strong jiāng shuài xiǎo shù bā strong
○將帥小數八

strong sōu fú strong
◎搜伏

chén wén tiān xià zhī shì, ěr zhī suǒ wén mù zhī suǒ jiàn zhě, jiē kě yǐ yù bèi. ěr mù zhī suǒ bù wén jiàn, zé yù bèi zhī shù hé zì ér shī? shēng yīn zhī xiāng jiē, yán sè zhī xiāng dǔ zhě, jiē kě yǐ qiǎo zhì. zhì yú shēng yīn zhī bù xiāng jiē, yán sè zhī bù xiāng dǔ, suī yù qiǎo ér zhì zhī, jù kě dé xié? bīng jiā gōng qí bù bèi, chū qí bù yì, yǐ yì dài láo, yǐ bǎo dài jī, chéng rén zhī bù jí, gōng qí suǒ bù jiè zhě, jiē fú bīng shuō yě. sūn wú zhī shū, hán cáo zhī shù, jiē yǒu chū qí shè fú zhī míng, ér bù jí jiǔ fú. shí yī fú zhī fǎ, suī yí yì zhī shì yán qí dà gài, ér dé qí chuán zhě lèi jiē cū lüè. gù qí suǒ cún wéi jiǔ fú ér yǐ: yī yuē shān fú, wèi shān yán qí qū, guān ài xiǎn zǔ èr yuē tǔ fú, kū háo dī àn, gǔ chéng jiù lěi sān yuē cǎo fú, cǎo hāo wěng yù, máo wěi yǎn yìng sì yuē lín fú, jiān jiā jīng jí, mào lín xiū zhú wǔ yuē yè fú, tiān sè hūn àn, yè qì huì míng liù yuē yān fú, shān lán qì wù, zhào zhàn jiāo yě qī yuē shuǐ fú, shù wěi liú shēn, fù hé gài miàn bā yuē fú, qiáo liáng kū hé, wū shè yōu àn jiǔ yuē wěi fú, wǒ yù shè fú ér jiǒng yú wú bīng, yù bù shè fú ér kǒng qí xí wǒ, gù jiù xiǎn zǔ zhī chù wěi wèi chén āi qí zhì, rú shè fú zhī zhuàng, shǐ zéi yí ér dùn. yǐ shì jiǔ zhě, chū jūn zhī rì, xiān xuǎn jī qiǎo hé yú rén yī míng wèi fú bīng, jiāng yīng xíng jūn xià yíng, zhuān yī jiǎn zé xíng shì, duō shè qí bīng, fú yǐ bèi dào jié. gù fú bīng zhī fǎ, yī rén bù zhī, wàn rén bù qī yī fū bù dǔ, wàn qí shī cuò. zhì yú yè chái yáng chén, ér zhōng yǒu tū qí duàn mù chéng ān, ér hòu yǒu fú nǔ, jiē suǒ wèi liú fú shì yě. shàn fú bīng zhě, cáng yú jiǔ dì zhī xià shàn fā fú zhě, dòng yú jiǔ tiān zhī shàng. guǐ shén yǒu suǒ bù néng cè, léi diàn yǒu suǒ bù kě jí. wēi hū wēi hū, zhì yú wú shēng shén hū shén hū, zhì yú wú xíng. ér zhì cǐ, jù róng yǐ yán jǐn xié? gài fú shēng yú qí, qí shēng yú jī, jī shēng yú zhèng, qí zhèng fā yú wú qióng zhī yuán. fēi yuán jī zhī jūn zǐ, ān néng yǔ yú cǐ zāi? rán shàn yú shè fú ér bù shàn yú sōu fú, kǒng wǒ zhī fú yǐ xiàn bǐ zhě, jiāng zhuǎn ér wèi xiàn wǒ zhī jù yǐ. gù sōu fú zhī fǎ, yuǎn rù lǔ dì, yíng lěi shēng shū dào lù xiǎn ài, kǒng qí shè fú, yóu dāng xiān fā fú. bīng jiāng zòng héng sōu suǒ, sī wú shū shī. gù cǎo zhōng zǒu shòu tū chū, zé fú bì zài cǎo lín zhōng fēi niǎo míng zào, zé fú bì zài lín wú fēng ér zhú wěi zì dòng, zé fú bì zài shān wú yǔ ér tān qì zì shī, zé fú bì zài shuǐ xī jiàn hún zhuó, zé fú bì zài liú āo wù hūn àn, zé fú bì zài pì yě wú fēng qǐ chén, zé fú bì wèi dìng wèi xiǎo jī míng, zé fú bì yè dòng. gù shàn sōu fú zhě, bì yī sì sōu zhī fǎ, jù mù zǔ zhú, jī shí yùn nǔ sōu shēng ér zòng sǐ, sōu xiàng ér zòng bèi, zòng huǒ yú dōng ér jìng sōu yú xī fā, nǔ yú zuǒ ér jìng sōu qí yòu. shì wèi sōu fú.
臣聞天下之事，耳之所聞、目之所見者，皆可以預備。耳目之所不聞見，則預備之術何自而施？聲音之相接，顏色之相睹者，皆可以巧致。至於聲音之不相接，顏色之不相睹，雖欲巧而致之，詎可得邪？兵家攻其不備，出其不意，以逸待勞，以飽待飢，乘人之不及，攻其所不戒者，皆伏兵說也。孫、吳之書，韓、曹之術，皆有出奇設伏之名，而不及九伏。十一伏之法，雖遺逸之士言其大概，而得其傳者類皆粗略。故其所存惟九伏而已：一曰山伏，謂山岩崎曲，關隘險阻；二曰土伏，枯壕堤岸，古城舊壘；三曰草伏，草蒿蓊鬱，茅葦掩映；四曰林伏，蒹葭荊棘，茂林修竹；五曰夜伏，天色昏暗，夜氣晦冥；六曰煙伏，山嵐氣霧，罩占郊野；七曰水伏，束葦流身，覆荷蓋面；八曰 伏，橋樑枯涸，屋舍幽暗；九曰偽伏，我欲設伏而窘於無兵，欲不設伏而恐其襲我，故就險阻之處偽為塵埃、旗幟，如設伏之狀，使賊疑而遁。以是九者，出軍之日，先選機巧合於人一名為伏兵，將應行軍下營，專一揀擇形勢，多設奇兵，伏以備盜劫。故伏兵之法，一人不知，萬人不期；一夫不睹，萬騎失措。至於曳柴揚塵，而中有突騎；斷木成庵，而後有伏弩，皆所謂流伏是也。善伏兵者，藏於九地之下；善發伏者，動於九天之上。鬼神有所不能測，雷電有所不可及。微乎微乎，至於無聲；神乎神乎，至於無形。而至此，詎容以言盡邪？蓋伏生於奇，奇生於機，機生於正，奇正發於無窮之源。非員機之君子，安能與於此哉？然善於設伏而不善於搜伏，恐我之伏以陷彼者，將轉而為陷我之具矣。故搜伏之法，遠入虜地，營壘生疏、道路險隘，恐其設伏，尤當先發伏。兵將縱橫搜索，斯無疏失。故草中走獸突出，則伏必在草；林中飛鳥鳴噪，則伏必在林；無風而竹葦自動，則伏必在山；無雨而灘磧自濕，則伏必在水；溪澗渾濁，則伏必在流；凹塢昏暗，則伏必在僻野；無風起塵，則伏必未定；未曉雞鳴，則伏必夜動。故善搜伏者，必依四搜之法，炬木組竹，擊石運弩；搜生而縱死，搜向而縱背，縱火於東而靜搜於西發，弩於左而靜搜其右。是謂搜伏。

strong fǎn xiè fǎn hào zhào fǎn qí zhì fǎn jīn gǔ fǎn fēng suì strong
◎反泄 反號召、反旗幟、反金鼓、反烽燧

chén wén wǒ mì dí xiè, zé shèng cháng zài wǒ dí mì wǒ xiè, zé shèng cháng zài dí. jìn rì biān zhèng zhèng duò hū cǐ. gù zì tián jùn mài qín, ér lǔ rén chū wǒ yǐng hé ān fēng zhī bīng, jǐn yòng wú jūn zhī qí zhì ér wú jūn měi bài yú biàn rèn zhī bù zhēn. zì wú xī pàn, ér lǔ rén rù wǒ ān fù jīng xiāng zhī bīng, jǐn shí wú jūn zhī duì wǔ ér wú jūn měi xiè yú jī xiè zhī bù mì. cǐ bīng jiā fǎn xiè zhī fǎ, gài bù kě bù jiǎng yě. rán fǎn xiè zhī fǎ yǒu sì. yī yuē hào zhào, wèi xī yǐ qīng qí ér zhāo jiāng zuǒ, jīn yǐ qīng qí ér zhāo shì zú xī yǐ bái qí ér zhāo tǒng zhì guān, jīn yǐ bái qí ér zhāo duì bù jiāng. èr yuē qí zhì, wèi xī yǐ qīng wèi zuǒ bái wèi yòu, jīn zé yǐ qīng wèi bái, shǐ dí rén bù dé yǐ zhī wú zuǒ yòu zhī míng xī yǐ qīng wèi zhí hēi wèi qū, jīn zé yǐ hēi wèi qīng, shǐ dí rén bù dé yǐ zhī wú qū zhí zhī shì. sān yuē jīn gǔ, wèi xī wén gǔ ér jìn, jīn zé wén gǔ ér fǎn zhǐ xī wén jīn ér zhǐ, jīn zé wén jīn ér fǎn jìn. sì yuē fēng suì, wèi xī yǐ yī suì wèi yù kòu, èr suì wèi suǒ jiù, jīn zé fǎn yǐ yī suì ér wèi suǒ jiù zhī hào xī yǐ wú yān wèi wú shì, yǒu yān wèi yǒu jǐng, jīn zé fǎn yǐ yǒu yān ér wèi wú shì zhī yàn. shì wèi fǎn xiè.
臣聞我秘敵泄，則勝常在我；敵秘我泄，則勝常在敵。近日邊政正墮乎此。故自田俊邁禽，而虜人出我潁河、安豐之兵，盡用吾軍之旗幟；而吾軍每敗於辨認之不真。自吳曦叛，而虜人入我安、復、荊、襄之兵，盡識吾軍之隊伍；而吾軍每泄於機械之不密。此兵家反泄之法，蓋不可不講也。然反泄之法有四。一曰號召，謂昔以青旗而招將佐，今以青旗而招士卒；昔以白旗而招統制官，今以白旗而招隊、部將。二曰旗幟，謂昔以青為左、白為右，今則以青為白，使敵人不得以知吾左右之名；昔以青為直、黑為曲，今則以黑為青，使敵人不得以知吾曲直之勢。三曰金鼓，謂昔聞鼓而進，今則聞鼓而反止；昔聞金而止，今則聞金而反進。四曰烽燧，謂昔以一燧為遇寇，二燧為索救，今則反以一燧而為索救之號；昔以無煙為無事，有煙為有警，今則反以有煙而為無事之驗。是為反泄。

strong àn rèn strong
◎暗認

chén wén jìn shī wěi pèi yè chái, ér sī mǎ dé tuō yú shēng qīng yì yī rù zhì, ér róng lǔ guǒ xìn cáo gōng wěi wèi yuán shì zhī qí, ér fén yuán shì zhī zī zhòng yú zhòng wén wěi jiàn wèi chí zhī zhì, ér xí wèi chí zhī shǒu jiāng. jiē wú jūn zhà yǐ yòu dí ér zhì qí shī yě, kuàng shǐ dí rén zhà yǐ zhì wǒ zāi? cǐ àn rèn zhī fǎ, bù kě bù jiǎng yě. yī yuē qí hào, wèi kǒng dí jūn zhà zuò wú jūn, hé yú xiāng yù zhī jì, xiān zhú jiāng duì qí zhì sān fú sān qǐ, jǐn xíng juǎn zhóu fù jiāng qí gān sān fú sān qǐ, jǐn xíng shū zhǎn. ruò bǐ jūn qǐ fú jiē rú wú fǎ, rán hòu hé zhèn fǒu zé fān jūn, jí shí yǎn shā. èr yuē jīn gǔ, wèi kǒng zéi jūn zhà wú hào lìng, jí lìng zhū jūn yú xiāng jiàn zhī jì, yī gǔ yī jīn, cì èr gǔ èr jīn, cì sān gǔ sān jīn. bǐ jì tóng cǐ xiāng yīng, jí shì wú jūn, rán hòu hé zhèn fǒu zé fān jūn, jí shí yǎn shā. sān yuē zhèn fǎ, wèi kǒng zéi jūn zhà wú jūn hào lìng, zhū jūn yú xiāng yù zhī jì, bù yǐ rén mǎ duō guǎ fēn wèi liǎng duì, zuǒ duì zuǒ xuán, yòu duì yòu xuán, zhì yī zhōu zāo ér zhǐ. bǐ jì tóng cǐ xiāng yīng, yòu lìng zhū jūn jí hé ér wèi yī zhèn, shuāng rì zuǒ xuán, zhǐ rì yòu xuán, zhì yī zhōu zāo ér zhǐ. bǐ yòu tóng cǐ xiāng yīng, jí shì wú jūn, rán hòu hé zhèn fǒu zé fān jūn, jí shí yǎn shā. shì wèi àn rèn.
臣聞晉師偽旆曳柴，而司馬得脫；虞升卿易衣入質，而戎虜果信；曹公偽為袁氏之旗，而焚袁氏之輜重；于仲文偽建尉遲之幟，而襲尉遲之守將。皆吾軍詐以誘敵而致其師也，況使敵人詐以致我哉？此暗認之法，不可不講也。一曰旗號，謂恐敵軍詐作吾軍，合於相遇之際，先逐將隊旗幟三伏三起，盡行捲軸；復將旗杆三伏三起，盡行舒展。若彼軍起伏皆如吾法，然後合陣；否則番軍，即時掩殺。二曰金鼓，謂恐賊軍詐吾號令，即令諸軍於相見之際，一鼓一金，次二鼓二金，次三鼓三金。彼既同此相應，即是吾軍，然後合陣；否則番軍，即時掩殺。三曰陣法，謂恐賊軍詐吾軍號令，諸軍於相遇之際，不以人馬多寡分為兩隊，左隊左旋，右隊右旋，至一周遭而止。彼既同此相應，又令諸軍急合而為一陣，雙日左旋，只日右旋，至一周遭而止。彼又同此相應，即是吾軍，然後合陣；否則番軍，即時掩殺。是謂暗認。

strong qián yì yī yì jiāng yī yì bīng strong
◎潛易一易將、一易兵

chén wén yǐ jiāng wén yú tiān xià zhě, yì jiāng bù yì bīng yǐ bīng wén yú tiān xià zhě, yì bīng bù yì jiāng. wú zhī néng jiāng, sù wèi sān jūn yǐ zhòng, yī dàn tā chū bié yíng, zé zéi jūn bì A wú hòu. wú zhī jīng bīng, sù wèi dí guó zhèn fú, yī dàn gǎi fā tā dào, zé zéi jūn bì cì wú xì. gù bīng jiā mì fǎ, yì jiāng zé bīng bù suí xíng, suǒ yǐ shǐ liǎng jūn zhī jiē zhòng yì bīng zé jiāng bù tóng wǎng, suǒ yǐ shǐ bǐ cǐ zhī jiān quán. bīng fā zhī rì, qù jí chè cuàn, ér chuī sù wú zōng xiǎo chū yè xíng, ér chén yǐ bù qǐ. jiāng fā zhī rì, bù chè yí zhàng, yǐ yú dí jūn bù là hào dài, yǐ ān wǒ shì. gù yì jiāng ér bīng wú shī jiāng zhī yōu, yì bīng ér jiāng wú shī bīng zhī lǜ. shì wèi qián yì.
臣聞以將聞於天下者，易將不易兵；以兵聞於天下者，易兵不易將。吾之能將，素為三軍倚重，一旦他出別營，則賊軍必[ A] 吾後。吾之精兵，素為敵國震服，一旦改發他道，則賊軍必伺吾隙。故兵家秘法，易將則兵不隨行，所以使兩軍之皆重；易兵則將不同往，所以使彼此之兼全。兵發之日，去藉徹爨，而炊宿無蹤；曉出夜行，而塵矣不起。將發之日，不徹儀仗，以愚敵軍；不落號帶，以安我士。故易將而兵無失將之憂，易兵而將無失兵之慮。是謂潛易。

strong jí jù jù shān jù shuǐ jù lín strong
◎急據據山、據水、據林

chén wén zhēng shān bù dé shàng, zé lì zài zhào ér bù zài qín zhēng shuǐ bù dé dù, zé lì zài hàn ér bù zài chǔ. liǎng jūn xiāng yù, bù jù lì dì yǐ kàng zhī, jù néng è dí rén yú cāng zú zhī jì zāi? cǐ jù lì zhī fǎ, bù kě bù jiǎng yě. rán qí fǎ yǒu sān. yī yuē jù shān, wèi sān jūn yù dí, jì wú chéng yì, yòu wú gōu lěi, jí yú jìn biàn yǒu shān, bù jū gāo dī, jù yǐ wèi xiǎn, jìng yǐ dài dí. dēng gāo wàng yuǎn, kě jiàn xū shí, ér shī wú pò zéi zhī móu fā shí duàn mù, kě bì fēng ruì, ér è qí bī wǒ zhī shì. èr yuē jù shuǐ, wèi sān jūn yù dí, jìn wú kě yī, tuì wú kě bǎo, jí yú jìn biàn yǒu shuǐ, bù jū qiǎn shēn, jí jù wèi xiǎn, jìng yǐ dài dí. dí dù, zé hòu qí bàn shè ér jī qí jì báo zhī shī dí bī, zé shì zhòng yǐ sǐ ér jī qí bèi shuǐ zhī zhàn. sān yuē jù lín, wèi sān jūn yù dí, jì wú shān fù kě yī, fù wú chuān zé kě jù, jí yú jìn biàn yǒu lín mù yǎn yìng, jí jù yǐ wèi dài dí zhī suǒ. dí jiāng ér yú, zé yī lín shè fú, ér dí bù jí bèi dí jiāng ér zhì, zé yuán lín fā shǐ, ér dí bù kě yǐ rù. lín zào zé wèi fén, ér dí bīng bù kě sōu lín mì zé wèi bàn, ér dí qí bù gǎn bī. rán hòu zhāng yì wěi dùn, ér fǎn jī zhī. shì wèi jí jù.
臣聞爭山不得上，則利在趙而不在秦；爭水不得渡，則利在漢而不在楚。兩軍相遇，不據利地以抗之，詎能扼敵人於倉卒之際哉？此據利之法，不可不講也。然其法有三。一曰據山，謂三軍遇敵，既無城邑，又無溝壘，即於近便有山，不拘高低，據以為險，靜以待敵。登高望遠，可見虛實，而施吾破賊之謀；發石斷木，可避鋒銳，而扼其逼我之勢。二曰據水，謂三軍遇敵，進無可依，退無可保，即於近便有水，不拘淺深，急據為險，靜以待敵。敵渡，則候其半涉而擊其濟薄之師；敵逼，則誓眾以死而激其背水之戰。三曰據林，謂三軍遇敵，既無山阜可依，復無川澤可據，即於近便有林木掩映，急據以為待敵之所。敵將而愚，則依林設伏，而敵不及備；敵將而智，則緣林發矢，而敵不可以入。林燥則畏焚，而敵兵不可搜；林密則畏絆，而敵騎不敢逼。然後張翼偽遁，而反擊之。是謂急據。

strong fēn dù bīng duō dì guǎng zé fēn yī wèi shí bīng shǎo dì xiá zé fēn yī wèi wǔ strong
◎分渡兵多地廣則分一為十、兵少地狹則分一為五

chén wén shè shuǐ wèi bīng jiā zhī zhì xiǎn, bàn dù kě jī jiàn yú shū, bàn jì ér jī xiáng yú fǎ. gù fēn bīng ér shè, zé guò lù duō, ér dí wú yù wǒ zhī móu hé bīng ér shè, zé guò lù shǎo, ér wǒ wú jué dí zhī cè. cǐ fēn dù zhī fǎ, bù kě bù jiǎng yě. rán qí miào yǒu èr. bīng duō dì guǎng, fēn yī wèi shí, shǐ duì dí yī jūn xiān zhì shuǐ cì ér bù dé dù. dí jūn bì xiāng chí yú shuǐ àn, ér yòu bù róng wú jūn jí shè, jí yáng yǔ jiāo fēng yú shuǐ zhī liǎng bàng shǐ qí yú qù dí chà yuǎn jiǔ jūn jí shè bǐ àn, zhí chōng dí jūn zhī hòu, yǔ dí yāo zhàn dài qí fǎn gù ér jù wǒ jiǔ jūn, zé wú duì dí zhī jūn kě bù zhàn ér zì shè yǐ. bīng shǎo dì xiá, fēn yī wèi wǔ, shǐ duì dí yī jūn xiān bī shuǐ àn ér bù dé dù. dí jūn bì xiāng chí yú shuǐ àn, ér bù róng wú jūn jí shè, jí yáng yǔ jiāo fēng yú shuǐ zhī liǎng bàng shǐ qí yú qù dí chà yuǎn sì jūn jí shè bǐ àn, zhí chōng qí jūn zhī hòu, yǔ dí yāo zhàn dài qí fǎn gù ér è wǒ sì jūn, zé wú duì dí zhī jūn kě bù zhàn ér zì shè yǐ. gù fēn dù zhī miào, hòu shè zhī bīng xiān fā, xiān shè zhī bīng hòu fā. bǐ chéng néng jù wǒ zhī èr sān, zé wǒ zhī yǐ shè zhě gài yǐ qī bā bǐ chéng néng jù wǒ zhī yī èr, zé wú zhī yǐ shè zhě gài yǐ sān sì. shì wèi fēn dù.
臣聞涉水為兵家之至險，半渡可擊見於《書》，半濟而擊詳於法。故分兵而涉，則過路多，而敵無御我之謀；合兵而涉，則過路少，而我無絕敵之策。此分渡之法，不可不講也。然其妙有二。兵多地廣，分一為十，使對敵一軍先至水次而不得渡。敵軍必相持於水岸，而又不容吾軍急涉，即佯與交鋒於水之兩傍；使其餘去敵差遠九軍急涉彼岸，直衝敵軍之後，與敵邀戰；待其反顧而拒我九軍，則吾對敵之軍可不戰而自涉矣。兵少地狹，分一為五，使對敵一軍先逼水岸而不得渡。敵軍必相持於水岸，而不容吾軍急涉，即佯與交鋒於水之兩傍；使其餘去敵差遠四軍急涉彼岸，直衝其軍之後，與敵邀戰；待其反顧而扼我四軍，則吾對敵之軍可不戰而自涉矣。故分渡之妙，後涉之兵先發，先涉之兵後發。彼誠能拒我之二三，則我之已涉者蓋已七八；彼誠能拒我之一二，則吾之已涉者蓋已三四。是謂分渡。

strong zì rèn xuě mí yān mí chén mí yǔ mí yè mí rén mí mǎ mí strong
◎自認雪迷、煙迷、塵迷、雨迷、夜迷、人迷、馬迷

chén wén yīn líng zhī shī, xiàng yǔ zhī yǒng wú suǒ táo bà líng zhī shī, lǐ guǎng zhī zhì bù néng miǎn. wú qí yuǎn chū, wú jūn yuǎn tàn, huò xuě mí lù jìng ér shì zú yì wàng, huò yān àn shān chuān ér shì zú mò biàn, huò chén āi cǎo mǎng ér nán rèn xíng shì, huò fēng yǔ huì míng ér bù jiàn shān pō, huò xīng hūn yuè àn ér yè rù tā lù, huò rén yí mǎ huò ér wù xíng bié jìng. shì wèi jūn mí, zuì wèi è zhèng. zài wǒ yǒu zì rèn zhī fǎ: yī zé cǎi tàn mǎ jūn jí wú jūn jiāng shì, cháng dài wǔ sè huā zhǐ qián tì dài shù dá, jí zào xiǎo bù dài yī méi, nèi zhù shí huī lìng mǎn, ān zài dā dài zhī nèi. yù bái zhòu jiān chéng xīng yè qián fā, lù wú biàn rèn, yě wú zōng jī, xuě zé yòng wǔ sè huā zhǐ qián tì dài zhī shǔ, xì guà yú máo wěi cǎo mù zhī shàng. réng yǐ shù zhī duō guǎ ér biàn qí yuǎn jìn cì xù, zé jī xuě zhī zhōng bù zhì mí dào. yǔ zé yòng shí huī bù dài zhī shǔ, yìn huī diǎn yú dì miàn zhī shàng, réng yǐ diǎn zhī duō guǎ ér yù qí yuǎn jìn xiān hòu zhī bié. qián duì xiān huí, zé tiān zhǐ qián zēng huī diǎn, ér shǐ hòu duì zhī bù xiāng shī hòu duì xiān huí, zé yòu jiǎn zhǐ qián luàn huī diǎn, ér shǐ qián duì zhī bù xiāng wù. zhǐ qián zé qīng huáng chì hēi bái wǔ sè yǐ biǎo yuǎn jìn, huī diǎn zé yǐ yī èr sān sì wǔ shù mù yǐ biǎo wǎng lái. zhǐ qián zé shōu yǐ biàn dài yāo fù ér yǐ bèi huǎn jí, huī diǎn zé yè yǐ biān shāo ér yòng yǐ yìn diǎn. zéi rén jiàn cǐ, jiāng wèi cūn mín qí fú zhī jù liè rén bǔ shòu zhī jī, ér bù zhī wú jūn yòng wèi xiāng dǎo. hòu jūn yù xún qián jūn, zé wàng cǐ qū xiàng qián jūn yù zhuī hòu jūn, zé dé cǐ jì rèn. shì wèi zì rèn.
臣聞陰陵之失，項羽之勇無所逃；霸陵之失，李廣之智不能免。吾騎遠出，吾軍遠探，或雪迷路徑而士卒易忘，或煙暗山川而士卒莫辨，或塵埃草莽而難認形勢，或風雨晦冥而不見山坡，或星昏月暗而夜入他路，或人疑馬惑而誤行別徑。是謂軍迷，最為惡證。在我有自認之法：一則采探、馬軍及吾軍將士，常帶五色花紙錢替代數沓，及造小布袋一枚，內貯石灰令滿，安在搭袋之內。遇白晝兼程、星夜潛發，路無辨認，野無蹤跡，雪則用五色花紙錢替代之屬，系掛於茅葦草木之上。仍以數之多寡而辨其遠近次序，則積雪之中不致迷道。雨則用石灰布袋之屬，印灰點於地面之上，仍以點之多寡而寓其遠近先後之別。前隊先回，則添紙錢、增灰點，而使後隊之不相失；後隊先回，則又減紙錢、亂灰點，而使前隊之不相誤。紙錢則青、黃、赤、黑、白五色以表遠近，灰點則以一、二、三、四、五數目以表往來。紙錢則收以便袋腰復而以備緩急，灰點則曳以鞭梢而用以印點。賊人見此，將謂村民祈福之具、獵人捕獸之跡，而不知吾軍用為鄉導。後軍欲尋前軍，則望此趨向；前軍欲追後軍，則得此記認。是謂自認。

strong jiù shùn shùn shān shùn shuǐ shùn fēng strong
◎就順順山、順水、順風

chén wén shì bù liǎng lì, shù bù liǎng quán. chù jǐ yú shùn, zé zài bǐ jiē nì chù jǐ yú nì, zé zài bǐ jiē shùn. gù zhēng shān bù dé, wèi bīng yǐ bài jù shuǐ shàng liú, shǔ jūn yǐ shèng shùn fēng yáng chén, zéi jūn yǐ kuì. jiē gǔ rén jiù shùn zhī yàn yě, bīng jiā wèi cháng míng yán zhī. jìn zhě zhū jiāng shī zǐ jīn shān, ér huā yè shòu dí shī gù zhèn hé, ér fú lí shòu bì. xià fēng duō nán, dōng fēng duō běi, bù zhàn fēng shì, ér huái běi zhī shī bài yú bào fēng sǎn báo zhī suǒ zhèn gǔ zhě, lǚ yǐ. cǐ jiù shùn zhī fǎ, bù kě bù jiǎng yě. yī yuē shùn shān. bì shǐ wú jūn xiān jū gāo xiǎn, zé zéi zì xiàn yú dī xià. gù shǐ shí jī fā, wǒ yuǎn bǐ jìn rén mǎ chí zhú, wǒ yì bǐ láo. wǒ zé qián jùn hòu xiǎn, ér wú xiàng bù jì bǐ zé nèi bēi wài gāo, ér shù miàn shòu dí. èr yuē shùn shuǐ. bì shǐ wú jūn xiān zhàn shàng yóu, zé zéi zì duò yú xià liú. gù shùn shuǐ xíng zhōu, shùn liú jì bīng, ér lì hài zhī shì yǐ fēn jù shuǐ wèi yíng, bèi shuǐ wèi zhèn, ér nán yì zhī xíng yǐ pàn. zì shàng ér xià, zài wǒ yǒu cuī kū zhé xiǔ zhī yì zì xià ér shàng, zài bǐ yǒu dēng gāo shè xiǎn zhī nán. sān yuē shùn fēng. měi yù zhàn dòu fēng qǐ, bì shǐ wú jūn xiān bèi shàng fēng, zé zéi zì bù néng miǎn yú fēng. gù yè chái yáng chén, ér dí jūn mò zhī wú zhī xū shí chuī shā zǒu shí, ér dí jūn mò dāng wú zhī chōng tū shùn fēng yáng yào, ér dí zhī kǒu bí kě yǐ shòu dú yīn fēng zòng huǒ, ér dí zhī yíng bì kě yǐ yán shāo. shì wèi jiù shùn.
臣聞勢不兩立，術不兩全。處己於順，則在彼皆逆；處己於逆，則在彼皆順。故爭山不得，魏兵以敗；拒水上流，蜀軍以勝；順風揚塵，賊軍以潰。皆古人就順之驗也，兵家未嘗明言之。近者諸將失紫金山，而花靨受敵；失故鎮河，而符離受閉。夏風多南，冬風多北，不占風勢，而淮北之師敗於暴風霰雹之所震鼓者，屢矣。此就順之法，不可不講也。一曰順山。必使吾軍先居高險，則賊自陷於低下。故矢石擊發，我遠彼近；人馬馳逐，我逸彼勞。我則前峻後險，而無向不濟；彼則內卑外高，而數面受敵。二曰順水。必使吾軍先占上游，則賊自墮於下流。故順水行舟，順流濟兵，而利害之勢已分；拒水為營，背水為陣，而難易之形已判。自上而下，在我有摧枯折朽之易；自下而上，在彼有登高涉險之難。三曰順風。每遇戰鬥風起，必使吾軍先背上風，則賊自不能免於風。故曳柴揚塵，而敵軍莫知吾之虛實；吹沙走石，而敵軍莫當吾之衝突；順風揚藥，而敵之口鼻可以受毒；因風縱火，而敵之營壁可以延燒。是謂就順。