ kě fù jiā cǐ hào? nǎi bài tài zǎi jì zhōu cì shǐ. jí gān hé shàn xiě. zhòu rì, réng chì mén sī bù tīng zhé nèi. shí guī yàn zài jiā zòng jiǔ, jīng sù bù zhī, zhì míng yù cān. zhì mén zhī zhī, dà jīng ér tuì. jí tōng míng xiè, chì lìng zǎo fā, bié cì qián bó gǔ chuī yī yào, shì shì zhōu bèi. yòu chì wǔ zhí dū jiāng, xī sòng zhì qīng yáng gōng. bài ér tuì, mò gǎn gòng yǔ. wéi yǔ zhào jùn wáng ruì jiǔ yǔ, shí wú wén zhě.
濟南自晉陽之鄴,楊愔宣敕,留從駕兵五千於西中,陰備非常。至鄴數日,歸 彥乃知之,由是陰怨楊、燕等。楊、燕等欲去二王,問計于歸彥。歸彥詐喜,請共 元海量之。元海亦口許心違,馳告長廣。長廣於是誅楊、燕等。孝昭將入雲龍門, 都督成休寧列仗拒而不內,歸彥諭之,然後得入。進向柏閣、永巷亦知之。孝昭踐 阼,以此彌見優重。每入,常在平原王段韶上。以為司空,兼尚書令。齊制,宮內 唯天子紗帽,臣下皆戎帽。特賜歸彥紗帽以寵之。孝昭崩,歸彥從晉陽迎武成於鄴。 及武成即位,進位太傅,領司徒,常聽將私部曲三人,帶刀入仗。從武成還都,諸 貴戚等競要之。其所往處,一坐盡傾。歸彥既地居將相,志氣盈滿,發言陵侮,傍 若無人。議者以威權震主,必為禍亂。上亦尋其前翻覆之跡,漸忌之。高元海、畢 義雲、高乾和等咸數言其短。上幸歸彥家,召魏收對御作詔草,欲加右丞相。收曰: 「至尊以右丞相登帝位,今為歸彥威名太盛,故出之,豈可復加此號?」乃拜太宰、 冀州刺史。即乾和繕寫。晝日,仍敕門司不聽輒內。時歸彥在家縱酒,經宿不知, 至明欲參。至門知之,大驚而退。及通名謝,敕令早發,別賜錢帛、鼓吹、醫藥, 事事周備。又敕武職督將,悉送至清陽宮。拜而退,莫敢共語。唯與趙郡王睿久語, 時無聞者。
zhì zhōu bù zì ān, móu nì, yù dài shòu diào qì, bān cì jūn shì. wàng chē jià rú jìn yáng, chéng xū rù yè. wèi qí láng zhōng lìng lǚ sī lǐ suǒ gào, zhào píng yuán wáng duàn sháo xí zhī. guī yàn jiù yú nán jìng zhì sī yì, wén jūn jiāng bī, bào zhī, biàn yīng chéng jù shǒu. xiān shì, jì zhōu zhǎng shǐ yǔ wén zhòng luán sī mǎ lǐ zǔ yì bié jià chén jì qú zhōng cóng shì fáng zi bì zhǎng lè jùn shǒu wèi pǔ xìng děng yí guī yàn yǒu yì, shǐ lián míng mì qǐ, guī yàn zhuī ér huò zhī, suì shōu jìn zhòng luán děng wǔ rén. réng bìng bù cóng, jiē shā zhī. jūn yǐ bī chéng, guī yàn dēng chéng dà jiào yún: xiào zhāo huáng dì chū bēng, liù jūn bǎi wàn zhòng, xī yóu chén shǒu, tóu shēn xiàng yè yíng bì xià. dāng shí bù fǎn, jīn rì qǐ yǒu yì xīn? zhèng hèn gāo yuán hǎi bì yì yún gāo gān hé kuáng huò shèng shàng, jí jì zhōng liáng. dàn wèi shā cǐ sān rén, jí lín chéng zì wěn. qí hòu chéng pò, dān qí běi zǒu. zhì jiāo jīn, jiàn huò, suǒ sòng yè. dì lìng zhào jùn wáng ruì sī wèn qí gù, guī yàn yuē: shǐ huáng hàn shǎo ér qiān wǎn wǒ, hé kě bù fǎn? yuē: shuí xié? guī yàn yuē: yuán hǎi gān hé, qǐ shì cháo tíng lǎo sù? rú zhào jiā lǎo gōng shí, yòu jù huái yuàn? yú shì dì yòu shǐ ràng yān. duì yuē: gāo yuán hǎi shòu bì yì yún zhái, yòng zuò běn zhōu cì shǐ, gěi hòu bù gǔ chuī, chén wèi fān wáng tài zǎi, réng bù dé gǔ chuī. zhèng shā yuán hǎi yì yún ér yǐ. shàng lìng dū du liú táo zhī qiān rù, guī yàn yóu zuò qián yǔ, wàng huó. dì mìng yì qí zuì, jiē yún bù kě shè. nǎi zài yǐ lù chē, xián méi miàn fù, liú táo zhī lín zhī yǐ rèn, jī gǔ suí zhī, bìng zi sūn shí wǔ rén, jiē qì shì. zèng rén zhōu cì shǐ.
至州不自安,謀逆,欲待受調訖,班賜軍士。望車駕如晉陽,乘虛入鄴。為其 郎中令呂思禮所告,詔平原王段韶襲之。歸彥舊於南境置私驛,聞軍將逼,報之, 便嬰城拒守。先是,冀州長史宇文仲鸞、司馬李祖挹、別駕陳季璩、中從事房子弼、 長樂郡守尉普興等疑歸彥有異,使連名密啟,歸彥追而獲之,遂收禁仲鸞等五人。 仍並不從,皆殺之。軍已逼城,歸彥登城大叫云:「孝昭皇帝初崩,六軍百萬眾, 悉由臣手,投身向鄴迎陛下。當時不反,今日豈有異心?正恨高元海、畢義雲、高 乾和誑惑聖上,疾忌忠良。但為殺此三人,即臨城自刎。」其後城破,單騎北走。 至交津,見獲,鎖送鄴。帝令趙郡王睿私問其故,歸彥曰:「使黃頷少兒牽挽我, 何可不反?」曰:「誰邪?」歸彥曰:「元海、乾和,豈是朝廷老宿?如趙家老公 時,又詎懷怨?」於是帝又使讓焉。對曰:「高元海受畢義雲宅,用作本州刺史, 給後部鼓吹,臣為蕃王、太宰,仍不得鼓吹。正殺元海、義雲而已。」上令都督劉 桃枝牽入,歸彥猶作前語,望活。帝命議其罪,皆雲不可赦。乃載以露車,銜枚面 縛,劉桃枝臨之以刃,擊鼓隨之,並子孫十五人,皆棄市。贈仁州刺史。
wèi shí shān bēng, dé shí jiǎo èr, cáng zài wǔ kù. wén xuān rù kù, cì cóng chén bīng qì, tè yǐ èr shí jiǎo yǔ guī yàn, wèi yuē: ěr shì cháng shān bù dé fǎn, shì zhǎng guǎng dé fǎn, fǎn shí, jiāng cǐ jiǎo xià hàn. guī yàn é gǔ sān dào, zhe zé bù ān. wén xuān jiàn zhī nù, shǐ yǐ mǎ biān jī qí é, xuè bèi miàn yuē: ěr fǎn shí, dāng yǐ cǐ gǔ xià hàn. qí yán fǎn, jìng yàn yún.
魏時山崩,得石角二,藏在武庫。文宣入庫,賜從臣兵器,特以二石角與歸彥, 謂曰:「爾事常山不得反,事長廣得反,反時,將此角嚇漢。」歸彥額骨三道,着 幘不安。文宣見之怒,使以馬鞭擊其額,血被面曰:「爾反時,當以此骨嚇漢。」 其言反,竟驗雲。
wǔ xìng wáng pǔ, zì dé guǎng, guī yàn xiōng guī yì zhī zǐ yě. xìng kuān hé, yǒu dù liàng. jiǔ suì guī yàn zì hé zhōu jù rù luò, shén wǔ shǐ yǔ zhū zi tóng yóu chù. tiān bǎo chū, fēng wǔ xìng jùn wáng. wǔ píng èr nián, lèi qiān sī kōng. liù nián, wèi yù zhōu dào héng tái shàng shū lìng. hòu zhǔ bēn yè, jiù jiā tài zǎi. zhōu shī bī, nǎi jiàng. zú yú zhǎng ān, zèng shàng kāi fǔ yù zhōu cì shǐ.
武興王普,字德廣,歸彥兄歸義之子也。性寬和,有度量。九歲歸彥自河州俱 入洛,神武使與諸子同游處。天保初,封武興郡王。武平二年,累遷司空。六年, 為豫州道行台尚書令。後主奔鄴,就加太宰。周師逼,乃降。卒於長安,贈上開府、 豫州刺史。
zhǎng lè tài shǒu líng shān, zì jǐng sōng, shén zú zú dì yě. cóng shén wǔ qǐ bīng xìn dōu, zhōng zhǎng lè tài shǒu, zèng dà jiāng jūn sī kōng, shì yuē wén xuān. zi yì, zú yú wǔ píng zhèn jiāng. wú zi, wén xuān yǐ líng shān cóng fù xiōng qí zhōu cì shǐ jiàn guó zi fú hù wèi líng shān hòu.
長樂太守靈山,字景嵩,神族族弟也。從神武起兵信都,終長樂太守,贈大將 軍、司空,諡曰文宣。子懿,卒於武平鎮將。無子,文宣以靈山從父兄齊州刺史建 國子伏護為靈山後。
fú hù zì chén yuán, cū yǒu dāo bǐ. tiān tǒng chū, lèi qiān huáng mén shì láng. fú hù lì shì shù cháo, héng cān jī yào, ér xìng shì jiǔ, měi duō zuì shī. mò lù yú jù, nǎi zhì lián rì bù shí, zhuān shì hān jiǔ, shén shí huǎng hū, suì yǐ zú. zèng gǔn zhōu cì shǐ. jiàn guó hóu. sūn yì xí.
伏護字臣援,粗有刀筆。天統初,累遷黃門侍郎。伏護歷事數朝,恆參機要, 而性嗜酒,每多醉失。末路逾劇,乃至連日不食,專事酣酒,神識恍惚,遂以卒。 贈袞州刺史。建國侯。孫乂襲。
yì shǎo jǐn, wǔ píng mò, gěi shì huáng mén shì láng. suí kāi huáng zhōng wèi tài fǔ shǎo qīng, zuò shì sǐ.
乂少謹,武平末,給事黃門侍郎。隋開皇中為太府少卿,坐事死。
shén wǔ huáng dì shí wǔ nán: wǔ míng lóu huáng hòu shēng wén xiāng huáng dì wén xuān huáng dì xiào zhāo huáng dì xiāng chéng jǐng wáng qīng wǔ chéng huáng dì bó líng wén jiǎn wáng jì wáng shì shēng yǒng ān jiǎn píng wáng jùn mù shì shēng píng yáng jìng yì wáng yān dà ěr zhū shì shēng péng chéng jǐng sī wáng yóu huá shān wáng níng hán shì shēng shàng dǎng gāng sù wáng huàn xiǎo ěr zhū shì shēng rèn chéng wáng jiē yóu shì shēng gāo yáng kāng mù wáng shui shì zhèng shì shēng féng yì wáng rùn mǎ shì shēng hàn yáng jìng huái wáng qià.
神武皇帝十五男:武明婁皇后生文襄皇帝、文宣皇帝、孝昭皇帝、襄城景王清、 武成皇帝、博陵文簡王濟;王氏生永安簡平王浚;穆氏生平陽靖翼王淹;大爾硃氏 生彭城景思王浟、華山王凝;韓氏生上黨剛肅王渙;小爾硃氏生任城王湝;游氏生 高陽康穆王氵是;鄭氏生馮翊王潤;馬氏生漢陽敬懷王洽。
yǒng ān jiǎn píng wáng jùn zì dìng lè, shén wǔ dì sān zi yě. chū, shén wǔ nà jùn mǔ, dāng yuè ér yǒu yùn. jí chǎn jùn, yí fēi jǐ lèi, bù shèn ài zhī. ér jùn zǎo huì, hòu gèng bèi chǒng. nián bā suì, wèi bó shì lú yù yuē: jì shén rú shén zài, wèi yǒu shén xié? wú shén xié? duì yuē: yǒu. jùn yuē: yǒu shén, dāng yún jì shén shén zài, hé fán rú zì? jǐng yù bù néng dá. jí zhǎng, xī xì bù jié. céng yǐ shǔ qǐng shòu nà, dà jiàn zhàng fá, jū jìn fǔ yù, jì ér jiàn yuán. hòu shāo zhé jié, pō yǐ dú shū wèi wù. yuán xiàng zhōng, fēng yǒng ān jùn gōng. háo shuǎng yǒu qì lì, shàn qí shè, wèi wén xiāng suǒ ài. wén xuān xìng cí nuò, měi cān wén xiāng, yǒu shí tì chū. jùn héng zé dì zuǒ yòu: hé yīn bù wèi èr xiōng shì bí? yóu shì jiàn xián. lèi qiān zhōng shū jiān jiān shì zhōng. chū wèi qīng zhōu cì shǐ. suī pō hǎo tián liè, cōng míng jīn shù, shàng xià wèi yuè zhī. bǎo dìng chū, jìn jué wèi wáng.
永安簡平王浚字定樂,神武第三子也。初,神武納浚母,當月而有孕。及產浚, 疑非己類,不甚愛之。而浚早慧,後更被寵。年八歲,謂博士盧裕曰:「祭神如神 在,為有神邪?無神邪?」對曰:「有。」浚曰:「有神,當雲祭神神在,何煩如 字?」景裕不能答。及長,嬉戲不節。曾以屬請受納,大見杖罰,拘禁府獄,既而 見原。後稍折節,頗以讀書為務。元象中,封永安郡公。豪爽有氣力,善騎射,為 文襄所愛。文宣性雌懦,每參文襄,有時洟出。浚恆責帝左右:「何因不為二兄拭 鼻?」由是見銜。累遷中書監、兼侍中。出為青州刺史。雖頗好畋獵,聰明矜恕, 上下畏悅之。保定初,進爵為王。
wén xuān mò nián duō jiǔ, jùn wèi qīn jìn yuē: èr xiōng jiù lái, bù shèn liǎo liǎo, zì dēng zuò yǐ hòu, shí jiě dùn jìn. jīn yīn jiǔ bài dé, cháo chén wú gǎn jiàn zhě. dà dí wèi miè, wú shén yǐ wèi yōu. yù chéng yì zhì yè miàn jiàn, bù zhī yòng wú bù? rén yǒu zhī, mì yǐ bái dì, yòu jiàn xián. bā nián, lái cháo, cóng xìng dōng shān. dì luǒ chéng wèi lè, zá yǐ fù nǚ, yòu zuò hú diào wěi xì. jùn jìn yán, cǐ fēi rén zhǔ suǒ yí. dì shén bù yuè. jùn yòu yú píng chù zhào yáng zūn yàn, jī qí bù jiàn. dì shí bù yù dà chén yǔ zhū wáng jiāo tōng, zūn yàn jù, yǐ zòu dì. dà nù yuē: xiǎo rén yóu lái nán rěn! suì bà jiǔ hái gōng. jùn xún hái zhōu, yòu shàng shū qiè jiàn. zhào lìng zhēng jùn, jùn jù huò, xiè jí bù cháo. shàng nù, chí yì shōu jùn, lǎo yòu qì sòng zhě shù qiān rén. zhì, shèng yǐ tiě lóng, yǔ shàng dǎng wáng huàn jù zhì běi chéng dì láo xià, yǐn shí sōu huì, gòng zài yī suǒ.
文宣末年多酒,浚謂親近曰:「二兄舊來,不甚了了,自登阼已後,識解頓進。 今因酒敗德,朝臣無敢諫者。大敵未滅,吾甚以為憂。欲乘驛至鄴面諫,不知用吾 不?」人有知,密以白帝,又見銜。八年,來朝,從幸東山。帝裸裎為樂,雜以婦 女,又作狐掉尾戲。浚進言,此非人主所宜。帝甚不悅。浚又於屏處召楊遵彥,譏 其不諫。帝時不欲大臣與諸王交通,遵彥懼,以奏帝。大怒曰:「小人由來難忍!」 遂罷酒還宮。浚尋還州,又上書切諫。詔令徵浚,浚懼禍,謝疾不朝。上怒,馳驛 收浚,老幼泣送者數千人。至,盛以鐵籠,與上黨王渙俱置北城地牢下,飲食溲穢, 共在一所。
míng nián, dì qīn jiāng zuǒ yòu, lín xué gē ōu, lìng jùn děng hé zhī. jùn děng huáng bù qiě bēi, bù jué shēng zhàn. dì wèi chuàng rán, yīn qì, jiāng shè zhī. zhǎng guǎng wáng zhàn xiān yǔ jùn bù mù, jìn yuē: měng shòu ān kě chū xué? dì mò rán. jùn děng wén zhī, hū zhǎng guǎng wáng xiǎo zì yuē: bù luò jī, huáng tiān jiàn rǔ! zuǒ yòu wén zhě, mò bù bēi shāng. jùn yǔ huàn jiē yǒu xióng lüè, wèi zhū wáng suǒ qīng fú. dì kǒng wèi hài, nǎi zì cì huàn, yòu shǐ zhuàng shì liú táo zhī jiù lóng luàn cì. shuò měi xià, jùn huàn zhé yǐ shǒu lā zhé zhī, hào kū hū tiān, yú shì xīn huǒ luàn tóu lóng, shāo shā zhī, tián yǐ shí tǔ. hòu chū, pí fā jiē jǐn, shī sè rú tàn, tiān xià wèi zhī tòng xīn.
明年,帝親將左右,臨穴歌謳,令浚等和之。浚等惶怖且悲,不覺聲戰。帝為 愴然,因泣,將赦之。長廣王湛先與浚不睦,進曰:「猛獸安可出穴?」帝默然。 浚等聞之,呼長廣王小字曰:「步落稽,皇天見汝!」左右聞者,莫不悲傷。浚與 渙皆有雄略,為諸王所傾服。帝恐為害,乃自刺渙,又使壯士劉桃枝就籠亂刺。槊 每下,浚、渙輒以手拉折之,號哭呼天,於是薪火亂投籠,燒殺之,填以石土。後 出,皮發皆盡,屍色如炭,天下為之痛心。
hòu dì yǐ qí fēi lù shì pèi yí tóng liú yù jié, jiù dì cāng tóu yě, yǐ jūn gōng jiàn chǒng. shí lìng yù jié hài jùn, gù yǐ pèi yān. hòu shù rì, dì yǐ lù shì xiān wú chǒng yú jùn, chì yǔ lí jué. qián míng yuán nián, zèng tài wèi. wú zi, zhào yǐ péng chéng wáng yóu dì èr zi zhǔn zì mào zé sì.
後帝以其妃陸氏配儀同劉郁捷,舊帝蒼頭也,以軍功見寵。時令郁捷害浚,故 以配焉。後數日,帝以陸氏先無寵於浚,敕與離絕。乾明元年,贈太尉。無子,詔 以彭城王浟第二子准字茂則嗣。
píng yáng jìng yì wáng yān, zì zi suì, shén wǔ dì sì zǐ yě. yuán xiàng zhōng, fēng píng yáng jùn gōng, lèi qiān shàng shū zuǒ pū shè. tiān bǎo chū, jìn jué wèi wáng, lì wèi shàng shū kāi fǔ yí tóng sān sī sī kōng tài wèi. huáng jiàn chū, wèi tài fù, yǔ péng chéng hé jiān wáng bìng gěi zhàng shēn yǔ lín bǎi rén. dà níng yuán nián, qiān tài zǎi. xìng chén jǐn, yǐ kuān hòu chēng. hé qīng sān nián, hōng yú jìn yáng, huò yún yǐ zhèn zhōng. hái zàng yè, zèng jiǎ huáng yuè tài zǎi lù shàng shū shì. zi dé sù sì.
平陽靖翼王淹,字子邃,神武第四子也。元象中,封平陽郡公,累遷尚書左仆 射。天保初,進爵為王,歷位尚書、開府儀同三司、司空、太尉。皇建初,為太傅, 與彭城、河間王並給仗身羽林百人。大寧元年,遷太宰。性沉謹,以寬厚稱。河清 三年,薨於晉陽,或雲以鴆終。還葬鄴,贈假黃鉞、太宰、錄尚書事。子德素嗣。
péng chéng jǐng sī wáng yóu, zì zi shēn, shén wǔ dì wǔ zǐ yě. yuán xiàng èr nián, bài tōng zhí sàn qí cháng shì, fēng zhǎng lè jùn gōng. bó shì hán yì jiào yóu shū, jiàn yóu bǐ jī wèi gōng, xì yóu yuē: wǔ láng shū huà rú cǐ, hū wèi cháng shì kāi guó, jīn rì hòu, yí gèng yòng xīn! yóu zhèng sè dá yuē: xī gān luó wèi qín xiāng, wèi wén néng shū. fán rén wéi lùn cái jù hé rú, qǐ bì qín qín bǐ jī. bó shì dāng jīn néng zhě, hé wèi bù zuò sān gōng? shí nián gài bā suì yǐ. yì shén cán.
彭城景思王浟,字子深,神武第五子也。元象二年,拜通直散騎常侍,封長樂 郡公。博士韓毅教浟書,見浟筆跡未工,戲浟曰:「五郎書畫如此,忽為常侍開國, 今日後,宜更用心!」浟正色答曰:「昔甘羅為秦相,未聞能書。凡人唯論才具何 如,豈必勤勤筆跡。博士當今能者,何為不作三公?」時年蓋八歲矣。毅甚慚。
wǔ dìng liù nián, chū wèi cāng zhōu cì shǐ. wèi zhèng yán chá, bù nèi sù rán. shǒu lìng cān zuǒ, xià jí xū lì, xíng yóu wǎng lái, jiē zì jī liáng shí. yóu xiān jiè zhī rén jiān shì, yǒu xí wò xiàn zhǔ bù zhāng dá, cháng yì zhōu, yè tóu rén shě, shí jī gēng, yóu chá zhī zhī. shǒu lìng bì jí, yóu duì zhòng yuē: shí jī gēng hé bù hái tā jià zhí yě? dá jí fú zuì, hé jìng hào wèi shén míng. yòu yǒu yī rén cóng yōu zhōu lái, lǘ tuó lù pú. zhì cāng zhōu jiè, jiǎo tòng xíng chí, ǒu huì yī rén wèi bàn, suì dào lǘ jí pú qù. míng dàn gào zhōu, yóu nǎi lìng zuǒ yòu jí fǔ liáo lì fēn shì lù bó, bù xiàn qí jià. qí zhǔ jiàn pú shí zhī, tuī huò dào zhě. zhuǎn dū du dìng zhōu cì shǐ. shí yǒu rén bèi dào hēi niú, bèi shàng yǒu bái máo. zhǎng shǐ wéi dào jiàn wèi zhōng cóng shì wèi dào shèng yuē: shǐ jūn zài cāng zhōu rì, qín jiān rú shén. ruò zhuō dé cǐ zéi, dìng shén yǐ. yóu nǎi zhà wèi shàng fú, shì niú pí, bèi chóu jià zhí. shǐ niú zhǔ rèn zhī, yīn huò qí dào. jiàn děng tàn fú. yòu yǒu lǎo mǔ xìng wáng, gū dú, zhǒng cài sān mǔ, shù bèi tōu. yóu nǎi lìng rén mì wǎng shū cài yè wèi zì, míng rì, shì zhōng kàn cài yè yǒu zì, huò zéi. ěr hòu jìng nèi wú dào, zhèng huà wèi dāng shí dì yī.
武定六年,出為滄州刺史。為政嚴察,部內肅然。守令參佐,下及胥吏,行游 往來,皆自齎糧食。浟纖介知人間事,有隰沃縣主簿張達,嘗詣州,夜投人舍,食 雞羹,浟察知之。守令畢集,浟對眾曰:「食雞羹何不還他價直也?」達即伏罪, 合境號為神明。又有一人從幽州來,驢馱鹿脯。至滄州界,腳痛行遲,偶會一人為 伴,遂盜驢及脯去。明旦告州,浟乃令左右及府僚吏分市鹿膊,不限其價。其主見 脯識之,推獲盜者。轉都督、定州刺史。時有人被盜黑牛,背上有白毛。長史韋道 建謂中從事魏道勝曰:「使君在滄州日,禽奸如神。若捉得此賊,定神矣。」浟乃 詐為上符,市牛皮,倍酬價直。使牛主認之,因獲其盜。建等嘆服。又有老母姓王, 孤獨,種菜三畝,數被偷。浟乃令人密往書菜葉為字,明日,市中看菜葉有字,獲 賊。爾後境內無盜,政化為當時第一。
tiān bǎo chū, fēng péng chéng wáng. sì nián, zhēng wèi shì zhōng, rén lì sòng bié bēi hào. yǒu lǎo gōng shù bǎi rén, xiāng shuài jù zhuàn bái yóu yuē: zì diàn xià zhì lái wǔ zài, rén bù shí lì, lì bù qī rén. bǎi xìng yǒu shí yǐ lái, shǐ féng jīn huà. diàn xià wéi yǐn cǐ xiāng shuǐ, wèi shí bǎi xìng shí, liáo xiàn shū báo. yóu zhòng qí yì, wèi shí yī kǒu. qī nián, zhuǎn sī zhōu mù, xuǎn cóng shì jiē qǔ wén cái shì míng pōu duàn zhě, dāng shí chēng wèi měi xuǎn. zhōu jiù àn wǔ bǎi yú, shui yōu wèi qī xī duàn jǐn. bié jià yáng xiū děng kǒng fàn quán qī, nǎi yì gé zī chén. yóu shǐ gào yuē: wú zhí dào ér xíng, hé dàn quán qī? qīng děng dāng chéng rén zhī měi, fǎn yǐ quán qī wèi yán! xiū děng cán sǒng ér tuì. hòu jiā tè jìn, jiān sī kōng tài wèi, zhōu mù rú gù. tài fēi hōng, jiě rèn. xún zhào fù běn guān. é bài sī kōng, jiān shàng shū lìng. jì nán sì wèi, chú kāi fǔ yí tóng sān sī shàng shū lìng, lǐng dà zōng zhèng qīng. huáng jiàn chū, bài dà sī mǎ, jiān shàng shū lìng, zhuǎn tài bǎo. wǔ chéng rù chéng dà yè. qiān tài shī lù shàng shū.
天保初,封彭城王。四年,徵為侍中,人吏送別悲號。有老公數百人,相率具 饌白浟曰:「自殿下至來五載,人不識吏,吏不欺人。百姓有識已來,始逢今化。 殿下唯飲此鄉水,未食百姓食,聊獻疏薄。」浟重其意,為食一口。七年,轉司州 牧,選從事皆取文才士明剖斷者,當時稱為美選。州舊案五百餘,氵攸未期悉斷盡。 別駕羊脩等恐犯權戚,乃詣閣諮陳。浟使告曰:「吾直道而行,何憚權戚?卿等當 成人之美,反以權戚為言!」脩等慚悚而退。後加特進,兼司空、太尉,州牧如故。 太妃薨,解任。尋詔複本官。俄拜司空,兼尚書令。濟南嗣位,除開府儀同三司、 尚書令,領大宗正卿。皇建初,拜大司馬,兼尚書令,轉太保。武成入承大業。遷 太師、錄尚書。
yóu míng liàn shì wù, guǒ yú duàn jué, shì wú dà xiǎo, xián xī yǐ qíng. zhào jùn lǐ gōng tǒng yù gāo guī yàn zhī nì, qí mǔ cuī shì, jí yù shǐ zhōng chéng cuī áng cóng fù zǐ, jiān yòu pú shè wèi shōu zhī nèi mèi yě. yī lìng, nián chū liù shí, lì miǎn rù guān. cuī zēng nián chén sù, suǒ sī yǐ áng shōu gù, cuī suì huò miǎn. yóu zhāi fā qí shì, áng děng yǐ zuì chú míng. zì hòu chē jià xún xìng, yóu cháng liú yè. hé qīng sān nián sān yuè, qún dào bái zǐ lǐ děng shù shí rén, móu jié yóu wèi zhǔ. zhà chēng shǐ zhě, jìng xiàng yóu dì. zhì nèi shì, chēng chì hū yóu, qiān shàng mǎ, lín yǐ bái rèn, yù yǐn xiàng nán diàn. yóu dà hū bù cóng, suì yù hài, shí nián sān shí èr. cháo yě tòng xī yān. chū yóu wèi bèi jié qián, qí fēi zhèng shì mèng rén zhǎn yóu tóu chí qù, è zhī. shù rì ér yóu jiàn shā. zèng jiǎ huáng yuè tài shī tài wèi lù shàng shū shì, gěi wēn liáng chē. zi bǎo dé sì. wèi kāi fǔ, jiān shàng shū zuǒ pú shè.
浟明練世務,果於斷決,事無大小,咸悉以情。趙郡李公統預高歸彥之逆,其 母崔氏,即御史中丞崔昂從父姊,兼右僕射魏收之內妹也。依令,年出六十,例免 入官。崔增年陳訴,所司以昂、收故,崔遂獲免。浟摘發其事,昂等以罪除名。自 後車駕巡幸,浟常留鄴。河清三年三月,群盜白子禮等數十人,謀劫浟為主。詐稱 使者,徑向浟第。至內室,稱敕呼浟,牽上馬,臨以白刃,欲引向南殿。浟大呼不 從,遂遇害,時年三十二。朝野痛惜焉。初浟未被劫前,其妃鄭氏夢人斬浟頭持去, 惡之。數日而浟見殺。贈假黃鉞、太師、太尉、錄尚書事,給轀輬車。子寶德嗣。 位開府,兼尚書左僕射。
shàng dǎng gāng sù wáng huàn, zì jìng shòu, shén wǔ dì qī zǐ yě. tiān zī xióng jié, chù tǎng bù qún. suī zài tóng yòu, héng yǐ jiāng lüè zì xǔ. shén wǔ zhuàng ér ài zhī, yuē: cǐ ér shì wǒ. jí zhǎng, lì néng gāng dǐng, cái wǔ jué lún. měi wèi zuǒ yòu yuē: rén bù kě wú xué, dàn yào bù wèi bó shì ěr. gù dú shū pō zhī gěng gài, ér bù shèn dān xí.
上黨剛肅王渙,字敬壽,神武第七子也。天姿雄傑,俶儻不群。雖在童幼,恆 以將略自許。神武壯而愛之,曰:「此兒似我。」及長,力能扛鼎,材武絕倫。每 謂左右曰:「人不可無學,但要不為博士耳。」故讀書頗知梗概,而不甚耽習。
yuán xiàng zhōng, fēng píng yuán jùn gōng. wén xiāng zhī yù zéi, huàn nián shàng yòu, zài xī xué. wén gōng zhōng yán guàn, jīng yuē: dà xiōng bì zāo nán yǐ! wān gōng ér chū. wǔ dìng mò, chú jì zhōu cì shǐ, zài zhōu yǒu měi zhèng. tiān bǎo chū, fēng shàng dǎng wáng, lì zhōng shū lìng shàng shū zuǒ pú shè. yǔ cháng shān wáng yǎn děng zhú fá è zhū chéng. suì jù yè xià qīng báo, líng fàn jùn xiàn, wèi fǎ sī suǒ jiū. wén xuān lù qí zuǒ yòu shù rén, huàn yì bèi qiǎn. liù nián, lǜ zhòng sòng liáng wáng xiāo míng hái jiāng nán, réng pò dōng guān, zhǎn liáng tè jìn péi zhī héng děng, wēi míng shén shèng. bā nián, lù shàng shū shì. chū, shù shì yán wáng gāo zhě hēi yī, yóu shì zì shén wǔ hòu měi chū xíng bù yù jiàn sāng mén, wèi hēi yī gù yě. shì shí wén xuān xìng jìn yáng, yǐ suǒ jì wèn zuǒ yòu yuē: hé wù zuì hēi? duì yuē: mò guò qī. dì yǐ huàn dì qī, wèi dāng zhī, nǎi shǐ kù zhēn dū du pò liù hán bó shēng zhī yè zhēng huàn. huàn zhì zǐ mò qiáo, shā bó shēng yǐ táo, píng hé ér dù, tǔ rén zhí yǐ sòng dì. tiě lóng shèng zhī, yǔ yǒng ān wáng jùn tóng zhì dì láo xià. suì yú, yǔ jùn tóng jiàn shā, shí nián èr shí liù. yǐ qí fēi lǐ shì pèi féng wén luò, shì dì jiā jiù nú, jī láo wèi zhì cì shǐ. dì lìng wén luò děng shā huàn, gù yǐ qí qī qī yān. zhì qián míng yuán nián, shōu èr wáng yú gǔ zàng zhī, zèng sī kōng, shì yuē gāng sù. yǒu chì lǐ shì hái dì, ér wén luò shàng yǐ gù yì, xiū shì yì lǐ. lǐ shèng liè zuǒ yòu, yǐn wén luò lì yú jiē xià, shù zhī yuē zāo nán liú lí, yǐ zhì dà rǔ, zhì cāo guǎ báo, bù néng zì jǐn. xìng méng ēn zhào, dé fǎn fān wéi. rǔ shì shuí jiā shú nú? yóu yù jiàn wǔ! yú shì zhàng zhī yī bǎi, liú xiě sǎ dì.
元象中,封平原郡公。文襄之遇賊,渙年尚幼,在西學。聞宮中訁雚,驚曰: 「大兄必遭難矣!」彎弓而出。武定末,除冀州刺史,在州有美政。天保初,封上 黨王,歷中書令、尚書左僕射。與常山王演等築伐惡諸城。遂聚鄴下輕薄,陵犯郡 縣,為法司所糾。文宣戮其左右數人,渙亦被譴。六年,率眾送梁王蕭明還江南, 仍破東關,斬梁特進裴之橫等,威名甚盛。八年,錄尚書事。初,術士言亡高者黑 衣,由是自神武后每出行不欲見桑門,為黑衣故也。是時文宣幸晉陽,以所忌問左 右曰:「何物最黑?」對曰:「莫過漆。」帝以渙第七,為當之,乃使庫真都督破 六韓伯升之鄴徵渙。渙至紫陌橋,殺伯升以逃,憑河而度,土人執以送帝。鐵籠盛 之,與永安王浚同置地牢下。歲余,與浚同見殺,時年二十六。以其妃李氏配馮文 洛,是帝家舊奴,積勞位至刺史。帝令文洛等殺渙,故以其妻妻焉。至乾明元年, 收二王余骨葬之,贈司空,諡曰剛肅。有敕李氏還第,而文洛尚以故意,修飾詣李。 李盛列左右,引文洛立於階下,數之曰「遭難流離,以至大辱,志操寡薄,不能自 盡。幸蒙恩詔,得反籓闈。汝是誰家孰奴?猶欲見侮!」於是杖之一百,流血灑地。
huàn wú dí zǐ, shù zhǎng zi bǎo yán, yǐ hé qīng èr nián xí jué. wèi zhōng jīn zǐ guāng lù dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī.
渙無嫡子,庶長子寶嚴,以河清二年襲爵。位終金紫光祿大夫、開府儀同三司。
xiāng chéng jǐng wáng yù, shén wǔ dì bā zǐ yě. róng mào shén měi, ruò nián yǒu qì wàng. yuán xiàng zhōng, fēng zhāng wǔ jùn gōng. tiān bǎo chū, fēng xiāng chéng jùn wáng. èr nián chūn, hōng. qí shì zhū wáng xuǎn guó chén fǔ zuǒ, duō qǔ fù shāng qún xiǎo, yīng quǎn shǎo nián. wéi xiāng chéng guǎng níng lán líng wáng děng, pō yǐn wén yì qīng shí zhī shì, dāng shí yǐ cǐ chēng zhī. qián míng yuán nián èr yuè, zèng jiǎ huáng yuè tài shī tài wèi lù shàng shū shì. wú zi, zhào yǐ cháng shān wáng yǎn dì èr zi liàng sì.
襄城景王淯,神武第八子也。容貌甚美,弱年有器望。元象中,封章武郡公。 天保初,封襄城郡王。二年春,薨。齊氏諸王選國臣府佐,多取富商群小,鷹犬少 年。唯襄城、廣寧、蘭陵王等,頗引文藝清識之士,當時以此稱之。乾明元年二月, 贈假黃鉞、太師、太尉、錄尚書事。無子,詔以常山王演第二子亮嗣。
liàng zì yàn dào, xìng gōng xiào, měi fēng yí, hǎo wén xué. wèi xú zhōu cì shǐ, zuò duó shāng rén cái wù, miǎn guān. hòu zhǔ bài, bēn yè, liàng cóng yān. qiān jiān tài wèi tài fù. zhōu shī rù yè, liàng yú qǐ xià mén jù shǒu, zhū jūn jiē bù zhàn ér bài, zhōu jūn yú zhū chéng mén jiē rù, liàng jūn fāng tuì zǒu. liàng rù tài miào xíng mǎ nèi, tòng kū bài cí, rán hòu wèi zhōu jūn suǒ zhí. rù guān, yī lì shòu yí tóng, fēn pèi yuǎn biān, zú yú lóng zhōu.
亮字彥道,性恭孝,美風儀,好文學。為徐州刺史,坐奪商人財物,免官。後 主敗,奔鄴,亮從焉。遷兼太尉、太傅。周師入鄴,亮於啟夏門拒守,諸軍皆不戰 而敗,周軍於諸城門皆入,亮軍方退走。亮入太廟行馬內,慟哭拜辭,然後為周軍 所執。入關,依例授儀同,分配遠邊,卒於龍州。
rèn chéng wáng jiē, shén wǔ dì shí zi yě. shǎo míng huì, tiān bǎo chū fēng. zì xiào zhāo wǔ chéng shí, chē jià hái yè, cháng lìng jiē zhèn jìn yáng, zǒng bìng shěng shì. lì sī tú tài wèi bìng shěng lù shàng shū. tiān tǒng sān nián, bài tài bǎo, bīng zhōu cì shǐ, bié fēng zhèng píng jùn gōng.
任城王湝,神武第十子也。少明慧,天保初封。自孝昭、武成時,車駕還鄴, 嘗令湝鎮晉陽,總並省事。歷司徒、太尉、並省錄尚書。天統三年,拜太保,并州 刺史,別封正平郡公。
shí yǒu fù rén lín fén shuǐ huàn yī, yǒu chéng mǎ rén huàn qí xīn xuē chí ér qù zhě. fù rén chí gù xuē yì zhōu yán zhī. jiē zhào jū chéng zhū yù, yǐ xuē shì zhī, dài yuē: yǒu chéng mǎ rén yú lù bèi zéi jié hài, yí cǐ xuē, yān dé wú qīn shǔ hū? yī yù fǔ yīng kū yuē: ér zuó zhe cǐ xuē xiàng qī jiā. rú qí yǔ, bǔ huò zhī, shí chēng míng chá. wǔ píng chū, qiān tài shī sī zhōu mù. chū wèi jì zhōu cì shǐ, jiā tài zǎi, qiān yòu chéng xiàng dū du qīng zhōu cì shǐ. jiē pín mù dà fān, suī bù jié jǐ, rán kuān shù, wèi lì rén suǒ huái. wǔ nián, qīng zhōu rén cuī wèi bō děng yè xí zhōu chéng. jiē bù fèn cāng zú zhī jì, xián dé qí zhěng, jī zéi dà pò zhī. bài zuǒ chéng xiàng, zhuǎn yíng zhōu cì shǐ. jí hòu zhǔ bēn yè, jiā jiē dà chéng xiàng. jí ān dé wáng chēng zūn hào yú jìn yáng, shǐ liú zi áng xiū qǐ yú jiē: zhì zūn chū bēn, zōng miào jì zhòng, qún gōng quàn pò, quán zhǔ hào lìng. shì níng zhōng guī shū fù. jiē yuē: wǒ rén chén, hé róng shòu cǐ qǐ. zhí zi áng sòng yè. dì zhì jì zhōu, chán wèi yú jiē, jìng bù dá.
時有婦人臨汾水浣衣,有乘馬人換其新靴馳而去者。婦人持故靴詣州言之。湝 召居城諸嫗,以靴示之,紿曰:「有乘馬人於路被賊劫害,遺此靴,焉得無親屬乎?」 一嫗撫膺哭曰:「兒昨着此靴向妻家。」如其語,捕獲之,時稱明察。武平初,遷 太師、司州牧。出為冀州刺史,加太宰,遷右丞相、都督、青州刺史。湝頻牧大蕃, 雖不潔己,然寬恕,為吏人所懷。五年,青州人崔蔚波等夜襲州城。湝部分倉卒之 際,鹹得齊整,擊賊大破之。拜左丞相,轉瀛州刺史。及後主奔鄴,加湝大丞相。 及安德王稱尊號於晉陽,使劉子昂修啟於湝:「至尊出奔,宗廟既重,群公勸迫, 權主號令。事寧終歸叔父。」湝曰:「我人臣,何容受此啟。」執子昂送鄴。帝至 濟州,禪位於湝,竟不達。
jiē yǔ guǎng níng wáng xiào háng yú jì zhōu zhào mù, dé sì wàn yú rén, jù zhōu jūn. zhōu qí wáng xiàn lái fá, xiān qiǎn sòng shū, bìng shè zhào. jiē bìng chén zhū jǐng. zhàn bài, jiē xiào háng jù bèi qín. xiàn yuē: rèn chéng wáng, hé kǔ zhì cǐ! jiē yuē: xià guān shén wǔ dì zi, xiōng dì shí wǔ rén, xìng ér dú cún. féng zōng shè diān fù, jīn rì de sǐ, wú kuì fén líng. xiàn zhuàng zhī, guī qí qī zǐ. jiāng zhì yè chéng, jiē mǎ shàng dà kū. zì tóu yú dì, liú xiě mǎn miàn. zhì zhǎng ān, xún yǔ hòu zhǔ tóng sǐ.
湝與廣寧王孝珩於冀州召募,得四萬餘人,拒周軍。周齊王憲來伐,先遣送書, 並赦詔。湝並沉諸井。戰敗,湝、孝珩俱被禽。憲曰:「任城王,何苦至此!」湝 曰:「下官神武帝子,兄弟十五人,幸而獨存。逢宗社顛覆,今日得死,無愧墳陵。」 憲壯之,歸其妻子。將至鄴城,湝馬上大哭。自投於地,流血滿面。至長安,尋與 後主同死。
fēi lú shì, cì hú sī zhēng. lú péng shǒu gòu miàn, zhǎng zhāi bù yán xiào, zhēng fàng zhī, nǎi wèi ní. suí kāi huáng sān nián, biǎo qǐng wén dì, zàng jiē jí wǔ zǐ yú zhǎng ān běi yuán.
妃盧氏,賜斛斯徵。盧蓬首垢面,長齋不言笑,徵放之,乃為尼。隋開皇三年, 表請文帝,葬湝及五子於長安北原。
gāo yáng kāng mù wáng shí, shén wǔ dì shí yī zi yě. tiān bǎo yuán nián fēng. shí nián, shāo qiān shàng shū lìng. yǐ huá jī biàn pì, yǒu chǒng yú wén xuān. zài zuǒ yòu xíng zhàng, yǐ tà zhū wáng, tài hòu shēn xián zhī. qí fēi fù hù jūn zhǎng shǐ zhāng yàn zhī, cháng yào dào bài shí, shí bù lǐ yān. dì wèn qí gù, duì yuē: wú guān zhí hàn, hé xū lǐ! dì yú shì zhuó bài yàn zhī wèi xú zhōu cì shǐ. wén xuān bēng, shí jiān sī tú, dǎo yǐn zǐ guān. chuī dí yún: zhì zūn pō zhī chén bù? yòu jī hú gǔ wèi lè. tài hòu zhàng shí bǎi yú, wèi jǐ hōng. tài hòu kū zhī āi, yuē: wǒ kǒng qí bù chéng jiù, yǔ zhàng, hé qī dài chuàng sǐ yě! qián míng chū, zèng jiǎ huáng yuè tài shī sī tú lù shàng shū shì. zi shì yì xí jué.
高陽康穆王湜,神武第十一子也。天保元年封。十年,稍遷尚書令。以滑稽便 辟,有寵於文宣。在左右行杖,以撻諸王,太后深銜之。其妃父護軍長史張晏之, 嘗要道拜湜,湜不禮焉。帝問其故,對曰:「無官職漢,何須禮!」帝於是擢拜晏 之為徐州刺史。文宣崩,湜兼司徒,導引梓官。吹笛云:「至尊頗知臣不?」又擊 胡鼓為樂。太后杖湜百餘,未幾薨。太后哭之哀,曰:「我恐其不成就,與杖,何 期帶創死也!」乾明初,贈假黃鉞、太師、司徒、錄尚書事。子士義襲爵。
bó líng wén jiǎn wáng jì, shén wǔ dì shí èr zi yě. tiān bǎo yuán nián fēng. jì cháng cóng wén xuān xún xìng, zài lù hū yì tài hòu, suì táo guī. dì nù, lín yǐ bái rèn, yīn cǐ jīng huǎng. lì wèi tài wèi. hé qīng chū, chū wèi dìng zhōu cì shǐ. tiān tǒng wǔ nián, zài zhōu yǔ rén yún: jì cì dì, yì yīng dào wǒ. hòu zhǔ wén zhī, yīn shǐ rén shā zhī. zèng jiǎ huáng yuè tài wèi lù shàng shū shì. zi zhì xí jué.
博陵文簡王濟,神武第十二子也。天保元年封。濟嘗從文宣巡幸,在路忽憶太 後,遂逃歸。帝怒,臨以白刃,因此驚怳。歷位太尉。河清初,出為定州刺史。天 統五年,在州語人云:「計次第,亦應到我。」後主聞之,陰使人殺之。贈假黃鉞、 太尉、錄尚書事。子智襲爵。
huá shān wáng níng, shén wǔ dì shí sān zi yě. tiān bǎo yuán nián, fēng xīn píng jùn wáng. jiǔ nián, gǎi fēng ān dìng. shí wǔ nián, fēng huá shān. lì wèi zhōng shū lìng qí zhōu cì shǐ, jiù jiā tài fù. hōng yú zhōu, zèng zuǒ chéng xiàng tài shī lù shàng shū. níng zhū wáng zhōng zuì wèi chán ruò, fēi wáng shì, tài zǐ xǐ mǎ wáng qià nǚ yě, yǔ cāng tóu jiān, níng zhī ér bù néng xiàn jìn. hòu shì fā, wáng shì cì sǐ, zhào zhàng níng yī bǎi, qí yú rú cǐ.
華山王凝,神武第十三子也。天保元年,封新平郡王。九年,改封安定。十五 年,封華山。歷位中書令、齊州刺史,就加太傅。薨於州,贈左丞相、太師、錄尚 書。凝諸王中最為孱弱,妃王氏,太子洗馬王洽女也,與蒼頭奸,凝知而不能限禁。 後事發,王氏賜死,詔杖凝一百,其愚如此。
féng yì wáng rùn, zì zi zé, shén wǔ dì shí sì zǐ yě. yòu shí, shén wǔ chēng yuē: cǐ wú jiā qiān lǐ jū yě. tiān bǎo chū fēng, lì wèi dōng běi dào héng tái yòu pú shè dū du dìng zhōu cì shǐ. rùn měi zī yí. nián shí sì wǔ, mǔ zhèng fēi yǔ zhī tóng qǐn, yǒu huì zá zhī shēng. jí zhǎng, lián shèn fāng yǎ, xí yú lì zhí. zhì yú zhāi fā yǐn wěi, jiān lì wú suǒ nì qí qíng. kāi fǔ wáng huí luò, yǔ liù zhōu dà dū dū dú gū zhī qīn qiè guān tián, shòu nà huì lù, rùn àn jǔ qí shì. èr rén biǎo yán: wáng chū sòng tái shǐ, dēng wèi xiào wén jiù tán, nán wàng tàn xī, bù cè qí yì. wǔ chéng shǐ yuán wén yáo jiù zhōu xuān chì yuē: féng yì wáng shào xiǎo jǐn shèn, zài zhōu bù wèi fēi fǎ, zhèn xìn zhī shú yǐ. dēng gāo yuǎn wàng, rén zhī cháng qíng, shǔ bèi yù qīng xiāng jiān gòu, qū shēng méi mù. yú shì huí luò jué biān èr bǎi, dú gū zhī jué zhàng yī bǎi. xún wèi shàng shū lìng, lǐng tài zǐ shǎo shī, lì sī tú tài wèi dà sī mǎ sī zhōu mù tài bǎo hé nán dào héng tái lù shàng shū, bié fēng wén chéng jùn gōng, tài shī tài zǎi, fù wèi dìng zhōu cì shǐ. hōng, zèng jiǎ huáng yuè zuǒ chéng xiàng. zi mào dé sì.
馮翊王潤,字子澤,神武第十四子也。幼時,神武稱曰:「此吾家千里駒也。」 天保初封,歷位東北道行台右僕射、都督、定州刺史。潤美姿儀。年十四五,母鄭 妃與之同寢,有穢雜之聲。及長,廉慎方雅,習於吏職。至於摘發隱偽,奸吏無所 匿其情。開府王回洛,與六州大都督獨孤枝侵竊官田,受納賄賂,潤按舉其事。二 人表言:王出送台使,登魏孝文舊壇,南望嘆息,不測其意。武成使元文遙就州宣 敕曰:「馮翊王少小謹慎,在州不為非法,朕信之熟矣。登高遠望,人之常情,鼠 輩欲輕相間構,曲生眉目。」於是回洛決鞭二百,獨孤枝決杖一百。尋為尚書令, 領太子少師,歷司徒、太尉、大司馬、司州牧、太保、河南道行台、錄尚書,別封 文成郡公,太師、太宰,復為定州刺史。薨,贈假黃鉞、左丞相。子茂德嗣。
hàn yáng jìng huái wáng qià, zì jìng yán, shén wǔ dì shí wǔ zǐ yě. tiān bǎo yuán nián fēng, wǔ nián hōng, nián shí sān. gān míng yuán nián, zèng tài bǎo sī kōng. wú zi, yǐ rèn chéng wáng dì èr zi jiàn dé wèi hòu.
漢陽敬懷王洽,字敬延,神武第十五子也。天保元年封,五年薨,年十三。乾 明元年,贈太保、司空。無子,以任城王第二子建德為後。
lùn yuē: zhào jùn wáng yǐ fū è zhī qīn, dāng gù mìng zhī zhòng, ān fū yī dé, gù cǐ zhēn bì, jiàn wèi tú ér bù yí, lǚ wēi jī ér mò jù, yǐ qí zhōng yì, qǔ bì xiōng nì. qǐ dào guāng sì hǎi, bù yù zhōu chéng zhī míng jiāng cháo qù sān rén, zhōng jiàn yīn xū zhī huò. bù rán, zé bāng guó tiǎn cuì, hé ruò sī zhī sù yú? qīng hé shǔ jīng lún zhī qī, qīng yún zì zhì, chū jiāng rù xiàng, yì chéng hóng yè. suī hàn cháo liú jiǎ, wèi shì cáo hóng, jù wèi zú yù qí fēng liè, shì zú yǐ zhāng wén xuān zhī shī dé yān. sī hǎo shǔ hūn luàn zhī jī, guī yàn yīn cāi xián zhī xìn, zhǐ chǐ yè dōu, yǐ sù qí huò, zhì xiǎo móu dà, lǐ zé yí rán. shén wǔ zhū wáng, duō yǒu shēng yù. yǒng ān yǐ jiàn zhēng yù huò, gù qí shì zhī bǐ gàn, péng chéng lì rén bù zhèng, nǎi yǔ xún liáng bǐ jī, qiú zhī jìn gǔ, wèi wèi yì yù. shàng dǎng shēn wēi huái hǎi, shòu rǔ láo jǐng, yǐ yīng xiá zhī qì, pò bēi gē zhī sī, yù shí lí huò zhī gēng, chù máo cí zhī xià, qí kě dé hū! féng yì lián shèn xián míng, wàng bèi chán nì, yǐ wǔ chéng yīn jì zhī cháo, ér jiàn miǎn fū jiǎo gōng zhī cì, yǐ wèi xìng yǐ.
論曰:趙郡王以跗萼之親,當顧命之重,安夫一德,固此貞必,踐畏途而不疑, 履危機而莫懼,以其忠義,取斃凶匿。豈道光四海,不遇周成之明;將朝去三仁, 終見殷墟之禍。不然,則邦國殄瘁,何若斯之速歟?清河屬經綸之期,青雲自致, 出將入相,翊成鴻業。雖漢朝劉賈,魏室曹洪,俱未足諭其風烈,適足以彰文宣之 失德焉。思好屬昏亂之機,歸彥因猜嫌之釁,咫尺鄴都,以速其禍,智小謀大,理 則宜然。神武諸王,多有聲譽。永安以諫爭遇禍,固齊室之比干,彭城蒞人布政, 乃與循良比跡,求之近古,未為易遇。上黨申威淮海,受辱牢阱,以英俠之氣,迫 悲歌之思,欲食藜藿之羹,處茅茨之下,其可得乎!馮翊廉慎閒明,妄被讒匿,以 武成陰忌之朝,而見免夫《角弓》之刺,已為幸矣。