dǒng qǔ jiāng yán, mò ān xiān shēng wèi zǒng cáo shí, shǔ yǒu tǔ shén mǎ shén èr cí, wéi tǔ shén yǒu pèi, qí shǎo zǐ shì cái wù ào, wèi tǔ shén yú sāi lǎo wēng, bù yīng yōng yàn fù mǎ shén nián shào, zhèng wèi jiā ǒu. jìng yí nǚ xiàng yú mǎ shén cí, é xuàn pū bù zhī rén. mò ān xiān shēng wén qí shì, qīn dǎo yí hái, nǎi sū. yòu wén hé jiān xué shǔ yǒu tǔ shén yì pèi yǐ nǚ xiàng, yǒu xùn dǎo wèi hóng gōng bù kě sù fù rén, nǎi bié jiàn yī xiǎo cí qiān yān, tǔ shén píng qí yòu sūn yǔ yuē: rǔ lǐ suī zhèng, ér xīn zé sī, zhèng yù guǎng rǔ zhái ěr, wú bù fú yě. xùn dǎo fāng kǎn kǎn tán gǔ lǐ, cù zhōng qí yǐn, dà hài, nǎi zhōng rèn bù gǎn jū. shì shí èr shì xiāng jìn, huò yuē: xùn dǎo qiān miào yóu yǐ lǐ, dǒng dú shén shén yǐ, qiǎn dāng zhòng. yú wèi dǒng shào nián fàng dàn ěr, xùn dǎo nèi xié sī xīn, shǐ jǐ yǒu lì, wài jiǎ gōng yì, shǐ rén wú cí, wēi shén fā qí yīn móu, rén shàng yǐ wèi néng zhèng sì diǎn yě. chūn qiū zhū xīn, xùn dǎo qiǎn dāng zhòng yú dǒng.
董曲江 言,默庵先生為總漕時,署有土神馬神二祠,惟土神有配,其少子恃才兀傲,謂土神于思老翁,不應擁艷婦;馬神年少,正為嘉耦。徑移女像於馬神祠,俄眩仆不知人。默庵先生聞其事,親禱移還,乃蘇。又聞河間學署有土神亦配以女像,有訓導謂黌宮不可塑婦人,乃別建一小祠遷焉,土神憑其幼孫語曰:汝理雖正,而心則私,正欲廣汝宅耳,吾不服也。訓導方侃侃談古禮,猝中其隱,大駭,乃終任不敢居。是實二事相近,或曰:訓導遷廟猶以禮,董瀆神甚矣,譴當重。余謂董少年放誕耳,訓導內挾私心,使己有利,外假公義,使人無詞,微神發其陰謀,人尚以為能正祀典也。春秋誅心,訓導譴當重於董。
xì shù jiē shǒu fǎ jié ěr. rán yì shí yǒu bān yùn shù. yì xiǎo shí zài wài zǔ xuě fēng xiān shēng jiā, yī shù shì zhì bēi jiǔ yú àn, jǔ zhǎng mén zhī, bēi xiàn rù àn zhōng, kǒu yǔ àn píng, rán mén àn bù jiàn bēi dǐ. shǎo xuǎn qǔ chū, àn rú gù. cǐ huò zhàng mù fǎ yě. yòu jǔ yú kuài yī jù wǎn, pāo zhì kōng zhōng bù jiàn, lìng qí qǔ huí, zé yuē: bù néng yǐ. zài shū shì huà chú jiā tì zhōng, gōng děng zì qǔ ěr. shí yǐ bīn cóng zá dá, shū shì duō gǔ qì, yǐ yán jiōng. qiě jiā tì gāo jǐn èr cùn, wǎn gāo sān sì cùn xǔ, duàn bù kě rù. yí qí wàng, gū hū yào qǐ shì, zé wǎn zhì àn shàng, huàn zhù fó shǒu wǔ. yuán zhù fó shǒu zhī pán, nǎi huàn zhù yú kuài, cáng jiā tì zhōng, shì fēi bān yùn shù hū? lǐ suǒ bì wú, shì suǒ huò yǒu, lèi rú cǐ. rán shí yì lǐ zhī suǒ yǒu. hú guài shān xiāo, dào qǔ rén wù, bù wèi yì néng hé jìn hú guài shān xiāo zhě, yì bù wèi yì jì néng hé jìn, jí kě yǐ yì shǐ, jì néng dào qǔ rén wù, jí kě yǐ dài rén qǔ wù, fū yòu hé yì yān.
戲術皆手法捷耳。然亦實有搬運術。憶小時在外祖雪峰先生家,一術士置杯酒於案,舉掌捫之,杯陷入案中,口與案平,然捫案不見杯底。少選取出,案如故。此或障目法也。又舉魚膾一巨碗,拋擲空中不見,令其取回,則曰:不能矣。在書室畫廚夾屜中,公等自取耳。時以賓從雜沓,書室多古器,已嚴扃。且夾屜高僅二寸,碗高三四寸許,斷不可入。疑其妄,姑呼鑰啟視,則碗置案上,換貯佛手五。原貯佛手之盤,乃換貯魚膾,藏夾屜中,是非搬運術乎?理所必無,事所或有,類如此。然實亦理之所有。狐怪山魈,盜取人物,不為異;能劾禁狐怪山魈者,亦不為異;既能劾禁,即可以役使,既能盜取人物,即可以代人取物,夫又何異焉。
jiù pū zhuāng shòu yán, xī shì mǒu guān, jiàn yī guān qīn chén zhì, yòu yī guān xù zhì, jiē qì jiāo yě. qí zhuàng ruò mì dì xiāo xī zhě, é jiē qù, zhǔ rén yì mìng jià dì chū, zhì huáng hūn nǎi guī. chē dài mǎ fán, bù shèng kùn bèi. é qián èr guān yòu zhì, dēng xià huò fù ěr huò diǎn tóu, huò yáo shǒu huò cù méi huò fǔ zhǎng, bù zhī suǒ yì hé shì. lòu xià èr gǔ, wǒ yáo wén běi chuāng wài chī chī yǒu xiào shēng, shì zhōng fú wén yě. fāng yí huò jiān, hū yòu wén zhǎng tàn yī shēng, yuē: hé bì rú cǐ. shǐ bīn zhǔ jiē jīng, kāi chuāng jí shì, xīn yǔ hòu ní píng rú zhǎng, jué wú rén jī, gòng yí wèi wǒ yì yǔ, wǒ shí yīn jiè wù qiè tīng , bì lì nán róng wài huā jià xià, shí wèi cháng shuì, yì wèi cháng yán, jiū bù zhī qí hé gù yě.
舊仆莊壽言,昔事某官,見一官侵晨至,又一官續至,皆契交 也。其狀若密遞消息者,俄皆去,主人亦命駕遞出,至黃昏乃歸。車殆馬煩,不勝困憊。俄前二官又至,燈下或附耳或點頭,或搖手或蹙眉或拊掌,不知所議何事。漏下二鼓,我遙聞北窗外吃吃有笑聲,室中弗聞也。方疑惑間,忽又聞長嘆一聲,曰:何必如此。始賓主皆驚,開窗急視,新雨後泥平如掌,絕無人跡,共疑為我囈語,我時因戒勿竊聽 ,避立南榮外花架下,實未嘗睡,亦未嘗言,究不知其何故也。
yǒng chūn qiū xiào lián èr tián, ǒu qì xī jiǔ lǐ hú dào zhōng, yǒu tóng zǐ qí niú lái, xíng shén sù. zhì qiū qián xiǎo lì, lǎng yín yuē: lái chōng fēng yǔ lái, qù tà yān xiá qù, xié zhào wàn fēng qīng, shì wǒ hái shān lù, guài cūn shù nǎ dé zuò cǐ yǔ, níng sī yù wèn, zé lì yǐng chū méi shān guì jiān, yǐ jù bàn lǐ xǔ yǐ. bù zhī shén xiān yóu xì, yì xiāng shú xiǎo ér wén rén sòng, ér ǒu jì yě.
永春丘孝廉二田,偶憩息九鯉湖道中,有童子騎牛來,行甚速。至丘前小立,朗吟曰:來衝風雨來,去踏煙霞去,斜照萬峰青,是我還山路,怪村豎哪得作此語,凝思欲問,則笠影出沒杉檜間,已距半里許矣。不知神仙遊戲,抑鄉塾小兒聞人誦,而偶記也。
pú tián lín jiào yù pèi, yǐ tái wān fèng mǎn běi shàng. zhì zhuō zhōu nán, xià chē biàn xuán, jiàn pò wū qiáng wài, yǒu cí fēng huà yī shī yuē: luó gāng duì duì xiǎng tóng líng, qīng xiǎo chōng hán guò yì tíng, wǒ zì chuí biān wán cán xuě, lǘ tí huǎn tà luàn shān qīng. kuǎn yuē luó yáng shān rén. dú qì zì yǔ yuē: shī xiǎo yǒu zhì, luó yáng shì hé dì yé? wū nèi yīng yuē: qí yǔ shì shì hú guǎng rén, rù shì zhī, wéi níng chén bài yè ér yǐ. zì zhī yù guǐ, tì rán dēng chē, héng yù yù bù shì, bù jiǔ jìng zú.
莆田林教諭霈,以台灣俸滿北上。至涿州南,下車便旋,見破屋牆外,有磁鋒劃一詩曰:騾綱隊隊響銅鈴,清曉沖寒過驛亭,我自垂鞭玩殘雪,驢蹄緩踏亂山青。款曰羅洋山人。讀訖自語曰:詩小有致,羅洋是何地耶?屋內應曰:其語似是湖廣人,入視之,惟凝塵敗葉而已。自知遇鬼,惕然登車,恆鬱郁不適,不久竟卒。
jǐng zhōu lǐ lù yuán jī què, kāng xī jiǎ wǔ xiào lián, yú liáo xù yě. bó yǎ gōng shī, xū cì rì, mèng zhōng zuò yī lián yuē: luán hé jī zhōng sàn, é méi qū zuǒ tú. xǐng ér bù néng zì jiě. hòu dé hú nán yī lìng, zú yú guān, zhèng qū yuán xíng yín dì yě.
景州李露園基塙,康熙甲午孝廉,余僚婿也。博雅工詩,需次日,夢中作一聯曰:鸞翮嵇中散,蛾眉屈左徒。醒而不能自解。後得湖南一令,卒於官,正屈原行吟地也。
xiān zǔ mǔ zhāng tài fū rén, chù yī xiǎo huā quǎn, qún bì huàn qí dào ròu, yīn è shā zhī. zhōng yī bì yuē liǔ yì, mèng zhōng héng jiàn cǐ quǎn lái niè, shuì zhé yì yǔ. tài fū rén zhī zhī, yuē: qún bì gòng shā quǎn, hé dú xián yuān yú liǔ yì? cǐ bì liǔ yì yì dào ròu, bù zú fú qí xīn yě. kǎo wèn guǒ rán.
先祖母張太夫人,畜一小花犬,群婢患其盜肉,陰扼殺之。中一婢曰柳意,夢中恆見此犬來齧,睡輒囈語。太夫人知之,曰:群婢共殺犬,何獨銜冤於柳意?此必柳意亦盜肉,不足服其心也。考問果然。
fú jiàn tīng zhōu shì yuàn, táng qián èr gǔ bǎi, táng wù yě. yún yǒu shén. yú àn lín rì, lì yuē dāng yì shù bài. yú wèi mù mèi bù wèi hài, tīng zhī kě yě, fēi sì diǎn suǒ yǒu, shǐ zhě bù dāng bài. shù zhī yè sēn sǒng, gé wū shù zhòng kě jiàn. shì xī yuè míng, yú bù jiē shàng, yǎng jiàn shù shāo liǎng hóng yī rén, xiàng yú qìng zhé gǒng yī, rǎn rǎn jiàn méi. hū mù yǒu chū shì, shàng jiàn zhī. yú cì rì yì shù gè dá yǐ yī, wèi juān yī lián yú cí mén yuē: cān tiān dài sè cháng rú cǐ, diǎn shǒu zhū yī huò shì jūn. cǐ shì yì pō yì. yuán zi cái cháng zài cǐ shì yú xīn qí xié, suǒ jì shāo yì, gài chuán wén zhī wù yě.
福建汀州試院,堂前二古柏,唐物也。雲有神。余按臨日,吏曰當詣樹拜。余謂木魅不為害,聽之可也,非祀典所有,使者不當拜。樹枝葉森聳,隔屋數重可見。是夕月明,餘步階上,仰見樹梢兩紅衣人,向余磬折拱揖,冉冉漸沒。呼幕友出視,尚見之。余次日詣樹各答以揖,為鐫一聯於祠門曰:參天黛色常如此,點首朱衣或是君。此事亦頗異。袁子才嘗載此事於新齊諧,所記稍異,蓋傳聞之誤也。
dé zhōu sòng qīng yuǎn xiān shēng yán, lǚ dào shì bù zhī hé xǔ rén, shàn huàn shù, cháng kè tián shān quǎn sī nóng jiā, zhí zhū téng shèng kāi, bīn kè huì shǎng, yī sú shì yán cí wěi bǐ, dié dié bù xiū, shū bài rén yì. yī shào nián xìng qīng tuō, yàn báo yóu shén, chì wù duō yán. èr rén jǐ rǎng bì, yī lǎo rú hé jiě zhī, jù bù tīng, yì yùn xíng yú sè. mǎn zuò wèi zhī bù lè, dào shì ěr yǔ xiǎo tóng qǔ zhǐ bǐ, huà sān fú fén zhī, sān rén hū jiē qǐ, zài yuàn zhōng xuán zhé shù sì, sú kè qū dōng nán yú zuò, nán nán zì yǔ, tīng zhī nǎi yǔ qī qiè tán jiā shì, é zuǒ yòu huí gù ruò hé jiě, é yí sè zì biàn, é zuò yǐn zuì zhuàng, é qū yī xī, é liǎng xī bìng qū, é kòu shǒu bù yǐ shì shào nián zé zuò xī nán yú huā lán shàng, liú mù sòng pàn, nī nī ruǎn yǔ, é xī xiào, é qiān xiè, é dī chàng huàn shā jì, yōu yōu bù yǐ, shǒu zì àn pāi, bèi zhū yě dàng zhī tài lǎo rú zé duān zuò shí dèng shàng jiǎng mèng zǐ qí huán jìn wén zhī shì yī zhāng, zì pōu jù xī, zhǐ lüè gù pàn, rú yǔ sì wǔ rén duì yǔ, hū yáo shǒu yuē bú shì, hū chēn mù yuē shàng bù jiě yé, gē gē láo sòu réng bù zhǐ. zhòng hài xiào. dào shì yáo shǒu zhǐ zhī. bǐ jiǔ lán, dào shì yòu fén sān fú, sān rén nǎi wǎng wǎng níng zuò, shǎo xuǎn shǐ xǐng, zì chēng bù jué zuì mián, xiè wú lǐ. zhòng nì xiào sàn. dào shì yuē: cǐ xiǎo shù, bù zú dào. yè fǎ shàn yǐn táng míng huáng rù yuè gōng jí yòng cǐ fú, dāng shí wù yǐ wèi zhēn xiān, yū rú yòu yǐ wèi wàng yǔ, jiē jǐng dǐ wā ěr. hòu zài lǚ guǎn, fú shè yī guò wǎng guì rén qiè hún, qiè sū hòu dēng chē, shí qí lù jìng mén hù, yǔ guì rén jí bǔ zhī, yǐ dùn qù. cǐ zhōu lǐ suǒ yǐ jìn guài mín yú.
德州宋清遠先生言,呂道士不知何許人,善幻術,嘗客田山虇司農家,值朱藤盛開,賓客會賞,一俗士言詞猥鄙,喋喋不休,殊敗人意。一少年性輕脫,厭薄尤甚,斥勿多言。二人幾攘臂,一老儒和解之,俱不聽,亦慍形於色。滿座為之不樂,道士耳語小童取紙筆,畫三符焚之,三人忽皆起,在院中旋折數四,俗客趨東南隅坐,喃喃自語,聽之乃與妻妾談家事,俄左右回顧若和解,俄怡色自辯,俄作引罪狀,俄屈一膝,俄兩膝並屈,俄叩首不已;視少年則坐西南隅花欄上,流目送盼,妮妮軟語,俄嬉笑,俄謙謝,俄低唱浣紗記,呦呦不已,手自按拍,備諸冶盪之態;老儒則端坐石凳上講孟子齊桓晉文之事一章,字剖句析,指掠顧盼,如與四五人對語,忽搖手曰不是,忽嗔目曰尚不解耶,咯咯癆嗽仍不止。眾駭笑。道士搖手止之。比酒闌,道士又焚三符,三人乃惘惘凝坐,少選始醒,自稱不覺醉眠,謝無禮。眾匿笑散。道士曰:此小術,不足道。葉法善引唐明皇入月宮即用此符,當時誤以為真仙,迂儒又以為妄語,皆井底蛙耳。後在旅館,符攝一過往貴人妾魂,妾蘇後登車,識其路徑門戶,語貴人急捕之,已遁去。此周禮所以禁怪民歟。
jiāo hé lǎo rú jí rùn chǔ, yōng zhèng yǐ mǎo xiāng shì. wǎn zhì shí mén qiáo, kè shè jiē mǎn. wéi yī xiǎo wū, chuāng lín mǎ lì, wú kěn jū zhě, gū jiě zhuāng yān. qún mǎ tiào liáng, yè bù dé mèi. rén jìng hòu hū wén mǎ yǔ, jí ài guān zá shū, xiān jì sòng rén shuō bù zhōng yǒu yàn xià niú yǔ shì, zhī fēi guǐ mèi, bǐng xī tīng zhī. yī mǎ yuē: jīn rì fāng zhī rěn jī zhī kǔ, shēng qián suǒ qī yǐn cǎo dòu qián, yì zài hé chù. yī mǎ yuē: wǒ bèi duō yóu yǔ rén zhuǎn shēng, sǐ zhě fāng zhī, shēng zhě bù wù, kě wèi tài xī. zhòng mǎ jiē wū yàn. yī mǎ yuē: míng pàn yì bù shèn gōng, wáng wǔ hé yǐ dé wèi quǎn? yī mǎ yuē: míng zú céng yán zhī, qú yī qī èr nǚ bìng yín làn, jǐn dào qí qián yǔ suǒ huān, dāng zuì zhī bàn yǐ. yī mǎ yuē: xìn rán, zuì yǒu qīng zhòng. jiāng qī duò shǐ, shēn shòu tú gē, gèng wǒ bèi bù ruò yě. jí hū qīng sòu, yǔ suì jì. jí héng jǔ yǐ jiè yǔ rén.
交 河老儒及潤礎,雍正乙卯鄉試。晚至石門橋,客舍皆滿。唯一小屋,窗臨馬櫪,無肯居者,姑解裝焉。群馬跳踉,夜不得寐。人靜後忽聞馬語,及愛觀雜書,先記宋人說部中有堰下牛語事,知非鬼魅,屏息聽之。一馬曰:今日方知忍飢之苦,生前所欺隱草豆錢,意在何處。一馬曰:我輩多由圉人轉生,死者方知,生者不悟,可為太息。眾馬皆嗚咽。一馬曰:冥判亦不甚公,王五何以得為犬?一馬曰:冥卒曾言之,渠一妻二女並婬濫,盡盜其錢與所歡,當罪之半矣。一馬曰:信然,罪有輕重。姜七墮豕,身受屠割,更我輩不若也。及忽輕嗽,語遂寂。及恆舉以戒圉人。
yú yī shì jī, píng shēng bù cháng chū lì yǔ. zì yún qīn jiàn qí zǔ mǔ shàn lì, hòu le wú jí jí, hū shé làn zhì hóu, yǐn shí yán yǔ jiē bù néng, wǎn zhuǎn shù rì ér sǐ.
餘一侍姬,平生不嘗出詈語。自雲親見其祖母善詈,後了無疾疾,忽舌爛至喉,飲食言語皆不能,宛轉數日而死。
yǒu mǒu shēng zài jiā, ǒu yàn qǐ, hū qī qiè bù zhì. wèn xiǎo bì, yún bìng suí yī shào nián nán qù yǐ. lù rèn zhuī jí, jiāng pián zhǎn zhī, shào nián hū bù jiàn. yǒu lǎo sēng yī hóng jiā shā, yī shǒu tuō bō yī shǒu zhèn xī zhàng, gé qí dāo, yuē: rǔ shàng bù qǐn yé? rǔ lì xīn tài zhòng, zhì jì xīn tài zhòng, jī qiǎo xīn tài zhòng, ér néng shǐ rén zhōng bù jué. guǐ shén jì yǐn è, gù pàn shì èr fù, shǐ zuò cǐ yǐ bào rǔ. bǐ hé zuì yān? yán qì yì yǐn. shēng mò rán yǐn guī. èr fù yún: shào nián chū bù xiāng shí, yì wèi xiāng yuè, hū wǎng rán rú mèng, suí zhī qù. lín lǐ yì yuē: èr fù fēi yín bēn zhě, yòu sù bù xiāng de, qǐ kěn suí yī rén? qiě yín bēn bì bì rén, qǐ yǒu bái zhòu gōng xíng, huǎn bù dài zhuī zhě yé? qí wèi shén qiǎn xìn yǐ. rán zhōng bù néng míng qí è, zhēn yǐn è zāi.
有某生在家,偶晏起,呼妻妾不至。問小婢,雲並隨一少年南去矣。露刃追及,將駢斬之,少年忽不見。有老僧衣紅袈裟,一手托缽一手振錫杖,格其刀,曰:汝尚不寢耶?汝利心太重,忮忌心太重,機巧心太重,而能使人終不覺。鬼神忌隱惡,故判是二婦,使作此以報汝。彼何罪焉?言訖亦隱。生默然引歸。二婦云:少年初不相識,亦未相悅,忽惘然如夢,隨之去。鄰里亦曰:二婦非婬奔者,又素不相得,豈肯隨一人?且婬奔必避人,豈有白晝公行,緩步待追者耶?其為神譴信矣。然終不能名其惡,真隱惡哉。
shì jiē qián dìng, qǐ bù xìn rán. wù zǐ chūn, yú wèi rén tí fān qí shè liè tú, yuē: bái cǎo zhān tiān yě shòu féi, wān hú ài ěr mǎ rú fēi, hé dāng kuài yǐn huáng yáng xuè, yī shàng tiān shān xuě dǎ wéi. shì nián bā yuè, jìng cóng jūn yú xī yù. yòu dǒng wén kè gōng cháng wèi yú zuò qiū lín mì jù tú. yú zhì wū lǔ mù qí, chéng xī yǒu shēn lín, lǎo mù cān yún, mí gèn shù shí lǐ. qián jiāng jūn wǔ gōng mí tài jiàn yī tíng yú zhōng, tí yuē xiù yě. sàn bù qí jiān, wǎn rán qián huà zhī jǐng. xīn mǎo hái jīng, yīn zì tí yī jué jù yuē: shuāng yè wēi huáng shí gǔ qīng, gū yín zì guài tài líng dīng, shuí zhī zǎo zuò xī xíng chèn, lǎo mù hán yún xiù yě tíng.
事皆前定,豈不信然。戊子春,余為人題蕃騎射獵圖,曰:白草粘天野獸肥,彎弧愛爾馬如飛,何當快飲黃羊血,一上天山雪打圍。是年八月,竟從軍於西域。又董文恪公嘗為余作秋林覓句圖。余至烏魯木齊,城西有深林,老木參雲,彌亘數十里。前將軍伍公彌泰建一亭於中,題曰秀野。散步其間,宛然前畫之景。辛卯還京,因自題一絕句曰:霜葉微黃石骨青,孤吟自怪太零丁,誰知早作西行讖,老木寒雲秀野亭。