strong lǐ gōng zuǒ qiǎo jiě mèng zhōng yán xiè xiǎo é zhì qín chuán shàng dào strong
李公佐巧解夢中言 謝小娥智擒船上盜
zàn yún:
贊云:
shì huò jīn guó, nǚ huò biàn miǎn.
士或巾幗,女或弁冕。
xíng bù yú yù, jǐn néng zhì yuǎn.
行不逾閾,謹能致遠。
dǔ bǐ yīng yīng, cán sī jiǎn jiǎn.
睹彼英英,慚斯翦翦。
zhè jǐ jù zàn shì zàn nà yǒu zhì fù rén, sài guò nán zǐ. jiǎ rú yǒu yī zhǒng néng wén de nǚ zǐ, rú bān jié yú cáo dà jiā yú xuán jī xuē xiào shū lǐ jì lán lǐ yì ān zhū shū zhēn zhī bèi, shàng kě yǐ bìng jià bān yáng, xià kě yǐ qí qū lú luò. yǒu yī zhǒng néng wǔ de nǚ zǐ, rú fū rén chéng niáng zǐ jūn gāo liáng xǐ shì dōng hǎi lǚ mǔ zhī bèi, zhì lüè kě fāng hán bái, xióng míng kě sài guān zhāng. yǒu yī zhǒng shàn néng shí rén de nǚ zǐ, rú zhuō wén jūn hóng fú jì wáng hún qī zhōng shì wéi gāo qī mǔ miáo shì zhī bèi, jù lìng jù fǎ yǎn, wù sè chén āi. yǒu yī zhǒng bào chóu xuě chǐ nǚ zǐ, rú sūn yì qī xú shì dǒng chāng qī shēn tú shì páng é qīn zōu pú fù zhī bèi, jù zhōng huái dǎn zhì, lì jiān qiáng liáng. yòu yǒu yī zhǒng xī qí zuò guài, nǚ bàn wèi nán de nǚ zǐ, rú huā shù lán nán qí dōng yáng lóu chěng táng zhēn yuán mèng yù wǔ dài lín qióng huáng chóng gǔ, jù yǐ quán jì biàn, shàn cáng qí yòng, cuàn shēn shì huàn, jì bù bèi rén shí pò, yòu néng zì bǎo qí shēn, duō shì nán zǐ hàn wèi bì zuò dé lái de, suàn de shì jí qiǎo jí nán de le. ér jīn gèng shuō yī gè zāo yù dà nán nǚ bàn nán shēn yòng jǐn xīn jī shòu jǐn kǔ chǔ yòu néng bào chóu yòu néng shǒu zhì yī gè jué qí de nǚ rén, zhēn gè shì qiān gǔ hǎn wén. yǒu shī wèi zhèng:
這幾句贊是贊那有智婦人,賽過男子。假如有一種能文的女子,如班睫妤、曹大家、魚玄機、薛校書、李季蘭、李易安、朱淑真之輩,上可以並駕班、揚,下可以齊驅盧、駱。有一種能武的女子,如夫人城、娘子軍、高涼洗氏、東海呂母之輩,智略可方韓、白,雄名可賽關、張。有一種善能識人的女子,如卓文君、紅拂妓、王渾妻鍾氏、韋皋妻母苗氏之輩,俱另具法眼,物色塵埃。有一種報仇雪恥女子,如孫翊妻徐氏、董昌妻申屠氏、龐娥親、鄒僕婦之輩,俱中懷膽智,力殲強梁。又有一種希奇作怪,女扮為男的女子,如花術蘭、南齊東陽婁逞、唐貞元孟嫗、五代臨邛黃崇嘏,俱以權濟變,善藏其用,竄身仕宦,既不被人識破,又能自保其身,多是男子漢未必做得來的,算得是極巧極難的了。而今更說一個遭遇大難、女扮男身、用盡心機、受盡苦楚、又能報仇、又能守志、一個絕奇的女人,真箇是千古罕聞。有詩為證:
xiá gài wéi tuī gǔ jiàn xiān, chú xiōng xuě hèn zhǐ xiāng yān.
俠概惟推古劍仙,除凶雪恨只香煙。
shuí zhī gū kè shēng qí nǚ, zhī shǒu néng fān liǎng xìng yuān.
誰知估客生奇女,只手能翻兩姓冤。
zhè duàn huà wén, nǎi shì táng yuán hé nián jiān, yù zhāng jùn yǒu gè fù rén xìng xiè, jiā yǒu jù chǎn, yǐn míng zài shāng jiǎ jiān. tā shēng yǒu yī nǚ, míng huàn xiǎo é, shēng bā suì, mǔ qīn zǎo sàng. xiǎo é suī xiǎo, shēn tǐ zhuàng shuò rú nán zǐ xíng. fù qīn bǎ tā xǔ le lì yáng yī gè xiá shì, xìng duàn míng jū zhēn. nà rén fù qì zhàng yì, jiāo yóu háo jùn, què yě zài jiāng hú shàng zuò dà jiǎ. xiè wēng mù qí shēng míng, suī shì nǚ ér shàng xiǎo, què bǎ lái xǔ xià le tā. liǎng xìng hé wèi yī jiā, tóng zhōu zài huò, wǎng lái wú chǔ zhī jiān. liǎng jiā dì xiōng zǐ zhí pū děng zhòng, yuē yǒu shù shí yú rén, jǐn zài chuán nèi. mào yì shùn jì, zī zhòng chōng yíng. rú shì jǐ nián, jiāng hú shàng duō xiǎo dé shì xiè jiā chuán, zhāo yào ěr mù.
這段話文,乃是唐元和年間,豫章郡有個富人姓謝,家有巨產,隱名在商賈間。他生有一女,名喚小娥,生八歲,母親早喪。小娥雖小,身體壯碩如男子形。父親把他許了歷陽一個俠士,姓段名居貞。那人負氣仗義,交遊豪俊,卻也在江湖上做大賈。謝翁慕其聲名,雖是女兒尚小,卻把來許下了他。兩姓合為一家,同舟載貨,往來吳楚之間。兩家弟兄、子侄、仆等眾,約有數十餘人,盡在船內。貿易順濟,輜重充盈。如是幾年,江湖上多曉得是謝家船,昭耀耳目。
cǐ shí xiǎo é nián yǐ shí sì suì, fāng cái yǔ duàn jū zhēn chéng hūn. wèi jí yī yuè, hū rán yī rì, zhōu xíng zhì pó yáng hú kǒu, yù zhe jǐ zhī jiāng yáng dà dào de chuán, gè zhí qì xiè, tuán tuán wéi zhù. wèi tóu de liǎng rén, dāng xiān tiào guò chuán lái, xiān bǎ xiè wēng yǔ duàn jū zhēn yī dāo yī gè, jié guǒ le xìng mìng. yǐ hòu zhòng rén yī qí dòng shǒu, pái tóu shā qù. zǒng shì yī gè chuán zhōng, duǒ dé zài nà lǐ? jiān yǒu gè bǎ huāng máng bēn chū cāng wài, yòu bèi dào chuán shàng rén ná qù shā le. huò yǒu de tiào zài shuǐ zhōng, zhǐ hǎo tú dé gè quán shī, hú shuǐ liū jí, zǒng wú shēng lǐ. xiè xiǎo é hái kuī dé liū sā, chéng zhòng dào shā rén zhī shí, máng zì qù cuān zài duò shàng, yī gè shī jiǎo, diē xià shuǐ qù le. zhòng dào xí juǎn zhōu zhōng cái bǎo jīn bó yī kōng, jiāng sǐ shī jǐn pāo zài hú zhōng, qì chuán ér qù.
此時小娥年已十四歲,方才與段居貞成婚。未及一月,忽然一日,舟行至鄱陽湖口,遇着幾隻江洋大盜的船,各執器械,團團圍住。為頭的兩人,當先跳過船來,先把謝翁與段居貞一刀一個,結果了性命。以後眾人一齊動手,排頭殺去。總是一個船中,躲得在那裡?間有個把慌忙奔出艙外,又被盜船上人拿去殺了。或有得跳在水中,只好圖得個全屍,湖水溜急,總無生理。謝小娥還虧得溜撒,乘眾盜殺人之時,忙自去攛在舵上,一個失腳,跌下水去了。眾盜席捲舟中財寶金帛一空,將死屍盡拋在湖中,棄船而去。
xiǎo é zài shuǐ zhōng piāo liú, huǎng hū zhī jiān, shì yǒu shén míng hù chí, liú dào yī zhī yú chuán biān. yú rén fū qī liǎng gè, lāo jiù qǐ lái, jiàn shì yī gè nǚ rén, xīn tóu shàng nuǎn, zhī shì wèi sǐ, ná jǐ jiàn pò yī pò ǎo tì tā huàn xià shī yī, fàng zài cāng zhōng mián zhe. xiǎo é kǒu zhōng fàn chū wú shù qīng shuǐ, bù duō jǐ shí, xǐng jiāng zhuǎn lái. jiàn shēn zài yú chuán zhōng, xiǎng zhe fù yǔ fū bèi shā guāng jǐng, fàng shēng dà kū. yú wēng fū fù wèn qí yuán gù, xiǎo é bǎ hú zhōng yù dào. fù fū liǎng jiā rén kǒu jǐn bèi shā hài qíng yóu, shuō le yī biàn. yuán lái xiè wēng yǔ duàn xiá shì zhī míng zhù wén jiāng hú shàng, yú wēng yě duō céng shòu tā xiǎo huì guò de, tīng shuō bà, bù shèng jīng yì, jiù quán liú tā zài chuán zhōng. diào lǐ le jǐ rì, xiǎo é jué dé shēn zi hǎo le. tā shì gè diǎn tóu huì yì de rén, xiǎo dé yú chuán shàng shēng yì dàn bó, biàn xiǎng dào: wǒ zěn hǎo jiǎo rǎo dé tā? bù miǎn cí xiè le tā, wǒ zì shàng àn, yí lù qǐ shí, zài tú ān shēn lì mìng zhī chù.
小娥在水中漂流,恍惚之間,似有神明護持,流到一隻漁船邊。漁人夫妻兩個,撈救起來,見是一個女人,心頭尚暖,知是未死,拿幾件破衣破襖替他換下濕衣,放在艙中眠着。小娥口中泛出無數清水,不多幾時,醒將轉來。見身在漁船中,想着父與夫被殺光景,放聲大哭。漁翁夫婦問其緣故,小娥把湖中遇盜。父夫兩家人口盡被殺害情由,說了一遍。原來謝翁與段俠士之名著聞江湖上,漁翁也多曾受他小惠過的,聽說罷,不勝驚異,就權留他在船中。調理了幾日,小娥覺得身子好了。他是個點頭會意的人,曉得漁船上生意淡薄,便想道:「我怎好攪擾得他?不免辭謝了他,我自上岸,一路乞食,再圖安身立命之處。」
xiǎo é cóng cǐ bié le yú wēng fū fù, yán tú chāo huà. dào jiàn yè shàng yuán xiàn, yǒu gè miào guǒ sì, nèi shì ní sēng. yǒu gè zhù chí jiào jìng wù, jiàn xiǎo é yán yǔ sú lì, shuō zhe zāo nán yīn yóu, hǎo shēng āi lián, jiù liú tā zài sì zhōng, xīn lǐ yào liú tā zuò gè tú dì. xiǎo é yě qíng yuàn chū jiā, dào: yī shēn wú guī, bì jìng shì guī yī fú mén, kě le zhōng shēn. dàn fù fū bèi shā zhī chóu wèi fù, bù gǎn biàn zì luò fà, qiě suí yuán dù rì, yǐ dài tā nián zài chù. xiǎo é zì cǐ rì jiān zài wài qǐ huà, wǎn jiān biàn guī sì zhōng ān sù. chén hūn suí zhe jìng wù zuò gōng guǒ, qǐ shǒu fú qián, xīn lǐ jiù mò dǎo, qí qiú bào yīng.
小娥從此別了漁翁夫婦,沿途抄化。到建業上元縣,有個妙果寺,內是尼僧。有個住持叫淨悟,見小娥言語俗俐,說着遭難因由,好生哀憐,就留他在寺中,心裡要留他做個徒弟。小娥也情願出家,道:「一身無歸,畢竟是皈依佛門,可了終身。但父夫被殺之仇未復,不敢便自落髮,且隨緣度日,以待他年再處。」小娥自此日間在外乞化,晚間便歸寺中安宿。晨昏隨着淨悟做功果,稽首佛前,心裡就默禱,祈求報應。
zhǐ jiàn yī gè yè jiān, mèng jiàn fù qīn xiè wēng lái duì tā dào: nǐ yào xiǎo dé shā wǒ de rén xìng míng, yǒu liǎng jù mí yǔ, nǐ láo láo jì zhe: chē zhōng hóu, mén dōng cǎo. shuō bà, zhèng yào zài wèn, fù qīn sā shǒu ér qù. dà kū yī shēng, sà rán jīng jué. mèng zhōng zhè yǔ, míng míng jì dé, zhǐ shì bù jiě. gé dé jǐ rì, yòu mèng jiàn zhàng fū duàn jū zhēn lái duì tā shuō: shā wǒ de rén xìng míng, yě shì liǎng jù mí yǔ: hé zhōng zǒu, yī rì fū. xiǎo é lián dé le liǎng mèng, biàn dào: cǐ shì wáng líng wèi lòu, gù lái xiǎn yīng. zhǐ shì rú hé bù jìng bǎ zhēn xìng míng shuō le, què yòng cǐ mí yǔ? xiǎng shì míng míng zhī zhōng, tiān jī bù kě qīng xiè, suǒ yǐ rú cǐ. rú jīn jì yǒu zhè shí èr zì mí yǔ, bì yǒu yī gè jiě shuō. suī rán wǒ zì jiā bù xǐng dé, tiān xià qǐ shǎo cōng míng de rén? bù wèn hǎo dǎi, qiú tā jiě shuō chū lái.
只見一個夜間,夢見父親謝翁來對他道:「你要曉得殺我的人姓名,有兩句謎語,你牢牢記着:『車中猴,門東草』。」說罷,正要再問,父親撒手而去。大哭一聲,颯然驚覺。夢中這語,明明記得,只是不解。隔得幾日,又夢見丈夫段居貞來對他說:「殺我的人姓名,也是兩句謎語:『禾中走,一日夫』。」小娥連得了兩夢,便道:「此是亡靈未漏,故來顯應。只是如何不竟把真姓名說了,卻用此謎語?想是冥冥之中,天機不可輕泄,所以如此。如今既有這十二字謎語,必有一個解說。雖然我自家不省得,天下豈少聰明的人?不問好歹,求他解說出來。」
suì zǒu dào jìng wù fáng zhōng, shuō le mèng zhōng zhī yán. jiù jiāng yī zhāng zhǐ, xiě zhe shí èr zì, cáng zài shēn biān le. duì jìng wù dào: wǒ chū wài qǐ shí, féng rén biàn bài qiú qù. jìng wù dào: cǐ jiān wǎ guān sì yǒu gè gāo sēng, fǎ míng qí wù, jí hǎo xué wèn, duō yǔ guān yuán shì dài fū wǎng lái. nǐ jiāng cǐ shí èr zì dào bǐ qiú tā yī biàn, tā bì néng cān tòu. xiǎo é yī yán, jìng dào wǎ guān sì qiú jiàn qí gōng. qǐ shǒu bì, biàn dào: dì zǐ yǒu yuān zài shēn, mèng zhōng de shí èr zì mí yǔ, àn zàng rén xìng míng, zì jiā yú měng, cān jiě bù chū, bài qiú lǎo shī fù jiě yī jiě. jiù jiāng xiù zhōng suǒ shū yī zhǐ, shuāng shǒu dì yǔ qí gōng. qí gōng kàn le, xiǎng zhe yī huì, yáo shǒu dào: jiě bù dé, jiě bù dé. dàn lǎo sēng cǐ chù lái wǎng rén duō, dāng jì zhe zài cǐ, féng rén wèn qù. tǎng yù yǒu gāo míng zhī rén jiě dé, dāng yǐ xiāng gào. xiǎo é yòu qǐ shǒu dào: ruò dé lǎo shī fù rú cǐ liú xīn, gǎn xiè bù jǐn. zì cǐ xiè xiǎo é yán jiē qǐ huà, féng rén biàn bǎ zhè jǐ jù qǐng wèn. qí gōng yǒu kè lái dào, biàn jǔ cǐ mí xiāng shāng xiǎo é yě shí shí dào sì zhōng wèn qí gōng xiāo hào. rú cǐ duō nián, zài méi yī gè rén jiě dé chū. shuō huà de, ruò zhǐ shì zhè yàng jiě bù chū, nà liǎng gè mèng bú shì wǎng zuò le? kàn guān, bù bì xìng jí, fán shì zì yǒu gè jī yuán. cǐ shí xiè xiǎo é jī yuán wèi dào, suǒ yǐ rú cǐ. jī yuán dào lái, zì rán yù zhe qiǎo de.
遂走到淨悟房中,說了夢中之言。就將一張紙,寫着十二字,藏在身邊了。對淨悟道:「我出外乞食,逢人便拜求去。」淨悟道:「此間瓦官寺有個高僧,法名齊物,極好學問,多與官員士大夫往來。你將此十二字到彼求他一辨,他必能參透。」小娥依言,徑到瓦官寺求見齊公。稽首畢,便道:「弟子有冤在身,夢中得十二字謎語,暗藏人姓名,自家愚懵,參解不出,拜求老師父解一解。」就將袖中所書一紙,雙手遞與齊公。齊公看了,想着一會,搖首道:「解不得,解不得。但老僧此處來往人多,當記着在此,逢人問去。倘遇有高明之人解得,當以相告。」小娥又稽首道:「若得老師父如此留心,感謝不盡。」自此謝小娥沿街乞化,逢人便把這幾句請問。齊公有客來到,便舉此謎相商;小娥也時時到寺中問齊公消耗。如此多年,再沒一個人解得出。說話的,若只是這樣解不出,那兩個夢不是枉做了?看官,不必性急,凡事自有個機緣。此時謝小娥機緣未到,所以如此。機緣到來,自然遇着巧的。
què shuō yuán hé bā nián chūn, yǒu gè hóng zhōu pàn guān lǐ gōng zuǒ, zài jiāng xī jiě rèn, piān zhōu dōng xià, tíng bó jiàn yè, dào wǎ guān sì yóu shuǎ. sēng qí gōng yī xiàng yǔ tā xiāng hòu, chū lái jiē péi le, dēng gé tiào yuǎn, tán shuō gǔ jīn. yǔ huà zhī cì, qí gōng dào: tán yuè fù wén hóng lǎn, jīn yǒu yī mí yǔ, qǐng tán yuè yī cāi! lǐ gōng zuǒ xiào dào: wú shī hǎo xué, hé zhì jí cǐ zhì zǐ xì? qí gōng dào: fēi shì zuò xì, yǒu gè yuán gù. cǐ jiān shuāng fù xiè xiǎo é shì wǒ shí èr zì mí yǔ, měi lái sì zhōng qiú jiě, shuō dào zhōng jiān cáng zhe chóu rén míng xìng. lǎo sēng bù néng biàn, biàn shì lái wǎng yóu kè, yě duō měng rán, yǐ duō nián yǐ. gù cǐ qiú míng gōng yī shāng zhī. lǐ gōng zuǒ dào: shì hé shí èr zì? qiě xiě chū lái, wǒ shì cāi kàn. qí gōng jiù qǔ bǐ bǎ shí èr zì xiě chū lái, lǐ gōng zuǒ kàn le yī biàn dào: cǐ dìng kě jiě, hé zhì wú rén shí dé? suì jiāng shí èr zì niàn le yòu niàn, bǎ tóu diǎn le yòu diǎn, kào zài chuāng kǎn shàng, bǎ shǒu zài kōng zhōng huà le yòu huà. mò rán níng xiǎng le yī huì, pāi shǒu dào: shì le, shì le! wàn wú yī chà. qí gōng sù yào qǐng jiào, lǐ gōng zuǒ dào: qiě wèi kě shuō pò, kuài qù zhào nà gè shuāng fù lái, wǒ jiě yǔ tā. qí gōng jí jiào xíng tóng dào miào guǒ sì xún jiāng xiè xiǎo é lái. qí gōng duì tā dào: kě bài jiàn le cǐ jiān guān rén. cǐ guān rén néng jiě mí yǔ. xiǎo é yī yán, shàng qián bài jiàn le bì. gōng zuǒ kāi kǒu wèn dào: nǐ qiě shuō nǐ de gēn yóu lái. xiǎo é wū wū yàn yàn kū jiāng qǐ lái, hǎo yī huì shuō huà bù chū. liáng jiǔ, cái shuō dào: xiǎo fù rén fù jí fū, jù wèi jiāng yáng dà dào suǒ shā. yǐ hòu mèng jiàn fù qīn lái shuō dào: shā wǒ zhě, chē zhōng hóu, mén dōng cǎo. yòu mèng jiàn fū lái shuō dào: shā wǒ zhě, hé zhōng zǒu, yī rì fū. zì jiā yú mèi, jiě shuō bù chū. biàn wèn páng rén, zài wú néng xǐng wù. lì nián yǐ jiǔ, bù shí xìng míng, bào yuān wú lù, xián hèn wú qióng! shuō bà yòu kū. lǐ gōng zuǒ xiào dào: bù xū fán nǎo. yī nǐ suǒ yán, xià guān jù yǐ shěn xiáng zài cǐ le. xiǎo é zhù le kū, qiú míng shì. lǐ gōng zuǒ dào: shā rǔ fù zhě shì shēn lán, shā rǔ fū zhě, shì shēn chūn. xiǎo é dào: zūn guān hé yǐ jiě zhī? lǐ gōng zuǒ dào: chē zhōng hóu, chē zhōng qù shàng xià gè yī huà, shì shēn zì shēn shǔ hóu, gù yuē chē zhōng hóu. cǎo xià yǒu mén, mén zhōng yǒu dōng, nǎi lán zì yě. yòu hé zhōng zǒu shì chuān tián guò tián chū liǎng tóu, yì shì shēn zì yě. yī rì fū zhě, fū shàng gèng yī huà, xià yī rì, shì chūn zì yě. shā rǔ fù, shì shēn lán shā rǔ fū, shì shēn chūn, zú kě míng yǐ. hé bì gèng yí?
卻說元和八年春,有個洪州判官李公佐,在江西解任,扁舟東下,停泊建業,到瓦官寺游耍。僧齊公一向與他相厚,出來接陪了,登閣眺遠,談說古今。語話之次,齊公道:「檀越傅聞閎覽,今有一謎語,請檀越一猜!」李公佐笑道:「吾師好學,何至及此稚子戲?」齊公道:「非是作戲,有個緣故。此間孀婦謝小娥示我十二字謎語,每來寺中求解,說道中間藏着仇人名姓。老僧不能辨,遍示來往遊客,也多懵然,已多年矣。故此求明公一商之。」李公佐道:「是何十二字?且寫出來,我試猜看。」齊公就取筆把十二字寫出來,李公佐看了一遍道:「此定可解,何至無人識得?」遂將十二字念了又念,把頭點了又點,靠在窗檻上,把手在空中畫了又畫。默然凝想了一會,拍手道:「是了,是了!萬無一差。」齊公速要請教,李公佐道:「且未可說破,快去召那個孀婦來,我解與他。」齊公即叫行童到妙果寺尋將謝小娥來。齊公對他道:「可拜見了此間官人。此官人能解謎語。」小娥依言,上前拜見了畢。公佐開口問道:「你且說你的根由來。」小娥嗚嗚咽咽哭將起來,好一會說話不出。良久,才說道:「小婦人父及夫,俱為江洋大盜所殺。以後夢見父親來說道:『殺我者,車中猴,門東草。』又夢見夫來說道:『殺我者,禾中走,一日夫。』自家愚昧,解說不出。遍問旁人,再無能省悟。歷年已久,不識姓名,報冤無路,銜恨無窮!」說罷又哭。李公佐笑道:「不須煩惱。依你所言,下官俱已審詳在此了。」小娥住了哭,求明示。李公佐道:「殺汝父者是申蘭,殺汝夫者,是申春。」小娥道:「尊官何以解之?」李公佐道:「『車中猴』,『車』中去上下各一畫,是『申』字;申屬猴,故曰『車中猴』。『草』下有『門』,『門』中有『東』,乃『蘭』字也。又『禾中走』是穿田過;『田』出兩頭,亦是『申』字也。「一日夫』者,『夫』上更一畫,下一『日』,是『春』字也。殺汝父,是申蘭;殺汝夫,是申春,足可明矣。何必更疑?」
qí gōng zài páng tīng jiě bà, fǔ ná chēng kuài dào: shù nián zhī yí, yī dàn huò rán, fēi míng gōng cōng jiàn gài shì, hé néng jí cǐ? xiǎo é yù jiā tòng kū dào: ruò fēi zūn guān, dào dǐ bù xiǎo chóu rén míng xìng, míng míng zhī zhōng, fù le fù fū. zài bài kòu xiè. jiù xiàng qí gōng jiè bǐ lái, jiāng shēn lán shēn chūn sì zì xiě zài nèi jīn yī tiáo dài zi shàng le, chāi kāi lǐ miàn, fǎn jiāng zhuǎn lái, réng jiù fèng hǎo. lǐ gōng zuǒ dào: xiě cǐ zuò shén? xiǎo é dào: jì yǒu le zhǔ míng, shēn suī nǚ zǐ, bù wèn nà lǐ, shì jiāng fǎng shā cǐ èr zéi, yǐ fù qí yuān! lǐ gōng zuǒ xiàng qí gōng tàn dào: zhuàng zāi! zhuàng zāi! rán cǐ shì què fēi róng yì. qí gōng dào: tiān xià wú nán shì, zhǐ pà yǒu xīn rén. cǐ fù jiān rěn zhī xìng, shù nián yǐ lái, lǎo sēng pō shí zhī, bǐ shì bù kěn zuò làng yǔ de. xiǎo é yīn wèn qí gōng dào: cǐ jiān zūn guān xìng shì huàn zú, yuàn qǐ shì zhī, yǐ shí bù wàng. qí gōng dào: cǐ guān rén shì jiāng xī hóng zhōu pàn guān lǐ èr shí sān láng yě. xiǎo é zài sān dǐng lǐ niàn sòng, liú tì ér qù. lǐ gōng zuǒ gé shàng yǐn bà le jiǔ, bié le qí gōng, xià chuán jiě lǎn, zì wǎng jiā lǐ.
齊公在旁聽解罷,撫拿稱快道:「數年之疑,一旦豁然,非明公聰鑒蓋世,何能及此?」小娥愈加慟哭道:「若非尊官,到底不曉仇人名姓,冥冥之中,負了父夫。」再拜叩謝。就向齊公借筆來,將「申蘭、申春」四字寫在內襟一條帶子上了,拆開裡面,反將轉來,仍舊縫好。李公佐道:「寫此做甚?」小娥道:「既有了主名,身雖女子,不問那裡,誓將訪殺此二賊,以復其冤!」李公佐向齊公嘆道:「壯哉!壯哉!然此事卻非容易。」齊公道:「『天下無難事,只怕有心人。』此婦堅忍之性,數年以來,老僧頗識之,彼是不肯作浪語的。」小娥因問齊公道:「此間尊官姓氏宦族,願乞示知,以識不忘。」齊公道:「此官人是江西洪州判官李二十三郎也。」小娥再三頂禮念誦,流涕而去。李公佐閣上飲罷了酒,別了齊公,下船解纜,自往家裡。
huà fēn liǎng tóu. què shuō xiǎo é zì dé lǐ pàn guān jiě biàn èr dào xìng míng, biàn lì xīn xún fǎng. zì niàn shēn shì nǚ zǐ, chū wài bù biàn, xīn shēng yī jì, jiāng lěi nián qǐ shī suǒ de, mǎi le yī fú, dǎ bàn zuò nán zǐ mó yàng, gǎi míng xiè bǎo. yòu mǎi le lì dāo yī bǎ, cáng zài yī jīn dǐ xià. xiǎng dào: zài hú lǐ yù de dào, bì shì yuán zài jiāng hú shàng zǒu, fāng kě tàn tīng xiāo xī. rì zhú zài bù tóu cì hou, kàn jiàn chuán shàng yǒu gù rén de, jiù suí le qù, yōng gōng dù rì. zài chuán shàng shí, cāo zuò qín jǐn, bìng bù xiè dài, rén dōu xǐ huān gù tā. tā yě bù jū yī gè chuán shàng, shì gù zhe de biàn qù. shāng chuán shàng xià wǎng lái zhī rén, kàn kàn duō shú le. shuǐ huǒ zhī shì, xiǎo xīn jǐn mì, bìng bù lù yī háo pò zhàn chū lái. dàn shì chuán dào zhī chù, bù lùn nà lǐ, shàng àn āi shēn chá tīng tǐ fǎng. rú cǐ nián yú, jìng wú xiāo hào.
話分兩頭。卻說小娥自得李判官解辨二盜姓名,便立心尋訪。自念身是女子,出外不便,心生一計,將累年乞施所得,買了衣服,打扮作男子模樣,改名謝保。又買了利刀一把,藏在衣襟底下。想道:「在湖裡遇的盜,必是原在江湖上走,方可探聽消息。」日逐在埠頭伺候,看見船上有僱人的,就隨了去,傭工度日。在船上時,操作勤緊,並不懈怠,人都喜歡雇他。他也不拘一個船上,是雇着的便去。商船上下往來之人,看看多熟了。水火之事,小心謹秘,並不露一毫破綻出來。但是船到之處,不論那裡,上岸挨身察聽體訪。如此年余,竟無消耗。
yī rì, suí zhe yī gè shāng chuán dào xún yáng jùn, shàng àn xíng zǒu, jiàn yī jiā rén jiā zhú hù shàng yǒu zhǐ bǎng yī zhāng, shàng xiě dào: gù rén shǐ yòng, yuàn zhě lái tóu. xiǎo é wèn lín jū zhī ér cǐ shì shuí jiā yào gù yòng rén? lín rén dá yīng cǐ shì shēn jiā, jiā zhǔ jiào zuò shēn lán, shì shēn dà guān rén. shí cháng yào dào jiāng hú shàng zuò shēng yì, jiā lǐ zhǐ shì xiē nǚ rén, wú gè dé lì nán zǐ kān shǒu, suǒ yǐ gù huàn. xiǎo é tīng dé shēn lán èr zì, chù dòng qí xīn, xīn lǐ biàn dào: guǒ rán yǒu zhè gè xìng míng! mò fēi zhèng shì cǐ zéi? suí duì lín rén shuō dào: xiǎo rén qíng yuàn tóu lìn yōng gōng, fán láo yǐn jìn zé gè. lín rén dào: shēn jiā jí quē rén yòng, yī shuō biàn chéng de zhǐ shì yào zuò gè dōng dào xiè wǒ. xiǎo é dào: zhè gè zì rán.
一日,隨着一個商船到潯陽郡,上岸行走,見一家人家竹戶上有紙榜一張,上寫道:「僱人使用,願者來投。」小娥問鄰居之兒「此是誰家要雇用人?」鄰人答應「此是申家,家主叫做申蘭,是申大官人。時常要到江湖上做生意,家裡止是些女人,無個得力男子看守,所以雇喚。小娥聽得「申蘭」二字,觸動其心,心裡便道:「果然有這個姓名!莫非正是此賊?」隨對鄰人說道:「小人情願投賃傭工,煩勞引進則個。」鄰人道:「申家急缺人用,一說便成的;只是要做個東道謝我。」小娥道:「這個自然。」
lín rén wèn le xiǎo é xìng míng dì fāng, jiù yǐn le tā, yī jìng zǒu jìn shēn jiā. zhǐ jiàn lǐ biān duó chū yī gè rén lái, nǐ dào shēng de rú hé? dàn jiàn:
鄰人問了小娥姓名地方,就引了他,一徑走進申家。只見裡邊踱出一個人來,你道生得如何?但見:
yǔ dōu guài liǎn, jiān xià hái, shēng jǐ jīng huáng xū tū wù gāo quán, nóng méi máo, yā yī shuāng chì yǎn. chū yán rú hǔ xiào, shēng hàn bàn tiān fēng yǔ hán xíng bù shì láng bēn, yǐng yáo qiān chǐ lóng shé dòng. yuǎn guān shì sàng chuán shàng fāng xiāng, jìn qù nǎi shān mén wài jīn gāng.
傴兜怪臉,尖下頦,生幾莖黃須;突兀高顴,濃眉毛,壓一雙赤眼。出言如虎嘯,聲撼半天風雨寒;行步似狼奔,影搖千尺龍蛇動。遠觀是喪船上方相,近覷乃山門外金剛。
xiǎo é jiàn le chī le yī jīng, xīn lǐ dào: zhè gè rén qǐ bú shì shā rén qiáng dào me? biàn zì shí fēn shàng xīn. zhǐ jiàn lín rén dào: dà guān rén yào gù rén, zhè gè rén xìng xiè míng bǎo, yě shì wǒ men jiāng xī rén, tā qíng yuàn tóu zài dà guān rén mén xià shǐ huàn. shēn lán dào: píng rì zuò hé shēng lǐ de? xiǎo é dá yīng dào: píng rì zhuān zài chuán shàng chèn gōng dù rì, bù tóu chuán shàng duō yǒu rèn dé xiǎo rén de. dà guān rén qù wèn wèn kàn jiù shì. shēn lán jiā lí bù tóu bù duō yuǎn, sān rén yī tóng zǒu dào bù tóu lái. wèn wèn gè chuán shàng, duō shuō zhe xiè bǎo qín jǐn xiǎo xīn zhì chéng lǎo shí xǔ duō hǎo chù. shēn lán dà xǐ. xiǎo é jiù zài bù tóu yī gè rèn dé de jīng jì jiā lǐ, jiè zhe zhǐ mò bǐ yàn, zì xiě le yōng gōng wén qì, xiě lín rén zuò le méi rén, jiāo yǔ shēn lán shōu zhe. shēn lán jiù lǐng le tā, tóng lín rén dào jiā lǐ lái, qǔ jiǔ chū lái qǐng méi, jiù jiào tā péi dài. xiǎo é jiù zǒu dào chú xià, duō zhǎng duō duǎn, sòng jiǔ sòng yáo, qiě shì shú fēn. shēn lán qǔ chū èr liǎng gōng yín, xiān jiāo yǔ tā le. yòu qǔ èr qián yín zi, zuò le méi qián. xiǎo é yě zì tǐ jǐ chèng chū èr qián lái, sòng nà lín rén. lín rén qiān huān wàn xǐ, zuò xiè zì qù le. shēn lán yòu lǐng xiǎo é qù jiàn le qī zǐ shāng shì. zì cǐ xiǎo é zhī zài shēn lán jiā lǐ yōng gōng.
小娥見了吃了一驚,心裡道:「這個人豈不是殺人強盜麼?」便自十分上心。只見鄰人道:「大官人要僱人,這個人姓謝名保,也是我們江西人,他情願投在大官人門下使喚。」申蘭道:「平日作何生理的?小娥答應道:「平日專在船上趁工度日,埠頭船上多有認得小人的。大官人去問問看就是。」申蘭家離埠頭不多遠,三人一同走到埠頭來。問問各船上,多說着謝保勤緊小心、志誠老實許多好處。申蘭大喜。小娥就在埠頭一個認得的經紀家裡,借着紙墨筆硯,自寫了傭工文契,寫鄰人做了媒人,交與申蘭收着。申蘭就領了他,同鄰人到家裡來,取酒出來請媒,就叫他陪待。小娥就走到廚下,掇長掇短,送酒送餚,且是熟分。申蘭取出二兩工銀,先交與他了。又取二錢銀子,做了媒錢。小娥也自體己秤出二錢來,送那鄰人。鄰人千歡萬喜,作謝自去了。申蘭又領小娥去見了妻子商氏。自此小娥只在申蘭家裡傭工。
xiǎo é xīn lǐ kàn jiàn shēn lán dòng jìng, míng zhī shì bù liáng zhī rén, xiǎng zhe mèng zhōng xìng míng, bì rán yǒu jù, dà fēn shì chóu rén. rán yào hōng dé tā xǐ huān qīn jìn, fāng hǎo tàn qí zhēn què, chéng jī qǔ shì. gù cǐ qiān huàn qiān yīng, wàn shǐ wàn dāng, háo bù nì zhe tā yī xiē shì gù. yě shì shēn lán yuān yè suǒ zài, zì jiàn xiǎo é, biàn zì fèn wài xǐ huān. yòu jiàn tā de yòng, rì jiā qīn ài, shí kè bù lí zuǒ yòu, méi yī jù shuō huà bù yǔ xiè bǎo shāng liáng, méi yī jiàn shì tǐ bù jiào xiè bǎo yíng gàn, méi yī jiàn dōng xī bù tuō xiè bǎo shōu shí, yǐ zuò le shēn lán tiē xīn tiē fù zhī rén. yīn cǐ, jīn bó cái bǎo zhī lèi, jǐn zài xiǎo é shǒu zhōng chū rù. kàn jiàn jiù shí chuán zhōng lüè qù jǐn xiù yī fú bǎo wán qì jù děng wù, dōu zài shēn lán jiā lǐ. zhèng shì: jiàn ān sī mǎ, dǔ wù sī rén. měi yù yī jiàn, cháng zì àn zhōng kū qì duō shí. fāng cái xiǎo dé mèng zhōng zhī yán yǒu zhǔn, shí kè bù wàng chóu hèn. què yòu pà tā kàn chū, yù jiā xiǎo xīn.
小娥心裡看見申蘭動靜,明知是不良之人,想着夢中姓名,必然有據,大分是仇人。然要哄得他喜歡親近,方好探其真確,乘機取事。故此千喚千應,萬使萬當,毫不逆着他一些事故。也是申蘭冤業所在,自見小娥,便自分外喜歡。又見他得用,日加親愛,時刻不離左右,沒一句說話不與謝保商量,沒一件事體不叫謝保營幹,沒一件東西不託謝保收拾,已做了申蘭貼心貼腹之人。因此,金帛財寶之類,盡在小娥手中出入。看見舊時船中掠去錦繡衣服、寶玩器具等物,都在申蘭家裡。正是:見鞍思馬,睹物思人。每遇一件,常自暗中哭泣多時。方才曉得夢中之言有準,時刻不忘仇恨。卻又怕他看出,愈加小心。
yòu tīng dé tā shuō yǒu gè táng xiōng dì jiào zuò èr guān rén, zài gé jiāng dú shù pǔ jū zhù. xiǎo é xīn lǐ xiǎng dào: zhè gè bù zhī kě shì shēn chūn fǒu? fù mèng jì yīng, fū mèng bì yě bù chà. zhǐ shì bù hǎo wèn dé xìng míng, pà rě yí xīn. rú hé dé tā dào lái, biàn hǎo tàn tīng. què shì xiǎo é zì dào shēn lán jiā lǐ, zhǐ jiàn shēn lán kǒu shuō yào dào èr guān rén jiā qù, biàn qù le jīng yuè fāng huí, huí lái bì rán dài hǎo xiē cái bó guī jiā, biàn fēn fù jiāo yǔ xiè bǎo shōu shí, què bù céng jiàn èr guān rén dào zhè lǐ lái. yě yǒu shí kǒu shuō yào dài xiè bǎo tóng qù zǒu zǒu, xiǎo é xiǎo dé shì zuò sī shāng gōu dāng, zhǐ tuī jiā lǐ tuō bù dé shēn shēn lán yě fàng jiā lǐ bù xià, yào liú xiè bǎo kān jiā, zài bù tí qǐ le. dàn shì chū wài qù, zhǐ liú xiǎo é yǔ qī lìn shì, yǔ tóng yī liǎng gè yā huán kān shǒu, xiǎo é zì zài wài xiāng xiē sù zhào guǎn. ruò shì lìn shì yǒu shèn chāi qiǎn, wú bù zāo yī tíng dāng. hé jiā dōu xǐ huān tā, shì gè wàn quán kě tuō dé lì de rén le. shuō huà de, nǐ chà le. xiǎo é jì shì nán bàn le, shēn lán rú hé kěn liú tā yī gè guǎ hàn bàn zhe qī zǐ zài jiā? qǐ bù yí tā shēng chū bù líng lì shì lái? kàn guān, yòu yǒu yī shuō, shēn lán shì gè qiáng dào zhōng rén, cái wù wèi zhòng, tā men xīn shàng yǒu shèn me guī mén lǐ fǎ? kuàng qiě xiǎo é yǒu xīn jī, shēn lán píng rì bì jìng shì dé tā lǎo shí tóu, xiǎo xīn bù guò de, bù xiāo lǜ dé dào cǐ. suǒ yǐ fàng xīn chū qù, zài wú bié shuō.
又聽得他說有個堂兄弟叫做二官人,在隔江獨樹浦居住。小娥心裡想道:「這個不知可是申春否?父夢既應,夫夢必也不差。只是不好問得姓名,怕惹疑心。如何得他到來,便好探聽。」卻是小娥自到申蘭家裡,只見申蘭口說要到二官人家去,便去了經月方回,回來必然帶好些財帛歸家,便分付交與謝保收拾,卻不曾見二官人到這裡來。也有時口說要帶謝保同去走走,小娥曉得是做私商勾當,只推家裡脫不得身;申蘭也放家裡不下,要留謝保看家,再不提起了。但是出外去,只留小娥與妻藺氏,與同一兩個丫鬟看守,小娥自在外廂歇宿照管。若是藺氏有甚差遣,無不遭依停當。合家都喜歡他,是個萬全可托得力的人了。說話的,你差了。小娥既是男扮了,申蘭如何肯留他一個寡漢伴着妻子在家?豈不疑他生出不伶俐事來?看官,又有一說,申蘭是個強盜中人,財物為重,他們心上有甚麼閨門禮法?況且小娥有心機,申蘭平日畢竟試得他老實頭,小心不過的,不消慮得到此。所以放心出去,再無別說。
qiě shuō xiǎo é zài jiā duō xián, chéng kōng biàn qù jiāo jié nà lín jìn zuǒ yòu zhī rén, shí shí mǎi jiǔ mǎi ròu, pò fèi qián chāo zài tā men shēn shàng. zhè xiē rén jiàn le xiǎo é, wú bù xǐ huān qì hòu de. ruò kàn jiàn yǒu gè bǎ háo qì de, néng shì liǎo de de, gèng zì shí fēn qīng xīn jié nà, huò zhōu jì tā pín fá, huò jié bài zuò dì xiōng, zǒng shì zuò shēn lán zhè xiē bù yì zhī cái bù zháo. shēn lán cái wù lái dé róng yì, yòu qiě xìn tuō tā de, nà lǐ lái chá tā xì zhàng? luò de zuò rén qíng. xiǎo é yòu bào chóu xīn zhòng, gù cǐ xiān xià gōng fū, jié shí zhè xiē dǎng yǔ zài nà lǐ. zhǐ wèi wèi dé shēn chūn xiāo hào, kǒng pà zǒu le fēng, tuō le chóu rén. gù cǐ shēn lán zài jiā shí, jǐ fān hǎo xià de shǒu, xiǎo é rěn zhù bù dòng, qiě dài shí zhì ér xíng.
且說小娥在家多閒,乘空便去交結那鄰近左右之人,時時買酒買肉,破費錢鈔在他們身上。這些人見了小娥,無不喜歡契厚的。若看見有個把豪氣的,能事了得的,更自十分傾心結納,或周濟他貧乏,或結拜做弟兄,總是做申蘭這些不義之財不着。申蘭財物來得容易,又且信託他的,那裡來查他細帳?落得做人情。小娥又報仇心重,故此先下工夫,結識這些黨羽在那裡。只為未得申春消耗,恐怕走了風,脫了仇人。故此申蘭在家時,幾番好下得手,小娥忍住不動,且待時至而行。
rú cǐ guò le liǎng nián yǒu duō. hū rán yī rì, yǒu rén lái shuō: jiāng běi èr guān rén lái le. zhǐ jiàn yī gè dà hàn tóng le yī huǒ quán zhǎng bì dà zhī rén, zǒu jiāng jìn lái, wèn dào: dà gē hé zài? xiǎo é yīng dào: dà guān rén zài lǐ miàn, děng xiè bǎo qù qǐng chū lái. xiǎo é biàn qù duì shēn lán shuō le. shēn lán zǒu chū táng qián lái dào: èr dì duō shí bù lái le, shén fēng chuī dé dào cǐ? kuàng qiě yòu tóng zhòng xiōng dì lái dào, yǒu hé huà shuō? èr guān rén dào: xiǎo dì shēn chūn, jīn rì jiāng shàng huò dé liǎng gè èr shí jīn lái zhòng de dà lǐ yú, bù gǎn zì chī, mǎi le yī tán jiǔ, lái yǔ dà gē tóng xiǎng. shēn lán dào: duō chéng èr dì hòu yì. rú cǐ dà yú, yě shì hǎn wù! wǒ bèi tuō shén dào fú yòu duō nián, wǒ yì yù jiāng cǐ yú cǐ jiǔ zài jiā xiē jī ròu guǒ pǐn zhī lèi, sài yī sài shén, yǐ xiè fù bì, rán hòu wǒ men tóng sàn fú shòu yòng fāng shì bù rán zhǐ yī mèi yě bù hǎo xià jiǔ. kuàng liè wèi zài cǐ, wú yǒu wǒ bù pò chāo, fǎn chī bái shí de. èr dì yì xià rú hé? zhòng rén dōu pāi shǒu dào: yǒu lǐ, yǒu lǐ. shēn lán jiù jiào xiè bǎo guò lái jiàn le èr guān rén, dào: zhè shì wǒ jiā gù gōng, jí shì lǎo shí qín jǐn kě tuō de. jiù fēn fù tā, jiào qù mǎi bàn shí wù. xiǎo é lǐng mìng zǒu chū, yī shà shí jiù bàn dé qí qí zhěng zhěng, bǎi liè qǐ lái. shēn chūn dào: cǐ rén guǒ shì néng shì, guài dào dà gē chū wài, fàng dé jiā lǐ xià, yuán lái yǒu zhè yàng dé lì rén zài zhè lǐ. zhòng rén dōu zàn tàn yī fān. shēn lán jiào xiè bǎo bǎ fú wù bǎi zài yī gè yǎng jiā shén dào qián le. shēn chūn dào: xū dé xiě zhòng rén xìng míng, tōng chéng yī fān. wǒ men jǐ gè dōu shí zì bù tòu, zhè shì què lái bù dé. shēn lán dào: xiè bǎo xiě dé hǎo zì. shēn chūn dào: yòu huì xiě zì, nán dé, nán dé. xiǎo é jiù zǒu qù, jiāng le zhǐ bǐ, pái tóu xiě lái, shǎo bu dé shēn lán shēn chūn wèi shǒu, qí yú gè bào jiāng míng lái, yī gè gè xiě. xiǎo é yī tóu xiě zhe, yī tóu jì zhe, fāng xiǎo dé guǒ rán zhè gè jiào dé shēn chūn.
如此過了兩年有多。忽然一日,有人來說:「江北二官人來了。」只見一個大漢同了一夥拳長臂大之人,走將進來,問道:「大哥何在?」小娥應道:「大官人在裡面,等謝保去請出來。」小娥便去對申蘭說了。申蘭走出堂前來道:「二弟多時不來了,甚風吹得到此?況且又同眾兄弟來到,有何話說?」二官人道:「小弟申春,今日江上獲得兩個二十斤來重的大鯉魚,不敢自吃,買了一壇酒,來與大哥同享。」申蘭道:「多承二弟厚意。如此大魚,也是罕物!我輩托神道福佑多年,我意欲將此魚此酒再加些雞肉果品之類,賽一賽神,以謝覆庇,然後我們同散福受用方是;不然只一昧也不好下酒。況列位在此,無有我不破鈔,反吃白食的。二弟意下如何?」眾人都拍手道:「有理,有理。」申蘭就叫謝保過來見了二官人,道:「這是我家僱工,極是老實勤緊可托的。」就分付他,叫去買辦食物。小娥領命走出,一霎時就辦得齊齊整整,擺列起來。申春道:「此人果是能事,怪道大哥出外,放得家裡下,元來有這樣得力人在這裡。」眾人都讚嘆一番。申蘭叫謝保把福物擺在一個養家神道前了。申春道:「須得寫眾人姓名,通誠一番。我們幾個都識字不透,這事卻來不得。」申蘭道:「謝保寫得好字。」申春道:「又會寫字,難得,難得。」小娥就走去,將了紙筆,排頭寫來,少不得申蘭、申春為首,其餘各報將名來,一個個寫。小娥一頭寫着,一頭記着,方曉得果然這個叫得申春。
xiàn shén yǐ bì, jiù jiāng fú wù shōu qù zhěng lǐ yī zhěng lǐ, chóng xīn bǎi chū lái. dà jiā huān hōng yǐn dàn, què bù dī fáng xiǎo é shì yǒu xīn de, jí bǎ qí yú míng zì yī gè gè dōu jì jiāng chū lái, xiě zài zhǐ shàng, cáng hǎo le. sī zì tàn dào: hǎo gè lǐ pàn guān! jīng wù xuán jiàn, yǔ mèng yǔ fú hé rú cǐ! cǐ nǎi wǒ fù fū jīng líng bù lòu, tiān qǐ qí xīn. jīn rì chóu rén dōu zài, wǒ zhì jiāng jiù le. jí jí zǒu lái fú shì, zhǐ jiǎn dà wǎn pín pín zhēn yǔ lán chūn èr rén. èr rén dōu shì jiǔ tú, jiàn tā rú cǐ yīn qín, yī fā xǐ huān, dà wǎn jià zhǐ gù chī le, nà lǐ cāi tā yǒu shèn bié yì? tiān sè jiāng wǎn, zhòng zéi jù yǐ hān zuì. gè zì sàn qù. zhǐ yǒu shēn chūn liú zài zhè lǐ guò yè, wèi sàn. xiǎo é yòu mǎn mǎn zhēn le rè jiǔ, fèng yǔ shēn chūn dào: xiǎo rén xiè bǎo, dào cǐ liǎng nián, bù céng fú shì èr guān rén, jīn rì xiǎo rén jiè huā xiàn fú, duō jìng yī bēi. yòu zhēn yī bēi yǔ shēn lán dào: dà guān rén qíng péi yī péi. shēn chūn dào: hǎo gè xiè bǎo, huì shuō huì quàn! shēn lán dào: wǒ men bú yào gū fù tā xiào jìng zhī yì, jǐn liàng duō yǐn yī bēi cái shì. yòu yǔ shēn chūn shuō xiè bǎo xǔ duō hǎo chù. xiǎo é qiān chēng yī jù, jiù xiàn yī bēi, bù gàn bú zhù. liǎng gè bèi tā guàn dé shí fēn mǐng dǐng. yuán lái jiāng biān kǔ wú hǎo jiǔ, qún dào zhǐ chī de shì shāo dāo zi zhè yī tán shì tā men yīn yào jǐn xìng, mǎi nà zhēn zhèng dī huā shāo jiǔ, shì jí hěn de. kuàng chī dé duō le, qǐ yǒu bù zuì zhī lǐ?
獻神已畢,就將福物收去整理一整理,重新擺出來。大家歡哄飲啖,卻不提防小娥是有心的,急把其餘名字一個個都記將出來,寫在紙上,藏好了。私自嘆道:「好個李判官!精悟玄鑒,與夢語符合如此!此乃我父夫精靈不漏,天啟其心。今日仇人都在,我志將就了。」急急走來伏侍,只揀大碗頻頻斟與蘭、春二人。二人都是酒徒,見他如此殷勤,一發喜歡,大碗價只顧吃了,那裡猜他有甚別意?天色將晚,眾賊俱已酣醉。各自散去。只有申春留在這裡過夜,未散。小娥又滿滿斟了熱酒,奉與申春道:「小人謝保,到此兩年,不曾伏侍二官人,今日小人借花獻佛,多敬一杯。」又斟一杯與申蘭道:「大官人情陪一陪。」申春道:「好個謝保,會說會勸!」申蘭道:「我們不要辜負他孝敬之意,儘量多飲一杯才是。」又與申春說謝保許多好處。小娥謙稱一句,就獻一杯,不干不住。兩個被他灌得十分酩酊。元來江邊苦無好酒,群盜只吃的是燒刀子;這一壇是他們因要盡興,買那真正滴花燒酒,是極狠的。況吃得多了,豈有不醉之理?
shēn lán zuì jí kǔ rè, yòu zǒu bù dòng le, jiù zài tíng zhōng tǎn le yī fú mián dào le. shēn chūn yě yào shuì, hái zǒu dé dòng, xiǎo é jiù fú tā dào yī gè fáng lǐ, chuáng shàng mián hǎo le. zǒu dào lǐ miàn kàn shí, yuán lái lìn shì zài chú xià zhěng jiǔ shí, wén dé jiǔ xiāng pū bí, yīn chī yè fàn, yě zì chī le wǎn bǎ. liǎng gè yā tóu dì jiǔ chū lái, gè gè tōu xiē cháng cháng. nǚ rén jia jīng dé duō shǎo nóng mèi? yī gè gè shēn yāo dǎ dǔn, què xiàng zhe le sūn xíng zhě kē shuì chóng de. xiǎo é jiàn rú cǐ guāng jǐng, xiǎng dào: cǐ shí bù xià shǒu, gèng dài hé shí? yòu xiǎng dào: nǚ rén bù dǎ jǐn, zhǐ pà shēn chūn zhè sī wèi shuì dé wěn, què shì lì hài. jiù ná bǎ suǒ, bǎ shēn chūn shuì de fáng mén suǒ hǎo le. zǒu dào tíng zhōng, yī jīn nèi bá chū pèi dāo, bǎ shēn lán yī dāo duàn le tā tóu. yù dài zài shā shēn chūn, zhōng jiū shì nǚ rén jia, jiàn shēn chūn qǐ chū zǒu dé dòng, zhǐ pà hái wèi shén zuì, bù gǎn qīng rě tā. máng zǒu chū lái lín lǐ jiān, jiào dào: yǒu fán zhū wèi yǔ wǒ chū lì, ná zéi zé gè! lín rén duō shì píng rì yǔ tā xiāng hǎo de, tīng dé tā de shēng yīn, duō zǒu jiāng lǒng lái, wèn dào: zéi zài nà lǐ? wǒ men bāng nǐ ná qù. xiǎo é dào: fēi shì xiǎo kě de zéi, nǎi shì jiāng yáng shā rén de dà qiáng dào, zāng wù dōu zài. jīn bèi wǒ guàn zuì, suǒ zhù zài fáng zhōng, xū lài rén lì qín tā. xiǎo é píng rì jié shí de hǎo xiē hǎo shì de rén zài nèi, jiàn shuō shì qiáng dào, dōu mó quán cā ná dào: shì shèn me rén? xiǎo é dào: jiù shì xiǎo rén de zhǔ rén yǔ tā xiōng dì, guàn zuò qiáng dào. jiā zhōng huò cái qiān wàn, dōu shì zāng wù. nèi zhōng yě yǒu de dào: nǐ zài tā jiā zhōng, zì rán zhī tā bèi xì bù chà zhǐ shì méi yǒu bèi hài shī zhǔ, bù hǎo lǔ mǎng dé. xiǎo é dào: xiǎo rén jiù shì bèi hài shī zhǔ. xiǎo rén fù qīn yǔ yī gè qīn juàn, liǎng jiā shù shí kǒu, dōu bèi zhè huǒ rén shā le. ér jīn jiā zhōng jīn yín qì mǐn shàng hái yǒu wǒ jiā míng zì jì hào, xū rèn dé chū. yī gè lǎo chéng de dào: cǐ huà shì zhēn. nà shēn jiā zōng jī kě yí, shēn zi cháng bù zài jiā, yòu bù zuò shēng lǐ, què rú cǐ bào fù. wǒ men zhǐ shì bù chá dé tā de shí jī, yòu pà tā xiōng bào, suǒ yǐ bù gǎn fā jué. jīn jì yǒu xiè xiǎo gē zuò zhèng, wǒ men zhù tā yī bì, qín tā xiōng dì liǎng gè sòng guān, děng tā dāng guān zhuī jiū wèi shì. xiǎo é dào: wǒ yǐ shǒu shā yī rén, zhǐ xū liè wèi zhù qín dé yī gè.
申蘭醉極苦熱,又走不動了,就在庭中袒了衣服眠倒了。申春也要睡,還走得動,小娥就扶他到一個房裡,床上眠好了。走到裡面看時,元來藺氏在廚下整酒時,聞得酒香撲鼻,因吃夜飯,也自吃了碗把。兩個丫頭遞酒出來,各各偷些嘗嘗。女人家經得多少濃昧?一個個伸腰打盹,卻象着了孫行者磕睡蟲的。小娥見如此光景,想道:「此時不下手,更待何時?」又想道:「女人不打緊,只怕申春這廝未睡得穩,卻是利害。」就拿把鎖,把申春睡的房門鎖好了。走到庭中,衣襟內拔出佩刀,把申蘭一刀斷了他頭。欲待再殺申春,終究是女人家,見申春起初走得動,只怕還未甚醉,不敢輕惹他。忙走出來鄰裡間,叫道:「有煩諸位與我出力,拿賊則個!」鄰人多是平日與他相好的,聽得他的聲音,多走將攏來,問道:「賊在那裡?我們幫你拿去。」小娥道:「非是小可的賊,乃是江洋殺人的大強盜,贓物都在。今被我灌醉,鎖住在房中,須賴人力擒他。」小娥平日結識的好些好事的人在內,見說是強盜,都摩拳擦拿道:「是甚麼人?」小娥道:「就是小人的主人與他兄弟,慣做強盜。家中貨財千萬,都是贓物。」內中也有的道:「你在他家中,自然知他備細不差;只是沒有被害失主,不好鹵莽得。」小娥道:「小人就是被害失主。小人父親與一個親眷,兩家數十口,都被這夥人殺了。而今家中金銀器皿上還有我家名字記號,須認得出。」一個老成的道:「此話是真。那申家蹤跡可疑,身子常不在家,又不做生理,卻如此暴富。我們只是不查得他的實跡,又怕他凶暴,所以不敢發覺。今既有謝小哥做證,我們助他一臂,擒他兄弟兩個送官,等他當官追究為是。」小娥道:「我已手殺一人,只須列位助擒得一個。」
zhòng rén jiàn shuō yǐ shā le yī rén, xiǎo dé shì tǐ bì yào jīng guān, yòu qiě yǔ xiǎo é xiāng hǎo de duō, hèn shēn lán de yě bù shǎo, yī qí diǎn le huǒ bǎ, wàng shēn jiā mén lǐ jìn lái, zhǐ jiàn shēn lán yǐ tǐng shī zài xuè pō lǐ. kāi le fáng mén, shēn chūn hān shēng rú léi, hái zài shuì mèng. zhòng rén bǎ suǒ zǐ kǔn zhù, shēn chūn hái zhēng zhā dào: dà gē bú yào qǔ xiào. zhòng rén mà tā: qiáng dào! tā wū zì wèi xǐng. zhòng rén kǔn hǎo le, yī qí wén jìn nèi fáng lái. nà lìn shì yǐn jiǔ bù duō, xǐng dé kuài. jīng qǐ shēn lái, jiàn le zhòng rén huǒ bǎ, zhī dào shì qiáng dào lái le, kǒu lǐ dào: zhōng rì qù dǎ dòng rén, jīn rì què yǒu rén lái dǎ jié le. zhòng rén tīng dé, yī fā dào shì xiè bǎo zhī yán wèi shí. hè dào: hú shuō! shuí lái dǎ jié nǐ jiā? nǐ jiā qiáng dào shì fā le. yě bǎ lìn shì yǔ liǎng gè yā huán shuān jiāng qǐ lái. shāng shì dào: duō shì zhàng fū yǔ shū shū zuò de shì, xū yǔ nú jiā wú gàn. zhòng rén dào: shuō bù dé, zì dào dāng guān qù duì. cǐ shí xiǎo é kǒng rén duō qiǎng sàn le zāng wù, xiān yǐ bǎ píng rì shōu zhù zhī chù ān dùn hǎo le, suǒ bì zhe. míng qǐng dì fāng jiā fēng, gào guān qǐ fā.
眾人見說已殺了一人,曉得事體必要經官,又且與小娥相好的多,恨申蘭的也不少,一齊點了火把,望申家門裡進來,只見申蘭已挺屍在血泊里。開了房門,申春鼾聲如雷,還在睡夢。眾人把索子捆住,申春還掙扎道:「大哥不要取笑。」眾人罵他:「強盜!」他兀自未醒。眾人捆好了,一齊聞進內房來。那藺氏飲酒不多,醒得快。驚起身來,見了眾人火把,只道是強盜來了,口裡道:「終日去打動人,今日卻有人來打劫了。」眾人聽得,一發道是謝保之言為實。喝道:「胡說!誰來打劫你家?你家強盜事發了。」也把藺氏與兩個丫鬟拴將起來。商氏道:「多是丈夫與叔叔做的事,須與奴家無干。」眾人道:「說不得,自到當官去對。」此時小娥恐人多搶散了贓物,先已把平日收貯之處安頓好了,鎖閉着。明請地方加封,告官起發。
nào le yī yè, míng rì yā jìn xún yáng jùn lái. xún yáng tài shǒu zhāng gōng kāi táng, dì fāng rén děng jiě dào yī qiān rén fàn: xiǎo é shǒu zhí shǒu cí, shǒu gào rén mìng qiáng dào zhòng qíng. cǐ shí shēn chūn sù jiǔ yǐ xǐng, míng zhī shì fā, jiàn duì lǐ de què shì xiè bǎo, xiǎo dé gē ge píng rì yǒu hǎi dǐ yǎn zài tā shǒu lǐ, què bù zhī qí zhōng jiù lǐ, luàn hǎn dào: cǐ shì gù gōng rén bèi zhǔ, jiǎ niē chū lái de shì. xiǎo é duì zhāng tài shǒu zhǐ zhe shēn chūn dào: tā xiōng dì liǎng gè wèi shǒu, shí nián qián shā le yù zhāng kè xiè duàn èr jiā shù shí rén, rú hé hái yào dǐ lài? tài shǒu dào: nǐ gǎn zài tā jiā yōng gōng, tóng zuò cǐ shì, ér jīn dài nǐ yǒu xiē bú shì chù, nǐ xiān chū shǒu le me? xiǎo é dào: xiǎo rén zài tā jiā yōng gōng, zhǐ dé èr nián. cǐ shì tā shí nián qián shì. tài shǒu dào: zhè děng, nǐ rú hé xiǎo dé? yǒu shèn píng jù? xiǎo é dào: tā jiā zhōng suǒ yǒu wù jiàn, hái yǒu hǎo xiē shì xiè duàn èr jiā zhī wù, jí cǐ biàn shì píng jù. tài shǒu dào: nǐ shì xiè jiā hé rén? què rèn dé shì? xiǎo é dào: xiè shì xiǎo rén fù jiā, duàn shì xiǎo rén fū jiā. tài shǒu dào: nǐ shì nán zǐ, rú hé shuō shì fū jiā? xiǎo é dào: yé yé tīng bǐng: xiǎo fù rén shí shì nǚ rén, bú shì nán zǐ. zhǐ yīn liǎng jiā dōu bèi èr dào suǒ shā, xiǎo fù rén cuān rù shuǐ zhōng, yù jiù dé huó. hòu lái fù fū tuō mèng, shuō shā rén xìng míng nǎi shì shí èr gè zì mí, jiě shuō bù chū. biàn wèn shí zhě, wú rén cān pò. xìng yǒu hóng zhōu lǐ pàn guān, jiě dé shì shēn lán shēn chūn. xiǎo fù rén jiù gǎi zhuàng zuò nán zǐ, biàn lì jiāng hú, xún fǎng cǐ èr rén. dào de cǐ jùn, yǒu chū bǎng gù gōng zhě, wèn shì shēn lán, xiǎo fù rén yǒu xīn, jiù tóu le tā jiā. kàn jiàn tā chū méi zōng jī, yòu rèn shí jiù wù, míng zhī tā shì dà dào, shā fù de chóu rén. wèi jiàn shēn chūn, bù gǎn dòng shǒu. zuó rì fāng cái tóng lái yǐn jiǔ, gù cǐ xiǎo fù rén shǒu rèn le shēn lán, jiào pò dì fāng tóng qín le shēn chūn. zhī cǐ shì shí. tài shǒu jiàn shuō dé xī qí, jiù wèn dào: nà shí èr zì mí yǔ rú hé de? xiǎo é bǎ shí èr zì niàn le yī biàn. tài shǒu dào: rú hé jiù shì shēn lán shēn chūn? xiǎo é yòu bǎ lǐ gōng zuǒ suǒ jiě zhī yán, zhào qián shù le yī biàn. tài shǒu lián lián diǎn tóu dào: shì, shì, shì. kuài zāi lǐ jūn, míng wù ruò cǐ! tā yě yǔ wǒ yǒu jiāo, zhè shì shì zhēn wú yí. dàn nǐ jì shì nǚ rén bàn zuò nán zǐ, fēi zhǐ yī rì, rú hé dé bù bèi rén kàn pò? xiǎo é dào: xiǎo fù rén yuān chóu zài shēn, rì yè tí xīn diào dǎn, qǐ yǒu pò zhàn lòu chū zài rén yǎn lǐ? ruò shāo yǒu xiè lòu, yuān chóu zěn bào dé chéng? tài shǒu xīn zhōng tàn dào: yǒu zhì zāi, cǐ fù rén yě!
鬧了一夜,明日押進潯陽郡來。潯陽太守張公開堂,地方人等解到一千人犯:小娥手執首詞,首告人命強盜重情。此時申春宿酒已醒,明知事發,見對理的卻是謝保,曉得哥哥平日有海底眼在他手裡,卻不知其中就裡,亂喊道:「此是僱工人背主,假捏出來的事。」小娥對張太守指着申春道:「他兄弟兩個為首,十年前殺了豫章客謝、段二家數十人,如何還要抵賴?」太守道:「你敢在他家傭工,同做此事,而今待你有些不是處,你先出首了麼?」小娥道:「小人在他家傭工,止得二年。此是他十年前事。」太守道:「這等,你如何曉得?有甚憑據?」小娥道:「他家中所有物件,還有好些是謝、段二家之物,即此便是憑據。」太守道:「你是謝家何人?卻認得是?」小娥道:「謝是小人父家,段是小人夫家。」太守道:「你是男子,如何說是夫家?」小娥道:「爺爺聽稟:小婦人實是女人,不是男子。只因兩家都被二盜所殺,小婦人攛入水中,遇救得活。後來父、夫託夢,說殺人姓名乃是十二個字謎,解說不出。遍問識者,無人參破。幸有洪州李判官,解得是申蘭、申春。小婦人就改壯作男子,遍歷江湖,尋訪此二人。到得此郡,有出榜僱工者,問是申蘭,小婦人有心,就投了他家。看見他出沒蹤跡,又認識舊物,明知他是大盜,殺父的仇人。未見申春,不敢動手。昨日方才同來飲酒,故此小婦人手刃了申蘭,叫破地方同擒了申春。只此是實。」太守見說得希奇,就問道:「那十二字謎語如何的?」小娥把十二字念了一遍。太守道:「如何就是申蘭、申春?」小娥又把李公佐所解之言,照前述了一遍。太守連連點頭道:「是,是,是。快哉李君,明悟若此!他也與我有交,這事是真無疑。但你既是女人扮作男子,非止一日,如何得不被人看破?」小娥道:「小婦人冤讎在身,日夜提心弔膽,豈有破綻露出在人眼裡?若稍有泄漏,冤讎怎報得成?」太守心中嘆道:「有志哉,此婦人也!」
yòu huàn dì fāng rén děng qǐ lái, wèn zhe shì yóu. dì fāng bǎ shēn jiā xiàng lái zōng jī kě yí, jí xiè bǎo liǎng nián qián gù gōng, zuó yè shā le shēn lán, xié tóng qín le shēn chūn bìng tā jiā shǔ, jīn rì jiě fǔ de huà, bèi xì shù le yī biàn. tài shǒu dào: zāng wù hé zài? xiǎo é dào: zāng wù xiàng tuō xiǎo fù rén zhǎng guǎn, zuó yè gēn tóng dì fāng, fēng hǎo zài nà lǐ. tài shǒu jí mìng gōng rén yā le xiǎo é, yǔ tóng dì fāng dào shēn lán jiā qǐ zāng. jīn yín cái huò, hé zhǐ qiān wàn! xiǎo é jù yī yī dēng yǒu bù jí, fēn háo bù shuǎng, jí shí sòng dào fǔ táng. tài shǒu jiàn jīn bó mǎn tíng, zhī dào qíng shì shí, bǎ shēn chūn yán xíng kǎo dǎ, lìn shì yì jiā zǎn zhǐ, dōu dǐ lài bù dé, yī yī zhāo le. tài shǒu yòu jiū yú dǎng, shēn chūn hái bù kěn shuō, zhǐ jiàn xiǎo é xiù zhōng qǔ chū suǒ chāo de míng xìng, chéng shàng tài shǒu dào: zhè biàn shì qún dào de míng le. tài shǒu dào: nǐ rú hé zhī dé nèn xì? xiǎo é dào: shì zuó rì jiào xiǎo fù rén xiě le lián míng sài shén de. xiǎo fù rén àn zì chāo jì, yī rén yě bù chà. tài shǒu yī fā tàn shǎng tā néng shì. biàn huàn shēn chūn yán wèn zhe zhè xiē rén zhù zhǐ, zhú míng zhù míng liǎo. xiān bǎ shēn chūn xià zài láo lǐ, lìn shì yā huán tǎo bǎo guān mài. rán hòu diǎn qǐ bīng kuài, dēng shí wǎng gè chù qín ná. zhèng shì wèng zhōng zhuō chá, méi yǒu yī gè zǒu dé tuō. de. qí qí qín dào, jù gè wú cí. tài shǒu jǐn wèn chéng zhòng zuì, tóng shēn chūn xià zài sǐ láo lǐ. nǎi duì xiǎo é dào
又喚地方人等起來,問着事由。地方把申家向來蹤跡可疑,及謝保兩年前僱工,昨夜殺了申蘭,協同擒了申春並他家屬,今日解府的話,備細述了一遍。太守道:「贓物何在?」小娥道:「贓物向托小婦人掌管,昨夜跟同地方,封好在那裡。」太守即命公人押了小娥,與同地方到申蘭家起贓。金銀財貨,何止千萬!小娥俱一一登有簿藉,分毫不爽,即時送到府堂。太守見金帛滿庭,知盜情是實,把申春嚴刑拷打,藺氏亦加拶指,都抵賴不得,一一招了。太守又究餘黨,申春還不肯說,只見小娥袖中取出所抄的名姓,呈上太守道:「這便是群盜的名了。」太守道:「你如何知得恁細?」小娥道:「是昨日叫小婦人寫了連名賽神的。小婦人暗自抄記,一人也不差。」太守一發嘆賞他能事。便喚申春研問着這些人住址,逐名註明了。先把申春下在牢里,藺氏、丫鬟討保官賣。然後點起兵快,登時往各處擒拿。正似瓮中捉查,沒有一個走得脫。的。齊齊擒到,俱各無詞。太守盡問成重罪,同申春下在死牢里。乃對小娥道
dào qíng yǐ zhēn, bù bì shuō le. zhǐ shì nǐ bù dài bào guān, shàn xíng shā lù, yě gāi yī sǐ. xiǎo é dào: dà chóu yǐ bào, lì sǐ wú hèn. tài shǒu dào: fǎ shàng suī shì rú cǐ, dàn nǐ xiào xíng kě kào, zhì jié kān jìng, bù kě yǐ cháng lǜ xiāng jū. dài wǒ shēn qǐng cháo tíng, tǎo gè míng jiàng, miǎn nǐ sǐ zuì. xiǎo é kòu shǒu chēng xiè. tài shǒu jiào yā chū tǎo bǎo. xiǎo é bǐng dào: xiǎo fù rén ér jīn shì jī yǐ míng, bù kě fù yǔ nán zǐ hùn chù, zhǐ qiú fā zài ní ān, tīng hóu fā luò wèi biàn. tài shǒu dào: yī fā shuō dé shì. jiù jiào yā zài fù jìn ní ān, tǎo gè shōu guǎn, yī miàn tīng hóu shèng zhǐ fā luò.
「盜情已真,不必說了。只是你不待報官,擅行殺戮,也該一死。」小娥道:「大仇已報,立死無恨。」太守道:「法上雖是如此,但你孝行可靠,志節堪敬,不可以常律相拘。待我申請朝廷,討個明降,免你死罪。小娥叩首稱謝。太守叫押出討保。小娥稟道:「小婦人而今事跡已明,不可復與男子混處,只求發在尼庵,聽侯發落為便。」太守道:「一發說得是。」就叫押在附近尼庵,討個收管,一面聽侯聖旨發落。
tài shǒu jiù jiāng bèi xì qíng jié zòu shàng. nèi yún:
太守就將備細情節奏上。內云:
xiè xiǎo é lì zhì bào chóu, mèng mèi gǎn tōng, lì nián nǎi dé. míng xì fù chóu, yòu shǔ zhēn dào. bù wéi shàn shā zhī tiáo, yuán qíng kě miǎn yòu qiě shǐ zhì zhī shì, hé xíng kě jīng! yún yún. yuán hé shí èr nián sì yuè.
謝小娥立志報仇,夢寐感通,歷年乃得。明系父仇,又屬真盜。不惟擅殺之條,原情可免;又且矢志之事,核行可旌!云云。元和十二年四月。
míng zhǐ pī xià: xiè xiǎo é jié xíng yì rén, zhǔn zòu miǎn sǐ, yǒu sī jīng biǎo qí lú. shēn chūn jí xíng chù zhǎn. bù yī rì, dào xún yáng jùn fǔ táng kāi dú le bì. tài shǒu mìng láo zhōng qǔ chū shēn chūn děng sǐ qiú lái, dú le fàn yóu pái, yā fù shì cáo chù zhǎn. xiǎo é cǐ shí yǐ fù le nǚ zhuāng, chuān le yī shēn sù fú, fǎ chǎng shàng kàn zhǎn le shēn chūn, zài dào fǔ zhōng bài xiè zhāng gōng. zhāng gōng mìng huā hóng gǔ lè, sòng tā guī běn lǐ. xiǎo é dào: fù sǐ fū wáng, suī méng xiàng gōng zòu qǐng cháo tíng ēn diǎn, huā hóng gǔ lè zhī lèi, jué fēi shuāng fù gǎn lǐng. tài shǒu yuè jìng tā zhī lǐ, diǎn yī guān ǎo, bàn sòng tā dào jiā, lìng zì chāi rén jīng biǎo.
明旨批下:「謝小娥節行異人,准奏免死,有司旌表其廬。申春即行處斬。」不一日,到潯陽郡府堂開讀了畢。太守命牢中取出申春等死囚來,讀了犯由牌,押付市曹處斬。小娥此時已復了女裝,穿了一身素服,法場上看斬了申春,再到府中拜謝張公。張公命花紅鼓樂,送他歸本里。小娥道:「父死夫亡,雖蒙相公奏請朝廷恩典,花紅鼓樂之類,決非孀婦敢領。」太守越敬他知禮,點一官媼,伴送他到家,另自差人旌表。
cǐ shí hòng dòng le yù zhāng yī jùn, xiǎo é fù fū zhī zú, hái yǒu qīn shǔ zài jiā de, duō lái yǔ xiǎo é xiāng jiàn wèn xùn. shuō qǐ shì yóu, wú bù bēi tàn jīng yì. lǐ zhōng háo zú mù xiǎo é zhī míng, yāng méi qiú pìn de dài wú xū rì. xiǎo é shì xīn bù jià, dào: wǒ hùn jī duō nián, yǐ fēi děi yǐ ruò jīn rì jià rén, nǚ zhēn hé zài? níng sǐ bù kě! zhēng nài lái chán de rén yuè duō le, xiǎo é bù nài fán fēn sù, xīn lǐ xiǎng dào: xī nián miào guǒ sì zhōng, yǐ yuàn wèi ní, zhǐ yīn yuān chóu wèi bào, bù gǎn luò fà. jīn wú shì yǐ bì, shǎo bu dé guī yī sān bǎo, yǐ le zhōng shēn. bù rú chèn cǐ luò fà, jué le zhòng rén zhī yuàn. xiǎo é suì jiāng jiǎn zi xiān jiāng jì zi jiǎn xià, rán hòu yòng tì dāo tì jìng le, chuān le hè yī, zuò gè xíng jiǎo sēng dǎ bàn, cí le qīn shǔ chū jiā fǎng dào, jìng zì piāo rán lí le běn lǐ. lǐ zhōng rén yuè jiā tàn sòng. bù tí.
此時鬨動了豫章一郡,小娥父夫之族,還有親屬在家的,多來與小娥相見問訊。說起事由,無不悲嘆驚異。里中豪族慕小娥之名,央媒求聘的殆無虛日。小娥誓心不嫁,道:「我混跡多年,已非得已;若今日嫁人,女貞何在?寧死不可!」爭奈來纏的人越多了,小娥不耐煩分訴,心裡想道:「昔年妙果寺中,已願為尼,只因冤讎未報,不敢落髮。今吾事已畢,少不得皈依三寶,以了終身。不如趁此落髮,絕了眾人之願。」小娥遂將剪子先將髻子剪下,然後用剃刀剃淨了,穿了褐衣,做個行腳僧打扮,辭了親屬出家訪道,竟自飄然離了本里。里中人越加嘆誦。不題。
qiě shuō yuán hé shí sān nián liù yuè, lǐ gōng zuǒ zài jiā bèi zhào, jiāng shàng zhǎng ān, dào jīng sì bīn, yǒu shàn yì sì ní shī dà dé, jiè lǜ jīng yán, duō céng huì guò, xìn bù wǎng yè. dà dé shī jiē rù kè zuò, zhǐ jiàn xīn lái shòu jiè de dì zǐ shù shí rén, jù jìng fà xiān pī, wēi yí yōng róng, liè shì shī zhī zuǒ yòu. nèi zhōng yī ní, zǐ xì kàn le lǐ gōng zuǒ yī huí, wèn shī dào: cǐ guān rén qǐ fēi shì hóng zhōu pàn guān lǐ èr shí sān láng? shī diǎn tóu dào: zhèng shì. nǐ rú hé rèn dé? cǐ ní jí wèi xià shù háng dào: shǐ wǒ dé bào jiā chóu, xuě yuān chǐ, jiē cǐ pàn guān ēn dé yě! jí hán lèi shàng qián, qǐ shǒu bài xiè. lǐ gōng zuǒ què bù rèn dé, jīng qǐ dá bài, dào: sù fēi xiāng shí, yǒu hé ēn dé kě xiè? cǐ ní dào: mǒu míng xiǎo é, jí xiàng nián wǎ guān sì zhōng qǐ shí shuāng fù yě. zūn guān qí shí yǐ shí èr zì mí yǔ biàn chū shēn lán shēn chūn èr zéi míng xìng, zūn guān qǐ wàng zhī hū? lǐ gōng zuǒ xiǎng le yī huí, fāng cái yī xī jì qǐ, què jì bù quán. yòu wèn qǐ shì hé shí èr zì, xiǎo é zài niàn le yī biàn, lǐ gōng zuǒ huò rán xǐng wù dào: yī xiàng yǐ bù jì le, jīn jiàn shuō lái, shǐ wù qián shì. hòu lái guǒ fǎng dé yǒu cǐ èr rén fǒu? xiǎo é yīn bǎ bàn nán zǐ, tóu shēn lán, qín shēn chūn bìng yú dǎng, shù nián jīng yíng jiān kǔ zhī shì, cóng qián zhì hòu, bèi xì gào sù le bì. yòu dào: zūn guān ēn dé, wú kě yǐ bào, cóng jīn wéi yǒu zhāo xī sòng jīng bǎo yòu ér yǐ. lǐ gōng zuǒ wèn dào: jīn rú hé qià dé zài cǐ chù xiāng huì? xiǎo é dào: fù chóu yǐ bì, qí shí jí jiǎn fà pī hè, fǎng dào yú niú tóu shān, shī shì dà shì ān ní jiāng lǜ shī. kǔ xíng yī nián, jīn nián sì yuè shǐ shòu qí jiè yú sì zhōu kāi yuán sì, suǒ yǐ dào cǐ. qǐ zhī dé yù ēn rén, mò fēi tiān yě! lǐ gōng zuǒ zhuāng jí yǐ shòu jiè, shì hé fǎ hào? xiǎo é dào: bù gǎn wàng běn, zhǐ réng jiù míng. lǐ gōng zuǒ tàn xī dào: tiān xià yǒu rú cǐ zhì xīn nǚ zǐ! wǒ ǒu rán biàn chū èr dào xìng míng, qǐ zhī shì zhì bù shě, bì jìng fǎng chū qí rén, fù le yuān chóu. yòu qiě yōng bǎo zá chù, wú rén shí dé shì gè nǚ rén, qǐ fēi tiān xià nán shì! wǒ dāng zuò chuán yǐ jīng qí měi. xiǎo é gǎn wèi, bié le lǐ gōng zuǒ, réng guī niú tóu shān. piān zhōu fàn shuí, yún yóu nán guó, bù zhī suǒ zhōng. lǐ gōng zuǒ wèi zhuàn xiè xiǎo é chuán, liú chuán hòu shì, zài rù tài píng guǎng jì.
且說元和十三年六月,李公佐在家被召,將上長安,道經泗儐,有善義寺尼師大德,戒律精嚴,多曾會過,信步往謁。大德師接入客座,只見新來受戒的弟子數十人,俱淨髮鮮披,威儀雍容,列侍師之左右。內中一尼,仔細看了李公佐一回,問師道:「此官人豈非是洪州判官李二十三郎?」師點頭道:「正是。你如何認得?」此尼即位下數行道:「使我得報家仇,雪冤恥,皆此判官恩德也!」即含淚上前,稽首拜謝。李公佐卻不認得,驚起答拜,道:「素非相識,有何恩德可謝?」此尼道:「某名小娥,即向年瓦官寺中乞食孀婦也。尊官其時以十二字謎語辨出申蘭、申春二賊名姓,尊官豈忘之乎?」李公佐想了一回,方才依稀記起,卻記不全。又問起是何十二字,小娥再念了一遍,李公佐豁然省悟道:「一向已不記了,今見說來,始悟前事。後來果訪得有此二人否?」小娥因把扮男子,投申蘭,擒申春並餘黨,數年經營艱苦之事,從前至後,備細告訴了畢。又道:「尊官恩德,無可以報,從今惟有朝夕誦經保佑而已。」李公佐問道:「今如何恰得在此處相會?」小娥道:「復仇已畢,其時即剪髮披褐,訪道於牛頭山,師事大士庵尼將律師。苦行一年,今年四月始受其戒於泗州開元寺,所以到此。豈知得遇恩人,莫非天也!」李公佐莊即已受戒,是何法號?小娥道:「不敢忘本,只仍舊名。」李公佐嘆息道:「天下有如此至心女子!我偶然辨出二盜姓名,豈知誓志不舍,畢竟訪出其人,復了冤讎。又且傭保雜處,無人識得是個女人,豈非天下難事!我當作傳以旌其美。」小娥感位,別了李公佐,仍歸牛頭山。扁舟泛誰,雲遊南國,不知所終。李公佐為撰《謝小娥傳》,流傳後世,載入《太平廣記》。
bǐ shǒu rú shuāng tiě zuò xīn, jīng líng wàn zài bù xiāo chén.
匕首如霜鐵作心,精靈萬載不銷沉。
xī shān mù shí tián dōng hǎi, nǚ zǐ xián chóu fèn wài shēn.
西山木石填東海,女子銜仇分外深。
yòu yún:
又云:
mèng mèi néng tōng zào huà jī, tiān jiào dá shí pōu xuán wēi.
夢寐能通造化機,天教達識剖玄微。
xìng míng yī jiě zhōng néng bào, fāng xìn shuāng hún bù làng guī.
姓名一解終能報,方信雙魂不浪歸。