xìng fēn bù kě shǐ bù zú, gù qí qǔ shù yě yí duō. yuē qióng lǐ, yuē jǐn xìng, yuē dá tiān, yuē rù shén, yuē zhì guǎng dà jí gāo míng. qíng yù bù kě shǐ yǒu yú, gù qí qǔ shù yě yí shǎo, yuē jǐn yán, yuē shèn xíng, yuē yuē jǐ, yuē qīng xīn, yuē jié yǐn shí guǎ shì yù.
性分不可使不足，故其取數也宜多。曰窮理，曰盡性，曰達天，曰入神，曰致廣大、極高明。情慾不可使有餘，故其取數也宜少，曰謹言，曰慎行，曰約己，曰清心，曰節飲食、寡嗜欲。

dà qí xīn, róng tiān xià zhī wù xū qí xīn, shòu tiān xià zhī shàn píng qí xīn, lùn tiān xià zhī shì qián qí xīn, guān tiān xià zhī lǐ dìng qí xīn, yīng tiān xià zhī biàn.
大其心，容天下之物；虛其心，受天下之善；平其心，論天下之事；潛其心，觀天下之理；定其心，應天下之變。

qīng míng yǐ yǎng wú zhī shén, zhàn yī yǐ yǎng wú zhī lǜ, shěn jǐng yǐ yǎng wú zhī shí, gāng dà yǐ yǎng wú zhī zhì, guǒ duàn yǐ yǎng wú zhī cái, níng zhòng yǐ yǎng wú zhī qì, kuān yù yǐ yǎng wú zhī liàng, yán léng yǐ yǎng wú zhī cāo.
清明以養吾之神，湛一以養吾之慮，沈警以養吾之識，剛大以養吾之志，果斷以養吾之才，凝重以養吾之氣，寬裕以養吾之量，嚴棱以養吾之操。

zì jiā yǒu hǎo chù, yào yǎn cáng jǐ fēn, zhè shì hán yù yǐ yǎng shēn. bié rén bù hǎo chù, yào yǎn cáng jǐ fēn, zhè shì hún hòu yǐ yǎng tiān.
自家有好處，要掩藏幾分，這是涵育以養深。別人不好處，要掩藏幾分，這是渾厚以養天。

yǐ xū yǎng xīn, yǐ dé yǎng shēn, yǐ rén yǎng tiān xià wàn wù, yǐ dào yǎng tiān xià wàn shì.
以虛養心，以德養身，以仁養天下萬物，以道養天下萬世。

hán yǎng chōng xū, biàn shì shēn shì xué wèn. shěng chú fán nǎo, hé děng xīn xìng ān hé!
涵養沖虛，便是身世學問。省除煩惱，何等心性安和！

yán zi sì wù, yào shōu rù lái xián cún gōng fū, zhì wài yǐ yǎng zhōng yě. mèng zǐ sì duān, yào kuò chōng qù gé zhì gōng fū, tuī jìn yǐ jì yuǎn yě.
顏子四勿，要收入來；閒存工夫，制外以養中也。孟子四端，要擴充去；格致工夫，推近以暨遠也。

xǐ nù āi lè ér yuē wèi fā, shì cóng rén xīn zhí sù dào xīn, yào tā cún yǎng. wèi fā ér yuē xǐ nù āi lè, shì cóng dào xīn zhǐ chū rén xīn, yào tā xǐng chá.
喜怒哀樂而曰未發，是從人心直溯道心，要他存養。未發而曰喜怒哀樂，是從道心指出人心，要他省察。

cún yǎng yí chōng cuì, jìn chūn wēn xǐng chá yí jǐn yán, jìn qiū sù.
存養宜沖粹，近春溫；省察宜謹嚴，近秋肅。

jiù xìng qíng shàng lǐ huì, zé yuē hán yǎng. jiù niàn lǜ shàng tí sī, zé yuē xǐng chá. jiù qì zhì shàng xiāo róng, zé yuē kè zhì.
就性情上理會，則曰涵養。就念慮上提撕，則曰省察。就氣質上銷鎔，則曰克治。

yī dòng yú yù, yù mí zé hūn. yī rèn hū qì, qì piān zé lì.
一動於欲，欲迷則昏。一任乎氣，氣偏則戾。

rén xīn rú gǔ zhǒng, mǎn qiāng dōu shì shēng yì, wù yù gù zhī ér zhì yǐ, rán ér shēng yì wèi cháng bù zài yě, shū zhī ér yǐ ěr. rén xīn rú míng jìng, quán tǐ hún shì guāng míng, xí rǎn xūn zhī ér àn yǐ, rán ér míng tǐ wèi cháng bù cún yě, shì zhī ér yǐ ěr.
人心如谷種，滿腔都是生意，物慾錮之而滯矣，然而生意未嘗不在也，疏之而已耳。人心如明鏡，全體渾是光明，習染熏之而暗矣，然而明體未嘗不存也，拭之而已耳。

guǒ jué rén shì máng, xīn zhōng cháng yǒu yú xián. yīn xún rén shì xián, rén zhōng cháng yǒu yú máng.
果決人似忙，心中常有餘閒。因循人似閒，人中常有餘忙。

guǎ yù gù jìng, yǒu zhǔ zé xū.
寡慾故靜，有主則虛。

wú yù zhī wèi shèng, guǎ yù zhī wèi xián, duō yù zhī wèi fán, xùn yù zhī wèi kuáng.
無欲之謂聖，寡慾之謂賢，多欲之謂凡，徇欲之謂狂。

rén zhī xīn xiōng, duō yù zé zhǎi, guǎ yù zé kuān. rén zhī xīn jìng, duō yù zé máng, guǎ yù zé xián. rén zhī xīn shù, duō yù zé xiǎn, guǎ yù zé píng. rén zhī xīn shì, duō yù zé yōu, guǎ yù zé lè. rén zhī xīn qì, duō yù zé něi, guǎ yù zé gāng.
人之心胸，多欲則窄，寡慾則寬。人之心境，多欲則忙，寡慾則閒。人之心術，多欲則險，寡慾則平。人之心事，多欲則憂，寡慾則樂。人之心氣，多欲則餒，寡慾則剛。

yí jìng mò, yí cóng róng, yí jǐn yán, yí jiǎn yuē sì zhě, qiè jǐ liáng zhēn. jì duō yù, jì wàng dòng, jì zuò chí, jì páng wù sì zhě, qiè jǐ dà bìng.
宜靜默，宜從容，宜謹嚴，宜儉約；四者，切己良箴。忌多欲，忌妄動，忌坐馳，忌旁騖；四者，切己大病。

cháng cāo cháng cún, dé yī héng zì jué. wù wàng wù zhù, dé yī jiàn zì jué.
常操常存，得一「恆」字訣。勿忘勿助，得一「漸」字訣。

jìng shǒu cǐ xīn, zé xīn dìng liǎn yì qí qì, zé qì píng.
敬守此心，則心定；斂抑其氣，則氣平。

rén xìng zhōng bù céng quē yī wù, rén xìng shàng bù kě tiān yī wù.
人性中不曾缺一物，人性上不可添一物。

jūn zǐ zhī xīn bù shèng qí xiǎo, ér qì liàng hán gài yī shì. xiǎo rén zhī xīn bù shèng qí dà, ér zhì yì jū shǒu yī yú.
君子之心不勝其小，而氣量涵蓋一世。小人之心不勝其大，而志意拘守一隅。

nù shì měng hǔ, yù shì shēn yuān.
怒是猛虎，欲是深淵。

fèn rú huǒ, bù è zé liáo yuán yù rú shuǐ, bù è zé tāo tiān.
忿如火，不遏則燎原；欲如水，不遏則滔天。

chéng fèn rú cuī shān, zhì yù rú tián hè chéng fèn rú jiù huǒ, zhì yù rú fáng shuǐ.
懲忿如摧山，窒慾如填壑；懲忿如救火，窒慾如防水。

xīn yī mó hu, wàn shì bù kě shōu shí. xīn yī shū hū, wàn shì bù rù ěr mù. xīn yī zhí zhe, wàn shì bù dé zì rán.
心一模糊，萬事不可收拾。心一疏忽，萬事不入耳目。心一執着，萬事不得自然。

yī niàn shū hū, shì cuò qǐ tóu. yī niàn jué liè, shì cuò dào dǐ.
一念疏忽，是錯起頭。一念決烈，是錯到底。

gǔ zhī xué zhě, zài xīn dì shàng zuò gōng fu, gù fā zhī róng mào, zé wèi shèng dé zhī fú. jīn zhī xué zhě, zài róng mào shàng zuò gōng fu, gù fǎn zhī yú xīn, zé wèi shí dé zhī bìng.
古之學者，在心地上做功夫，故發之容貌，則為盛德之符。今之學者，在容貌上做功夫，故反之於心，則為實德之病。

zhǐ shì xīn bù fàng sì, biàn wú guò chà. zhǐ shì xīn bù dài hū, biàn wú yì zhì.
只是心不放肆，便無過差。只是心不怠忽，便無逸志。

chù nì jìng xīn, xū yòng kāi tà fǎ. chù shùn jìng xīn, yào yòng shōu liǎn fǎ.
處逆境心，須用開拓法。處順境心，要用收斂法。

shì lù fēng shuāng, wú rén liàn xīn zhī jìng yě. shì qíng lěng nuǎn, wú rén rěn xìng zhī dì yě. shì shì diān dào, wú rén xiū xíng zhī zī yě.
世路風霜，吾人煉心之境也。世情冷暖，吾人忍性之地也。世事顛倒，吾人修行之資也。

qīng tiān bái rì de jié yì, zì àn shì wū lòu zhōng péi lái. xuán gān zhuǎn kūn de jīng lún, zì lín shēn lǚ báo chù dé lì.
青天白日的節義，自暗室屋漏中培來。旋乾轉坤的經綸，自臨深履薄處得力。

míng yù zì qū rǔ zhōng zhāng, dé liàng zì yǐn rěn zhōng dà.
名譽自屈辱中彰，德量自隱忍中大。

qiān tuì shì bǎo shēn dì yī fǎ, ān xiáng shì chù shì dì yī fǎ, hán róng shì dài rén dì yī fǎ, tián dàn shì yǎng xīn dì yī fǎ.
謙退是保身第一法，安詳是處事第一法，涵容是待人第一法，恬淡是養心第一法。

xǐ lái shí yī jiǎn diǎn, nù lái shí yī jiǎn diǎn, dài duò shí yī jiǎn diǎn, fàng sì shí yī jiǎn diǎn.
喜來時一檢點，怒來時一檢點，怠惰時一檢點，放肆時一檢點。

zì chù chāo rán, chù rén ǎi rán. wú shì chéng rán, yǒu shì zhǎn rán. dé yì dàn rán, shī yì tài rán.
自處超然，處人藹然。無事澄然，有事斬然。得意淡然，失意泰然。

jìng néng zhì dòng, shěn néng zhì fú. kuān néng zhì biǎn, huǎn néng zhì jí.
靜能制動，沈能制浮。寬能制褊，緩能制急。

tiān dì jiān zhēn zī wèi, wéi jìng zhě néng cháng dé chū. tiān dì jiān tiān jī kuò, wéi jìng zhě néng kàn de tòu.
天地間真滋味，惟靜者能嘗得出。天地間天機括，惟靜者能看得透。

yǒu cái ér xìng huǎn, dìng shǔ dà cái. yǒu zhì ér qì hé, sī wèi dà zhì.
有才而性緩，定屬大才。有智而氣和，斯為大智。

qì jì shèng, xīn jì mǎn, cái jì lù.
氣忌盛，心忌滿，才忌露。

yǒu zuò yòng zhě, qì yǔ dìng shì bù fán. yǒu zhì huì zhě, cái qíng jué rán bù lù.
有作用者，器宇定是不凡。有智慧者，才情決然不露。

yì cū xìng zào, yī shì wú chéng. xīn píng qì hé, qiān xiáng pián jí.
意粗性躁，一事無成。心平氣和，千祥駢集。

shì sú fán nǎo chù, yào nài dé xià. shì shì fēn rǎo chù, yào xián dé xià. xiōng huái qiān chán chù, yào gē dé xià. jìng dì nóng yàn chù, yào dàn dé xià. yì qì fèn nù chù, yào jiàng dé xià.
世俗煩惱處，要耐得下。世事紛擾處，要閒得下。胸懷牽纏處，要割得下。境地濃艷處，要淡得下。意氣忿怒處，要降得下。

yǐ hé qì yíng rén, zé guāi lì miè. yǐ zhèng qì jiē wù, zé yāo qì miè. yǐ hào qì lín shì, zé yí wèi shì. yǐ jìng qì yǎng shēn, zé mèng mèi tián.
以和氣迎人，則乖沴滅。以正氣接物，則妖氣滅。以浩氣臨事，則疑畏釋。以靜氣養身，則夢寐恬。

guān cāo cún zài lì hài shí, guān jīng lì zài jī pí shí. guān dù liàng zài xǐ nù shí, guān zhèn dìng zài zhèn jīng shí.
觀操存在利害時，觀精力在飢疲時。觀度量在喜怒時，觀鎮定在震驚時。

dà shì nán shì kàn dān dāng, nì jìng shùn jìng kàn jīn dù. lín xǐ lín nù kàn hán yǎng, qún xíng qún zhǐ kàn shí jiàn.
大事難事看擔當，逆境順境看襟度。臨喜臨怒看涵養，群行群止看識見。

qīng dāng jiǎo zhī yǐ zhòng, fú dāng jiǎo zhī yǐ shí, biǎn dāng jiǎo zhī yǐ kuān, zhí dāng jiǎo zhī yǐ yuán, ào dāng jiǎo zhī yǐ qiān, sì dāng jiǎo zhī yǐ jǐn, shē dāng jiǎo zhī yǐ jiǎn, rěn dāng jiǎo zhī yǐ cí, tān dāng jiǎo zhī yǐ lián, sī dāng jiǎo zhī yǐ gōng, fàng yán dāng jiǎo zhī yǐ jiān mò, hǎo dòng dāng jiǎo zhī yǐ zhèn jìng, cū shuài dāng jiǎo zhī yǐ xì mì, zào jí dāng jiǎo zhī yǐ hé huǎn, dài suí dāng jiǎo zhī yǐ jīng qín, gāng bào dāng jiǎo zhī yǐ wēn róu, qiǎn lù dāng jiǎo zhī yǐ shěn qián, xī kè dāng jiǎo zhī yǐ hún hòu.
輕當矯之以重，浮當矯之以實，褊當矯之以寬，執當矯之以圓，傲當矯之以謙，肆當矯之以謹，奢當矯之以儉，忍當矯之以慈，貪當矯之以廉，私當矯之以公，放言當矯之以緘默，好動當矯之以鎮靜，粗率當矯之以細密，躁急當矯之以和緩，怠隋當矯之以精勤，剛暴當矯之以溫柔，淺露當矯之以沈潛，溪刻當矯之以渾厚。