lǐ xí yù, jiāng huái sú shàng shāng jiǎ, bù shì nóng yè, jí yù wèi yáng zhōu, yǐn léi bēi shuǐ, yòu zhú jù chéng táng, yǐ guàn gài tián bā bǎi yú qǐng. xí yù xìng yán zhěng, zài zhí zhuāng sù, sù hǎo dú shū, shǒu bù shì juǎn. jū jiā yǐ jiǎn yuē zì chù, suǒ de fèng lù, sàn gěi zōng qīn, yú zī xiě shū shù wàn juǎn. měi wèi zi sūn yuē: wú bù hǎo huò cái, yǐ zhì pín fá. jīng chéng yǒu cì tián yī shí qǐng, gēng zhī kě yǐ chōng shí hé nán yǒu sāng qiān shù, shì zhī kě yǐ chōng yī suǒ xiě dé shū, kě yǐ qiú guān. wú mò zhī hòu, ěr cáo qín cǐ sān shì, kě yǐ wú qiú yú rén yǐ. shí lùn yóu shàn zhī.
李襲譽,江淮俗尚商賈,不事農業,及譽為揚州,引雷陂水,又築句城塘,以灌溉田八百餘頃。襲譽性嚴整,在職莊肅,素好讀書,手不釋卷。居家以儉約自處,所得俸祿,散給宗親,余貲寫書數萬卷。每謂子孫曰:「吾不好貨財,以至貧乏。京城有賜田一十頃,耕之可以充食;河南有桑千樹,事之可以充衣;所寫得書,可以求官。吾歿之後,爾曹勤此三事,可以無求於人矣。」時論尤善之。
zhèng shàn guǒ fù chéng zhōu wèi dà jiāng jūn, tǎo wèi chí jiǒng yù hài. shàn yì xìng zhì xiào dǔ shèn, dà yè zhōng, wèi lǔ jùn tài shǒu. mǔ cuī shì shén xián míng, xiǎo zhèng dào. cháng yú gé zhōng tīng shàn guǒ jué duàn, wén pōu xī hé lǐ, yuè ruò chù shì bù yǔn, zé bù yǔ zhī yán. shàn guǒ fú chuáng qián, zhōng rì bù gǎn shí. mǔ yuē: wú fēi nù rǔ, kuì rǔ jiā yé. rǔ xiān jūn qīng kè, yǐ shēn xùn guó, wú yì wàng rǔ jí cǐ. rǔ zì tóng zǐ chéng xí máo tǔ, jīn zhì fāng bó, qǐ rǔ zì néng zhì zhī yé? ān kě bù sī cǐ shì? wú guǎ fù yě, yǒu cí wú wēi, shǐ rǔ bù zhī jiào xùn, yǐ fù qīng zhōng zhī yè. wú sǐ zhī rì, yì hé miàn mù jiàn rǔ xiān jūn hū? shàn guǒ yóu shì lì jǐ qīng lián, suǒ lì xián yǒu zhèng jī. yáng dì yǐ qí jiǎn sù, kǎo wèi tiān xià dì yī, shǎng wù qiān duàn, huáng jīn bǎi liǎng. rù cháo, bài zuǒ shù zǐ, shù jìn zhōng yán, duō suǒ kuāng jiàn. qiān gōng bù shàng shū, zhèng shēn fèng fǎ, shén zhe láo jī.
鄭善果父誠周為大將軍,討尉遲迥遇害。善異性至孝篤慎,大業中,為魯郡太守。母崔氏甚賢明,曉正道。嘗於閣中聽善果決斷,聞剖析合理,悅;若處事不允,則不與之言。善果伏床前,終日不敢食。母曰:「吾非怒汝,愧汝家耶。汝先君清恪,以身徇國,吾亦望汝及此。汝自童子承襲茅土,今至方伯,豈汝自能致之耶?安可不思此事?吾寡婦也,有慈無威,使汝不知教訓,以負清忠之業。吾死之日,亦何面目見汝先君乎?」善果由是勵己清廉,所蒞咸有政績。煬帝以其儉素,考為天下第一,賞物千段,黃金百兩。入朝,拜左庶子,數進忠言,多所匡諫。遷工部尚書,正身奉法,甚着勞績。
féng lì yǒu wǔ yì, lüè shè shū jì, shì yǐn tài zǐ. tài zǐ zhū, zuǒ yòu xī táo sàn. lì tàn yuē: qǐ yǒu shēng shòu qí ēn, ér táo qí nán. nǎi lǜ bīng fàn xuán wǔ mén, shā jiāng jūn jìng jūn hóng, wèi qí tú yuē: wēi yǐ bào tài zǐ yǐ. suì jiě bīng ér dùn. é lái qǐng zuì, tài zōng shù zhī yuē: rǔ jiān gòu zǔ wǒ gǔ ròu, fù chū bīng lái zhàn, shā wǒ jiāng shì, rǔ zuì dà yě. hé yǐ táo sǐ? duì yuē: qū shēn shì zhǔ, qī yú chì mìng, dāng zhàn zhī rì, wú suǒ gù dàn. yīn xū tàn, bēi bù zì shèng. tài zōng yòu zhī, lì wèi qí suǒ qīn yuē: páng mò dà zhī ēn, zhōng dāng yǐ sǐ fèng dá. é ér tū jué zhì biàn qiáo, lì lǜ shù bǎi rén lì zhàn, shā huò shén zhòng. tài zōng shēn jiā tàn zhī. chū mù nán hǎi, qián hòu mù shǒu, lǜ duō tān mào. mán yí huàn zhī, shù wèi pàn nì. lì bù yíng shēng yè, yī shí qǔ gěi ér yǐ. cháng zhì tān quán, tàn yuē: cǐ wú yǐn zhī suǒ zhuó quán yě, yǐn yī bēi hé zú dào zāi wú dāng jí ér wèi shí. bì yǐn ér qù.
馮立有武藝,略涉書記,事隱太子。太子誅,左右悉逃散。立嘆曰:「豈有生受其恩,而逃其難。」乃率兵犯玄武門,殺將軍敬君弘,謂其徒曰:「微以報太子矣。」遂解兵而遁。俄來請罪,太宗數之曰:「汝間構阻我骨肉,復出兵來戰,殺我將士,汝罪大也。何以逃死?」對曰:「屈身事主,期於敕命,當戰之日,無所顧憚。」因歔嘆,悲不自勝。太宗宥之,立謂其所親曰:「逄莫大之恩,終當以死奉答。」俄而突厥至便橋,立率數百人力戰,殺獲甚眾。太宗深嘉嘆之。出牧南海,前後牧守,率多貪冒。蠻夷患之,數為叛逆。立不營生業,衣食取給而已。嘗至貪泉,嘆曰:「此吳隱之所酌泉也,飲一杯何足道哉吾當汲而為食。」畢飲而去。
péi yán yǒu yǎ wàng yú cháo tíng. gāo zōng lín bēng, yǔ jiù wáng dé zhēn jù shòu yí zhào fǔ shǎo zhǔ. zé tiān jì lín cháo, fèi zhōng zōng wèi lú líng wáng, jiāng xíng gé mìng zhī shì. xú jìng yè jǔ bīng yú yáng zhōu, shí yán wèi nèi shǐ, shì xián xiá bù jí tǎo. zé tiān qián chá zhī, xià yán zhào yù. fèng gé shì láng hú yuán fàn liú qí xián děng tíng zhēng, yǐ yán zhōng gěng wú fǎn zhuàng. zé tiān yuē: yán fǎn yǒu duān, gù qīng bù zhī ěr. fàn xián yuē: ruò péi yán fǎn, chén děng yì fǎn. zé tiān yuē: zhèn zhī péi yán fǎn, zhī qīng bù fǎn. yán jì zhū, fàn xián yì bèi fèi chù. yán jiāng xíng, gù wèi xiōng dì yuē: kě lián guān zhí bìng zì dé zhī, yán wú fēn háo yí, jīn zuò yán liú cuàn yǐ. yán suī guān dá ér shén qīng pín, shōu qí jiā, lüè wú jī jù, shí rén shāng yān.
裴炎有雅望於朝庭。高宗臨崩,與舅王德真俱受遺詔輔少主。則天既臨朝,廢中宗為廬陵王,將行革命之事。徐敬業舉兵於揚州,時炎為內史,示閒暇不急討。則天潛察之,下炎詔獄。鳳閣侍郎胡元范、劉齊賢等庭爭,以炎忠鯁無反狀。則天曰:「炎反有端,顧卿不知耳。」范、賢曰:「若裴炎反,臣等亦反。」則天曰:「朕知裴炎反,知卿不反。」炎既誅,范、賢亦被廢黜。炎將刑,顧謂兄弟曰:「可憐官職並自得之,炎無分毫遺,今坐炎流竄矣。」炎雖官達而甚清貧,收其家,略無積聚,時人傷焉。
yáng jiào wèi jì jiǔ, wèi rén yuē: wú suī sān pǐn, fēi bù róng guì, yì cháng bù yú chóu xī yī wèi yě. shí yì zhòng zhī. jiào zǔ fù xiū zhī, shì běi qí, zhí zhèng jiāng fēng wèi wáng yǐ chǒng zhī. xiū zhī gù cí, ér wèi rù yuē: wǒ fēi nú fēi liáo, hé shì fēng wáng yé!
楊嶠為祭酒,謂人曰:「吾雖三品,非不榮貴,意常不逾疇昔一尉也。」時議重之。嶠祖父休之,事北齊,執政將封為王以寵之。休之固辭,而謂入曰:「我非奴、非獠,何事封王耶!」
lǐ rì zhī wèi shì zhōng, pín qǐ hái gǔ, zhào xǔ zhī. chū, rì zhī jiāng yù chén qǐng, bù yǔ qī móu. jí hái, shì zhuāng jiāng chū jū bié yè, qī jīng yuē: jiā shì lǚ kōng, zǐ dì míng huàn wèi lì, hé wèi cí zhí yě? rì zhī yuē: shū shēng zhì cǐ yǐ guò fēn, rén qíng wú yàn, ruò zì qí xīn, shì wú zhǐ zú yě.
李日知為侍中,頻乞骸骨,詔許之。初,日知將欲陳請,不與妻謀。及還,飾裝將出居別業,妻驚曰:「家室屢空,子弟名宦未立,何為辭職也?」日知曰:「書生至此已過分,人情無厭,若恣其心,是無止足也。」
lǐ huái yuǎn jiǔ jū róng wèi, ér hào shàng qīng jiǎn, zhái shè wū yǔ, wú suǒ zēng gǎi. cháng chéng kuǎn duàn, dòu lú qīn wàng wèi zhī yuē: gōng róng guì rú cǐ, hé bù mǎi jùn chéng zhī? dá yuē: cǐ mǎ xìng miǎn jīng jué, wú jiǎ bié qiú. wén zhě tàn fú.
李懷遠久居榮位,而好尚清簡,宅舍屋宇,無所增改。嘗乘款段,豆盧欽望謂之曰:「公榮貴如此,何不買駿乘之?」答曰:「此馬倖免驚蹷,無假別求。」聞者嘆伏。
féng lǚ qiān, qī suì dú shū shù wàn yán, jiǔ suì néng shǔ wén. zì guǎn chéng wèi dīng jiān, bǔ hé běi wèi. yǒu bù rén zhāng huái dào rèn hé yáng wèi, yǔ qiān chóu jiù, xiǎng yī jìng yān. qiān jí xiàn lì biàn shì zhī, xián yuē: wéi yáng zhī měi zhě, shén jiā yě. qiān wèi xiàn lì yuē: cǐ zhāng gōng suǒ zhì yě. wú yǔ zhī yǒu jiù, suī qīn gù bù zuò, zhe zhī zhāng chéng. wú xiào guān, dàn yǐ fèng lù zì shǒu, qǐ sī shòu yí zāi! chāng yán yuē: qīng shuǐ jiàn dǐ, míng jìng zhào xīn. yú zhī xiào guān, bì tóng yú cǐ. fù shū yú shǐ zhě, nǎi guī zhī. wén zhě mò bù qīn shàng. guān zhì jià bù láng zhōng.
馮履謙,七歲讀書數萬言,九歲能屬文。自管城尉丁艱,補河北尉。有部人張懷道任河陽尉,與謙疇舊,餉一鏡焉。謙集縣吏遍示之,咸曰:「維揚之美者,甚嘉也。」謙謂縣吏曰:「此張公所致也。吾與之有舊,雖親故不坐,着之章程。吾效官,但以俸祿自守,豈私受遺哉!《昌言》曰:『清水見底,明鏡照心。』余之效官,必同於此。」復書於使者,乃歸之。聞者莫不欽尚。官至駕部郎中。
lú huái shèn, qí xiān fàn yáng rén. zǔ fù zhé wèi líng chāng lìng, yīn jiā yān. huái shèn shǎo qīng jiǎn lián yuē, bù yíng jiā yè, lèi jū yòu zhí. jí chéng jūn héng, qì yòng fú shì wú jīn yù wén xiù zhī lì, suǒ de fèng lù, jiē suí shí fēn sǎn, ér jiā wú yú xù, qī zǐ bù miǎn guì fá. jí hōng, zèng jīng zhōu dà dū dū, shì yuē wén chéng. xuán zōng xìng dōng dōu, xià zhào yuē: gù jiǎn xiào huáng mén jiān lú huái shèn, yì guān zhòng qì, láng miào zhōu cái, xū mó dāng sān jié zhī yī, xué xíng zǒng sì kē zhī èr. děng píng jīn zhī fǔ hàn, tóng jì wén zhī xiāng lǔ. jié lín yú gǔ, jiǎn shí kě shī. suī qīng bái yíng rán, yíng jīn fēi bǎo rán qī nú pín jù, dān shí lǚ kōng. yán niàn píng xī, mí shēn zhěn dào. yí xù líng tǒng zhī gū, yòng jīng yàn yīng zhī dé. yí cì wù yī bǎi duàn, mǐ sù èr bǎi shí. míng nián, chē jià hái jīng shī, wàng jiàn huái shèn bié yè, fāng yíng dà xiáng zhāi, mǐn qí pín fá, jí cì juàn wǔ bǎi pǐ. zhì sū tǐng wèi zhī bēi, réng yù shū yān. zi huàn lì rèn yǐ qīng bái wén, wèi shǎn jùn tài shǒu. kāi yuán èr shí sì nián, xuán zōng hái jīng shī, cì shǎn chéng dùn, shǎng qí zhèng néng, tí zàn yú qí tīng shì yuē: zhuān chéng zhī zhòng, fēn shǎn zhī xióng. rén duō huì ài, xìng shí qiān chōng. yì jì lì wù, cún hū fěi gōng. wèi guó zhī bǎo, bù zhuì jiā fēng. tiān bǎo chū, wèi jìn líng tài shǒu. lǐng nán lì jiān shān hǎi, qián hòu mù shǒu zāng wū zhě duō, nǎi yǐ huàn wèi lǐng nán tài shǒu, tān lì liǎn jī, rén shù ài zhī.
盧懷慎,其先范陽人。祖父悊為靈昌令,因家焉。懷慎少清儉廉約,不營家業,累居右職。及乘鈞衡,器用服飾無金玉文繡之麗,所得俸祿,皆隨時分散,而家無餘蓄,妻子不免匱乏。及薨,贈荊州大都督,諡曰文成。玄宗幸東都,下詔曰:「故檢校黃門監盧懷慎,衣冠重器,廊廟周材,吁謨當三傑之一,學行總四科之二。等平津之輔漢,同季文之相魯。節鄰於古,儉實可師。雖清白瑩然,籝金非寶;然妻孥貧窶,儋石屢空。言念平昔,彌深軫悼。宜恤凌統之孤,用旌晏嬰之德。宜賜物一百段,米粟二百石。」明年,車駕還京師,望見懷慎別業,方營大祥齋,憫其貧乏,即賜絹五百疋。制蘇頲為之碑,仍御書焉。子奐歷任以清白聞,為陝郡太守。開元二十四年,玄宗還京師,次陝城頓,賞其政能,題《贊》於其廳事曰:「專城之重,分陝之雄。人多惠愛,性實謙沖。亦既利物,存乎匪躬。為國之寶,不墜家風。」天寶初,為晉陵太守。嶺南利兼山海,前後牧守贓污者多,乃以奐為嶺南太守,貪吏斂跡,人庶愛之。