zá shuō xià
雜說下
fù rén rèn shēn wèi mǎn sān yuè, zhe xù yì guān, píng dàn zuǒ rào jǐng sān zā, yìng xiáng yǐng ér qù, wù fǎn gù, wù lìng rén zhī jiàn, bì shēng nán. zhōu rì yòng yuē: zhī nǚ zé kě yī fǎ, huò xiān shì nán rú hé? yú wén yǒu dìng fǎ, dìng mǔ nián yuè rì yǔ shòu tāi shí rì, suàn zhī, yù qí zé wèi nán, yù ǒu zé wèi nǚ, zhī wèi nǚ tāi, jí kě yī fǎ.
婦人妊娠未滿三月,着婿衣冠,平旦左繞井三匝,映祥影 而去,勿反顧,勿令人知見,必生男。 【 周日用曰:知女則可依法,或先是男如何?余聞有定法,定母年月日與受胎時日,算之,遇奇則為男,遇偶則為女,知為女胎,即可依法。】
fù rén rèn shēn, bù yù lìng jiàn chǒu è wù yì lèi niǎo shòu. shí dāng bì qí yì cháng wèi, bù yù lìng jiàn xióng pí hǔ bào. yù jí niǎo shè shè zhì, shí niú xīn bái quǎn ròu lǐ yú tóu. xí bù zhèng bù zuò, gē bù zhèng bù shí, tīng sòng shī shū fěng yǒng zhī yīn, bù tīng yín shēng, bù shì xié sè. yǐ cǐ chǎn zi, bì xián míng duān zhèng shòu kǎo. suǒ wèi fù mǔ tāi jiào zhī fǎ. lú shì yuē: zi zhī dé qīng chún zī yè, zé shēng rén shèng wèi cuò luàn zhī nián, zé shēng tān yín, zi yīn mǔ qì yě. gù gǔ zhě fù rén rèn shēn, bì shèn suǒ gǎn, gǎn yú shàn zé shàn, è zé è yǐ. rèn shēn zhě bù kě dàn tù ròu. yòu bù kě jiàn tù, lìng ér chún quē. yòu bù kě dàn shēng jiāng, lìng ér duō zhǐ.
婦人妊娠,不欲令見醜惡物、異類鳥獸。食當避其異常味,不欲令見熊羆虎豹。御及鳥射射雉,食牛心、白犬肉、鯉魚頭。席不正不坐,割不正不食,聽誦詩書諷詠之音,不聽淫聲,不視邪色。以此產子,必賢明端正壽考。所謂父母胎教之法。 【 盧氏曰:子之得清純滋液,則生仁聖;謂錯亂之年,則生貪淫,子因母氣也。】 故古者婦人妊娠,必慎所感,感於善則善,惡則惡矣。妊娠者不可啖兔肉。又不可見兔,令兒唇缺。又不可啖生薑,令兒多指。
yì shuō yún: gǔ sǒu fū fù xiōng wán ér shēng shùn. shū liáng hé, yín fū yě, zhēng zài, shī xíng yě, jiā yòu yě hé ér shēng zhòng ní yān. qí zài yǒu tāi jiào yě? lú shì yuē: fū jiǎ jí yín shēn shēng zhě shèng, yǐ nián zài suì, dé zài jiǎ yín, rén shēn shēng zhě zé rán yǐ. yì yóu xiān tiān yě, yì yóu fù mǔ qì yě. gǔ zhě yuán qì qīng, gù duō shèng. jīn zhě sú yín yīn zhuó, gù wú shèng rén yě.
《異說》云:瞽叟夫婦凶頑而生舜。叔梁紇,淫夫也,征在,失行也,加又野合而生仲尼焉。其在有胎教也? 【 盧氏曰:夫甲及寅申生者聖,以年在歲,德在甲寅,壬申生者則然矣。亦由先天也,亦由父母氣也。古者元氣清,故多聖。今者俗淫陰濁,故無聖人也。】
yù zhāng jùn yì guān rén yǒu shù fù, bào miàn yú dào, xún dào zhēng fēn zhū yǐ gěi qí fū yú mǎ yī zī. jí jǔ xiào lián, gèng qǔ fù zhě, yī qiè jiē gěi xiān zhě, suī yǒu shù nián zhī qín, fù zi mǎn táng shì, yóu fàng chù yǐ bì hòu rén.
豫章郡衣冠人有數婦,暴面於道,尋道爭分銖以給其夫輿馬衣資。及舉孝廉,更取富者,一切皆給先者,雖有數年之勤,婦子滿堂室,猶放黜以避後人。
zhū yuǎn fāng shān jùn yōu pì chù chū mì là, rén wǎng wǎng yǐ tǒng jù fēng, měi nián yī qǔ.
諸遠方山郡幽僻處出蜜蠟,人往往以桶聚蜂,每年一取。
yuǎn fāng zhū shān mì là chù, yǐ mù wèi qì, zhōng kāi xiǎo kǒng, yǐ mì là tú qì, nèi wài lìng biàn. chūn yuè fēng jiāng shēng yù shí, bǔ qǔ sān liǎng tóu zhe qì zhōng, fēng fēi qù, xún jiāng bàn lái, jīng rì jiàn yì, suì chí qì guī.
遠方諸山蜜蠟處,以木為器,中開小孔,以蜜蠟塗器,內外令遍。春月蜂將生育時,捕取三兩頭着器中,蜂飛去,尋將伴來,經日漸益,遂持器歸。
rén jí dài mián zhě, zé mèng shé.
人藉帶眠者,則夢蛇。
niǎo xián rén zhī fā, mèng fēi.
鳥銜人之發,夢飛。
wáng ěr zhāng héng mǎ jūn xī mào zhòng wù xíng, yī rén wú yàng, yī rén bìng, yī rén sǐ. wèn qí gù, wú yàng rén yuē: wǒ yǐn jiǔ, bìng zhě shí, sǐ zhě kōng fù.
王爾、張衡、馬均昔冒重霧行,一人無恙,一人病,一人死。問其故,無恙人曰:「我飲酒,病者食,死者空腹。」
rén yǐ lěng shuǐ zì zì zhì xī, kě dùn dàn, shù shí méi guā. zì zhì yāo, dàn zhuǎn duō. zhì jǐng kě dàn bǎi yú méi. suǒ zì shuǐ jiē zuò guā qì wèi. cǐ shì wèi shì. rén zhōng jiǔ zuì bù jiě, zhì zhī, yǐ tāng zì zì jí yù, tāng yì zuò jiǔ qì wèi yě.
人以冷水自漬至膝,可頓啖,數十枚瓜。漬至腰,啖轉多。至頸可啖百餘枚。所漬水皆作瓜氣味。此事未試。人中酒醉不解,治之,以湯自漬即愈,湯亦作酒氣味也。
xī liú xuán shí yú zhōng shān jiǔ jiā gū jiǔ, jiǔ jiā yǔ qiān rì jiǔ, wàng yán qí jié dù. guī zhì jiā dāng zuì, ér jiā rén bù zhī, yǐ wèi sǐ yě, quán zàng zhī. jiǔ jiā jì qiān rì mǎn, nǎi yì xuán shí qián lái gū jiǔ, zuì xiàng xǐng ěr. wǎng shì zhī, yún xuán shí wáng lái sān nián, yǐ zàng. yú shì kāi guān, zuì shǐ xǐng, sú yún: xuán shí yǐn jiǔ, yī zuì qiān rì.
昔劉玄石於中山酒家酤酒,酒家與千日酒,忘言其節度。歸至家當醉,而家人不知,以為死也,權葬之。酒家計千日滿,乃憶玄石前來酤酒,醉向醒耳。往視之,雲玄石亡來三年,已葬。於是開棺,醉始醒,俗云:「玄石飲酒,一醉千日。」
jiù shuō yún tiān hé yǔ hǎi tōng. jìn shì yǒu rén jū hǎi zhǔ zhě, nián nián bā yuè yǒu fú chá qù lái, bù shī qī, rén yǒu qí zhì, lì fēi gé yú chá shàng, duō jī liáng, chéng chá ér qù. shí yú rì zhōng, yóu guān xīng yuè rì chén, zì hòu máng máng hū hū, yì bù jué zhòu yè. qù shí yú rì, yǎn zhì yī chù, yǒu chéng guō zhuàng, wū shè shén yán. yáo wàng gōng zhōng duō zhī fù, jiàn tiān zhàng fū qiān niú zhǔ cì yǐn zhī. qiān niú rén nǎi jīng wèn yuē: hé yóu zhì cǐ? cǐ rén jù shuō lái yì, bìng wèn cǐ shì hé chù, dá yuē: jūn hái zhì shǔ jùn fǎng yán jūn píng zé zhī zhī. jìng bù shàng àn, yīn hái rú qī. hòu zhì shǔ, wèn jūn píng, yuē: mǒu nián yuè rì yǒu kè xīng fàn qiān niú sù. jì nián yuè, zhèng shì cǐ rén dào tiān hé shí yě.
舊說雲天河與海通。近世有人居海渚者,年年八月有浮槎去來,不失期,人有奇志,立飛閣於查上,多齎糧,乘槎而去。十餘日中,猶觀星月日辰,自後茫茫忽忽,亦不覺晝夜。去十餘日,奄至一處,有城郭狀,屋舍甚嚴。遙望宮中多織婦,見天丈夫牽牛渚次飲之。牽牛人乃驚問曰:「何由至此?」此人具說來意,並問此是何處,答曰:「君還至蜀郡訪嚴君平則知之。」竟不上岸,因還如期。後至蜀,問君平,曰:「某年月日有客星犯牽牛宿。」計年月,正是此人到天河時也。
rén yǒu shān xíng duò shēn jiàn zhě, wú chū lù, jī è yù sǐ. zuǒ yòu jiàn guī shé shén duō, zhāo mù yǐn jǐng xiàng dōng fāng, rén yīn fú dì xué zhī, suì bù jī, tǐ shū qīng biàn, néng dēng yán àn. jīng shù nián hòu, sǒng shēn jǔ bì, suì chāo chū jiàn shàng, jí dé hái jiā. yán sè yuè yì, pō gèng xiá huì shèng gù. hái shí gǔ, dàn zī wèi, bǎi yú rì zhōng fù běn zhì.
人有山行墮深澗者,無出路,飢餓欲死。左右見龜蛇甚多,朝暮引頸向東方,人因伏地學之,遂不飢,體殊輕便,能登岩岸。經數年後,竦身舉臂,遂超出澗上,即得還家。顏色悅懌,頗更黠慧勝故。還食谷,啖滋味,百餘日中複本質。
tiān mén jùn yǒu yōu shān jùn gǔ, ér qí shàng rén yǒu cóng xià jīng guò zhě, hū rán yǒng chū lín biǎo, zhuàng rú fēi xiān, suì jué jī. nián zhōng rú cǐ shén shù, suì míng cǐ chù wèi xiān gǔ. yǒu lè dào hào shì zhě, rù cǐ gǔ zhōng xǐ mù, yǐ qiú fēi xiān, wǎng wǎng dé qù. yǒu zhǎng shēng yì sī rén, yí bì yǐ yāo guài. nǎi yǐ dà shí zì zhuì, qiān yī quǎn rù gǔ zhōng, quǎn fù fēi qù. qí rén hái gào xiāng lǐ, mù shù shí rén zhí zhàng jiē shān cǎo fá mù, zhì shān dǐng guān zhī, yáo jiàn yī wù zhǎng shù shí zhàng, qí gāo yǐn rén, ěr rú bò ji. gé shè cì shā zhī. suǒ tūn rén gǔ jī cǐ zuǒ yòu, yǐ chéng fēng. mǎng kāi kǒu guǎng zhàng yú, qián hòu shī rén, jiē cǐ mǎng qì suǒ kǒu xī shàng. yú shì cǐ dì suì ān wěn wú huàn.
天門郡有幽山峻谷,而其上人有從下經過者,忽然踴出林表,狀如飛仙,遂絕跡。年中如此甚數,遂名此處為仙谷。有樂道好事者,入此谷中洗沐,以求飛仙,往往得去。有長生意思人,疑必以妖怪。乃以大石自墜,牽一犬入谷中,犬復飛去。其人還告鄉里,募數十人執杖揭山草伐木,至山頂觀之,遙見一物長數十丈,其高隱人,耳如簸箕。格射刺殺之。所吞人骨積此左右,已成封。蟒開口廣丈余,前後失人,皆此蟒氣所(口翕)上。於是此地遂安穩無患。