dài zhòu yǒu gàn jú, míng fǎ lìng, shì suí mén xià shěng lù shì. tài zōng yǐ wèi qín fǔ yuàn, cháng wèi shì chén yuē: dà lǐ zhī zhí, rén mìng suǒ xuán, dāng xū miào xuǎn zhèng rén. yòng xīn cún fǎ, wú guò rú dài zhòu zhě. nǎi yǐ wèi dà lǐ shǎo qīng. dù rú huì lín zhōng, wěi zhòu yǐ xuǎn jǔ. jí zài quán héng, yì wén yǎ ér jiǎng fǎ lì, bù shì lún yuán zhī yòng, shí yì fēi zhī. tài zōng cháng yán: dài zhòu yú zhèn, wú gǔ ròu zhī qīn, dàn qí zhōng zhí lì xíng, qíng shēn tǐ guó, suǒ yán guān jué yǐ chóu láo ěr. qí jiàn zhòng rú cǐ.
戴冑有干局，明法令，仕隋門下省錄事。太宗以為秦府掾，常謂侍臣曰：「大理之職，人命所懸，當須妙選正人。用心存法，無過如戴冑者。」乃以為大理少卿。杜如晦臨終，委冑以選舉。及在銓衡，抑文雅而獎法吏，不適輪轅之用，時議非之。太宗嘗言：「戴冑於朕，無骨肉之親，但其忠直勵行，情深體國，所延官爵以酬勞耳。」其見重如此。

táng lín wèi dà lǐ qīng, chū lì zhí, duàn yī sǐ qiú. xiān shí zuò sǐ zhě shí yú rén, jiē tā guān suǒ duàn. huì tài zōng xìng sì, qīn lù qiú tú. tā guān suǒ duàn sǐ qiú, chēng yuān bù yǐ. lín suǒ duàn zhě, hēi ér wú yán. tài zōng guài zhī, wèn qí gù, qiú duì yuē: táng qīng duàn chén, bì wú wǎng làn, suǒ yǐ jué yì. tài zōng tàn xī jiǔ zhī, yuē: wèi yù gù dāng ruò shì. qiú suì jiàn yuán. jí rì bài yù shǐ dài fū. tài zōng qīn wèi zhī kǎo cí, yuē: xíng ruò sǐ huī, xīn rú tiě shí. chū, lín wèi diàn zhōng shì yù shǐ, zhèng bān dài fū wéi tǐng zé yǐ cháo liè bù sù, lín yuē: cǐ jiāng wèi xiǎo shì, bù yǐ jiè yì, qǐng qí hòu mìng. yì rì, tǐng lí bān yǔ jiāng xià wáng dào zōng yǔ, qū jìn yuē: wáng luàn bān. jiāng dàn zhī. dào zōng yuē: gòng gōng qīng dài fū yǔ. lín yuē: dài fū yì luàn bān. tǐng shī sè ér tuì, tóng liè mò bù sǒng dòng.
唐臨為大理卿，初蒞職，斷一死囚。先時坐死者十餘人，皆他官所斷。會太宗幸寺，親錄囚徒。他官所斷死囚，稱冤不已。臨所斷者，嘿而無言。太宗怪之，問其故，囚對曰：「唐卿斷臣，必無枉濫，所以絕意。」太宗嘆息久之，曰：「為獄固當若是。」囚遂見原。即日拜御史大夫。太宗親為之考詞，曰：「形若死灰，心如鐵石。」初，臨為殿中侍御史，正班大夫韋挺責以朝列不肅，臨曰：「此將為小事，不以介意，請俟後命。」翌日，挺離班與江夏王道宗語，趨進曰：「王亂班。」將彈之。道宗曰：「共公卿大夫語。」臨曰：「大夫亦亂班。」挺失色而退，同列莫不悚動。

tài zōng wèn dà lǐ qīng liú dé wēi yuē: jìn lái xíng wǎng shāo mì, hé yě? duì yuē: chéng zài jūn shàng, bù yóu chén xià. zhǔ hǎo kuān zé kuān, hǎo jí zé jí. lǜ wén: shī rù jiǎn sān děng, shī chū jiǎn wǔ děng. jīn zé fǎn shì, shī rù wú gū, shī chū zé huò lì, suǒ yǐ lì gè zì ài, jìng zhí shēn wén, wèi zuì zhī suǒ zhì yě. tài zōng shēn nà qí yán.
太宗問大理卿劉德威曰：「近來刑網稍密，何也？」對曰：「誠在君上，不由臣下。主好寬則寬，好急則急。律文：失入減三等，失出減五等。今則反是，失入無辜，失出則獲戾，所以吏各自愛，競執深文，畏罪之所致也。」太宗深納其言。

zhāng xuán sù wèi shì yù shǐ, dàn lè pán lìng chì nú zhì dào guān liáng. tài zōng dà nù, tè lìng chù zhǎn. zhōng shū shè rén zhāng wén guàn zhí: jù lǜ bù dāng sǐ. tài zōng yuē: cāng liáng shì zhòng, bù zhǎn kǒng fàn zhě zhòng. wèi zhēng jìn yuē: bì xià shè fǎ, yǔ tiān xià gòng zhī. jīn ruò gǎi zhāng, rén jiāng fǎ wài wèi zuì. qiě fù yǒu zhòng yú cǐ zhě, hé yǐ jiā zhī? zhì suì miǎn sǐ.
張玄素為侍御史，彈樂蟠令叱奴騭盜官糧。太宗大怒，特令處斬。中書舍人張文瓘執：「據律不當死」。太宗曰：「倉糧事重，不斬恐犯者眾。」魏徵進曰：「陛下設法，與天下共之。今若改張，人將法外畏罪。且復有重於此者，何以加之？」騭遂免死。

lǐ jī zhēng gāo lí, jiāng yǐn qí zǐ xù dù huái gōng xíng, yǐ qiú xūn xiào. huái gōng xìng huá jī, jī shén zhòng zhī. huái gōng chū cí yǐ pín, jī shàn gěi zhī yòu cí yǐ wú nú mǎ, yòu gěi zhī. jì ér cí qióng, nǎi wáng nì qí yáng shān zhōng, wèi rén yuē: nǎi gōng jiāng wǒ zuò fǎ zé ěr. gù bù xíng. jī wén, xuàn rán liú tì yuē: dù láng fàng ér bù jū, huò yǒu cǐ shì. suì bù zhī bī. shí yì yuē: yīng gōng chí fǎ zhě, dù zhī huái lǜ shēn yǐ.
李績征高黎，將引其子婿杜懷恭行，以求勛效。懷恭性滑稽，績甚重之。懷恭初辭以貧，績贍給之；又辭以無奴馬，又給之。既而辭窮，乃亡匿岐陽山中，謂人曰：「乃公將我作法則耳。」固不行。績聞，泫然流涕曰：「杜郎放而不拘，或有此事。」遂不之逼。時議曰：「英公持法者，杜之懷慮深矣。」

míng chóng yǎn wèi zhèng jiàn dài fū, yǐ qí shù chéng ēn. yè yù cì kè, chì sān sī tuī jū, qí wàng chéng yǐn, lián zuò zhě zhòng. gāo zōng nù, cù fǎ sī xíng xíng. xíng bù láng zhōng zhào rén gōng zòu yuē: cǐ bèi bì sǐ zhī qiú, yuàn jiǎ shù rì zhī mìng. gāo zōng yuē: qīng yǐ wèi wǎng yě? rén gōng yuē: chén shí lǜ qiǎn duǎn, fēi de yǐ wèi wǎng, kǒng wàn yī fēi shí, zé yuàn qì shēng yān. huǎn zhī xún yú, guǒ huò zéi. gāo zōng shàn zhī, qiān xíng bù shì láng.
明崇儼為正諫大夫，以奇術承恩。夜遇刺客，敕三司推鞫，其妄承引，連坐者眾。高宗怒，促法司行刑。刑部郎中趙仁恭奏曰：「此輩必死之囚，願假數日之命。」高宗曰：「卿以為枉也？」仁恭曰：「臣識慮淺短，非的以為枉，恐萬一非實，則怨氣生焉。」緩之旬余，果獲賊。高宗善之，遷刑部侍郎。

quán shàn cái, gāo zōng cháo wèi jiāng jūn, zhōng láng jiāng fàn huái yì sù wèi zhāo líng, yǒu fēi qí fàn fǎ, shàn cái shéng zhī. fēi qí yīn fān qǐng jiàn, xiān tì qì bù zì shèng, yán shàn cái děng fá líng bǎi, dà bù jìng. gāo zōng bēi qì bù zì shèng, mìng shā zhī. dà lǐ chéng dí rén jié duàn shàn cái zuì zhǐ miǎn guān. gāo zōng dà nù, mìng cù xíng. rén jié yuē: fǎ shì bì xià fǎ, chén jǐn shǒu zhī. nài hé yǐ shù zhū xiǎo bǎi ér shā dà chén qǐng bù fèng zhào. gāo zōng tì qì yuē: shàn cái zhuó wǒ fù líng shàng bǎi, wǒ wèi zi bù xiào, yǐ zhì shì. zhī qīng hǎo fǎ guān, shàn cái děng zhōng xū sǐ. rén jié gù jiàn, shì zhōng zhāng wén guàn yǐ hù huī lìng chū, rén jié nǎi yǐn zhāng shì zhī gāo miào xīn pí qiān jū zhī lì, yuē: chén wén fàn lóng lín, wǔ rén zhǔ, zì gǔ yǐ wèi nán, chén yǐ wèi bù nán. jū jié zhòu shí zé nán, yáo shùn shí zé bù nán. chén jīn xìng féng yáo shùn, bù jù bǐ gàn zhī zhū. bì xià bù nà chén yán, chén míng mù zhī hòu, shàn jiàn shì zhī xīn pí yú dì xià. gāo zōng yuē: shàn cái qíng bù kě róng fǎ, suī bù sǐ, zhèn zhī hèn shēn yǐ. xū fǎ wài shā zhī. rén jié yuē: bì xià zuò fǎ, xuán zhū xiàng wèi, tú liú jí sǐ, jù yǒu děng chà. qǐ yǒu zuì fēi jí xíng, tè lìng cì sǐ fǎ jì wú héng, wàn fāng hé suǒ cuò qí shǒu zú bì xià bì yù biàn fǎ, qǐng jīn rì wèi shǐ. gāo zōng yì nǎi jiě, yuē: qīng néng shǒu fǎ, zhèn yǒu fǎ guān. mìng biān rù shǐ. yòu yuē: rén jié wèi shàn cái zhèng zhèn, qǐ bù néng wèi zhèn zhèng tiān xià yé! shòu shì yù shǐ. hòu yīn jiàn shì, gāo zōng xiào yuē: qīng dé quán shàn cái biàn yě. shí zuǒ sī láng zhōng wáng běn lì shì chǒng yòng shì, cháo tíng jù zhī, rén jié àn zhī, qǐng fù fǎ. gāo zōng tè yuán zhī, rén jié zòu yuē: suī guó zhī yīng xiù, qǐ shǎo běn lì zhī lèi. bì xià hé xī zuì rén ér fèi wáng fǎ bì bù yù tuī wèn, qǐng qū shè zhī, qì chén yú wú rén zhī jìng, yǐ wèi zhōng zhēn jiāng lái zhī jiè. gāo zōng nǎi xǔ zhī. yóu shì cháo tíng sù rán.
權善才，高宗朝為將軍，中郎將范懷義宿衛昭陵，有飛騎犯法，善才繩之。飛騎因番請見，先涕泣不自勝，言善才等伐陵柏，大不敬。高宗悲泣不自勝，命殺之。大理丞狄仁傑斷善才罪止免官。高宗大怒，命促刑。仁傑曰：「法是陛下法，臣僅守之。奈何以數株小柏而殺大臣請不奉詔。」高宗涕泣曰：「善才斲我父陵上柏，我為子不孝，以至是。知卿好法官，善才等終須死。」仁傑固諫，侍中張文瓘以笏揮令出，仁傑乃引張釋之高廟、辛毗牽裾之例，曰：「臣聞犯龍鱗，忤人主，自古以為難，臣以為不難。居桀紂時則難，堯舜時則不難。臣今幸逢堯舜，不懼比干之誅。陛下不納臣言，臣瞑目之後，善見釋之、辛毗於地下。」高宗曰：「善才情不可容法，雖不死，朕之恨深矣。須法外殺之。」仁傑曰：「陛下作法，懸諸象魏，徒、流及死，具有等差。豈有罪非極刑，特令賜死法既無恆，萬方何所措其手足陛下必欲變法，請今日為始。」高宗意乃解，曰：「卿能守法，朕有法官。」命編入史。又曰：「仁傑為善才正朕，豈不能為朕正天下耶！」授侍御史。後因諫事，高宗笑曰：「卿得權善才便也。」時左司郎中王本立恃寵用事，朝廷懼之，仁傑按之，請付法。高宗特原之，仁傑奏曰：「雖國之英秀，豈少本立之類。陛下何惜罪人而廢王法必不欲推問，請曲赦之，棄臣於無人之境，以為忠貞將來之戒。」高宗乃許之。由是朝廷肅然。

lǐ rì zhī wèi sī xíng chéng, cháng miǎn yī sǐ qiú, shǎo qīng hú yuán lǐ yì pàn shā zhī, yǔ rì zhī wǎng fù, zhì yú zài sān. yuán lǐ nù, qiǎn fǔ lì wèi yuē: yuán lǐ bù lí xíng cáo, cǐ qiú wú huó fǎ. rì zhī bào yuē: rì zhī bù lí xíng cáo, cǐ qiú wú sǐ fǎ. jìng yǐ liǎng wén, rì zhī guǒ zhí.
李日知為司刑丞，嘗免一死囚，少卿胡元禮異判殺之，與日知往復，至於再三。元禮怒，遣府吏謂曰：「元禮不離刑曹，此囚無活法。」日知報曰：「日知不離刑曹，此囚無死法。」竟以兩聞，日知果直。

zé tiān cháo, nú bì duō tōng wài rén, zhé luó gào qí zhǔ, yǐ qiú guān shǎng. rùn zhōu cì shǐ dòu xiào chén qī páng shì, wèi qí nú suǒ gào yè jiào, chì shǐ xuē jì xù tuī zhī. jì xù yán qí zhòu zǔ, cǎo zhuàng yǐ wén, xiān yú yù jiē tì qì bù zì shèng, yuē: páng shì shì zhuàng, chén zǐ suǒ bù rěn yán. zé tiān nà zhī, qiān jì xù gěi shì zhōng. páng qì shì, jiāng jiù xíng, páng nán xī jiān sù yuān yú shì yù shǐ xú yǒu gōng. yǒu gōng lǎn zhuàng yuē: zhèng dāng wǎng zhuàng. tíng jué yǐ wén. sān sī duì àn, jì xù yì zhōu mì qí zhuàng. qiū guān jí sī xíng liǎng cáo jì xuān fù ér zì jù, zhòng pò yǒu gōng. yǒu gōng bù huò shēn, suì chù jiǎo sǐ. zé tiān zhào jiàn, yíng wèi zhī yuē: qīng bǐ àn, shī chū hé duō yě! yǒu gōng yuē: shī chū, chén xià zhī xiǎo guò hǎo shēng, shèng rén zhī dà dé. yuàn bì xià hóng dà dé. tiān xià xìng shèn! zé tiān mò rán, jiǔ zhī, yuē: qù yǐ. chì jiǎn sǐ, fàng yú lǐng nán. yuè yú, fù shòu shì yù shǐ. yǒu gōng fǔ fú liú tì, gù bù fèng zhì. zé tiān gù shòu zhī, yǒu gōng yuē: chén wén lù zǒu yú shān lín, ér mìng xuán yú chú zhě hé shì shǐ rán yě. bì xià yǐ fǎ guān yòng chén, chén yǐ cóng kuān xíng fǎ, bì zuò ér sǐ yǐ. zé tiān jì shēn qì zhòng, jìng shòu zhī, qiān sī xíng shǎo qīng. shí zhōu xìng lái jùn chén děng luó gào tiān xià yì guān, yù zú zhě shù qiān bǎi jiā. yǒu gōng jū sī xíng, píng fǎn zhě bù kě shèng jì, shí rén fāng zhī yú dìng guó. zhōng zōng cháo, zhuī zèng yuè zhōu dū du, yōu cì qí jiā, bìng shòu yī pǐn guān. kāi yuán chū, dòu xī jiān wài qī róng guì, zòu qǐng huí jǐ zhī guān, yǐ chóu qí zi.
則天朝，奴婢多通外人，輒羅告其主，以求官賞。潤州刺史竇孝諶妻龐氏，為其奴所告夜醮，敕史薛季旭推之。季旭言其「咒詛」，草狀以聞，先於玉階涕泣不自勝，曰：「龐氏事狀，臣子所不忍言。」則天納之，遷季旭給事中。龐棄市，將就刑，龐男希瑊訴冤於侍御史徐有功。有功覽狀曰：「正當枉狀。」停決以聞。三司對按，季旭益周密其狀。秋官及司刑兩曹既宣覆而自懼，眾迫有功。有功不獲申，遂處絞死。則天召見，迎謂之曰：「卿比按，失出何多也！」有功曰：「失出，臣下之小過；好生，聖人之大德。願陛下弘大德。天下幸甚！」則天默然，久之，曰：「去矣。」敕減死，放於嶺南。月余，復授侍御史。有功俯伏流涕，固不奉制。則天固授之，有功曰：「臣聞鹿走於山林，而命懸於廚者何勢使然也。陛下以法官用臣，臣以從寬行法，必坐而死矣。」則天既深器重，竟授之，遷司刑少卿。時周興、來俊臣等羅告天下衣冠，遇族者數千百家。有功居司刑，平反者不可勝紀，時人方之於定國。中宗朝，追贈越州都督，優賜其家，並授一品官。開元初，竇希瑊外戚榮貴，奏請回己之官，以酬其子。

tài zōng shí, xíng bù zòu zéi dào lǜ fǎn nì yuán zuò, xiōng dì méi guān wèi qīng, qǐng gǎi cóng sǐ. gěi shì zhōng cuī rén shī bó zhī yuē: zì xī nóng yǐ jiàng, huò shè yù ér rén bù fàn, huò huà xiàng ér xià zhī jìn. sān dài zhī shèng, qì gū jiě wǎng. fù zǐ xiōng dì, zuì bù xiāng jí. xián zhēn zhì lǐ, jù wèi chēng shǒu. jí qí shū shì, luàn yù zī fán. zhōu zhī jì nián bù shèng qí bì. xíng shū yuán yú zi chǎn, qiào jiàn qǐ yú ān yú, qín yán qí fǎ, yǐ zhì yú miè. yòu yuē: qiě fù zǐ tiān shǔ, kūn dì tóng qì. zhū qí fù zǐ, huò lèi qí xīn, rú cǐ bù gù, hé ài xiōng dì? wén duō bù jǐn zài, cháo tíng cóng zhī.
太宗時，刑部奏《賊盜律》反逆緣坐，兄弟沒官為輕，請改從死。給事中崔仁師駁之曰：「自羲農以降，或設獄而人不犯，或畫象而下知禁。三代之盛，泣辜解網。父子兄弟，罪不相及。咸臻至理，俱為稱首。及其叔世，亂獄滋繁。周之季年不勝其弊。刑書原於子產，峭澗起於安於，秦嚴其法，以至於滅。」又曰：「且父子天屬，昆弟同氣。誅其父子，或累其心，如此不顧，何愛兄弟？」文多不盡載，朝廷從之。

zé tiān cháo, héng zhōu lù quán sì sēng jìng mǎn yǒu gāo xíng, zhòng sēng jí zhī, nǎi mì huà nǚ rén jū gāo lóu, jìng mǎn yǐn gōng shè zhī zhuàng, cáng yú jīng sì, lìng qí dì zǐ yì què gào zhī. zé tiān dà nù, mìng yù shǐ péi huái gǔ tuī àn, biàn xíng zhū jué. huái gǔ qióng qí gēn běn, shì jìng mǎn ér zuò gào zhě, yǐ wén, zé tiān jīng nù, sè dòng shēng zhàn, zé huái gǔ kuān zòng. huái gǔ zhí zhī bù qū. lǐ zhāo dé jìn yuē: huái gǔ tuī shì shū lüè, qǐng lìng zhòng tuī. huái gǔ lì shēng ér yán yuē: bì xià fǎ wú qīn shū, dāng yǔ tiān xià zhí yī, nài hé shǐ chén zhū wú gū zhī rén, yǐ xī shèng zhǐ xiàng shǐ jìng mǎn yǒu bù chén zhī zhuàng, chén fù hé yán néng kuān zhī hū chén shǒu píng diǎn, shù wú yuān làn, suī sǐ bù hèn yě. zé tiān yì jiě, nǎi shì huái gǔ. hòu fù yán zhī wēi hé qīn yú tū jué, tū jué lì zhī wēi wèi nán miàn kè hán, ér rù kòu zhào dìng. huái gǔ yīn dé táo guī, sù yíng ruò bù kān bēn chí, nǎi kěn chéng gào tiān, yuàn tóu sǐ nán tǔ. juàn ér qǐn, mèng yī sēng, zhuàng rú jìng mǎn zhě, yǐn zhī yuē: kě cóng cǐ lù chū. jué ér cóng zhī, guǒ huò quán. shí rén yǐ wèi zhōng shù zhī bào.
則天朝，恆州鹿泉寺僧淨滿有高行，眾僧嫉之，乃密畫女人居高樓，淨滿引弓射之狀，藏於經笥，令其弟子詣闕告之。則天大怒，命御史裴懷古推按，便行誅決。懷古窮其根本，釋淨滿而坐告者，以聞，則天驚怒，色動聲戰，責懷古寬縱。懷古執之不屈。李昭德進曰：「懷古推事疏略，請令重推。」懷古厲聲而言曰：「陛下法無親疏，當與天下執一，奈何使臣誅無辜之人，以希聖旨向使淨滿有不臣之狀，臣復何顏能寬之乎臣守平典，庶無冤濫，雖死不恨也。」則天意解，乃釋懷古。後副閻知微和親於突厥，突厥立知微為南面可汗，而入寇趙、定。懷古因得逃歸，素嬴弱不堪奔馳，乃懇誠告天，願投死南土。倦而寢，夢一僧，狀如淨滿者，引之曰：「可從此路出。」覺而從之，果獲全。時人以為忠恕之報。

wèi yuán zhōng zhāng shuō wèi èr zhāng suǒ gòu, liú fàng lǐng nán. xià guān shì láng cuī zhēn shèn jiāng jūn dú gū yī zhī láng zhōng huáng fǔ bó qióng děng bā rén bìng zhuī sòng yú jiāo wài. yì zhī nǎi shè zhà gào shì rén chái míng zhuàng, chēng zhēn shèn děng yǔ yuán zhōng móu fǎn. zé tiān mìng mǎ huái sù àn zhī, yuē: cǐ shì bìng shí, kě lüè wèn, sù yǐ wén. sī xū, zhōng shǐ cuī pò zhě shù yān, yuē: fǎn zhuàng jiǎo rán, hé fèi gōng fū, suì zhì xǔ shí. huái sù zòu qǐng chái míng duì wèn, zé tiān yuē: wǒ yì bù zhī chái míng chù, dàn wò cǐ zhuàng, hé xū chái míng? huái sù zhí zhēn shèn děng wú fǎn zhuàng, zé tiān nù yuē: ěr kuān zòng fǎn zhě yé! huái sù yuē: wèi yuán zhōng yǐ guó xiāng liú fàng, zhēn shèn děng yǐ qīn gù xiāng sòng, chéng zé kě zé. ruò yǐ wèi móu fǎn, chén qǐ wū wǎng shén míng. zhī rú péng yuè yǐ fǎn fú zhū, yīng bù zòu shì shī xià, hàn cháo bù zuò. kuàng yuán zhōng zuì fēi péng yuè, bì xià qǐ jiā zhuī sòng zhě zuì yé? bì xià dāng shēng shā zhī bǐng, yù jiā zhī zuì, qǔ jué shèng zhōng zú yǐ. jīn fù chén tuī kān, chén dàn shǒu fǎ ěr. zé tiān yuē: ěr yù zǒng bù yǔ zuì yé! huái sù yuē: chén shí jiàn yōng qiǎn, bù jiàn zhēn shèn děng zuì. zé tiān yì jiě, yuē: qīng shǒu wǒ fǎ. nǎi shè zhī. shí zhū jìng zé zhī zhèng shì, duì cháo táng zhí huái sù shǒu yuē: mǎ zi, mǎ zi! kě ài, kě ài! shí rén shēn shǎng zhī.
魏元忠、張說為二張所構，流放嶺南。夏官侍郎崔貞慎、將軍獨孤禕之、郎中皇甫伯瓊等八人並追送於郊外。易之乃設詐告事人柴明狀，稱貞慎等與元忠謀反。則天命馬懷素按之，曰：「此事並實，可略問，速以聞。」斯須，中使催迫者數焉，曰：「反狀皎然，何費功夫，遂至許時。」懷素奏請柴明對問，則天曰：「我亦不知柴明處，但握此狀，何須柴明？」懷素執貞慎等無反狀，則天怒曰：「爾寬縱反者耶！」懷素曰：「魏元忠以國相流放，貞慎等以親故相送，誠則可責。若以為謀反，臣豈誣罔神明。只如彭越以反伏誅，英布奏事屍下，漢朝不坐。況元忠罪非彭越，陛下豈加追送者罪耶？陛下當生殺之柄，欲加之罪，取決聖衷足矣。今付臣推勘，臣但守法耳。」則天曰：「爾欲總不與罪耶！」懷素曰：「臣識見庸淺，不見貞慎等罪。」則天意解，曰：「卿守我法。」乃赦之。時朱敬則知政事，對朝堂執懷素手曰：「馬子，馬子！可愛，可愛！」時人深賞之。

zé tiān cháo, huò luó gào fù mǎ cuī xuān móu fǎn zhě, chì yù shǐ zhāng xíng jí àn zhī. gào zhě xiān yòu cáng xuān jiā qiè, ér yún: qiè jiāng fā qí móu, xuān shā zhī, tóu shī yú luò shuǐ. xíng jí àn wú zhuàng. zé tiān nù, lìng zhòng àn. xíng jí zòu rú chū. zé tiān yuē: cuī xuān fǎn zhuàng fēn míng, rǔ kuān zòng zhī. wǒ lìng jùn chén kān dāng, rǔ wú zì huǐ. xíng jí yuē: chén tuī shì bù ruò jùn chén, bì xià wěi chén, bì xū zhuàng shí. ruò shùn zhǐ wàng zú rén, qǐ fǎ guān suǒ shǒu chén bì yǐ wèi bì xià shì chén yǐ. zé tiān lì sè yuē: cuī xuān ruò shí shā qiè, fǎn zhuàng zì rán míng yǐ. bù huò qiè, rú hé zì xuě gèng bù dé shí, wǒ jí lìng jùn chén tuī kān, rǔ zì wú huǐ yě. xíng jí jù, bī xuān jiā fǎng qiè. xuān zài cóng dì sī jìng, nǎi yú zhōng qiáo nán běi, duō zhì qián bó, mù nì qiè zhě, shù rì lüè wú suǒ wén. ér qí jiā měi qiè yì shì, zé gào zhě zhé zhī zhī. sī jìng chuāi jiā zhōng yǒu tóng móu zhě, nǎi yáng wèi xuān qī yuē: xū juàn sān bǎi pǐ, gù cì kè shā cǐ gào zhě. ér qīn chén wēi fú qí yú tái cè, xuān jiā yǒu guǎn kè xìng shū, wù zhōu rén, yán xíng wú quē, wèi xuān jiā suǒ xìn, wěi zhī rú zǐ dì. xū yú, jiàn qí rén zhì tái cè mén rù, yǐ tōng yú gào zhě. jù mì chēng yún: cuī jiā gù rén cì wǒ, qǐng yǐ wén. tái zhōng jīng rǎo. sī jìng sù zhòng guǎn kè, guǎn kè bù zhī yí, mì suí zhī xíng, dào tiān jīn qiáo, liào qí wú yóu zhì tái, nǎi mà zhī yuē: wú lài xiǎn liáo, cuī xuān pò jiā, bì yǐn rǔ tóng móu, rǔ hé lù zì xuě rǔ xìng néng chū cuī jiā qiè, wǒ yí rǔ wǔ bǎi jiān, guī xiāng zú chéng bǎi nián zhī yè. bù rán, shā rǔ bì yǐ. qí rén huǐ xiè, nǎi yǐn sī jìng yú gào zhě zhī dǎng, sōu huò qí qiè, xuān nǎi dé miǎn.
則天朝，或羅告駙馬崔宣謀反者，敕御史張行岌按之。告者先誘藏宣家妾，而云：「妾將發其謀，宣殺之，投屍於洛水。」行岌按無狀。則天怒，令重按。行岌奏如初。則天曰：「崔宣反狀分明，汝寬縱之。我令俊臣勘當，汝無自悔。」行岌曰：「臣推事不弱俊臣，陛下委臣，必須狀實。若順旨妄族人，豈法官所守臣必以為陛下試臣矣。」則天厲色曰：「崔宣若實殺妾，反狀自然明矣。不獲妾，如何自雪更不得實，我即令俊臣推勘，汝自無悔也。」行岌懼，逼宣家訪妾。宣再從弟思競，乃於中橋南北，多致錢帛，募匿妾者，數日略無所聞。而其家每竊議事，則告者輒知之。思競揣家中有同謀者，乃佯謂宣妻曰：「須絹三百疋，雇刺客殺此告者。」而侵晨微服俟於台側，宣家有館客姓舒，婺州人，言行無缺，為宣家所信，委之如子弟。須臾，見其人至台側門入，以通於告者。遽密稱云：「崔家僱人刺我，請以聞。」台中驚擾。思競素重館客，館客不之疑，密隨之行，到天津橋，料其無由至台，乃罵之曰：「無賴險獠，崔宣破家，必引汝同謀，汝何路自雪汝幸能出崔家妾，我遺汝五百縑，歸鄉足成百年之業。不然，殺汝必矣。」其人悔謝，乃引思競於告者之黨，搜獲其妾，宣乃得免。

zhū lǚ shuāng hǎo xué, míng fǎ lǐ. zé tiān cháo, zhǎng ān shì lǚ fēi shí shā rén, lǚ shuāng yīn rù shì, wén qí chēng yuān shēng, chéng zuì rù bīng wéi zhōng, dà wèi xíng guān suǒ zé. lǚ shuāng yuē: xíng rén yú shì, yǔ zhòng gòng zhī. lǚ shuāng yì míng fǎ zhě, bù zhī qí suǒ fàn, qǐng xiáng qí àn. cǐ jù lìng shì yě, hé jiàn zé zhī shén? xíng guān wéi nuò, yǐ àn shì zhī. shí lǚ shuāng xiáng qí àn, suì bá qí èr. sī xū, jiān xíng yù shǐ zhì, hē zé lǚ shuāng. lǚ shuāng róng zhǐ zì ruò, pōu xī fēn míng, yù shǐ yì shǎo jiě. lǚ shuāng yuē: zhǔn lìng, dāng xíng néng shēn lǐ zhě, jiā jiē ér biān rù shǐ, nǎi shì yù shǐ zhī měi yě. yù shǐ yǐ wén, liǎng qiú jìng miǎn. yóu shì míng dòng jīng shī. tā rì, dāng xíng zhī jiā, huò kě fēn yì zhě, bì qiú lǚ shuāng xiáng àn. lǚ shuāng jù bù xíng. sǐ jiā sù yú zhǔ sī, wǎng wǎng zhào lǚ shuāng xiáng jiū, duō suǒ quán jì. bǔ shān yīn wèi, xún chá shǐ bì wěi yǐ tuī àn. gù rén huò yí yǐ shù liǎng huáng lián, gù cí bù shòu, yuē: bù cí shòu cǐ, guī kǒng mǔ qī jié wèn cóng hé ér dé, bù zhī suǒ yǐ duì yě. hòu wèi gū miè lìng, wēi huà xíng yú zhè xī. zhe xiàn wèn wǔ juǎn, cuō xíng yù zhī jī yào.
朱履霜好學，明法理。則天朝，長安市屢非時殺人，履霜因入市，聞其稱冤聲，乘醉入兵圍中，大為刑官所責。履霜曰：「刑人於市，與眾共之。履霜亦明法者，不知其所犯，請詳其按。此據令式也，何見責之甚？」刑官唯諾，以按示之。時履霜詳其案，遂拔其二。斯須，監刑御史至，訶責履霜。履霜容止自若，剖析分明，御史意少解。履霜曰：「准令，當刑能申理者，加階而編入史，乃侍御史之美也。」御史以聞，兩囚竟免。由是名動京師。他日，當刑之家，或可分議者，必求履霜詳案。履霜懼不行。死家訴於主司，往往召履霜詳究，多所全濟。補山陰尉，巡察使必委以推案。故人或遺以數兩黃連，固辭不受，曰：「不辭受此，歸恐母妻詰問從何而得，不知所以對也。」後為姑蔑令，威化行於浙西。着《憲問》五卷，撮刑獄之機要。

sēng huì fàn, shì quán shì bī duó shēng rén qī, zhōu xiàn bù néng lǐ. qí fū yì tái sù yuān, zhōng chéng xuē dēng shì yù shǐ mù róng xún jiāng zòu zhī, tái zhōng jù qí bù jié, qǐng qǐn qí yì, dēng yuē: xiàn sī lǐ yuān zhì, hé suǒ huí bì cháo dàn mù chù, yì kě yǐ. dēng zuò cǐ chū wèi qí zhōu cì shǐ. shí yì yuē: rén zhě bì yǒu yǒng, qí xuē gōng zhī wèi yú!
僧惠范，恃權勢逼奪生人妻，州縣不能理。其夫詣台訴冤，中丞薛登、侍御史慕容珣將奏之，台中懼其不捷，請寢其議，登曰：「憲司理冤滯，何所迴避朝彈暮黜，亦可矣。」登坐此出為岐州刺史。時議曰：「仁者必有勇，其薛公之謂歟！」

lǐ chéng jiā wèi yù shǐ dài fū, wèi zhū yù shǐ yuē: gōng děng zòu shì, xū bào chéng jiā zhī bù rán, wú wàng wén yě. zhū yù shǐ xī bù bǐng zhī, chéng jiā lì ér fù yán. jiān chá xiāo zhì zhōng xú jìn yuē: yù shǐ, rén jūn ěr mù, jù wò xióng quán, qǐ yǒu zòu shì xiān zī dài fū tái wú cǐ lì. shè dàn zhōng chéng dài fū, qǐ dé fèng zī yé! chéng jiā wú yǐ duì.
李承嘉為御史大夫，謂諸御史曰：「公等奏事，須報承嘉知；不然，無妄聞也。」諸御史悉不稟之，承嘉厲而復言。監察蕭至忠徐進曰：「御史，人君耳目，俱握雄權，豈有奏事先咨大夫台無此例。設彈中丞、大夫，豈得奉諮耶！」承嘉無以對。

yán hé zhōng, yí zhōu rén yǒu fǎn zhě, guà wù zuò zhě sì bǎi yú rén, jiāng lì yú sī nóng, wèi jí lù, xì zhōu yù. dà lǐ píng shì jìng zhāo dào yuán shè wén kān ér miǎn zhī. shí zǎi xiàng qiè zé dà lǐ: nài hé miǎn fǎn zhě jiā kǒu! dà lǐ qīng jí zhèng děng shī sè, yǐn zhāo dào yǐ jiàn zhí zhèng. zhí zhèng nù ér zé zhī, zhāo dào yuē: shè yún: jiàn jìn qiú tú. yí zhōu fǎn zhě jiā kǒu bìng xì zài zhōu yù, cǐ jí jiàn jìn yě. fǎn fù jié duì, zhì yú wǔ liù, zhí zhèng wú yǐ duó zhī. guà wù zhě xī miǎn. zhāo dào qiān jiān chá yù shǐ. xiān shì, kuí zhōu zhēng rén shū wàn fú děng shí rén cì yú bā yáng tān, nì sǐ. zhāo dào yīn shǐ bā yú, zhì wàn chūn yì, fāng shuì, jiàn cǐ shí rén qí āi. cái mèi jué, zhì yú zài sān. nǎi zhào yì lì wèn zhī, yì rén duì rú mèng. zhāo dào jí mù shàn yóu zhě chū qí shī, jù jiǔ xiáo yǐ lèi zhī. guān zhě mò bù xū xī. nǎi yí dié jìn xiàn, bèi huì dú guī zhī gù xiāng. zhēng rén wén zhě, wú bù gǎn jī.
延和中，沂州人有反者，詿誤坐者四百餘人，將隸於司農，未即路，系州獄。大理評事敬昭道援赦文刊而免之。時宰相切責大理：「奈何免反者家口！」大理卿及正等失色，引昭道以見執政。執政怒而責之，昭道曰：「赦云：『見禁囚徒。』沂州反者家口並系在州獄，此即見禁也。」反覆詰對，至於五六，執政無以奪之。詿誤者悉免。昭道遷監察御史。先是，夔州征人舒萬福等十人次於巴陽灘，溺死。昭道因使巴渝，至萬春驛，方睡，見此十人祈哀。纔寐覺，至於再三。乃召驛吏問之，驛人對如夢。昭道即募善游者出其屍，具酒殽以酹之。觀者莫不歔欷。乃移牒近縣，備槥櫝歸之故鄉。征人聞者，無不感激。

ruì zōng cháo, yōng lìng liú shǎo zhēng píng shì cén yì qīn yīn, pō dú yú huò. diàn zhōng shì yù shǐ xīn tì fǒu àn zhī, yì zhǔ tì fǒu yǐ kuān qí zuì. tì fǒu wèi tóng liè yuē: shǎo zhēng shì shì tān bào, wú tiǎn xiàn sī, nài hé jù shì kuān zòng zuì rén, yǐ wǔ wáng fǎ! shǎo zhēng jìng chù sǐ.
睿宗朝，雍令劉少征憑恃岑義親姻，頗黷於貨。殿中侍御史辛替否按之，義囑替否以寬其罪。替否謂同列曰：「少征恃勢貪暴，吾忝憲司，奈何懼勢寬縱罪人，以侮王法！」少征竟處死。

kāi yuán zhōng, shēn wáng zǒng zòu: chén fǔ lù shì yán chǔ guī, wàng shòu chén fǔ cān jūn. xuán zōng xǔ zhī. yáo chóng zòu yuē: chén xī nián fèng zhǐ, wáng gōng fù mǎ suǒ yǒu zòu qǐng, fēi jiàng mò chì, bù kě shāng liáng. qí chǔ guī guān, qǐng tíng. zhào cóng zhī.
開元中，申王捴奏：「辰府錄事閻楚珪，望授辰府參軍。」玄宗許之。姚崇奏曰：「臣昔年奉旨，王公駙馬所有奏請，非降墨敕，不可商量。其楚珪官，請停。」詔從之。

sù zōng chū kè fù, zhòng jiāng shuài zhī chén, ér wǔ rén hù chǒng, bù zūn fǎ dù. jiāng jūn wáng qù róng dǎ shā běn xiàn lìng, jù fǎ chù jǐn. sù zōng jiāng yòu zhī, xià bǎi liáo yì. wéi zhì yì yuē: xī hàn gāo yuē fǎ, shā rén zhě sǐ. jīn bì xià chū lìng, shā rén zhě shēng. fú kǒng bù kě wèi wàn dài zhī fǎ. zhì cháng rèn lì bù shì láng, yǒu yī zhì shì guān xù wǔ pǐn, zhì pàn zhī yuē: qīng zhān zhǎn qìng, céng bù lì bān zhū fú chéng róng, wú yí wò bài. shí rén tuī qí qiáng zhí.
肅宗初克復，重將帥之臣，而武人怙寵，不遵法度。將軍王去榮打殺本縣令，據法處盡。肅宗將宥之，下百寮議。韋陟議曰：「昔漢高約法，『殺人者死』。今陛下出令，殺人者生。伏恐不可為萬代之法。」陟嘗任吏部侍郎，有一致仕官敘五品，陟判之曰：「青氈展慶，曾不立班；朱紱承榮，無宜臥拜。」時人推其強直。