shí lǐ huái guāng zì wèi bó liàn jīng bīng wǔ wàn, yuè tài xíng xí juǎn ér jiù fèng tiān yě. jìn jiàng pú shǎn cí xí tóng huá děng zhōu, bìng bǔ shòu jùn mù, dùn jūn yú jīng yáng, zi fù xiāng jì kě shí wǔ wàn. zhū cǐ wén jīng yáng zhàn gǔ, bù jué zhuì tà, suì chōu jūn què shǒu zhǎng ān. shí shí yī yuè shí bā rì yě. zhū cǐ wéi wǒ fèng tiān sì shí yú rì, yòng wǒ jīn bó, shí wǒ niú jiǔ, láo wǒ bǎi xìng, sān fǔ liǎng jī, zhuǎn wú tóu yì zhě. wéi lǐ chǔ lín, xiān shì zhū cǐ, dú wèi wài yīng. yú sì zhèn jiāng shuài, jǐn shì wáng chén. jí cǐ chōu jūn jiāng dōng jiàn nán, gòng fù shān jī, zhēng gōng xiào sǐ, rú bǎi chuān zhī fù cāng hǎi. shī yún: tì tì chán tù, yù quǎn huò zhī. cǐ zhī wèi yě.
時李懷光自魏博練精兵五萬,越太行席捲而救奉天也。晉、絳、蒲、陝、慈、隰、同、華等州,並補授郡牧,頓軍於涇陽,子父相繼可十五萬。朱泚聞涇陽戰鼓,不覺墜榻,遂抽軍卻守長安。時十一月十八日也。朱泚圍我奉天四十餘日,用我金帛,食我牛酒,勞我百姓,三輔兩畿,轉無投義者。惟李楚琳,先事朱泚,獨為外應。餘四鎮將帥,儘是王臣。及泚抽軍江東、劍南,貢賦山積,爭功效死,如百川之赴滄海。《詩》云:「趯趯毚兔,遇犬獲之。」此之謂也。
chū, huái guāng zhì jīng yáng, zì yǐ wèi jūn fù zhī chóu, xīng yè jiù yuán, fāng zhǎn chén zǐ. jiāng yòng biǎo chéng, bèi mén xià shì láng lú qǐ yīn zhōng zhī, biàn lìng fù xián yáng dùn jūn. huái guāng zhī bèi zǎi chén suǒ zhōng, bù dé yǐ suì fā fù jīng yáng, jūn shì yàng yàng rán bù dé qí zhì. qí yuè èr shí rì dào xián yáng, yè zào fú qiáo ér jì, zhú lěi yú jiǔ zǐ zé chéng, zhōu huí sì shí lǐ. zhōng shǐ xiāng jì yú lù, jīn bó bǎo bèi měi rén xiāng wàng, jì zhǒng jiā zǎi xiàng zhōng shū lìng shōu chéng dōu tǒng.
初,懷光至涇陽,自以為君父之仇,星夜救援,方展臣子。將用表成,被門下侍郎盧杞陰中之,便令赴咸陽頓軍。懷光知被宰臣所中,不得已遂發赴涇陽,軍士怏怏然不得其志。其月二十日到咸陽,夜造浮橋而濟,築壘於九子澤城,周回四十里。中使相繼於路,金帛、寶貝、美人相望,繼踵加宰相中書令、收城都統。
zhì qí yuè èr shí bā rì, zhì jiāng yù shǐ dài fū yì xìng wáng lǐ gōng chéng, zì zhào zhōu bá chéng, cóng fēi hú kǒu, yuè bái mǎ jīn, wén nán jùn bēn, jūn cì lì yáng xiàn. yǒu zhào jiā gōng bù shàng shū shén cè jūn xíng yíng jié dù, zhù jūn yú dōng wèi qiáo. zhǎn liú dé xìn, ér bìng qí jūn. gōng shēn yǔ shì zú tóng gān kǔ, jiā wú sī xù, xià bù cāo shàn, yǔ bù zhāng gài, hán bù bèi qiú jūn qì yì shèng, sān zhá zhī jiāng yě. chū, liú dé xìn jūn lǐ bù bèi, shī yí yú gōng, gōng zhǎn zhī. kǒng zǐ yuē: hé yǐ wèi shēn yuē gōng jìng zhōng xìn ér yǐ. gōng zé yuǎn yú huàn, jìng zé rén ài zhī, zhōng zé hé yú zhòng, xìn zé rén xìn zhī. fàn cǐ xiān jiè, qí liú gōng zhī wèi hū? shí lǐ xī liè bīng wēi dà shèng, nán bài zhāng bó yí, běi bài gē shū yào, zòng shī xià biàn zhōu yě. dōu tǒng sī tú lǐ gōng miǎn bù néng kàng, jí qì chéng ér dùn. zhèng huá jié dù lǐ chéng wèi zhū jiāng yuē: chéng shèng zhī jūn bù kě dí, jīn yǐ guǐ jì jī mí ér qǔ zhī, yǐ tú wàn quán. suì fēi biǎo xíng zài, sòng qǐ yuán xiōng.
至其月二十八日,制將御史大夫異姓王李公晟,自趙州拔城,従飛狐口,越白馬津,聞難駿奔,軍次櫟陽縣。有詔加工部尚書、神策軍行營節度,駐軍於東渭橋。斬劉德信,而並其軍。公身與士卒同甘苦,家無私蓄,夏不操扇,雨不張蓋,寒不備裘;軍氣益盛,三札之將也。初,劉德信軍禮不備,失儀於公,公斬之。孔子曰:「何以為身曰恭敬忠信而已。恭則遠於患,敬則人愛之,忠則和於眾,信則人信之。」犯此先誡,其劉公之謂乎?時李希烈兵威大盛,南敗張伯儀,北敗哥舒曜,縱師下汴州也。都統司徒李公勉不能抗,即棄城而遁。鄭滑節度李澄謂諸將曰:「乘勝之軍不可敵,今以詭計羈縻而取之,以圖萬全。」遂飛表行在,送啟元兇。
shí lǐ nà hào qí wáng, tián yuè hào wèi wáng, wáng wǔ jùn hào zhào wáng, zhū tāo hào yàn wáng.
時李納號齊王,田悅號魏王,王武俊號趙王,朱滔號燕王。
shí shén cè jūn bīng mǎ shǐ yù shǐ zhōng chéng shàng kě gū, lǜ bīng wǔ qiān zì xiāng dèng shōu lán tián ér rù. tóng huá jié dù luò yuán guāng, lǐng ruì zú wǔ qiān zì zhāo yīng zhǎng qū ér rù. hé dōng jié dù mǎ suì, shǐ xíng jūn sī mǎ yù shǐ zhōng chéng wáng quán, lǜ zú sān qiān, zhèn yú zhōng wèi qiáo, yǔ zéi xiāng chí. cǐ wéi jù chéng, zhòng cì jīn bó, ér sì yú zhī wài, jǐn shì wáng shī. cǐ chū jù qián líng, shǐ yī qí yú chéng xià zhāo gōng qīng, shì shù yǐ wèi bù shí tiān?? qiǎo xì? jìng xuàn??? sǐ. shí fù mǎ dū wèi guō ài shǒu dōng běi jiǎo, shǒu shè shā shù shí rén, wú bù yīng xián ér bì, zéi zhòng pī mǐ ér tuì. ài jí fén yáng wáng shàng fù zǐ yí zhī zǐ yě. xiān shì, zhū cǐ diǎn jùn fèng xiáng, yǒu māo rǔ shǔ, biǎo zòu chēng jìng yǒu xiáng. zhào xià zhōng shū xiáng yì kě fǒu, yù biān qīng shǐ. zhòng yì jiē yǐ wèi bù rán. huò yuē: shǔ zhě, kǎn jīng, zhǔ wèi qiè dào, māo zhě zhī shí, shì wú jūn lì qì fú xià zhī yì yě. jīn fǎn shí qí rǔ, shì kōng wǒ fù, zéi zhī zhēng yě. guǒ yǒu shí yuè sān rì zhī nán yǐ.
時神策軍兵馬使御史中丞尚可孤,率兵五千自襄鄧收藍田而入。同華節度駱元光,領銳卒五千自昭應長驅而入。河東節度馬燧,使行軍司馬御史中丞王權,率卒三千,鎮於中渭橋,與賊相持。泚惟據城,重賜金帛,而四隅之外,儘是王師。泚初據乾陵,使一騎於城下招公卿,士庶以為不識天??巧戲?逕渲???死。時駙馬都尉郭曖守東北角,手射殺數十人,無不應弦而斃,賊眾披靡而退。曖即汾陽王尚父子儀之子也。先是,朱泚典郡鳳翔,有貓乳鼠,表奏稱境有祥。詔下中書詳議可否,欲編青史。眾議皆以為不然。或曰:「鼠者,坎精,主為竊盜,貓者之食,是吾君利器服下之義也。今返食其乳,是空我腹,賊之徵也。」果有十月三日之難矣。
yǐ qí nián, jiàn nán xī shān jié dù dōu zhī bīng mǎ shǐ zhāng pèi, jǔ zhèn wǔ qiān rén, pàn zhāng yán shǎng ér gōng chéng dū, zòng bīng zhì yú shí sǔn jiē. yán shǎng wú bèi, bù xiá zhī wú, qì chéng ér dùn, tóu yú dōng chuān. pèi yǐ wēn jù wèi móu zhǔ, jù sù wú cái lüè, sān jūn jiǔ sè ér yǐ. yán shǎng shǐ dié zhě chá qí bù yú, zhī qí wú bèi, jiǎ dōng chuān zhī shī, chū qí bù yì, yǎn ér qǔ zhī, zhī yè jiē fú zhū. jūn zǐ yuē: yán shì yún: lì měng yú dé, ér dé qí sǐ zhě, xiān yǐ. zhāng pèi dāng zhī. yòu yuē: dān zhī suǒ cáng zhě chì, qī zhī suǒ cáng zhě hēi. yǐ qí jiāng zhī zhāng pèi, suǒ shuài nú cái zhī wēn jù, pān wēi fǔ xiǔ, bù bài hé dài!
以其年,劍南西山節度都知兵馬使張沛,舉鎮五千人,叛張延賞而攻成都,縱兵至於石筍街。延賞無備,不暇枝梧,棄城而遁,投於東川。沛以溫據為謀主,據素無才略,三軍酒色而已。延賞使諜者察其不虞,知其無備,假東川之師,出其不意,掩而取之,枝葉皆伏誅。君子曰:「顏氏云:『力猛於德,而得其死者,鮮矣。』張沛當之。」又曰:「丹之所藏者赤,漆之所藏者黑。以騎將之張沛,所帥奴才之溫據,攀危輔朽,不敗何待!」
zéi cǐ chū zhì fèng tiān, fèng xiáng jié dù pàn guān diàn zhōng shì yù shǐ wéi gāo lǐng lǒng zhōu liú hòu. shí suǒ zài zǔ jué, wèi zhī shì cóng. gāo mì móu jiāng shuài, lì yǐ zhōng chéng, lǎn qí xióng xīn, jiē yuàn xiào sǐ. zéi jiāng wáng wén jiǎng jī wěi dié yòu gāo, gāo yù zhǎn zhī, lǜ qí sù huò, nǎi lǐ ér qiǎn zhī. yīn lìng qí jiāng gāo guāng yí wǎng guān xíng shì. jì hái, jù yáng jiān jì. hǎo tōng děng xún pò qiān yáng xiàn, yì níng jūn shǐ lǐ mín yǐ bīng huì zhī. xīn xìng èr zhōu jiāng wáng zhèn, jǔ zhèn guī gāo, gāo jūn róng yì zhuàng. zhū cǐ yǐ lú lóng jiù zú wǔ bǎi rén zài lǒng zhōu, bīng mǎ shǐ niú yún guāng wěi yǒu jí, yāo gāo jiāng móu dà biàn. gāo bīng mǎ shǐ dí yè yǐ bái gāo, yún guāng zhī dǎng zhāng yuè guì liú yuán zhǎng chí rù gào biàn, yún guāng nǎi lǐng qí zhòng fù cǐ, cì yú qiān yáng. féng cǐ wěi zhōng shǐ sū yù jī wěi zhào, yǐ gāo wèi yù shǐ zhōng chéng. yù wèi yún guāng yuē: tài wèi yǐ dēng bǎo wèi, wéi shì yù yǐ bài zhōng chéng, biàn wèi wú dǎng, kě yú cǐ hái. suì juǎn jiǎ ér huí. gāo wěi tuō xīn lǚ, yíng ér láo zhī, yīn wèi zhī yuē: gāo shòu xīn mìng, gèng wú cāi zǔ. ruò xiān nà qì zhàng, fāng jiàn chì xīn. yún guāng sù yǐ shū shēng dài gāo, suì liǎn róng qì fù gāo. gāo nà zhī yú kù, suì chuí niú jù jiǔ, qī yǐ yàn shǎng. míng rì, mì zhào duì zhàng rù, yǐn zhòng jiù mǎ fāng, ér xī zhǎn zhī. cì yǐn zhū zéi jiù xí, jiǔ wèi xíng, ér fú jūn fā, xiōng dǎng wú yí, shàng shēn lài zhī, bài gāo yù shǐ dài fū lǒng zhōu cì shǐ, tè zhì fèng yì jūn jié dù yǐ jīng shū néng yě. fèng tiān shì zhòng wén zhī, xián zēng yǒng qì, bù fù yǒu xī miàn zhī yōu. gāo yòu mìng táng xiōng yǎn, jiān dào chén qǐng. cháo tíng yǐ wèi suī yǒu zhū yún guāng zhī jǔ, zéi hū bìng lái, zhōng kǒng hòu bài. gāo shǐ jì dào, zhī yǐ bǎo quán, nǎi yǒu chì cì jīn yìn zǐ shòu, jūn zhōng gōng shǎng zì yù shǐ zhōng chéng yǐ xià xián xǔ chéng zhì shòu zhī. gāo lǜ jiān rén fǎn jiān, yǐ zǔ zhōng chéng, nǎi zhú tán xíng shēng cì xuè shì zhòng, lì bù jù yān. yè fān wén zhī, shǐ zèng míng mǎ bìng jí zhēn yì děng, xún jiā gāo jiǎn xiào lǐ bù shàng shū. shí wěi huáng chéng shǐ lǐ zhōng chén, měi fāng tuán liàn, rén xīn dà rǎo. cǐ zì fèng tiān xíng huí, xī lìng fèi zhì. jīng sān wǔ rì jiān, jí shǐ rén wěi cóng chéng wài lái bù gào fāng shì, yuē: fèng tiān yǐ pò. bǎi xìng wén zhě, mò bù yǐn qì yān.
賊泚初至奉天,鳳翔節度判官、殿中侍御史韋皋領隴州留後。時所在阻絕,未知適従。皋密謀將帥,勵以忠誠,覽其雄心,皆願效死。賊將王文獎齎偽牒誘皋,皋欲斬之,慮其速禍,乃禮而遣之。因令其將高光儀往觀形勢。既還,具揚奸計。郝通等尋破汧陽縣,義寧軍使李旻以兵會之。新興二州將王震,舉鎮歸皋,皋軍容益壯。朱泚以盧龍舊卒五百人在隴州,兵馬使牛雲光偽有疾,邀皋將謀大變。皋兵馬使翟曄以白皋,雲光之黨張月桂、劉原長馳入告變,雲光乃領其眾赴泚,次於汧陽。逢泚偽中使蘇玉齎偽詔,以皋為御史中丞。玉謂雲光曰:「太尉已登寶位,韋侍御已拜中丞,便為吾黨,可於此還。」遂卷甲而回。皋偽托心膂,迎而勞之,因謂之曰:「皋受新命,更無猜阻。若先納器仗,方見赤心。」雲光素以書生待皋,遂斂戎器付皋。皋納之於庫,遂椎牛聚酒,期以宴賞。明日,密召隊仗入,引眾就馬坊,而悉斬之。次引諸賊就席,酒未行,而伏軍發,凶黨無遺,上深賴之,拜皋御史大夫、隴州刺史,特置奉義軍節度以旌殊能也。奉天士眾聞之,咸增勇氣,不復有西面之憂。皋又命堂兄弇,間道陳請。朝廷以為雖有誅雲光之舉,賊忽並來,終恐後敗。皋使繼到,知已保全,乃有敕賜金印紫綬,軍中功賞自御史中丞以下咸許承制授之。皋慮奸人反間,以阻忠誠,乃築壇刑牲刺血誓眾,吏不拒焉。葉番聞之,使贈名馬並及珍異等,尋加皋檢校禮部尚書。時偽皇城使李忠臣,每坊團練,人心大擾。泚自奉天行回,悉令廢置。經三五日間,即使人偽従城外來布告坊市,曰:「奉天已破。」百姓聞者,莫不飲泣焉。
chū, cǐ zì hào qí zhái wèi qián lóng gōng, yí qióng lín kù guó bǎo yǐ shí zhī. shí zhě yuē: yì chēng: qián lóng wù yòng, cǐ bài zhī zhēng yě. wèi jǐ bǎi xìng jié qí zhēn yì, cǐ bù néng jìn. cháo shì duō zài fèng tiān, cǐ bān liè bù bèi. huàn shù zhū zhòng yào bái cǐ yuē: kě jiāng jiā shǔ wǎng chéng xià, shǐ qí zhāo bǎi guān lái. ruò bù lái, bìng duì bǐ yí lù. wěi zhōng shǐ sūn zhī gǔ jiàn cǐ yuē: bù kě, qiě bì xià chū yǒu bǎo wèi, dāng yǐ róu fú wèi xīn, shǐ yuǎn jìn xīn dài. ruò jiāng bǐ qī zǐ duì zhī cán hài, shì jué wàn fāng xiàng mù zhī xīn, rén rén yǔ zhī wèi chóu. qiè wèi bù kě. yú shì bìng huò ān quán. zéi dǎng jì bài, chéng nèi chēng qìng.
初,泚自號其宅為「潛龍宮」,移瓊林庫國寶以實之。識者曰:「《易》稱:『潛龍勿用』,此敗之徵也。」未幾百姓劫其珍異,泚不能禁。朝士多在奉天,泚班列不備。宦豎朱重曜白泚曰:「可將家屬往城下,使其招百官來。若不來,並對彼夷戮。」偽中使孫知古諫泚曰:「不可,且陛下初有寶位,當以柔服為心,使遠近忻戴。若將彼妻子對之殘害,是絕萬方向慕之心,人人與之為仇。竊謂不可。」於是並獲安全。賊黨既敗,城內稱慶。
shí huái nán jié dù chén shǎo yóu, lǐng zú shù yú xū yí, wén nán jí rì hái guǎng líng, shēn gōu gāo lěi, shàn jiǎ wán shǒu. zhèn hǎi jūn zhè dōng xī jié dù shǐ rùn zhōu cì shǐ hán huàng, bì guān liáng, zhú shí tóu wǔ chéng, zì jīng kǒu jù yù shān, jìn lǘ mǎ chū jìng. yǐ zhàn jiàn sān shí sōu, zhōu shī wǔ qiān rén, zì hǎi mén yáng wēi wǔ zhì yú shēn pǔ ér hái. chāi shàng yuán xiàn fó sì guān yǔ sì shí liù suǒ, zào wù bì, zì jiàn yè, dǐ jīng xiàn, lóu zhì bù jué. chuān dà jǐng, shēn shù shí zhàng, xià yǔ jīng jiāng píng, fán shù bǎi chù. huàng jiāng qiū cén, yán kù shì zú, rì yì shù qiān rén, qù chéng shù bǎi lǐ nèi xiān xián qiū mù, duō bèi qīn huǐ. gù lǎo yǐ wèi zì sūn quán dōng jìn sòng qí liáng chén, bīng lěi zhī gù, wèi shǐ yǒu yě. huàng xià sān qiān rén xiān shù sòng zhōu, jí rì zhuī hái, yǐ qí suǒ qīn lì lú fù wèi xuān zhōu cì shǐ cǎi shí jūn shǐ. zēng zhì yíng lěi, bù nèi fó sì tóng zhōng bìng zhù róng qì. běn sī qǔ chù fēn, hán gōng pàn yún: fú běn wú xíng, yǒu xíng fēi fú. ní kān sù xiàng, rèn qí bēng tuí tóng tiě zhī liú, gè hái běn xìng. jì ér bìng fù lú yān. shǎo yóu yǐ jiǎ shì sān qiān rén, lín jiāng dà yuè, yǔ huàng jìng huì. huàng yì sān qiān rén lín jīn shān, yǔ shǎo yóu xiāng yīng. yǐ lóu chuán jīn bó jiāo pìn yú jiāng zhōng. shí huàng yǐ zhōng guó duō nán, cuì huá bù shǒu. huái xī yōu yàn bìng wèi dí guó, gōng lǜ áo cāng zhī sù bù jì, yōu wáng shī zhī jué liáng, suì yú zhè jiāng dōng xī shì mǐ liù bǎi wàn shí, biǎo zòu yù shǐ sì shí yuán, yǐ chōng gāng shǔ. huái biàn zhī jiān, lóu chuán wàn jì. zhōng yuán bǎi wàn zhī shī, kuì liáng bù jié zhě, hán gōng zhī lì yān. yǔ dà hàn zhī zàn gōng gè yī shí yě.
時淮南節度陳少游,領卒戍於盱眙,聞難即日還廣陵,深溝高壘,繕甲完守。鎮海軍浙東西節度使、潤州刺史韓滉,閉關梁,築石頭五城,自京口距玉山,禁驢馬出境。以戰艦三十艘,舟師五千人,自海門揚威武至於申浦而還。拆上元縣佛寺觀宇四十六所,造塢壁,自建業,抵京峴,樓雉不絕。穿大井,深數十丈,下與京江平,凡數百處。滉將邱岑,嚴酷士卒,日役數千人,去城數百里內先賢邱墓,多被侵毀。故老以為自孫權、東晉、宋、齊、梁、陳,兵壘之故,未始有也。滉下三千人先戍宋州,即日追還,以其所親吏盧復為宣州刺史、採石軍使。增置營壘,部內佛寺銅鐘並鑄戎器。本司取處分,韓公判云:「佛本無形,有形非佛。泥龕塑像,任其崩頹;銅鐵之流,各還本性。」既而並付爐焉。少游以甲士三千人,臨江大閱,與滉境會。滉亦三千人臨金山,與少游相應。以樓船金帛交聘於江中。時滉以中國多難,翠華不守。淮西、幽燕並為敵國,公慮敖倉之粟不繼,憂王師之絕糧,遂於浙江東西市米六百萬石,表奏御史四十員,以充綱署。淮汴之間,樓船萬計。中原百萬之師,饋糧不竭者,韓公之力焉。與大漢之酇公各一時也。
shí shǎo yóu chū jūn wǔ shí lǐ, rì wǔ bù dé shí, suì xíng lüè guā zhōu yáng zi, jī quǎn wú yí. yán tiě shǐ yù shǐ zhōng chéng bāo jí, yǐ cái bó yī bǎi bā shí wàn pǐ zhuǎn shū rù jīng, shǎo yóu jǐn qǔ zhī. jí zì yì shǎo yóu zhǐ zhī. shǎo yóu zhǎng yī ér qiǎn zhī, yòu qiǎn mù zuǒ zé jí yáng zi yuàn cái bó kǒng mù. jí xiān yǒu shǒu fù sān qiān rén, bèi shǎo yóu lì yān, yòu jiā hé xì, jí xīn bù ān, suì jí zhào dù jiāng, qī zǐ fú yú àn dú zhōng. jí shǐ shǐ fēi biǎo yú là wán zhōng, lùn shǎo yóu shōu cái shì. shàng shēn bù píng, xìn sù, shǎo yóu shǐ jì zhì, shàng wèn shǐ zhě, shǎo yóu shōu bāo jí cái bó yǒu zhī hū duì yuē: chén fā yáng zhōu zé wú, chén fā lái hòu, fēi chén suǒ zhī yě. shàng yǐ guó bù duō jiān, kǒng gēng shēng yī qín, dàn cóng róng wèi shǐ zhě yuē: shǎo yóu shì guó jiā zhī shǒu chén, huò fáng tā dào, bù ěr, shí jūn fǔ, shōu yì hé shāng! shí fāng yú zǔ jué, guó mìng wèi zhèn, yuǎn jìn wén zhī dà jīng, xián yǐ ruì qíng dá yú tōng biàn, míng jiàn wàn lǐ zhī wài. shǎo yóu wén zhī nǎi ān.
時少游出軍五十里,日午不得食,遂行掠瓜州、揚子,雞犬無遺。鹽鐵使御史中丞包佶,以財帛一百八十萬匹轉輸入京,少游盡取之。佶自詣少游止之。少游長揖而遣之,又遣幕佐責佶揚子院財帛孔目。佶先有守附三千人,被少游隸焉,又加何隙,佶心不安,遂急棹渡江,妻子伏於案牘中。佶使使飛表於蠟丸中,論少游收財事。上深不平,信宿,少游使繼至,上問使者,少游收包佶財帛有之乎對曰:「臣發揚州則無,臣發來後,非臣所知也。」上以國步多艱,恐更生一秦,但従容謂使者曰:「少游是國家之守臣,或防他盜,不爾,實軍府,收亦何傷!」時方隅阻絕,國命未振,遠近聞之大驚,咸以睿情達於通變,明見萬里之外。少游聞之乃安。
shí zhū fāng xián jìng zì shǒu, jiāng xī jié dù shǐ sì cáo wáng gāo, dōng jù lǐ xī liè, shēn zài qí yáng, shù qiǎn jī zhēn yì jiān dào jìn xiàn, gù dāng shí tuī zhòng yān. shàng xún mìng yán tiě shǐ bāo jí zì yáng zhōu dá jīng xiāng, zhuǎn shū dōng nán zhēng fù. zhōu chuán wàn jì, dào qí kǒu, xī liè zéi zhòng èr wàn yǎn zhì. sì cáo wáng gāo yǔ qí jiāng yù shǐ zhōng chéng yī shèn, huàn jiǎ lì zhàn yú yǒng ān shān, dà pò zhī, shā shāng dài jǐn. shì rì, ruò wēi gāo shèn zhī gōng, jí zhī suǒ tǒng, bìng wèi dào zī. yǐ qí yuè èr shí wǔ rì, zhōng shū shì láng lú qǐ biǎn yí zhōu sī mǎ bái zhì zhēn yǐ sù wèi bù jǐng, biǎn ēn zhōu sī mǎ hù bù shì láng zhào zàn biǎn bō zhōu sī mǎ. xún miǎn jiān jià zhī fù, ér xià zuì yǐ jǐ gōng zhào, qù shèng shén wén wǔ zhī hào. yú shì lǐ xī liè lǐ nà tián yuè wáng wǔ jùn jí suǒ guǎn jiāng lì jiē yǐ guān jué dài zhī rú chū, fēn dào xuān wèi, hǎi nèi xīn xīn, ruò dēng chūn tái yǐ. qí hù cóng fèng tiān jiāng shì, bìng cì míng dìng nán gōng chén shēn yǒu guò fàn, zuì jiǎn sān děng. shēng fèng tiān wèi chì xiàn, gěi fù wǔ nián zài xiàn chéng zhě, gěi fù shí nián jīng chéng jiǎn shōu liǎng shuì zhī bàn. jí xìng yuán yuán nián zài yuè yī rì yě.
時諸方閒境自守,江西節度使嗣曹王皋,東拒李希烈,身在蘄陽,數遣齎珍異間道進獻,故當時推重焉。上尋命鹽鐵使包佶自揚州達荊襄,轉輸東南征賦。舟船萬計,到蘄口,希烈賊眾二萬掩至。嗣曹王皋與騎將御史中丞伊慎,擐甲力戰於永安柵,大破之,殺傷殆盡。是日,若微皋、慎之功,佶之所統,並為盜資。以其月二十五日,中書侍郎盧杞貶夷州司馬;白志貞以宿衛不警,貶恩州司馬;戶部侍郎趙贊貶播州司馬。尋免間架之賦,而下罪已己躬詔,去「聖神文武」之號。於是李希烈、李納、田悅、王武俊及所管將吏皆以官爵待之如初,分道宣尉,海內忻忻,若登春台矣。其扈従奉天將士,並賜名「定難功臣」;身有過犯,罪減三等。升奉天為赤縣,給復五年;在縣城者,給復十年;京城減收兩稅之半。即興元元年在月一日也。
shì yuè, zhū cǐ yì gǎi wěi hào yuē tiān huáng yuán nián, guó hào dà hàn. cǐ yǐ guó jiā fǔ kù zhī yīn, zhòng shǎng yīng zài jīng chéng gōng qīng jiā shǔ, jiē yuè gěi fèng liào, yǐ ān zhòng xīn. cǐ wài cì jūn shì, zhōng fǔ bān liè, jiān xiū róng xiè zhī jù gōng shǒu qì bèi, fèi yòng jù wàn jì. jì cǐ zhī bài, ér fǔ cáng bù jié. shí zhě yǐ qián hòu zhǔ jì dà chén, bù sī wàn xìng zhī dān jié, ér zhuǎn zhǎn xiāng zī, wù sǔn yú rén wèi guó shēng huàn, jiē shì miào suàn wú liáng, xiàn jūn zhī zuì yě. shí shè lìng jì xíng, zhū fāng mò bù xiàng huà, wéi lǐ xī liè fù chē bù gǎi, yǐ lán rǎn huá shí wèi yù xǐ, yǐ zhé chē gāng wèi ruì, kuáng huò qí zhòng. nián hào wǔ chéng, guó hào dà chǔ. yǐ zhāng luán zi wèi zǎi xiàng, sūn guǎng wèi zhōng shū lìng, zhèng bì wèi shì zhōng chōng biàn zhōu liú hòu, sī tú liú gōng xià biàn zhōu, bìng cóng yí lù. xī liè yǐ cài zhōu wèi gōng, guǎng shè mén é, fēn qí jìng nèi wèi sì jié dù, yǐ ān zhōu wèi nán guān, wài shēng liú jiè xū wèi nán guān dōu tǒng. jiè xū wǔ yǒng jué lún, xī liè píng zhī ér fǎn, hòu bèi sì cáo wáng gāo qí jiāng xú chéng shēng huò, sòng yú cháo tíng.
是月,朱泚亦改偽號曰「天皇元年」,國號「大漢」。泚以國家府庫之殷,重賞應在京城公卿家屬,皆月給俸料,以安眾心。泚外賜軍士,中撫班列,兼修戎械之具;攻守器備,費用巨萬計。洎泚之敗,而府藏不竭。識者以前後主計大臣,不思萬姓之殫竭,而轉輾相資,務損於人;為國生患,皆是廟算無良,陷君之罪也。時赦令既行,諸方莫不向化,惟李希烈覆車不改,以藍染滑石為玉璽,以折車釭為瑞,誑惑其眾。年號「武成」,國號「大楚」。以張鸞子為宰相,孫廣為中書令,鄭賁為侍中、充汴州留後,司徒劉公下汴州,並従夷戮。希烈以蔡州為宮,廣設門額,分其境內為四節度,以安州為南關,外生劉誡虛為南關都統。誡虛武勇絕倫,希烈憑之而反,後被嗣曹王皋騎將徐誠生獲,送於朝廷。
chū, zhū cǐ jiàn wèi, shǐ zǒu jiǎo qiáo jié zhě, yuē chí shù bǎi lǐ, sòng shū yú zhū tāo. shū yuē: xī wén wáng qiú yú xiàn lǐ, zhōng wáng bā bǎi zhī jī yīn tāng xì yú xià tái, hòu yǒu jiě wǎng zhī sòng. wú qǐng diǎn jùn sì zhèn, fān yí zhàn shè. táng wáng bù chá, xìn chǎn yú zhī shuō, wú lí jiān chén zhī huò, biàn duó bīng quán, suī wèi liè shàng gōng, zhào shū jì zhì, qíng huái huǎng hū, bǎi lǜ zǎn xīn. hé qī tiān dào yíng xū, wǔ yùn gēng dài, wù jí zé fǎn, yōu jí huān lái. lì shù zài gōng, yǐ dēng bǎo wèi. jīng yuán sì zhèn shì mǎ zhēng qū, lǒng yòu fèng xiáng xiàn shū jì zhì. sān qín zhī dì zhǐ rì kè píng, wú shǔ zhī jiān yǐ lìng xuān shì. hé běi yí lù yòng qīng tiǎn chú, bù xīn lìng yǐ shì zhī, tuī lì hài yǐ yòu zhī, xuán jué shǎng ér zhāo zhī, zhāng huáng wēi ér bī zhī, qū tiě qí yǐ lín zhī. héng xíng luò yáng, yǔ qīng dà huì yú dìng dǐng. zhū tāo dé shū, xī xiàng bài wǔ, xuān shì wěi zhào, xiǎo yù sān jūn, shǐ lìng yǒu sī, tiáo liú yí dié zhū dào. yuē: jīn yuè bā rì, dà qín huáng dì yǐ dēng bǎo wèi, guān xī sì zhèn yīng shí kuǎn fù, qǐng wèi chén qiè. wéi fèng tiān gū chéng, wēi tóng léi luǎn, bù yǒu fèi yě, jiāng hé yǐ xìng jīn pī chèn yīng tú, zé dǐng xīn zhī zhào xiān yě tóng tiān xià sú, dài wǒ hòu yǐ lái sū. jīn fā tū qí yuán róng sì shí wàn, fèn jiàn yǔ xī huǒ zhēng guāng, huī gē yǔ qiū yuè jìng sè. zhǎng qū hé běi, zhì luò yáng yǔ huáng dì huì bì yú shàng yáng gōng. dié wèi bó héng jì děng zhōu jiāng shì, jí xuān yōng jié guī cháo, dá yú xiān jué, bì shǐ xūn liú yì yè, róng jí zi sūn. rú huò gù shǒu qióng chéng, bù shí tiān mìng, bì shǐ fù cháo pò luǎn, yì zi xī hái. qǐng kàn jīn rì zhī zhǎng ān, jìng shì shuí jiā zhī gōng què tài shān rú lì, kě zhī fēi shí zhī yán qiū rì lì tiān, bù yì qín wáng zhī yì.
初,朱泚僭位,使走矯趫捷者,曰馳數百里,送書於朱滔。書曰:「昔文王囚於羨里,終王八百之基;殷湯繫於夏台,後有解網之頌。吾頃典郡四鎮,藩夷戰懾。唐王不察,信諂諛之說,吾罹奸臣之禍,便奪兵權,雖位列上公,詔書繼至,情懷恍忽,百慮攢心。何期天道盈虛,五運更代,物極則返,憂極歡來。歷數在躬,以登寶位。涇原四鎮士馬爭驅,隴右鳳翔獻書繼至。三秦之地指日克平,吳蜀之間已令宣示。河北一路用卿殄除,布新令以示之,推利害以誘之,懸爵賞而招之,張皇威而逼之,驅鐵騎以臨之。橫行洛陽,與卿大會於定鼎。」朱滔得書,西向拜舞,宣示偽詔,曉諭三軍,使令有司,條流移牒諸道。曰:「今月八日,大秦皇帝已登寶位,關西四鎮應時款附,請為臣妾。惟奉天孤城,危同累卵,不有廢也,將何以興今披讖應圖,則鼎新之兆先也;同天夏俗,待我後以來蘇。今發突騎元戎四十萬,奮劍與夕火爭光,揮戈與秋月競色。長驅河北,至洛陽與皇帝會蹕於上陽宮。牒魏博、恆冀等州將士,即宣擁節歸朝,達於先覺,必使勛流奕葉,榮及子孫。如或固守窮城,不識天命,必使覆巢破卵,易子析骸。請看今日之長安,竟是誰家之宮闕太山如礪,可知非石之言;秋日麗天,不易勤王之意。」
xìng yuán yuán nián chūn sān yuè jiǔ rì, zhū tāo fā bīng lín hé běi dì, shì mǎ hóng zhuàng, yǒu jiāo fá zhī sè. yǐ xiān yǒu jiù tián yuè zhī gōng, xī wèi nèi yīng, wèi yuè kāi bì yíng tāo, yīn cǐ yù yǒu tūn bìng zhī shì. xiāng wèi ruò xià, hé běi xī wèi zhū shì suǒ yǒu. wáng wǔ jùn jī móu zhě, liào bǐ dí qíng, fáng qí bù yì, bì lěi qīng yě, chí shǐ wǎng lái, shēn qiě bù yǔ tāo xiāng jiàn. tāo yì jiè yán, qiū háo wú fàn, jūn cì wèi jìng, zú duò jiāng jiāo, yù yǒu chéng xià zhī yì. shí bèi zhōu cì shǐ xíng cáo jùn, wǔ yǒng jué lún, yīng wēi zì ruò, lì bīng mò mǎ, gù dí shì qiú. zhū tāo wéi chéng, rì yè gōng zhàn. shí wǔ jùn zhì shū yú zhāo yì wèi bó děng, shū yuē: zì gǔ tōng xián, jiàn jī ér zuò. zhǔ shàng míng míng, èr bǎi nián zhī lìng zhǔ, zōng zhī bǎi dài, dì zi dì sūn. wú tú qǐng yīn chán chén wǎng shàng chù fān zhī jì, suì jù qīng wēi, jù jìng kàng bīng, tōu cún shùn xī. jīn zhū cǐ qiè jù yú gōng què, zhū tāo zhǎng qū yú hé běi shèng shàng xún shòu yú jī diān, xī liè zhū zhāng yú huái chǔ. xī bān biāo zhī zhì, zhī hàn zuò zhī wèi shuāi mǎ yuán shū shēng, shí guāng wǔ zhī kě fǔ. jīn qǐng zhuǎn huò wèi fú, yǐ guò wèi gōng, lù lì qín wáng, gòng kuāng shí nán. dié zhāo yì wèi bó cāng jǐng děng zhōu, jí qǐng bù shǔ, sì zhèn qí qū: wèi bó jī qí qián, cāng jǐng yǎn qí hòu, yì dìng chéng qí zuǒ, zhāo yì duó qí shí. sǎo dàng yāo niè, kuò qīng huán yǔ. rán hòu fèng biǎo zǐ chén, xiàn shū běi què, róng jiā róng guó, qǐ bù xiū zāi! zhū jūn dé shū, gè jìn biǎo xíng zài. yǒu zhào lìng wèi jì zhāo yì jìn jūn jī zhū tāo yě. zhū jiāng shòu zhào, gè suì gōng dí. wǔ jùn wèi èr jiāng yuē: pū cái fēi lián lìn, jīn yù shí lái, qǐng xiào xiān fēng. zhū gōng lēi pèi, yī guān chéng bài. èr jiāng lè bīng jù xiǎn, wèi wǔ jùn jūn yuán. zhū tāo yǔ wǔ jùn zì chén jiāo bīng, zhì yú wǔ wèi zhī jiān, qì sè liǎng shuāi. wǔ jùn wèi liú shǐ suǒ zhōng, suì gè chōu jūn guī yíng lěi. wǔ jùn wèi èr jiāng yuē: jūn shì liǎng shuāi, gè qǐng qí shì. zhāo yì xiāng wèi gè lǜ jīng qí wǔ qiān, zhāo yì jié dù lǐ bào zhēn shǐ mǎ jūn bīng mǎ shǐ yù shǐ dài fū lái hào wèi jūn zhèng, hào lìng sān jūn yuē: jīn yǐ qí shì yī gǔ ér cuī zhī, qí shì bì bài. zéi yíng ruò dòng, biàn qǐng sān jūn qí qū, rú fù cháo zhī pò luǎn, bǎi zhàn bǎi shèng zhī qíng yě. xiǎo shì qì hào, lǐng sān jūn qí shì yī wàn, dāng fēng ér chōng zhī, zhà jù zhà sàn, jūn shì mí shèng. zéi huǎng hū cǎo cè qí suàn, qiě wǔ jùn fú bīng yào hài, lǐ bào zhēn shǐ xíng jūn sī mǎ lú yuán zhēn lè bīng yī wàn, xí qí yíng lěi. tāo wén hòu jūn yǒu biàn, zuǒ yòu gù wàng, jūn shì bù ān, suì chōu jūn bēn lěi, jūn shì yì dòng, bèi wáng shī zhuī zhú, jūn suì dà kuì, qì jiǎ ér dùn. wǔ jùn fú bīng yāo zhī, zhū zhǎn lüè jǐn. sān shí wàn zhī tū qí, suí shuāng jiàn ér xīng fēi shù bǎi lǐ zhī fú shī, yǒu zhǎng píng zhī yuān qì. zhū tāo tǐng shēn bēn yú yōu zhōu, tiān sàng qú kuí, suì fā bèi ér sǐ. yú xì! tiān dào è yíng, qí zhū tāo zhī wèi hū yú shì hé běi zhū shuài, xiàn shū xíng zài, xī wèi wáng chén. huáng ēn pǔ zhān, xián méng xǐ xuě. shī yún: wǒ tú wǒ yù, wǒ shī wǒ lǚ wǒ xíng jì jí, gài yún guī chù.
興元元年春三月九日,朱滔發兵臨河北地,士馬宏壯,有驕伐之色。以先有救田悅之功,希為內應,謂悅開壁迎滔,因此欲有吞併之勢。相魏若下,河北悉為朱氏所有。王武俊機謀者,料彼敵情,防其不意,閉壘清野,馳使往來,身且不與滔相見。滔亦戒嚴,秋毫無犯,軍次魏境,卒惰將驕,欲有城下之意。時貝州刺史刑曹俊,武勇絕倫,英威自若,勵兵秣馬,固敵是求。朱滔圍城,日夜攻戰。時武俊致書於昭義、魏博等,書曰:「自古通賢,見機而作。主上明明,二百年之令主,宗枝百代,帝子帝孫。吾徒頃因讒臣罔上觸藩之際,遂懼傾危,拒境抗兵,偷存瞬息。今朱泚竊據於宮闕,朱滔長驅於河北;聖上巡狩於畿甸,希烈侏張於淮楚。昔班彪之智,知漢祚之未衰;馬援書生,識光武之可輔。今請轉禍為福,以過為功,戮力勤王,共匡時難。牒昭義、魏博、滄景等州,即請部署,四鎮齊驅:魏博擊其前,滄景掩其後,易定乘其左,昭義奪其石。掃蕩妖孽,廓清寰宇。然後奉表紫宸,獻書北闕,榮家榮國,豈不休哉!」諸軍得書,各進表行在。有詔令魏冀、昭義進軍擊朱滔也。諸將受詔,各遂攻敵。武俊謂二將曰:「仆才非廉、藺,今遇時來,請效先鋒。諸公勒轡,一觀成敗。」二將勒兵據險,為武俊軍援。朱滔與武俊自辰交兵,至於午未之間,氣色兩衰。武俊為流矢所中,遂各抽軍歸營壘。武俊謂二將曰:「軍勢兩衰,各請騎士。」昭義、相魏各率精騎五千,昭義節度李抱真使馬軍兵馬使御史大夫來皓為軍正,皓令三軍曰:「今以騎士一鼓而摧之,其勢必敗。賊營若動,便請三軍齊驅,如覆巢之破卵,百戰百勝之情也。」曉示訖皓,領三軍騎士一萬,當鋒而沖之,乍聚乍散,軍勢彌盛。賊恍忽草測其算,且武俊伏兵要害,李抱真使行軍司馬盧元真勒兵一萬,襲其營壘。滔聞後軍有變,左右顧望,軍勢不安,遂抽軍奔壘,軍勢亦動,被王師追逐,軍遂大潰,棄甲而遁。武俊伏兵邀之,誅斬略盡。三十萬之突騎,隨霜劍而星飛;數百里之浮屍,有長平之冤氣。朱滔挺身奔於幽州,天喪渠魁,遂發背而死。於戲!天道惡盈,其朱滔之謂乎於是河北諸帥,獻書行在,悉為王臣。皇恩普沾,咸蒙洗雪。《詩》云:「我徒我御,我師我旅;我行既集,蓋雲歸處。」
chū, tián yuè pàn wáng mìng, yǒu biǎo qǐng dài juàn bā wàn pǐ, cì lài sān jūn. cǐ wèi bù dào zhī méng yǐ. shèng shàng yǐ tiān jiàn kǒng míng, wú yōu bù zhú, wèi yuè shǐ zhě yuē: jūn chén fù zǐ, yì wú dài jiǎ sì hǎi zhī nèi, jiē shì wǒ jiā. rì yuè suǒ zhào, xī wèi chén qiè. qīng bǐ jiāng shì, jí zhèn gǔ gōng. ruò xìn dài jiǎ, qiè shāng wù yì. jīn qiǎn jiāng juàn bā wàn pǐ, yǐ chōng sān jūn niú jiǔ zhī kuàng. biàn lìng xuān shì xiǎo yù sān jūn, sān jūn è rán zhī yǒu nì shùn. tián yuè bù suí qí móu, jiǎo zhà suì xī. xuán yīn yú shào lìng gū huán xiān yú shū míng děng shàng fēng shì, jiǎn liàn sēng dào. ēn zhì jì xíng, xuān shì tiān xià. tián yuè yīn cǐ dé zhǎn chěng móu, wěi chēng ēn zhì, jiǎn diǎn sān jūn, lǎo shào zhōng rén yǐ xià, duō yuàn bàng yān. tián yuè suì diào shuō sān jūn, jù wǒ wáng mìng, quán jūn wéi wǒ lín míng. shǒu jiāng zhāng pī liàn zú sān qiān, jiān bì shēn lěi, hào lìng yán sù, gān kǔ jiē tóng, lì shì mò bù xiào qí sǐ jié. wéi jīng wǔ yuè, liáng chǔ qìng jié, zéi wéi bù jiě. pī xiān chū sī jiā niú mǎ yòng chōng jūn shí, sān jūn mò bù gǎn jī yān. gàn niú wéi gōng, bìng chōng jūn shí yì zi xī hái, yì yǐ shèn yǐ. shí tài yuán zhāo yì hé yáng bìng dùn jūn yú gǒu míng èr shān. shí tián yuè bì lěi yán sù, mǎ gōng bù guǒ qián jìn, wèn xiāng lǎo yuē: àn tú jīng cǐ shān yǒu míng fǒu? xiāng lǎo yuē: yī míng míng shān, yī míng gǒu shān. gōng yuē: jí cǐ dùn jūn, bì shèng zhī dì! wèi tián yuè shì tù xiāng yě. pī yǐ liáng jié, jì wú suǒ chū, chén yè jǔ huǒ yǔ mǎ gōng xiāng yīng, fēi shū bù suí. yǒu dōng fēng xíng shì shén biàn, suì zuò zhǐ lǎo chī ér zhì shū yān. zhí fàng shàng gāo shù bǎi chǐ, fēng shì yù jí, zhí shàng zhì mǎ gōng zhōng yíng. tián yuè mìng shàn shè zhě shù rén, shè zhī bù jí. mǎ gōng sān jūn dà jiào hū, jī gǔ yíng zhī, mǎ gōng dé shū. shū yì shén jí, rú sān rì nèi bù jiù, quán jūn bì xiàn. mǎ gōng jiàn wēi fù nán, suì jìn jūn jiù lín míng. tián yuè sàng shī shí yǒu liù qī yān, suì bēn míng zhōu. mǎ gōng yǔ zhū jūn jìn wéi huán shuǐ, yú chéng xī nán liè sān dà yíng. yuè zì míng zhōu bá guī, nán zhì dùn qiū xiàn yě.
初,田悅叛王命,有表請貸絹八萬匹,賜賚三軍。此為不道之萌矣。聖上以天鑒孔明,無幽不燭,謂悅使者曰:「君臣父子,義無貸假;四海之內,皆是我家。日月所照,悉為臣妾。卿彼將士,即朕股肱。若信貸假,切傷物議。今遣將絹八萬匹,以充三軍牛酒之貺。」便令宣示曉喻三軍,三軍愕然知有逆順。田悅不遂其謀,矯詐遂息。旋因於邵、令孤峘、鮮于叔明等上封事,揀練僧道。恩制既行,宣示天下。田悅因此得展逞謀,偽稱恩制,揀點三軍,老少中人已下,多怨謗焉。田悅遂調說三軍,拒我王命,全軍圍我臨洺。守將張丕練卒三千,堅壁深壘,號令嚴肅,甘苦皆同,吏士莫不效其死節。圍涇五月,糧儲罄竭,賊圍不解。丕先出私家牛馬用充軍食,三軍莫不感激焉。干牛韋弓,並充軍食;易子析骸,亦已甚矣。時太原、昭義、河陽並頓軍於狗、明二山。時田悅壁壘嚴肅,馬公不果前進,問鄉老曰:「按《圖經》此山有名否?」鄉老曰:「一名明山,一名狗山。」公曰:「即此頓軍,必勝之地!」謂田悅是兔相也。丕已糧竭,計無所出,晨夜舉火與馬公相應,飛書不遂。有東風形勢甚便,遂作紙老鴟而致書焉。直放上高數百尺,風勢愈急,直上至馬公中營。田悅命善射者數人,射之不及。馬公三軍大叫呼,擊鼓迎之,馬公得書。書意甚急,如三日內不救,全軍必陷。馬公見危赴難,遂進軍救臨洺。田悅喪師十有六七焉,遂奔洺州。馬公與諸軍進圍洹水,於城西南列三大營。悅自洺州拔歸,南至頓邱縣也。