strong qián duō chù bái dīng héng dài yùn tuì shí cì shǐ dāng shāo strong
錢多處白丁橫帶 運退時刺史當艄
shī yuē:
詩曰:
róng kū běn shì wú cháng shù, hé bì dāng fēng shǐ jǐn fān?
榮枯本是無常數,何必當風使盡帆?
dōng hǎi yáng chén yóu yǒu rì, bái yī cāng gǒu shā nà jiān.
東海揚塵猶有日,白衣蒼狗剎那間。
huà shuō rén shēng róng huá fù guì, yǎn qián de duō shì kōng huā, bù kě rèn wèi shí xiāng. rú jīn rén yī yǒu le shí shì, biàn zì dào shì wàn nián bù bá zhī jī, páng biān kàn de rén yě shì yī yàng jiàn shí. qǐ zhī zhuǎn yǎn zhī jiān, huī fēi yān miè, tài shān huà zuò bīng shān, jí shì bù nán de shì. sú yǔ liǎng jù shuō dé hǎo: níng kě wú le yǒu, bù kě yǒu le wú. zhuān wèi pín jiàn zhī rén, yī zhāo biàn tài, dé le fù guì, kǔ jǐn tián lái zī mèi shēn zhǎng. ruò shì fù guì zhī rén, yī zhāo shī shì, luò tuò qǐ lái, zhè jiào zuò shù dào hú sūn sàn, guāng jǐng zhe shí nán kān le. què shì fù guì de rén zhǐ jù mù qián shí shì, héng zhe dǎn, mèi zhe xīn, rèn qíng zuò qù, nà lǐ guǎn hòu lái yǒu xià shāo méi xià shāo!
話說人生榮華富貴,眼前的多是空花,不可認為實相。如今人一有了時勢,便自道是「萬年不拔之基」,旁邊看的人也是一樣見識。豈知轉眼之間,灰飛煙滅,泰山化作冰山,極是不難的事。俗語兩句說得好:「寧可無了有,不可有了無。」專為貧賤之人,一朝變泰,得了富貴,苦盡甜來滋昧深長。若是富貴之人,一朝失勢,落魄起來,這叫做「樹倒猢猻散」,光景着實難堪了。卻是富貴的人只據目前時勢,橫着膽,昧着心,任情做去,那裡管後來有下梢沒下梢!
céng yǒu yī gè xiào huà, dào shì yī gè lǎo wēng, yǒu sān zi, lín sǐ shí fēn fù dào: nǐ men tǎng yǒu suǒ yuàn, shí duì wǒ shuō. wǒ sǐ hòu qiú zhī shàng dì. yī zǐ dào: wǒ yuàn guān gāo yī pǐn. yī zǐ dào: wǒ yuàn tián lián wàn qǐng. wèi yī zǐ dào: wǒ wú suǒ yuàn, yuàn huàn dà yǎn jīng yī duì. lǎo wēng dà hài dào: yào cǐ hé gān? qí zǐ dào: děng wǒ chēng kāi le dà yǎn, kàn tā men fù de fù, guì de guì. cǐ suī shì yī gè xiào huà, zhèng hé zhe gǔ rén yún: cháng jiāng lěng yǎn guān páng xiè, kàn nǐ héng xíng dé jǐ shí? suī rán rú cǐ, rán nà děng xūn tiān hè dì fù guì rén, chú fēi shì yù le cháo tíng zhū lù, huò shì shēng xià zǐ sūn bù xiào, fāng shì bài luò sàn chǎng, zài méi yǒu yī gè shēn zi shàng, xiān qián zuò le guì rén, yǐ hòu liú wèi xià jiàn, xiàn shì xiàn bào, zuò rén xiào bǐng de. kàn guān, ér jīn qiě tīng xiǎo zi xiān shuō yī gè hǎo xiào de, zuò gè rù huà.
曾有一個笑話,道是一個老翁,有三子,臨死時分付道:「你們倘有所願,實對我說。我死後求之上帝。」一子道:「我願官高一品。」一子道:「我願田連萬頃。」未一子道:「我無所願,願換大眼睛一對。」老翁大駭道:「要此何干?」其子道:「等我撐開了大眼,看他們富的富,貴的貴。」此雖是一個笑話,正合着古人云:常將冷眼觀螃蟹,看你橫行得幾時?雖然如此,然那等熏天赫地富貴人,除非是遇了朝廷誅戮,或是生下子孫不肖,方是敗落散場,再沒有一個身子上,先前做了貴人,以後流為下賤,現世現報,做人笑柄的。看官,而今且聽小子先說一個好笑的,做個「入話」。
táng cháo xī zōng huáng dì jí wèi, gǎi yuán gān fú. shì shí yān guān jiāo héng, yǒu gè shǎo mǎ fāng shǐ nèi guān tián lìng zī, shì shàng wèi jìn wáng shí yǒu chǒng, jí jí dì wèi, shǐ zhī shū mì yuàn, suì zhuó wèi zhōng wèi. shàng shí nián shí sì, zhuān shì yóu xì, zhèng shì yī wěi lìng zī, hū wèi ā fù, qiān chú guān zhí, bù fù guān bái. qí shí, jīng shī yǒu yī liú gùn, míng jiào lǐ guāng, zhuān yī ā yú féng yíng, yú shì lìng zī. lìng zī shèn shì xǐ huān xìn yòng, jiàn wèi zuǒ jūn shǐ hū yī rì, zòu shòu shuò fāng jié dù shǐ. qǐ zhī qí rén mìng bó, méi fú xiāo shòu, chì xià zhī rì, bào bìng zú sǐ. yí yǒu yī zi, míng huàn dé quán, nián fāng èr shí yú suì. lìng zī lǎo dà bù rěn, xīn lǐ yào tái jǔ tā, bù lùn hǎo dǎi, shǔ le tā yī gè jù zhí. shí huáng cháo pò zhǎng ān, zhōng hé yuán nián chén jìng xuān zài chéng dū qiǎn bīng lái yíng xī huáng. lìng zī suì quàn xī huáng xìng shǔ, lìng zī hù jià, jiù biàn jiào le lǐ dé quán tóng qù. xī huáng xíng zài zhù yú chéng dū, lìng zī yǔ jìng xuān xiāng jiāo jié, dào zhuān guó bǐng, rén jiē wèi wēi. dé quán zài liǎng rén zuǒ yòu, yuǎn jìn yǎng fèng, fán jiān háo qiú míng qiú lì zhě, duō huì lù dé quán, tì tā liǎng chù dǎ guān jié. shù nián zhī jiān, jù huì qiān wàn, lèi guān zhì jīn zǐ guāng lù dài fū jiǎn xiào yòu pú shè, yī shí xūn zhuó wú bǐ.
唐朝僖宗皇帝即位,改元乾符。是時閹官驕橫,有個少馬坊使內官田令孜,是上為晉王時有寵,及即帝位,使知樞密院,遂擢為中尉。上時年十四,專事遊戲,政事一委令孜,呼為「阿父」,遷除官職,不復關白。其時,京師有一流棍,名叫李光,專一阿諛逢迎,諛事令孜。令孜甚是喜歡信用,薦為左軍使;忽一日,奏授朔方節度使。豈知其人命薄,沒福消受,敕下之日,暴病卒死。遺有一子,名喚德權,年方二十餘歲。令孜老大不忍,心裡要抬舉他,不論好歹,署了他一個劇職。時黃巢破長安,中和元年陳敬暄在成都譴兵來迎僖皇。令孜遂勸僖皇幸蜀,令孜扈駕,就便叫了李德權同去。僖皇行在住於成都,令孜與敬暄相交結,盜專國柄,人皆畏威。德權在兩人左右,遠近仰奉,凡奸豪求名求利者,多賄賂德權,替他兩處打關節。數年之間,聚賄千萬,累官至金紫光祿大夫、檢校右僕射,一時熏灼無比。
hòu lái xī huáng hōng shì, zhāo huáng jí wèi, dà shùn èr nián sì yuè, xī chuān jié dù shǐ wáng jiàn lǚ biǎo qǐng shā lìng zī jìng xuān. cháo tíng jù pà èr rén, bù gǎn qīng xǔ, jiàn shǐ rén gào jìng xuān zuò luàn, lìng zī tōng fèng xiáng shū, bù děng cháo tíng zhǐ yì, jìng zhí èr rén shā zhī. cǎo zòu yún:
後來僖皇薨逝,昭皇即位,大順二年四月,西川節度使王建屢表請殺令孜、敬暄。朝廷懼怕二人,不敢輕許,建使人告敬暄作亂,令孜通鳳翔書,不等朝廷旨意,竟執二人殺之。草奏云:
kāi yā chū hǔ, kǒng xuān fù bù zé tā rén dāng lù zhǎn shé, sūn shū áo gài fēi lì jǐ. zhuān shā bù xíng yú kǔn wài, xiān jī kǒng shī yú gòu zhōng.
開押出虎,孔宣父不責他人;當路斬蛇,孫叔敖蓋非利己。專殺不行於閫外,先機恐失於彀中。
yú shí zhuī bǔ èr rén yú dǎng shén jí. dé quán tuō shēn dùn yú fù zhōu, píng rì zài yǒu jīn yín cái huò, wàn wàn qiān qiān, yī háo què dài bù dé, zhǐ zǒu dé kōng shēn, pán chán le jǐ rì. yī fú duō dāng lái chī le, dān shān bǎi jié, qǐ shí tōng tú. kě lián xī rì róng huá, yī dàn fù zhī chūn mèng!
於時追捕二人餘黨甚急。德權脫身遁於復州,平日在有金銀財貨,萬萬千千,一毫卻帶不得,只走得空身,盤纏了幾日。衣服多當來吃了,單衫百結,乞食通途。可憐昔日榮華,一旦付之春夢!
què shuō tiān wú jué rén zhī lù. fù zhōu yǒu gè hòu cáo jiàn ér, jiào zuò lǐ ān. dāng rì lǐ guāng wèi jì shí, yǔ tā xiāng shú. ǒu zài dào shàng xíng zǒu, hū jiàn yī rén lán lǚ gài shí. zǐ xì yī kàn, rèn dé shì lǐ guāng zhī zǐ dé quán. xīn lǐ cè rán, yāo tā dào jiā lǐ, wèn tā dào: wǒ wén dé nǐ fù zǐ zài zhǎng ān fù guì, hòu lái pò bài, jīn rì hé dé zài cǐ? dé quán jiāng guān gōng sī zhuī bǔ tián chén yú dǎng, tuō shēn wáng mìng, dào cǐ kùn qióng de huà, shuō le yī biàn. lǐ ān dào: wǒ yǔ rǔ fù yǒu jiāo, nǐ biàn quán zài shě bú zhù jǐ shí, pà yǒu rén rèn dé, nǐ kě gǎi gè míng, zhǐ rèn zuò wǒ de zhí ér, biàn kě wú shì. dé quán yī yán, gǎi míng yàn sī, jiù rèn tā zhè kàn mǎ de zuò shū shū, bù chū jiē shàng qǐ huà le. wèi jí bàn nián, lǐ ān dé bìng jiāng sǐ, yàn sī jiàn hòu cáo yǒu guān gěi de gōng shí, suì jiào lǐ ān tóu zhuàng, dào: shēn yǐ bìng fèi, qǐ jiāng zhí yàn sī jì chōng hòu cáo. bù shù rì, lǐ ān guǒ sǐ, yàn sī suì dé bǔ chōng jiàn ér, wèi mù shǒu yǔ rén, bù xū yōu chóu yī shí, zì dào shì shí fēn jiǎo xìng. qǐ zhī jiàn jiàn yǒu rén xiǎo dé tā céng zuò pú shè guò de, cǐ shí cháo zhèng wěn luàn, fǎ jì fèi chí, yě wú rén zhuī jiū tā de zōng jī. dàn zhǐ shì qǐ tā gè hùn míng, jiào tā zuò kàn mǎ lǐ pú shè. zǒu jiāng chū lái shí, zhòng rén biàn zhǐ shǒu diǎn jiǎo, dāng yī chǎng xiào huà. kàn guān, nǐ dào pú shè shì hé děng yàng dà guān? hòu cáo shì hé děng yàng jiàn yì? rú jīn yī rén shēn shàng xiān zuò le pú shè, shōu chǎng jié guǒ zuò dé gè kàn mǎ de, qǐ bù kě xiào? què yòu yī jiàn, nèi xiē rén yī fù nèi xiāng, yuán shì bīng shān, yī zhāo shī shì, pò bài sǐ wáng, cǐ shì cháng lǐ. liú dé cán shēng kàn mǎ, hái shì pián yí de shì, bù zú wèi guài.
卻說天無絕人之路。復州有個後槽健兒,叫做李安。當日李光未際時,與他相熟。偶在道上行走,忽見一人襤褸丐食。仔細一看,認得是李光之子德權。心裡惻然,邀他到家裡,問他道:「我聞得你父子在長安富貴,後來破敗,今日何得在此?」德權將官宮司追捕田、陳餘黨,脫身亡命,到此困窮的話,說了一遍。李安道:「我與汝父有交,你便權在舍不住幾時,怕有人認得,你可改個名,只認做我的侄兒,便可無事。」德權依言,改名彥思,就認他這看馬的做叔叔,不出街上乞化了。未及半年,李安得病將死,彥思見後槽有官給的工食,遂叫李安投狀,道:「身已病廢,乞將侄彥思繼充後槽。」不數日,李安果死,彥思遂得補充健兒,為牧守圉人,不須憂愁衣食,自道是十分僥倖。豈知漸漸有人曉得他曾做僕射過的,此時朝政紊亂,法紀廢弛,也無人追究他的蹤跡。但只是起他個混名,叫他做「看馬李僕射」。走將出來時,眾人便指手點腳,當一場笑話。看官,你道「僕射」是何等樣大官?「後槽」是何等樣賤役?如今一人身上先做了僕射,收場結果做得個看馬的,豈不可笑?卻又一件,那些人依附內相,原是冰山,一朝失勢,破敗死亡,此是常理。留得殘生看馬,還是便宜的事,不足為怪。
rú jīn zài shuō dāng rì tóng shí yǒu yī gè guān yuán, suī shì de guān bù zhèng, jiǎo xìng lái de, què shì zì jǐ suǒ zhēng. shuí zhī tiān bù bāng chèn, yǒu guān wú lù? bìng bù céng fàn zhe yī gè duì tóu, bìng bù céng zuò zhe yī jiàn shì tǐ, dōu shì mìng lǐ suǒ zhāo, xià shāo tóu nòng dé méi chū huō, bǐ cǐ gèng wèi kě xiào. shī yuē:
如今再說當日同時有一個官員,雖是得官不正,僥倖來的,卻是自己所掙。誰知天不幫襯,有官無祿?並不曾犯着一個對頭,並不曾做着一件事體,都是命里所招,下梢頭弄得沒出豁,比此更為可笑。詩曰:
fù guì róng huá hé zú lùn? cóng lái shì shì děng fú yún.
富貴榮華何足論?從來世事等浮雲。
dēng chǎng kuǐ lěi xiū xiāng hè, qǐng kàn dāng shāo guō shǐ jūn!
登場傀儡休相赫,請看當艄郭使君!
zhè běn huà wén, jiù shì táng xī zōng cháo jiāng líng yǒu yī gè rén, jiào zuò guō qī láng. fù qīn zài rì, zuò jiāng xiāng dà shāng, qī láng zhǎng suí zhe chuán shǎng qù zǒu de. fù qīn sǐ guò, shì tā dāng jiā le, zhēn gè shì jiā zī jù wàn, chǎn yè guǎng yán, yǒu yā fēi bù guò de tián zhái, zéi káng bù dòng de jīn yín shān, nǎi chǔ chéng fù mín zhī shǒu. jiāng huái hé shuò de jiǎ kè, duō shì lǐng tā zhòng běn, mào yì wǎng lái. què shì zhè xiē fù rén wéi yǒu yī xiàng, bù píng xīn shì tā běn děng: dà děng chèng jìn, xiǎo děng chèng chū. zì jiā de, dǎi zhēng zuò hǎo bié rén de, hǎo zhēng zuò dǎi. zhè xiē lǐng tā běn qián de jiǎ kè, méi yǒu yī gè bù shòu jǐn tā lèi de. gè gè tūn shēng rěn qì, zhǐ de shòu tā. nǐ dào wèi hé? zhǐ wèi běn qián shì tā de, nà jiāng hú shàng zǒu de rén, pàn dé péi xiē xīn kǔ zài lǐ tóu, suí nǐ jǐn zhe qī xīn zhēn zhàng, hái zhǐ shì zhàng tā zī běn yíng yùn, bì jìng yǒu xiē pián yí chù. ruò yī xià chōng zhuàng le tā, shōu shí le běn qián qù, jiù méi dé shé nòng le. gù cǐ suí nǐ kè bō, zhǐ shì xíng dé qù de. běn qián yuè nòng yuè dà, suǒ yǐ fù de rén zhǐ guǎn fù le.
這本話文,就是唐僖宗朝江陵有一個人,叫做郭七郎。父親在日,做江湘大商,七郎長隨着船上去走的。父親死過,是他當家了,真箇是家資巨萬,產業廣延,有鴉飛不過的田宅,賊扛不動的金銀山,乃楚城富民之首。江、淮、河朔的賈客,多是領他重本,貿易往來。卻是這些富人惟有一項,不平心是他本等:大等秤進,小等秤出。自家的,歹爭做好;別人的,好爭做歹。這些領他本錢的賈客,沒有一個不受盡他累的。各各吞聲忍氣,只得受他。你道為何?只為本錢是他的,那江湖上走的人,拚得陪些辛苦在裡頭,隨你盡着欺心真帳,還只是仗他資本營運,畢竟有些便宜處。若一下衝撞了他,收拾了本錢去,就沒得蛇弄了。故此隨你剋剝,只是行得去的。本錢越弄越大,所以富的人只管富了。
nà shí yǒu yī gè jí dà shāng kè, xiān qián lǐng le tā jǐ wàn yín zi, dào jīng dū zuò shēng yì, qù le jǐ nián, jiǔ wú yīn xìn. zhí dào gān fú chū nián, guō qī láng zài jiā xiǎng zhe zhè zhù běn qián méi zhuó luò, tā shì dà shāng, liào wú suǒ shī. kě xī méi gè rén wǎng jīng qù yī tǎo. yòu xiǎng yī xiǎng dào: wén dé jīng dū fán huá qù chù, huā liǔ zhī xiāng, bù ruò jí cǐ shì yóu, wǎng bǐ yī yóu. yī lái kě yǐ suǒ zhài, èr lái mǎi xiào zhuī huān, sān lái qù gè fāng biàn, mì gè qián chéng, yě shì zhōng shēn shòu yòng. zhēn jì yǐ dìng. qī láng yǒu yī gè lǎo mǔ. yī dì yī mèi zài jiā, nú bì xià rén wú shù. zhǐ shì wèi zēng qǔ dé qī zǐ, dāng shí fēn fù dì mèi chéng fèng mǔ qīn, zhe yī gè dōu guǎn kān jiā, yú rén gè shǒu zhí yè zuò shēng lǐ. zì jǐ què dài jǐ gè guàn zǒu zhǎng lù huì shì de jiā rén zài shēn biān, yī miàn dào jīng dū lái.
那時有一個極大商客,先前領了他幾萬銀子,到京都做生意,去了幾年,久無音信。直到乾符初年,郭七郎在家想着這注本錢沒着落,他是大商,料無所失。可惜沒個人往京去一討。又想一想道:「聞得京都繁華去處,花柳之鄉,不若藉此事由,往彼一游。一來可以索債,二來買笑追歡,三來覷個方便,覓個前程,也是終身受用。」真計已定。七郎有一個老母。一弟一妹在家,奴婢下人無數。只是未曾娶得妻子,當時分付弟妹承奉母親,着一個都管看家,餘人各守職業做生理。自己卻帶幾個慣走長路會事的家人在身邊,一面到京都來。
qī láng cóng xiǎo zài jiāng hú biān shēng zhǎng, jiǎ kè chuán shàng wǎng lái, zì jǐ yě huì chēng dé gāo, yáo dé lǔ, shǒu jiǎo kuài biàn, bǎ xiē jī cān kě yǐn zhī lù, bù zài xīn shàng, bù zé yī kǒu dào le. yuán lái nà gè dà shāng, xìng zhāng míng quán, hùn míng zhāng duō bǎo, zài jīng dū kāi jǐ chù jiě diǎn kù, yòu yǒu jǐ suǒ jiān duàn pù, zhuān yī fàng guān lì zhài, dǎ dà tóu nǎo de. zhì yú jū jiān shuō shì, mài guān yù jué, zhǐ yào tā yī kǒu dān dāng, shì wú bù chéng. yě yǒu jiào tā zuò zhāng duō bǎo de, zhǐ wèi fán shì dōu shì tā bǎo dé guò, suǒ yǐ rú cǐ chēng hū. mǎn jīng rén wú bù rèn dé tā de. guō qī láng dào jīng, yī wèn biàn zhe. tā jiàn qī láng dào le, shì gè jiāng xiāng zhài zhǔ, qǐ chū jìn jīng shí jié, duō kuī tā de jǐ wàn běn qián zuò zhuāng, cái zuò dé kāi, chéng dé zhè gè dà qì gài. yī jiàn le huān rán xiāng jiē, xù le hán wēn, biàn bǎi qǐ jiǔ lái. bǎ jiào qù jiào fāng lǐ, qǐng le jǐ gè yǒu míng de xíng yuàn qián lái péi shì, bīn zhǔ jǐn huān. jiǔ sàn hòu, jiù liú yī gè jué dǐng de jì zhě, jiào zuò wáng sài ér, xiāng bàn le qī láng, zài yī gè shū fáng lǐ sù le. fù rén dài fù rén, nà fáng shè jīng zhì, zhàng zhàng huá chǐ, zì bù bì shuō.
七郎從小在江湖邊生長,賈客船上往來,自己也會撐得篙,搖得櫓,手腳快便,把些飢餐渴飲之路,不在心上,不則一口到了。元來那個大商,姓張名全,混名張多寶,在京都開幾處解典庫,又有幾所縑緞鋪,專一放官吏債,打大頭腦的。至於居間說事,賣官鬻爵,只要他一口擔當,事無不成。也有叫他做「張多保」的,只為凡事都是他保得過,所以如此稱呼。滿京人無不認得他的。郭七郎到京,一問便着。他見七郎到了,是個江湘債主,起初進京時節,多虧他的幾萬本錢做樁,才做得開,成得這個大氣概。一見了歡然相接,敘了寒溫,便擺起酒來。把轎去教坊里,請了幾個有名的行院前來陪侍,賓主盡歡。酒散後,就留一個絕頂的妓者,叫做王賽兒,相伴了七郎,在一個書房裡宿了。富人待富人,那房舍精緻,帳帳華侈,自不必說。
cì rì qǐ lái, zhāng duō bǎo bù dài qī láng kāi kǒu, bǎ cóng qián lián běn lián lì yī zhēn, yuē gāi yǒu shí lái wàn le, jiù rú shù bān jiāng chū lái, yī shǒu jiāo duì. kǒu lǐ dào: zhǐ yīn jīng dū duō shì, tuō shēn bù dé, yì qiě qiè le zhòng zī, jiāng hú shàng nán zǒu: yòu bù kě qīng lìng tuō rén, suǒ yǐ chí le jǐ nián. jīn dé qī láng zì shēn dào cǐ, jiāo míng liǎo cǐ yī zōng, shí wèi liǎng biàn. qī láng jiàn tā rú cǐ shuǎng lì, xīn xià xǐ huān, biàn dào: zài xià chū rù jīng shī, wèi yǒu xià chù. suī chéng hái qīng běn lì, què wèi yǒu ān dùn zhī suǒ, yǒu fán xiōng zhǎng tì zài xià xún gè yù shè hé rú? zhāng duō bǎo dào: shě bù kōng fáng jǐn duō, xián shí hái yào zhāo kè, hé kuàng xiōng zhǎng tōng jiā, zěn dào bié chù zuò yù? zhǐ xū zài shě bù ān xiē. dài yào qǐ xíng shí, zài xià zhōu zhì dòng shēn, guǎn qǔ ān xīn wú lǜ. qī láng dà xǐ, jiù zài zhāng jiā jiān bì yī suǒ rén kè fáng zhù le. dāng rì qǔ chū shí liǎng yín zi sòng yǔ wáng sài ér, zuò zuó rì chán tóu zhī fèi. yè jiān qī láng bǎi hái xí, jiù yāng tā péi jiǔ. zhāng duō bǎo bù kěn yào tā pò chāo, zì jǐ yě qǔ shí liǎng yín zi lái sòng, jiào hái le qī láng yín zi. qī láng nà lǐ kěn! tuī lái tuī qù, dà jiā dōu bù kěn shōu jìn qù, zhǐ pián yí le zhè wáng sài ér, luò de liǎng jiā dōu shōu le, liǎng rén fāng cái kuài huó. shì yè bīn zhǔ liǎng gè, yǔ tóng wáng sài ér xíng lìng zuò lè yǐn jiǔ, yù jiā shú fēn yǒu qù, chī dé mǐng dǐng ér sàn.
次日起來,張多保不待七郎開口,把從前連本連利一真,約該有十來萬了,就如數搬將出來,一手交兌。口裡道:「只因京都多事,脫身不得,亦且挈了重資,江湖上難走:又不可輕另托人,所以遲了幾年。今得七郎自身到此,交明了此一宗,實為兩便。」七郎見他如此爽利,心下喜歡,便道:「在下初入京師,未有下處。雖承還清本利,卻未有安頓之所,有煩兄長替在下尋個寓舍何如?」張多保道:「舍不空房盡多,閒時還要招客,何況兄長通家,怎到別處作寓?只須在舍不安歇。待要啟行時,在下周置動身,管取安心無慮。」七郎大喜,就在張家間壁一所人客房住了。當日取出十兩銀子送與王賽兒,做昨日纏頭之費。夜間七郎擺還席,就央他陪酒。張多保不肯要他破鈔,自己也取十兩銀子來送,叫還了七郎銀子。七郎那裡肯!推來推去,大家都不肯收進去,只便宜了這王賽兒,落得兩家都收了,兩人方才快活。是夜賓主兩個,與同王賽兒行令作樂飲酒,愈加熟分有趣,吃得酩酊而散。
wáng sài ér běn shì gè yǒu míng de shàng tīng xíng shǒu, yòu jiàn qī láng yǒu de shì yín zi, fàng chū shí fēn qín ná de shǒu duàn lái. qī láng yī lián liǎng xiāo, yǐ cǐ zhe le mí hún tāng, zì cǐ tóng háng tóng zuò, shí kè bù lí zuǒ yòu, jìng bù fàng sài ér dào jiā lǐ qù le. sài ér yòu shí cháng jiē le jiā lǐ de mèi mei, lún dì lái péi jiǔ chā qù. qī láng shǎng cì wú suàn, nà bǎo ér yòu yǒu zuò shēng rì dǎ chà mǎi wù shì tì hái zhài xǔ duō kē fèn chū lái. qī láng huī jīn rú tǔ, bìng wú lìn xī. cái shì xíng jìng rú cǐ, biàn yǒu bāng xián zuān lǎn yī bān ér rén, chū lái yòu tā qù tiào cáo. dà fán fù jiā làng zǐ xīn xìng zuì shì bù cháng, dā zhe biàn shēng gēn de, jiàn le yī chù, jiù rè yī chù. wáng sài ér zhī wài, yòu yǒu chén jiāo lí yù zhāng xiǎo xiǎo zhèng piān piān, jǐ chù wǎng lái, dōu yì bān de sā màn shǐ qián. nà huǒ xián hàn, yòu lǐng le hǎo xiē wáng sūn guì qī hǎo dǔ bó de, qiān lái jú dǔ. zuò quān zuò tào, yíng shǎo shū duō, bù zhī piàn qù le duō shǎo yín zi.
王賽兒本是個有名的上廳行首,又見七郎有的是銀子,放出十分擒拿的手段來。七郎一連兩宵,已此着了迷魂湯,自此同行同坐,時刻不離左右,竟不放賽兒到家裡去了。賽兒又時常接了家裡的妹妹,輪遞來陪酒插趣。七郎賞賜無算,那鴇兒又有做生日、打差買物事、替還債許多科分出來。七郎揮金如土,並無吝惜。才是行徑如此,便有幫閒鑽懶一班兒人,出來誘他去跳槽。大凡富家浪子心性最是不常,搭着便生根的,見了一處,就熱一處。王賽兒之外,又有陳嬌、黎玉、張小小、鄭翩翩,幾處往來,都一般的撒漫使錢。那伙閒漢,又領了好些王孫貴戚好賭博的,牽來局賭。做圈做套,贏少輸多,不知騙去了多少銀子。
qī láng suī shì fēng liú kuài huó, zhōng jiǔ shì dāng jiā lì jì hǎo lì de rén, qǐ chū jiàn hái de lì qián dōu zài lǐ tóu, suǒ yǐ fàng sōng le xiē shǒu. guò le sān shù nián, jué dào yòng dé duō le, zhuō zhuō hòu shǒu kàn, yǐ yòng guò le yī bàn yǒu duō le. xīn lǐ měng rán xiǎng zhe jiā lǐ tóu, yào huí jiā, lái yǔ zhāng duō bǎo shāng liáng. zhāng duō bǎo dào: cǐ shí zhèng shì pú rén wáng xiān zhī zuò luàn, jié lüè jùn xiàn, dào lù gěng sè. nǐ dài le ruò duō yín liǎng, dài wǎng nà lǐ qù? kǒng dào bù dé jiā lǐ, bù rú qiě zài cǐ pán huán jǐ shí, děng lù shàng píng jìng hǎo zǒu, zài qù wèi chí. qī láng zhǐ de yòu zhù le ér rì. ǒu rán yī gè xián hàn jiào zuò bāo zǒu kōng bāo dà, shuō qǐ cháo tíng yòng bīng jǐn jí, quē shǎo qián liáng, nà le xiē yín zi, jiù yǒu guān zuò guān zhí dà xiǎo, zhǐ kàn yín zi duō shǎo. shuō dé guō qī láng dòng le huǒ, wèn dào: jiǎ rú nà tā shù bǎi wàn qián, kě dé hé guān? bāo dà dào: rú jīn zhāo tíng hūn zhuó, zhèng zhèng jīng jīng nà qián, jiù shì de guān, yě zhǐ yǒu shù, bù néng gōu shí fēn dà de. ruò bǎ zhè shù bǎi wàn qián ná qù, sī xià mǎi zhǔ le zhǔ jué de guān rén, hǎo dǎi yě yǒu gè cì shǐ zuò. qī láng chī yī jīng dào: cì shǐ yě shì qián mǎi dé de? bāo dà dào: ér jīn de shì jiè, yǒu shèn me zhèng jīng? yǒu le qián, bǎi shì kě zuò, qǐ bù wén cuī liè wǔ bǎi wàn mǎi le gè sī tú me? ér jīn kōng míng dà jiāng jūn gào shēn, zhǐ huàn dé yī zuì cì shǐ yě bù nán de. zhǐ yào tōng dé guān jié, wǒ bāo nǐ zuò dé lái biàn shì.
七郎雖是風流快活,終久是當家立計好利的人,起初見還的利錢都在裡頭,所以放鬆了些手。過了三數年,覺道用得多了,捉捉後手看,已用過了一半有多了。心裡猛然想着家裡頭,要回家,來與張多保商量。張多保道:「此時正是濮人王仙芝作亂,劫掠郡縣,道路梗塞。你帶了偌多銀兩,待往那裡去?恐到不得家裡,不如且在此盤桓幾時,等路上平靜好走,再去未遲。」七郎只得又住了兒日。偶然一個閒漢叫做包走空包大,說起朝廷用兵緊急,缺少錢糧,納了些銀子,就有官做;官職大小,只看銀子多少。說得郭七郎動了火,問道:「假如納他數百萬錢,可得何官?」包大道:「如今朝廷昏濁,正正經經納錢,就是得官,也只有數,不能勾十分大的。若把這數百萬錢拿去,私下買矚了主爵的官人,好歹也有個刺史做。」七郎吃一驚道:「刺史也是錢買得的?」包大道:「而今的世界,有甚么正經?有了錢,百事可做,豈不聞崔烈五百萬買了個司徒麼?而今空名大將軍告身,只換得一醉;刺史也不難的。只要通得關節,我包你做得來便是。」
zhèng shuō shí, qià hǎo zhāng duō bǎo zǒu chū lái, qī láng yī tuán gāo xìng gào sù le shì cái de shuō huà. zhāng duō bǎo dào: shì tǐ shì zuò dé lái de, zài xià shǒu zhōng yě nòng guò jǐ gè le. zhǐ shì zhè jiàn shì, zài xià bù cuān duō dé xiōng zhǎng zuò. qī láng dào: wèi hé? duō bǎo dào: ér jīn de guān yǒu hǎo xiē nán zuò. tā men zuò dé xìng tóu de, duō shì yǒu gēn jī, yǒu jiǎo lì, qīn qī mǎn cháo, dǎng yǔ sì bù, fāng néng gōu gēn shēn dì yīn. yǒu de qián zhuàn, yuè zuò yuè gāo. suí nǐ qù bō xuē xiǎo mín, tān wū wú chǐ, zhǐ yào yǒu shǐ yòng, yǒu rén qíng, biàn shì wàn nián wú shì de. xiōng zhǎng bù guò shì zì shēn rén, biàn nòng shàng yī gè xiǎn guān, xū wú sì bì yǐ zhàng, dào bǐ dì fāng, wèi bì xíng dé qù. jiù shì xíng dé qù shí, cháo lǐ rú jīn zhuān yī tǎo rén pián yí, xiǎo dé nǐ shì qián huàn lái de, lüè lüè děng nǐ dào rèn yī liǎng gè yuè, yǒu le xiē guāng jǐng, biàn dào gōu nǐ le, yī xià zǐ jiù tú mǒ zhe, qǐ bù wǎng fèi le zhè xiē qián? ruò shì guān hǎo zuò shí, zài xià yě zuò duō shí le. qī láng dào: bú shì zhè děng shuō, xiǎo dì jiā lǐ yǒu de shì qián, méi de shì guān. kuàng qiě shēn biān xiàn yǒu qián cái, zǒng shì bù biàn dài dé dào jiā, hé bù yú cǐ chù yòng le xiē? bó de gè yāo jīn yī zǐ, yě shì rén shēng yī shì, cǎo shēng yī qiū. jiù shì bù zhuàn dé qián shí, xiǎo dì jiā lǐ yuán bù xī hǎn zhè qián de jiù shì bù zuò dé xìng shí, yě zhǐ shì zuò guò le yī fān guān le. dēng shí zhù le shǒu, nà róng yào shì luò de de. xiǎo dì jiàn shí yǐ dìng, xiōng zhǎng bú yào sǎo xìng. duō bǎo dào: jì rán zhǎng xiōng zhǔ yì yào rú cǐ, zài xià dāng dé xiào lì.
正說時,恰好張多保走出來,七郎一團高興告訴了適才的說話。張多保道:「事體是做得來的,在下手中也弄過幾個了。只是這件事,在下不攛掇得兄長做。」七郎道:「為何?」多保道:「而今的官有好些難做。他們做得興頭的,多是有根基,有腳力,親戚滿朝,黨羽四布,方能勾根深蒂因。有得錢賺,越做越高。隨你去剝削小民,貪污無恥,只要有使用,有人情,便是萬年無事的。兄長不過是自身人,便弄上一個顯官,須無四壁倚仗,到彼地方,未必行得去。就是行得去時,朝里如今專一討人便宜,曉得你是錢換來的,略略等你到任一兩個月,有了些光景,便道勾你了,一下子就塗抹着,豈不枉費了這些錢?若是官好做時,在下也做多時了。」七郎道:「不是這等說,小弟家裡有的是錢,沒的是官。況且身邊現有錢財,總是不便帶得到家,何不於此處用了些?博得個腰金衣紫,也是人生一世,草生一秋。就是不賺得錢時,小弟家裡原不希罕這錢的;就是不做得興時,也只是做過了一番官了。登時住了手,那榮耀是落得的。小弟見識已定,兄長不要掃興。」多保道:「既然長兄主意要如此,在下當得效力。」
dāng shí jiù yǔ bāo dà liǎng gè shāng yì qù dǎ guān jié, nà gè bāo dà zǒu tiào lù shù jí shú, zhāng duō bǎo yòu shì gè yǒu shēn jiā gàn dà shì guàn de rén, yǒu shén me nòng bù lái de shì? yóu lái táng shí shǐ yòng de shì qián, qiān qián wèi mín, jiù yòng yín zi zhǔn shí, yě zhǐ shì yǐ qián suàn zhàng. dāng shí yī mín qián, jiù shì jīn rì de yī liǎng yín zi, sòng shí què jiào zuò yī guàn le. zhāng duō bǎo tóng bāo dà jiāng le wǔ qiān mín, qiāo qiāo sòng dào zhǔ jué de guān rén jiā lǐ. nà gè zhǔ jué de guān rén, shì nèi guān tián lìng zī de shōu nà hù, bǎi líng bǎi yàn. yòu dào shì wú qiǎo bù chéng huà, qí shí yǒu gè yuè xī héng zhōu cì shǐ guō hàn, fāng dé chú shòu, huàn bìng shēn gù, gào shēn hái zài quán cáo. zhǔ jué de shòu le guō qī láng wǔ qiān mín, jiù bǎ jí guàn gǎi zhù, jí jiāng guō hàn gào shēn zhuǎn fù yǔ le guō qī láng. cóng cǐ gǎi míng, zuò le guō hàn. zhāng duō bǎo yǔ bāo dà jiē dé héng zhōu cì shǐ gào shēn, qiān huān wàn xǐ, lái jiàn qī láng chēng hè. qī láng cǐ shí tóu qīng jiǎo zhòng, lián shēn zǐ dōu má mù qǐ lái. bāo dà yòu qù huàn le yī bù lí yuán zǐ dì. zhāng duō bǎo zhì jiǔ zhāng yán, shì rì jiù huàn le guān dài. nà yī bān xián hàn, xiǎo dé qī láng dé le gè cì shǐ, méi yī gè bù lái hè xǐ cuō kōng. dà chuī dà léi, chī le yī rì de jiǔ. yòu dào shì: cāng yíng jí huì, lóu yǐ jí shān, bó gē zi wàng biān fēi. qī láng zài jīng dū, yī xiàng sā màn yǒu míng, yī dàn dé le cì shǐ zhī zhí, jiù yǒu xǔ duō rén lái tóu kào tā zuò shǐ lìng de, shǎo bu dé guān bù wēi yá zhǎo wēi. zuò dōu guǎn, zuò dà shū, zǒu tóu zhàn, dǎ yì lì, qī gū kè, zhà xiāng mín, zǒng shì zhè yī gān rén le.
當時就與包大兩個商議去打關節,那個包大走跳路數極熟,張多保又是個有身家、幹大事慣的人,有什麼弄不來的事?尤來唐時使用的是錢,千錢為「緡」,就用銀子準時,也只是以錢算帳。當時一緡錢,就是今日的一兩銀子,宋時卻叫做一貫了。張多保同包大將了五千緡,悄悄送到主爵的官人家裡。那個主爵的官人,是內官田令孜的收納戶,百靈百驗。又道是「無巧不成話」,其時有個粵西橫州刺史郭翰,方得除授,患病身故,告身還在銓曹。主爵的受了郭七郎五千緡,就把籍貫改注,即將郭翰告身轉付與了郭七郎。從此改名,做了郭翰。張多保與包大接得橫州刺史告身,千歡萬喜,來見七郎稱賀。七郎此時頭輕腳重,連身子都麻木起來。包大又去喚了一部梨園子弟。張多保置酒張筵,是日就換了冠帶。那一班閒漢,曉得七郎得了個刺史,沒一個不來賀喜撮空。大吹大擂,吃了一日的酒。又道是:「蒼蠅集穢,螻蟻集膻,鵓鴿子旺邊飛。」七郎在京都,一向撒漫有名,一旦得了刺史之職,就有許多人來投靠他做使令的,少不得官不威、牙爪威。做都管,做大叔,走頭站,打驛吏,欺估客,詐鄉民,總是這一干人了。
guō qī láng shēn zi rú zài yún wù lǐ yì bān, jí sī yī jǐn róng guī, zé rì qǐ shēn, zhāng duō bǎo yòu shè jiǔ jiàn xíng. qǐ chū zhè xiē wǎng lái de xián hàn mèi mei, duō lái sòng xíng. qī láng cǐ shí yǎn kǒng yǐ dà, gè gè lài fā xiē shǎng cì, qì sè jiāo ào, páng ruò wú rén. nèi xiē rén ràng tā shì gè jiàn rèn cì shǐ, xié jiān chǎn xiào, suí tā dài màn. zhǐ xiāo lüè lüè yǎn shāo dài qù, kǒu jué rě zhe, jiù suàn shì shí fēn yīn qín hǎo yì le. rú cǐ cuān hōng le jǐ rì, xíng zhuāng dǎ dié yǐ bèi, qí qí zhěng zhěng qǐ xíng, hǎo bù fēng sāo! yí lù shàng xiǎng dào: wǒ jiā lǐ zī chǎn jì ráo, yòu zài dà jùn zuò le cì shǐ, zhè gè fù guì, bù zhī dào nà lǐ cái zhù? xīn xià xǐ huān, bù jué rì zhú mài nòng chū lái. nèi xiē yuán gēn qù jīng dū jiā rén, yòu zài xīn tóu de jiā rén miàn qián kuā shuō zhe jiā lǐ xǔ duō fù hòu zhī chù, nà xīn tóu de yī fā xǐ huān, dào shì tóu de zhe hǎo zhǔ le, qián lù qù yào wǔ yáng wēi, zì bù bì shuō. wú chuán shàng mǎ, yǒu lù dēng zhōu, kàn kàn dào de jiāng líng jìng shàng lái. qī láng kàn shí chī le yī jīng. dàn jiàn:
郭七郎身子如在雲霧裡一般,急思衣錦榮歸,擇日起身,張多保又設酒餞行。起初這些往來的閒漢、妹妹,多來送行。七郎此時眼孔已大,各各賚發些賞賜,氣色驕傲,旁若無人。那些人讓他是個見任刺史,脅肩諂笑,隨他怠慢。只消略略眼梢帶去,口角惹着,就算是十分殷勤好意了。如此攛哄了幾日,行裝打迭已備,齊齊整整起行,好不風騷!一路上想道:「我家裡資產既饒,又在大郡做了刺史,這個富貴,不知到那裡才住?」心下喜歡,不覺日逐賣弄出來。那些原跟去京都家人,又在新投的家人面前誇說着家裡許多富厚之處,那新投的一發喜歡,道是投得着好主了,前路去耀武揚威,自不必說。無船上馬,有路登舟,看看到得江陵境上來。七郎看時吃了一驚。但見:
rén yān xī shǎo, gé jǐng huāng liáng. mǎn qián bài yǔ tuí yuán, yī wàng duàn qiáo kū shù. wū jiāo mù zài, wú fēi fàng huǒ shāo cán chǔ bái fěn qiáng, jǐn shì shā rén rǎn jiù. shī hái méi zhǔ, wū yā yǔ lóu yǐ xiāng zhēng jī quǎn wú yī, yīng sǔn yǔ chái láng gòng bǎo. rèn shì shí rén xū xià lèi, zǒng jiào tiě hàn yě shāng xīn.
人煙稀少,閣井荒涼。滿前敗宇頹垣,一望斷橋枯樹。烏焦木在,無非放火燒殘;儲白粉牆,儘是殺人染就。屍骸沒主,烏鴉與螻蟻相爭;雞犬無依,鷹隼與豺狼共飽。任是石人須下淚,總教鐵漢也傷心。
yuán lái jiāng líng zhū gōng yī dài dì fāng, duō bèi wáng xiān zhī zuò kòu cán miè, lǐ lǘ rén wù, bǎi wú yī cún. ruò bú shì shuǐ dào míng bái, xiǎn xiē rèn bù chū lù jìng lái. qī láng kàn jiàn le zhè gè guāng jǐng, xīn tóu yǐ zì pī pī dì tiào gè bú zhù. dào le zì jiā àn biān, tái tóu yī kàn, zhǐ jiào dé kǔ. yuán lái dōu nòng zuò le wǎ lì zhī chǎng, ruò dà de fáng wū, yī jiān yě bù jiàn le. mǔ qīn dì mèi jiā rén děng, jù bù zhī yī gè qù xiàng. huāng huāng zhāng zhāng, zǒu tóu wú lù, zhe rén sì chù zhǎo xún. zhǎo xún le sān sì rì, zhuàng zhe jiù shí lín rén, wèn le xiáng xì, fāng zhī dì fāng bèi dào bīng chāo luàn, dì bèi dào shā, mèi bèi qiǎng qù, bù zhī cún wáng. zhǐ shèng dé lǎo mǔ yǔ yī liǎng gè yā tóu, jì jū zài gǔ miào páng biān liǎng jiān máo wū zhī nèi, jiā rén jù gè táo cuàn, náng tuó jǐn yǐ dàng kōng. lǎo mǔ wú yǐ wèi shēng, yǔ liǎng gè yā tóu tì rén fèng zhēn bǔ xiàn, dé qián dù rì. qī láng wén yán, bù shèng tòng shāng, jí jí lǐng le cóng rén, bēn zhì lǎo mǔ chù lái. mǔ zǐ yī jiàn, bào tóu dà kū. lǎo mǔ dào: qǐ zhī nǐ qù hòu, jiā lǐ zāo cǐ dà nán! dì mèi jù wáng, shēng jì dōu wú le! qī láng kū bà, shì lèi dào: ér jīn shì yǐ dào cǐ, tòng shāng wú yì. kuī dé ér zi yǐ dé le guān, hái yǒu fù guì róng huá rì zi zài hòu miàn, mǔ qīn qiě qǐng kuān xīn. mǔ qīn dào: ér dé le hé guān? qī láng dào: guān yě bù xiǎo, shì héng zhōu cì shǐ. mǔ qīn dào: rú hé néng gōu dé cǐ xiǎn jué? qī láng dào: dāng jīn nèi xiāng dāng quán, guǎng yǒu sī lù, kě yǐ dé guān. ér zi xiàng zhāng kè qǔ zhài, tā běn lì jù hái, qián cái jǐn duō zài shēn biān, suǒ yǐ jiāng qián shù bǎi wàn, gōu gàn dé cǐ guān. ér jīn yī jǐn róng guī, shěng kān jiā lǐ, suí jí xīng yè dào rèn qù.
元來江陵諸宮一帶地方,多被王仙芝作寇殘滅,里閭人物,百無一存。若不是水道明白,險些認不出路徑來。七郎看見了這個光景,心頭已自劈劈地跳個不住。到了自家岸邊,抬頭一看,只叫得苦。原來都弄做了瓦礫之場,偌大的房屋,一間也不見了。母親、弟妹、家人等,俱不知一個去向。慌慌張張,走頭無路,着人四處找尋。找尋了三四日,撞着舊時鄰人,問了詳細,方知地方被盜兵抄亂,弟被盜殺,妹被搶去,不知存亡。止剩得老母與一兩個丫頭,寄居在古廟旁邊兩間茅屋之內,家人俱各逃竄,囊橐盡已盪空。老母無以為生,與兩個丫頭替人縫針補線,得錢度日。七郎聞言,不勝痛傷,急急領了從人,奔至老母處來。母子一見,抱頭大哭。老母道:「豈知你去後,家裡遭此大難!弟妹俱亡,生計都無了!」七郎哭罷,拭淚道:「而今事已到此,痛傷無益。虧得兒子已得了官,還有富貴榮華日子在後面,母親且請寬心。」母親道:「兒得了何官?」七郎道:「官也不小,是橫州刺史。」母親道:「如何能勾得此顯爵?」七郎道:「當今內相當權,廣有私路,可以得官。兒子向張客取債,他本利俱還,錢財盡多在身邊,所以將錢數百萬,勾幹得此官。而今衣錦榮歸,省看家裡,隨即星夜到任去。」
qī láng jiào zhòng rén qǔ guān dài guò lái, chuān zhe le, qǐng mǔ qīn zuò hǎo, bài le sì bài. yòu jiào shēn biān suí cóng jiù rén jí jīng zhōng xīn tóu de rén, jù gè kē tóu, chēng tài fū rén. mǔ qīn jiàn cǐ guāng jǐng, suī rán yǒu xiē xǐ huān, què tàn kǒu qì dào: nǐ zài wài biān róng huá, zěn zhī jiā dīng jǐn sàn, fēn wén yě wú le? ruò bù yíng gōu zhè guān, duō dài xiē qián guī lái yòng dù yě hǎo. qī láng dào: mǔ qīn chéng rán nǚ rén jia shí jiàn, zuò le guān, pà shǎo qián cái? ér jīn nà gè zuò guān de jiā lǐ, bú shì qiān wàn bǎi wàn, lián dì pí duō juǎn le guī jiā de? jīn jiā yè jì wú, zhǐ suǒ piē xià cǐ jiān, qián wǎng fù rèn, zuò dé yī nián liǎng nián, zhòng chēng mén hù, gǎi huàn guī mó, yǒu hé nán chù? ér zi xíng náng zhōng hái shèng yǒu èr sān qiān mín, jǐn gōu shǐ yòng, mǔ qīn bù bì yōu lǜ. mǔ qīn fāng cái zhuǎn yōu wèi xǐ, xiào hái yán kāi dào: kuī dé ér zi zhēng róng yǒu rì, fèn fā yǒu shí, zhēn shí xiè tiān xiè dì! ruò bú shì nǐ guī lái, wǒ xìng mìng zhī zài mù xià le. ér jīn hé shí kě yǐ dòng shēn? qī láng dào: ér zi yuán xiǎng cǐ yī guī lái, qǔ gè hǎo xí fù, tóng xiǎng róng huá. ér jīn kàn zhè gè guāng jǐng, děng bù dé zuò zhè gè shì le. qiě dài shàng le rèn zài zuò shāng liáng. jīn rì xiān qǐng mǔ qīn shàng chuán ān xī. cǐ chù jì wú gēn bàn, míng rì huàn guò dà chuán, jiù zuò hǎo rì kāi le bà. zǎo dào de rèn yī rì, yě shì hǎo de.
七郎叫眾人取冠帶過來,穿着了,請母親坐好,拜了四拜。又叫身邊隨從舊人及京中新投的人,俱各磕頭,稱「太夫人」。母親見此光景,雖然有些喜歡,卻嘆口氣道:「你在外邊榮華,怎知家丁盡散,分文也無了?若不營勾這官,多帶些錢歸來用度也好。」七郎道:「母親誠然女人家識見,做了官,怕少錢財?而今那個做官的家裡,不是千萬百萬,連地皮多卷了歸家的?今家業既無,只索撇下此間,前往赴任,做得一年兩年,重撐門戶,改換規模,有何難處?兒子行囊中還剩有二三千緡,盡勾使用,母親不必憂慮。」母親方才轉憂為喜,笑還顏開道:「虧得兒子崢嶸有日,奮發有時,真時謝天謝地!若不是你歸來,我性命只在目下了。而今何時可以動身?」七郎道:「兒子原想此一歸來,娶個好媳婦,同享榮華。而今看這個光景,等不得做這個事了。且待上了任再做商量。今日先請母親上船安息。此處既無根絆,明日換過大船,就做好日開了罷。早到得任一日,也是好的。」
dāng yè, qǐng mǔ qīn xiān bān zài lái chuán zhōng le, máo shè zhōng pò guō pò zào pò wǎn pò guàn, jǐn duō piē xià. yòu fēn fù dāng zhí de gù le yī zhī wǎng xī yuè zhǎng xíng de guān chuán, cì rì bān guò le xíng lǐ, xià le cāng kǒu tíng dāng. shāo le lì shì shén fú, chuī dǎ kāi chuán. cǐ shí lǎo mǔ yǔ qī láng jù gè jīng shén róng chàng, zhì qì xuān áng. qī láng bù céng shòu kǔ, shì yí lù xìng tóu guò lái de, suī shì duì zhe mǔ qīn, jué dé mǎn yíng dé yì, hái bù shí fēn guài yì nà lǎo mǔ shì lì guò kǔ nán de, zhēn shì dì xià chāo shēng zài tiān shàng, bù zhī shēn zi jǐ duō dà le. yí lù xíng qù, guò le zhǎng shā, rù xiāng jiāng, cì yǒng zhōu. zhōu běi jiāng fú yǒu gè fó sì, míng huàn dōu shuài chán yuàn. zhōu rén dǎ diǎn pō chuán zài cǐ guò yè, kàn jiàn àn biān yǒu dà shù yī zhū, wéi hé shù bào, suì jiāng chuán lǎn jié zài shù shàng, jié dé láo láo de, yòu dīng hǎo le zhuāng juē. qī láng tóng lǎo mǔ jìn sì suí xǐ, cóng rén chēng qǐ sǎn gài gēn hòu. sì sēng jiàn shì guān yuán, chū lái yíng jiē sòng chá. sī wèn lái lì, cóng rén dá dào: shì xiàn rèn xī yuè héng zhōu cì shǐ. sì sēng jiàn shuō shì jiàn rèn guān, yù jiā gōng jìng, péi shì zhǐ yǐn, gè chù yóu wán. nà lǎo mǔ dàn kàn jiàn fú pú sà xiàng, zhǐ shì kē tóu lǐ bài, xiè tā fù bì. tiān sè wǎn le, jù gè huí chuán ān xī.
當夜,請母親先搬在來船中了,茅舍中破鍋破灶破碗破罐,盡多撇下。又分付當直的雇了一隻往西粵長行的官船,次日搬過了行李,下了艙口停當。燒了利市神福,吹打開船。此時老母與七郎俱各精神榮暢,志氣軒昂。七郎不曾受苦,是一路興頭過來的,雖是對着母親,覺得滿盈得意,還不十分怪異;那老母是歷過苦難的,真是地下超升在天上,不知身子幾多大了。一路行去,過了長沙,入湘江,次永州。州北江浮有個佛寺,名喚兜率禪院。舟人打點泊船在此過夜,看見岸邊有大樹一株,圍合數抱,遂將船纜結在樹上,結得牢牢的,又釘好了樁撅。七郎同老母進寺隨喜,從人撐起傘蓋跟後。寺僧見是官員,出來迎接送茶。私問來歷,從人答道:「是現任西粵橫州刺史。」寺僧見說是見任官,愈加恭敬,陪侍指引,各處遊玩。那老母但看見佛菩薩像,只是磕頭禮拜,謝他覆庇。天色晚了,俱各回船安息。
huáng hūn zuǒ yòu, zhǐ tīng dé shù shāo hū hū de fēng shǎng. xū yú zhī jiān, tiān hūn dì hēi, fēng yǔ dà zuò. dàn jiàn:
黃昏左右,只聽得樹梢呼呼的風晌。須臾之間,天昏地黑,風雨大作。但見:
fēng yí chěng shì, xùn èr shī wēi. kōng zhōng rú wàn mǎ bēn téng, shù chāo shì qiān jūn yōng dá. làng tāo péng pài, fēn míng zhàn gǔ qí wū wéi àn qīng tuí, huǎng hū hōng léi zhòu zhèn. shān zhōng měng hǔ chuǎn, shuǐ dǐ lǎo lóng jīng. jǐn zhī jù shù kě wéi zhōu, shuí dào dà fēng néng bá mù!
封姨逞勢,巽二施威。空中如萬馬奔騰,樹抄似千軍擁沓。浪濤澎湃,分明戰鼓齊嗚;圩岸傾頹,恍惚轟雷驟震。山中猛虎喘,水底老龍驚。盡知巨樹可維舟,誰道大風能拔木!
zhòng rén tīng jiàn fēng shì shén dà, xīn xià jīng huáng. nà shāo gōng xīn lǐ dào shì jiāng fēng suī měng, kuī dé chuán nài zài jí dà de shù shàng, shēng gēn dé láo, wàn wú yī shī. shuì mèng zhī zhōng, hū tīng dé tiān bēng dì liè jià yī shēng xiǎng liàng, yuán lái nà zhū shù nián shēn rì jiǔ, gēn xíng zhī chù, bǎ zhè xiē bāng àn dōu gǒng dé sōng le. yòu qiě zhǎng jiāng jù làng, rì yè táo xǐ, àn rú hé dé láo? nà shù yòu dà le, běn děng zhāo fēng, zěn dāng zhè yī zhī láng de chuán, jǐn zuò lì shēng gēn zài zhè shù shàng? fēng dǎ dé chuán měng, chuán qiān dé cè zhòng, shù chèn zhe fēng wēi, dǐ xià gēn zài fú shí zhōng, bàn bú zhù le, huō lǎ yī shēng, jìng dào zài chuán shàng lái, bǎ zhǐ chuán dǎ dé fěn suì. chuán qīng cè zhòng, zěn zài dé qǐ? zhǐ jiàn shuǐ luàn gǔn jìn lái, chuán yǐ chén le. chuán zhōng suì bǎn, piàn piàn ér fú, shuì de bì pú, jǐn méi yú shuǐ. shuō shí chí, nà shí kuài, shāo gōng huāng le shǒu jiǎo, hǎn jiāng qǐ lái. guō qī láng mèng zhōng jīng xǐng, tā cóng xiǎo yuán xiǎo dé xiē chuán shàng de shì, yǔ tóng shāo gōng jié lì sǐ tuō zhù chuán lǎn, cái bǎ gè chuán tóu còu zài àn shàng, gē dé zhù, jí zài cāng zhōng shuǐ lǐ, fú dé gè mǔ qīn, chān dào de àn shàng lái, táo le xìng mìng. qí hòu shāo rén děng, cāng zhōng shí wù xíng lǐ, bèi jǐ gè dà làng pō lái, chuán dǐ jù sàn, jǐn piào méi le. qí shí, shēn yè hūn hēi, shān mén jǐn bì, méi chù jiào huàn, zhǐ de pī zhe shī yī, sān rén chuí xiōng diē jiǎo jià jiào kǔ.
眾人聽見風勢甚大,心下驚惶。那艄公心裡道是江風雖猛,虧得船奈在極大的樹上,生根得牢,萬無一失。睡夢之中,忽聽得天崩地裂價一聲響亮,元來那株樹年深日久,根行之處,把這些幫岸都拱得鬆了。又且長江巨浪,日夜淘洗,岸如何得牢?那樹又大了,本等招風,怎當這一隻狼的船,盡做力生根在這樹上?風打得船猛,船牽得側重,樹趁着風威,底下根在浮石中,絆不住了,豁喇一聲,竟倒在船上來,把只船打得粉碎。船輕側重,怎載得起?只見水亂滾進來,船已沉了。船中碎板,片片而浮,睡的婢僕,盡沒於水。說時遲,那時快,艄公慌了手腳,喊將起來。郭七郎夢中驚醒,他從小原曉得些船上的事,與同艄公竭力死拖住船纜,才把個船頭湊在岸上,擱得住,急在艙中水裡,扶得個母親,攙到得岸上來,逃了性命。其後艄人等,艙中什物行李,被幾個大浪潑來,船底俱散,盡漂沒了。其時,深夜昏黑,山門緊閉,沒處叫喚,只得披着濕衣,三人捶胸跌腳價叫苦。
shǒu dào tiān míng, shān mén kāi le, jí jí zǒu jìn sì zhōng, wèn zhe zuó rì de zhǔ sēng. zhǔ sēng chū lái, kàn jiàn tā huāng zhāng zhī shì, wèn dào: mò fēi yù le dào me? qī láng bǎ shù dào zhōu chén zhī huà shuō le yī biàn. sì sēng máng zǒu chū kàn, zhǐ jiàn àn biān yī zhī pò chuán, chén zài shuǐ lǐ, àn shàng dà tuǒ shù dào lái yā zài qí shàng, chī le yī jīng, jí jiào sì zhōng huǒ gōng dào zhě rén děng, yī tóng shāo gōng, dào pò bǎn cāng zhōng, biàn xún dōng xī. jù bèi dà làng dǎ qù, méi tǎo yī xiē chù. lián nà zhāng cì shǐ de gào shēn, dōu méi yǒu le. sì sēng quán qǐng jìn yī jiān jìng shì, ān zhù lǎo mǔ, shāng liáng dào líng líng zhōu zhōu mù chù chén gào qíng yóu, děng suǒ zài guān sī tì tā dòng le jiāng zhōng zāo fēng shī shuǐ de wén shū, hái kě fù rèn. jì yì yǐ dìng, yǒu fán sì sēng yī wǎng. sì sēng yǔ zhōu lǐ rén qíng sī shú, guǒ rán jiào rén qù bào le. shuí zhī:
守到天明,山門開了,急急走進寺中,問着昨日的主僧。主僧出來,看見他慌張之勢,問道:「莫非遇了盜麼?」七郎把樹倒舟沉之話說了一遍。寺僧忙走出看,只見岸邊一隻破船,沉在水裡,岸上大橢樹倒來壓在其上,吃了一驚,急叫寺中火工道者人等,一同艄公,到破板艙中,遍尋東西。俱被大浪打去,沒討一些處。連那張刺史的告身,都沒有了。寺僧權請進一間靜室,安住老母,商量到零陵州州牧處陳告情由,等所在官司替他動了江中遭風失水的文書,還可赴任。計議已定,有煩寺僧一往。寺僧與州里人情廝熟,果然叫人去報了。誰知:
nóng shuāng piān dǎ wú gēn cǎo, huò lái zhǐ bēn fú qīng rén.
濃霜偏打無根草,禍來只奔福輕人。
nà lǎo mǔ yuán shì bīng gē rǎo rǎng zhōng, kàn jiàn shā ér lüè nǚ, jīng huài le zài sū de, zěn dāng yè lái zhè yī jīng kě yòu bù xiǎo, yì qiě shěn pū jù wáng, shēng zī dōu jǐn, xīn zhōng zhuǎn zhuǎn kǔ chǔ, miàn rú là chá, yǐn shí bù jìn, zhǐ shì āi āi tí kū, wò dào zài chuáng, qǐ shēn bù dé le. qī láng yù jiā huāng zhāng, zhǐ de quàn mǔ qīn dào: liú dé qīng shān zài, bù pà méi chái shāo. suī shì zāo cǐ dà huò, ér zi guān zhí hái zài, zhǐ yào dào de rèn suǒ biàn hǎo le. lǎo mǔ dài zhě kū dào: ér, nǐ niáng xīn dǎn jù suì, yǎn jiàn dé wú nà huó de rén le, hái shuō zhè tài píng de huà zé shén? jiù shì nǐ zuò dé guān, niáng kàn bù zháo le! qī láng yī diǎn chī xīn, hái zhǐ wàng děng niáng hǎo qǐ lái, jiù dì fāng qǐ gè wén shū qián wǎng héng zhōu dào rèn, yǒu gè hǎo rì zi zài hòu tóu. shuí xiǎng lǎo mǔ shòu jīng tài shēn, yī bìng bù qǐ. guò bù duō liǎng rì, wū hū āi zāi, fú wéi shàng xiǎng. qī láng tòng kū yī chǎng, wú jì kě shī. yòu yǔ sēng jiā shāng liáng, zhǐ de zì wǎng líng líng zhōu āi gào zhōu mù. zhōu mù jǐ rì qián céng jiàn zhè zhāng shī shì de bào dān guò, xiǎo dé shì zhēn qíng. bì jìng guān guān xiāng hù, dào tā shì gé shěng shàng sī, bù hǎo tuī dé gān jìng shēn zi. yī miàn chāi rén tì tā bìn zàng le mǔ qīn, yòu chóng chóng lài zhù tā pán chán, yǐ lǐ sòng le tā chū mén. qī láng kuī dé zhōu mù zhōu quán, xìng xǐ zàng shì yǐ bì, què shì dīng le mǔ yōu, qù dào rèn bù dé le.
那老母原是兵戈擾攘中,看見殺兒掠女,驚壞了再蘇的,怎當夜來這一驚可又不小,亦且嬸仆俱亡,生資都盡,心中轉轉苦楚,面如蠟查,飲食不進,只是哀哀啼哭,臥倒在床,起身不得了。七郎愈加慌張,只得勸母親道:「留得青山在,不怕沒柴燒。雖是遭此大禍,兒子官職還在,只要到得任所便好了。」老母帶者哭道:「兒,你娘心膽俱碎,眼見得無那活的人了,還說這太平的話則甚?就是你做得官,娘看不着了!」七郎一點痴心,還指望等娘好起來,就地方起個文書前往橫州到任,有個好日子在後頭。誰想老母受驚太深,一病不起。過不多兩日,嗚呼哀哉,伏維尚饗。七郎痛哭一場,無計可施。又與僧家商量,只得自往零陵州哀告州牧。州牧幾日前曾見這張失事的報單過,曉得是真情。畢竟官官相護,道他是隔省上司,不好推得乾淨身子。一面差人替他殯葬了母親,又重重賚助他盤纏,以禮送了他出門。七郎虧得州牧周全,幸喜葬事已畢,卻是丁了母憂,去到任不得了。
sì sēng kàn jiàn tā wú le gēn dì, jiàn jiàn dài màn, bù kěn xiāng liú. yào huí gù xiāng, yǐ cǐ wú jiā kě guī. méi nài hé jiù jì zhù zài yǒng zhōu yī gè chuán bù jīng jì rén de jiā lǐ, yuán shì tā fù qīn zài shí zǒu kè rèn dé de. què shì náng tuó zhōng jù wú, zhǐ yǒu zhōu mù suǒ zhù de pán chán, rì chī rì jiǎn, yòng bù dé jǐ shí, kàn kàn méi yǒu le. nèi xiē zuò jīng jì de rén, yǒu shèn qíng yì? rì zhú yǒu xiē yuàn zī qǐ lái, wèi miǎn chá chí fàn yàn, zhe zhǎng wǎn duǎn. qī láng jué dé le, fā huà dào: wǒ yě shì yī jùn zhī zhǔ, dāng shì yí lù zhū hóu. jīn suī dīng yōu, hòu lái hái yǒu rì zi, rú hé nèn bān qīng báo? diàn zhǔ rén dào: shuō bù dé yī jùn liǎng jùn, huáng dì shī le shì, yě yào rěn xiē jī è, chī xiē cū lì, hé kuàng yú nǐ shì wèi rèn de guān? jiù shì guān le, wǒ měi yòu bú shì shén me héng zhōu bǎi xìng, zěn me gāi gōng yǎng nǐ? wǒ men de rén jiā bù zuò bù huó, xū shì chī zì zài shí bù qǐ de. qī láng bèi tā shuō le jǐ jù, wú yán kě dá, yǎn lèi wāng wāng, zhǐ de hán zhe xiū nài le.
寺僧看見他無了根蒂,漸漸怠幔,不肯相留。要回故鄉,已此無家可歸。沒奈何就寄住在永州一個船埠經紀人的家裡,原是他父親在時走客認得的。卻是囊橐中俱無,止有州牧所助的盤纏,日吃日減,用不得幾時,看看沒有了。那些做經紀的人,有甚情誼?日逐有些怨咨起來,未免茶遲飯晏,著長碗短。七郎覺得了,發話道:「我也是一郡之主,當是一路諸侯。今雖丁憂,後來還有日子,如何恁般輕薄?」店主人道:「說不得一郡兩郡,皇帝失了勢,也要忍些飢餓,吃些粗糲,何況於你是未任的官?就是官了,我每又不是什麼橫州百姓,怎麼該供養你?我們的人家不做不活,須是吃自在食不起的。」七郎被他說了幾句,無言可答,眼淚汪汪,只得含着羞耐了。
zài guò liǎng rì, diàn zhǔ rén xún shì chǎo nào, yī fā kàn bù dé le. qī láng dào: zhǔ rén jiā, wǒ zhè lǐ xū shì yì xiāng, bìng wú yī rén qīn shí kě guī, yī xiàng dāo rǎo fǔ shàng, qíng zhī bù dāng, què yě shì méi nài hé le. nǐ yǒu shèn me mì yī shí de dào lù, zhǐ yǐn wǒ yī gè ér? diàn zhǔ rén dào: nǐ zhè yàng rén, zhǒng huǒ yòu zhǎng, zhǔ mén yòu duǎn, láng bù láng xiù bù xiù de, ruò yào mì yī shí, xū bǎ gè guān zì ér gé qǐ, zhào zhe cháng rén, yōng gōng zuò huó, fāng kě dù rì. nǐ què rú hé qù de? qī láng jiàn shuō dào yōng gōng zuò huó, qì fèn fèn dì dào: wǒ yě shì fāng miàn guān yuán, zěn biàn dào cǐ dì wèi? sī xiǎng: líng líng zhōu zhōu mù qián rì xiāng dài shén hòu, bù miǎn zài jiāng cǐ kǔ qíng gào sù tā yī fān, dìng rán yǒu gè chù fǎ. nán dào bái bái è sǐ yī gè cì shǐ zài tā dì fāng liǎo bù chéng? xiě le gè tiē, yòu wú yī gè rén gēn suí, zì jiā xiù le, wēi wēi ruí ruí, zǒu dào zhōu lǐ yá mén shàng lái dì.
再過兩日,店主人尋事吵鬧,一發看不得了。七郎道:「主人家,我這裡須是異鄉,並無一人親識可歸,一向叨擾府上,情知不當,卻也是沒奈何了。你有甚麼覓衣食的道路,指引我一個兒?」店主人道:「你這樣人,種火又長,拄門又短,郎不郎秀不秀的,若要覓衣食,須把個『官』字兒閣起,照着常人,傭工做活,方可度日。你卻如何去得?」七郎見說到傭工做活,氣忿忿地道:「我也是方面官員,怎便到此地位?」思想:「零陵州州牧前日相待甚厚,不免再將此苦情告訴他一番,定然有個處法。難道白白餓死一個刺史在他地方了不成?」寫了個帖,又無一個人跟隨,自家袖了,葳葳蕤蕤,走到州里衙門上來遞。
nà yá mén zhōng rén jiàn tā rú cǐ xíng jìng, bì rán shì dǎ chōu fēng, méi lián chǐ de, lián tiē yě bù kěn shōu tā de. zhí dào zài sān yāng jí, bǎ shàng xiàng shì yī yī fēn sù, yòu shuō dào tì tā bìn zàng hòu lǐ jìn xíng zhī shì, zhè què yá mén zhōng dōu yǒu xiǎo dé de, fāng cái kěn jiē le jìn qù, chéng yǔ zhōu mù. zhōu mù kàn le, biàn yǒu hǎo xiē bù kuài huó qǐ lái dào: zhè rén zhè yàng bù dá shí wù de! qián rì wú jiàn tā zài běn zhōu shī shì, yòu kàn shàng sī tǐ miàn, jí yì zhōu quán tā qù le, tā rú hé yòu zài cǐ chán rǎo? huò zhě lián qián rì zhī shì, wèi bì shì zhēn, duō shì shén gùn jiǎ zhuāng chū lái piàn qián de wèi kě zhī. zòng shǐ shì zhēn, bì shì gè wú chǐ de rén, hái yǒu xǔ duō wú yàn zú chù. wú běn děng hǎo yì, què jiào dé yǐn guǐ shàng mén, wǒ ér jīn bù biàn zhuī jiū, zhǐ bù lǐ tā bà le. fēn fù mén shàng bù shòu tā tiē, zhǐ shuō gài bù jiàn kè, bǎ yuán tiē hái le. qī láng shòu le zhè yī chǎng lěng dàn, què yòu xiǎng huí xià chù bù dé. zhù zài yá mén shàng shǒu tā chū lái shí, dāng jiē jiào hǎn. zhōu mù zuò zài jiào shàng wèn dào: shì hé rén jiào hǎn? qī láng kǒu lǐ gāo shēng dá dào: shì héng zhōu cì shǐ guō hàn. zhōu mù dào: yǒu hé píng jù? qī láng dào: yuán yǒu gào shēn, bèi dà fēng piāo zhōu, shī zài jiāng lǐ le. zhōu mù dào: jì wú píng jù, zhī nǐ shì zhēn shì jiǎ? jiù shì zhēn de, fèi fā yǐ guò, rú hé zhǐ guǎn zài cǐ chán rǎo? bì shì guāng gùn, gū ráo dǎ, kuài zǒu! zuǒ yòu yú hóu kàn jiàn běn guān fā nù, luàn bàng dǎ lái, zhǐ de shǎn le shēn zi kāi lái, yī jù huà yě bù shuō dé, yǒu qì wú lì de, réng jiù zǒu huí xià chù mèn zuò.
那衙門中人見他如此行徑,必然是打抽豐,沒廉恥的,連帖也不肯收他的。直到再三央及,把上項事一一分訴,又說到替他殯葬厚禮贐行之事,這卻衙門中都有曉得的,方才肯接了進去,呈與州牧。州牧看了,便有好些不快活起來道:「這人這樣不達時務的!前日吾見他在本州失事,又看上司體面,極意周全他去了,他如何又在此纏擾?或者連前日之事,未必是真,多是神棍假裝出來騙錢的未可知。縱使是真,必是個無恥的人,還有許多無厭足處。吾本等好意,卻叫得『引鬼上門』,我而今不便追究,只不理他罷了。」分付門上不受他帖,只說概不見客,把原帖還了。七郎受了這一場冷淡,卻又想回下處不得。住在衙門上守他出來時,當街叫喊。州牧坐在轎上問道:「是何人叫喊?」七郎口裡高聲答道:「是橫州刺史郭翰。」州牧道:「有何憑據?」七郎道:「原有告身,被大風飄舟,失在江里了。」州牧道:「既無憑據,知你是真是假?就是真的,費發已過,如何只管在此纏擾?必是光棍,姑饒打,快走!」左右虞侯看見本官發怒,亂棒打來,只得閃了身子開來,一句話也不說得,有氣無力的,仍舊走回下處悶坐。
diàn zhǔ rén zǎo yǐ dǎ tīng tā zài zhōu lǐ de guāng jǐng, gù yì wèn dào: shì cái jiàn zhōu lǐ xiàng gōng, xiāng dài rú hé? qī láng xiū cán mǎn miàn, zhǐ tàn kǒu qì, bù gǎn zé shēng. diàn zhǔ rén dào: wǒ jiào nǐ bǎ guān zì ér gé qǐ, nǐ què bù tīng wǒ, zhí yào shòu rén dài màn. ér jīn shí shì, jiù shì gè kōng míng zǎi xiàng, yě dāng bù chū qián lái le. chú shì kào zhe zì jiā qì lì, fāng zhēng dé fàn chī. nǐ bú yào chī le! qī láng dào: nǐ jiào wǒ zuò shén gōu dāng hǎo? diàn zhǔ rén dào: nǐ zì xiǎng, shēn shàng yǒu shèn běn shì? qī láng dào: wǒ bié wú běn shì, zhǐ shì shào xiǎo suí zhe fù qīn, shè lì jiāng hú, nèi xiē chuán shàng fēng shuǐ, dāng shāo ná duò zhī shì, jǐn xiǎo dé xiē. diàn zhǔ rén xǐ dào: zhè gè què hǎo le, wǒ zhè lǐ bù tóu shàng lái wǎng chuán zhī duō, jǐn yǒu quē shǎo zhí shāo de. wǒ jiàn nǐ qù jǐ shí, hǎo dǎi mì jǐ guàn qián lái, è nǐ bù sǐ le. qī láng méi nài hé, zhǐ de yī cóng. cóng cǐ zhī zài wǎng lái chuán zhī shàng, tì tā zhí shāo dù rì. qù le jǐ shí, yě jiù mì le jǐ guàn gōng qián huí dào diàn jiā lái. yǒng zhōu shì shàng rén, rèn dé le tā, xiǎo dé tā qián xiàng shì de, jiù chuán tā yī gè míng, jiào tā zuò dāng shāo guō shǐ jūn. dàn shì yào xún tā dāng shāo de chuán, biàn zhǐ míng lái wèn guō shǐ jūn. yǒng zhōu shì shàng biān chéng tā yī zhī gē ér dào:
店主人早已打聽他在州里的光景,故意問道:「適才見州里相公,相待如何?」七郎羞慚滿面,只嘆口氣,不敢則聲。店主人道:「我教你把『官』字兒閣起,你卻不聽我,直要受人怠慢。而今時勢,就是個空名宰相,也當不出錢來了。除是靠着自家氣力,方掙得飯吃。你不要痴了!」七郎道:「你叫我做甚勾當好?」店主人道:「你自想,身上有甚本事?」七郎道:「我別無本事,止是少小隨着父親,涉歷江湖,那些船上風水,當艄拿舵之事,盡曉得些。」店主人喜道:「這個卻好了,我這裡埠頭上來往船隻多,盡有缺少執艄的。我薦你去幾時,好歹覓幾貫錢來,餓你不死了。」七郎沒奈何,只得依從。從此只在往來船隻上,替他執艄度日。去了幾時,也就覓了幾貫工錢回到店家來。永州市上人,認得了他,曉得他前項事的,就傳他一個名,叫他做「當艄郭使君」。但是要尋他當艄的船,便指名來問郭使君。永州市上編成他一隻歌兒道:
wèn shǐ jūn, nǐ yuán hé bú dào héng zhōu jùn? yuán lái shì tiān zuò duì, bù zuò nǐ jiǎ sī wén, bǎ jiā yuán jié guǒ zài fēng yī zhèn. duò yá dāng zhí bǎn, shéng lǎn shì tuō shēn. zhè shì róng yào de xià shāo tóu yě! hái shì bǎ zhe duò ér wěn.
問使君,你緣何不到橫州郡?元來是天作對,不作你假斯文,把家緣結果在風一陣。舵牙當執板,繩纜是拖紳。這是榮耀的下梢頭也!還是把着舵兒穩。
cí míng guà zhī ér
——詞名《掛枝兒》
zài chuán shàng hùn le liǎng nián, suī rán āi dé fú mǎn, shēn biān wú le gào shēn, qù bǔ bù dé guān. ruò yào jīng lǐ zài dǎ guān jié shí, hái xū zhào qián dé zhè jǐ qiān mín shǐ yòng, què cóng hé chù tǎo? yǎn jiàn dé zhè huà xiū tí le, zhǐ de ān xīn tā dì, kào zhe chuán shàng yíng shēng. yòu dào shì jū yí qì, yǎng yí tǐ, dāng chū zuò cì chóng, biàn xiàng gè guān yuán: ér jīn zài chuán shàng duō nián, zhuàng mào qì zhì, yě jiù shì xiē gāo gōng shuǐ shǒu zhī lèi, yì bān wú èr. kě xiào gè yī jùn cì shǐ, rú cǐ shōu chǎng. kě jiàn rén shēng róng huá fù guì, yǎn qián suàn bù dé zhàng de. shàng fù shì jiān rén, bú yào shí fēn shì lì. tīng wǒ sì jù kǒu hào:
在船上混了兩年,雖然挨得服滿,身邊無了告身,去補不得官。若要京里再打關節時,還須照前得這幾千緡使用,卻從何處討?眼見得這話休題了,只得安心塌地,靠着船上營生。又道是「居移氣,養移體」,當初做刺蟲,便象個官員:而今在船上多年,狀貌氣質,也就是些篙工水手之類,一般無二。可笑個一郡刺史,如此收場。可見人生榮華富貴,眼前算不得賬的。上復世間人,不要十分勢利。聽我四句口號:
fù bù bì jiāo, pín bù bì yuàn.
富不必驕,貧不必怨。
yào kàn dào tóu, yǎn qián bù suàn.
要看到頭,眼前不算。