táng míng huáng hǎo dào jí qí rén wǔ huì fēi chóng chán dòu yì fǎ
唐明皇好道集奇人 武惠妃崇禪斗異法
shī yuē:
詩曰:
yàn shì rén jiē qù, hán guān mǎ bù guī.
燕市人皆去,函關馬不歸。
ruò féng shān xià guǐ, huán shàng xì luó yī.
若逢山下鬼,環上系羅衣。
zhè yī shǒu shī, nǎi shì táng cháo xuán zōng huáng dì shí jié yī gè dào rén lǐ xiá zhōu suǒ tí. nà lǐ xiá zhōu shì yī gè yǒu dào shù de, kāi yuán nián jiān, xuán zōng zhào rù jìn zhōng, hòu lái chū zhù xuán dōu guān nèi. tiān bǎo mò nián, ān lù shān háo héng, yuǎn jìn yōu zhī: xuán zōng bù wù, chǒng xìn fǎn shēn. yī rì, xiá zhōu yǐn dùn ér qù, bù zhī suǒ wǎng, dàn jiàn suǒ jū bì shàng, tí shī rú cǐ rú cǐ. shí rén mò xiǎo qí yì, zhí zhì lù shān fǎn pàn, xuán zōng xìng shǔ, liù jūn biàn luàn, guì fēi yì sǐ, nǎi yǒu yīng yàn. hòu rén fāng jiě yún: yàn shì rén jiē qù zhě, shuō lù shān jǐn qǐ yàn jì zhī rén wèi bīng yě. hán guān mǎ bù guī zhě, dà jiāng gē shū tóng guān dà bài, pǐ mǎ bù hái yě. ruò féng shān xià guǐ zhě, shān xià guǐ shì wéi zì, shǔ zhōng yǒu mǎ wéi yì yě. huán shàng xì luó yī zhě, guì fēi xiǎo zì yù huán, mǎ wéi yì shí, gāo lì shì yǐ luó jīn yì zhī yě. dào jiā néng qián zhī rú cǐ. gài yīn xuán zōng shì kǒng shēng zhēn rén zhuǎn shì, suǒ yǐ yī xīn hǎo dào, yī shí yǒu dào shù de, rú zhāng guǒ yè fǎ shàn luó gōng yuǎn zhū xiān zhòng yì rén jiē lái jù huì. wǎng lái jìn nèi, gè xiǎn shén tōng, bù yī ér zú. nà lǐ xiá zhōu qū qū suàn shù xiǎo shù, bù zài huà xià.
這一首詩,乃是唐朝玄宗皇帝時節一個道人李遐周所題。那李遐周是一個有道術的,開元年間,玄宗召入禁中,後來出住玄都觀內。天寶末年,安祿山豪橫,遠近憂之:玄宗不悟,寵信反深。一日,遐周隱遁而去,不知所往,但見所居壁上,題詩如此如此。時人莫曉其意,直至祿山反叛,玄宗幸蜀,六軍變亂,貴妃縊死,乃有應驗。後人方解云:「燕市人皆去」者,說祿山盡起燕薊之人為兵也。「函關馬不歸」者,大將哥舒潼關大敗,匹馬不還也。「若逢山下鬼」者,「山下鬼」是「嵬」字,蜀中有「馬嵬驛」也。「環上系羅衣」者,貴妃小字玉環,馬嵬驛時,高力士以羅巾縊之也。道家能前知如此。蓋因玄宗是孔升真人轉世,所以一心好道,一時有道術的,如張果、葉法善、羅公遠諸仙眾異人皆來聚會。往來禁內,各顯神通,不一而足。那李遐周區區算術小數,不在話下。
qiě shuō zhāng guǒ, shì dì yáo shí yī gè shì zhōng. dé le tāi xī zhī dào, kě yǐ lèi rì bù shí, bù zhī duō shào nián suì. zhí dào táng xuán zōng cháo, yǐn yú héng zhōu zhōng tiáo shān zhōng. chū rù cháng chéng yī gè bái lǘ, rì xíng shù wàn lǐ. dào le suǒ zài, zhù le jiǎo, biàn bǎ zhè lǘ shì zhǐ yì bān zhé dié qǐ lái, qí hòu yě zhǐ bǐ zhāng zhǐ, fàng zài jīn xiāng lǐ miàn. ruò yào qí shí, bǎ shuǐ yī xùn, jí biàn chéng lǘ. zhì jīn rén shuō bā xiān yǒu zhāng guǒ lǎo qí lǘ, zhèng wèi cǐ yě.
且說張果,是帝堯時一個侍中。得了胎息之道,可以累日不食,不知多少年歲。直到唐玄宗朝,隱於恆州中條山中。出入常乘一個白驢,日行數萬里。到了所在,住了腳,便把這驢似紙一般摺疊起來,其厚也只比張紙,放在巾箱裡面。若要騎時,把水一噀,即便成驢。至今人說八仙有張果老騎驢,正謂此也。
kāi yuán èr shí sān nián, xuán zōng wén qí míng, chà yī gè tōng shì shè rén, xìng péi míng wù, chí yì dào héng zhōu lái yíng. nà péi wù dào de zhōng tiáo shān zhōng, kàn jiàn zhāng guǒ chǐ luò fà bái, yī gè qiā sōu lǎo sǒu, yǒu xiē xián tā, mò miǎn qì zhì ào màn. zhāng guǒ zǎo yǐ zhī dào, yǔ péi wù xíng lǐ fāng bì, hū rán yī jiāo diē qù, zhǐ yǒu chū de qì, méi yǒu rù de qì, yǐ zì mìng jué le. péi wù kàn le máng dào: bù zhēng nǐ sǐ le, wǒ zhè shèng zhǐ què rú hé huí huà? yòu zhuǎn xiǎng dào: wén dào shén xiān zhuān yào shì rén, huò zhě bú shì zhēn sǐ yě bù jiàn dé, wǒ yǒu dào li. biàn fén qǐ yī lú xiāng lái, duì zhe sǐ shī guì le, zhì xīn niàn sòng, bǎ tiān zǐ tè chà qiú dào zhī yì, xuān yáng yī biàn. zhǐ jiàn zhāng guǒ jiàn jiàn xǐng zhuǎn lái, nà péi wù bèi tā zhè yī jīng, xiǎo dé yǒu xiē gǔ guài, bù gǎn xiāng bī, xīng yè chí yì, bǎ shàng xiàng shì zòu guò tiān zǐ. xuán zōng yù jiā qí yì, dào péi wù bù liǎo shì, lìng mìng zhòng shū shè rén xú jiào jī le xǐ shū, ān chē fèng yíng. nà xú jiào xiǎo xīn jǐn shèn, zhāng guǒ biàn suí jiào dào dōng dōu, yú jí xián yuàn ān zhì xíng lǐ, chéng jiào rù gōng. jiàn xuán zōng. xuán zōng jiàn shì gè lǎo zhě, biàn wèn dào: xiān shēng jì yǐ dé dào, hé gù chǐ fā āi xiǔ rú cǐ? zhāng guǒ dào: shuāi xiǔ zhī nián, xué dào wèi dé, gù jiàn cǐ xíng xiāng. kě xiū! kě xiū! jīn bì xià jiàn wèn, mò ruò bǎ chǐ fā jǐn qù le hái hǎo. shuō bà, jiù yù qián bǎ xū fà yī dùn lǚ bá gān jìng. yòu niē le quán tóu, bǎ kǒu lǐ luàn qiāo, jiāng jǐ gè bàn cán bù wán de líng xīng yá chǐ, zhú gè qiāo luò, mǎn kǒu xuè chū. xuán zōng dà jīng dào: xiān shēng hé gù rú cǐ? qiě chū qù xiē xī yī huì. zhāng guǒ chū lái le, xuán zōng xiǎng dào: zhè lǎo ér gǔ guài. jí shí chuán mìng zhào lái. zhǐ jiàn zhāng guǒ yáo yáo bǎi bǎi zǒu jiāng lái, miàn mào suī shì xiān qián de, què shì yī tóu chún hēi tóu fà, xū rán rú qī, xuě bái yī kǒu hǎo yá chǐ, bǐ shào nián de hái hǎo kàn xiē. xuán zōng dà xǐ, liú zài nèi diàn cì jiǔ. yǐn guò shù bēi, zhāng guǒ cí dào: lǎo chén liàng qiǎn, yǐn bù guò èr shēng. yǒu yī dì zǐ, kě chī dé yī dòu. xuán zōng mìng zhào lái. zhāng guǒ kǒu zhōng bù zhī shuō xiē shèn de, zhǐ jiàn yī gè xiǎo dào shì zài diàn yán shàng fēi xià lái, yuē yǒu shí wǔ liù nián jì, qiě shì shēng de biāo zhì. shàng qián kòu tóu, lǐ bì, zǒu dào zhāng guǒ miàn qián dǎ gè qǐ shǒu, yán cí qīng shuǎng, lǐ mào zhōu bèi. xuán zōng mìng zuò. zhāng guǒ dào: bù kě, bù kě. dì zǐ dāng shì lì. xiǎo dào shì zūn shī yán, jū gōng páng zhàn. xuán zōng yù kàn yù xǐ, biàn jiào zhēn jiǔ cì tā, bēi bēi mǎn, zhǎn zhǎn gàn, yǐn gōu yī dòu, dì zǐ bìng bù tuī cí. zhāng guǒ biàn qǐ shēn tì tā cí dào: bù kě gèng cì, tā jiā bù dé le. ruò guò le dù, bì yǒu shī chù, rě dé lóng yán yī xiào. xuán zōng dào: biàn dà zuì hé fáng? shù qīng wú zuì. lì qǐ shēn lái, shǒu chí yī yù gōng, mǎn zhēn le, jiāng dào kǒu biān bī tā. gāng xià kǒu, zhǐ jiàn jiǔ cóng tóu dǐng yǒng chū, bǎ yī gè xiǎo dào shì guān ér yǒng dé wāi zài tóu shàng, diē le xià lái. dào shì qù shí shí, jiǎo bù gēn qiāng, lián shēn zi yě diē dǎo le, xuán zōng jí zài páng pín yù, yī qí xiào jiāng qǐ lái. zǐ xì yī kàn, bù jiàn le xiǎo dào shì, zhǐ yǒu yī gè jīn kē zài dì, mǎn shèng zhe jiǔ. xì yàn zhè kē, què shì jí xián yuàn zhōng zhī wù, yī kē zhǐ shèng yī dòu. xuán zōng dà qí.
開元二十三年,玄宗聞其名,差一個通事舍人,姓裴名晤,馳驛到恆州來迎。那裴晤到得中條山中,看見張果齒落髮白,一個掐搜老叟,有些嫌他,末免氣質傲慢。張果早已知道,與裴晤行禮方畢,忽然一交跌去,只有出的氣,沒有入的氣,已自命絕了。裴晤看了忙道:「不爭你死了,我這聖旨卻如何回話?」又轉想道:「聞道神仙專要試人,或者不是真死也不見得,我有道理。」便焚起一爐香來,對着死屍跪了,致心念誦,把天子特差求道之意,宣揚一遍。只見張果漸漸醒轉來,那裴晤被他這一驚,曉得有些古怪,不敢相逼,星夜馳驛,把上項事奏過天子。玄宗愈加奇異,道裴晤不了事,另命中書舍人徐嶠齎了璽書,安車奉迎。那徐嶠小心謹慎,張果便隨嶠到東都,於集賢院安置行李,乘轎入宮。見玄宗。玄宗見是個老者,便問道:「先生既已得道,何故齒發哀朽如此?」張果道:「衰朽之年,學道未得,故見此形相。可羞!可羞!今陛下見問,莫若把齒發盡去了還好。」說罷,就御前把鬚髮一頓捋拔乾淨。又捏了拳頭,把口裡亂敲,將幾個半殘不完的零星牙齒,逐個敲落,滿口血出。玄宗大驚道:「先生何故如此?且出去歇息一會。」張果出來了,玄宗想道:「這老兒古怪。」即時傳命召來。只見張果搖搖擺擺走將來,面貌雖是先前的,卻是一頭純黑頭髮,須髯如漆,雪白一口好牙齒,比少年的還好看些。玄宗大喜,留在內殿賜酒。飲過數杯,張果辭道:「老臣量淺,飲不過二升。有一弟子,可吃得一斗。」玄宗命召來。張果口中不知說些甚的,只見一個小道士在殿檐上飛下來,約有十五六年紀,且是生得標緻。上前叩頭,禮畢,走到張果面前打個稽首,言詞清爽,禮貌周備。玄宗命坐。張果道:「不可,不可。弟子當侍立。」小道士遵師言,鞠躬旁站。玄宗愈看愈喜,便叫斟酒賜他,杯杯滿,盞盞干,飲勾一斗,弟子並不推辭。張果便起身替他辭道:「不可更賜,他加不得了。若過了度,必有失處,惹得龍顏一笑。」玄宗道:「便大醉何妨?恕卿無罪。」立起身來,手持一玉觥,滿斟了,將到口邊逼他。剛下口,只見酒從頭頂湧出,把一個小道士冠兒涌得歪在頭上,跌了下來。道士去拾時,腳步跟蹌,連身子也跌倒了,玄宗及在旁嬪御,一齊笑將起來。仔細一看,不見了小道士,止有一個金榼在地,滿盛着酒。細驗這榼,卻是集賢院中之物,一榼止盛一斗。玄宗大奇。
míng rì yào chū xián yáng dǎ liè, jiù qǐng zhāng guǒ tóng qù yī kàn. hé wéi jì bà, qián qū qín dé dà jiǎo lù yī zhī, jiāng cǔn páo chú pēng zǎi. zhāng guǒ jiàn le dào: bù kě shā! bù kě shā! cǐ shì xiān lù, yǐ mǎn qiān suì. xī shí hàn wǔ dì yuán shòu wǔ nián, zài shàng lín yóu liè, chén céng shì cóng, shēng huò cǐ lù. hòu lái bù rěn shā, shě fàng le. xuán zōng xiào dào: lù shén duō yǐ, yān zhī jí cǐ lù? qiě shí qiān dài biàn, qián lù qǐ néng bǎo liè rén bù qín guò, liú dào jīn rì? zhāng guǒ dào: wǔ dì shě lù zhī shí, jiāng tóng pái yī piàn, zhā zài zuǒ jiǎo xià wèi jì, shì kàn yǒu cǐ fǒu? xuán zōng mìng rén yàn kàn, zài zuǒ jiǎo xià guǒ dé tóng pái, yǒu èr cùn zhǎng duǎn, liǎng xíng xiǎo zì, yǐ mó hu hēi àn, biàn bù chū le. xuán zōng cái xìn. jiù wèn dào: yuán shòu wǔ nián, shì hé jiǎ zǐ? dào jīn duō shào nián dài le? zhāng guǒ dào: yuán shòu wǔ nián, suì zài guǐ hài. wǔ dì shǐ kāi kūn míng chí, dào jīn jiǎ xū suì, bā bǎi wǔ shí èr nián yǐ. xuán zōng mìng xuān tài shǐ guān xiāng tuī zhǎng lì, guǒ rán bù chà. yú shì xiǎo dé zhāng guǒ shì qiān lái suì de rén, qún chén wú bù qīn fú.
明日要出咸陽打獵,就請張果同去一看。合圍既罷,前驅擒得大角鹿一隻,將忖庖廚烹宰。張果見了道:「不可殺!不可殺!此是仙鹿,已滿千歲。昔時漢武帝元狩五年,在上林遊獵,臣曾侍從,生獲此鹿。後來不忍殺,舍放了。」玄宗笑道:「鹿甚多矣,焉知即此鹿?且時遷代變,前鹿豈能保獵人不擒過,留到今日?」張果道:「武帝舍鹿之時,將銅牌一片,扎在左角下為記,試看有此否?」玄宗命人驗看,在左角下果得銅牌,有二寸長短,兩行小字,已模糊黑暗,辨不出了。玄宗才信。就問道:「元狩五年,是何甲子?到今多少年代了?」張果道:「元狩五年,歲在癸亥。武帝始開昆明池,到今甲戌歲,八百五十二年矣。」玄宗命宣太史官相推長曆,果然不差。於是曉得張果是千來歲的人,群臣無不欽服。
yī rì, mì shū jiān wáng huí zhì tài cháng shǎo qīng xiāo huá liǎng rén tóng wǎng jí xián yuàn bài fǎng, zhāng guǒ yíng zhe zuò xià, hū rán xiào duì èr rén dào: rén shēng qǔ fù, qǔ le gè gōng zhǔ, hǎo bù pà rén! liǎng rén jiàn tā shuō dé méi tóu nǎo, liǎng liǎng xiāng kàn, bù jiě qí yì. zhèng shuō zhī jiān, zhǐ jiàn wài biān chuán hū: yǒu zhào shū dào! zhāng guǒ mìng rén máng pái xiāng àn děng zhe. yuán lái xuán zōng yǒu gè nǚ ér, jiào zuò yù zhēn gōng zhǔ, cóng xiǎo hǎo dào, bù céng xià jiàng yú rén. gài hūn yīn zhī shì, mín jiān wèi zhī jià, huáng jiā wèi zhī jiàng mín jiān wèi zhī qǔ, huáng jiā wèi zhī shàng. xuán zōng jiàn zhāng guǒ shì gè zhēn xiān chū shì, yòu jiàn nǚ ér hǎo dào, yì sī yào bǎ nǚ ér xià jiàng zhāng guǒ, děng zhāng guǒ shàng le gōng zhǔ, jié le xiān yīn xiān juàn, yòu hǎo děng nǚ ér xué tā dào shù, kě yǐ shuāng xiū chéng xiān. jì yì yǐ dìng, bān xià zhào shū. zhōng shǐ jī le dào jí xián yuàn zhāng guǒ chù, kāi dú yǐ bì, zhāng guǒ zhǐ shì hā hā dà xiào, bù kěn xiè ēn. zhōng shǐ kàn jiàn wáng xiāo èr gōng zài páng, yīn yǔ tā shuō tiān zǐ yào jiàng gōng zhǔ de yì sī, jiào tā liǎng gè cuān duō. èr gōng fāng wù qǐ chū suǒ shuō, biàn dào: xiān wēng zǎo yǐ dé zhī, zài cǐ shuō guò le de. zhōng shǐ yǔ èr gōng dà jiā xiāng quàn yī fān, zhāng guǒ zhǐ shì xiào bù zhǐ, zhōng shǐ liào dào bù chéng, zhǐ de qù huí fù shèng
一日,秘書監王回質、太常少卿蕭華兩人同往集賢院拜訪,張果迎着坐下,忽然笑對二人道:「人生娶婦,娶了個公主,好不怕人!」兩人見他說得沒頭腦,兩兩相看,不解其意。正說之間,只見外邊傳呼:「有詔書到!」張果命人忙排香案等着。原來玄宗有個女兒,叫做玉真公主,從小好道,不曾下降於人。蓋婚姻之事,民間謂之「嫁」,皇家謂之「降」;民間謂之「娶」,皇家謂之「尚」。玄宗見張果是個真仙出世,又見女兒好道,意思要把女兒下降張果,等張果尚了公主,結了仙姻仙眷,又好等女兒學他道術,可以雙修成仙。計議已定,頒下詔書。中使齎了到集賢院張果處,開讀已畢,張果只是哈哈大笑,不肯謝恩。中使看見王、蕭二公在旁,因與他說天子要降公主的意思,叫他兩個攛掇。二公方悟起初所說,便道:「仙翁早已得知,在此說過了的。」中使與二公大家相勸一番,張果只是笑不止,中使料道不成,只得去回復聖
xuán zōng jiàn zhāng guǒ bù yǔn qīn shì, xīn xià bù yuè. biàn yǔ gāo lì shì shāng liáng dào: wǒ wén jǐn zhī zuì dú, yǐn zhī lì sǐ. ruò fēi zhēn xiān, bì shì xià bù dé kǒu. hǎo dǎi bǎ zhè lǎo tóu ér shì yī shì. shí zhí tiān dà xuě, hán lěng yì cháng. xuán zōng zhào zhāng guǒ jìn gōng, bǎ jǐn zhī xià zài jiǔ lǐ, jiào gōng rén mǎn zhēn nuǎn jiǔ, yǔ xiān wēng dí hán. zhāng guǒ jǔ shāng biàn yǐn, lì jǐn sān zhī, chún rán yǒu zuì sè. sì gù zuǒ yòu, zā zā shé dào: cǐ jiǔ bú shì jiā wèi! dǎ gè hē qiàn, dào tóu shuì xià. xuán zōng zhǐ shì qiáo zhe bù zuò shēng. guò le yī huì, xǐng qǐ lái dào: gǔ guài gǔ guài! xiù zhōng qǔ chū xiǎo jìng zi yī zhào, zhǐ jiàn yī kǒu yá chǐ dōu jiāo hēi le. kàn jiàn yù àn shàng yǒu tiě rú yì, mìng zuǒ yòu qǔ lái, jiāng hēi chǐ zhú yī jī xià, suí shōu zài yī dài nèi le. qǔ chū yào yī bāo lái, jiāng shǎo xǔ cā zài kǒu zhōng chǐ xué shàng, yòu dào tóu shuì le. zhè yī jué bù bǐ xiān qián, qiě shì shuì dé ān wěn, yǒu yī gè duō shí chén cái pá qǐ lái, mǎn kǒu yá chǐ duō yǐ shēng wán, bǐ xiān qián gèng jiān qiě bái. xuán zōng yuè jiā jìng yì, cì hào tōng xuán xiān shēng, què shì yí xīn tā lái lì.
玄宗見張果不允親事,心下不悅。便與高力士商量道:「我聞堇汁最毒,飲之立死。若非真仙,必是下不得口。好歹把這老頭兒試一試。」時值天大雪,寒冷異常。玄宗召張果進宮,把堇汁下在酒里,叫宮人滿斟暖酒,與仙翁敵寒。張果舉觴便飲,立盡三卮,醇然有醉色。四顧左右,咂咂舌道:「此酒不是佳味!」打個呵欠,倒頭睡下。玄宗只是瞧着不作聲。過了一會,醒起來道:「古怪古怪!」袖中取出小鏡子一照,只見一口牙齒都焦黑了。看見御案上有鐵如意,命左右取來,將黑齒逐一擊下,隨收在衣帶內了。取出藥一包來,將少許擦在口中齒穴上,又倒頭睡了。這一覺不比先前,且是睡得安穩,有一個多時辰才爬起來,滿口牙齒多已生完,比先前更堅且白。玄宗越加敬異,賜號通玄先生,卻是疑心他來歷。
qí shí yǒu gè guī yè guāng, shàn néng shì guǐ. xuán zōng zhào tā lái, bǎ zhāng guǒ yī kàn, yè guāng bìng bù jiàn shén me dòng jìng. yòu yǒu yī gè xíng hé pú, shàn suàn. yǒu rén wèn tā, tā bǎ suàn zǐ yī dòng, biàn xiǎo dé zhè rén xìng míng, qióng tōng shòu yāo, wàn bù shī yī. xuán zōng yī xiàng qí tā, biàn jiào dào: bǎ zhāng guǒ lái suàn suàn. hé pú ná le suàn zǐ, bō shàng bō xià, bō gè bù nài fán, jié jǐn xīn lì, ěr gēn tōng hóng, bú yào shuō suàn tā bié de, zhǐ shì gè shòu shù yě suàn tā bù chū. qí shí yòu yǒu yī gè dào shì jiào fǎ shàn, yě duō qí shù. xuán zōng biàn bǎ zhāng guǒ lái sī wèn tā. fǎ shàn dào: zhāng guǒ chū chù, zhǐ yǒu chén xiǎo dé, què shuō bù dé. xuán zōng dào: hé gù? fǎ shàn dào: chén shuō le bì sǐ, gù bù gǎn shuō. xuán zōng dìng yào tā shuō. fǎ shàn dào: chú fēi bì xià miǎn guān xiǎn zú jiù chén, chén fāng dé huó. xuán zōng xǔ nuò. fǎ shàn cái shuō dào: cǐ shì hùn dùn chū fēn shí yī gè bái biān fú jīng. gāng shuō dé bà, qī qiào liú xiě, wèi zhī xìng mìng rú hé, yǐ jiàn sì zhī bù jǔ. xuán zōng jí dào zhāng guǒ miàn qián, miǎn guān xiǎn zú, zì chēng yǒu zuì. zhāng guǒ kàn jiàn huáng dì rú cǐ, yě bù fàng zài xīn shàng, màn màn de shuō dào: cǐ ér duō kǒu guò, bù zhé zhì tā, pà bài huài le tiān dì jiān shì. xuán zōng āi qǐng dào: cǐ zhèn zhī yì, fēi fǎ shàn zhī zuì, wàng xiān wēng ráo shù zé gè. zhāng guǒ fāng cái huí xīn zhuǎn yì, jiào qǔ shuǐ lái, bǎ fǎ shàn yī pēn, fǎ shàn jí shí fù huó.
其時有個歸夜光,善能視鬼。玄宗召他來,把張果一看,夜光並不見甚麼動靜。又有一個邢和璞,善算。有人問他,他把算子一動,便曉得這人姓名,窮通壽夭,萬不失一。玄宗一向奇他,便教道:「把張果來算算。」和璞拿了算子,撥上撥下,撥個不耐煩,竭盡心力,耳根通紅,不要說算他別的,只是個壽數也算他不出。其時又有一個道士叫法善,也多奇術。玄宗便把張果來私問他。法善道:「張果出處,只有臣曉得,卻說不得。」玄宗道:「何故?」法善道:「臣說了必死,故不敢說。」玄宗定要他說。法善道:「除非陛下免冠跣足救臣,臣方得活。」玄宗許諾。法善才說道:「此是混沌初分時一個白蝙蝠精。」剛說得罷,七竅流血,未知性命如何,已見四肢不舉。玄宗急到張果面前,免冠跣足,自稱有罪。張果看見皇帝如此,也不放在心上,慢慢的說道:「此兒多口過,不謫治他,怕敗壞了天地間事。」玄宗哀請道:「此朕之意,非法善之罪,望仙翁饒恕則個。」張果方才回心轉意,叫取水來,把法善一噴,法善即時復活。
ér jīn qiě shuō zhè yè fǎ shàn, biǎo zì dào yuán, xiān jū chù zhōu sōng yáng xiàn, sì dài xiū dào. fǎ shàn ruò guàn shí, céng yóu kuò cāng bái mǎ shān, shí shì nèi yù sān shén rén, jǐn yī bǎo guān, shòu yǐ tài shàng mì zhǐ. zì shì zhū dàng jīng guài, sǎo guó xiōng yāo, suǒ zài jiù rén. rù jīng shī shí, wǔ sān sī shàn quán, fǎ shàn shí cháng chá tīng yāo xiáng, bǎo hù zhōng zōng xiāng wáng jí xuán zōng, dà wèi sān sī suǒ jì, liú cuàn nán hǎi. xuán zōng jí wèi, fǎ shàn zài hǎi shàng chéng bái lù, yī yè dào jīng. zài xuán zōng cháo, fán yǒu jí xiōng dòng jìng, fǎ shàn bì yù xiān zòu wén. yī rì tǔ fān qiǎn shǐ jìn bǎo, hán fēng shén gù. zòu chēng: nèi yǒu jī mì, qǐng bì xià zì kāi, wù shǐ tā rén zhī zhī. tíng chén bù zhī lái xī zhēn wěi, shì hé yuán gù, miàn miàn xiāng qù, bù gǎn kāi yán. wéi yǒu fǎ shàn mì zòu dào: cǐ shì xiōng hán, xuān lìng fān shǐ zì kāi. xuán zōng yī zòu jiàng zhǐ. fān shǐ lǐng zhǐ, bù zhī hǎo dǎi, chě qǐ hán gài, hán zhōng nú fā, fān shǐ zhōng jiàn ér sǐ. nǎi shì fān jiā jiàn shí, yào hài zhōng huá tiān zǐ, shè cǐ àn jī yú hán zhōng, lián fān shǐ yě bù zhī dào, què bèi fǎ shàn cān tòu, bù zhōng àn suàn, fǎn jiào fān shǐ zì zhe le dào ér.
而今且說這葉法善,表字道元,先居處州松陽縣,四代修道。法善弱冠時,曾游括蒼、白馬山,石室內遇三神人,錦衣寶冠,授以太上密旨。自是誅盪精怪,掃馘凶妖,所在救人。入京師時,武三思擅權,法善時常察聽妖祥,保護中宗、相王及玄宗,大為三思所忌,流竄南海。玄宗即位,法善在海上乘白鹿,一夜到京。在玄宗朝,凡有吉凶動靜,法善必預先奏聞。一日吐番遣使進寶,函封甚固。奏稱:「內有機密,請陛下自開,勿使他人知之。」廷臣不知來息真偽,是何緣故,面面相覷,不敢開言。惟有法善密奏道:「此是凶函,宣令番使自開。」玄宗依奏降旨。番使領旨,不知好歹,扯起函蓋,函中駑發,番使中箭而死。乃是番家見識,要害中華天子,設此暗機於函中,連番使也不知道,卻被法善參透,不中暗算,反叫番使自着了道兒。
kāi yuán chū, zhēng yuè yuán xiāo zhī yè, xuán zōng zài shàng yáng gōng guān dēng. shàng fāng jiàng rén máo shùn xīn, qiǎo yòng xīn jī, shī chěng jì yì, jié gòu cǎi lóu sān shí yú jiān, lóu gāo yī bǎi wǔ shí chǐ, duō shì jīn cuì zhū yù xiāng qiàn. lóu xià zuò zhe, wàng qù lóu shàng, mǎn lóu dōu shì xiē lóng fèng chī bào bǎi bān niǎo shòu zhī dēng. yī diǎn le huǒ, nà lóng fèng chī bào bǎi bān niǎo shòu, pán xuán de pán xuán, tiào jiǎo de tiào jiǎo, fēi wǔ de fēi wǔ, qiān qiǎo wàn guài, shì shì shén gōng, bù xiàng rén lì. xuán zōng kàn bì dà yuè, chuán zhǐ: sù zhào yè zūn shī lái tóng shǎng. qù le yī huì, cái zhào dé gè yè fǎ shàn lóu xià cháo jiàn. xuán zōng chēng kuā dào: hǎo dēng! fǎ shàn dào: dēng shèng wú bǐ. yī chén kàn jiāng qǐ lái, xī liáng fǔ jīn yè zhī dēng yě chà bù duō rú cǐ. xuán zōng dào: zūn shī jǐ shí céng jiàn guò lái? fǎ shàn dào: shì cái zài bǐ, yīn méng jí zhào, suǒ yǐ lái le. xuán zōng guài tā shuō dé chà yì, gù yì wèn dào: zhèn rú jīn jí yào wǎng bǐ kàn dēng, qù de fǒu? fǎ shàn dào: bù nán. jiù jiào xuán zōng bì le shuāng mù, dīng zhǔ dào: bù kě wàng kāi. kāi shí yǒu shī. xuán zōng yī cóng. fǎ shàn hē shēng dào: jí! xuán zōng zú xià, yún rǎn rǎn ér qǐ, yǐ tóng fǎ shàn zài xiāo hàn zhī zhōng. xū yú zhī jiān, zú yǐ jí dì. fǎ shàn dào: ér jīn kě yǐ kāi yǎn kàn le. xuán zōng shǎn kāi lóng mù, zhǐ jiàn dēng yǐng lián gèn shù shí lǐ, chē mǎ jiāo tián, shì nǚ fēn zá, guǒ rán yǔ jīng shī wú yì. xuán zōng pāi ná chēng shèng, měng xiǎng dào: rú cǐ liáng xiāo, hèn wú jiǔ chī. fǎ shàn dào: bì xià suí shēn dài yǒu hé wù? xuán zōng dào: zhǐ yǒu lòu tiě rú yì zài shǒu. fǎ shàn biàn chí wǎng jiǔ jiā, dāng le yī hú jiǔ jǐ gè dié lái, yǔ xuán zōng duì chī wán le, hái le jiǔ jiā jiā huǒ. xuán zōng dào: huí qù bà. fǎ shàn fù lìng bì mù, téng kōng ér qǐ. shǎo qǐng, yǐ zài lóu xià yù qián. qù shí gē qǔ shàng wèi zhōng piān, yǐ xíng qiān lǐ yǒu yú. xuán zōng yí shì dào jiā huàn shù zhàng yǎn fǎ ér, wèi bì zhēn dào de xī liáng. měng kě sī liang dào: què cái bǎ rú yì dāng jiǔ, zhè shì shí shì kě yàn. míng rì chà gè zhōng shǐ, tuō míng tā shì dào liáng zhōu mì fǎng lòu tiě rú yì, guǒ rán zài jiǔ jiā. shuō dào: zhēng yuè shí wǔ yè yǒu gè dào rén, ná le dāng jiǔ chī le. shǐ xìn kàn dēng shì zhēn.
開元初,正月元宵之夜,玄宗在上陽宮觀燈。尚方匠人毛順心,巧用心機,施逞技藝,結構彩樓三十餘間,樓高一百五十尺,多是金翠珠玉鑲嵌。樓下坐着,望去樓上,滿樓都是些龍鳳螭豹百般鳥獸之燈。一點了火,那龍鳳螭豹百般鳥獸,盤旋的盤旋,跳腳的跳腳,飛舞的飛舞,千巧萬怪,似是神工,不象人力。玄宗看畢大悅,傳旨:「速召葉尊師來同賞。」去了一會,才召得個葉法善樓下朝見。玄宗稱夸道:「好燈!」法善道:「燈盛無比。依臣看將起來,西涼府今夜之燈也差不多如此。」玄宗道:「尊師幾時曾見過來?」法善道:「適才在彼,因蒙急召,所以來了。」玄宗怪他說得詫異,故意問道:「朕如今即要往彼看燈,去得否?」法善道:「不難。」就叫玄宗閉了雙目,叮囑道:「不可妄開。開時有失。」玄宗依從。法善喝聲道:「疾!」玄宗足下,雲冉冉而起,已同法善在霄漢之中。須臾之間,足已及地。法善道:「而今可以開眼看了。」玄宗閃開龍目,只見燈影連亘數十里,車馬驕闐,士女紛雜,果然與京師無異。玄宗拍拿稱盛,猛想道:「如此良宵,恨無酒吃。」法善道:「陛下隨身帶有何物?」玄宗道:「止有鏤鐵如意在手。」法善便持往酒家,當了一壺酒、幾個碟來,與玄宗對吃完了,還了酒家家火。玄宗道:「回去罷。」法善復令閉目,騰空而起。少頃,已在樓下御前。去時歌曲尚未終篇,已行千里有餘。玄宗疑是道家幻術障眼法兒,未必真到得西涼。猛可思量道:「卻才把如意當酒,這是實事可驗。」明日差個中使,託名他事到涼州密訪鏤鐵如意,果然在酒家。說道:「正月十五夜有個道人,拿了當酒吃了。」始信看燈是真。
shì nián bā yuè zhōng qiū zhī yè, yuè sè rú yín, wàn lǐ yī bì. xuán zōng zài gōng zhōng shǎng yuè, shēng gē jìn jiǔ. píng zhe bái yù lán gān, yǎng miàn kàn zhe, hào rán zhǎng xiǎng. yǒu cí wèi zhèng:
是年八月中秋之夜,月色如銀,萬里一碧。玄宗在宮中賞月,笙歌進酒。憑着白玉欄杆,仰面看着,浩然長想。有詞為證:
guì huā fú yù, zhēng yuè mǎn tiān jiē, yè liáng rú xǐ. fēng fàn xū méi tòu gǔ hán, rén zài shuǐ jīng gōng lǐ. shé lóng yǎn jiǎn, guān què cuó é, piǎo miǎo shēng gē fèi. shuāng huá biàn dì, yù kuà cǎi yún fēi qǐ. diào jì zuì jiāng yuè
桂花浮玉,正月滿天街,夜涼如洗。風泛鬚眉透骨寒,人在水晶宮裡。蛇龍偃蹇,觀闕嵯峨,縹緲笙歌沸。霜華遍地,欲跨彩雲飛起。調寄《醉江月》
xuán zōng bù jué jīn huái kuàng dàng, biàn dào: cǐ yuè pǔ zhào wàn fāng, rú cǐ guāng càn, qí zhōng bì yǒu fēi cháng hǎo chù. jiàn shuō cháng é qiè yào, bēn zài yuè gōng, jì yǒu gōng diàn, dìng kě yóu guān. zhǐ shì rú hé dé shǎng qù? jí chuán zhǐ xuān zhào yè zūn shī, fǎ shàn yīng zhào ér zhì. xuán zōng wèn dào: zūn shī dào shù kě shǐ zhèn dào yuè gōng yī yóu fǒu? fǎ shàn dào: zhè yǒu hé nán? jiù qǐng yù jià qǐ xíng. shuō bà, jiāng shǒu zhōng bǎn hù yī zhì, xiàn chū yī tiáo xuě liàn yě sì de yín qiáo lái, nà tóu zhí jiē zhe yuè nèi. fǎ shàn jiù fú zhe xuán zōng, duó shàng qiáo qù, qiě shì píng wěn hǎo zǒu, suí zǒu guò chù, qiáo biàn suí miè. zǒu dé bù shàng yī lǐ duō lù, dào le yī gè suǒ zài, lù xià zhān yī, hán qì bī rén, miàn qián yǒu zuò líng lǒng sì zhù pái lóu. tái tóu kàn shí, shàng miàn yǒu gè dà biǎn é, nǎi shì liù gè dà jīn zì. xuán zōng rèn zhe shì guǎng hán qīng xū zhī fǔ liù zì. biàn tóng fǎ shàn cóng dà mén zǒu jìn lái. kàn shí, tíng qián shì yī zhū dà guì shù, fú shū zhē yīn, bù zhī fù zhe duō shǎo lǐ shù. guì shù zhī xià, yǒu wú shù bái yī xiān nǚ, chéng zhe bái luán zài nà lǐ wǔ. zhè biān tíng jiē shàng, yòu yǒu yī huǒ xiān nǚ, yě rú cǐ dǎ bàn, gè zhí lè qì yī jiàn zài nà lǐ zòu lè, yǔ wǔ de xiān nǚ xiāng yīng. kàn jiàn xuán zōng yǔ fǎ shàn zǒu jìn lái, yě bù jīng yì, yě bù zhāo jiē, chuī de zì chuī, wǔ de zì wǔ. xuán zōng dāi dāi kàn zhe, fǎ shàn zhǐ dào: zhè xiē xiān nǚ, míng wèi sù é, shēn shàng suǒ chuān bái yī, jiào zuò ní cháng yǔ yī, suǒ zòu zhī qū, míng yuē zǐ yún qū. xuán zōng sù xiǎo yīn lǜ, jiāng liǎng shǒu àn jié, bǎ lè shēng yī yī mò jì le. hòu lái dào gōng zhōng, chuán yǔ yáng tài zhēn, jiù míng ní cháng yǔ yī qū, liú yú lè fǔ, wèi táng jiā xī yǒu zhī yīn, zhè shì hòu huà.
玄宗不覺襟懷曠盪,便道:「此月普照萬方,如此光燦,其中必有非常好處。見說嫦娥竊藥,奔在月宮,既有宮殿,定可游觀。只是如何得上去?」急傳旨宣召葉尊師,法善應召而至。玄宗問道:「尊師道術可使朕到月宮一游否?」法善道:「這有何難?就請御駕啟行。」說罷,將手中板笏一擲,現出一條雪鏈也似的銀橋來,那頭直接着月內。法善就扶着玄宗,踱上橋去,且是平穩好走,隨走過處,橋便隨滅。走得不上一里多路,到了一個所在,露下沾衣,寒氣逼人,面前有座玲攏四柱牌樓。抬頭看時,上面有個大匾額,乃是六個大金字。玄宗認着是「廣寒清虛之府」六字。便同法善從大門走進來。看時,庭前是一株大桂樹,扶疏遮蔭,不知覆着多少里數。桂樹之下,有無數白衣仙女,乘着白鸞在那裡舞。這邊庭階上,又有一夥仙女,也如此打扮,各執樂器一件在那裡奏樂,與舞的仙女相應。看見玄宗與法善走進來,也不驚異,也不招接,吹的自吹,舞的自舞。玄宗呆呆看着,法善指道:「這些仙女,名為『素娥』,身上所穿白衣,叫做『霓裳羽衣』,所奏之曲,名曰《紫雲曲》。」玄宗素曉音律,將兩手按節,把樂聲一一默記了。後來到宮中,傳與楊太真,就名《霓裳羽衣曲》,流於樂府,為唐家希有之音,這是後話。
xuán zōng tīng bà xiān qū, pà lěng yù hái. fǎ shàn jià qǐ liǎng piàn cǎi yún, wěn rú píng dì, bù láo jǔ bù, yǐ dào rén jiān. lù guò lù zhōu chéng shàng, xì tīng qiào lóu gēng gǔ, yǐ dǎ sān diǎn. nà yuè sè yī fā míng lǎng rú zhòu, zhào de lù zhōu chéng zhōng xiān háo jiē jiàn. dàn zhǐ yè shēn rù jìng, sì gù qiǎo rán. fǎ shàn dào: chén shì bì xià yè lín yú cǐ, cǐ jiān rén rú hé zhī dào? shì lái bì xià xí tīng xiān lè, hé bù yú cǐ shì yǎn yī qǔ? xuán zōng dào: shén miào, shén miào. zhǐ fāng cái bù dài dé suǒ yòng yù dí lái. fǎ shàn dào: yù dí hé zài? xuán zōng zhuāng zài qǐn diàn zhōng. fǎ shàn dào: zhè gè bù nán. jiāng shǒu zhǐ le yī zhǐ, yù dí zì yún zhōng zhuì xià. xuán zōng dà xǐ, jiē guò shǒu lái, xiǎng zhe yuè zhōng pāi shù, zhào yī chuī le yī qǔ yòu zài xiù zhōng mó chū shù gè jīn qián, sǎ jiāng xià qù le, chéng yuè huí gōng. zhì jīn chuán shuō táng míng huáng yóu yuè gōng, zhèng cǐ gù shì. nà lù zhōu chéng zhōng, yǒu shuì bù zháo de, tīng dé dí shēng liáo liàng, shì jué fēi fán. yǒu pá qǐ lái tīng de, què zài bàn kōng zhōng chuī xiǎng, méi zuò lǐ huì. cì rì, yòu yǒu jiē shàng tái dé jīn qián de, bào zhī fǔ lǐ. fǔ lǐ guān yuán dào shì fēi cháng xiáng ruì, shàng biǎo zòu wén. shí lái rì, biǎo dào yù qián. xuán zōng kàn biǎo dào: bā yuè wàng yè, yǒu tiān lè lín chéng, jiān huò jīn qián, cǐ nǎi guó jiā ruì ér, wàn qiān zhī xǐ. xuán zōng xīn xià míng bái, bù kuān dà xiào. zì cǐ jìng zhòng fǎ shàn, yǔ zhāng guǒ yì bān, shí cháng liú tā liǎng rén zài gōng zhōng, huò xià qí, huò dòu xiǎo fǎ, dǔ shèng fù wèi xì.
玄宗聽罷仙曲,怕冷欲還。法善駕起兩片彩雲,穩如平地,不勞舉步,已到人間。路過潞州城上,細聽譙樓更鼓,已打三點。那月色一發明朗如晝,照得潞州城中纖毫皆見。但只夜深入靜,四顧悄然。法善道:「臣侍陛下夜臨於此,此間人如何知道?適來陛下習聽仙樂,何不於此試演一曲?」玄宗道:「甚妙,甚妙。只方才不帶得所用玉笛來。」法善道:「玉笛何在?」玄宗莊「在寢殿中。」法善道:「這個不難。」將手指了一指,玉笛自雲中墜下。玄宗大喜,接過手來,想着月中拍數,照依吹了一曲;又在袖中模出數個金錢,灑將下去了,乘月回宮。至今傳說唐明皇游月宮,正此故事。那潞州城中,有睡不着的,聽得笛聲嘹亮,似覺非凡。有爬起來聽的,卻在半空中吹響,沒做理會。次日,又有街上抬得金錢的,報知府里。府里官員道是非常祥瑞,上表奏聞。十來日,表到御前。玄宗看表道:「八月望夜,有天樂臨城,兼獲金錢,此乃國家瑞兒,萬千之喜。」玄宗心下明白,不寬大笑。自此敬重法善,與張果一般,時常留他兩人在宮中,或下棋,或斗小法,賭勝負為戲。
yī rì, èr rén zài gōng zhōng xià qí. xuán zōng jiē dé è zhōu cì shǐ biǎo wén yī dào, zòu chēng: běn zhōu yǒu xiān tóng luó gōng yuǎn, guǎng yǒu dào shù. gài yīn cì shǐ yíng chūn zhī rì, yǒu gè bái yī rén shēn zhǎng zhàng yú, xíng róng guài yì, zá zài rén cóng zhī zhōng guān kàn, jiàn zhě duō hài zǒu. páng yǒu xiǎo tóng hē tā dào: yè chù! hé nǎi shàn lí běn chù, jīng dòng guān sī? hái bù sù qù! qí rén bìng bù gǎn zé shēng, tí qǐ yī bǎ yī fú, xiāng fēi zǒu le. fǔ lì kàn jiàn xiǎo tóng zuò guài, yī bǎ qín zhù. lái dào gōng yàn zhī suǒ, jù bái cì shǐ. cì shǐ wèn tā xìng míng, xiǎo tóng dá yīng xìng luó, míng gōng yuǎn. shì jiàn shǒu jiāng lóng shàng àn kàn chūn, mǒu hè lìng huí qù. cì shǐ bù xìn dào: zěn jiàn dé shì lóng? xū dé wú jiàn zhēn xíng fāng kě xìn. xiǎo tóng dào: qǐng dài hòu rì. zhì qī, yú shuǐ biān zuò yī xiǎo kēng, shēn cái yī chǐ, qù jiāng àn zhàng yú, yǐn jiāng shuǐ rù lái. cì shǐ yǔ jùn rén bì jí, jiàn yǒu yī bái yú, zhǎng wǔ liù cùn, suí liú zhì kēng zhōng, tiào yuè liǎng biàn, jiàn jiàn dà le. yǒu yī dào qīng yān rú xiàn, zài kēng zhōng qǐ, yī shà shí, hēi yún mǎn kōng, tiān sè hūn àn. xiǎo tóng dào: kuài dōu qǐng shàng le jīn tíng. zhèng zǒu jiān, diàn guāng shǎn shuò, dà yǔ rú xiè. xū yú shǎo dìng, jiàn yī dà bái lóng qǐ yú jiāng xīn, tóu yǔ yún lián, yǒu dùn fàn shí fāng miè. cì shǐ kàn de zhēn shí, suí jí jù biǎo zòu wén, jiù jiào luó gōng yuǎn suí biǎo lái cháo jiàn dì.
一日,二人在宮中下棋。玄宗接得鄂州刺史表文一道,奏稱:「本州有仙童羅公遠,廣有道術。」蓋因刺史迎春之日,有個白衣人身長丈余,形容怪異,雜在人叢之中觀看,見者多駭走。旁有小童喝他道:「業畜!何乃擅離本處,驚動官司?還不速去!」其人並不敢則聲,提起一把衣服,鄉飛走了。府吏看見小童作怪,一把擒住。來到公燕之所,具白刺史。刺史問他姓名,小童答應「姓羅,名公遠。適見守江龍上岸看春,某喝令回去。」刺史不信道:「怎見得是龍?須得吾見真形方可信。」小童道:「請待後日。」至期,於水邊作一小坑,深才一尺,去江岸丈余,引江水入來。刺史與郡人畢集,見有一白魚,長五六寸,隨流至坑中,跳躍兩遍,漸漸大了。有一道青煙如線,在坑中起,一霎時,黑雲滿空,天色昏暗。小童道:「快都請上了津亭。」正走間,電光閃爍,大雨如瀉。須臾少定,見一大白龍起於江心,頭與雲連,有頓飯時方滅。刺史看得真實,隨即具表奏聞,就叫羅公遠隨表來朝見帝。
xuán zōng bǎ cǐ duàn huà yǔ zhāng yè èr rén shuō le, jiù jiào gōng yuǎn yǔ èr rén xiāng jiàn. èr rén jiàn le dà xiào dào: cūn tóng xiǎo dé xiē shén me? èr rén gè qǔ qí zǐ yī bǎ, niē zhe quán tóu, wèn dào: cǐ yǒu hé wù? gōng yuǎn xiào dào: dōu shì kōng shǒu. jí kāi quán, liǎng rén guǒ wú yī wù, qí zǐ duō zài gōng yuǎn shǒu zhōng. liǎng rén fāng xiǎo dé zhè tóng ér yǒu xiē lái lì. xuán zōng jiù jiào tā zuò zài fǎ shàn zhī xià, tiān qì hán lěng, tuán tuán wéi lú ér zuò. cǐ shí jiàn nán chū yī zhǒng guǒ zǐ, jiào zuò rì shú zi, yī rì yī shú, dào jīng dū shì bù xiān de le. zhāng yè liǎng rén měi rì yòng xiān fǎ, qiǎn shǐ qǔ lái, guò wǔ bì zhì, suǒ yǐ xuán zōng cháng yǒu xīn xiān de dào kǒu. shì rì zhì yè bù lái, èr rén xīn xià yí huò, shāng liáng dào: mò fēi luó jūn yǒu yuán gù? jǐn zhù mù kàn gōng yuǎn. yuán lái gōng yuǎn qǐ chū yí dào lú biān, biàn bǎ huǒ zhù chā zài huī zhōng. jiàn tā men yí xīn le, cái xiào xī xī de bǎ huǒ zhù tí le qǐ lái. bù duō shí shǐ zhě jí dào, fǎ shàn jié wèn: wèi hé jīn rì piān chí? shǐ zhě dào: fāng yù dào jīng, huǒ yàn lián tiān, wú lù kě guò. shì cái huǒ xī le, rán hòu lái dé. zhòng rén duō jīng fú gōng yuǎn zhī fǎ.
玄宗把此段話與張、葉二人說了,就叫公遠與二人相見。二人見了大笑道:「村童曉得些甚麼?」二人各取棋子一把,捏着拳頭,問道:「此有何物?」公遠笑道:「都是空手。」及開拳,兩人果無一物,棋子多在公遠手中。兩人方曉得這童兒有些來歷。玄宗就叫他坐在法善之下,天氣寒冷,團團圍爐而坐。此時劍南出一種果子,叫作「日熟子」,一日一熟,到京都是不鮮的了。張、葉兩人每日用仙法,遣使取來,過午必至,所以玄宗常有新鮮的到口。是日至夜不來,二人心下疑惑,商量道:「莫非羅君有緣故?」盡注目看公遠。元來公遠起初一到爐邊,便把火箸插在灰中。見他們疑心了,才笑嘻嘻的把火箸提了起來。不多時使者即到,法善詰問:「為何今日偏遲?」使者道:「方欲到京,火焰連天,無路可過。適才火息了,然後來得。」眾人多驚伏公遠之法。
què shuō dāng shí yáng fēi wèi rù gōng zhī shí, yǒu gè wǔ huì fēi zhuān chǒng. xuán zōng suī chóng fèng dào liú, nà huì fēi què dǔ jí fó jiào, gè yǒu suǒ hào. huì fēi xìn de shì zi, jiào zuò jīn gāng sān zàng, yě shì gè qí rén, dào shù yǔ yè luó zhū rén suàn de dí shǒu. xuán zōng jià xìng gōng dé yuàn, hū rán bèi yǎng. luó gōng yuǎn zhé qǔ zhú zhī, huà zuò qī bǎo rú yì, jìn shàng pá bèi. xuán zōng dà yuè, zhuǎn shēn duì sān zàng dào: shàng rén yě néng rú cǐ fǒu? sān zàng dào: gōng yuǎn de huàn huà zhī shù, chén wèi bì xià qǔ zhēn wù. xiù zhōng mó chū yī gè liù bǎo rú yì lái xiàn shàng. xuán zōng yī shǒu qù jiē dé lái, shǒu zhōng xiān suǒ zhí gōng yuǎn de rú yì, dēng shí réng huà zuò zhú zhī. xuán zōng huí gōng yǔ wǔ huì fēi shuō le, huì fēi dà xǐ.
卻說當時楊妃未入宮之時,有個武惠妃專寵。玄宗雖崇奉道流,那惠妃卻篤及佛教,各有所好。惠妃信的釋子,叫做金剛三藏,也是個奇人,道術與葉、羅諸人算得敵手。玄宗駕幸功德院,忽然背癢。羅公遠折取竹枝,化作七寶如意,進上爬背。玄宗大悅,轉身對三藏道:「上人也能如此否?」三藏道:「公遠的幻化之術,臣為陛下取真物。」袖中模出一個六寶如意來獻上。玄宗一手去接得來,手中先所執公遠的如意,登時仍化作竹枝。玄宗回宮與武惠妃說了,惠妃大喜。
xuán zōng yào xìng dōng luò, jiù duì huì fēi shuō dào: zhèn yǔ qīng tóng háng, què jiào yè luó èr zūn shī jīn gāng sān zàng cóng qù, shì tā dòu fǎ, yǐ jué liǎng jiā shèng fù, hé rú? wǔ huì fēi xǐ dào: chén wàng yuàn suí wǎng guān. chuán zhǐ pái jiàn jià. bù zé yī rì, dào le dōng luò. shí fāng xiū lín zhǐ diàn, yǒu dà fāng liáng yī gēn, zhǎng sì wǔ zhàng, jìng tóu liù qī chǐ, mián zài tíng zhōng. xuán zōng duì fǎ shàn dào: zūn shī shì wèi zhèn jǔ qǐ lái. fǎ shàn shòu zhào zuò fǎ, fāng mù yī tóu jiē qǐ shù chǐ, yī tóu bù qǐ. xuán zōng dào: zūn shī shén lì, hé nǎi zhǐ jǔ dé yī tóu? fǎ shàn zòu dào: sān zàng shǐ jīn gāng shén zhòng yā zhù yī tóu, gù jǔ bù qǐ. yuán lái fǎ shàn gù yì rú cǐ shuō, yào wǔ fēi miàn shàng hǎo kàn, děng sān zàng zì chěng qí néng, rán hòu shèng tā. guǒ rán wǔ fēi jiàn shuō, àn dào fó fǎ guǎng dà, bù shèng zhī xǐ. sān zàng yě zhī dào shí huà, zì jué yǒu xiē kuài huó. wéi luó gōng yuǎn dī zhe tóu, zhǐ shì xiào. xuán zōng yǒu xiē bù fú qì, yòu duì sān zàng dào: fǎ shī jì yǒu shén lì, yè zūn shī bù néng jí. jīn yǒu gè cāo píng zài cǐ, fǎ shī néng zhòu dé yè zūn shī rù cǐ píng fǒu? sān zàng shòu zhào zhì píng, jiào yè fǎ shàn yī chán mén fǎ, fū zuò qǐ lái, niàn dòng zhòu yǔ, wèi jí niàn wán, fǎ shàn shēn tǐ liǎn liǎn jiù píng. niàn dé liǎng biàn, fǎ shàn yǐ zhì píng zuǐ biān, xī rán ér rù. xuán zōng xīn xià hǎo shēng bù yuè. guò le yī huì, bù jiàn fǎ shàn chū lái, yòu duì sān zàng dào: fǎ shī jì shǐ qí rén píng, néng shǐ tā chū fǒu? sān zàng dào: jìn qù fán nán, chū lái shì běn děng fǎ. jiù niàn qǐ zhòu lái, zhòu wán bù chū, sān zàng jí le, bú zhù kǒu yī qì shù biàn, bìng wú dòng jìng. xuán zōng jīng dào: mò bù zūn shī méi le? biàn qǐ liǎn lái. wǔ fēi dà jīng shī sè, sān zàng yě huāng le, zhǐ yǒu luó gōng yuǎn chě kāi kǒu yī wèi xiào. xuán zōng wèn tā dào: ér jīn zěn me chù? gōng yuǎn xiào dào: bù xiāo bì xià fèi xīn, fǎ shàn bù yuǎn. sān zàng yòu niàn zhòu yī huì, bù jiàn chū lái. zhèng wú jì jiào, wài biān gāo lì shì bào dào: yè zūn shī jìn. xuán zōng dà jīng dào: tóng píng zài cǐ, què zài nà lǐ lái? jí zhào jìn wèn zhī. fǎ shàn duì dào: níng wáng yāo chén chī fàn, zhèng zài zuò fǎ zhī jì, miàn zòu bì xià, bì bù kěn fàng, qià hǎo jiè rù píng jī huì, dào níng wáng jiā chī le fàn lái. ruò bù yīn fǎ shī yī zhòu, xū qù bù dé. xuán zōng dà xiào. wǔ fēi sān zàng fāng fàng xià xīn le.
玄宗要幸東洛,就對惠妃說道:「朕與卿同行,卻叫葉羅二尊師、金剛三藏從去,試他鬥法,以決兩家勝負,何如?」武惠妃喜道:「臣妄願隨往觀。」傳旨排鑒駕。不則一日,到了東洛。時方修麟趾殿,有大方梁一根,長四五丈,徑頭六七尺,眠在庭中。玄宗對法善道:「尊師試為朕舉起來。」法善受詔作法,方木一頭揭起數尺,一頭不起。玄宗道:「尊師神力,何乃只舉得一頭?」法善奏道:「三藏使金剛神眾押住一頭,故舉不起。」原來法善故意如此說,要武妃面上好看,等三藏自逞其能,然後勝他。果然武妃見說,暗道佛法廣大,不勝之喜。三藏也只道實話,自覺有些快活。惟羅公遠低着頭,只是笑。玄宗有些不服氣,又對三藏道:「法師既有神力,葉尊師不能及。今有個操瓶在此,法師能咒得葉尊師入此瓶否?」三藏受詔置瓶,叫葉法善依禪門法,敷坐起來,念動咒語,未及念完,法善身體斂斂就瓶。念得兩遍,法善已至瓶嘴邊,翕然而入。玄宗心下好生不悅。過了一會,不見法善出來,又對三藏道:「法師既使其人瓶,能使他出否?」三藏道:「進去煩難,出來是本等法。」就念起咒來,咒完不出,三藏急了,不住口一氣數遍,並無動靜。玄宗驚道:「莫不尊師沒了?」變起臉來。武妃大驚失色,三藏也慌了,只有羅公遠扯開口一味笑。玄宗問他道:「而今怎麼處?」公遠笑道:「不消陛下費心,法善不遠。」三藏又念咒一會,不見出來。正無計較,外邊高力士報道:「葉尊師進。」玄宗大驚道:「銅瓶在此,卻在那裡來?」急召進問之。法善對道:「寧王邀臣吃飯,正在作法之際,面奏陛下,必不肯放,恰好借入瓶機會,到寧王家吃了飯來。若不因法師一咒,須去不得。」玄宗大笑。武妃、三藏方放下心了。
fǎ shàn dào: fǎ shī yǐ zhòu guò le, ér jīn gāi pín dào hái lǐ. suí qǔ sān zàng zǐ tóng bō yú, zài wéi lú lǐ miàn shāo dé nèi wài dōu hóng. fǎ shàn niē zài shǒu lǐ, nòng lái nòng qù, rú tóng wú wù. hū rán shuāng shǒu pěng qǐ lái, zhào zhe sān zàng guāng tóu pū dì hé shǎng qù, sān zàng shī shēng ér zǒu. xuán zōng dà xiào. gōng yuǎn dào: bì xià yǐ wèi lè, bù zhī cǐ nǎi dào jiā mò jì, yè shī hé bì shī chěng! xuán zōng dào: zūn shī hé bù yě zuò yī fǎ, shǐ zhèn yī kuài? gōng yuǎn dào: qǐng wèn sān zàng fǎ shī, yào rú hé zuò fǎ shù? sān zàng dào: pín sēng qǐng shōu gù jiā shā, shì lìng luó gōng qǔ zhī. bù dé, shì luó gōng shū qǔ de, shì pín sēng shū. xuán zōng dà xǐ, yī qí tóng dào dào chǎng yuàn, kàn tā men zuò zuò.
法善道:「法師已咒過了,而今該貧道還禮。」隨取三藏紫銅缽盂,在圍爐裡面燒得內外都紅。法善捏在手裡,弄來弄去,如同無物。忽然雙手捧起來,照着三藏光頭撲地合上去,三藏失聲而走。玄宗大笑。公遠道:「陛下以為樂,不知此乃道家末技,葉師何必施逞!」玄宗道:「尊師何不也作一法,使朕一快?」公遠道:「請問三藏法師,要如何作法術?」三藏道:「貧僧請收固袈裟,試令羅公取之。不得,是羅公輸;取得,是貧僧輸。」玄宗大喜,一齊同到道場院,看他們做作。
sān zàng jié lì fǎ tán yī suǒ, fén qǐ xiāng lái. qǔ jiā shā zhù zài yín hé nèi, yòu ān shù zhòng mù hán, mù hán jiā le fēng suǒ, zhì yú tán shàng. sān zàng zì zài tán shàng dǎ zuò qǐ lái. xuán zōng wǔ fēi yè shī duō kàn jiàn tán zhōng yǒu yī zhòng pú sà, wài yǒu yī zhòng jīn jiǎ shén rén, yòu wài yǒu yī zhòng jīn gāng wéi zhe, shèng xián bǐ jiān, huán rào shén yán. sān zàng guān shǒu, mù bù zàn shě. gōng yuǎn zuò shéng chuáng shàng, yán xiào rú cháng, bù jiàn tā zuò shèn xíng jìng. zhòng rén dōu zhù mù kàn gōng yuǎn, gōng yuǎn jìng bù zài xīn shàng. yǒu hǎo duō yī huì, xuán zōng dào: hé tài chí chí? mò fēi nán qǔ? gōng yuǎn dào: chén bù gǎn zì kuā qí néng, yě wèi zhī qǔ de qǔ bù dé, zhǐ jiào sān zàng kāi lái kàn kàn biàn shì. xuán zōng kāi yán, biàn jiào sān zàng kāi hán qǔ jiā shā. sān zàng kàn jiàn chóng chóng fēng suǒ, yī háo wèi dòng, xīn xià xǐ huān, jí kāi dào yín hé, jiào yī shēng: kǔ! yǐ bù zhī jiā shā suǒ xiàng, zhǐ shì gè kōng hé. sān zàng xià dé miàn rú tǔ sè, bàn xiǎng wú yán. xuán zōng pāi shǒu dà xiào, gōng yuǎn zòu dào: qǐng lìng rén zài chén yuàn nèi, kāi guì qǔ lái. zhōng shǐ lǐng zhǐ qù qǔ, xū yú, jiā shā qǔ dào le. xuán zōng kàn le, wèn gōng yuǎn dào: zhèn jiàn pú sà zūn shén, rú cǐ sēn yán, què yòng hé fǎ qǔ chū? gōng yuǎn dào: pú sà lì shì, shèng zhī zhōng zhě. jiǎ bīng zhū shén, dào zhī xiǎo zhě. zhì yú tài shàng zhì zhēn zhī miào, fēi shù shì suǒ zhī. shì lái shǐ yù qīng shén nǚ qǔ zhī, suī yǒu pú sà jīn gāng, lián xíng yě bù dé jiàn tā de, qǔ ruò tǎn tú, yǒu hé suǒ ài? xuán zōng dà yuè, shǎng cì gōng yuǎn wú shù. yè gōng sān zàng jiē fú gōng yuǎn shén tōng.
三藏結立法壇一所,焚起香來。取袈裟貯在銀盒內,又安數重木函,木函加了封鎖,置於壇上。三藏自在壇上打坐起來。玄宗、武妃、葉師多看見壇中有一重菩薩,外有一重金甲神人,又外有一重金剛圍着,聖賢比肩,環繞甚嚴。三藏觀守,目不暫舍。公遠坐繩床上,言笑如常,不見他作甚行徑。眾人都注目看公遠,公遠竟不在心上。有好多一會,玄宗道:「何太遲遲?莫非難取?」公遠道:「臣不敢自誇其能,也未知取得取不得,只叫三藏開來看看便是。」玄宗開言,便叫三藏開函取袈裟。三藏看見重重封鎖,一毫未動,心下喜歡,及開到銀盒,叫一聲:「苦!」已不知袈裟所向,只是個空盒。三藏嚇得面如土色,半響無言。玄宗拍手大笑,公遠奏道:「請令人在臣院內,開櫃取來。」中使領旨去取,須臾,袈裟取到了。玄宗看了,問公遠道:「朕見菩薩尊神,如此森嚴,卻用何法取出?」公遠道:「菩薩力士,聖之中者。甲兵諸神,道之小者。至於太上至真之妙,非術士所知。適來使玉清神女取之,雖有菩薩金剛,連形也不得見他的,取若坦途,有何所礙?」玄宗大悅,賞賜公遠無數。葉公、三藏皆伏公遠神通。
xuán zōng yù cóng tā xué yǐn xíng zhī shù, gōng yuǎn bù kěn, dào: bì xià nǎi zhēn rén jiàng huà, bǎo guó ān mín, wàn chéng zhī zūn, xué cǐ xiǎo shù hé yòng? xuán zōng nù mà zhī, gōng yuǎn jí zǒu rù diàn zhù zhōng, jí kǒu shù xuán zōng guò shī. xuán zōng yù jiā nù fā, jiào pò zhù qǔ tā. zhù jì pò, yòu jiàn tā zǒu rù yù jié zhōng. jiù bǎ yù jié pò wèi shù shí piàn, piàn piàn yǒu gōng yuǎn zhī xíng, què méi nài tā hé. xuán zōng xiè le zuì, hū rán yòu lì zài miàn qián. xuán zōng kěn qiú zhì qiè, gōng yuǎn zhǐ de xǔ zhī. bié zé chuán shòu, bù kěn jǐn qíng. xuán zōng yǔ gōng yuǎn tóng zuò yǐn xíng fǎ shí, guǒ rán wú yī rén zhī jué. ruò shì gōng yuǎn bù zài, xuán zōng zì shì, jiù yào lòu chū xiē xíng lái, huò shì yī dài, huò shì fú tóu jiǎo, gōng zhōng rén dìng xún dé chū. xuán zōng xiǎo dé tā chuán shòu bù jǐn, duō jiāng jīn bó shǎng jī, yào tā xǐ huān. yǒu shí bǎ wēi lì xià tā dào: bù jǐn chuán, lì kè zhū sǐ. gōng yuǎn zhǐ bù zuò zhǔn. xuán zōng nù jí, hè lìng: bǎng chū zhǎn shǒu! dāo fǔ shǒu dé zhǐ, tuī chū shì cáo zhǎn qì.
玄宗欲從他學隱形之術,公遠不肯,道:「陛下乃真人降化,保國安民,萬乘之尊,學此小術何用?」玄宗怒罵之,公遠即走入殿柱中,極口數玄宗過失。玄宗愈加怒發,叫破柱取他。柱既破,又見他走入玉碣中。就把玉碣破為數十片,片片有公遠之形,卻沒奈他何。玄宗謝了罪,忽然又立在面前。玄宗懇求至切,公遠只得許之。別則傳授,不肯盡情。玄宗與公遠同做隱形法時,果然無一人知覺。若是公遠不在,玄宗自試,就要露出些形來,或是衣帶,或是幞頭腳,宮中人定尋得出。玄宗曉得他傳授不盡,多將金帛賞齎,要他喜歡。有時把威力嚇他道:「不盡傳,立刻誅死。」公遠只不作準。玄宗怒極,喝令:「綁出斬首!」刀斧手得旨,推出市曹斬訖。
gé dé shí lái yuè, yǒu gè nèi guān jiào zuò fǔ xiān yù, fèng chà zì shǔ dào huí jīng, lù shàng zhuàng yù gōng yuǎn qí lǘ ér lái. xiào duì nèi guān dào: guān jiā fēi xì, tè méi dào lǐ! xiù zhōng chū shū yī fēng dào: kě yǐ cǐ shàng wén! yòu chū yào yī bāo jì shàng, shuō dào: guān jiā wèn shí, dàn dào shì shǔ dāng guī. yǔ bà, hū rán bù jiàn. xiān yù hái jīng zòu wén, xuán zōng qǔ shū lǎn kàn, shàng miàn xiě shì xìng wéi míng sī zhè, yī shí bù jiě. xiān yù tuì chū, gōng yuǎn yǐ zhì. xuán zōng fāng wù dào: xiān shēng wèi hé gǎi le míng xìng? gōng yuǎn dào: bì xià céng qù le chén tóu, suǒ yǐ gǎi le. xuán zōng qǐ shǒu xiè zuì, gōng yuǎn dào: zuò xì hé fáng? zǒu chū cháo mén, zì cǐ bù zhī qù xiàng. zhí dào tiān bǎo wèi lù shān zhī nán, xuán zōng xìng shǔ, yòu yú jiàn mén fèng yíng luán jià. hù sòng zhì chéng dū, fú yī ér qù. hòu lái sù zōng jí wèi líng wǔ, xuán zōng zì yí bù néng guī zhǎng ān, sù zōng yǐ tài shàng huáng fèng yíng, rán hòu zì shǔ hái jīng. fāng wù shǔ dāng guī zhī jì, qí yīng zài cǐ. yǔ lǐ xiá zhōu zhī shī, zǒng shì dào jiā qián zhī miào chù. yǒu shī wèi zhèng:
隔得十來月,有個內官叫做輔仙玉,奉差自蜀道回京,路上撞遇公遠騎驢而來。笑對內官道:「官家非戲,忒沒道理!」袖中出書一封道:「可以此上聞!」又出藥一包寄上,說道:「官家問時,但道是『蜀當歸』。」語罷,忽然不見。仙玉還京奏聞,玄宗取書覽看,上面寫是「姓維名厶這」,一時不解。仙玉退出,公遠已至。玄宗方悟道:「先生為何改了名姓?」公遠道:「陛下曾去了臣頭,所以改了。」玄宗稽首謝罪,公遠道:「作戲何妨?」走出朝門,自此不知去向。直到天寶未祿山之難,玄宗幸蜀,又於劍門奉迎鑾駕。護送至成都,拂衣而去。後來肅宗即位靈武,玄宗自疑不能歸長安,肅宗以太上皇奉迎,然後自蜀還京。方悟「蜀當歸」之寄,其應在此。與李遐周之詩,總是道家前知妙處。有詩為證:
hǎo dào qín wáng yǔ hàn wáng, qǐ zhī zhì dào zài jīng cháng?
好道秦王與漢王,豈知治道在經常?
zòng rán fǎ shù wú qióng huàn, bù jiù yáng jiā yī mìng wáng.
縱然法術無窮幻,不救楊家一命亡。