sūn shào zhāng pǔ huì chéng yān fàn shào liú táo fú lù yù zhāng yào liú dào bīn dǒng shào féng yuán xìng
孙绍 张普惠 成淹 范绍 刘桃符 鹿悆 张耀 刘道斌 董绍 冯元兴
sūn shào, zì shì qìng, chāng lí rén yě. shǎo hào xué, tōng shè jīng shǐ. chū wèi jiào shū láng, shāo qiān jǐ shì zhōng, hòu wèi mén xià lù shì. hǎo yán dé shī, yǔ cháng jǐng gòng xiū lǜ lìng. yán chāng zhōng, shào biǎo yuē:
孙绍,字世庆,昌黎人也。少好学,通涉经史。初为校书郎,稍迁给事中,后 为门下录事。好言得失,与常景共修律令。延昌中,绍表曰:
chén wén jiàn guó yǒu jì, suī wēi bì ān shī huà néng hé, suī guǎ bì shèng zhèng guāi rén lǐ, suī hé bì lí zuò yòng shī jī, suī chéng bì bài. cǐ nǎi gǔ jīn tóng rán, bǎi wáng zhī dìng fǎ yě. jīn èr guó jīng mén, liǎo wú yán fáng nán běi èr zhōng, fù quē gù shǒu cháng ān yè chéng, gǔ gōng zhī jì ráng chéng shàng dǎng, fù bèi suǒ féng. sì jūn wǔ xiào zhī guǐ, lǐng hù fēn shì zhī shì, zhēng bīng chǔ sù zhī yào, zhōu chē shuǐ lù zhī zī, shān hé yào hài zhī quán, huǎn jí qù lái zhī yòng, chí píng fù jiù zhī fāng, jié yòng yìng shí zhī fǎ, tè yí xiū zhì, yǐ gù táng táng zhī jī. chí yíng zhī tǐ, hé dé ér hū? qiě fǎ kāi qīng zhuó, ér qīng zhuó bù píng shēn zhì lǐ wàng, ér bēi hán yì miǎn. shì shù tóng bēi, bīng tú huái yuàn. zhōng zhèng mài wàng yú xià lǐ, zhǔ àn wǔ bǐ yú shàng tái, zhēn wěi hùn xiáo, zhī ér bù jiū, dé zhě bù xīn, shī zhě bèi yuàn. shǐ mén qí shēn děng ér jīng wèi yǎn shū, lèi yīng tóng yì ér kǔ lè xiàn yì, shì rén jū zhí, bù yǐ wéi róng bīng shì yì kǔ, bì bù wàng luàn. gù yǒu jìng qì běn shēng, piāo cáng tā tǔ. huò guǐ míng tuō yǎng, sàn méi rén jiàn huò wáng mìng shān sǒu, yú liè wéi mìng huò tóu zhàng qiáng háo, jì mìng yī shí. yòu yīng qiān zhī hù, zhú lè zhū zhōu yīng liú zhī tú, bì hán guī nuǎn. zhí rén zǐ dì, suí róng fú yóu, nán běi dōng xī, bǔ jū mò dìng. guān jìn bù xiū, rèn yì qǔ shì, rú cǐ zhī tú, bù kě shèng shǔ. zhǎo yá bù fù wèi yòng, bǎi gōng zhēng qì qí yè. hùn yī zhī jì, shì shí quē rú kǎo kè zhī fāng, zé bàn wú rì liú làng zhī tú, jué xū jīng xiào. jīn qiáng dí kuī shí, biān lí sì xì, nèi rén bù píng, jiǔ shù huái yuàn. zhàn guó zhī shì, qiè wèi wēi yǐ. bì zào huò yuán zhě, běi biān zhèn shù zhī rén yě. ruò fú yī tǒng zhī nián, chí píng yòng zhī zhě, dà dào zhī jì yě luàn lí zhī qī, zòng héng zuò zhī zhě, xíng quán zhī shì yě. gù dào bù kě jiǔ, xū wén zhì yǐ huàn qíng quán bù kě héng, suí wū lóng yǐ mù wù. wén zhì yīng shì, dào xíng zì ān wū lóng huò zhōng, quán shì yì jì. rán zé wáng zhě jì fǎ zhī qù, huà wù zhī guī, yuán fāng wù dé qí jìng, rén wù bù shī qí dì. yòu xiān dì shí, lǜ lìng bìng yì, lǜ xún shī xíng, lìng dú bù chū, shí yú nián yǐ. chén yǐ lìng zhī wèi tǐ, jí dì wáng zhī shēn, fēn chǔ bǎi kuí zhī yí, ān zhì jiǔ fú zhī jié, nǎi shì yǒu wéi zhī shū jī, shì fǎ zhī dà běn yě. rán xiū lìng zhī rén, yì jiē bó gǔ, yī gǔ zhuàn zhì, dà tǐ kě guān, bǐ zhī qián lìng, jīng cū yǒu zài. dàn zhǔ yì zhī jiā, dà yòng gǔ zhì. ruò lìng yī gǔ, gāo zǔ zhī fǎ, fù xū shēng jiàng, shuí gǎn cuò yì yǒu shì fēi zāi? yǐ shì zhēng gù, jiǔ fèi bù lǐ. rán lǜ lìng xiāng xū, bù kě piān yòng, jīn lǜ bān lìng zhǐ, yú shì shén zhì. ruò lìng bù bān, shì wú diǎn fǎ, chén xià zhí shì, hé yī ér xíng? chén děng xiū lǜ, fēi wú qín zhǐ, shǔ xià zhī rì, chén nǎi wú míng, shì wèi nóng fū jìn lì, tā shí qí qiū, gōng míng zhī suǒ, shí huái yú yì.
臣闻建国有计,虽危必安;施化能和,虽寡必盛;政乖人理,虽合必离;作用 失机,虽成必败。此乃古今同然,百王之定法也。今二虢京门,了无严防;南北二 中,复阙固守;长安、鄴城,股肱之寄;穰城、上党,腹背所冯。四军、五校之轨, 领、护分事之式,徵兵储粟之要,舟车水陆之资,山河要害之权,缓急去来之用, 持平赴救之方,节用应时之法,特宜修置,以固堂堂之基。持盈之体,何得而忽? 且法开清浊,而清浊不平;申滞理望,而卑寒亦免。士庶同悲,兵徒怀怨。中正卖 望于下里,主案舞笔于上台,真伪混淆,知而不纠,得者不欣,失者倍怨。使门齐 身等而泾、渭奄殊,类应同役而苦乐县异,士人居职,不以为荣;兵士役苦,必不 忘乱。故有竞弃本生,飘藏他土。或诡名托养,散没人间;或亡命山薮,渔猎为命; 或投杖强豪,寄命衣食。又应迁之户,逐乐诸州;应留之徒,避寒归暖。职人子弟, 随荣浮游,南北东西,卜居莫定。关禁不修,任意取适,如此之徒,不可胜数。爪 牙不复为用,百工争弃其业。混一之计,事实阙如;考课之方,责办无日;流浪之 徒,决须精校。今强敌窥时,边黎伺隙,内人不平,久戍怀怨。战国之势,窃谓危 矣。必造祸源者,北边镇戍之人也。若夫一统之年,持平用之者,大道之计也;乱 离之期,纵横作之者,行权之势也。故道不可久,须文质以换情;权不可恆,随污 隆以牧物。文质应世,道形自安;污隆获衷,权势亦济。然则王者计法之趣,化物 之规,圆方务得其境,人物不失其地。又先帝时,律、令并议,律寻施行,令独不 出,十余年矣。臣以令之为体,即帝王之身,分处百揆之仪,安置九服之节,乃是 有为之枢机,世法之大本也。然修令之人,亦皆博古,依古撰置,大体可观,比之 前令,精粗有在。但主议之家,大用古制。若令依古,高祖之法,复须升降,谁敢 措意有是非哉?以是争故,久废不理。然律、令相须,不可偏用,今律班令止,于 事甚滞。若令不班,是无典法,臣下执事,何依而行?臣等修律,非无勤止,署下 之日,臣乃无名,是谓农夫尽力,他食其秋,功名之所,实怀于悒。
zhèng guāng chū, jiān zhōng shū shì láng. shào xìng kàng zhí, měi shàng fēng shì, cháng zhì kěn qiè, bù dàn fàn wǔ. dàn tiān xìng shū tuō, yán zhà gāo xià, shí rén qīng zhī, bú jiàn cǎi lǎn. shào xiōng shì yuán shàn dàn zhēng, zǎo zú. shào hòu wén zhēng shēng, biàn tì sì míng yàn, shě zhī ér qù. hòu wèi tài fǔ shǎo qīng, céng yīn cháo jiàn, líng tài hòu wèi yuē:" qīng nián shāo lǎo yǐ." shào yuē:" chén nián suī lǎo, chén qīng nǎi shǎo." tài hòu xiào zhī. qiān yòu jiāng jūn tài zhōng dài fū.
正光初,兼中书侍郎。绍性抗直,每上封事,常至恳切,不惮犯忤。但天性疏 脱,言乍高下,时人轻之,不见采览。绍兄世元善弹筝,早卒。绍后闻筝声,便涕 泗鸣咽,舍之而去。后为太府少卿,曾因朝见,灵太后谓曰:“卿年稍老矣。”绍 曰:“臣年虽老,臣卿乃少。”太后笑之。迁右将军、太中大夫。
shào céng yǔ bǎi liáo fù cháo, dōng yē wèi kāi, shǒu mén hòu dàn. shào yú zhòng zhōng yǐn lì bù láng zhōng xīn xióng yú zhòng wài, qiè wèi yuē:" cǐ zhōng zhū rén, xún dāng sǐ jǐn, wéi wú yǔ qīng, yóu xiǎng fù guì." wèi jǐ, yǒu hé yīn zhī nán. shào shàn tuī lù mìng, shì yàn shén duō, zhī zhě yì zhī.
绍曾与百僚赴朝,东掖未开,守门候旦。绍于众中引吏部郎中辛雄于众外,窃 谓曰:“此中诸人,寻当死尽,唯吾与卿,犹享富贵。”未几,有河阴之难。绍善 推禄命,事验甚多,知者异之。
yǒng ān zhōng, bài tài fǔ qīng, yǐ qián cān yì zhèng guāng rén zǐ lì, cì jué xīn chāng zi. hòu zú yú yòu guāng lù dà fū, zèng shàng shū zuǒ pú yè, shì yuē xuān. zi bó yuán xí jué.
永安中,拜太府卿,以前参议《正光壬子历》,赐爵新昌子。后卒于右光禄大 夫,赠尚书左仆射,谥曰宣。子伯元袭爵。
zhāng pǔ huì, zì hóng zhèn, cháng shān jiǔ mén rén yě. shēn cháng bā chǐ, róng mào kuí wěi, jīng yú sān lǐ, jiān shàn chūn qiū bǎi jiā zhī shuō. tài hé shí jiǔ nián, wéi zhǔ shū, dài zhì jú jiān, pō wéi xiào wén suǒ zhī. zhuǎn shàng shū dōu lìng shǐ. rèn chéng wáng chéng zhòng qí xué yè, wèi qí shēng jià. chéng wèi yōng zhōu cì shǐ, qǐ pǔ huì wèi fǔ lù shì cān jūn, xún xíng féng yì jùn shì.
张普惠,字洪赈,常山九门人也。身长八尺,容貌魁伟,精于《三礼》,兼善 《春秋》、百家之说。太和十九年,为主书,带制局监,颇为孝文所知。转尚书都 令史。任城王澄重其学业,为其声价。澄为雍州刺史,启普惠为府录事参军,寻行 冯翊郡事。
chéng gōng shuāi zài shēn, yù qī yuè qī rì jí wén wǔ běi yuán mǎ shè. pǔ huì zòu jì yú chéng yuē:
澄功衰在身,欲七月七日集文武北园马射。普惠奏记于澄曰:
qiè wén sān shā jiǔ qīn, bié shū nì zhī xù wǔ fú liù shù, děng cuī má zhī xīn. jiē yīn shì shì qíng, bù yì zhī dào zhě yě. rán zé mò dà zhī tòng, shēn yú zhōng shēn zhī wài shū cè zhī āi, chú yú sàng jì zhī nèi. wài zhě bù kě wú jié, gù duàn zhī yǐ sān nián nèi zhě bù kě suì chú, gù dūn zhī yǐ rì yuè. kuàng lǐ, dà liàn zhī rì, gǔ sù qín, gài tuī yǐ jí jí yě xiǎo gōng yǐ shàng, fēi yú fù liàn chú bù mù yù, cǐ jū zhī yǐ zhì yě. zēng zǐ wèn yuē:" xiāng shí yǒu sāng fú, kě yǐ yǔ yú jì hū?" kǒng zǐ yuē:" sī bù jì, yòu hé zhù yú rén." jì jì bù yǔ, yí wú yàn shí zhī dào. yòu yuē:" fèi sāng fú, kě yǐ yǔ yú kuì diàn zhī shì hū?" zǐ yuē:" tuō shuāi yǔ diàn, fēi lǐ yě." zhù yún:" wèi qí wàng āi jí." yú wèi chú sàng zhī shǐ, bù yǔ kuì diàn, xiǎo gōng zhī nèi, qí kě guān shè hū? zá jì yún:" dà gōng yǐ xià, jì zàng shì rén, rén shí zhī. qí dǎng yě shí zhī, fēi qí dǎng bù shí." shí yóu zé rén, yú mǎ shè wèi huò fēi yí. fú jiàn míng jiào, lì shè huì zhī xiàn, jiāng yǐ èr qī lìng chén, jí chéng zhōng wén wǔ yì wǔ yì yú běi yuán, xíng yī ràng yú zhōng fǒu. shí fēi dà yuè zhī qiū, jǐng shè fáng nóng zhī jié, guó jiā gǎo dàn fǔ chú, diàn xià gōng shuāi réng xí, shì ér wéi lè, yǐ xùn bǎi xìng, biàn shì yì xiān wáng zhī diǎn jiào, wàng āi qī zhī qíng, kǒng fēi suǒ yǐ zhāo lìng dé shì zǐ sūn zhě yě. àn shè yí, shè zhě yǐ lǐ yuè wèi běn, wàng ér cóng shì, bù kě wèi lǐ zhōng gǔ fú shè, bù kě wèi lè. shě cǐ èr shì, hé yòng shè wèi! yòu qī rì zhī xì, lìng zhì wú zhī, bān láo suǒ shī, lǜ wéi shì tǐ, fǔ kù kōng xū, yí dài xīn diào. qǐ zhì jiǔ yuè, bèi shì jǐn xíng, rán hòu zòu lí shǒu zhī zhāng, xuān jué xiāng zhī mìng, shēng xuān xiàn, jiàn yún zhēng, shén rén xīn chàng yú sī shí yě.
窃闻三杀九亲,别疏昵之叙;五服六术,等衰麻之心。皆因事饰情,不易之道 者也。然则莫大之痛,深于终身之外;书策之哀,除于丧纪之内。外者不可无节, 故断之以三年;内者不可遂除,故敦之以日月。况《礼》,大练之日,鼓素琴,盖 推以即吉也;小功以上,非虞祔练除不沐浴,此拘之以制也。曾子问曰:“相识有 丧服,可以与于祭乎?”孔子曰:“缌不祭,又何助于人。”祭既不与,疑无宴食 之道。又曰:“废丧服,可以与于馈奠之事乎?”子曰:“脱衰与奠,非礼也。” 注云:“谓其忘哀疾。”愚谓除丧之始,不与馈奠,小功之内,其可观射乎?《杂 记》云:“大功以下,既葬适人,人食之。其党也食之,非其党不食。”食犹择人, 于马射为或非宜。伏见明教,立射会之限,将以二七令辰,集城中文武肄武艺于北 园,行揖让于中否。时非大阅之秋,景涉妨农之节,国家缟禫甫除,殿下功衰仍袭, 释而为乐,以训百姓,便是易先王之典教,忘哀戚之情,恐非所以昭令德、视子孙 者也。案射仪,射者以礼乐为本,忘而从事,不可谓礼;钟鼓弗设,不可谓乐。舍 此二事,何用射为!又七日之戏,令制无之,班劳所施,虑违事体,府库空虚,宜 待新调。乞至九月,备饰尽行,然后奏《狸首》之章,宣矍相之命,声轩县,建云 钲,神人忻暢于斯时也。
chéng yì nà qí yán, tuō cí zì bà, nǎi dá yuē:" jīn suī fēi gōng zhì, ér cǐ zhōu chéng qián yǐ yǒu sī shì. qiě zuǎn wén xí wǔ, rén zhī cháng yì. qǐ kě yú cháng yì zhī jiān, yào xū lìng zhì hū? lǐ, xiōng dì nèi chú, míng āi yǐ shā xiǎo gōng, kè zhì zhǔ bù jué lè. tīng lè zé kě, guān wǔ qǐ shāng? zhí zì shì yuán xū bà, xiān yǐ lìng tíng, fāng huò cǐ qǐng, shēn jù lái yì."
澄意纳其言,托辞自罢,乃答曰:“今虽非公制,而此州承前已有斯式。且纂 文习武,人之常艺。岂可于常艺之间,要须令制乎?《礼》,兄弟内除,明哀已杀; 小功,客至主不绝乐。听乐则可,观武岂伤?直自事缘须罢,先以令停,方获此请, 深具来意。”
chéng zhuǎn yáng zhōu, qǐ pǔ huì yǐ yǔ lín jiān lǐng zhèn nán dà jiàng jūn kāi fǔ zhǔ bù. pǔ huì jì wèi chéng zhī, lì zuǒ èr fān, shén yǒu shēng yù. hái cháo, réng yǔ lín jiān.
澄转扬州,启普惠以羽林监领镇南大将军开府主簿。普惠既为澄知,历佐二籓, 甚有声誉。还朝,仍羽林监。
chéng zāo tài fēi yōu, chén liáo wèi lì bēi sòng, tí bēi yù yún" kāng wáng yuán fēi zhī bēi". chéng fǎng yú pǔ huì, pǔ huì dá yuē:" jǐn xún cháo diǎn, dàn yǒu wáng fēi, ér wú yuán zì. lǔ fū rén mèng zǐ chēng yuán fēi zhě, yù xià yǔ jì shì shēng zi xiāng duì. jīn liè yì tài fēi zuò pèi xiān wáng, gèng wú shēng zi zhòng zi zhī xián, qiè wèi bù jiǎ yuán zì yǐ bié míng wèi. qiě yǐ shì pèi xìng, yú yǐ wéi zài shēng zhī chēng, gù chūn qiū' fū rén jiāng shì zhì zì qí' jì zàng, yǐ shì pèi xìng, gù jīng shū' zàng wǒ xiǎo jūn wén jiāng', yòu yuē' lái guī fū rén chéng fēng zhī suì', jiē yǐ shì pèi xìng. gǔ zhě fù rén cóng fū shì, jīn liè yì tài fēi dé guān yī shì, gù tè méng bāo xī, nǎi wàn dài zhī gāo shì, qǐ róng yú dìng míng zhī zhòng, ér bù chēng ' liè yì' hū." chéng cóng zhī.
澄遭太妃忧,臣僚为立碑颂,题碑欲云“康王元妃之碑”。澄访于普惠,普惠 答曰:“谨寻朝典,但有王妃,而无元字。鲁夫人孟子称元妃者,欲下与继室声子 相对。今烈懿太妃作配先王,更无声子、仲子之嫌,窃谓不假元字以别名位。且以 氏配姓,愚以为在生之称,故《春秋》‘夫人姜氏至自齐’;既葬,以谥配姓,故 经书‘葬我小君文姜’,又曰‘来归夫人成风之襚’,皆以谥配姓。古者妇人从夫 谥,今烈懿太妃德冠一世,故特蒙褒锡,乃万代之高事,岂容于定名之重,而不称 ‘烈懿’乎。”澄从之。
hòu wèi bù bīng xiào wèi, yǐ běn guān lǐng hé nán yǐn chéng. xuān wǔ bēng, zuò yǔ zhēn kǎi děng yǐn jiǔ yóu cóng, miǎn guān. gù shì, miǎn guān zhě, sān zài zhī hòu, jiàng yī jiē ér xù, ruò cái yōu zhuó shòu, bù jū cǐ xiàn. xī píng zhōng, lì bù shàng shū lǐ sháo zòu pǔ huì yǒu wén xué. yī cái yōu zhī lì, chì chú níng yuǎn jiāng jūn sī kōng cāng cáo cān jūn. cháo yì yǐ bù jiàng jiē wèi róng. shí rèn chéng wáng chéng wèi sī kōng, biǎo yì shū jì duō chū pǔ huì.
后为步兵校尉,以本官领河南尹丞。宣武崩,坐与甄楷等饮酒游从,免官。故 事,免官者,三载之后,降一阶而叙,若才优擢授,不拘此限。熙平中,吏部尚书 李韶奏普惠有文学。依才优之例,敕除宁远将军、司空仓曹参军。朝议以不降阶为 荣。时任城王澄为司空,表议书记多出普惠。
guǎng líng wáng gōng běi hǎi wáng hào yí wèi suǒ shēng zǔ mǔ fú qī yǔ sān nián, zhào qún liáo huì yì. pǔ huì yì yuē:
广陵王恭、北海王颢疑为所生祖母服期与三年,诏群僚会议。普惠议曰:
jǐn àn: èr wáng zǔ mǔ jiē shòu mìng xiān cháo, wèi èr guó tài fēi, kě wèi shòu mìng yú tiān zǐ, wèi shǐ fēng zhī mǔ yǐ. sāng fú" cí mǔ rú mǔ", zài sān nián zhāng, chuán yuē:" guì fù mìng yě." zhèng zhù yún:" dài fū zhī qiè zi, fù zài wèi mǔ dà gōng, zé shì zhī qiè zi wèi mǔ qī. fù zú, zé jiē dé shēn." cǐ dài fū mìng qí qiè zi, yǐ wéi mǔ suǒ cí, yóu yuē guì fù mìng, wèi zhī sān nián kuàng tiān zǐ mìng qí zi wèi liè guó wáng, mìng qí suǒ shēng mǔ wèi guó tài fēi, fǎn zì tóng gōng zǐ wèi mǔ liàn guān zhī yǔ dà gōng hū. chuán yuē:" shǐ fēng zhī jūn, bù chén zhū fù kūn dì." zé dāng fú qí qīn fú. ruò lǔ wèi liè guó, xiāng wèi fú qī, pàn wú yí yǐ. hé yǐ míng zhī? sāng fú:" jūn wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi jià yú guó jūn zhě." chuán yuē:" hé yǐ dà gōng? zūn tóng yě. zūn tóng, zé dé fú qí qīn fú. zhū hóu zhī zǐ chēng gōng zǐ, gōng zǐ bù dé mí xiān jūn." rán zé xiōng dì yī tǐ, wèi liè zhū hóu, zì yǐ zūn tóng, dé xiāng wèi fú, bù kě hái zhǔn gōng zǐ, yuǎn yàn tiān wáng. gù jiàng yǒu sì pǐn, jūn dài fū yǐ zūn jiàng, gōng zǐ dài fū zhī zǐ yǐ yàn jiàng, míng lì bù tóng, hé kě luàn yě. lǐ, dài fū zhī qiè zi, yǐ fù mìng cí jǐ, shēn qí sān nián. tài fēi jì shòu mìng xiān dì, guāng zhāo yī guó, èr wáng zuò tǔ máo shè, xiǎn xī dà bāng, shě zūn tóng zhī gāo jù, fù bù mí zhī gōng zi, suī xǔ cài shī wèi, yì bú shì guò. fú wèn yuē:" yǒu cóng qīng ér zhòng, gōng zǐ zhī qī, wèi qí huáng gū." gōng zǐ suī yàn, qī shàng huò shēn, kuàng guǎng líng běi hǎi, lùn fēng jūn zé fēng jūn zhī zǐ, yǔ fēi zé mìng fēi zhī sūn, chéng fēi zuǎn zhòng, yuǎn bié xiān huáng, gèng yǐ xiān hòu zhī zhèng tǒng, yàn qí suǒ shēng zhī zǔ dí, fāng zhī huáng gū, bù yǐ yáo hū? jīn jì xǔ qí shēn fú, ér fù xiàn zhī yǐ qī, bǐ zhī cí mǔ, bù yì shuǎng yú? jīng yuē:" wèi jūn zhī zǔ fù mǔ fù mǔ qī zhǎng zǐ", chuán yuē:" hé yǐ qī? fù mǔ zhǎng zǐ jūn fú zhǎn. qī zé xiǎo jūn. fù zú, rán hòu wèi zǔ hòu zhě, fú zhǎn." jīn zǔ nǎi xiàn wén huáng dì, zhū hóu bù dé zǔ zhī. mǔ wèi tài fēi, gài èr wáng sān nián zhī zhèng. yì zhě jìn bèi zhèng jīng, yǐ fù fēi lèi, chà zhī háo máo, suǒ shī huò yuǎn. qiě tiān zǐ zūn zé pèi tiān, mò fēi chén qiè, hé wéi mìng zhī wèi guó mǔ, ér bù tīng zǐ fú qí qīn hū? jì yuē:" cóng fú zhě, suǒ cóng wáng zé yǐ." yòu yuē: " bù wéi jūn mǔ zhī dǎng fú, zé wèi qí mǔ zhī dǎng fú. jīn suǒ cóng jì wáng, bù yǐ qīn fú fu qí suǒ shēng, zé shǔ cóng zhī fú, yú hé suǒ shī? ruò yǐ zhū wáng rù wèi gōng qīng, biàn tóng dài fū zhě, zé dāng jīn zhī yì jiē bù xū yǐ guó wèi yán yě. jīn zhī zhū wáng, zì tóng liè guó, suī bù zhī guó, bié zhì chén liáo, yù shí yī fāng, dé bù yǐ zhū hóu yán zhī?
谨案:二王祖母皆受命先朝,为二国太妃,可谓受命于天子,为始封之母矣。 《丧服》“慈母如母”,在三年章,传曰:“贵父命也。”郑注云:“大夫之妾子, 父在为母大功,则士之妾子为母期。父卒,则皆得伸。”此大夫命其妾子,以为母 所慈,犹曰贵父命,为之三年;况天子命其子为列国王,命其所生母为国太妃,反 自同公子为母练冠之与大功乎。《传》曰:“始封之君,不臣诸父昆弟。”则当服 其亲服。若鲁、卫列国,相为服期,判无疑矣。何以明之?《丧服》:“君为姑姊 妹女子子嫁于国君者。”《传》曰:“何以大功?尊同也。尊同,则得服其亲服。 诸侯之子称公子,公子不得祢先君。”然则兄弟一体,位列诸侯,自以尊同,得相 为服,不可还准公子,远厌天王。故降有四品,君、大夫以尊降,公子、大夫之子 以厌降,名例不同,何可乱也。《礼》,大夫之妾子,以父命慈己,申其三年。太 妃既受命先帝,光昭一国,二王胙土茅社,显锡大邦,舍尊同之高据,附不祢之公 子,虽许、蔡失位,亦不是过。《服问》曰:“有从轻而重,公子之妻,为其皇姑。” 公子虽厌,妻尚获申,况广陵、北海,论封君则封君之子,语妃则命妃之孙,承妃 纂重,远别先皇,更以先后之正统,厌其所生之祖嫡,方之皇姑,不以遥乎?今既 许其申服,而复限之以期,比之慈母,不亦爽欤?《经》曰:“为君之祖父母、父 母、妻、长子”,《传》曰:“何以期?父母长子君服斩。妻则小君。父卒,然后 为祖后者,服斩。”今祖乃献文皇帝,诸侯不得祖之。母为太妃,盖二王三年之证。 议者近背正经,以附非类,差之毫毛,所失或远。且天子尊则配天,莫非臣妾,何 为命之为国母,而不听子服其亲乎?《记》曰:“从服者,所从亡则已。”又曰: “不为君母之党服,则为其母之党服。今所从既亡,不以亲服服其所生,则属从之 服,于何所施?若以诸王入为公卿,便同大夫者,则当今之议皆不须以国为言也。 今之诸王,自同列国,虽不之国,别置臣僚,玉食一方,得不以诸侯言之?
gǎn jù zhōu lǐ, zhé tóng sān nián.
敢据《周礼》,辄同三年。
dāng shí yì zhě, yì yǒu tóng yì. guó zǐ bó shì lǐ yù yú yì bà zhī hòu, shū nán pǔ huì, pǔ huì jù lǐ hái dá, zhèng zhòng sān fǎn, yù yì suì qū. zhuǎn jiàn yì dài fū, chéng wèi pǔ huì yuē:" bù xǐ jūn dé jiàn yì, wéi xǐ jiàn yì dé jūn."
当时议者,亦有同异。国子博士李郁于议罢之后,书难普惠,普惠据《礼》还 答,郑重三反,郁议遂屈。转谏议大夫,澄谓普惠曰:“不喜君得谏议,唯喜谏议 得君。”
shí líng tài hòu fù sī tú hú guó zhēn hōng, zèng xiàng guó tài shàng qín gōng. pǔ huì yǐ qián shì hòu fù wú tài shàng zhī hào, yì quē shàng shū, chén qí bù kě. zuǒ yòu wèi jù, mò gǎn wéi tōng. huì wén hú jiā chuān kuàng xià fén yǒu pán shí, nǎi mì biǎo yuē: " qiè jiàn gù shì zhōng sī tú hú gōng, huái dào hán líng, shí dàn shèng hòu, jìn shū kè wéi yǔn zhī jì, jū huái tǐ lùn dào zhī míng. gù yǐ gōng yú jiǔ xī, bāo jiǎ luán dào, shēn shèng shàng zhī jiā lóng, jí cí hòu zhī zhì ài, xiàn zhāng tiān xià, bù yì kě hū! ér tài shàng zhī hào, qiè wèi wèi zhōng. hé zhě? lǐ jì yuē:' tiān wú èr rì, tǔ wú èr wáng, cháng dì jiāo shè, zūn wú èr shàng.' qiè wèi gāo zǔ shòu shàn yú xiàn wén huáng dì, gù yǎng zūn wèi tài shàng huáng, cǐ yīn shàng shàng ér shēng míng yě. huáng tài hòu chēng lìng yǐ xì chì xià, gài qǔ sān cóng zhī dào, yuǎn tóng wén mǔ, liè yú shí luàn, zé sī tú wèi tài shàng, kǒng guāi xì chì zhī yì. yì yuē' kùn yú shàng zhě, bì fǎn yú xià.' bǐ kè jí dìng zhào, ér yǐ qiǎn gǎi bo, qún xīn bēi wǎn, yì huò tiān dì shén líng suǒ yǐ chuí zhì jiè, qǐ shèng qíng. fú yuàn tíng sī tú bī tóng zhī hào, cóng bēi xià bù yú zhī chēng, zé tiān xià xìng shèn."
时灵太后父司徒胡国珍薨,赠相国、太上秦公。普惠以前世后父无太上之号, 诣阙上疏,陈其不可。左右畏惧,莫敢为通。会闻胡家穿圹下坟有盘石,乃密表曰: “窃见故侍中、司徒胡公,怀道含灵,实诞圣后,近枢克惟允之寄,居槐体论道之 明。故以功余九锡,褒假鸾纛,深圣上之加隆,极慈后之至爱,宪章天下,不亦可 乎!而太上之号,窃谓未衷。何者?《礼记》曰:‘天无二日,土无二王,尝禘郊 社,尊无二上。’窃谓高祖受禅于献文皇帝,故仰尊为太上皇,此因上上而生名也。 皇太后称令以系敕下,盖取三从之道,远同文母,列于十乱,则司徒为太上,恐乖 系敕之意。《易》曰‘困于上者,必反于下。’比克吉定兆,而以浅改卜,群心悲 惋,亦或天地神灵所以垂至戒,启圣情。伏愿停司徒逼同之号,从卑下不逾之称, 则天下幸甚。”
tài hòu lǎn biǎo, qīn zhì guó zhēn zhái, zhào jí wǔ pǐn yǐ shàng bó yì qí shì. rèn chéng wáng chéng tài fù qīng hé wáng yì shì zhōng cuī guāng yù shǐ zhōng wèi yuán kuāng shàng shū cuī liàng bìng tóng yǒu nán, pǔ huì bìng yǐ lǐ zhèng zhī, wú suǒ qū. tíng wèi shǎo qīng yuán fān yuē:" zhōu guān: shàng gōng jiǔ mìng, shàng dài fū sì mìng, mìng shù suī shū, tóng míng wéi shàng, hé bì shàng zhě jiē shì jí zūn." pǔ huì lì shēng ā fān yuē:" lǐ yǒu xià qīng shàng shì, hé zhǐ dài fū yǔ gōng. dàn jīn suǒ xíng, yǐ tài jiā shang, èr míng shuāng jǔ, bù dé fēi jí. diāo chóng xiǎo yì, wēi huò xiāng xǔ, zhì yú cǐ chù, qǐ qīng suǒ jí!" fān shén yǒu cán sè, mò bù fù yán. yì zhě xián yǐ tài hòu dāng cháo, zhì xiāng dǎng shùn, suì zòu yuē:" zhāng pǔ huì cí suī bù qū, rán fēi chén děng suǒ tóng. huàn hàn yǐ liú, qǐng yī qián zhào." tài hòu fù qiǎn yuán chā jiǎ càn xuān lìng wèi pǔ huì yuē:" zhèn zhī suǒ xíng, xiào zǐ zhī zhì qīng zhī suǒ chén, zhōng chén zhī dào. qún gōng yǐ yǒu chéng yì, qīng bù dé kǔ duó zhèn huái. hòu yǒu suǒ jiàn, wù dé nán yán."
太后览表,亲至国珍宅,召集五品已上博议其事。任城王澄、太傅清河王怿、 侍中崔光、御史中尉元匡、尚书崔亮并同有难,普惠并以理正之,无所屈。廷尉少 卿袁翻曰:“《周官》:上公九命,上大夫四命,命数虽殊,同名为上,何必上者 皆是极尊。”普惠厉声呵翻曰:“礼有下卿、上士,何止大夫与公。但今所行,以 太加上,二名双举,不得非极。雕虫小艺,微或相许,至于此处,岂卿所及!”翻 甚有惭色,默不复言。议者咸以太后当朝,志相党顺,遂奏曰:“张普惠辞虽不屈, 然非臣等所同。涣汗已流,请依前诏。”太后复遣元叉、贾璨宣令谓普惠曰:“朕 之所行,孝子之志;卿之所陈,忠臣之道。群公已有成议,卿不得苦夺朕怀。后有 所见,勿得难言。”
chū, pǔ huì bèi zhào, chuán zhào chí huá liú mǎ lái, shén xùn sù, zhù lì cuī qù. pǔ huì zhū zǐ yōu bù tì sì. pǔ huì wèi yuē:" wǒ dāng xiū míng zhī cháo, zhǎng jiàn yì zhī rèn, ruò bù yán suǒ nán yán, jiàn suǒ nán jiàn, biàn shì wěi wěi, kuàng guān shī lù. rén shēng yǒu sǐ, sǐ dé qí suǒ, fū fù hé hèn. rán cháo tíng yǒu dào, rǔ bèi wù yōu." jí yì bà, zhǐ láo hái zhái, qīn gù hè qí xìng shèn.
初,普惠被召,传诏驰骅骝马来,甚迅速,伫立催去。普惠诸子忧怖涕泗。普 惠谓曰:“我当休明之朝,掌谏议之任,若不言所难言,谏所难谏,便是唯唯,旷 官尸禄。人生有死,死得其所,夫复何恨。然朝廷有道,汝辈勿忧。”及议罢,旨 劳还宅,亲故贺其幸甚。
shí zhōng shān dù bì yí shū pǔ huì yuē:" míng hóu shēn rú shuò xué, shēn fù dà cái, zhí cǐ gōng fāng, lái jū jiàn zhí, jiǎn jiǎn rú yě, è è rú yě. yī zuó chéng zài hú sī tú dì, dāng tíng miàn zhēng, suī wèn nàn fēng zhì, ér yìng duì xiǎng chū. sòng chéng zhī dài shǐ yíng, lǔ mén zhī tuò cái jǐng, zhōng shǐ qún hòu qūn xún, shù liáo gǒng mò. suī bú jiàn yòng yú yī shí, gù yǐ chuán měi yú bǎi dài. wén fēng kuài rán, jìng cái cǐ bái." pǔ huì měi qí cǐ shū, měi wèi kǒu shí.
时中山杜弼遗书普惠曰:“明侯深儒硕学,身负大才,执此公方,来居谏职, 謇謇如也,谔谔如也。一昨承在胡司徒弟,当庭面诤,虽问难锋至,而应对响出。 宋城之带始萦,鲁门之柝裁警,终使群后逡巡,庶僚拱默。虽不见用于一时,固已 传美于百代。闻风快然,敬裁此白。”普惠美其此书,每为口实。
pǔ huì yǐ tiān xià rén diào, fú dù zhǎng guǎng, shàng shū jì zòu, fù zhēng mián má, kǒng rén bù kān mìng. shàng shū yuē: " fú wén shàng shū zòu fù mián má zhī diào, zūn xiān huáng zhī guǐ. sù xiāo wéi dù, xīn zhàn jiāo jí. yǎng wéi gāo zǔ fèi dà dǒu, qù zhǎng chǐ, gǎi zhòng chèng, suǒ yǐ ài wàn xìng, cóng báo fù. zhī jūn guó xū mián má zhī yòng, gù yún fú dù zhī jiān, yì zhào yīng yǒu mián má zhī lì, gù juàn shàng shuì mián bā liǎng, bù shàng shuì má shí wǔ jīn. wàn xìng dé fèi dà dǒu, qù zhǎng chǐ, gǎi zhòng chèng, hé qīng fù zhī ráo, bù shì yú mián má ér yǐ. gù gē wǔ yǐ gōng qí fù, bēn zǒu yǐ yì qí qín. fū xìn xíng yú shàng, zé yì zhào lè shū yú xià. zì zī yǐ jiàng, jiàn jiàn zhǎng kuò, bǎi xìng jiē yuàn, wén yú cháo yě. fú wéi huáng tài hòu wèi lín cháo zhī qián, bì xià jū liàng àn zhī rì, zǎi fǔ bù xún qí běn, zhī tiān xià zhī yuàn mián má, bù chá qí fú guǎng dù zhǎng chèng zhòng dǒu dà, gé qí suǒ bì, cún qí kě cún, ér tè fàng mián má zhī diào, yǐ yuè tiān xià zhī xīn. cǐ wèi yuè zhī bù yǐ dào, yú chén suǒ yǐ wèi yuè zhě yě."
普惠以天下人调,幅度长广,尚书计奏,复徵绵麻,恐人不堪命。上疏曰: “伏闻尚书奏复绵麻之调,遵先皇之轨。夙宵惟度,欣战交集。仰惟高祖废大斗, 去长尺,改重秤,所以爱万姓,从薄赋。知军国须绵麻之用,故云幅度之间,亿兆 应有绵麻之利,故绢上税绵八两,布上税麻十五斤。万姓得废大斗,去长尺,改重 秤,荷轻赋之饶,不适于绵麻而已。故歌舞以供其赋,奔走以役其勤。夫信行于上, 则亿兆乐输于下。自兹已降,渐渐长阔,百姓嗟怨,闻于朝野。伏惟皇太后未临朝 之前,陛下居谅暗之日,宰辅不寻其本,知天下之怨绵麻,不察其幅广、度长、秤 重、斗大,革其所弊,存其可存,而特放绵麻之调,以悦天下之心。此谓悦之不以 道,愚臣所以未悦者也。”
pǔ huì yòu biǎo qǐ cháo zhí zhī rì, shí tīng fèng jiàn. zì cǐ zhī hòu, yuè yī bì jiàn. yòu yǐ xiào míng bù qīn shì cháo, guò chóng fó fǎ, jiāo miào zhī shì, duō wěi yǒu sī, shàng shū yuē:" fú wéi bì xià zhòng huī zuǎn tǒng, qīn míng wén sī, tiān dì shǔ xīn, bǎi shén zhù wàng. fú yuàn gōng zhì jiāo miào zhī qián, qīn yū shuò wàng zhī zé, shì diàn chéng jūn, jié xīn qiān mǔ, míng fā bù mèi, jié chéng yīn guàn, xiào dì kě yǐ tōng shén míng, dé jiào kě yǐ guāng sì hǎi. rán hòu jīng jìn sān bǎo, xìn xīn rú lái. dào yóu huà shēn, gù zhū lòu kě jǐn fǎ suí lǐ jī, gù bǐ àn kě dēng. liàng chè sēng sì bù jí zhī huá, hái fù bǎi guān jiǔ zhé zhī zhì. yǐ xìng zhī gòu, wù cóng jiǎn chéng jiāng lái zhī zào, quán lìng tíng xī. dàn réng jiù guàn, yì hé bì gǎi zuò. shù jié yòng ài rén, fǎ sú jù lài." xún bié chì fù wài, yì shì diàn zhī lǐ.
普惠又表乞朝直之日,时听奉见。自此之后,月一陛见。又以孝明不亲视朝, 过崇佛法,郊庙之事,多委有司,上疏曰:“伏惟陛下重晖纂统,钦明文思,天地 属心,百神伫望。伏愿躬致郊庙之虔,亲纡朔望之泽,释奠成均,竭心千亩,明发 不寐,洁诚禋祼,孝弟可以通神明,德教可以光四海。然后精进三宝,信心如来。 道由化深,故诸漏可尽;法随礼积,故彼岸可登。量撤僧寺不急之华,还复百官久 折之秩。已兴之构,务从简成;将来之造,权令停息。但仍旧贯,亦何必改作。庶 节用爱人,法俗俱赖。”寻别敕付外,议释奠之礼。
shí shǐ guān kè rì shí, yù chì bà cháo. pǔ huì yǐ nì fèi fēi lǐ, shàng shū chén zhī. yòu biǎo lùn shí zhèng dé shī: yī yuē shěn fǎ dù, píng dòu chǐ, zū diào wù qīng, fù yì wù shěng. èr yuē tīng yú yán, chá yuàn sòng, xiān huáng jiù shì yǒu bù biàn yú zhèng zhě, qǐng xī zhuī gǎi. sān yuē jìn zhōng jiǎn, tuì bù xiào, rèn xián wù èr, qù xié wù yí. sì yuē xìng miè guó, jì jué shì, xūn qīn zhī yìn, suǒ yí shōu xù. shū zòu, xiào míng líng tài hòu yǐn pǔ huì yú xuān guāng diàn, suí shì nán jí. yán duì yí shí, tài hòu yuē:" xiǎo xiǎo xì wù, yī yī fān dòng, gèng chéng fán rǎo." pǔ huì yuē:" shèng shàng zhī yǎng shù wù, ruò cí mǔ zhī yǎng chì zǐ. jīn chì zǐ jǐ lín wēi hè, jiāng fù shuǐ huǒ, yǐ fán láo ér bù jiù, qǐ chì zǐ suǒ wàng yú cí mǔ!" tài hòu yuē:" tiān xià cāng shēng, níng yǒu rú cǐ kǔ shì?" pǔ huì yuē:" tiān xià zhī qīn yì, mò zhòng yú tài shī péng chéng wáng, rán suì bù miǎn wǎng sǐ. wēi xì zhī kǔ, hé kě dé wú?" tài hòu yuē:" péng chéng zhī kǔ, wú yǐ fēng qí sān zi, hé zú fù yán." pǔ huì yuē:" shèng hòu fēng péng chéng zhī sān zi, tiān xià mò bù xīn zhì dé, zhī cí mǔ zhī zài shàng. chén suǒ yǐ zhòng chén zhě, fán rú cǐ wǎng, qǐ chuí shèng chá." tài hòu yuē:" qīng yún xīng miè jì jué, yì fù shuí shì?" pǔ huì yuē:" xī huái nán nì zhōng, hàn wén fēng qí sì zǐ, gài gǔ ròu zhī bù kě qì, qīn qīn gù yě. qiè jiàn xián yáng jīng zhào, nǎi huáng zǐ huáng sūn, yī dé zhī kuī, zì yí huǐ lì shěn lún yōu rǎng, miǎn yān fú shōu, qǐ shì xīng miè jì jué zhī yì?" tài hòu yuē:" qīng yán yǒu lǐ, dāng mìng gōng qīng bó yì."
时史官克日蚀,豫敕罢朝。普惠以逆废非礼,上疏陈之。又表论时政得失:一 曰审法度,平斗尺,租调务轻,赋役务省。二曰听舆言,察怨讼,先皇旧事有不便 于政者,请悉追改。三曰进忠謇,退不肖,任贤勿贰,去邪勿疑。四曰兴灭国,继 绝世,勋亲之胤,所宜收叙。书奏,孝明、灵太后引普惠于宣光殿,随事难诘。延 对移时,太后曰:“小小细务,一一翻动,更成烦扰。”普惠曰:“圣上之养庶物, 若慈母之养赤子。今赤子几临危壑,将赴水火,以烦劳而不救,岂赤子所望于慈母!” 太后曰:“天下苍生,宁有如此苦事?”普惠曰:“天下之亲懿,莫重于太师彭城 王,然遂不免枉死。微细之苦,何可得无?”太后曰:“彭城之苦,吾已封其三子, 何足复言。”普惠曰:“圣后封彭城之三子,天下莫不忻至德,知慈母之在上。臣 所以重陈者,凡如此枉,乞垂圣察。”太后曰:“卿云兴灭继绝,意复谁是?”普 惠曰:“昔淮南逆终,汉文封其四子,盖骨肉之不可弃,亲亲故也。窃见咸阳、京 兆,乃皇子皇孙,一德之亏,自贻悔戾;沈沦幽壤,缅焉弗收,岂是兴灭继绝之意?” 太后曰:“卿言有理,当命公卿博议。”
jí rèn chéng wáng chéng hōng, pǔ huì hé qí ēn dài, shuò wàng bēn fù, zhì yú dàn chú, suī hán shǔ fēng yǔ, wú bù bì zhì. chū, chéng jiā shǎng pǔ huì, lín hōng qǐ wèi shàng shū yòu chéng. líng tài hòu jì shēn dào chéng, lǎn qǐ cóng zhī. zhào xíng zhī hòu, shàng shū zhū láng yǐ pǔ huì dì hán, bù yīng biàn jū guǎn xiá, xiāng yǔ wèi yuē, bìng yù bù fàng shàng shěng, fēn yún duō rì nǎi xī.
及任城王澄薨,普惠荷其恩待,朔望奔赴,至于禫除,虽寒暑风雨,无不必至。 初,澄嘉赏普惠,临薨启为尚书右丞。灵太后既深悼澄,览启从之。诏行之后,尚 书诸郎以普惠地寒,不应便居管辖,相与为约,并欲不放上省,纷纭多日乃息。
zhèng guāng èr nián, zhào qiǎn yáng jūn sòng rú rú zhǔ ā nà guī hái guó. pǔ huì wèi qiǎn zhī jiāng yí hòu huàn, shàng shū jí yán qí bù kě. biǎo zòu bù cóng. wèi zi jiàn wèi yì zhōu cì shǐ, yǒu zāng zuì, pǔ huì bèi shǐ yàn zhī, shì suì dé shì, gù zi jiàn fù zǐ shén dé zhī. shí liáng xī fēng hóu zhèng dé zhà chēng jiàng kuǎn, cháo tíng pō shì dāng yíng. pǔ huì qǐng fù yáng zhōu, yí hái xiāo shì, bù cóng. é ér zhèng dé guǒ táo hái. hòu chú guāng lù dài fu, yòu chéng rú gù.
正光二年,诏遣杨钧送蠕蠕主阿那瑰还国。普惠谓遣之将贻后患,上疏极言其 不可。表奏不从。魏子建为益州刺史,有赃罪,普惠被使验之,事遂得释,故子建 父子甚德之。时梁西丰侯正德诈称降款,朝廷颇事当迎。普惠请付扬州,移还萧氏, 不从。俄而正德果逃还。后除光禄大夫,右丞如故。
xiān shì, chóu chí wǔ xìng jùn dī shù fǎn, xī chuí jùn shù, zū lián jiǔ jué. zhào pǔ huì yǐ běn guān wèi chí jié xī dào xíng tái, gěi qín qí jīng huá yōng bīn dōng qín qī zhōu bīng wǔ sān wàn rén, rèn qí zhào fā sòng nán qín dōng yì èr zhōu bīng zū, fēn fù zhū shù. qí suǒ bù jiàng tǒng, tīng yú guān xī mù shǒu zhī zhōng suí jī zhào qiǎn. jūn zī bǎn yìn zhī shǔ, xī yǐ zì suí. shì qì hái cháo, cì juàn bù yī bǎi duàn. shí zhào fǎng yuān qū, pǔ huì shàng shū, duō suǒ chén lùn. chū chú dōng yù zhōu cì shǐ. huái nán jiǔ shù shí sān jùn, yóu yīn liáng qián bì, bié jùn yì xiàn zhī rén cuò zá jū zhǐ. pǔ huì nǎi yī cì kuò bǐ, shěng jiǎn jùn xiàn, shàng biǎo chén zhuàng, zhào xǔ zhī. zǎi shǒu yīn cǐ, wǎn shè yǒu fāng, jiān dào bù qǐ, rén yǐ wéi biàn.
先是,仇池武兴郡氐数反,西垂郡戍,租连久绝。诏普惠以本官为持节、西道 行台,给秦、岐、泾、华、雍、豳、东秦七州兵武三万人,任其召发;送南秦、东 益二州兵租,分付诸戍。其所部将统,听于关西牧守之中随机召遣。军资板印之属, 悉以自随。事讫还朝,赐绢布一百段。时诏访冤屈,普惠上疏,多所陈论。出除东 豫州刺史。淮南九戍十三郡,犹因梁前弊,别郡异县之人错杂居止。普惠乃依次括 比,省减郡县,上表陈状,诏许之。宰守因此,绾摄有方,奸盗不起,人以为便。
pǔ huì bù yíng cái yè, hǎo yǒu jìn jǔ, dūn yú gù jiù. jì zhōu rén hóu jiān gù shǎo shí yǔ qí yóu xué, zǎo zhōng. qí zǐ cháng yú, pǔ huì měi yú sì shí qǐng lù, wú bù jiǎn shàn, gěi qí yī shí. jí wèi yù zhōu, qǐ zhǎng yú jiě hè, xié qí hé mén zhěng gěi zhī. zài zhōu zú, shì yuē xuān gōng.
普惠不营财业,好有进举,敦于故旧。冀州人侯坚固少时与其游学,早终。其 子长瑜,普惠每于四时请禄,无不减赡,给其衣食。及为豫州,启长瑜解褐,携其 合门拯给之。在州卒,谥曰宣恭。
chéng yān, zì jì wén, shàng gǔ jū yōng rén yě. hǎo wén xué, yǒu qì shàng. shì sòng wèi yuán wài láng, lǐng jūn zhǔ, yuán dōng yáng lì chéng. huáng xìng zhōng, jiàng mù róng bái yào, fù quē, shòu jiān zhù zuò zuǒ láng. shí xiàn wén yú zhòng dōng yuè yù xún mò běi, cháo chén yǐ hán shén gù jiàn, bìng bù nà. yān shàng jiē yú shì yóu lùn, dì lǎn zhī, zhào shàng shū lǐ yuē: " qīng zhū rén bù rú chéng yān lùn, tōng shì rén yì." nǎi chì tíng xíng.
成淹,字季文,上谷居庸人也。好文学,有气尚。仕宋为员外郎,领军主,援 东阳、历城。皇兴中,降慕容白曜,赴阙,授兼著作佐郎。时献文于仲冬月欲巡漠 北,朝臣以寒甚固谏,并不纳。淹上《接舆释游论》,帝览之,诏尚书李曰: “卿诸人不如成淹论,通释人意。”乃敕停行。
tài hé zhōng, wén míng tài hòu bēng, qí qiǎn qí sàn qí cháng shì péi zhāo míng sàn qí shì láng xiè jùn děng lái diào, yù yǐ cháo fú xíng shì. zhǔ kè bù xǔ, zhāo míng děng zhí zhì bù yí. xiào wén chì shàng shū lǐ chōng xuǎn yī xué shí zhě gèng yǔ lùn zhí. chōng zòu qiǎn yān. zhāo míng yán:" bù tīng cháo fú xíng lǐ, yì chū hé diǎn?" yān yán:" xuán guān bù diào, tóng rú gòng wén. xī jì sūn jiāng xíng, qǐng zāo sàng zhī lǐ, qiān zǎi zhī xià, yóu gòng chēng zhī. qīng fāng wèi yì chū hé diǎn, hé qí yì zāi!" zhāo míng yán:" qí gāo dì bēng, wèi qiǎn lǐ biāo tōng diào, chū bù sù fú, qí cháo yì bù wéi yí." yān yán:" biāo tōng diào zhī rì, cháo mìng yǐ diào fú zì suí. bǐ bù zūn gāo zōng zhuī yuǎn zhī mù, nǎi yú yuè jí jí. qí zhī jūn chén, jiē yǐ míng yù yíng tíng, biāo xíng rén, hé róng dú yǐ shuāi fú jiān yì guān zhī zhōng? wǒ huáng chù liàng àn yǐ lái, bǎi guān tīng yú zhǒng zǎi, qīng qǐ dé yǐ cǐ fāng bǐ yě?" zhāo míng nǎi yáo xī ér yán yuē:" sān huáng bù tóng lǐ, yì ān zhī dé shī suǒ guī." yān yán: " ruò rú lái tán, qīng yǐ yú shùn gāo zōng wèi fēi yě?" zhāo míng xiāng gù xiào yuē:" fēi xiào zhě, xuān ní yǒu chéng zé, xíng rén yì fú gǎn yán. shǐ rén wéi jī kù zhě, bù kě yǐ diào, xìng jiè yī yáo, yǐ shēn guó mìng. jīn wèi wèi cháo suǒ bī, hái nán rì, bì děi zuì běn cháo." yān yán:" bǐ yǒu jūn zǐ yě, qīng jiāng mìng zhé zhōng, hái nán rì, yīng yǒu gāo shǎng. ruò wú jūn zǐ yě, dàn lìng yǒu guāng guó zhī yù, suī fēi lǐ dé zuì, yì fù hé xián. nán shǐ dǒng hú, zì dāng zhí bǐ." jì ér chì sòng yī yáo gěi zhāo míng děng, míng dàn yǐn rù, jiē lìng wén wǔ jǐn āi. hòu zhèng zuǒ láng.
太和中,文明太后崩,齐遣其散骑常侍裴昭明、散骑侍郎谢竣等来吊,欲以朝 服行事。主客不许,昭明等执志不移。孝文敕尚书李冲选一学识者更与论执。冲奏 遣淹。昭明言:“不听朝服行礼,义出何典?”淹言:“玄冠不吊,童孺共闻。昔 季孙将行,请遭丧之礼,千载之下,犹共称之。卿方谓义出何典,何其异哉!”昭 明言:“齐高帝崩,魏遣李彪通吊,初不素服,齐朝亦不为疑。”淹言:“彪通吊 之日,朝命以吊服自随。彼不遵高宗追远之慕,乃逾月即吉。齐之君臣,皆已鸣玉 盈庭,彪行人,何容独以衰服间衣冠之中?我皇处谅暗以来,百官听于冢宰,卿岂 得以此方彼也?”昭明乃摇膝而言曰:“三皇不同礼,亦安知得失所归。”淹言: “若如来谈,卿以虞舜、高宗为非也?”昭明相顾笑曰:“非孝者,宣尼有成责, 行人亦弗敢言。使人唯赍袴褶,不可以吊,幸借衣飖,以申国命。今为魏朝所逼, 还南日,必得罪本朝。”淹言:“彼有君子也,卿将命折中,还南日,应有高赏。 若无君子也,但令有光国之誉,虽非理得罪,亦复何嫌。南史、董狐,自当直笔。” 既而敕送衣飖给昭明等,明旦引入,皆令文武尽哀。后正佐郎。
qí hòu, qí qiǎn qí sàn qí cháng shì yǔ bì sàn qí shì láng hé xiàn zhǔ shū xíng zōng qìng děng lái pìn, xiào wén chì yān jiē yú wài guǎn. zōng qìng yǔ yān yán:" nán běi lián hé jì jiǔ, ér bǐ qì xìn jué hǎo, wèi lì ér dòng, qǐ shì dà guó shàn lín zhī yì?" yān yán:" fū wèi wáng zhě bù jū xiǎo jié, qǐ dé juàn juàn shǒu wěi shēng zhī xìn! qiě qí xiān zhǔ lì shì sòng cháo, dāng yīng biàn ěr qī duó?" zōng qìng yǔ bì jí cóng zhě jiē xiāng gù shī sè. hé xiàn zhī yān xī cóng nán rù, yǐ shǒu yǎn mù yuē: " qīng hé bù zuò yú jìn ér zuò lǔ sù?" yān yán:" wǒ shě nì xiào shùn, yù zhuī zōng chén hán, hé yú jìn zhī yǒu!" xiàn yì bú duì.
其后,齐遣其散骑常侍庾荜、散骑侍郎何宪、主书邢宗庆等来聘,孝文敕淹接 于外馆。宗庆语淹言:“南北连和既久,而比弃信绝好,为利而动,岂是大国善邻 之义?”淹言:“夫为王者不拘小节,岂得眷眷守尾生之信!且齐先主历事宋朝, 当应便尔欺夺?”宗庆、庾荜及从者皆相顾失色。何宪知淹昔从南入,以手掩目曰: “卿何不作于禁而作鲁肃?”淹言:“我舍逆效顺,欲追踪陈、韩,何于禁之有!” 宪亦不对。
wáng sù zhī zhì, luán yú xíng xìng. sù duō hù cóng, chì yān jiāng yǐn, ruò yǒu gǔ jī, jiē shǐ zhī zhī. xíng dào zhāo gē, sù wèn:" cǐ shì hé chéng?" yān yán:" zhòu dōu zhāo gē chéng." sù yán:" gù yīng yǒu yīn zhī wán rén." yān yán: " xī wǔ wáng miè zhòu, xī jū hé luò, zhōng yīn liú shí luàn huá, réng suí sī mǎ dōng dù." sù zhī yān yù qīng zhōu, nǎi xiào wèi yuē:" qīng zhōu hé bì wú qí yú zhǒng." yān yǐ sù běn lì xú zhōu:" ruò yán qīng zhōu, běn fēi qí dì, xú zhōu jiān jīn rì chóng lái, fēi suǒ zhī yě." sù suì fú mǎ shàng yǎn kǒu xiào, gù wèi shì yù shǐ zhāng sī níng yuē:" xiàng liáo yīn xì yán, suì zhì cí nì." sī níng chí mǎ yǐ wén, xiào wén dà yuè, wèi péng chéng wáng xié yuē:" yān cǐ duàn zú wèi zhì shèng." yú jià zhì luò, sù yīn shì yàn, dì xì sù yuē:" jìn zhě xíng cì zhāo gē, wén chéng yān gòng qīng shū yǒu wǎng fù, qīng shì zhòng xù zhī." sù yán:" chén yú zhāo gē shī yán, yī zhī yǐ shèn, qǐ yí zài shuō." suì dà xiào. sù yòu yán yān cái cí, yí yīng xù jìn. dì yán:" ruò yīn cǐ jìn yān, kǒng rǔ qīng zhuǎn shén." sù yán:" chén qū jǐ dá rén, zhèng kě xiǎn chén zhī měi." dì yuē:" qīng wéi rén suǒ qū, yù qiú qū jǐ zhī míng, fù yú qīng dà yōu." sù yán:" yān jì méng jìn, chén dé qū jǐ shēn rén, cǐ suǒ wèi bì xià huì ér bù fèi." suì hān xiào ér zhǐ. cì yān lóng jiù shàng mǎ yī pǐ, bìng ān lēi wǎn jù, cháo fú yī xí. zhuǎn yè zhě pú yè.
王肃之至,銮舆行幸。肃多扈从,敕淹将引,若有古迹,皆使知之。行到朝歌, 肃问:“此是何城?”淹言:“纣都朝歌城。”肃言:“故应有殷之顽人。”淹言: “昔武王灭纣,悉居河洛,中因刘、石乱华,仍随司马东度。”肃知淹寓青州,乃 笑谓曰:“青州何必无其余种。”淹以肃本隶徐州:“若言青州,本非其地,徐州 间今日重来,非所知也。”肃遂伏马上掩口笑,顾谓侍御史张思宁曰:“向聊因戏 言,遂致辞溺。”思宁驰马以闻,孝文大悦,谓彭城王勰曰:“淹此段足为制胜。” 舆驾至洛,肃因侍宴,帝戏肃曰:“近者行次朝歌,闻成淹共卿殊有往复,卿试重 叙之。”肃言:“臣于朝歌失言,一之已甚,岂宜再说。”遂大笑。肃又言淹才词, 宜应叙进。帝言:“若因此进淹,恐辱卿转甚。”肃言:“臣屈己达人,正可显臣 之美。”帝曰:“卿为人所屈,欲求屈己之名,复于卿大优。”肃言:“淹既蒙进, 臣得屈己申人,此所谓陛下惠而不费。”遂酣笑而止。赐淹龙厩上马一匹,并鞍勒 宛具,朝服一袭。转谒者仆射。
shí qiān dū, dì yǐ yān jiā pín, chì jǐ shì lì, sòng zhì luò yáng, shǐ yǔ jiā lěi xiāng suí. jí chē jià jì huái, chì zhēng yān. yān yú lù zuǒ qǐng jiàn, yuē:" dí bù kě xiǎo, yuàn shèng míng bǎo wàn quán zhī cè. fú wén fā luò yǐ lái, zhū yǒu jiàn zhě, jiě guān duó zhí, kǒng fēi shèng míng nà xià zhī yì." dì yōu ér róng zhī.
时迁都,帝以淹家贫,敕给事力,送至洛阳,使与家累相随。及车驾济淮,敕 征淹。淹于路左请见,曰:“敌不可小,愿圣明保万全之策。伏闻发洛已来,诸有 谏者,解官夺职,恐非圣明纳下之义。”帝优而容之。
dì xìng xú zhōu, chì yān yǔ lǘ lóng jū zhuān zhǔ zhōu jí, jiāng fàn sì rù hé, sù liú hái luò. jūn cì áo què, yān yǐ huáng hé jùn jí, lǜ yǒu qīng wēi, nǎi shàng shū chén jiàn. dì chì yān yuē:" zhèn yǐ héng dài wú yùn cáo zhī lù, gù jīng yì rén pín. jīn yí dōu yī luò, yù tōng yùn sì fāng. huáng hé jí jùn, rén jiē nán shè, wǒ yīn cǐ xíng chéng liú, suǒ yǐ kāi bǎi xìng zhī xīn. zhī qīng chéng zhì ér bù dé xiāng nà." cì huá liú mǎ yī pǐ, yì guān yī xí. chú yǔ lín jiān zhǔ kè lìng.
帝幸徐州,敕淹与闾龙驹专主舟楫,将汎泗入河,溯流还洛。军次磝碻,淹以 黄河浚急,虑有倾危,乃上疏陈谏。帝敕淹曰:“朕以恆、代无运漕之路,故京邑 人贫。今移都伊、洛,欲通运四方。黄河急浚,人皆难涉,我因此行乘流,所以开 百姓之心。知卿诚至而不得相纳。”赐骅骝马一匹,衣冠一袭。除羽林监、主客令。
yú shí gōng diàn chū gòu, yùn cái rì yǒu wàn jì. yī luò liú sī, kǔ yú lì shè. yān suì qǐ qiú chì dōu shuǐ zào fú háng. dì shǎng nà zhī, yì yù róng yān yú zhòng. shuò dàn shòu cháo, bǎi guān zài wèi, nǎi cì bó bǎi pǐ, zhī zuǒ yòu èr dōu shuǐ shì. jǐng míng sān nián, chū chú píng yáng tài shǒu. hái cháo, bìng zú, zèng guāng zhōu cì shǐ, shì yuē dìng.
于时宫殿初构,运材日有万计。伊、洛流澌,苦于厉涉。淹遂启求敕都水造浮 航。帝赏纳之,意欲荣淹于众。朔旦受朝,百官在位,乃赐帛百匹,知左右二都水 事。景明三年,出除平阳太守。还朝,病卒,赠光州刺史,谥曰定。
zi xiāo, zì jǐng luán, hǎo wéi wén yǒng, tǎn shuài duō bǐ sú, yǔ hé dōng jiāng zhì děng péng yóu xiāng hǎo, shī fù jiān qǐ, zhī yīn zhī shì suǒ gòng chī xiào. zú yú shū shì yù shǐ.
子宵,字景鸾,好为文咏,坦率多鄙俗,与河东姜质等朋游相好,诗赋间起, 知音之士所共嗤笑。卒于书侍御史。
fàn shào, zì shǐ sūn, dùn huáng lóng lēi rén yě. shǎo cōng mǐn. nián shí èr, fù mìng jiù xué, shī shì cuī guāng. yǐ fù yōu fèi yè. mǔ yòu jiè zhī yuē:" rǔ fù zú rì, lìng rǔ yuǎn jiù cuī shēng, xī yǒu chéng lì. jīn yǐ guò qī, yí zūn chéng mìng." shào hái fù xué. tài hé chū, chōng tài xué shēng, zhuǎn suàn shēng, pō shè jīng shǐ. xiào wén xuǎn wèi mén xià tōng shì lìng shǐ, qiān lù shì, zhǎng zòu wén àn. dì shàn zhī, yòu wèi shì zhōng lǐ chōng huáng mén cuī guāng suǒ zhī. dì céng wèi jìn chén yuē: " cuī guāng cóng róng, fàn shào zhī lì." hòu cháo tíng yǒu nán tǎo jì, fā hé běi shù zhōu tián bīng, tōng yuán huái shù bīng hé wǔ wàn yú rén, guǎng kāi tún tián. bā zuò zòu shào wèi xī dào liù zhōu yíng tián dà shǐ, jiā bù bīng xiào wèi. shào qín yú quàn kè, pín suì dà huò. yòu zhào yǔ dū du zhōng shān wáng yīng lùn gōng zhōng lí. shào guān qí chéng huáng, kǒng bù kě xiàn, quàn lìng bān shī, yīng bù cóng. shào hái, jù yǐ zhuàng zòu wén. é ér yīng bài. hòu lì wèi bīng zhōu cì shǐ tài cháng qīng. zhuāng dì chū, yù hài hé yīn.
范绍,字始孙,燉皇龙勒人也。少聪敏。年十二,父命就学,师事崔光。以 父忧废业。母又诫之曰:“汝父卒日,令汝远就崔生,希有成立。今已过期,宜遵 成命。”绍还赴学。太和初,充太学生,转算生,颇涉经史。孝文选为门下通事令 史,迁录事,掌奏文案。帝善之,又为侍中李冲、黄门崔光所知。帝曾谓近臣曰: “崔光从容,范绍之力。”后朝廷有南讨计,发河北数州田兵,通缘淮戍兵合五万 余人,广开屯田。八座奏绍为西道六州营田大使,加步兵校尉。绍勤于劝课,频岁 大获。又诏与都督、中山王英论攻钟离。绍观其城隍,恐不可陷,劝令班师,英不 从。绍还,具以状奏闻。俄而英败。后历位并州刺史、太常卿。庄帝初,遇害河阴。
liú táo fú, zhōng shān lú nú rén yě. shēng bù shí fù, jiǔ suì sàng mǔ. xìng gōng jǐn, hào xué. jǔ xiào lián, shè cè jiǎ kē. lì suì zhí, lèi qiān zhōng shū shè rén. yǐ qín míng jiàn zhī, jiǔ bù qiān zhí. xuān wǔ wèi yuē:" yáng zi yún wéi huáng mén, dùn lì sān shì. qīng jū cǐ rèn shǐ shí nián, bù zú cí yě." dōng yù zhōu cì shǐ tián yì zōng jū biān tān huì, xuān wǔ pín zhào táo fú wèi yù zhī. táo fú hái, jù chēng yì zōng lǎo mào, ér zhū zǐ fēi lǐ chù wù. xuān wǔ hòu yù dài zhī. kǒng qí bèi pàn, bài táo fú dōng yù zhōu cì shǐ, yǔ hòu jiāng jūn lǐ shì zhé lǐng zhòng xí yì zōng. yǔ zài yì zōng chuán. táo fú shàn xù mán zuǒ, wéi rén lì suǒ huái. jiǔ zhī, zhēng hái. bìng zú, zèng luò zhōu cì shǐ.
刘桃符,中山卢奴人也。生不识父,九岁丧母。性恭谨,好学。举孝廉,射策 甲科。历碎职,累迁中书舍人。以勤明见知,久不迁职。宣武谓曰:“扬子云为黄 门,顿历三世。卿居此任始十年,不足辞也。”东豫州刺史田益宗居边贪秽,宣武 频诏桃符慰喻之。桃符还,具称益宗老耄,而诸子非理处物。宣武后欲代之。恐其 背叛,拜桃符东豫州刺史,与后将军李世哲领众袭益宗。语在《益宗传》。桃符善 恤蛮左,为人吏所怀。久之,徵还。病卒,赠洛州刺史。
lù yù, zì yǒng jí, jì yīn chéng shì rén yě. zǔ shòu xìng, jǔ qú shì kù bù láng. fù shēng, zài wèi jǐ nán tài shǒu, yǒu zhèng jī. xiàn wén jiā qí néng, tè zhēng fù jì qiū mǎ shè, cì yǐ cōng mǎ, jiā yǐ qīng fú, zhāng qí lián jié. shí sān qí shǐ fù, rén huái gǒu qiě, pú bó zhōng cháo, pō fèi nóng yè. shēng lì zhì duàn zhī, wén zhě jiē shàn. hòu zú yú huái yáng tài shǒu, zhuī zèng yǎn zhōu cì shǐ. yù hǎo bīng shū yīn yáng shì shì zhī xué, péng chéng wáng xié zhào wèi guǎn kè. cháng yì xú zhōu, mǎ pí, fù chuán ér zhì dà liáng. yè shuì, zhě shàng àn, qiè hé sì shù sì mǎ. chuán xíng shù lǐ, yù jué, jí tíng chuán zhì qǔ hé chù, yǐ jiān sān zhàng zhì hé shù xià ér fǎn.
鹿悆,字永吉,济阴乘氏人也。祖寿兴,沮渠氏库部郎。父生,再为济南太守, 有政绩。献文嘉其能,特徵赴季秋马射,赐以骢马,加以青服,彰其廉洁。时三齐 始附,人怀苟且,蒲博终朝,颇废农业。生立制断之,闻者嗟善。后卒于淮阳太守, 追赠兗州刺史。悆好兵书、阴阳、释氏之学,彭城王勰召为馆客。尝诣徐州,马疲, 附船而至大梁。夜睡,者上岸,窃禾四束饲马。船行数里,悆觉,即停船至取禾处, 以缣三丈置禾束下而反。
chū wéi zhēn dìng gōng zǐ zhí guó zhōng wèi, héng quàn yǐ zhōng lián zhī jié. cháng fù wǔ yán shī yuē:" yì shān wàn zhàng shù, diāo lòu zuò pí pá, yóu cǐ cái gāo yuǎn, sī xuán xiǎng ǎi zhōng huá." yòu yuē:" yuán qín qǐ hé diào? yōu lán yǔ bái xuě, sī guǎn yùn wèi chéng, mò shǐ sī xuán xiǎng jué!" zi zhí shǎo yǒu lìng wèn, yù yù qí shàn zhōng, gù yǐ fěng yān. hòu suí zi zhí zhèn liáng zhōu, zhōu yǒu bīng liáng hé dí, hé dí zhě mí bù rùn wū, yù dú bù qǔ. zi zhí qiáng zhī, zhōng bù cóng.
初为真定公子直国中尉,恆劝以忠廉之节。尝赋五言诗曰:“峄山万丈树,雕 镂作琵琶,由此材高远,纟玄响蔼中华。”又曰:“援琴起何调?幽兰与白雪,丝 管韵未成,莫使纟玄响绝!”子直少有令问,悆欲其善终,故以讽焉。后随子直镇 梁州,州有兵粮和籴,和籴者靡不润屋,悆独不取。子直强之,终不从。
xiào zhuāng wèi yù shǐ zhōng wèi, yù jiān diàn zhōng shì yù shǐ, jiān lín huái wáng yù jūn. shí liáng qiǎn qí yù zhāng wáng zōng jù xú zhōu, zōng mì xìn tōng yù, yún yù guī kuǎn. zhòng yì wèi bù rán, yù suì qǐng xíng, yuē:" zōng ruò chéng xīn, yǔ zhī méng yuē rú qí zhà yě, qǐ xī yī rén mìng hū!" shí xú zhōu shǐ xiàn, biān fāng sāo rǎo, zōng bù jiàng chéng jǐng jùn hú lóng yá bìng zǒng qiáng bīng, nèi wài yán gù. yù suì dān mǎ jiān chū, jìng qù péng chéng. wèi zhì zhī jiān, wèi zōng jūn zhǔ chéng bīng rùn suǒ zhǐ. wèn qí lái zhuàng. yù yuē:" wǒ wèi lín huái wáng suǒ shǐ." bīng rùn qiǎn rén bái lóng yá děng. zōng jì yǒu chéng xīn, wén yù bèi zhí, yǔ jǐng jùn děng yuē:" wǒ měi yí yuán lüè guī yù pàn chéng, jiāng yàn xū shí, qiě qiǎn zuǒ yòu wèi yuán lüè shǐ, rù wèi jūn zhōng huàn bǐ yī rén. qí shǐ guǒ zhì, kě lìng rén zhà zuò lüè shēn, zài yī shēn shì, tuō wéi huàn zhuàng, hū shǐ hù wài, lìng rén chuán yǔ." shí lüè shǐ bèi liáng wǔ zhuī huán. zōng yòu qiǎn fù xīn rén liáng huà yíng yù, mì yǔ yì zhuàng, lìng shàn chóu dá. yǐn yù yì lóng yá suǒ. lóng yá yǔ yù yuē:" yuán zhōng shān shén yù xiāng jiàn, gù lìng huàn qīng." yòu yuē:" ān fēng lín huái, jiāng shǎo ruò zú, guī fù cǐ chéng, róng kě dé hū?" yù yuē:" péng chéng, wèi zhī dōng bǐ, shì zài bì zhēng, kě fǒu zài tiān, fēi rén suǒ cè." lóng yá yuē:" dāng rú qīng yán." fù yì jǐng jùn zhù suǒ, tíng yù wài mén, jiǔ ér wèi rù. shí yè yǐ jiǔ, yǒu zōng jūn zhǔ jiāng táo lái yǔ yù yán, wèi yuē:" yuán fǎ sēng wèi zhī wēi zǐ, bá chéng guī liáng, liáng zhǔ dài wù yǒu dào." nǎi shàng zhǐ yuē:" jīn suì xīng zài dòu, wú zhī fēn yě, jūn hé bù guī liáng guó?" yù dá yuē:" fǎ sēng, jǔ pū zhī liú, ér liáng nà zhī, wú nǎi yǒu kuì yú jì sūn yě! jīn yuè jiàn chún shǒu, dòu niú shòu pò, suì xīng mù yě, nì ér kè zhī, wú guó bài sàng bù jiǔ. qiě yī jǐn yè yóu, yǒu shí bù xǔ." yán wèi jǐn, nǎi yǐn rù jiàn jǐng jùn. jǐng jùn liáng jiǔ wèi yuē: " qīng bù wéi cì kè yě?" dá yuē:" jīn zhě wèi shǐ, yù fǎn mìng běn cháo, xiāng cì zhī shì, gèng bo hòu tú." wèi shè shí, yù qiáng yǐn duō shí, xiàng dí shù rén, wēi zì kuā jīn. zhū rén xiāng wèi yuē:" zhuàng zāi!" nǎi yǐn xiàng yuán lüè suǒ, yī rén yǐn rù hù, zhǐ chuáng lìng zuò. yī rén bié zài shì zhōng chū, wèi yù yuē:" zhōng shān wáng yǒu jiào:' wǒ xī yǒu yǐ xiàng nán, qiě qiǎn xiāng huàn, yù wèn qīng shì. wǎn lái huàn dòng, bù huò xiāng jiàn.' suì cí ér tuì. xū yú tiān xiǎo, zōng jūn zhǔ fàn xù jǐng jùn sī mǎ yáng piào děng, jìng wèn běi cháo shì mǎ duō shǎo, yù chén shì mǎ zhī shèng. xún ér yǔ liáng huà méng qì qì. wèi xún, zōng jiàng zhào fēng yù dìng táo xiàn zi, chú yuán yún sàn qí cháng shì. yǒng ān zhōng, wèi yòu jiāng jūn jǐ shì huáng mén shì láng, jìn jué wèi hóu. suī rèn jū tōng xiǎn, zhì zài qiān tuì, yíng sòng qīn bīn, jiā yú chóu xī. ér zì wú wū zhái, cháng jiǎ lìn jū zhǐ, bù yī lì shí, hán shǔ bù biàn. xiào zhuāng jiā qí qīng jié, shí fù cì yǐ qián bó.
孝庄为御史中尉,悆兼殿中侍御史,监临淮王彧军。时梁遣其豫章王综据徐州, 综密信通彧,云欲归款。众议谓不然,悆遂请行,曰:“综若诚心,与之盟约;如 其诈也,岂惜一人命乎!”时徐州始陷,边方骚扰,综部将成景俊、胡龙牙并总强 兵,内外严固。悆遂单马间出,径趣彭城。未至之间,为综军主程兵润所止。问其 来状。悆曰:“我为临淮王所使。”兵润遣人白龙牙等。综既有诚心,闻悆被执, 语景俊等曰:“我每疑元略规欲叛城,将验虚实,且遣左右为元略使,入魏军中唤 彼一人。其使果至,可令人诈作略身,在一深室,托为患状,呼使户外,令人传语。” 时略始被梁武追还。综又遣腹心人梁话迎悆,密语意状,令善酬答。引悆诣龙牙所。 龙牙语悆曰:“元中山甚欲相见,故令唤卿。”又曰:“安丰、临淮,将少弱卒, 规复此城,容可得乎?”悆曰:“彭城,魏之东鄙,势在必争,可否在天,非人所 测。”龙牙曰:“当如卿言。”复诣景俊住所,停悆外门,久而未入。时夜已久, 有综军主姜桃来与悆言,谓曰:“元法僧魏之微子,拔城归梁,梁主待物有道。” 乃上指曰:“今岁星在斗,吴之分野,君何不归梁国?”悆答曰:“法僧,莒仆之 流,而梁纳之,无乃有愧于季孙也!今月建鹑首,斗牛受破,岁星木也,逆而克之, 吴国败丧不久。且衣锦夜游,有识不许。”言未尽,乃引入见景俊。景俊良久谓曰: “卿不为刺客也?”答曰:“今者为使,欲反命本朝,相刺之事,更卜后图。”为 设食,悆强饮多食,向敌数人,微自夸矜。诸人相谓曰:“壮哉!”乃引向元略所, 一人引入户,指床令坐。一人别在室中出,谓悆曰:“中山王有教:‘我昔有以向 南,且遣相唤,欲问卿事。晚来患动,不获相见。’遂辞而退。须臾天晓,综军主 范勖、景俊司马杨票等,竞问北朝士马多少,悆陈士马之盛。寻而与梁话盟契讫。 未旬,综降诏封悆定陶县子,除员匀散骑常侍。永安中,为右将军、给事黄门侍郎, 进爵为侯。虽任居通显,志在谦退,迎送亲宾,加于畴昔。而自无屋宅,常假赁居 止,布衣粝食,寒暑不变。孝庄嘉其清洁,时复赐以钱帛。
jí dōng xú chéng rén lǚ wén xīn shā cì shǐ yuán dà bīn, nán yǐn liáng rén, zhào yù yǐ shǐ chí jié sàn qí cháng shì ān dōng jiāng jūn wèi liù zhōu dà shǐ, yǔ xíng tái fán zi gǔ tǎo pò zhī. yù yòu gòu zhǎn wén xīn. hái, bài jīn zǐ guāng lù dài fu, jiān shàng shū yòu pú yè dōng nán dào sān xú xíng tái. yǔ dū du hè bá shèng děng jù ěr zhū zhòng yuǎn, jūn bài hái jīng.
及东徐城人吕文欣杀刺史元大宾,南引梁人,诏悆以使持节、散骑常侍、安东 将军为六州大使,与行台樊子鹄讨破之。悆又购斩文欣。还,拜金紫光禄大夫,兼 尚书右仆射、东南道三徐行台。与都督贺拔胜等拒尔硃仲远,军败还京。
tiān píng zhōng, chú liáng zhōu cì shǐ. shí xíng yáng rén zhèng róng yè fǎn, wéi zhōu chéng. chéng jiàng, xíng yè sòng yù yú guān xī.
天平中,除梁州刺史。时荥阳人郑荣业反,围州城。城降,荥业送悆于关西。
zhāng yào, zì jǐng shì, zì yún nán yáng xī è rén yě. shì wèi, lèi qiān bù bīng xiào wèi. yǒng níng sì tǎ dà xīng, jīng yíng wù guǎng. líng tài hòu céng xìng zuò suǒ, fán yǒu gù wèn, yào fū chén zhǐ huà, wú suǒ yí quē, tài hòu shàn zhī. hòu wèi bié jiāng, yǐ jūn gōng fēng cháng píng nán. lì qí dōng jīng zhōu cì shǐ.
张耀,字景世,自云南阳西鄂人也。仕魏,累迁步兵校尉。永宁寺塔大兴,经 营务广。灵太后曾幸作所,凡有顾问,耀敷陈指画,无所遗阙,太后善之。后为别 将,以军功封长平男。历岐、东荆州刺史。
tiān píng chū, qiān yè cǎo chuàng, yòu pú yè gāo lóng zhī lì bù shàng shū yuán shì jùn zòu yuē:" nán jīng gōng diàn, huǐ chè sòng dōu, lián fá jìng hé, shǒu wěi dà zhì, zì fēi xián míng yī rén, zhuān wěi shòu nà, zé kǒng cái mù hào sǔn, yǒu guān jīng gòu. yào qīng zhí sù zhe, yǒu chēng yī shí, chén děng zhé jǔ wèi dà jiàng." zhào cóng zhī. yào qín yú qí shì, xún zhuǎn yíng gòu zuǒ dōu jiāng. xīng hé chū, jiā wèi dà jiàng jūn. gōng diàn chéng, chú dōng xú zhōu cì shǐ. zú yú zhōu, zèng sī kōng gōng, shì yuē yì.
天平初,迁鄴草创,右仆射高隆之、吏部尚书元世俊奏曰:“南京宫殿,毁撤 送都,连筏竟河,首尾大至,自非贤明一人,专委受纳,则恐材木耗损,有关经构。 耀清直素著,有称一时,臣等辄举为大将。”诏从之。耀勤于其事,寻转营构左都 将。兴和初,加卫大将军。宫殿成,除东徐州刺史。卒于州,赠司空公,谥曰懿。
liú dào bīn, wǔ yì guàn jīn rén yě. yǒu qì gàn, yāo dài shí wéi, xū rán shén měi. chū bài jiào shū láng, zhuǎn zhǔ shū, pō wéi xiào wén suǒ zhī. cóng zhēng nán yáng, hái, jiā jī shè jiāng jūn jǐ shì zhōng. dì wèi huáng mén láng xíng luán yuē:" dào bīn shì xíng, biàn yì chái liú yǐ." xuān wǔ jí wèi, qiān yè zhě pú yè. hòu lì héng nóng tài shǒu qí zhōu cì shǐ, suǒ zài yǒu qīng zhēn chēng. zú yú zhōu, shì yuē kāng. dào bīn zài héng nóng, xiū lì xué guǎn, jiàn kǒng zǐ miào táng, tú huà xíng xiàng. qù jùn hòu, gù lì zhuī sī zhī, fù lì dào bīn xíng yú kǒng xiàng zhī xī ér bài yè yān.
刘道斌,武邑灌津人也。有器干,腰带十围,须髯甚美。初拜校书郎,转主书, 颇为孝文所知。从征南阳,还,加积射将军、给事中。帝谓黄门郎邢峦曰:“道斌 是行,便异侪流矣。”宣武即位,迁谒者仆射。后历恆农太守、岐州刺史,所在有 清贞称。卒于州,谥曰康。道斌在恆农,修立学馆,建孔子庙堂,图画形像。去郡 后,故吏追思之,复立道斌形于孔像之西而拜谒焉。
dǒng shào, zì xìng yuǎn, xīn cài tóng yáng rén yě. shǎo hào xué, pō yǒu wén yì. qǐ jiā sì mén bó shì, lèi qiān jiān zhōng shū shè rén, wèi xuān wǔ suǒ shǎng. yù zhōu chéng rén bái zǎo shēng yǐ chéng nán pàn, zhào shào wèi láo, wèi zéi suǒ jìn sòng jiāng dōng. liáng lǐng jūn lǚ sēng zhēn zàn yǔ shào yán, biàn xiāng qì zhòng. liáng wǔ wén zhī, shǐ láo shào yún:" zhōng chén xiào zǐ bù kě wú zhī, jīn dāng tīng qīng hái guó." shào yuē:" lǎo mǔ zài luò, wú fù fāng cùn, jì fèng ēn dài, shí ruò gēng shēng." nǎi yǐn jiàn zhī, wèi yuē:" zhàn zhēng duō nián, rén wù tú tàn, shì yǐ bù chǐ xiān yán, yù yǔ wèi cháo tōng hǎo, qīng yí bèi shēn cǐ yì. ruò yù tōng hǎo, jīn yǐ sù yù hái bǐ, bǐ dāng yǐ hàn zhōng jiàn guī." jí shào hái, suī chén shuō hé jì, cháo tíng bù xǔ. hòu chú luò zhōu cì shǐ. shào hào xíng xiǎo huì, pō dé rén qíng. xiāo bǎo yín fǎn yú cháng ān, shào shàng shū qiú jī zhī, yún:" chén dāng chū xiā bā sān qiān, shēng dàn shǔ zi." xiào míng wèi huáng mén xú gē yuē:" cǐ bā zhēn xiā yě?" gē dá:" cǐ shào zhī zhuàng cí, yún bā rén jìn yǒng, jiàn dí wú suǒ wèi, fēi shí xiā yě." dì dà xiào, chì shào sù xíng. yǐ jù bǎo yín gōng, shǎng xīn cài xiàn nán. ěr zhū tiān guāng wèi guān yòu dà xíng tái, qǐ wèi dà xíng tái cóng shì, jiān lì bù shàng shū. tiān guāng bài, hè bá yuè fù qǐng shào wèi qí kāi fǔ zī yì cān jūn. yuè hòu xié shào yú gāo píng mù mǎ, shào bēi ér fù shī yuē:" zǒu mǎ shān zhī ā, mǎ kě yǐn huáng hé. níng wèi hú guān xià, fù wén chǔ kè gē!" yuè sǐ, zhōu wén dì yì zhòng zhī. jí xiào wǔ xī qiān, chú yù shǐ zhōng chéng, fēi qí hǎo yě. yù yù bù dé zhì, huò xíng xì jiē qú, huò yǔ shào nián yóu jù, bù zì jū chí, pō lèi shī xìng. xiào wǔ bēng, zhōu wén yǔ bǎi guān tuī fèng wén dì, shàng biǎo quàn jìn, lìng lǚ sī lǐ xuē chéng zuò biǎo, qián hòu zài zòu, dì shàng zhí qiān chōng bù xǔ. zhōu wén yuē:" wéi wén néng dòng zhì zūn, wéi dǒng gōng ěr!" nǎi mìng shào wèi dì sān biǎo, cāo bǐ biàn chéng. biǎo zòu, zhōu wén yuē:" kāi jìn rén yì, bù dàng rú cǐ yě?" jí dēng zuò, fāng rèn yòng zhī, ér shào yì lùn cháo tíng, cì sǐ. sūn sì.
董绍,字兴远,新蔡鲖阳人也。少好学,颇有文义。起家四门博士,累迁兼中 书舍人,为宣武所赏。豫州城人白早生以城南叛,诏绍慰劳,为贼锁禁送江东。梁 领军吕僧珍暂与绍言,便相器重。梁武闻之,使劳绍云:“忠臣孝子不可无之,今 当听卿还国。”绍曰:“老母在洛,无复方寸,既奉恩贷,实若更生。”乃引见之, 谓曰:“战争多年,人物涂炭,是以不耻先言,欲与魏朝通好,卿宜备申此意。若 欲通好,今以宿豫还彼,彼当以汉中见归。”及绍还,虽陈说和计,朝廷不许。后 除洛州刺史。绍好行小惠,颇得人情。萧宝夤反于长安,绍上书求击之,云:“臣 当出瞎巴三千,生啖蜀子。”孝明谓黄门徐纥曰:“此巴真瞎也?”纥答:“此绍 之壮辞,云巴人劲勇,见敌无所畏,非实瞎也。”帝大笑,敕绍速行。以拒宝夤功, 赏新蔡县男。尔硃天光为关右大行台,启为大行台从事,兼吏部尚书。天光败,贺 拔岳复请绍为其开府谘议参军。岳后携绍于高平牧马,绍悲而赋诗曰:“走马山之 阿,马渴饮黄河。宁谓胡关下,复闻楚客歌!”岳死,周文帝亦重之。及孝武西迁, 除御史中丞,非其好也。郁郁不得志,或行戏街衢,或与少年游聚,不自拘持,颇 类失性。孝武崩,周文与百官推奉文帝,上表劝进,令吕思礼、薛憕作表,前后再 奏,帝尚执谦冲不许。周文曰:“为文能动至尊,唯董公耳!”乃命绍为第三表, 操笔便成。表奏,周文曰:“开进人意,不当如此也?”及登祚,方任用之,而绍 议论朝廷,赐死。孙嗣。
féng yuán xìng, zì zi shèng, dōng wèi jùn féi xiāng rén yě. shǎo yǒu cāo shàng. jǔ xiù cái, zhōng wèi wáng xiǎn zhào wèi jiǎn jiào yù shǐ, qiān diàn zhōng yù shǐ. sī tú jiāng yáng wáng jì zhào wèi jì shì cān jūn, suì wèi yuán chā suǒ zhī. chā zhí cháo zhèng, yǐn wèi shàng shū diàn zhōng láng, lǐng zhōng shū shè rén, réng yù shǐ, yù wén shí shì. bēi shēn kè jǐ, rén wú hèn yān. jiā sù pín yuē, shí kè héng shù shí rén, tóng qí jī bǎo, shí rén tàn shàng zhī. tài bǎo cuī guāng lín hōng, jiàn yuán xìng wèi shì dú, shàng shū jiǎ sī bó wèi shì jiǎng, shòu xiào míng dù shì chūn qiū. yuán xìng cháng wèi tī jù, rú zhě róng zhī. chā jì cì sǐ, yuán xìng yì bèi fèi. nǎi wèi fú píng shī yǐ zì yù yuē:" yǒu cǎo shēng bì chí, wú gēn shuǐ shàng dàng, cuì ruò è fēng bō, wēi wēi kǔ jīng làng." pǔ tài chū, wèi guāng lù dài fu, lǐng zhōng shū shè rén. tài chāng chū, zú yú jiā, zèng qí zhōu cì shǐ. yuán xìng shì hán, yīn yuán chā zhī shì, tuō qí jiāo dào, xiāng yòng wèi zhōu zhǔ bù, lùn zhě yǐ wéi fēi lún.
冯元兴,字子盛,东魏郡肥乡人也。少有操尚。举秀才,中尉王显召为检校御 史,迁殿中御史。司徒江阳王继召为记室参军,遂为元叉所知。叉执朝政,引为尚 书殿中郎,领中书舍人,仍御史,预闻时事。卑身克己,人无恨焉。家素贫约,食 客恆数十人,同其饥饱,时人叹尚之。太保崔光临薨,荐元兴为侍读,尚书贾思伯 为侍讲,授孝明《杜氏春秋》。元兴常为擿句,儒者荣之。叉既赐死,元兴亦被废。 乃为《浮萍诗》以自喻曰:“有草生碧池,无根水上荡,脆弱恶风波,危微苦惊浪。” 普泰初,为光禄大夫,领中书舍人。太昌初,卒于家,赠齐州刺史。元兴世寒,因 元叉之势,托其交道,相用为州主簿,论者以为非伦。
shí yǒu jì jùn cáo áng, yǒu xué shí, jǔ xiù cái. yǒng ān zhōng, chú tài xué bó shì, jiān shàng shū láng. cháng tú bù shàng shěng, yǐ shì qīng pín, hū yù dào, dà shī líng jiān, shí rén bǐ qí jiǎo zhà.
时有济郡曹昂,有学识,举秀才。永安中,除太学博士,兼尚书郎。常徒步上 省,以示清贫,忽遇盗,大失绫缣,时人鄙其矫诈。
lùn yuē: sūn shào guān zuǒ zhī shì, yòu néng zhǐ lùn shí wù. zhāng pǔ huì míng dá diǎn gù, qiáng zhí cóng guān, kǎn rán bù náo, qí yǒu wáng chén zhī fēng yǐ. chéng yān fàn shào liú táo fú lù yù zhāng yào liú dào bīn dǒng shào féng yuán xìng děng, shēn zāo jì huì, jù dé xiào qí suǒ néng, gǒu yuē fēi cái, yì hé néng zhì yú cǐ yě.
论曰:孙绍关左之士,又能指论时务。张普惠明达典故,强直从官,侃然不挠, 其有王臣之风矣。成淹、范绍、刘桃符、鹿悆、张耀、刘道斌、董绍、冯元兴等, 身遭际会,俱得效其所能,苟曰非才,亦何能致于此也。