shǎo líng yǔ tài bái dú hòu yú zhū gōng, shī zhōng fán yán tài bái shí sì chù, zhì wèi shì rén jiē yù shā, wú yì dú lián cái. zuì mián qiū gòng bèi, xié shǒu rì tóng háng. sān yè pín mèng jūn, qíng qīn jiàn jūn yì. qí qíng hǎo kě xiǎng. dùn zhāi xián lǎn wèi èr rén míng jì xiāng bī, bù néng wú xiāng jì, shì yǐ yōng sú zhī jiàn ér dù xián zhé zhī xīn yě, yǔ gù bù dé bù biàn.
少陵與太白獨厚於諸公,詩中凡言太白十四處,至謂「世人皆欲殺,吾意獨憐才。醉眠秋共被,攜手日同行。三夜頻夢君,情親見君意。」其情好可想。《遁齋閒覽》謂二人名既相逼,不能無相忌,是以庸俗之見而度賢哲之心也,予故不得不辨。
gǔ shī shí jiǔ shǒu fēi zhǐ yī rén zhī shī yě, xíng xíng chóng xíng xíng, lè fǔ yǐ wèi méi chéng zhī zuò, zé qí tā kě zhī yǐ. gǔ shī shí jiǔ shǒu xíng xíng chóng xíng xíng, yù tái zuò liǎng shǒu, zì yuè niǎo cháo nán zhī yǐ xià bié wèi yī shǒu, dāng yǐ xuǎn wèi zhèng. wén xuǎn zhǎng gē xíng zhǐ yǒu yī shǒu, qīng qīng yuán zhōng kuí zhě, guō mào qiàn lè fǔ yǒu liǎng piān, cì yī shǒu nǎi xiān rén qí bái lù zhě. xiān rén qí bái lù zhī piān, yǔ yí cǐ cí tiáo tiáo shān shàng tíng yǐ xià qí yì bù tóng, dāng yòu bié shì yī shǒu, guō mào qiàn bù néng biàn yě.
古詩十九首非止一人之詩也,行行重行行,樂府以為枚乘之作,則其他可知矣。(古詩十九首行行重行行,《玉台》作兩首),自「越鳥巢南枝」以下別為一首,當以選為正)。《文選》長歌行只有一首,青青園中葵者,郭茂倩樂府有兩篇,次一首乃仙人騎白鹿者。仙人騎白鹿之篇,予疑此詞「岹岹山上亭」以下其義不同,當又別是一首,郭茂倩不能辨也。
wén xuǎn yǐn mǎ zhǎng chéng kū gǔ cí wú rén míng, yù tái yǐ wèi cài yōng zuò. gǔ cí zhī bù kě dú zhě mò rú jīn wǔ gē wén yì màn bù kě jiě. yòu gǔ jiāng jìn jiǔ fāng shù shí liú yù zhāng xíng děng piān jiē shǐ rén dú zhī máng rán. yòu zhū lù zhì zǐ bān ài rú zhāng sī bēi wēng shàng zhī huí děng zhǐ èr sān jù kě jiě, qǐ fēi suì jiǔ wén zì chuǎn é ér rán yé! mù lán gē cù zhī hé jī jī, wén yuàn yīng huá zuò jī jī hé qiē qiē, yòu zuò lì lì, lè fǔ zuò jī jī fù jī jī yòu zuò cù zhī hé jī jī, dāng cóng lè fǔ yě. yuàn chí qiān lǐ zú guō mào qiàn lè fǔ zuò yuàn jiè míng tuó tuó qiān lǐ zú, yǒu yáng zá zǔ zuò yuàn chí qiān lǐ míng tuó tuó zú, yú yǐn bù kǎo, wàng wèi zhī biàn. mù lán gē zuì gǔ, rán shuò qì chuán jīn tuò, hán guāng zhào tiě yī zhī lèi yǐ shì tài bái, bì fēi hàn wèi rén shī yě. mù lán gē wén yuàn yīng huá zhí zuò wéi yuán fǔ míng zì, guō mào qiàn lè fǔ yǒu liǎng piān, qí hòu piān nǎi yuán fǔ suǒ zuò yě.
文選《飲馬長城窟》古詞無人名,玉台以為蔡邕作。古詞之不可讀者莫如巾舞歌、文義漫不可解。又古將進酒「芳樹石留豫章行」等篇皆使人讀之茫然。又朱鷺「稚子班艾如」、張思「悲翁上之回」等只二三句可解,豈非歲久文字舛訛而然耶!木蘭歌「促織何唧唧」,《文苑英華》作「唧唧何切切」,又作歷歷,樂府作「唧唧復唧唧」又作「促織何唧唧」,當從樂府也。「願馳千里足」郭茂倩樂府作「願借明佗[駝]千里足」,《酉陽雜俎》作「願馳千里明佗[駝]足」,漁隱不考,妄為之辯。木蘭歌最古,然「朔氣傳金柝,寒光照鐵衣」之類已似太白,必非漢魏人詩也。木蘭歌文苑英華直作韋元甫名字,郭茂倩樂府有兩篇,其後篇乃元甫所作也。
bān jié yú yuàn gē xíng, wén xuǎn zhí zuò bān jī zhī míng, lè fǔ yǐ wèi yán yán nián zuò. kǒng míng liáng fù yín bù chū qí dōng mén, yáo wàng dàng yīn lǐ, lè fǔ jiě tí zuò yáo wàng yīn yáng lǐ, qīng zhōu yǒu yīn yáng lǐ tián jiāng gǔ yě zi, jiě tí zuò tián jiāng gù yě zi.
班婕妤《怨歌行》,文選直作班姬之名,樂府以為顏延年作。孔明梁父吟「步出齊東門,遙望盪陰里」,樂府解題作「遙望陰陽里」,青州有陰陽里;「田疆古冶子」,解題作「田疆固野子」。
nán běi cháo rén wéi zhāng zhèng jiàn shī zuì duō, ér zuì wú zú shěng fā, suǒ wèi suī duō yì xī yǐ wèi. xī qīng shī huà zài cháo wén yuán jiā suǒ cáng táo shī yǒu wèn lái shǐ yī piān yún: ěr cóng shān zhōng lái, zǎo wǎn fā tiān mù. wǒ wū nán shān xià, jīn shēng jǐ cóng jú? qiáng wēi yè yǐ chōu, qiū lán qì dāng fù. guī qù lái shān zhōng, shān zhōng jiǔ yīng shú. yǔ wèi cǐ piān chéng jiā, rán qí tǐ zhì qì xiàng yǔ yuān míng bù lèi, dé fēi tài bái yì shī? hòu rén mán qǔ yǐ rù táo jí ěr.
南北朝人惟張正見詩最多,而最無足省發,所謂雖多亦奚以為。《西清詩話》載晁文元家所藏陶詩有《問來使》一篇云:「爾從山中來,早晚發天目。我屋南山下,今生幾叢菊?薔薇葉已抽,秋蘭氣當馥。歸去來山中,山中酒應熟。」予謂此篇誠佳,然其體制氣象與淵明不類,得非太白逸詩?後人謾取以入陶集爾。
wén yuàn yīng huá yǒu tài bái dài jì wēng cān shū xiān bèi qī yán lǜ yī shǒu, nǎi wǎn táng zhī xià zhě yòu yǒu wǔ yán lǜ sān shǒu, qí yī sòng kè guī wú, qí èr sòng yǒu shēng yóu xiá zhōng, qí sān sòng yuán míng fǔ rèn zhǎng jiāng, jí běn jiē wú zhī, qí jiā shù zài dà lì zhèng yuán jiān, yì fēi tài bái zhī zuò yòu yǒu wǔ yán yǔ hòu wàng yuè yī shǒu, duì yǔ yī shǒu, wàng fū shí yī shǒu, dōng yuè guī jiù shān yī shǒu, jiē wǎn táng zhī yǔ yòu yǒu qín lóu chū jiā lì sì jù yì bù lèi tài bái, jiē shì hòu rén jiǎ míng yě. wén yuàn yīng huá yǒu sòng shǐ sī mǎ fù cuī xiàng gōng mù yī shǒu: zhēng róng chéng xiàng fǔ, qīng qiē fèng huáng chí. xiàn ěr yáo tái hè, gāo lóu qióng shù zhī. guī fēi qíng rì hǎo, yín nòng huì fēng chuī. zhèng yǒu chéng xuān lè, chū dāng xué wǔ shí. zhēn qín zài luó gāng, wēi mìng ruò yóu sī. yuàn tuō zhōu nán yǔ, xiāng xián hàn shuǐ méi. cǐ huò tài bái zhī yì shī yě, bù rán yì shì shèng táng rén zhī zuò. tài bái jí zhōng shào nián xíng zhǐ yǒu shù jù lèi tài bái, qí tā jiē qiǎn jìn fú sú, jué fēi tài bái suǒ zuò, bì wù rù yě.
文苑英華有太白代寄翁參樞先輩七言律一首,乃晚唐之下者;又有五言律三首,其一送客歸吳,其二送友生游峽中,其三送袁明甫任長江,集本皆無之,其家數在大曆正元間,亦非太白之作;又有五言雨後望月一首,對雨一首,望夫石一首,冬月歸舊山一首,皆晚唐之語;又有「秦樓出佳麗」四句亦不類太白,皆是後人假名也。文苑英華有送史司馬赴崔相公幕一首:「崢嶸丞相府,清切鳳凰池。羨爾瑤台鶴,高樓瓊樹枝。歸飛晴日好,吟弄惠風吹。正有乘軒樂,初當學舞時。珍禽在羅綱,微命若遊絲。願托周南羽,相銜漢水湄。」此或太白之逸詩也,不然亦是盛唐人之作。太白集中《少年行》只有數句類太白,其他皆淺近浮俗,決非太白所作,必誤入也。
yíng dàn dōng fēng qí jiǎn lǘ jué fēi shèng táng rén qì xiàng, zhǐ shì bái lè tiān yán yǔ, jīn shì sú tú huà yǐ wèi shǎo líng shī, yú yǐn yì biàn qí fēi yǐ, ér huáng bó sī biān rù dù jí, fēi yě. shǎo líng yǒu bì dì yì shī yī shǒu yún: bì dì suì shí wǎn, cuàn shēn jīn gǔ láo. shī shū suì qiáng bì, nú pú qiě jīng máo. xíng zài jǐn wén xìn, cǐ shēng suí suǒ zāo. shén yáo jiù tiān xià, huì jiàn chū xīng sāo. tí xià gōng zì zhù yún: zhì dé sān zài dīng yǒu zuò cǐ, zé zhēn shǎo líng yǔ yě, jīn shū shì jí běn bìng bù jiàn yǒu. jiù shǔ běn dù shī bìng wú zhù shì, suī biān nián ér bù fēn gǔ jìn èr tǐ, qí jiān lüè yǒu gōng zì zhù ér yǐ. jīn yù zhāng kù běn yǐ wèi fān zhèn jiāng shǔ běn, suī fēn zá zhù, yòu fēn gǔ lǜ, qí biān nián yì qiě bù tóng. jìn bǎo qìng jiān nán hǎi cáo tái kāi dù jí yì yǐ wèi shǔ běn, suī shān qù jiǎ pō zhī zhù, yì yǒu wáng yuán shū yǐ xià jiǔ jiā, ér zhào zhù bǐ tā běn zuì xiáng, jiē fēi jiù shǔ běn yě. dù jí zhù zhōng pō yuē zhě, jiē shì tuō míng jiǎ wěi, yú yǐn suī cháng biàn zhī ér rén shàng yí zhě, gài wú zhì dāng zhī shuō yǐ zhǐ qí wěi yě. jīn jǔ yī duān jiāng bù biàn ér zì míng yǐ rú chǔ xiù bā fēng cuì, zhù yún: jǐng chà lán tíng chūn wàng qiān fēng chǔ xiù bì, wàn mù yǐng chéng yīn, qiě wǔ yán shǐ yú lǐ líng sū wǔ, huò yún méi chéng hàn yǐ qián wǔ yán gǔ shī shàng wèi yǒu zhī, níng yǒu zhàn guó shí yǐ yǒu wǔ yán lǜ jù yé! guān cǐ kě yǐ yī xiào ér wù yǐ! suī rán yì xìng ér yǒu cǐ lòu dòu yě. dù zhù zhōng shī yuē zhě yì pō yuē zhī lèi, dàn qí jiān bàn wěi bàn zhēn, yóu wèi xiáo luàn huò rén, cǐ shēn kě tàn, rán jù yǎn zhě zì mò shí zhī ěr.
「迎旦東風騎蹇驢」決非盛唐人氣象,只似白樂天言語,今世俗圖畫以為少陵詩,漁隱亦辨其非矣,而黃伯思編入杜集,非也。少陵有避地逸詩一首云:「避地歲時晚,竄身筋骨勞。詩書遂牆壁,奴僕且旌旄。行在僅聞信,此生隨所遭。神堯舊天下,會見出腥臊。」題下公自注云:「至德三載丁酉作此」,則真少陵語也,今書市集本並不見有。舊蜀本杜詩並無注釋,雖編年而不分古近二體,其間略有公自注而已。今豫章庫本以為翻鎮江蜀本,雖分雜注,又分古律,其編年亦且不同。近寶慶間南海漕台開杜集亦以為蜀本,雖刪去假坡之注,亦有王原叔以下九家,而趙注比他本最詳,皆非舊蜀本也。杜集注中坡曰者,皆是託名假偽,漁隱雖嘗辨之而人尚疑者,蓋無至當之說以指其偽也。今舉一端將不辨而自明矣——如楚岫八峰翠,注云:景差《蘭亭春望》「千峰楚岫碧,萬木郢城陰」,且五言始於李陵蘇武,或雲枚乘漢以前五言古詩尚未有之,寧有戰國時已有五言律句耶!觀此可以一笑而悟矣!雖然亦幸而有此漏逗也。杜注中師曰者亦坡曰之類,但其間半偽半真,尤為殽亂惑人,此深可嘆,然具眼者自默識之耳。
cuī hào wèi chéng shào nián xíng, bǎi jiā xuǎn zuò liǎng shǒu, zì qín chuān yǐ xià bié wèi yī shǒu guō mào qiàn lè fǔ zhǐ zuò yī shǒu, wén yuàn yīng huá yì zhǐ zuò yī shǒu, dāng cóng lè fǔ yīng huá wèi shì yǐ. yù chuān zi tiān xià báo fū kǔ dān jiǔ zhī shī, jīng gōng bǎi jiā shī xuǎn zhǐ zuò yī piān, běn jí zì tiān shàng bái rì yōu yōu xuán yǐ xià bié wèi yī shǒu, cháng cóng jīng gōng wèi shì. tài bái shī dǒu jiǔ wèi chéng biān, lú tóu nài zuì mián, nǎi cén cān zhī shī wù rù tài bái sāi shàng qǔ liú mǎ xīn kuā zǐ yù ān zhě, nǎi wáng chāng líng zhī shī, yì wù rù. chāng líng běn yǒu èr piān, qián jí nǎi qín shí míng yuè hàn shí guān yě. mèng hào rán yǒu zèng mèng jiāo yī shǒu, àn dōng yě nǎi zhēn yuán yuán hé jiān rén, ér hào rán zhōng yú kāi yuán èr shí bā nián, shí dài xuán yuǎn, qí shī yì bù shì mèng hào rán, bì wù rù.
崔灝渭城少年行,百家選作兩首,自「秦川」已下別為一首;郭茂倩樂府止作一首,文苑英華亦止作一首,當從樂府、英華為是矣。玉川子「天下薄夫苦耽酒」之詩,荊公百家詩選止作一篇,本集自「天上白日悠悠懸」以下別為一首,嘗從荊公為是。太白詩「斗酒渭城邊,壚頭耐醉眠」,乃岑參之詩誤入;太白塞上曲「騮馬新夸紫玉鞍」者,乃王昌齡之詩,亦誤入。昌齡本有二篇,前集乃「秦時明月漢時關」也。孟浩然有贈孟郊一首,按東野乃貞元元和間人,而浩然終於開元二十八年,時代懸遠,其詩亦不似孟浩然,必誤入。
dù shī wǔ yún gāo tài jiǎ, liù yuè kuàng bó fú, tài jiǎ zhī yì dài bù kě xiǎo, dé fēi gāo tài yǐ yé? yǐ wèi jiǎ gài yì xiāng jìn, yǐ xīng duì fēng yì cóng qí lèi yě. zhì yú yǎo yǎo dōng shān xié hàn jì yì wú yì lǐ, yí shì xié jì qù, gài zi měi měi yú jué jù xǐ duì ǒu ěr, yì duó rú cǐ, gèng qí hóng shí.
杜詩「五雲高太甲,六月曠搏扶」,太甲之義殆不可曉,得非高太乙耶?乙為甲蓋亦相近,以星對風亦從其類也。至於「杳杳東山攜漢妓」亦無義理,疑是「攜妓去」,蓋子美每於絕句喜對偶耳,臆度如此,更俟宏識。
wáng jīng gōng bǎi jiā shī xuǎn, gài běn yú táng rén yīng líng jiān qì jí hé yuè yīng líng jí?, qí chū, míng huáng dé zōng xuē jì liú xī yí wéi shù zhī shī wú shǎo zēng sǔn, cì xù yì tóng mèng hào rán zhǐ zēng piān shù, chǔ guāng xī hòu fāng shì jīng gōng zì qù qǔ. qián juǎn dú zhī jǐn jiā, fēi qí xuǎn zé zhī jīng, gài shèng táng rén shī wú bù kě guān zhě. zhì yú dà lì yǐ hòu, qí qù qǔ shēn bù mǎn rén yì. kuàng táng rén rú shěn sòng wáng yáng lú luò chén shí yí zhāng yàn gōng, zhāng hái jiāng hàn liú tíng cān wǒ chàng wàng, chuò zhào zi yí yóu. guǎng píng tīng fāng jí, mào líng jiāng jiàn qiú. xīn shì jù yǐ yǐ, jiāng shàng tú lí yōu. zi wèi guǎng píng tīng fāng jí, mào líng jiāng jiàn qiú yī lián shān qù, zhǐ yòng bā jù, yóu wèi hún rán, bù zhī shí zhě yǐ wèi hé rú?
王荊公百家詩選,蓋本於唐人英靈間氣集[《河嶽英靈集》?],其初,明皇、德宗、薛稷、劉希夷、韋述之詩無少增損,次序亦同;孟浩然止增篇數,儲光羲後方是荊公自去取。前卷讀之盡佳,非其選擇之精,蓋盛唐人詩無不可觀者。至於大曆已後,其去取深不滿人意。況唐人如沈、宋、王、楊、盧、駱、陳拾遺、張燕公,張還江漢流「停驂我悵望,輟棹子夷猶。廣平聽方籍,茂陵將見求。心事俱已矣,江上徒離憂。」子謂「廣平聽方籍,茂陵將見求」一聯刪去,只用八句,尤為渾然,不知識者以為何如?