strong zhū wēn huǒ shāo shàng yuán yì strong
朱溫火燒上源驛
dāng rì zhōu dé wēi lì jiàn jìn wáng xiū qù, jìn wáng bù tīng, jí qiǎn chéng jìng sī shǐ jìng guō jǐng zhū zhōu qīng sì jiāng, lǐng sān qiān rén mǎ, bǎo hù qián qù fù huì, shàng mǎ ér xíng.
當日周德威力諫晉王休去,晉王不聽,急遣程敬思、史敬郭景銖、周清四將,領三千人馬,保護前去赴會,上馬而行。
què shuō zhū yì xiān huí, bào shuō jìn wáng kǎi rán yīng yǔn, xū yú biàn dào. yì wèn yuē: cǐ lái jiāng tā rú hé chù zhì? wēn yuē: bǐ bì rán xìng bīng dài jiāng, ruò guǒ yǒu rén mǎ dào cǐ, lìng wǔ bǎi jiā jiāng, fú yú zhái zi qián hòu, fàng pào wèi hào, zhǔn bèi sī shā rú wú jūn lái, yǐ zài liǎng bì xiāng mái fú dāo fǔ shǒu, jī jīn zhōng wèi hào, jiù yán qián shā zhī. jì huì yǐ dìng, jí sì pái shí fēn, wēn xiōng dì èr rén chū chéng yuǎn jiē. zhǐ jiàn yī biāo rén mǎ, cù yōng ér lái. jìn qián dàn jiàn jìn wáng, tóu dài jīn kuī, shēn pī jīn jiǎ, zuò yú mǎ shàng, páng biān shù gè dà hàn, gè zhí yāo dāo yī kǒu. zhū wēn yíng jiē rù chéng, yāo rù gōng tīng, fēn jūn chén lǐ, cān bài yǐ bì, xù zūn bēi zuò xià, wēn jǔ bēi xiāng quàn, jiǔ zhì shù xún, zhū wēn jìn tīng qù gēng yī, zhǐ jiàn yù luán yīng, jí dào tīng qián, mǎn yǎn liú lèi, jiào dào: huáng xiōng shuí zhe nǐ jìn cǐ chéng lái? jìn wáng yuē: shì zhū wēn qǐng wǒ lái. luán yīng yuē: tā fēi shì qǐng nǐ, tā shí yǒu shā nǐ zhī xīn, qián hòu zhái nèi, dōu mái fú qiáng zhuàng bīng shì, yǐn jiǔ zhōng jiān, jī jīn zhōng wèi hào, wǔ jiàn jiù yào shā nǐ, nǐ kě dī fáng!
卻說朱義先回,報說晉王慨然應允,須臾便到。義問曰:「此來將他如何處置?」溫曰:「彼必然興兵帶將,若果有人馬到此,令五百家將,伏於宅子前後,放炮為號,準備廝殺;如無軍來,已在兩壁廂埋伏刀斧手,擊金鐘為號,就筵前殺之。」計會已定,及巳牌時分,溫兄弟二人出城遠接。只見一彪人馬,簇擁而來。近前但見晉王,頭戴金盔,身披金甲,坐於馬上,旁邊數個大漢,各執腰刀一口。朱溫迎接入城,邀入公廳,分君臣禮,參拜已畢,敘尊卑坐下,溫舉杯相勸,酒至數巡,朱溫進廳去更衣,只見玉鑾英,急到廳前,滿眼流淚,叫道:「皇兄誰着你進此城來?」晉王曰:「是朱溫請我來。」鑾英曰:「他非是請你,他實有殺你之心,前後宅內,都埋伏強壯兵士,飲酒中間,擊金鐘為號,舞劍就要殺你,你可提防!」
yán bì luán yīng jìn qù, què duǒ zài píng fēng hòu miàn. bù yí shí, zhū wēn shàng tīng wèn yuē: dài wáng cái yǔ jiàn jīng shuō shén me huà? cǐ shí, jìn wáng jiǔ yǐ zuì le, bǎ luán yīng jiǎng de huà, dōu shuō yǔ zhū wēn qù. wēn dá yuē: zěn gǎn shā jūn? jìn wáng yuē: jì wú cǐ xīn, zài zhēn jiǔ lái! luán yīng zài píng fēng hòu tīng dào: zhè lǎo hàn bǎ wǒ jiǎng de huà, dōu jiǎng yǔ zhè lǎo zéi, tā ruò bù dé shā nǐ, dìng lái shā wǒ! huí dào fáng nèi, zì yì ér sǐ.
言畢鑾英進去,卻躲在屏風後面。不移時,朱溫上廳問曰:「大王才與賤荊說什麼話?」此時,晉王酒已醉了,把鑾英講的話,都說與朱溫去。溫答曰:「怎敢殺君?」晉王曰:「既無此心,再斟酒來!」鑾英在屏風後聽道:「這老漢把我講的話,都講與這老賊,他若不得殺你,定來殺我!」回到房內,自縊而死。
què shuō zhū wēn bǎ jīn zhōng lián jī sān xià, zhǐ jiàn liǎng xiāng pǎo chū bā gè dà hàn, gè zhàng bǎo jiàn yī kǒu, jí shàng tīng lái. jìn wáng yuē: guǒ rán shì yǒu hài wǒ zhī xīn! zhū wēn qǐ shēn dá yuē: zhè yàng mèn jiǔ chī bù xià, yīn cǐ huàn zhè bā rén wǔ jiàn, yǔ dài wáng kāi huái yǐn shù bēi. jìn wáng shuō: zuì hǎo! zhe tā jìn tīng lǐ lái wǔ. zhū wēn xiǎng: zhè lǎo zéi sǐ shí dào le! biàn lìng bā rén jìn tīng lái wǔ jiàn. chéng jìng sī dào: cǐ shì bù xié. shǐ jìng sī dào: bù fáng, yǒu wú zài cǐ! chuò qǐ sù luó páo, bá jiàn zài shǒu, dà jiào: nǐ men de jiàn, bú shì zhè děng wǔ, dài wǒ wǔ yǔ nǐ kàn!
卻說朱溫把金鐘連擊三下,只見兩廂跑出八個大漢,各仗寶劍一口,急上廳來。晉王曰:「果然是有害我之心!」朱溫起身答曰:「這樣悶酒吃不下,因此喚這八人舞劍,與大王開懷飲數杯。」晉王說:「最好!着他進廳里來舞。」朱溫想:「這老賊死時到了!」便令八人進廳來舞劍。程敬思道:「此事不諧。」史敬思道:「不妨,有吾在此!」綽起素羅袍,拔劍在手,大叫:「你們的劍,不是這等舞,待我舞與你看!」
bǎ jiàn dǎng zhù bā kǒu jiàn. zhèng shì, yǎn guān jiǔ qì wèi bīng qì, shǒu bà jīng qí dāng jiǔ qí.
把劍擋住八口劍。正是,眼觀酒器為兵器,手把旌旗當酒旗。
wǔ bǎi jiā bīng hǎn shēng dà zhèn, jiāng zhái zi sì miàn wéi dìng. shì shí, jìng sī dú zhàn bā jiāng, bù yí shí, wǔ rén zhōng jiàn, sān rén jǐn jiē zǒu le. zhū wēn shǒu wǔ jūn qì, yì yù táo zǒu, zhōu qīng shǐ jìng sī èr rén xié zhù, jiāng liǎng kǒu jiàn fàng zài zhū wēn jǐng shàng, hē yuē: hǎo hǎo fàng wǒ jūn chén chū qù, wàn shì jiē xiū, rú qí bù rán, jí biàn kǎn xià nǐ de tóu lái! zhū wēn jīng dé hún bù fù tǐ, kǒng bèi suǒ shāng, àn sī cǐ shì bù xié, suí huàn kāi mén, fàng tā jūn chén chū qù le, zài zuò qū chù.
五百家兵喊聲大振,將宅子四面圍定。是時,敬思獨戰八將,不移時,五人中劍,三人盡皆走了。朱溫手五軍器,意欲逃走,周清、史敬思二人挾住,將兩口劍放在朱溫頸上,喝曰:「好好放我君臣出去,萬事皆休,如其不然,即便砍下你的頭來!」朱溫驚得魂不附體,恐被所傷,暗思此事不諧,隨喚開門,放他君臣出去了,再作區處。
què shuō kāi le zhái mén, jìng sī lì xié zhū wēn, chū le zhái mén, jūn chén sān rén, bàn zuì bàn xǐng, fú jìn wáng shàng mǎ, jí lái shàng yuán yì táo shēng. shì shí wǔ yuè tiān qì, rì yǐ chén xī. què shuō zhū wēn mì huàn wǔ jiāng yáng yàn hóng tīng lìng, suì yǔ yàn hóng yuē: lǐ kè yòng suī chū zhái mén, ān néng chū dé cǐ chéng? jīn jūn chén dōu zài shàng yuán yì, rǔ jīn wǎn diǎn jūn yī qiān, wéi zhù guǎn yì, sì mén fàng huǒ, bù wèn shì shuí, jǐn jiē shāo sǐ, wù yào yī gēng jǔ shì, wú yì zì yǐn jīng bīng yī qiān jiē yīng. yáng yàn hóng shòu jì, biàn qù diǎn jūn, qǔ gān chái yǐn huǒ zhī wù, bān yú guǎn yì mén shǒu, dào wǎn jiān jūn rén fàng qǐ huǒ lái. zhǐ jiàn guǎn yì sì wéi jiē huǒ, shàng xià tōng hóng. zhèng shì, lǎo jūn tuī dǎo liàn dān lú, yī kuài huǒ shān lián dì fā. yǒu shī wèi zhèng:
卻說開了宅門,敬思力挾朱溫,出了宅門,君臣三人,半醉半醒,扶晉王上馬,急來上源驛逃生。是時五月天氣,日已沉西。卻說朱溫密喚武將楊彥洪聽令,遂與彥洪曰:「李克用雖出宅門,安能出得此城?今君臣都在上源驛,汝今晚點軍一千,圍住館驛,四門放火,不問是誰,盡皆燒死,務要一更舉事,吾亦自引精兵一千接應。」楊彥洪受計,便去點軍,取乾柴引火之物,搬於館驛門首,到晚間軍人放起火來。只見館驛四圍皆火,上下通紅。正是,老君推倒煉丹爐,一塊火山連地發。有詩為證:
liáng jìn chū zhēng jié yuàn shēn, shàng yuán yì nèi tà tiān xīn,
梁晉初爭結怨深,上源驛內拓天心,
zhǐ yīn kè yòng tān bēi wù, sǐ nán zhōng chén wàn gǔ qīng.
只因克用貪杯誤,死難忠臣萬古傾。
yì kuáng shī wáng
逸狂詩王
yù bào sī chóu qǐng jìn wáng, biàn liáng fù huì bù dī fáng,
欲報私仇請晉王,汴梁赴會不提防,
xí jiān wǔ jiàn hóng mén yàn, zuì hòu zhēn yán yù mèi wáng.
席間舞劍鴻門宴,醉後真言御妹亡。
zhì yǒng xié wēn mén dé chū, mǐng gòu sù shì huǒ huī huáng,
智勇挾溫門得出,酩購宿釋火輝煌,
ruò fēi tiān cì qīng pén yǔ, bì jìng jūn chén shòu huò yāng.
若非天賜傾盆雨,畢竟君臣受禍殃。
yì fū bào yuē: sì miàn huǒ qǐ, zěn me shì le? cǐ shí, jìn wáng zuì ér fāng xǐng, shǐ zhāng mù yuán gōng ér qǐ, jūn chén sì rén, jí pǎo chū tīng lái. zhǐ jiàn huǒ yàn duì miàn bī lái. chéng jìng sī zuì yǎn hūn méng, yǐ dìng zhōng tíng, bào zhù wū dòng, jí shí shāo sǐ. jìn wáng fàng shēng dà kū, fù tàn yuē: wú jūn chén bù xiǎng sǐ yú cǐ chù! hū rán yī shēng pī lì xiǎng chù, dà yǔ qīng pén, mǎn yì zhī huǒ, jǐn jiē jiāo miè. guǎn fū duì jìn wáng yuē: xìng tiān cì dà yǔ, huǒ yǐ miè yàn. jìn wáng shuō: ruò fēi cǐ yǔ, wǒ yǔ zhòng rén jiē sǐ yú yì zhōng!
驛夫報曰:「四面火起,怎麼是了?」此時,晉王醉而方醒,始張目援弓而起,君臣四人,急跑出廳來。只見火焰對面逼來。程敬思醉眼昏矇,倚定中庭,抱住屋棟,即時燒死。晉王放聲大哭,復嘆曰:「吾君臣不想死於此處!」忽然一聲霹靂響處,大雨傾盆,滿驛之火,盡皆澆滅。館夫對晉王曰:「幸天賜大雨,火已滅焰。」晉王說:「若非此雨,我與眾人皆死於驛中!」
yú shì sì rén shàng mǎ, chéng diàn guāng ér xíng. xíng bù shù bù, wēn yòu lǐng rén mǎ dǎng zhù qù lù. shǐ jìng sī chí qiāng zhí qǔ zhū wēn, zhàn shàng shù hé, zhū wēn bài zǒu. shǐ jìng sī zhí shā zhì shēng xiān qiáo, yòu shā yī zhèn, guō jǐng zhū tóng jūn chén sān rén, zhǎn guān chū le běi mén.
於是四人上馬,乘電光而行。行不數步,溫又領人馬擋住去路。史敬思持槍直取朱溫,戰上數合,朱溫敗走。史敬思直殺至升仙橋,又殺一陣,郭景銖同君臣三人,斬關出了北門。
jìn wáng mìng zhōu qīng tōu lù, chāo qù lǎo yíng diào bīng, jí lái jiē yīng. zhū wēn dà bīng, yī shēng pào xiǎng, qiǎng shàng shēng xiān qiáo lái, guō jǐng zhū huí mǎ bù dié, lián rén dài mǎ diē xià qiáo qù, shuǐ yān ér sǐ. zhū wēn gǎn chū chéng lái, shǐ jìng sī jiào yuē: dài wáng jí jí táo shēng, chén huí qù dǎng tā yī zhèn! lēi huí mǎ lái, tǐng qiāng zhí cì zhū wēn. zhū wēn bǎ qiāng yī huǎng, bā shí sì jiāng yī yōng qí lái. shǐ jìng sī dà nù, qiāng tiāo míng jiāng yī shí liù yuán luò mǎ. huí tóu kàn shí, jìn wáng bǎ mǎ lēi xiàng gāo fù chù, kàn èr rén sī shā. jìng sī jiào: dài wáng wèi hé bù zǒu! jìn wáng yuē: jūn chén men sǐ tóng yī chù, qǐ yí dú shēng hū? shǐ jìng sī yuē: dài wáng bù kě chí yán, wǒ jīn jù dí, nǐ jí jí fàng mǎ táo shēng, chén zài huí qù dǎng tā yī zhèn! lēi huí mǎ, tǐng qiāng lì zhàn, zhòng jiāng bìng lái, shǐ jìng sī zhěng zhàn le yī yè, yòu chōng zhū wēn sān zhèn, cǐ shí rén mǎ kùn fá, chōng lù biàn zǒu. wáng zhōng tǐng qiāng gǎn lái, bǎ jìng sī zuǒ xié xià yī cì, jìng sī dà nù, bō zhuǎn mǎ, yòng yòu shǒu jǔ qǐ qiāng, bǎ wáng zhōng tiāo yú mǎ xià. yú shì, jìng sī zuǒ xié xià xuè rú quán yǒng, jìng sī dà nù, qiāng tiāo míng jiāng bā yuán luò mǎ, jí lái jiàn jìn wáng yuē: chén jīn zhōng shāng le! tiào xià mǎ lái, bá jiàn gē xià sù páo bàn fú, sāi le qiāng yǎn, yòng lēi jiǎ tāo xì le, fān shēn shàng mǎ, dà jiào jìn wáng yuē: chén jīn zài qù duì tā yī zhèn, nǐ jí jí fàng mǎ táo shēng bà! lēi huí mǎ tǐng qiāng zhí cì zhū wēn, bāng zi xiǎng chù, sì xià zhòng jiàn qí fā, jìng sī qiāng yǎn tòng dé nán jìn, zhǐ de zì wěn yú mǎ shàng. hòu lái shǐ guān yǒu shī zàn yún:
晉王命周清偷路,抄去老營調兵,急來接應。朱溫大兵,一聲炮響,搶上升仙橋來,郭景銖回馬不迭,連人帶馬跌下橋去,水淹而死。朱溫趕出城來,史敬思叫曰:「大王急急逃生,臣回去擋他一陣!」勒回馬來,挺槍直刺朱溫。朱溫把槍一晃,八十四將一擁齊來。史敬思大怒,槍挑名將一十六員落馬。回頭看時,晉王把馬勒向高阜處,看二人廝殺。敬思叫:「大王為何不走!」晉王曰:「君臣們死同一處,豈宜獨生乎?」史敬思曰:「大王不可遲延,我今拒敵,你急急放馬逃生,臣再回去擋他一陣!」勒回馬,挺槍力戰,眾將並來,史敬思整戰了一夜,又沖朱溫三陣,此時人馬睏乏,沖路便走。王忠挺槍趕來,把敬思左脅下一刺,敬思大怒,撥轉馬,用右手舉起槍,把王忠挑於馬下。於是,敬思左脅下血如泉涌,敬思大怒,槍挑名將八員落馬,急來見晉王曰:「臣今中傷了!」跳下馬來,拔劍割下素袍半幅,塞了槍眼,用勒甲絛系了,翻身上馬,大叫晉王曰:「臣今再去對他一陣,你急急放馬逃生罷!」勒回馬挺槍直刺朱溫,梆子響處,四下眾箭齊發,敬思槍眼痛得難禁,只得自刎於馬上。後來史官有詩讚云:
xuè rǎn zhēng páo bàn fú hóng, jìng sī yóu zì yǔ zhēng fēng,
血染征袍半幅紅,敬思猶自與爭鋒,
biàn liáng chōng zhèn shēn zāo è, zì wěn xián chēng sǐ jǐn zhōng.
汴梁沖陣身遭厄,自刎咸稱死盡忠。
yòu yǒu shī yún:
又有詩云:
zài sān lì quàn jìn wáng táo, bù gù jīn qiāng xuè rǎn páo,
再三力勸晉王逃,不顧金槍血染袍,
jiǎ fù lìng míng chuí hàn dài, jiāng jūn jīn rì yù yóu gāo.
賈復令名垂漢代,將軍今日譽尤高。
jìn wáng jiàn shǐ jìng sī zì wěn shēn wáng, fàng mǎ táo shēng. bǐ jí tiān wǎn, zhū wēn chè dāo, zhāo zhuǎn rén mǎ dà zhì. jìn wáng qīn zì dōu gōng, lián shè yī shí èr jiàn, zhèng zhōng yī shí èr jiāng, fān ān luò mǎ ér sǐ. jìn wáng zài qù qǔ jiàn, dài nèi yǐ zì wú le. zhū wēn zhuī jí, jìn wáng yǎng tiān dà tàn yuē: wú jīn lǎo mài, sǐ yú cǐ dì yǐ! hū tīng dé dōng běi jiǎo shàng, hǎn shēng dà zhèn, shǎn chū liǎng miàn fēi hǔ qí, qí xià yī yuán dà jiāng, hǔ pí páo, quǎn táng ní jiǎ, nǎi shì yǒng nán gōng lǐ cún xiào yě. bì jìng bù zhī rú hé jiù dé jìn wáng, qiě tīng xià huí fēn jiě. yì kuáng yǒu shī, dān zàn cún xiào lái jiù jìn wáng:
晉王見史敬思自刎身亡,放馬逃生。比及天晚,朱溫掣刀,招轉人馬大至。晉王親自兜弓,連射一十二箭,正中一十二將,翻鞍落馬而死。晉王再去取箭,袋內已自無了。朱溫追急,晉王仰天大嘆曰:「吾今老邁,死於此地矣!」忽聽得東北角上,喊聲大振,閃出兩面飛虎旗,旗下一員大將,虎皮袍,(犭唐)猊甲,乃是勇南公李存孝也。畢竟不知如何救得晉王,且聽下回分解。逸狂有詩,單贊存孝來救晉王:
bù shí jiān móu liàn jiǔ bēi, sǔn bīng zhé jiāng kě āi zāi!
不識奸謀戀酒杯,損兵折將可哀哉!
xìng ér fēi hǔ jiāng jūn zhì, jiù dé cán qū lǎo mìng huí.
幸而飛虎將軍至,救得殘軀老命回。
zhuō wú zi píng:
卓吾子評:
zhū wēn bào bù chén zhī xīn, zhé yù shā hài zhōng liáng, fēi tè bào chóu, yì jì gōng gāo ěr!
朱溫抱不臣之心,輒欲殺害忠良,非特報仇,抑忌功高耳!
rán kè yòng jiǔ tú, bù tīng dé wēi zhī jiàn, yòu fù luán yīng zhī yán, suì zhì sǔn zhé sān jiāng, suī shāo bù sǐ, kě shèng kuì sǐ!
然克用酒徒,不聽德威之諫,又負鑾英之言,遂致損折三將,雖燒不死,可勝愧死!