wáng pí sūn zhǎng shù wáng sī zhèng wèi chí jiǒng dì gāng gāng zi yùn wáng guǐ lè yùn
王羆孫長述 王思政 尉遲迥弟綱 綱子運 王軌樂運
wáng pí, zì xióng pí, jīng zhào bà chéng rén, hàn hé nán yǐn zūn zhī hòu, shì wèi zhōu jùn zhe xìng. pí zhì zhí mù qiáng, chù wù píng dāng, zhōu lǘ jìng dàn zhī. wèi tài hé zhōng, chú diàn zhōng jiāng jūn, shāo qiān yōng zhōu bié jià, qīng lián jí è, lì jīng gōng shì. cì shǐ cuī liàng yǒu zhī rén zhī jiàn, jiàn pí yǎ xiàng qīn yì. liàng hòu zhuǎn dìng zhōu, qǐ pí wèi zhǎng shǐ. zhí zhèng zhě kǒng pí bù chēng, bù xǔ. jí liáng rén kòu xiá shí, liàng wèi dū du nán tǎo, fù qǐ pí wèi zhǎng shǐ, dài ruì jūn. cháo tíng yǐ liàng pín jǔ pí, gù dāng kě yòng. jí kè xiá shí, pí gōng jū duō. xiān shì nán qí dōng yì dī qiāng fǎn pàn, nǎi bài pí guān jūn jiāng jūn, zhèn liáng zhōu, tǎo píng zhū zéi. hái, shòu xī hé nèi shǐ, cí bù bài. shí rén wèi yuē xī hé dà bāng, fèng lù yōu hòu, hé wèi zhì cí? pí yuē: jīng luò cái mù, jǐn chū xī hé, cháo guì yíng dì zhái zhě, jiē yǒu qiú jiǎ. rú qí sī bàn, zé lì suǒ bù kān, ruò kē fā rén jiān, yòu wéi fàn xiàn fǎ. yǐ cǐ zhì cí ěr.
王羆,字熊羆,京兆霸城人,漢河南尹遵之後,世為州郡著姓。羆質直木強, 處物平當,州閭敬憚之。魏太和中,除殿中將軍,稍遷雍州別駕,清廉疾惡,勵精 公事。刺史崔亮有知人之鑑,見羆雅相欽挹。亮後轉定州,啟羆為長史。執政者恐 羆不稱,不許。及梁人寇硤石,亮為都督南討,復啟羆為長史,帶銳軍。朝廷以亮 頻舉羆,故當可用。及克硤石,羆功居多。先是南岐、東益氐羌反叛,乃拜羆冠軍 將軍,鎮梁州,討平諸賊。還,授西河內史,辭不拜。時人謂曰;』西河大邦,奉 祿優厚,何為致辭?」羆曰:「京洛材木,盡出西河,朝貴營第宅者,皆有求假。 如其私辦,則力所不堪,若科發人間,又違犯憲法。以此致辭耳。」
hòu yǐ jūn gōng fēng dìng yáng zi, chú jīng zhōu cì shǐ. liáng fù qiǎn cáo yì zōng wéi jīng zhōu, yàn shuǐ guàn chéng, bù méi zhě shù bǎn. shí jì nèi wài duō yú, wèi huáng jiù yuán, nǎi yí pí tiě quàn, yún chéng quán dāng shòu běn zhōu cì shǐ. chéng zhōng liáng jǐn, pí nǎi zhǔ zhōu yǔ jiāng shì jūn fēn shí zhī. měi chū zhàn, cháng bù huàn jiǎ zhòu, dà hū gào tiān yuē: jīng zhōu chéng, xiào wén huáng dì suǒ zhì. tiān ruò bù yòu guó jiā, shǐ jiàn zhōng wáng pí é bù ěr, wáng pí xū pò zéi. lǚ jīng zhàn zhèn, yì bù bèi shāng. mí lì sān nián, yì zōng fāng tuì. jìn fēng bà chéng xiàn gōng. yuán hào rù luò, yǐ pí wèi zuǒ jūn dà dū dū. hào bài, zhuāng dì yǐ pí shòu hào guān, gù bù dé běn zhōu, gèng chú qí zhōu cì shǐ.
後以軍功封定陽子,除荊州刺史。梁復遣曹義宗圍荊州,堰水灌城,不沒者數 版。時既內外多虞,未遑救援,乃遺羆鐵券,雲城全當授本州刺史。城中糧盡,羆 乃煮粥與將士均分食之。每出戰,常不擐甲冑,大呼告天曰:「荊州城,孝文皇帝 所置。天若不佑國家,使箭中王羆額;不爾,王羆須破賊。」屢經戰陣,亦不被傷。 彌歷三年,義宗方退。進封霸城縣公。元顥入洛,以羆為左軍大都督。顥敗,莊帝 以羆受顥官,故不得本州,更除岐州刺史。
shí nán qín shù pàn, yǐ pí xíng nán qín zhōu shì. pí zhì zhōu, zhào qí kuí shuài wèi fù xīn, jī bǔ fǎn zhě lüè jǐn. nǎi wèi kuí shuài děng yuē: rǔ dǎng jiē sǐ jǐn, hé yòng huó wèi! nǎi yǐ cì zhǎn zhī. zì shì nán qín wú fù fǎn zhě. yòu zhào pí xíng qín zhōu shì. xún qiān jīng zhōu cì shǐ. wèi jí zhī bù, shǔ zhōu wén dì zhēng bīng wèi qín wáng zhī jǔ, pí qǐng qián qū xiào mìng, suì wèi dà dū dū, zhèn huá zhōu. xiào wǔ xī qiān, jìn chē qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī, bié fēng wàn nián xiàn bó, nǎi chú huá zhōu cì shǐ. qí shén wǔ lǜ jūn jìn tóng guān, rén huái wēi jù, pí quàn mài jiāo shì, zhòng xīn nǎi ān. shén wǔ tuì, bài biāo qí dà jiāng jūn, jiā shì zhōng kāi fǔ. cháng xiū zhōu chéng wèi bì, tī zài chéng wài. shén wǔ qiǎn hán guǐ sī mǎ zi rú cóng hé dōng xiāo jì xí pí, pí bù jué. bǐ xiǎo, guǐ zhòng yǐ chéng tī rù chéng. pí shàng wò wèi qǐ, wén gé wài xiōng xiōng yǒu shēng, biàn tǎn shēn lù jì tú xiǎn, chí yī bái bàng, dà hū ér chū, wèi yuē: lǎo pí dāng dào wò, háo zi nà de guò! dí jiàn, jīng tuì. zhú zhì dōng mén, zuǒ yòu shāo jí, hé zhàn pò zhī. guǐ suì tóu chéng dùn zǒu. wén dì wén ér zhuàng zhī. shí guān zhōng dà jī, zhēng shuì rén jiān gǔ shí, yǐ gōng jūn fèi. huò yǐn nì zhě, lìng dì xiāng gào, duō bèi péng chuí, yǐ shì rén yǒu táo sàn. wéi pí xìn zhe yú rén, mò yǒu yǐn zhě, dé sù bù shǎo zhū zhōu, ér wú yuàn dú. shā yuàn zhī yì, shén wǔ shì mǎ shén shèng. wén dì yǐ huá zhōu chōng yào, qiǎn shǐ láo pí, lìng jiā shǒu bèi. jí shén wǔ zhì chéng xià, wèi pí yuē hé bù zǎo jiàng? pí nǎi dà hū yuē: cǐ chéng shì wáng pí jiā, sǐ shēng zài cǐ, yù sǐ zhě lái! shén wǔ bù gǎn gōng.
時南秦數叛,以羆行南秦州事。羆至州,召其魁帥為腹心,擊捕反者略盡。乃 謂魁帥等曰:「汝黨皆死盡,何用活為!」乃以次斬之。自是南秦無復反者。又詔 羆行秦州事。尋遷涇州刺史。未及之部,屬周文帝徵兵為勤王之舉,羆請前驅效命, 遂為大都督,鎮華州。孝武西遷,進車騎大將軍、儀同三司,別封萬年縣伯,乃除 華州刺史。齊神武率軍進潼關,人懷危懼,羆勸勱交士,眾心乃安。神武退,拜驃 騎大將軍,加侍中、開府。嘗修州城未畢,梯在城外。神武遣韓軌、司馬子如從河 東宵濟襲羆,羆不覺。比曉,軌眾已乘梯入城。羆尚臥未起,聞閣外洶洶有聲,便 袒身露髻徒跣,持一白棒,大呼而出,謂曰:「老羆當道臥,貉子那得過!」敵見, 驚退。逐至東門,左右稍集,合戰破之。軌遂投城遁走。文帝聞而壯之。時關中大 飢,徵稅人間穀食,以供軍費。或隱匿者,令遞相告,多被篣捶,以是人有逃散。 唯羆信著於人,莫有隱者,得粟不少諸州,而無怨讟。沙苑之役,神武士馬甚盛。 文帝以華州衝要,遣使勞羆,令加守備。及神武至城下,謂羆曰;「何不早降?」 羆乃大呼曰:「此城是王羆家,死生在此,欲死者來!」神武不敢攻。
hòu yí zhèn hé dōng, yǐ qián hòu gōng jìn jué fú fēng jùn gōng. hé qiáo zhī zhàn, wáng shī bù lì, zhào qīng què jù zhǎng ān chéng, suǒ zài mò yǒu gù zhì. pí nǎi dà kāi zhōu mén, zhào chéng zhōng zhàn shì wèi yuē: rú wén tiān zǐ bài jī, bù zhī jí xiōng, zhū rén xiāng jīng, xián yǒu yì wàng. wáng pí shòu wěi yú cǐ, yǐ sǐ bào ēn. zhū rén ruò yǒu yì tú, kě lái jiàn shā. bì kǒng chéng xiàn méi zhě, yì rèn chū chéng. rú yǒu zhōng chéng, néng yǔ wáng pí tóng xīn, kě gòng gù shǒu. jūn rén jiàn qí chéng xìn, jiē wú yì xīn. jí jūn hái, zhēng bài yōng zhōu cì shǐ. shì rú rú dù hé nán kòu, hòu qí yǐ zhì bīn zhōu. cháo tíng lǜ qí shēn rù, nǎi zhēng fā shì mǎ, tún shǒu jīng chéng, qiàn zhū jiē xiàng, yǐ bèi qīn yì. yòu pú shè zhōu huì dá zhào pí yì zhī. pí bù yīng mìng, wò ér bù qǐ, wèi qí shǐ yuē: ruò rú rú zhì wèi běi zhě, wáng pí lǜ xiāng lǐ zì pò zhī, bù fán guó jiā bīng. hé wèi tiān zǐ chéng zhōng, suì zuò rú cǐ jīng dòng! yóu zhōu jiā xiǎo ér kuāng qiè zhì cǐ. pí qīng wǔ quán guì, shǒu zhèng bù huí, jiē cǐ lèi yě. wèi jǐ, hái zhèn hé dōng.
後移鎮河東,以前後功進爵扶風郡公。河橋之戰,王師不利,趙青雀據長安城, 所在莫有固志。羆乃大開州門,召城中戰士謂曰:「如聞天子敗績,不知吉凶,諸 人相驚,咸有異望。王羆受委於此,以死報恩。諸人若有異圖,可來見殺。必恐城 陷沒者,亦任出城。如有忠誠,能與王羆同心,可共固守。」軍人見其誠信,皆無 異心。及軍還,征拜雍州刺史。是蠕蠕度河南寇,候騎已至豳州。朝廷慮其深入, 乃徵發士馬,屯守京城,塹諸街巷,以備侵軼。右僕射周惠達召羆議之。羆不應命, 臥而不起,謂其使曰:「若蠕蠕至渭北者,王羆率鄉里自破之,不煩國家兵。何為 天子城中,遂作如此驚動!由周家小兒恇怯致此。」羆輕侮權貴,守正不回,皆此 類也。未幾,還鎮河東。
pí xìng jiǎn lǜ, bù shì biān fú. cháng yǒu tái shǐ zhì, pí wèi shè shí, shǐ nǎi liè qù báo bǐng yuán. pí yuē: gēng zhǒng shōu huò, qí gōng yǐ shēn, chōng cuàn zào chéng, yòng lì bù shǎo, ěr zhī xuǎn zé, dāng shì wèi jī.. mìng zuǒ yòu chè qù zhī. shǐ zhě è rán dà cán. yòu kè yǔ pí shí guā, kè xuē guā pí, qīn ròu shāo hòu, pí yì xián zhī. jí guā pí luò dì, nǎi yǐn shǒu jiù dì qǔ ér shí zhī. kè shén kuì sè. xìng yòu yán jí, cháng yǒu lì xié sī chén shì zhě, pí bù xiá mìng chuí pū, nǎi shǒu zì qǔ xuē lǚ, chí yǐ jī zhī. měi zhì xiǎng huì, zì chèng liàng jiǔ ròu, fēn gěi jiāng shì. shí rén shàng qí jūn píng, chī qí bǐ suì. pí jǔ dòng lǜ qíng, bù wèi qiǎo zhà, fán suǒ jīng chù, suī wú dāng shí gōng jī, xián qù nǎi jiàn sī. zú yú guān, zèng tài wèi dū du xiāng jì děng shí zhōu cì shǐ, shì yuē zhōng.
羆性儉率,不事邊幅。嘗有台使至,羆為設食,使乃裂去薄餅緣。羆曰:「耕 種收穫,其功已深,舂爨造成,用力不少,爾之選擇,當是未飢。。」命左右撤去 之。使者愕然大慚。又客與羆食瓜,客削瓜皮,侵肉稍厚,羆意嫌之。及瓜皮落地, 乃引手就地取而食之。客甚愧色。性又嚴急,嘗有吏挾私陳事者,羆不暇命捶撲, 乃手自取鞾履,持以擊之。每至享會,自秤量酒肉,分給將士。時人尚其均平,嗤 其鄙碎。羆舉動率情,不為巧詐,凡所經處,雖無當時功跡,咸去乃見思。卒於官, 贈太尉、都督、相冀等十州刺史,諡曰忠。
pí ān yú pín sù, bù yíng shēng yè, hòu suī guì xiǎn, xiāng lǐ jiù zhái, bù gǎi héng mén, shēn sǐ zhī rì, jiā shén pín qìng, dāng shí fú qí qīng jié.
羆安於貧素,不營生業,後雖貴顯,鄉里舊宅,不改衡門,身死之日,家甚貧 罄,當時伏其清潔。
zi qìng yuǎn, ruò guàn yǐ gōng chén zǐ bài zhí gé jiāng jūn, xiān pí zú. sūn shù.
子慶遠,弱冠以功臣子拜直閣將軍,先羆卒。孫述。
shù zì zhǎng shù. shǎo gū wèi zǔ pí suǒ yǎng. cōng mǐn yǒu shí dù. nián bā suì, zhōu wén dì jiàn ér qí zhī yuē: wáng gōng yǒu cǐ sūn, zú wèi bù xiǔ. jiě hè yuán wài sàn qí shì láng, fēng zhǎng ān xiàn bó. pí hōng, jū sàng guò lǐ, yǒu zhào bāo zhī. miǎn sàng, xí fēng fú fēng jùn gōng. chú zhōng shū shè rén, xiū qǐ jū zhù, gǎi fēng lóng mén jùn gōng. zhōu shòu chán, bài bīn bù xià dài fū. lèi qiān guǎng zhōu cì shǐ, shén yǒu wēi huì. cháo yì jiā zhī, jiù bài dà jiāng jūn. hòu lì xiāng rén èr zhōu zǒng guǎn, bìng yǒu néng míng. suí wén dì wèi chéng xiàng, shòu xìn zhōu zǒng guǎn, wèi shàng dà jiāng jūn. wáng qiān zuò luàn, qiǎn shǐ zhì shū yú zhǎng shù. yīn zhí qí shǐ, shàng shū, yòu chén qǔ qiān cè. shàng dà yuè, qián hòu cì jīn wǔ bǎi liǎng, shòu xíng jūn zǒng guǎn, tǎo qiān. yǐ gōng jìn wèi zhù guó. kāi huáng chū, xiàn píng chén jì, xiū yíng zhàn jiàn, wèi shàng liú zhī shī. shàng shàn qí néng, pín jiā shǎng láo. hòu shù suì, yǐ xíng jūn zǒng guǎn jī nán níng, wèi zhì ér zú. shàng shén shāng xī zhī. zèng shàng zhù guó jì zhōu cì shǐ, shì yuē zhuāng.
述字長述。少孤為祖羆所養。聰敏有識度。年八歲,周文帝見而奇之曰:「王 公有此孫,足為不朽。」解褐員外散騎侍郎,封長安縣伯。羆薨,居喪過禮,有詔 褒之。免喪,襲封扶風郡公。除中書舍人,修起居注,改封龍門郡公。周受禪,拜 賓部下大夫。累遷廣州刺史,甚有威惠。朝議嘉之,就拜大將軍。後歷襄、仁二州 總管,並有能名。隋文帝為丞相,授信州總管,位上大將軍。王謙作亂,遣使致書 於長述。因執其使,上書,又陳取謙策。上大悅,前後賜金五百兩,授行軍總管, 討謙。以功進位柱國。開皇初,獻平陳計,修營戰艦,為上流之師。上善其能,頻 加賞勞。後數歲,以行軍總管擊南寧,未至而卒。上甚傷惜之。贈上柱國、冀州刺 史,諡曰莊。
zi mó sì. mó dì guǐ, dà yè mò jùn shǒu. shǎo zǐ wén kǎi, qǐ bù láng.
子謨嗣。謨弟軌,大業末郡守。少子文楷,起部郎。
wáng sī zhèng, tài yuán qí rén, hàn sī tú yǔn zhī hòu yě. zì wèi tài wèi líng zhū hòu, guān miǎn suì jué. fù yòu, zhōu zhǔ bù. sī zhèng róng mào kuí wú, yǒu chóu cè, jiě hè yuán wài sàn qí shì láng. shǔ mò qí chǒu nú sù qín míng dá děng rǎo luàn guān yòu, běi hǎi wáng hào tǎo zhī, wén sī zhèng zhuàng jiàn, qǐ yǔ suí jūn, suǒ yǒu móu yì, bìng yǔ cān xiáng. shí xiào wǔ zài fān, sù wén qí míng, nǎi yǐn wèi bīn kè, yù zhī shén hòu. jí dēng dà wèi, wěi yǐ xīn lǚ. yù dìng cè gōng, fēng qí xiàn hóu, wèi wǔ wèi jiāng jūn. é ér qí shén wǔ qián yǒu yì tú, dì yǐ sī zhèng kě rèn dà shì, bài shǐ chí jié zhōng jūn dà jiāng jūn dà dū dū, zǒng sù wèi bīng. sī zhèng nǎi yán yú dì yuē: luò yáng sì miàn shòu dí, fēi yòng wǔ zhī dì. guān zhōng yǒu xiáo hán zhī gù, qiě shì mǎ jīng qiáng. yǔ wén xià zhōu jiū hé tóng méng, yuàn lì gōng xiào ruò wén chē jià xī xìng, bì dāng bēn zǒu fèng yíng. jí tiān fǔ zhī zī, yīn yǐ chéng zhī yè, èr nián xiū fù jiù jīng, hé lǜ bù kè. dì shēn rán zhī. jí shén wǔ bīng zhì hé běi, dì nǎi xī qiān. jìn jué tài yuán jùn gōng, bài guāng lù qīng bīng zhōu cì shǐ, jiā sàn qí cháng shì dà dū dū.
王思政,太原祁人,漢司徒允之後也。自魏太尉凌誅後,冠冕遂絕。父佑,州 主簿。思政容貌魁梧,有籌策,解褐員外散騎侍郎。屬万俟丑奴、宿勤明達等擾亂 關右,北海王顥討之,聞思政壯健,啟與隨軍,所有謀議,並與參詳。時孝武在籓, 素聞其名,乃引為賓客,遇之甚厚。及登大位,委以心膂。預定策功,封祁縣侯, 為武衛將軍。俄而齊神武潛有異圖,帝以思政可任大事,拜使持節、中軍大將軍、 大都督,總宿衛兵。思政乃言於帝曰:「洛陽四面受敵,非用武之地。關中有崤函 之固,且士馬精強。宇文夏州糾合同盟,願立功效若聞車駕西幸,必當奔走奉迎。 藉天府之資,因已成之業,二年修復舊京,何慮不克。」帝深然之。及神武兵至河 北,帝乃西遷。進爵太原郡公,拜光祿卿、并州刺史,加散騎常侍、大都督。
dà tǒng zhī hòu, sī zhèng suī bèi rèn wěi, zì yǐ fēi xiāng fǔ zhī jiù, měi bù zì ān. zhōu wén dì céng zài tóng zhōu, yǔ qún gōng yàn jí, chū jǐn jì jí zá líng juàn shù qiān duàn, lìng zhū jiāng chū pú qǔ zhī. wù jǐn, zhōu wén yòu jiě suǒ fú jīn dài, lìng zhū rén biàn zhì, yuē: xiān dé lú zhě jí yǔ zhī. qún gōng zhì jiāng biàn, mò yǒu de zhě. cì zhì sī zhèng, nǎi liǎn róng guì ér shì yuē: wáng sī zhèng jī lǚ guī cháo, méng zǎi xiàng guó shì zhī yù, fāng yuàn jǐn xīn xiào mìng, shàng bào zhī yǐ. ruò cǐ chéng yǒu shí, lìng zǎi xiàng cì zhī zhě, yuàn zhì jí wèi lú ruò nèi huái bù jǐn, shén líng yì dāng míng zhī, shǐ bù zuò yě, biàn dāng shā shēn yǐ xiè suǒ fèng. cí qì kāng kǎi, yī zuò jǐn jīng. jí bá suǒ pèi dāo, héng yú xī shàng, lǎn chū pú, fǔ bì zhì zhī. bǐ zhōu wén zhǐ zhī, yǐ zhì wèi lú yǐ. xú nǎi bài ér shòu dài. zì cǐ cháo jì gēng shēn.
大統之後,思政雖被任委,自以非相府之舊,每不自安。周文帝曾在同州,與 群公宴集,出錦罽及雜綾絹數千段,令諸將摴蒲取之。物盡,周文又解所服金帶, 令諸人遍擲,曰:「先得盧者即與之。」群公擲將遍,莫有得者。次至思政,乃斂 容跪而誓曰:「王思政羈旅歸朝,蒙宰相國士之遇,方願盡心效命,上報知已。若 此誠有實,令宰相賜知者,願擲即為盧;若內懷不盡,神靈亦當明之,使不作也, 便當殺身以謝所奉。」辭氣慷慨,一座盡驚。即拔所佩刀,橫於膝上,攬摴蒲,拊 髀擲之。比周文止之,已擲為盧矣。徐乃拜而受帶。自此朝寄更深。
jí hé qiáo zhī zhàn, sī zhèng xià mǎ, yòng zhǎng shuò zuǒ yòu héng jī, yī jī bó shù rén. shí xiàn zhèn jì shēn, cóng zhě sǐ jǐn, sī zhèng bèi zhòng chuàng mèn jué. huì rì mù, dí yì shōu jūn. sī zhèng jiǔ jīng jūn lǚ, zhàn wéi zhe pò yī bì jiǎ, dí rén yí fēi jiāng shuài, gù dé miǎn. yǒu zhàng xià dū léi wǔ ān yú zhàn chù kū qiú sī zhèng, huì yǐ sū, suì xiāng de. nǎi gē yī guǒ chuàng, fú sī zhèng shàng mǎ, yè jiǔ fāng dé hái jūn. réng zhèn hóng nóng, chú shì zhōng dōng dào héng tái. sī zhèng yǐ yù bì dì xiǎn yào, qǐng zhú chéng. jí zì yíng dù, yí zhèn zhī. guǎn fén jìn bìng sān zhōu zhū jūn shì bīng zhōu cì shǐ xíng tái rú gù, réng zhèn yù bì. bā nián, dōng wèi fù lái kòu, zú bù néng kè. yǐ quán chéng gōng, shòu biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
及河橋之戰,思政下馬,用長槊左右橫擊,一擊踣數人。時陷陣既深,從者死 盡,思政被重創悶絕。會日暮,敵亦收軍。思政久經軍旅,戰唯著破衣弊甲,敵人 疑非將帥,故得免。有帳下督雷五安於戰處哭求思政,會已蘇,遂相得。乃割衣裹 創,扶思政上馬,夜久方得還軍。仍鎮弘農,除侍中、東道行台。思政以玉壁地險 要,請築城。即自營度,移鎮之。管汾晉並三州諸軍事、并州刺史、行台如故,仍 鎮玉壁。八年,東魏復來寇,卒不能克。以全城功,授驃騎大將軍、開府儀同三司。
gāo zhòng mì yǐ běi yù zhōu lái fù, zhōu wén qīn jiē yuán zhī, nǎi yì zhào sī zhèng, jiāng zhèn chéng gāo. wèi zhì ér bān shī, fù mìng sī zhèng zhèn hóng nóng. sī zhèng rù hóng nóng, lìng kāi chéng mén, jiě yī ér wò, wèi miǎn jiāng shì, shì bù zú wèi. shù rì hòu, dōng wèi jiāng liú fēng shēng lǜ shù qiān qí zhì chéng xià, dàn zhī, bù gǎn jìn, nǎi yǐn jūn hái. yú shì xiū chéng guō, qǐ lóu lǔ, yíng tián nóng, jī chú mò, fán kě yǐ shǒu yù zhě jiē jù yān. hóng nóng zhī yǒu bèi, zì sī zhèng shǐ yě.
高仲密以北豫州來附,周文親接援之,乃驛召思政,將鎮成皋。未至而班師, 復命思政鎮弘農。思政入弘農,令開城門,解衣而臥,慰勉將士,示不足畏。數日 後,東魏將劉豐生率數千騎至城下,憚之,不敢進,乃引軍還。於是修城郭,起樓 櫓,營田農,積芻秣,凡可以守御者皆具焉。弘農之有備,自思政始也。
shí èr nián, jiā tè jìn, jiān shàng shū zuǒ pú shè xíng tái dū du jīng zhōu cì shǐ. jìng nèi bēi shī, chéng qiàn duō huài. sī zhèng nǎi mìng dū du lìn xiǎo huān dū gōng jiàng shàn xiū zhī. jué dé huáng jīn sān shí jīn, yè zhōng mì sòng. zhì dàn, sī zhèng zhào zuǒ shǐ, yǐ jīn shì zhī yuē: rén chén bù yí yǒu sī. xī fēng jīn sòng shàng. zhōu wén jiā zhī, cì qián èr shí wàn. sī zhèng zhī qù yù bì yě, zhōu wén mìng jǔ dài rén, sī zhèng nǎi jìn suǒ bù dū du wéi xiào kuān. qí hòu dōng wèi lái kòu, xiào kuān zú néng quán chéng, shí lùn chēng qí zhī rén.
十二年,加特進,兼尚書左僕射、行台、都督、荊州刺史。境內卑濕,城塹多 壞。思政乃命都督藺小歡督工匠繕修之。掘得黃金三十斤,夜中密送。至旦,思政 召佐史,以金示之曰:「人臣不宜有私。」悉封金送上。周文嘉之,賜錢二十萬。 思政之去玉壁也,周文命舉代人,思政乃進所部都督韋孝寬。其後東魏來寇,孝寬 卒能全城,時論稱其知人。
shí sān nián, hóu jǐng pàn dōng wèi, qǐng yuán qǐ shī. dāng shí wèi jí yīng jiē. sī zhèng yǐ wèi ruò bù yīn jī jìn qǔ, hòu huǐ wú jí, jí lǜ jīng zhōu bù qí wàn yú, cóng lǔ guān xiàng yáng dí. zhōu wén wén sī zhèng yǐ fā, nǎi qiǎn tài wèi lǐ bì fù yǐng chuān. dōng wèi jiāng gāo yuè děng wén dà jūn zhì, shōu jūn ér dùn. sī zhèng rù shǒu yǐng chuān. jǐng yǐn bīng xiàng yù zhōu, wài chēng lüè dì, nǎi mì qiǎn sòng kuǎn yú liáng. xiān shì, zhōu wén qiǎn shuài dū du hè lán yuàn dé zhù jǐng gǎn yù, jǐng jì yǒu yì tú, yīn hòu fǔ yuàn dé děng, jì wèi jǐ yòng. sī zhèng zhī jǐng guǐ zhà, nǎi mì zhuī yuàn dé. sī zhèng fēn bù zhū jūn, jù jǐng qī zhōu shí èr zhèn. zhōu wén nǎi yǐ suǒ shòu jǐng shǐ chí jié tài fù dà jiāng jūn, jiān shàng shū lìng hé nán dà xíng tái hé nán zhū jūn shì, huí shòu sī zhèng, sī zhèng bìng ràng bù shòu. pín shǐ dūn yù, wéi shòu hé nán zhū jūn shì.
十三年,侯景叛東魏,請援乞師。當時未即應接。思政以為若不因機進取,後 悔無及,即率荊州步騎萬餘,從魯關向陽翟。周文聞思政已發,乃遣太尉李弼赴潁 川。東魏將高岳等聞大軍至,收軍而遁。思政入守潁川。景引兵向豫州,外稱略地, 乃密遣送款於梁。先是,周文遣帥都督賀蘭願德助景扞御,景既有異圖,因厚撫願 德等,冀為己用。思政知景詭詐,乃密追願德。思政分布諸軍,據景七州十二鎮。 周文乃以所授景使持節、太傅、大將軍,兼尚書令、河南大行台、河南諸軍事,回 授思政,思政並讓不受。頻使敦喻,唯受河南諸軍事。
shí sì nián, bài dà jiāng jūn. jiǔ yuè, dōng wèi tài wèi gāo yuè xíng tái mù róng shào zōng yí tóng liú fēng shēng děng lǜ bù qí shí wàn lái gōng yǐng chuān, shā shāng shén zhòng. yuè yòu zhú tǔ shān yǐ lín chéng zhōng, fēi tī huǒ chē, jǐn gōng jī zhī fǎ. sī zhèng yì zuò huǒ, yīn xùn fēng biàn tóu zhī tǔ shān. yòu shè yǐ huǒ jiàn, shāo qí gōng jù. réng mù yǒng shì, zhuì ér chū zhàn, jù qí liǎng tǔ shān, zhì lóu dié yǐ zhù fáng shǒu. qí wén xiāng gèng yì bīng, yàn wěi shuǐ yǐ guàn chéng. shí suī yǒu guài shòu, měi chōng huài qí yàn. rán chéng bèi guàn yǐ jiǔ, duō yì bēng tuí. yuè xī zhòng kǔ gōng. sī zhèng shēn dāng shǐ shí, yǔ shì zú tóng láo kǔ. yuè nǎi gèng xiū yàn, zuò tiě lóng zá shòu, yòng yàn shuǐ shén. yàn chéng, shuǐ dà zhì. chéng zhōng quán yǒng yì, xuán fǔ ér chuī, liáng lì jù jié. mù róng shào zōng liú fēng shēng jí qí jiāng mù róng yǒng zhēn yì yǐ wèi xián, gòng chéng lóu chuán yǐ wàng chéng nèi, lìng shàn shè rén fǔ shè chéng zhōng. é ér dà fēng bào qǐ, chuán nǎi piāo zhì chéng xià. chéng shàng rén yǐ zhǎng gōu qiān chuán, gōng nǔ luàn fā. shào zōng qiè jí, tòu shuǐ ér sǐ. fēng shēng fú xiàng tǔ shān, fù zhōng shǐ ér bì. qín yǒng zhēn, bìng huò chuán zhōng qì xiè. sī zhèng wèi yǒng zhēn yuē: pū zhī pò wáng, zài yú guǐ lòu. chéng zhī shā qīng wú yì, rán rén chén zhī jié, shǒu zhī yǐ sǐ. nǎi liú tì zhǎn zhī. bìng shōu shào zōng děng shī, yǐ lǐ mái yì.
十四年,拜大將軍。九月,東魏太尉高岳、行台慕容紹宗、儀同劉豐生等率步 騎十萬來攻潁川,殺傷甚眾。岳又築土山以臨城中,飛梯火車,盡攻擊之法。思政 亦作火,因迅風便投之土山。又射以火箭,燒其攻具。仍募勇士,縋而出戰,據其 兩土山,置樓堞以助防守。齊文襄更益兵,堰洧水以灌城。時雖有怪獸,每沖壞其 堰。然城被灌已久,多亦崩頹。岳悉眾苦攻。思政身當矢石,與士卒同勞苦。岳乃 更修堰,作鐵龍雜獸,用厭水神。堰成,水大至。城中泉涌溢,懸釜而炊,糧力俱 竭。慕容紹宗、劉豐生及其將慕容永珍意以為閒,共乘樓船以望城內,令善射人俯 射城中。俄而大風暴起,船乃飄至城下。城上人以長鈎牽船,弓弩亂發。紹宗竊急, 透水而死。豐生浮向土山,復中矢而斃。禽永珍,並獲船中器械。思政謂永珍曰: 「仆之破亡,在於晷漏。誠知殺卿無益,然人臣之節,守之以死。」乃流涕斬之。 並收紹宗等屍,以禮埋瘞。
yuè jì shī shào zōng děng, zhì qì jǔ sàng, bù gǎn bī chéng. qí wén xiāng wén zhī, nǎi lǜ bù qí shí wàn lái gōng. sī zhèng zhī bù jì, lǜ zuǒ yòu jù tǔ shān, yīn yǎng tiān dà kū, zuǒ yòu jiē hào tòng. sī zhèng xī xiàng zài bài, biàn yù zì jǐng. xiān shì, wén xiāng gào chéng zhōng rén yuē: yǒu néng shēng zhì wáng dà jiāng jūn zhě, fēng hóu zhòng shǎng. ruò dà jiāng jūn shēn yǒu sǔn shāng, qīn jìn zuǒ yòu jiē cóng dà lù. dū du luò xùn gù zhǐ zhī, bù dé yǐn jué. qí wén xiāng qiǎn qí tōng zhí sàn qí cháng shì zhào yàn shēn, jiù tǔ shān yí yǐ bái yǔ shàn ér shuō zhī, qiān shǒu yǐ xià. yǐn jiàn wén xiāng, cí qì kāng kǎi, tì lèi jiāo liú, wú náo qū zhī róng. wén xiāng yǐ qí zhōng yú suǒ shì, qǐ ér lǐ zhī, jiē yù shén hòu. qí dū jiāng fēn jìn zhū zhōu dì láo. shù nián jǐn sǐ.
岳既失紹宗等,志氣沮喪,不敢逼城。齊文襄聞之,乃率步騎十萬來攻。思政 知不濟,率左右據土山,因仰天大哭,左右皆號慟。思政西向再拜,便欲自剄。先 是,文襄告城中人曰:「有能生致王大將軍者,封侯重賞。若大將軍身有損傷,親 近左右皆從大戮。」都督駱訓固止之,不得引決。齊文襄遣其通直散騎常侍趙彥深, 就土山遺以白羽扇而說之,牽手以下。引見文襄,辭氣慷慨,涕淚交流,無撓屈之 容。文襄以其忠於所事,起而禮之,接遇甚厚。其督將分禁諸州地牢。數年盡死。
sī zhèng chū rù yǐng chuān, shì zú bā qiān rén. bèi wéi jì jiǔ, chéng zhōng wú yán, zhǒng sǐ zhě shí liù qī, jí chéng xiàn zhī rì, cún zhě cái sān qiān rén. suī wài wú jiù yuán, suì wú pàn zhě. sī zhèng cháng yǐ qín wáng wèi wù, bù yíng zī chǎn. cháng bèi cì yuán dì, sī zhèng chū zhēng hòu, jiā rén zhǒng sāng guǒ zá shù. jí hái, jiàn ér nù yuē: xiōng nú wèi miè, qù bìng cí jiā, kuàng dà zéi wèi píng, yù shì chǎn yè, qǐ suǒ wèi yōu gōng wàng sī xié! mìng zuǒ yòu bá ér qì zhī. gù shēn xiàn zhī hòu, jiā wú xù jī. jí qí wén xuān shòu dōng wèi chán, yǐ sī zhèng wèi dōu guān shàng shū yí tóng sān sī. zú, zèng yǐ běn guān, jiā yǎn zhōu cì shǐ.
思政初入潁川,士卒八千人。被圍既久,城中無鹽,腫死者十六七,及城陷之 日,存者才三千人。雖外無救援,遂無叛者。思政常以勤王為務,不營資產。嘗被 賜園地,思政出征後,家人種桑果雜樹。及還,見而怒曰:「匈奴未滅,去病辭家, 況大賊未平,欲事產業,豈所謂憂公忘私邪!」命左右拔而棄之。故身陷之後,家 無蓄積。及齊文宣受東魏禪,以思政為都官尚書、儀同三司。卒,贈以本官,加兗 州刺史。
chū, sī zhèng zài jīng zhōu, zì wǔ guān yǐ nán yán mào yī qiān wǔ bǎi lǐ, zhì sān shí yú chéng, bìng dāng chōng yào zhī dì. fán suǒ jǔ jiàn, xián dé qí cái.
初,思政在荊州,自武關以南延袤一千五百里,置三十餘城,並當衝要之地。 凡所舉薦,鹹得其才。
zi kāng, shěn yì yǒu dù liàng, hòu wèi zhōu wén qīn xìn. sī zhèng xiàn hòu, zhào yǐ yīn shuǐ chéng xiàn, fēi zhàn zhī zuì, zēng yì sān qiān wǔ bǎi hù, yǐ kāng xí jué tài yuán gōng, chú biāo qí dà jiāng jūn shì zhōng kāi fǔ yí tóng sān sī. kāng dì kuí, xiān fēng zhōng dōu xiàn hóu, zēng yì tōng qián yī qiān wǔ bǎi hù, jìn jué wèi gōng. kuí dì hán, fēng xī ān xiàn hóu. hán dì gōng, zhōng chéng xiàn bó. gōng dì xì, xiǎn qīn xiàn bó. kāng zǐ fēng qí jùn jūn. kāng xiōng yuán xùn yì xiàn yú yǐng chuān, fēng qí zi jǐng jìn yáng xiàn hóu. kāng kàng biǎo gù ràng, bù xǔ. shí liù nián, wáng shī dōng tǎo, jiā kāng shǐ chí jié dà dū dū, yǐ sī zhèng suǒ bù bīng jiē pèi zhī. wèi fèi dì èr nián, suí wèi chí jiǒng zhēng shǔ, zhèn tiān shuǐ jùn. xún cì xìng tà wáng shì. wèi fū zhōu cì shǐ. wǔ chéng mò, chú jiàng shī zhōng dài fū, zhuǎn zài shī. bǎo dìng èr nián, lì ān xiāng èr zhōu zǒng guǎn, wèi zhù guó. rù suí, zhōng yú biàn zhōu cì shǐ.
子康,沈毅有度量,後為周文親信。思政陷後,詔以因水城陷,非戰之罪,增 邑三千五百戶,以康襲爵太原公,除驃騎大將軍、侍中、開府儀同三司。康弟揆, 先封中都縣侯,增邑通前一千五百戶,進爵為公。揆弟邗,封西安縣侯。邗弟恭, 忠誠縣伯。恭弟細,顯親縣伯。康姊封齊郡君。康兄元遜亦陷於潁川,封其子景晉 陽縣侯。康抗表固讓,不許。十六年,王師東討,加康使持節、大都督,以思政所 部兵皆配之。魏廢帝二年,隨尉遲迥征蜀,鎮天水郡。尋賜姓拓王氏。為鄜州刺史。 武成末,除匠師中大夫,轉載師。保定二年,歷安、襄二州總管,位柱國。入隋, 終於汴州刺史。
wèi chí jiǒng, zì báo jū luó, dài rén yě. qí xiān, wèi zhī bié zhǒng, hào wèi chí bù, yīn ér shì yān. fù qí dōu, xìng hóng yù yǒu jiàn shí, shàng zhōu wén dì zǐ chāng lè dà zhǎng gōng zhǔ, shēng jiǒng jí gāng. jiǒng nián qī suì, gāng nián liù suì, qí dōu bìng qiě zú, hū èr zi, fǔ qí shǒu yuē: rǔ děng bìng yǒu guì xiāng, dàn hèn wú bù jiàn ěr, gè miǎn zhī. wǔ chéng chū, zhuī zèng zhù guó dà jiāng jūn tài fù zhǎng lè jùn gōng, shì yuē dìng. jiǒng shǎo cōng mǐn, měi róng yí. jí zhǎng, yǒu dà zhì, hào shī ài shì. shàng wèi wén dì nǚ jīn míng gōng zhǔ, bài fù mǎ dū wèi, fēng xī dōu hóu. dà tǒng shí yī nián, bài shì zhōng biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn jué wèi ān jùn gōng. shí wǔ nián, qiān shàng shū zuǒ pú shè, jiān lǐng jūn jiāng jūn. jiǒng tōng mǐn yǒu gàn néng, suī rèn jiān wén wǔ, pō yǔn shí wàng, zhōu wén yǐ cǐ shēn wěi zhàng yān. shí liù nián, bài dà jiāng jūn.
尉遲迥,字薄居羅,代人也。其先,魏之別種,號尉遲部,因而氏焉。父俟兜, 性弘裕有鑑識,尚周文帝姊昌樂大長公主,生迥及綱。迥年七歲,綱年六歲,俟兜 病且卒,呼二子,撫其首曰:「汝等並有貴相,但恨吾不見耳,各勉之。」武成初, 追贈柱國大將軍、太傅、長樂郡公,諡曰定。迥少聰敏,美容儀。及長,有大志, 好施愛士。尚魏文帝女金明公主,拜駙馬都尉,封西都侯。大統十一年,拜侍中、 驃騎大將軍、開府儀同三司,進爵魏安郡公。十五年,遷尚書左僕射,兼領軍將軍。 迥通敏有干能,雖任兼文武,頗允時望,周文以此深委仗焉。十六年,拜大將軍。
hóu jǐng zhī dù jiāng yě, liáng yuán dì shí zhèn jiāng líng, qǐng xiū lín hǎo. qí dì wǔ líng wáng jì zài shǔ chēng dì, lǜ zhòng dōng xià, jiāng gōng zhī. liáng yuán dì dà jù, yí shū qǐng jiù. zhōu wén yuē: shǔ kě tú yǐ! qǔ shǔ zhì liáng, zài zī yī jǔ. nǎi yǔ qún gōng huì yì, zhū jiāng duō yǒu yì tóng. wéi jiǒng yǐ wèi jì jì jǐn ruì dōng xià, shǔ bì kōng xū, wáng shī lín zhī, bì yǒu zhēng wú zhàn. zhōu wén yǐ wèi rán, wèi yuē: fá shǔ zhī shì, yī yǐ wěi rǔ. yú shì lìng jiǒng dū kāi fǔ yuán zhēn yǐ fú yà hóu lǚ líng shǐ chì nú xìng qí lián xióng yǔ wén shēng děng liù jūn jiǎ shì qǔ jìn shòu, kāi píng lín jiù dào. jiǒng qián jūn lín jiàn gé, jì ān zhōu cì shǐ lè guǎng yǐ zhōu xiān jiàng. jì liáng zhōu cì shǐ yáng gān yùn shí zhèn tóng shuǐ, xiān yǐ qiǎn shǐ yì què, mì sòng chéng kuǎn, rán kǒng qí xià bù cóng, yóu jù tóng shuǐ bié yíng jù shǒu. jiǒng qiǎn yuán zhēn hóu lǚ líng shǐ děng xí zhī, gān yùn hái bǎo tóng chuān. zhēn děng suì wéi zhī, gān yùn jiàng. jiǒng zhì tóng chuān, dà xiǎng jiāng shì, dù fú jiāng, zhì qīng xī, dēng nán yuán, lè bīng jiǎng wǔ, xiū shàn yuē shù, yuè qì xiè, zì kāi fǔ yǐ xià shǎng jīn bó gè yǒu chà. shí xià zhōng lián yǔ, shān lù xiǎn jùn, jiāng shì pí bìng zhě shí èr sān, jiǒng qīn zì láo wèn, jiā yǐ tāng yào, yǐn zhī ér xī. jì yì zhōu cì shǐ xiāo zǒng yīng chéng zì shǒu, jìn jūn wéi zhī. chū, jì zhì bā jùn, qiǎn qián nán liáng zhōu cì shǐ shǐ xīn jǐng yōu zhōu cì shǐ zhào bá hù děng wèi zǒng wài yuán. jiǒng fēn qiǎn yuán zhēn yǐ fú yà děng jī pò zhī. bá hù děng dùn zǒu, xīn jǐng suì jiàng. zǒng bèi wéi wǔ xún, pín zhàn wèi jiǒng suǒ pò. qiǎn shǐ qǐ xiáng, xǔ zhī.
侯景之渡江也,梁元帝時鎮江陵,請修鄰好。其弟武陵王紀在蜀稱帝,率眾東 下,將攻之。梁元帝大懼,移書請救。周文曰:「蜀可圖矣!取蜀制梁,在茲一舉。」 乃與群公會議,諸將多有異同。唯迥以為紀既盡銳東下,蜀必空虛,王師臨之,必 有徵無戰。周文以為然,謂曰:「伐蜀之事,一以委汝。」於是令迥督開府元珍、 乙弗亞、侯呂陵始、叱奴興、綦連雄、宇文升等六軍甲士取晉壽,開平林舊道。迥 前軍臨劍閣,紀安州刺史樂廣以州先降。紀梁州刺史楊乾運時鎮潼水,先已遣使詣 闕,密送誠款,然恐其下不從,猶據潼水別營拒守。迥遣元珍、侯呂陵始等襲之, 乾運還保潼川。珍等遂圍之,乾運降。迥至潼川,大餉將士,度涪江,至青溪,登 南原,勒兵講武,修繕約束,閱器械,自開府以下賞金帛各有差。時夏中連雨,山 路險峻,將士疲病者十二三,迥親自勞問,加以湯藥,引之而西。紀益州刺史蕭捴 嬰城自守,進軍圍之。初,紀至巴郡,遣前南梁州刺史史欣景、幽州刺史趙拔扈等 為捴外援。迥分遣元珍、乙弗亞等擊破之。拔扈等遁走,欣景遂降。捴被圍五旬, 頻戰為迥所破。遣使乞降,許之。
zǒng nǎi yǔ jì zi yí dū wáng yuán sù lǜ qí wén wǔ yì jūn mén qǐng jiàn, jiǒng yǐ lǐ jiē zhī. qí lì rén děng gè lìng fù yè, wéi shōu tóng lì jí chǔ jī yǐ shǎng jiāng shì. hào lìng yán sù, jūn wú sī yān. zhào yǐ jiǒng wèi dà dū dū yì tóng děng shí èr zhōu zhū jūn shì yì zhōu cì shǐ. sān nián, jiā dū liù zhōu, tōng qián shí bā zhōu zhū jūn shì. yǐ píng shǔ gōng, fēng yī zǐ ān gù jùn gōng. zì jiàn gé yǐ nán dé chéng zhì fēng bài jí chù zhì. jiǒng nǎi míng shǎng fá, bù ēn wēi, suī jí xīn bāng, jīng lüè wèi fù, rén yí huái ér guī zhī.
捴乃與紀子宜都王圓肅率其文武詣軍門請見,迥以禮接之。其吏人等各令復業, 唯收僮隸及儲積以賞將士。號令嚴肅,軍無私焉。詔以迥為大都督、益潼等十二州 諸軍事、益州刺史。三年,加督六州,通前十八州諸軍事。以平蜀功,封一子安固 郡公。自劍閣以南得承制封拜及黜陟。迥乃明賞罰,布恩威,綏輯新邦,經略未附, 人夷懷而歸之。
xìng zhì xiào, sè yǎng bù dài, shēn suī zài wài, suǒ de sì shí gān cuì, bì xiān jiàn fèng, rán hòu gǎn cháng. dà zhǎng gōng zhǔ nián gāo duō bìng, jiǒng wǎng zài jīng shī, měi tuì cháo cān hòu qǐ jū, yōu cuì xíng yú róng sè. dà zhǎng gōng zhǔ měi wèi zhī hé yán jìn shí, yǐ níng jiǒng xīn. zhōu wén zhī qí zhì xìng, zhēng jiǒng rù cháo, yǐ wèi qí mǔ yì. qiǎn dà hóng lú jiāo láo, réng cì jiǒng gǔn miǎn zhī fú. shǔ rén sī zhī, wèi lì bēi sòng dé. liù guān chū jiàn, bài xiǎo zōng bó.
性至孝,色養不怠,身雖在外,所得四時甘脆,必先薦奉,然後敢嘗。大長公 主年高多病,迥往在京師,每退朝參候起居,憂悴形於容色。大長公主每為之和顏 進食,以寧迥心。周文知其至性,征迥入朝,以慰其母意。遣大鴻臚郊勞,仍賜迥 袞冕之服。蜀人思之,為立碑頌德。六官初建,拜小宗伯。
zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, jìn wèi zhù guó dà jiāng jūn, yǐ jiǒng yǒu píng shǔ gōng, tóng huò qù bìng guān jūn zhī yì, gǎi fēng níng shǔ gōng. qiān dà sī mǎ. xún yǐ běn guān zhèn lǒng yòu. wǔ chéng yuán nián, jìn fēng shǔ guó gōng, yì wàn hù, chú qín zhōu zǒng guǎn qín wèi děng shí sì zhōu zhū jūn shì lǒng yòu dà dū dū. bǎo dìng èr nián, bài dà sī mǎ. jí jìn gōng hù dōng fá, jiǒng shuài shī gōng luò yáng. qí wáng xiàn děng jūn yú máng shān, qí zhòng dù hé, zhū jūn jīng sàn. jiǒng lǜ huī xià fǎn xíng què dí, yú shì zhū jiāng suì dé quán shī ér hái. qiān tài bǎo tài fù. jiàn dé chū, bài tài shī, xún jiā shang zhù guó. xuān dì jí wèi, yǐ jiǒng wèi dà yòu bì, zhuǎn dà qián yí, chū wèi xiāng zhōu zǒng guǎn. xuān dì bēng, suí wén dì fǔ zhèng, yǐ jiǒng wèi wàng sù zhòng, jù wèi yì tú, nǎi lìng jiǒng zi wèi ān jùn gōng dūn jī zhào shū yǐ huì zàng zhēng jiǒng. xún yǐ yún guó gōng wéi xiào kuān dài jiǒng wèi zǒng guǎn. jiǒng yǐ suí wén dì dāng quán, jiāng tú cuàn duó, suì móu jǔ bīng, liú dūn ér bù shòu dài. suí wén dì yòu lìng hòu zhèng pò liù hán póu yì jiǒng yù zhǐ, mì yǔ zǒng guǎn fǔ zhǎng shǐ jìn chǎng děng shū, lìng wèi zhī bèi. jiǒng wén zhī, shā chǎng, jí wén wǔ shì shù děng dēng chéng běi lóu ér lìng zhī. yú shì zhòng xián cóng mìng, mò bù gǎn jī. nǎi zì chēng dà zǒng guǎn, chéng zhì shǔ guān sī. yú shí zhào wáng zhāo yǐ rù cháo, liú shǎo zǐ zài guó, jiǒng yòu fèng yǐ hào lìng. jiǒng dì zǐ dà jiāng jūn chéng píng jùn gōng qín shí wèi qīng zhōu zǒng guǎn, chū dé jiǒng shū biǎo sòng zhī, xún yì cóng jiǒng. jiǒng suǒ guǎn xiāng wèi lí máo míng bèi zhào jì yíng cāng, qín suǒ tǒng qīng qí jiāo guāng jǔ zhū zhōu jiē cóng zhī, zhòng shù shí wàn. xíng zhōu cì shǐ shào guó gōng yǔ wén zhòu shēn zhōu cì shǐ lǐ huì dōng chǔ zhōu cì shǐ fèi yě lì jìn guó dōng tóng zhōu cì shǐ cáo xiào dá gè jù zhōu yǐ yīng jiǒng. xú zhōu zǒng guǎn sī lù xí pí yǔ qián dōng píng jùn shǒu bì yì xù jù yǎn zhōu jí xú zhōu zhī lán líng jùn, yì yǐ yīng jiǒng. yǒng qiáo zhèn jiāng hé dòu líng huì yǐ chéng jiàng jiǒng. jiǒng yòu běi jié gāo bǎo níng yǐ tōng tū jué nán lián chén rén, xǔ gē jiāng huái zhī dì.
周孝閔帝踐阼,進位柱國大將軍,以迥有平蜀功,同霍去病冠軍之義,改封寧 蜀公。遷大司馬。尋以本官鎮隴右。武成元年,進封蜀國公,邑萬戶,除秦州總管、 秦渭等十四州諸軍事、隴右大都督。保定二年,拜大司馬。及晉公護東伐,迥帥師 攻洛陽。齊王憲等軍於芒山,齊眾度河,諸軍驚散。迥率麾下反行卻敵,於是諸將 遂得全師而還。遷太保、太傅。建德初,拜太師,尋加上柱國。宣帝即位,以迥為 大右弼,轉大前疑,出為相州總管。宣帝崩,隋文帝輔政,以迥位望宿重,懼為異 圖,乃令迥子魏安郡公惇齎詔書以會葬征迥。尋以鄖國公韋孝寬代迥為總管。迥以 隋文帝當權,將圖篡奪,遂謀舉兵,留惇而不受代。隋文帝又令候正破六韓裒詣迥 喻旨,密與總管府長史晉昶等書,令為之備。迥聞之,殺昶,集文武士庶等登城北 樓而令之。於是眾咸從命,莫不感激。乃自稱大總管,承制署官司。於時趙王招已 入朝,留少子在國,迥又奉以號令。迥弟子大將軍、成平郡公勤時為青州總管,初 得迥書表送之,尋亦從迥。迥所管相、衛、黎、毛、洺、貝、趙、冀、瀛、滄,勤 所統青、齊、膠、光、莒諸州皆從之,眾數十萬。滎州刺史邵國公宇文胄、申州刺 史李惠、東楚州刺史費也利進國、東潼州刺史曹孝達各據州以應迥。徐州總管司錄 席毗與前東平郡守畢義緒據兗州及徐州之蘭陵郡,亦以應迥。永橋鎮將紇豆陵惠以 城降迥。迥又北結高寶寧以通突厥;南連陳人,許割江淮之地。
suí wén dì yú shì zhēng bīng tǎo jiǒng, jí yǐ wéi xiào kuān wèi yuán shuài, yīn luó yún jiān zhū jūn, chéng guó gōng liáng shì yàn lè ān gōng yuán xié huà zhèng gōng yǔ wén xīn pú yáng gōng yǔ wén shù wǔ xiāng gōng cuī hóng dù qīng hé gōng yáng sù lǒng xī gōng lǐ xún yán shòu gōng yú zhòng wén děng jiē wèi xíng jūn zǒng guǎn. jiǒng qiǎn suǒ shǔ dà jiāng jūn shí xùn gōng jiàn zhōu, cì shǐ yǔ wén biàn yǐ zhōu jiàng xùn. jiǒng yòu qiǎn xī dào héng tái hán zhǎng yè gōng xiàn lù zhōu, zhí cì shǐ zhào wēi, shǔ chéng rén guō zi shèng wèi cì shǐ. shàng yí tóng hè lián shì yóu gōng jìn zhōu, jí jù xiǎo xiāng chéng. hé dòu líng huì xí xiàn dìng zhōu zhī jù lù jùn, suì wéi héng zhōu. shàng dà jiāng jūn yǔ wén wēi gōng biàn zhōu, shàng kāi fǔ jǔ zhōu cì shǐ wū wán ní kāi fǔ wèi chí jùn lǜ jiāo guāng qīng qí jǔ yǎn zhī zhòng wéi yí zhōu. dà jiāng jūn tán ràng gōng xiàn cáo bó èr zhōu, tún bīng liáng jùn. dà jiāng jūn dōng nán dào héng tái xí pí zhòng hào bā wàn, jūn yú fān chéng, gōng xiàn chāng lǜ xià yì fēng xiàn. lǐ huì zì shēn zhōu gōng yǒng zhōu, fén zhī ér hái. yǔ wén zhòu jūn yú luò kǒu. kāi fǔ liáng zǐ kāng gōng huái zhōu.
隋文帝於是徵兵討迥,即以韋孝寬為元帥,陰羅雲監諸軍,郕國公梁士彥、樂 安公元諧、化政公宇文忻、濮陽公宇文述、武鄉公崔弘度、清河公楊素、隴西公李 詢、延壽公于仲文等皆為行軍總管。迥遣所署大將軍石愻攻建州,刺史宇文弁以州 降愻。迥又遣西道行台韓長業攻陷潞州,執刺史趙威,署城人郭子勝為刺史。上儀 同赫連士猷攻晉州,即據小鄉城。紇豆陵惠襲陷定州之鉅鹿郡,遂圍恆州。上大將 軍宇文威攻汴州,上開府莒州刺史烏丸尼、開府尉遲俊率膠、光、青、齊、莒、兗 之眾圍沂州。大將軍檀讓攻陷曹、亳二州,屯兵梁郡。大將軍、東南道行台席毗眾 號八萬,軍於籓城,攻陷昌慮、下邑、豐縣。李惠自申州攻永州,焚之而還。宇文 胄軍於洛口。開府梁子康攻懷州。
wèi ān gōng dūn lǜ zhòng shí wàn rén rù wǔ dé, jūn yú qìn dōng. xiào kuān děng zhū jūn gé shuǐ, xiāng chí bù jìn. suí wén dì yòu qiǎn gāo jiǒng chí yì dū zhàn. dūn bù bīng èr shí yú lǐ, huī jūn xiǎo què, yù dài xiào kuān jūn bàn dù ér jī zhī. xiào kuān yīn qí què, nǎi míng gǔ qí jìn, dūn suì dà bài. xiào kuān chéng shèng jìn zhì yè, jiǒng yǔ qí zi dūn yòu děng yòu xī qí zú shí sān wàn, zhèn yú chéng nán. jiǒng bié tǒng wàn rén, jiē lǜ jīn jǐn ǎo, hào yuē huáng lóng bīng. qín lǜ zhòng wǔ wàn zì qīng zhōu fù jiǒng, yǐ sān qiān qí xiān dào. jiǒng jiù jí jūn lǚ, suī lǎo, yóu bèi jiǎ lín zhèn. qí huī xià bīng jiē guān zhōng rén, wèi zhī lì zhàn. xiào kuān děng jūn shī lì ér què. yè zhōng shì nǚ guān zhě rú dǔ. gāo jiǒng yǔ lǐ xún nǎi zhěng zhèn xiān fàn guān zhě, yīn qí rǎo ér chéng zhī. jiǒng zhòng dà bài, suì rù yè chéng. jiǒng zǒu bǎo běi chéng, xiào kuān zòng bīng wéi zhī. lǐ xún hè lóu zi gàn yǐ qí shǔ xiān dēng. jiǒng shàng lóu, shè shā shù rén, nǎi zì shā. qín dūn yòu děng dōng zǒu qīng zhōu, wèi zhì, kāi fǔ guō yǎn zhuī jí zhī, bìng wèi yǎn suǒ huò. suí wén dì yǐ qín chū yǒu chéng kuǎn, tè shì zhī. lǐ huì xiān shì zì fù guī zuì, suí wén dì fù qí guān jué.
魏安公惇率眾十萬人入武德,軍於沁東。孝寬等諸軍隔水,相持不進。隋文帝 又遣高熲馳驛督戰。惇布兵二十餘里,麾軍小卻,欲待孝寬軍半度而擊之。孝寬因 其卻,乃鳴鼓齊進,惇遂大敗。孝寬乘勝進至鄴,迥與其子惇、佑等又悉其卒十三 萬,陣於城南。迥別統萬人,皆綠巾錦襖,號曰黃龍兵。勤率眾五萬自青州赴迥, 以三千騎先到。迥舊集軍旅,雖老,猶被甲臨陣。其麾下兵皆關中人,為之力戰。 孝寬等軍失利而卻。鄴中士女觀者如堵。高熲與李詢乃整陣先犯觀者,因其擾而乘 之。迥眾大敗,遂入鄴城。迥走保北城,孝寬縱兵圍之。李詢、賀婁子干以其屬先 登。迥上樓,射殺數人,乃自殺。勤、惇、佑等東走青州,未至,開府郭衍追及之, 並為衍所獲。隋文帝以勤初有誠款,特釋之。李惠先是自縛歸罪,隋文帝復其官爵。
jiǒng mò nián shuāi mào, huò yú hòu qī wáng shì, ér zhū zi duō bù mù. jí qǐ bīng, yǐ kāi fǔ xiǎo yù zhèng cuī dá ná wèi zhǎng shǐ, zì yú wěi rèn, yì duō yòng qí rén. dá ná wén shì, wú chóu lüè, jǔ cuò duō shī gāng jì, bù néng kuāng jiù. jiǒng zì qǐ bīng zhì yú bài, fán jīng liù shí bā rì yān.
迥末年衰耄,惑於後妻王氏,而諸子多不睦。及起兵,以開府、小御正崔達拏 為長史,自余委任,亦多用齊人。達拏文士,無籌略,舉措多失綱紀,不能匡救。 迥自起兵至於敗,凡經六十八日焉。
zi kuān, dà jiāng jūn zhǎng lè jùn gōng, xiān jiǒng zú. kuān xiōng yì, kāi fǔ zī zhōng jùn gōng. kuān dì shùn, yǐ jiǒng píng shǔ gōng, shòu kāi fǔ ān gù jùn gōng. hòu yǐ nǚ wèi xuān dì huáng hòu, bài shàng zhù guó, fēng zuò guó gōng. shùn dì dūn, jūn zhèng xià dài fū wèi ān jùn gōng. dūn dì yòu qí, xī dōu jùn gōng. jiē bèi zhū, ér yì děng zhū zi yǐ nián yòu, bìng huò quán.
子寬,大將軍、長樂郡公,先迥卒。寬兄誼,開府、資中郡公。寬弟順,以迥 平蜀功,授開府、安固郡公。後以女為宣帝皇后,拜上柱國,封胙國公。順弟惇, 軍正下大夫、魏安郡公。惇弟佑耆,西都郡公。皆被誅,而誼等諸子以年幼,並獲 全。
wǔ dé zhōng, jiǒng cóng sūn kù bù yuán wài láng qí fú shàng biǎo qǐng gǎi zàng. cháo yì yǐ jiǒng zhōng yú zhōu shì, yǒu zhào xǔ yān, réng zèng juàn bǎi pǐ. jiǒng dì gāng.
武德中,迥從孫庫部員外郎耆福上表請改葬。朝議以迥忠於周室,有詔許焉, 仍贈絹百匹。迥弟綱。
gāng zì pó luó, shǎo gū, yǔ xiōng jiǒng yī tuō jiù shì. zhōu wén dì xī tǎo guān lǒng, jiǒng gāng yǔ mǔ chāng lè dà zhǎng gōng zhǔ liú yú jìn yáng. hòu fāng rù guān. cóng zhōu wén zhēng fá, cháng péi shì wéi wò, chū rù wò nèi. yǐ jūn gōng fēng guǎng zōng xiàn bó. gāng xiāo guǒ yǒu lǚ lì, shàn qí shè, zhōu wén shén chǒng zhī, wěi yǐ xīn lǚ. hé qiáo zhī zhàn, zhōu wén mǎ zhōng liú shǐ, yīn ér jīng bēn. gāng yǔ lǐ mù děng zuǒ yòu lì zhàn, zhòng jiē pī mǐ, wén dì fāng dé chéng mǎ. dà tǒng shí sì nián, jìn jué píng chāng jùn gōng. fèi dì èr nián, bài dà jiāng jūn, jiān lǐng jūn. jí wèi dì yǒu yì móu, yán pō lòu xiè. zhōu wén yǐ gāng zhí diǎn jìn lǚ, shǐ mì wèi zhī bèi. é ér fèi dì lì qí wáng, réng yǐ gāng wèi zhōng lǐng jūn, zǒng sù wèi shì.
綱字婆羅,少孤,與兄迥依託舅氏。周文帝西討關隴,迥、綱與母昌樂大長公 主留於晉陽。後方入關。從周文征伐,常陪侍帷幄,出入臥內。以軍功封廣宗縣伯。 綱驍果有膂力,善騎射,周文甚寵之,委以心膂。河橋之戰,周文馬中流矢,因而 驚奔。綱與李穆等左右力戰,眾皆披靡,文帝方得乘馬。大統十四年,進爵平昌郡 公。廢帝二年,拜大將軍,兼領軍。及魏帝有異謀,言頗漏泄。周文以綱職典禁旅, 使密為之備。俄而廢帝立齊王,仍以綱為中領軍,總宿衛事。
gāng xiōng jiǒng fá shǔ, cóng zhōu wén sòng zhī yú chéng xī, jiàn yī zǒu tù, zhōu wén mìng gāng shè zhī. shì yuē: ruò huò cǐ tù, bì dāng pò shǔ. é ér gāng huò tù ér fǎn. zhōu wén xǐ yuē: shì píng, dāng shǎng rǔ jiā kǒu. jí kè shǔ, cì gāng shì bì èr rén. yòu cháng cóng zhōu wén běi shòu yún yáng, jiàn wǔ lù jù zǒu, gāng huò qí sān. měi cóng yóu yàn, zhōu wén yǐ zhēn yì zhī wù lìng zhū gōng chén shè ér qǔ zhī, gāng suǒ huò zhé duō.
綱兄迥伐蜀,從周文送之於城西,見一走兔,周文命綱射之。誓曰:「若獲此 兔,必當破蜀。」俄而綱獲兔而返。周文喜曰:「事平,當賞汝佳口。」及克蜀, 賜綱侍婢二人。又嘗從周文北狩雲陽,見五鹿俱走,綱獲其三。每從游宴,周文以 珍異之物令諸功臣射而取之,綱所獲輒多。
zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, gāng yǐ qīn qī zhǎng jìn bīng, chú xiǎo sī mǎ. yòu yǔ jìn gōng hù fèi dì. míng dì jí wèi, jìn wèi zhù guó dà jiāng jūn. wǔ chéng yuán nián, jìn fēng wú guó gōng, yì wàn hù, chú jīng zhōu zǒng guǎn. lì wèi shǎo fù dà sī kōng shǎn zhōu zǒng guǎn. jìn gōng hù dōng tǎo, nǎi pèi gāng jiǎ shì, liú zhèn jīng shī. dà jūn hái, gāng fù guī. tiān hé èr nián, yǐ gāng zhèng jī kě jì, cì bó jí qián gǔ děng, zēng yì, yǐ bāo shǎng zhī. chén gōng chún děng yǐ huáng hòu ā shǐ nà shì zì tū jué jiāng rù sāi, zhào zhēng gāng yǔ dà jiāng jūn wáng jié lǜ zhòng yíng wèi yú jìng shǒu. sān nián, zhuī lùn hé qiáo gōng, fēng yī zi xiàn gōng. sì nián, hōng yú jīng shī. zèng tài bǎo, shì yuē wǔ.
周孝閔帝踐阼,綱以親戚掌禁兵,除小司馬。又與晉公護廢帝。明帝即位,進 位柱國大將軍。武成元年,進封吳國公,邑萬戶,除涇州總管。歷位少傅、大司空、 陝州總管。晉公護東討,乃配綱甲士,留鎮京師。大軍還,綱復歸。天和二年,以 綱政績可紀,賜帛及錢穀等,增邑,以褒賞之。陳公純等以皇后阿史那氏自突厥將 入塞,詔征綱與大將軍王傑率眾迎衛於境首。三年,追論河橋功,封一子縣公。四 年,薨於京師。贈太保,諡曰武。
dì èr zǐ ān yǐ dí sì. dà xiàng mò, wèi zhù guó. rù suí, lì hóng lú qīng zuǒ wèi dà jiāng jūn. ān xiōng yùn.
第二子安以嫡嗣。大象末,位柱國。入隋,歷鴻臚卿、左衛大將軍。安兄運。
yùn shǎo qiáng jì, zhì zài lì gōng. wèi dà tǒng shí liù nián, yǐ fù xūn fēng ān xǐ xiàn hóu. zhōu míng dì lì, yǐ yù dìng xūn, jìn jué zhōu chéng xiàn gōng. lì wèi lǒng zhōu cì shǐ, zài qiān zuǒ wǔ bó zhōng dài fū, xún jiā jūn sī mǎ. yùn jì zhí jiān wén wǔ, shén jiàn wěi rèn. jìn jué guǎng yè jùn gōng, zhuǎn yòu sī wèi. shí xuān dì zài dōng gōng, qīn xiá chǎn nìng, shù yǒu zuì shī. wǔ dì yú cháo chén nèi xuǎn zhōng liàng gěng zhèng zhě yǐ kuāng bì zhī, yú shì yǐ yùn wèi yòu gōng zhèng.
運少強濟,志在立功。魏大統十六年,以父勛封安喜縣侯。周明帝立,以預定 勛,進爵周城縣公。歷位隴州刺史,再遷左武伯中大夫,尋加軍司馬。運既職兼文 武,甚見委任。進爵廣業郡公,轉右司衛。時宣帝在東宮,親狎諂佞,數有罪失。 武帝於朝臣內選忠諒鯁正者以匡弼之,於是以運為右宮正。
jiàn dé sān nián, dì xìng yún yáng gōng, yòu lìng yùn yǐ běn guān jiān sī wǔ, yǔ zhǎng sūn lǎn fǔ huáng tài zǐ jū shǒu. é ér wèi cì wáng zhí zuò luàn, lǜ qí dǎng xí sù zhāng mén. lǎn jù, zǒu xíng zài suǒ. yùn shí ǒu zài mén zhōng, zhí bīng yǎn zhì, bù xiá mìng zuǒ yòu, nǎi shǒu zì hé mén. zhí dǎng yǔ yùn zhēng mén, zhuó shāng yùn zhǐ, jǐn ér dé bì. zhí jì bù dé rù, nǎi zòng huǒ. yùn kǒng huǒ jǐn, zhí dǎng dé jìn, nǎi qǔ gōng zhōng cái mù jí chuáng děng yǐ yì huǒ, gèng yǐ gào yóu guàn zhī, huǒ zhuǎn chì. jiǔ zhī, zhí bù dé jìn, nǎi tuì. yùn lǜ liú shǒu bīng yīn qí tuì yǐ jī zhī, zhí dà bài ér zǒu. shì yè wēi yùn, gōng zhōng yǐ bù shǒu yǐ. wǔ dì jiā zhī, shòu dà jiāng jūn, cì yǐ zhí tián zhái jì lè jīn bó chē mǎ shí wù děng bù kě shèng shù.
建德三年,帝幸雲陽宮,又令運以本官兼司武,與長孫覽輔皇太子居守。俄而 衛刺王直作亂,率其黨襲肅章門。覽懼,走行在所。運時偶在門中,直兵奄至,不 暇命左右,乃手自闔門。直黨與運爭門,斫傷運指,僅而得閉。直既不得入,乃縱 火。運恐火盡,直黨得進,乃取宮中材木及床等以益火,更以膏油灌之,火轉熾。 久之,直不得進,乃退。運率留守兵因其退以擊之,直大敗而走。是夜微運,宮中 已不守矣。武帝嘉之,授大將軍,賜以直田宅、妓樂、金帛、車馬、什物等不可勝 數。
sì nián, chū wèi tóng zhōu cì shǐ, tóng zhōu pú jīn tóng guān děng liù fáng zhū jūn shì. dì jiāng fá qí, zhào yùn cān yì, dōng xià dǐ dìng, pō yǒu lì yān. wǔ nián, bài zhù guó, jìn jué lú guó gōng. zhuǎn sī wǔ shàng dài fū, zǒng sù wèi jūn shì. dì bēng yú yún yáng gōng, mì wèi fā sàng, yùn zǒng shì wèi bīng hái jīng shī.
四年,出為同州刺史,同州、蒲津、潼關等六防諸軍事。帝將伐齊,召運參議, 東夏底定,頗有力焉。五年,拜柱國,進爵盧國公。轉司武上大夫,總宿衛軍事。 帝崩於雲陽宮,秘未發喪,運總侍衛兵還京師。
xuān dì jí wèi, shòu shàng zhù guó. yùn zhī wèi gōng zhèng yě, shù jìn jiàn yú dì. dì bù nà, fǎn shū jì zhī. shí yùn yòu yǔ wáng guǐ yǔ wén xiào bó děng jiē wèi wǔ dì qīn dài. guǐ lǚ yán dì shī yú wǔ dì, dì wèi yùn yù qí shì, yù gèng xián zhī. jí guǐ bèi zhū, yùn jù jí yú huò, xún ér dé chū qín zhōu zǒng guǎn. zhì zhōu, yóu jù bù miǎn, suì yǐ yōu hōng yú zhōu. zèng dà hòu chéng qī zhōu zhū jūn shì qín zhōu cì shǐ, shì yuē zhōng. zi jìng sì.
宣帝即位,授上柱國。運之為宮正也,數進諫於帝。帝不納,反疏忌之。時運 又與王軌、宇文孝伯等皆為武帝親待。軌屢言帝失於武帝,帝謂運預其事,愈更銜 之。及軌被誅,運懼及於禍,尋而得出秦州總管。至州,猶懼不免,遂以憂薨於州。 贈大後丞、七州諸軍事、秦州刺史,諡曰忠。子靖嗣。
yùn dì qín, dà xiàng mò, qīng zhōu zǒng guǎn, qǐ bīng yīng bó jiǒng.
運弟勤,大象末,青州總管,起兵應伯迥。
qín dì jìng, shàng míng dì nǚ hé nán gōng zhǔ, wèi yí tóng sān sī.
勤弟敬,尚明帝女河南公主,位儀同三司。
wáng guǐ, tài yuán qí rén yě, xiǎo míng shā mén. hàn sī tú yǔn zhī hòu, shì wèi zhōu jùn guān zú. lèi yè shì wèi, cì xìng wū wán shì. fù guāng, shǎo xióng wǔ, yǒu jiāng shuài cái lüè. pín yǒu zhàn gōng, zhōu wén dì yù zhī shén hòu. wèi zhì biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī píng yuán xiàn gōng. guǐ xìng zhì zhí, qǐ jiā shì fǔ chéng gōng. jí wǔ dì jí wèi, lèi qiān nèi shǐ xià dài fū, suì chù fù xīn zhī rèn. dì jiāng zhū jìn gōng hù, guǐ zàn chéng qí móu. jiàn dé chū, zhuǎn nèi shǐ zhōng dài fū, jiā shòu kāi fǔ yí tóng sān sī, yòu bài shàng kāi fǔ yí tóng dà jiāng jūn, fēng shàng huáng xiàn gōng, jūn guó zhī zhèng, jiē cān yù yān. cóng píng bìng yè, yǐ gōng jìn wèi shàng dà jiāng jūn, jìn jué tán guó gōng.
王軌,太原祁人也,小名沙門。漢司徒允之後,世為州郡冠族。累葉仕魏,賜 姓烏丸氏。父光,少雄武,有將帥才略。頻有戰功,周文帝遇之甚厚。位至驃騎大 將軍、開府儀同三司、平原縣公。軌性質直,起家事輔城公。及武帝即位,累遷內 史下大夫,遂處腹心之任。帝將誅晉公護,軌贊成其謀。建德初,轉內史中大夫, 加授開府儀同三司,又拜上開府儀同大將軍,封上黃縣公,軍國之政,皆參預焉。 從平並、鄴,以功進位上大將軍,進爵郯國公。
jí chén jiāng wú míng chè rù kòu lǚ liáng, xú zhōu zǒng guǎn liáng shì yàn pín yǔ zhàn bù lì, nǎi tuì bǎo zhōu chéng. míng chè suì yàn qīng shuǐ yǐ guàn zhī, liè chuán jiàn yú chéng xià, yǐ tú gōng qǔ. zhào yǐ guǐ wèi xíng jūn zǒng guǎn, lǜ zhū jūn fù jiù. guǐ qián yú qīng shuǐ rù huái kǒu, duō shù dà mù, yǐ tiě suǒ guàn chē lún, héng jié shuǐ liú, yǐ duàn qí chuán lù, fāng yù mì jué qí yàn yǐ bì zhī. míng chè zhī zhī, nǎi pò yàn jù tuì, jì chéng jué shuǐ yǐ dé rù huái. bǐ zhì qīng kǒu, chuān liú yǐ kuò, shuǐ shì yì shuāi, chuán bìng ài yú chē lún, bù fù dé guò. guǐ yīn lǜ bīng wéi ér cù zhī. wéi yǒu qí jiāng xiāo mó hē yǐ èr shí qí xiān zǒu, dé miǎn. míng chè jí jiāng shì sān wàn yú rén bìng qì xiè zī zhòng bìng jiù fú huò. chén zhī ruì zú, yú shì jiān yān. jìn wèi zhù guó, réng bài xú zhōu zǒng guǎn. guǐ xìng yán zhòng, shàn móu lüè, jiān yǒu lǚ liáng zhī jié, wēi zhèn dí jìng. chén rén shén dàn zhī.
及陳將吳明徹入寇呂梁,徐州總管梁士彥頻與戰不利,乃退保州城。明徹遂堰 清水以灌之,列船艦於城下,以圖攻取。詔以軌為行軍總管,率諸軍赴救。軌潛於 清水入淮口,多豎大木,以鐵鎖貫車輪,橫截水流,以斷其船路,方欲密決其堰以 斃之。明徹知之,乃破堰遽退,冀乘決水以得入淮。比至清口,川流已闊,水勢亦 衰,船並礙於車輪,不復得過。軌因率兵圍而蹙之。唯有騎將蕭摩訶以二十騎先走, 得免。明徹及將士三萬餘人並器械輜重並就俘獲。陳之銳卒,於是殲焉。進位柱國, 仍拜徐州總管。軌性嚴重,善謀略,兼有呂梁之捷,威振敵境。陳人甚憚之。
xuān dì zhī zhēng tǔ gǔ hún yě, wǔ dì lìng guǐ yǔ yǔ wén xiào bó bìng cóng, jūn zhōng jìn qù, jiē wěi guǐ děng, xuān dì yǎng chéng ér yǐ. shí gōng yǐn zhèng yì wáng duān bìng de xìng yú xuān dì. xuān dì jūn zhōng pō yǒu shī dé, yì děng jiē yù yān. jūn hái, guǐ děng yán zhī yú wǔ dì. wǔ dì dà nù, nǎi tà xuān dì, chú yì děng míng, réng jiā chuí chǔ. xuān dì yīn cǐ dà xián zhī. guǐ yòu cháng yǔ xiǎo nèi shǐ hè ruò bì yán jí cǐ shì, qiě yán huáng tài zǐ bì bù kè fù hé. bì shēn yǐ wèi rán, quàn guǐ chén zhī. guǐ hòu yīn shì zuò, nǎi bái wǔ dì yán: huáng tài zǐ duō liáng dé, kǒng bù liǎo bì xià jiā shì. yú chén àn duǎn, bù zú yǐ lùn shì fēi. bì xià héng yǐ hè ruò bì yǒu wén wǔ qí cái, shí dù hóng yuǎn, ér bì bǐ zài duì chén, shēn yǐ cǐ shì wèi lǜ. wǔ dì zhào bì wèn zhī. bì yuē: huáng tài zǐ yǎng dé chūn gōng, wèi wén yǒu guò. wèi shěn bì xià hé cóng dé wén cǐ yán? jì tuì, guǐ qiào bì yuē: píng shēng yán lùn, wú suǒ bù dào, jīn zhě nǎi ěr fān fù! bì yuē: cǐ gōng zhī guò yě. huáng tài zǐ guó zhī chǔ fù, qǐ yì wèi yán, shì yǒu chà diē, biàn zhì miè mén zhī huò. běn wèi gōng mì zāng pǐ, hé dé suì zhì chāng yán? guǐ mò rán jiǔ zhī, nǎi yuē: wú zhuān xīn guó jiā, suì bù cún sī jì. xiàng zhě duì zhòng, liáng shí fēi yí. qí hòu guǐ yīn nèi yàn shàng shòu, yòu lǚ wǔ dì xū yuē: kě ài hǎo lǎo gōng, dàn hèn hòu sì ruò ěr! wǔ dì shēn yǐ wèi rán. dàn hàn wáng cì zhǎng, yòu bù cái, cǐ wài zhū zi bìng yòu, gù bù néng yòng qí shuō.
宣帝之徵吐谷渾也,武帝令軌與宇文孝伯並從,軍中進趣,皆委軌等,宣帝仰 成而已。時宮尹鄭譯、王端並得幸於宣帝。宣帝軍中頗有失德,譯等皆預焉。軍還, 軌等言之於武帝。武帝大怒,乃撻宣帝,除譯等名,仍加捶楚。宣帝因此大銜之。 軌又嘗與小內史賀若弼言及此事,且言皇太子必不克負荷。弼深以為然,勸軌陳之。 軌後因侍坐,乃白武帝言:「皇太子多涼德,恐不了陛下家事。愚臣暗短,不足以 論是非。陛下恆以賀若弼有文武奇才,識度宏遠,而弼比再對臣,深以此事為慮。」 武帝召弼問之。弼曰:「皇太子養德春宮,未聞有過。未審陛下何從得聞此言?」 既退,軌誚弼曰:「平生言論,無所不道,今者乃爾翻覆!」弼曰:「此公之過也。 皇太子國之儲副,豈易為言,事有差跌,便至滅門之禍。本謂公密臧否,何得遂至 昌言?」軌默然久之,乃曰:「吾專心國家,遂不存私計。向者對眾,良實非宜。」 其後軌因內宴上壽,又捋武帝須曰:「可愛好老公,但恨後嗣弱耳」!武帝深以為 然。但漢王次長,又不才,此外諸子並幼,故不能用其說。
jí xuān dì jí wèi, zhuī zhèng yì děng fù wèi jìn shì. guǐ zì zhī bì jí yú huò, wèi suǒ qīn yuē: wú xī zài xiān cháo, shí shēn shè jì zhì jì. jīn rì zhī shì, duàn kě zhī yǐ. cǐ zhōu kòng dài huái nán, lín jiē qiáng kòu, yù wèi shēn jì, yì tóng fǎn zhǎng. dàn zhōng yì zhī jié, bù kě kuī wéi. kuàng hé xiān dì hòu ēn, měi sī yǐ sǐ zì xiào, qǐ yǐ huò zuì yú sì zhǔ, biàn yù bèi dé yú xiān dì? zhǐ kě yú cǐ dài sǐ, yì bù wèi tā jì. jì qiān zài zhī hòu, zhī wú cǐ xīn.
及宣帝即位,追鄭譯等復為近侍。軌自知必及於禍,謂所親曰:「吾昔在先朝, 實申社稷至計。今日之事,斷可知矣。此州控帶淮南,鄰接強寇,欲為身計,易同 反掌。但忠義之節,不可虧違。況荷先帝厚恩,每思以死自效,豈以獲罪於嗣主, 便欲背德於先帝?止可於此待死,義不為他計。冀千載之後,知吾此心。」
dà xiàng yuán nián, dì shǐ nèi shǐ dù qián xìn jiù xú zhōu shā guǐ. yù zhèng zhōng dài fū yán zhī yí qiè jiàn, dì bù nà, suì zhū zhī. guǐ lì cháo zhōng shù, jiān yǒu dà gōng, hū yǐ wú zuì bèi lù, tiān xià zhī yǔ bù zhī jiē shāng xī.
大象元年,帝使內史杜虔信就徐州殺軌。御正中大夫顏之儀切諫,帝不納,遂 誅之。軌立朝忠恕,兼有大功,忽以無罪被戮,天下知與不知皆傷惜。
shí jīng zhào jùn chéng lè yùn yì yǐ zhí yán shù jiàn yú dì. lè yùn, zì chéng yè, nán yáng yù yáng rén, jìn shàng shū lìng guǎng zhī bā shì sūn. zǔ wén sù, qí nán jùn shǒu. fù jūn, liáng yì yáng jùn shǒu. yùn shǎo hǎo xué, shè liè jīng shǐ. nián shí wǔ ér jiāng líng miè, suí lì qiān zhǎng ān. qí qīn shǔ děng duō bèi jí méi, yùn jī nián wèi rén yōng bǎo, jiē shú miǎn zhī. shì mǔ jí guǎ sǎo shén jǐn, yóu shì yǐ xiào wén. liáng gù dū guān láng láng yá wáng chéng měi zhī, cì qí xíng shì wèi xiào yì chuán. xìng fāng zhí, wèi cháng qiú mèi yú rén. lín zī gōng táng jǐn jiàn zhī, zì zhù guó fǔ jì shì wèi lù mén xué shì. qián hòu fàn yán lǚ jiàn wǔ dì, duō bèi nà yòng. jiàn dé èr nián, chú wàn nián xiàn chéng. yì cuò háo yòu, hào chēng qiáng zhí. wǔ dì jiā zhī, tè xǔ tōng jí, shì yǒu bù biàn yú shí zhě, lìng jù xì zòu wén.
時京兆郡丞樂運亦以直言數諫於帝。樂運,字承業,南陽淯陽人,晉尚書令廣 之八世孫。祖文素,齊南郡守。父均,梁義陽郡守。運少好學,涉獵經史。年十五 而江陵滅,隨例遷長安。其親屬等多被籍沒,運積年為人傭保,皆贖免之。事母及 寡嫂甚謹,由是以孝聞。梁故都官郎琅邪王澄美之,次其行事為孝義傳。性方直, 未嘗求媚於人。臨淄公唐瑾薦之,自柱國府記室為露門學士。前後犯顏屢諫武帝, 多被納用。建德二年,除萬年縣丞。抑挫豪右,號稱強直。武帝嘉之,特許通籍, 事有不便於時者,令巨細奏聞。
wǔ dì cháng xìng tóng zhōu, zhào yùn fù xíng zài suǒ. jì zhì, wèi yuē: qīng yán tài zǐ rú hé rén? yùn yuē: zhōng rén yě. shí qí wáng xiàn yǐ xià bìng zài dì cè, dì gù wèi xiàn děng yuē: bǎi guān nìng wǒ, jiē yún tài zǐ cōng míng ruì zhì, wéi yùn yún zhōng rén, fāng yàn yùn zhī zhōng zhí ěr. yú shì yīn wèn yùn zhōng rén zhī zhuàng. yùn duì yuē: bān gù yǐ qí huán gōng wèi zhōng rén, guǎn zhòng xiāng zhī zé bà, shù diāo fǔ zhī zé luàn. kě yǔ wèi shàn, yì kě yǔ wèi è yě. dì yuē: wǒ zhī zhī yǐ. suì miào xuǎn gōng guān yǐ kuāng bì zhī. nǎi chāo bài yùn jīng zhào jùn chéng. tài zǐ wén zhī, yì shén bù yuè.
武帝嘗幸同州,召運赴行在所。既至,謂曰:「卿言太子如何人?」運曰: 「中人也。」時齊王憲以下並在帝側,帝顧謂憲等曰:「百官佞我,皆雲太子聰明 睿智,唯運雲中人,方驗運之忠直耳。」於是因問運中人之狀。運對曰:「班固以 齊桓公為中人,管仲相之則霸,豎貂輔之則亂。可與為善,亦可與為惡也。」帝曰: 「我知之矣。」遂妙選宮官以匡弼之。乃超拜運京兆郡丞。太子聞之,意甚不悅。
jí wǔ dì bēng, xuān dì sì wèi, zàng qì, zhào tiān xià gōng chú, dì jí liù gōng, biàn yì jí jí. yùn shàng shū yuē: sān nián zhī sàng, zì tiān zǐ dá yú shù rén. xiān wáng zhì lǐ, ān kě wū zhī. lǐ: tiān zǐ qī yuè ér zàng, yǐ hòu tiān xià bì zhì. jīn zàng qī jì cù, shì qì biàn chú, wén guǐ zhī nèi, bēn fù wèi jǐn lín jìng yuǎn wén, shǐ yóu wèi zhì. ruò yǐ sàng fú shòu diào, bù kě jì jí gèng xiōng rú yǐ xuán guān duì shǐ, wèi zhī cǐ chū hé lǐ? jìn tuì wú jù, yú chén qiè suǒ wèi ān. shū zòu, dì bù nà.
及武帝崩,宣帝嗣位,葬訖,詔天下公除,帝及六宮,便議即吉。運上疏曰: 「三年之喪,自天子達於庶人。先王制禮,安可誣之。禮:天子七月而葬,以候天 下畢至。今葬期既促,事訖便除,文軌之內,奔赴未盡;鄰境遠聞,使猶未至。若 以喪服受吊,不可既吉更凶;如以玄冠對使,未知此出何禮?進退無據,愚臣竊所 未安。」書奏,帝不納。
zì shì dé zhèng bù xiū, shù xíng shè yòu. yùn yòu shàng shū yuē: chén jǐn àn zhōu guān yuē: guó jūn zhī guò shì, xíng rén shè. cǐ wèi shì zhě jiāo lì zhī suǒ, jūn zǐ wú gù bù yóu guān yān, zé shī huì yǐ yuè zhī yě. shàng shū yuē: shěng zāi sì shè. cǐ wèi guò wù wèi hài, zuì suī dà, dāng huǎn shè zhī. jǐn xún jīng diǎn, wèi yǒu zuì wú qīng zhòng, pǔ tiān dà shè zhī wén. gù guǎn zhòng yuē: yǒu shè zhě, bēn mǎ zhī wěi pèi bù shè zhě, cuó jū zhī lì shí. yòu yuē: huì zhě, rén zhī chóu chóu fǎ zhě, rén zhī fù mǔ. wú hàn yí yán, yóu yún wéi yuàn wú shè. wáng fú zhe lùn, yì yún: shè zhě fēi míng shì zhī suǒ yí yǒu. dà zūn qǐ kě shù shī fēi cháng zhī huì, yǐ sì jiān guǐ zhī è hū. dì yì bù nà, ér hūn bào zī shén. yùn nǎi yú chèn yì cháo táng, chén dì bā shī:
自是德政不修,數行赦宥。運又上疏曰:「臣謹按周官曰:『國君之過市,刑 人赦。』此謂市者交利之所,君子無故不游觀焉,則施惠以悅之也。尚書曰:『眚 災肆赦。」此謂過誤為害,罪雖大,當緩赦之。謹尋經典,未有罪無輕重,溥天大 赦之文。故管仲曰:『有赦者,奔馬之委轡;不赦者,痤疽之礪石。』又曰:『惠 者,人之仇讎;法者,人之父母。』吳漢遺言,猶雲『唯願無赦。』王符著論,亦 云:『赦者非明世之所宜有。』大尊豈可數施非常之惠,以肆奸宄之惡乎。」帝亦 不納,而昏暴滋甚。運乃輿櫬詣朝堂,陳帝八失:
yī yuē: nèi shǐ yù zhèng, zhí zài bì xié, jiē xū cān yì, gòng lǐ tiān xià. dà zūn bǐ lái xiǎo dà zhī shì, duō dú duàn zhī. yáo shùn zhì shèng, shàng zī fǔ bì, kuàng dà zūn wèi wèi shèng zhǔ, ér kě zhuān zì yǐ xīn? fán zhū xíng fá jué shǎng, yuán jí jūn guó dà shì, qǐng cān zhū zǎi fǔ, yǔ zhòng gòng zhī.
一曰:內史御正,職在弼諧,皆須參議,共理天下。大尊比來小大之事,多獨 斷之。堯、舜至聖,尚資輔弼,況大尊未為聖主,而可專恣已心?凡諸刑罰爵賞, 爰及軍國大事,請參諸宰輔,與眾共之。
èr yuē: nèi zuò sè huāng, gǔ rén zhòng jiè. dà zūn chū lín sì hǎi, dé huì wèi qià, xiān sōu tiān xià měi nǚ, yòng shí hòu gōng, yòu zhào yí tóng yǐ shàng nǚ, bù xǔ zhé jià. guì jiàn tóng yuàn, shēng yì cháo yě. qǐng jī yìng fēi xìng yù zhě, fàng hái běn zú. yù jià zhī nǚ, wù gèng jìn zhī.
二曰:內作色荒,古人重誡。大尊初臨四海,德惠未洽,先搜天下美女,用實 後宮,又詔儀同以上女,不許輒嫁。貴賤同怨,聲溢朝野。請姬媵非幸御者,放還 本族。欲嫁之女,勿更禁之。
sān yuē: tiān zǐ wèi míng qiú yī, rì gàn wàng shí, yóu kǒng wàn jī bù lǐ, tiān xià yōng zhì. dà zūn bǐ lái yī rù hòu gōng, shù rì bù chū. suǒ xū wén zòu, duō fù nèi shù. chuán yán shī shí, shì fēi kě jù. shì yóu huàn zhě, wáng guó zhī zhēng. qǐng zhǔn gāo zǔ, jū wài tīng zhèng.
三曰:天子未明求衣,日旰忘食,猶恐萬機不理,天下擁滯。大尊比來一入後 宮,數日不出。所須聞奏,多附內豎。傳言失實,是非可懼。事由宦者,亡國之徵。 請准高祖,居外聽政。
sì yuē: biàn gù yì cháng, nǎi wèi zhèng zhī dà jì yín xíng kù fá, fēi zhì ān zhī hóng guī. ruò fá wú dìng xíng, zé tiān xià jiē jù zhèng wú cháng fǎ, zé rén wú shì cóng. qǐ yǒu xuē yán xíng zhī zhào wèi jí bàn sì, biàn jí qiǎn gǎi, gèng yán qián zhì? zhèng lìng bù dìng, nǎi zhì yú cǐ! jīn sù wèi zhī guān, yǒu yī yè bù zhí zhě, zuì zhì xuē chú yīn ér táo wáng zhě, suì biàn jí méi. cǐ zé dà nì zhī zuì, yǔ zhàng shí tóng kē. suī wèi fǎ yù yán, kǒng rén qíng yù sàn. yī rén xīn sàn, shàng huò bù kě zhǐ, ruò tiān xià jiē sàn, jiāng rú zhī hé? qǐng zūn qīng diǎn, bìng yī dà lǜ, zé yì zhào zhī rén, shǒu zú yǒu suǒ cuò yǐ.
四曰:變故易常,乃為政之大忌;淫刑酷罰,非致安之弘規。若罰無定刑,則 天下皆懼;政無常法,則人無適從。豈有削嚴刑之詔未及半祀,便即遣改,更嚴前 制?政令不定,乃至於此!今宿衛之官,有一夜不直者,罪至削除;因而逃亡者, 遂便籍沒。此則大逆之罪,與杖十同科。雖為法愈嚴,恐人情愈散。一人心散,尚 或不可止,若天下皆散,將如之何?請遵輕典,並依大律,則億兆之人,手足有所 措矣。
wǔ yuē: gāo zǔ diāo wèi pǔ, běn yù chuán zhī wàn shì. dà zūn zhāo xī qū tíng, qīn chéng shèng zhǐ. qǐ yǒu bēng wèi yú nián, ér jù qióng shē lì, chéng fù zhī zhì, yì qǐ rán hū? qǐng xìng zào zhī zhì, wù cóng bēi jiǎn, diāo wén kè lòu, yī qiē wù yíng.
五曰:高祖IX雕為朴,本欲傳之萬世。大尊朝夕趨庭,親承聖旨。豈有崩未 逾年,而遽窮奢麗,成父之志,義豈然乎?請興造之制,務從卑儉,雕文刻鏤,一 切勿營。
liù yuē: dū xià zhī rén, yáo fù shāo zhòng. bì shì jūn guó zhī yào, bù gǎn dàn láo. qǐ róng zhāo xī zhēng qiú, wéi gōng yú lóng làn màn shì shù cóng yì, zhǐ wèi pái yōu jiǎo dǐ? fēn fēn bù yǐ, cái lì jù jié, yè yè xiāng gù, wú fù liáo shēng. fán wú yì zhī shì, qǐng bìng tíng bà.
六曰:都下之人,徭賦稍重。必是軍國之要,不敢憚勞。豈容朝夕徵求,唯供 魚龍爛漫;士庶從役,只為俳優角牴?紛紛不已,財力俱竭,業業相顧,無復聊生。 凡無益之事,請並停罷。
qī yuē: jìn jiàn yǒu zhào, shàng shū zì wù zhě jí kē qí zuì. jiǎ yǒu zhōng dǎng zhī rén, yù chén shí shì, chǐ yǒu suǒ duǎn, wén zì fēi gōng, bù mì shī shēn, yì wú jiǎ shǒu, tuō yǒu chuǎn miù, biàn pò yán kē. yīng jìng chǐ zhī lín, qí shì fēi yì xià bù huì zhī zhào, yóu jù wèi lái. gèng jiā xíng lù, néng wú qián kǒu? dà zūn zòng bù néng cǎi fěi bàng zhī yán, wú yí dù xiàn tì zhī lù. qǐng tíng cǐ zhào, zé tiān xià xìng shèn.
七曰:近見有詔,上書字誤者即科其罪。假有忠讜之人,欲陳時事,尺有所短, 文字非工,不密失身,義無假手,脫有舛謬,便迫嚴科。嬰徑尺之鱗,其事非易; 下不諱之詔,猶懼未來。更加刑戮,能無鉗口?大尊縱不能采誹謗之言,無宜杜獻 替之路。請停此詔,則天下幸甚。
bā yuē: huò sāng gǔ shēng cháo, yīn wáng yīn zhī huò fú, jīn xuán xiàng chuí jiè, cǐ yì xìng zhōu zhī xiáng. dà zūn suī miè shàn chè xiàn, wèi jǐn xiāo qiǎn zhī lǐ. chéng yuàn zī zōu shàn dào, xiū bù dé zhèng, jiě zhào shù zhī yùn, yǐn wàn fāng zhī zuì. zé tiān biàn kě chú, dǐng yè fāng gù. dà zūn ruò bù gé zī bā shì, chén jiàn zhōu miào bù xuè shí yǐ.
八曰:或桑谷生朝,殷王因之獲福,今玄象垂戒,此亦興周之祥。大尊雖滅膳 撤縣,未盡銷譴之理。誠願諮諏善道,修布德政,解兆庶之慍,引萬方之罪。則天 變可除,鼎業方固。大尊若不革茲八事,臣見周廟不血食矣。
dì dà nù, jiāng lù zhī. nèi shǐ yuán yán jiàn, yīn ér huò miǎn. yì rì, dì pō gǎn wù, zhào yùn wèi zhī yuē: zhèn zuó yè sī qīng suǒ zòu, shí shì zhōng chén. xiān huáng shèng míng, qīng shù yǒu guī jiàn zhèn jì hūn àn, qīng fù néng rú cǐ! nǎi cì yù shí yǐ shǎng zhī. cháo zhī gōng qīng, chū jiàn dì shén nù, mò bù wèi yùn hán xīn. hòu jiàn huò shǎng, yòu jiē xiāng hè, yǐ wèi xìng miǎn shòu kǒu.
帝大怒,將戮之。內史元嚴諫,因而獲免。翌日,帝頗感悟,召運謂之曰: 「朕昨夜思卿所奏,實是忠臣。先皇聖明,卿數有規諫;朕既昏暗,卿復能如此!」 乃賜御食以賞之。朝之公卿,初見帝甚怒,莫不為運寒心。後見獲賞,又皆相賀, 以為倖免獸口。
nèi shǐ zhèng yì cháng yǐ sī shì qǐng tuō, yùn bù zhī xǔ, yīn cǐ xián zhī. jí suí wén dì wèi chéng xiàng, yì wèi zhǎng shǐ, suì zuǒ qiān yùn wèi guǎng zhōu zhì yáng lìng. kāi huáng wǔ nián, zhuǎn máo zhōu gāo táng lìng. pín lì èr xiàn, bìng yǒu shēng jī. yùn cháng yuàn chù yī jiàn guān, cóng róng fěng yì, ér xìng jié zhí, wèi rén suǒ pái dǐ, suì bù bèi rèn yòng. nǎi fā fèn lù xià yīn yǐ lái jiàn zhēng shì, jí ér bù zhī, fán liù bǎi sān shí jiǔ tiáo, hé sì shí yī juàn, míng yuē jiàn yuàn. zòu shàng zhī. suí wén dì lǎn ér jiā yān.
內史鄭譯常以私事請託,運不之許,因此銜之。及隋文帝為丞相,譯為長史, 遂左遷運為廣州滍陽令。開皇五年,轉毛州高唐令。頻歷二縣,並有聲績。運常願 處一諫官,從容諷議,而性訐直,為人所排抵,遂不被任用。乃發憤錄夏、殷以來 諫爭事,集而部之,凡六百三十九條,合四十一卷,名曰諫苑。奏上之。隋文帝覽 而嘉焉。
lùn yuē: wáng pí gāng qiào yǒu yú, hóng yǎ wèi zhī wén yě. qíng ān jiǎn lǜ, zhì zài gōng píng. jì ér fèn jié wēi chéng, kàng cí qíng dí, liáng rén wèi zhī tuì shě, gāo shì bù gǎn jiā bīng. yǐ cǐ jiàn chēng, xìn fēi xū yǐ. zhì shù bù yǔn mén fēng, yì zú chēng yě. wáng sī zhèng qū chí yǒu shì zhī qiū, kāng kǎi gōng míng zhī jì. jí hū cè míng bà fǔ, zuò zhèn yǐng chuān, shè yíng dài zhī xiǎn, xiū shǒu yù zhī shù, yǐ yī chéng zhī zhòng, kàng qīng guó zhī shī, lǜ pí tái zhī bīng, dāng jìn yǒng zhī zú, yóu néng jí cuī dà dí, lǚ jiàn qí gōng. zhōng jié guān yú běn cháo, yì shēng dòng yú lín tīng. yùn qióng shì cù, chéng xiàn shēn qiú, zhuàng zhì gāo fēng yì zú fèn yú bǎi shì yǐ. wèi chí jiǒng dì zé jiù shēng, zhí wéi tái gǔn, mù ēn lèi yè, hé juàn yī shí, jū xíng shèng zhī dì, shòu fān wéi zhī tuō, diān ér bù fú, yōu zé sī zài? jí zhǔ wēi yún xiè, dǐng yè jiāng qiān, jiǔ fú yí xīn, sān líng gǎi bo, suì néng zhì cún fù dǎo, tóu mèi chēng bīng. zhōng jūn zhī qín wèi xuān, wéi tiān zhī huò biàn jí. xiào qí xīn, dí yì gé dàn zhī chóu yú. gāng yùn jī xuān wáng shì, qín láo chū nèi. guān qí zì zhì róng chǒng, qǐ wéi ēn zé ér yǐ hū? fū shì zhī chéng míng, qí tú bù yī, gài yǒu bù dài jué lù ér guì, bù yīn xué yì ér zhòng zhě hé? yì yún zhōng xiào ér yǐ. ruò nǎi jié lì yǐ fèng qí qīn zhě, rén zǐ zhī xíng yě zhì shēn yǐ shì qí jūn zhě, rén chén zhī jié yě. sī gù mí lún sān jí, náng kuò bǎi dài. dāng xuān dì zhī zài dōng cháo, xiōng dé fāng zhào, wáng guǐ zhì wéi wú huì, jí yì yú gǔ ròu zhī jiān, jìng yù yín xíng, yǐ zhì yí miè. ruò sī rén zhě, rén huò yǐ wèi qí bù zhōng, zé tiān xià mò zhī xìn yě. guān lè yùn zhī suǒ yǐ xíng yǐ zhī jié, qí yǒu gǔ zhī yí zhí zhī fēng hū.
論曰:王羆剛峭有餘,弘雅未之聞也。情安儉率,志在公平。既而奮節危城, 抗辭勍敵,梁人為之退舍,高氏不敢加兵。以此見稱,信非虛矣。至述不隕門風, 亦足稱也。王思政驅馳有事之秋,慷慨功名之際。及乎策名霸府,作鎮潁川,設縈 帶之險,修守御之術,以一城之眾,抗傾國之師,率疲駘之兵,當勁勇之卒,猶能 亟摧大敵,屢建奇功。忠節冠於本朝,義聲動於鄰聽。運窮事蹙,城陷身囚,壯志 高風亦足奮於百世矣。尉遲迥地則舅甥,職惟台袞,沐恩累葉,荷眷一時,居形勝 之地,受籓維之託,顛而不扶,憂責斯在?及主威雲謝,鼎業將遷,九服移心,三 靈改卜,遂能志存赴蹈,投袂稱兵。忠君之勤未宣,違天之禍便及。校其心,翟義、 葛誕之儔歟。綱、運積宣王室,勤勞出內。觀其自致榮寵,豈唯恩澤而已乎?夫士 之成名,其途不一,蓋有不待爵祿而貴,不因學藝而重者何?亦云忠孝而已。若乃 竭力以奉其親者,人子之行也;致身以事其君者,人臣之節也。斯固彌綸三極,囊 括百代。當宣帝之在東朝,凶德方兆,王軌志惟無諱,極議於骨肉之間,竟遇淫刑, 以至夷滅。若斯人者,人或以為其不忠,則天下莫之信也。觀樂運之所以行已之節, 其有古之遺直之風乎。