cōng míng ruì zhī, shǒu zhī yǐ yú. gōng bèi tiān xià, shǒu zhī yǐ ràng. yǒng lì zhèn shì, shǒu zhī yǐ qiè. dào dé lóng zhòng, shǒu zhī yǐ qiān.
聰明睿知,守之以愚。功被天下,守之以讓。勇力振世,守之以怯。道德隆重,守之以謙。
bù yǔ jū jī rén zhēng fù, bù yǔ jìn qǔ rén zhēng guì, bù yǔ jīn shì rén zhēng míng. bù yǔ shào nián rén zhēng yīng jùn, bù yǔ shèng qì rén zhēng shì fēi.
不與居積人爭富,不與進取人爭貴,不與矜飾人爭名。不與少年人爭英俊,不與盛氣人爭是非。
fù guì, yuàn zhī fǔ yě. cái néng, shēn zhī zāi yě. shēng míng, bàng zhī méi yě. huān lè, bēi zhī jiàn yě.
富貴,怨之府也。才能,身之災也。聲名,謗之媒也。歡樂,悲之漸也。
nóng yú shēng sè, shēng xū qiè bìng. nóng yú huò lì, shēng tān tāo bìng. nóng yú gōng yè, shēng zào zuò bìng. nóng yú míng yù, shēng jiǎo jī bìng.
濃於聲色,生虛怯病。濃於貨利,生貪饕病。濃於功業,生造作病。濃於名譽,生矯激病。
xiǎng zì jǐ shēn xīn, dào hòu rì zhì zhī hé chù. gù běn lái miàn mù, zài gǔ shí xiàng gè shén rén.
想自己身心,到後日置之何處。顧本來面目,在古時像個甚人。
mò qīng shì cǐ shēn, sān cái zài cǐ liù chǐ. mò qīng shì cǐ shēng, qiān gǔ zài cǐ yī rì.
莫輕視此身,三才在此六尺。莫輕視此生,千古在此一日。
zuì jiǔ bǎo ròu, làng xiào zì tán, què bù cuò guò le yī rì?! wàng dòng hú yán, mèi lǐ cóng yù, què bù zuò niè le yī rì?!
醉酒飽肉,浪笑恣談,卻不錯過了一日?!妄動胡言,昧理從欲,卻不作孽了一日?!
bù ràng gǔ rén, shì wèi yǒu zhì bù ràng jīn rén, shì wèi wú liàng.
不讓古人,是謂有志;不讓今人,是謂無量。
yī néng shèng yǔ, jūn zǐ bù kě wú cǐ xiǎo xīn. wú hé wèi bǐ, zhàng fū bù kě wú cǐ dà zhì.
一能勝予,君子不可無此小心。吾何畏彼,丈夫不可無此大志。
guài xiǎo rén zhī diān dǎo shì fēi, bù zhī guàn diān dào fāng wèi xiǎo rén. xī jūn zǐ zhī shòu shì zhé mó, bù zhī wéi zhé mó nǎi jiàn jūn zǐ.
怪小人之顛倒是非,不知慣顛倒方為小人。惜君子之受世折磨,不知惟折磨乃見君子。
jīng yī fān cuò zhé, zhǎng yī fān shí jiàn. róng yī fān héng nì, zēng yī fān qì dù. shěng yī fēn jīng yíng, duō yī fēn dào yì. xué yī fēn tuì ràng, tǎo yī fēn pián yí. zēng yī fēn xiǎng yòng, jiǎn yī fēn fú zé. jiā yī fēn tǐ tiē, zhī yī fēn wù qíng.
經一番挫折,長一番識見。容一番橫逆,增一番器度。省一分經營,多一分道義。學一分退讓,討一分便宜。增一分享用,減一分福澤。加一分體貼,知一分物情。
bù zì zhòng zhě qǔ rǔ, bù zì wèi zhě zhāo huò, bù zì mǎn zhě shòu yì, bù zì shì zhě bó wén.
不自重者取辱,不自畏者招禍,不自滿者受益,不自是者博聞。
yǒu zhēn cái zhě, bì bù jīn cái. yǒu shí xué zhě, bì bù kuā xué.
有真才者,必不矜才。有實學者,必不夸學。
gài shì gōng láo, dāng bù dé yī gè jīn zì. mí tiān zuì è, dāng bù dé yī gè huǐ zì.
蓋世功勞,當不得一個「矜」字。彌天罪惡,當不得一個「悔」字。
wěi zuì lüè gōng, cǐ xiǎo rén shì. yǎn zuì kuā gōng, cǐ zhòng rén shì. ràng měi guī gōng, cǐ jūn zǐ shì. fēn yuàn gòng guò, cǐ shèng dé shì.
諉罪掠功,此小人事。掩罪誇功,此眾人事。讓美歸功,此君子事。分怨共過,此盛德事。
wú huǐ zhòng rén zhī míng, yǐ chéng yī jǐ zhī shàn. wú méi tiān xià zhī lǐ, yǐ hù yī jǐ zhī guò.
毋毀眾人之名,以成一己之善。毋沒天下之理,以護一己之過。
dà zhe dù pí róng wù, lì dìng jiǎo gēn zuò rén.
大着肚皮容物,立定腳跟做人。
shí chù zhe jiǎo, wěn chù xià shǒu.
實處着腳,穩處下手。
dú shū yǒu sì gè zì zuì yào jǐn, yuē: què yí hǎo wèn. zuò rén yǒu sì gè zì zuì yào jǐn, yuē: wù shí nài jiǔ.
讀書有四個字最要緊,曰:闕、疑、好、問。做人有四個字最要緊,曰:務、實、耐、久。
shì dāng kuài yì shí xū zhuǎn, yán dào kuài yì shí xū zhù.
事當快意時須轉,言到快意時須住。
wù jì quán shèng, shì jì quán měi, rén jì quán shèng.
物忌全勝,事忌全美,人忌全盛。
jǐn qián xíng zhě dì bù zhǎi, xiàng hòu kàn zhě yǎn jiè kuān.
盡前行者地步窄,向後看者眼界寬。
liú yǒu yú bù jǐn zhī qiǎo, yǐ hái zào huà. liú yǒu yú bù jǐn zhī lù, yǐ hái guó jiā. liú yǒu yú bù jǐn zhī cái, yǐ hái bǎi xìng. liú yǒu yú bù jǐn zhī fú, yǐ yí zi sūn.
留有餘不盡之巧,以還造化。留有餘不盡之祿,以還國家。留有餘不盡之財,以還百姓。留有餘不盡之福,以貽子孫。
sì hǎi hé píng zhī fú, zhǐ shì suí yuán. yī shēng qiān rě zhī láo, zǒng yīn hǎo shì.
四海和平之福,只是隨緣。一生牽惹之勞,總因好事。
huā fán liǔ mì chù bō dé kāi, fāng jiàn shǒu duàn. fēng kuáng yǔ zhòu shí lì dé dìng, cái shì jiǎo gēn.
花繁柳密處撥得開,方見手段。風狂雨驟時立得定,纔是腳跟。
bù bù zhàn xiān zhě, bì yǒu rén yǐ jǐ zhī. shì shì zhēng shèng zhě, bì yǒu rén yǐ cuò zhī.
步步占先者,必有人以擠之。事事爭勝者,必有人以挫之。
néng gǎi guò, zé tiān dì bù nù. néng ān fèn, zé guǐ shén wú quán.
能改過,則天地不怒。能安分,則鬼神無權。
yán xíng nǐ zhī gǔ rén zé dé jìn, gōng míng fù zhī tiān mìng zé xīn xián, bào yīng niàn jí zi sūn zé shì píng, shòu xiǎng lǜ jí jí bìng zé yòng jiǎn.
言行擬之古人則德進,功名付之天命則心閒,報應念及子孫則事平,受享慮及疾病則用儉。
ān mò ān yú zhī zú, wēi mò wēi yú duō yán guì mò guì yú wú qiú, jiàn mò jiàn yú duō yù lè mò lè yú hǎo shàn, kǔ mò kǔ yú duō tān zhǎng mò zhǎng yú bó shí, duǎn mò duǎn yú zì shì míng mò míng yú tǐ wù, àn mò àn yú mèi jǐ.
安莫安於知足,危莫危於多言;貴莫貴於無求,賤莫賤於多欲;樂莫樂於好善,苦莫苦於多貪;長莫長於博識,短莫短於自恃;明莫明於體物,暗莫暗於昧幾。
néng zhī zú zhě, tiān bù néng pín. néng rěn rǔ zhě, tiān bù néng huò. néng wú qiú zhě, tiān bù néng jiàn. néng wài xíng hái zhě, tiān bù néng bìng. néng bù tān shēng zhě, tiān bù néng sǐ. néng suí yù ér ān zhě, tiān bù néng kùn. néng zào jiù rén cái zhě, tiān bù néng gū. néng yǐ shēn rèn tiān xià hòu shì zhě, tiān bù néng jué.
能知足者,天不能貧。能忍辱者,天不能禍。能無求者,天不能賤。能外形骸者,天不能病。能不貪生者,天不能死。能隨遇而安者,天不能困。能造就人材者,天不能孤。能以身任天下後世者,天不能絕。
tiān báo wǒ yǐ fú, wú hòu wú dé yǐ yà zhī. tiān láo wǒ yǐ xíng, wú yì wú xīn yǐ bǔ zhī. tiān wēi wǒ yǐ yù, wú xiǎng wú dào yǐ tōng zhī. tiān kǔ wǒ yǐ jìng, wú lè wú shén yǐ chàng zhī.
天薄我以福,吾厚吾德以迓之。天勞我以形,吾逸吾心以補之。天危我以遇,吾享吾道以通之。天苦我以境,吾樂吾神以暢之。
jí xiōng huò fú, shì tiān zhǔ zhāng. huǐ yù yǔ duó, shì rén zhǔ zhāng. zhǔ shēn xíng jǐ, shì wǒ zhǔ zhāng.
吉凶禍福,是天主張。毀譽予奪,是人主張。主身行己,是我主張。
yào de fù guì fú zé, tiān zhǔ zhāng yóu bù dé wǒ. yào zuò xián rén jūn zǐ, wǒ zhǔ zhāng yóu bù dé tiān.
要得富貴福澤,天主張由不得我。要做賢人君子,我主張由不得天。
fù yǐ néng shī wèi dé, pín yǐ wú qiú wèi dé, guì yǐ xià rén wèi dé, jiàn yǐ wàng shì wèi dé.
富以能施為德,貧以無求為德,貴以下人為德,賤以忘勢為德。
hù tǐ miàn, bù rú zhòng lián chǐ. qiú yī yào, bù rú yǎng xìng qíng. lì dǎng yǔ, bù rú zhāo xìn yì. zuò wēi fú, bù rú dǔ zhì chéng. duō yán yǔ, bù rú shèn yǐn wēi. bó shēng míng, bù rú zhèng xīn shù. zì háo huá, bù rú lè míng jiào. guǎng tián zhái, bù rú jiào yì fāng.
護體面,不如重廉恥。求醫藥,不如養性情。立黨羽,不如昭信義。作威福,不如篤至誠。多言語,不如慎隱微。博聲名,不如正心術。恣豪華,不如樂名教。廣田宅,不如教義方。
xíng jǐ gōng, zé gōng hòu, jiē zhòng hé, lì xīn zhèng, jìn dào yǒng. zé yǒu yǐ qiú yì, gǎi guò yǐ quán shēn.
行己恭,責躬厚,接眾和,立心正,進道勇。擇友以求益,改過以全身。
jìng wèi qiān shèng shòu shòu zhēn yuán, shèn nǎi bǎi nián tí sī jǐn yào.
敬為千聖授受真源,慎乃百年提撕緊鑰。
dù liàng rú hǎi hán chūn yù, yīng jiē rú liú shuǐ xíng yún. cāo cún rú qīng tiān bái rì, wēi yí rú dān fèng xiáng lín. yán lùn rú qiāo jīn jiá shí, chí shēn rú yù jié bīng qīng. jīn bào rú guāng fēng jì yuè, qì gài rú qiáo yuè tài shān.
度量如海涵春育,應接如流水行雲。操存如青天白日,威儀如丹鳳祥麟。言論如敲金戛石,持身如玉潔冰清。襟抱如光風霽月,氣概如喬嶽泰山。
hǎi kuò cóng yú yuè, tiān kōng rèn niǎo fēi. fēi dà zhàng fū bù néng yǒu cǐ dù liàng! zhèn yī qiān rèn gāng, zhuó zú wàn lǐ liú. fēi dà zhàng fū bù néng yǒu cǐ qì jié! zhū cáng zé zì mèi, yù yùn shān hán huī. fēi dà zhàng fū bù néng yǒu cǐ yùn jí! yuè dào wú tóng shàng, fēng lái yáng liǔ biān. fēi dà zhàng fū bù néng yǒu cǐ jīn huái!
海闊從魚躍,天空任鳥飛。非大丈夫不能有此度量!振衣千仞岡,濯足萬里流。非大丈夫不能有此氣節!珠藏澤自媚,玉韞山含輝。非大丈夫不能有此蘊藉!月到梧桐上,風來楊柳邊。非大丈夫不能有此襟懷!
chù cǎo yě zhī rì, bù kě jiāng cǐ shēn kàn de xiǎo jū láng miào zhī rì, bù kě jiāng cǐ shēn kàn de dà.
處草野之日,不可將此身看得小;居廊廟之日,不可將此身看得大。
zhǐ yī gè sú kàn tóu, cuò zuò le yī shēng rén. zhǐ yī shuāng sú yǎn jīng, cuò rèn le yī shēng rén.
只一個俗看頭,錯做了一生人。只一雙俗眼睛,錯認了一生人。
xīn bù wàng niàn, shēn bù wàng dòng. kǒu bù wàng yán, jūn zǐ suǒ yǐ cún chéng. nèi bù qī jǐ, wài bù qī rén, shàng bù qī tiān, jūn zǐ suǒ yǐ shèn dú. bù kuì fù mǔ, bù kuì xiōng dì, bù kuì qī zǐ, jūn zǐ suǒ yǐ yí jiā. bù fù guó jiā, bù fù shēng mín, bù fù suǒ xué, jūn zǐ suǒ yǐ yòng shì. yǐ xìng fēn yán, wú lùn fù zǐ xiōng dì, jí tiān dì wàn wù, jiē yī tǐ ěr, hé wù fēi wǒ?! yú cǐ xìn dé jí, zé xīn tǐ kuò rán yǐ. yǐ wài wù yán, wú lùn gōng míng fù guì, jí sì zhī bǎi hái, yì qū ké ěr, hé wù shì wǒ?! yú cǐ xìn dé jí, zé shì wèi dàn rán yǐ.
心不妄念,身不妄動。口不妄言,君子所以存誠。內不欺己,外不欺人,上不欺天,君子所以慎獨。不愧父母,不愧兄弟,不愧妻子,君子所以宜家。不負國家,不負生民,不負所學,君子所以用世。以性分言,無論父子兄弟,即天地萬物,皆一體耳,何物非我?!於此信得及,則心體廓然矣。以外物言,無論功名富貴,即四肢百骸,亦軀殼耳,何物是我?!於此信得及,則世味淡然矣。
yǒu bǔ yú tiān dì yuē gōng, yǒu guān yú shì jiào yuē míng, yǒu xué wèn yuē fù, yǒu lián chǐ yuē guì, shì wèi gōng míng fù guì. wú wèi yuē dào, wú yù yuē dé, wú xí yú bǐ lòu yuē wén, wú jìn yú ài mèi yuē zhāng, shì wèi dào dé wén zhāng.
有補於天地曰功,有關於世教曰名,有學問曰富,有廉恥曰貴,是謂功名富貴。無為曰道,無欲曰德,無習於鄙陋曰文,無近於曖昧曰章,是謂道德文章。
kùn rǔ fēi yōu, qǔ kùn rǔ wèi yōu. róng lì fēi lè, wàng róng lì wèi lè.
困辱非憂,取困辱為憂。榮利非樂,忘榮利為樂。
rè nào róng huá zhī jìng, yī guò zhé shēng qī liáng. qīng zhēn lěng dàn zhī wèi, lì jiǔ yù yǒu yì wèi.
熱鬧榮華之境,一過輒生淒涼。清真冷淡之為,歷久愈有意味。
xīn zhì yào kǔ, yì qù yào lè. qì dù yào hóng, yán dòng yào jǐn.
心志要苦,意趣要樂。氣度要宏,言動要謹。
xīn shù yǐ guāng míng, dǔ shí wèi dì yī. róng mào yǐ zhèng dà, lǎo chéng wèi dì yī. yán yǔ yǐ jiǎn zhòng, zhēn qiè wèi dì yī.
心術以光明,篤實為第一。容貌以正大,老成為第一。言語以簡重,真切為第一。
wù tǔ wú yì shēn xīn zhī yǔ, wù wèi wú yì shēn xīn zhī shì, wù jìn wú yì shēn xīn zhī rén, wù rù wú yì shēn xīn zhī jìng, wù zhǎn wú yì shēn rén zhī shū.
勿吐無益身心之語,勿為無益身心之事,勿近無益身心之人,勿入無益身心之境,勿展無益身人之書。
cǐ shēng bù xué yī kě xī, cǐ rì xián guò èr kě xī, cǐ shēn yī bài sān kě xī.
此生不學一可惜,此日閒過二可惜,此身一敗三可惜。
jūn zǐ xiōng zhōng suǒ cháng tǐ, bú shì rén qíng shì tiān lǐ. jūn zǐ kǒu zhōng suǒ cháng dào, bú shì rén lún shì shì jiào. jūn zǐ shēn zhōng suǒ cháng xíng, bú shì guī jǔ shì zhǔn shéng.
君子胸中所常體,不是人情是天理。君子口中所常道,不是人倫是世教。君子身中所常行,不是規矩是準繩。
xiū wěi zuì yú qì huà, yī qiè zé zhī rén shì. xiū guò wàng yú shì jiān, yī qiè qiú zhī wǒ shēn.
休諉罪於氣化,一切責之人事。休過望於世間,一切求之我身。
zì zé zhī wài, wú shèng rén zhī shù. zì qiáng zhī wài, wú shàng rén zhī shù.
自責之外,無勝人之術。自強之外,無上人之術。
shū yǒu mò céng jīng wǒ dú, shì wú bù kě duì rén yán.
書有末曾經我讀,事無不可對人言。
guī mén zhī shì kě chuán, ér hòu zhī jūn zǐ zhī jiā fǎ yǐ. jìn xí zhī rén qǐ jìng, ér hòu zhī jūn zǐ zhī shēn fǎ yǐ.
閨門之事可傳,而後知君子之家法矣。近習之人起敬,而後知君子之身法矣。
mén nèi hǎn wén xī xiào nù mà, qí jiā fàn kě zhī. zuò yòu biàn chén shàn shū gé yán, qí zhì qù kě xiǎng.
門內罕聞嬉笑怒罵,其家范可知。座右遍陳善書格言,其志趣可想。
shèn yán dòng yú qī zǐ pū lì zhī jiān, jiǎn shēn xīn yú shí xī qǐ jū zhī jì.
慎言動於妻子仆隸之間,檢身心於食息起居之際。
yǔ yán jiān jǐn kě jī dé, qī zǐ jiān yì shì xiū shēn.
語言間盡可積德,妻子間亦是修身。
zhòu yàn zhī qī zǐ, yǐ guān qí xíng zhī dǔ yǔ fǒu yě yè kǎo zhī mèng mèi, yǐ bo qí zhì zhī dìng yǔ fǒu yě.
晝驗之妻子,以觀其行之篤與否也;夜考之夢寐,以卜其志之定與否也。
yù lǐ huì qī chǐ, xiān lǐ huì fāng cùn yù lǐ huì liù hé, xiān lǐ huì yī qiāng.
欲理會七尺,先理會方寸;欲理會六合,先理會一腔。
shì rén yǐ qī chǐ wèi xìng mìng, jūn zǐ yǐ xìng mìng wèi qī chǐ.
世人以七尺為性命,君子以性命為七尺。
qì xiàng yào gāo kuàng, bù kě shū kuáng. xīn sī yào chēn mì, bù kě suǒ xiè. qù wèi yào chōng dàn, bù kě kū jì. cāo shǒu yào yán míng, bù kě jī liè.
氣象要高曠,不可疏狂。心思要縝密,不可瑣屑。趣味要衝淡,不可枯寂。操守要嚴明,不可激烈。
cōng míng zhě, jiè tài chá. gāng qiáng zhě, jiè tài bào. wēn liáng zhě, jiè wú duàn.
聰明者,戒太察。剛強者,戒太暴。溫良者,戒無斷。
wù shī xiǎo huì shāng dà tǐ, wú jiè gōng dào suì sī qíng.
勿施小惠傷大體,毋借公道遂私情。
yǐ qíng shù rén, yǐ lǐ lǜ jǐ.
以情恕人,以理律己。
yǐ shù jǐ zhī xīn shù rén, zé quán jiāo. yǐ zé rén zhī xīn zé jǐ, zé guǎ guò.
以恕己之心恕人,則全交。以責人之心責己,則寡過。
lì yǒu suǒ bù néng, shèng rén bù yǐ wú kě nài hé zhě zé rén. xīn yǒu suǒ dāng jǐn, shèng rén bù yǐ wú kě nài hé zhě zì wěi.
力有所不能,聖人不以無可奈何者責人。心有所當盡,聖人不以無可奈何者自諉。
zhòng è bì chá, zhòng hǎo bì chá, yì! zì è bì chá, zì hào bì chá, nán!
眾惡必察,眾好必察,易!自惡必察,自好必察,難!
jiàn rén bú shì zhū è zhī gēn, jiàn jǐ bú shì wàn shàn zhī mén.
見人不是諸惡之根,見己不是萬善之門。
bù wèi guò sān zì, mèi què duō shǎo liáng xīn méi nài hé sān zì, mǒ què duō shǎo tǐ miàn.
不為過三字,昧卻多少良心;沒奈何三字,抹卻多少體面。
pǐn yì cháng kàn shèng rú wǒ zhě, zé kuì chǐ zì zēng xiǎng yòng cháng kàn bù rú wǒ zhě, zé yuàn yóu zì mǐn.
品詣常看勝如我者,則愧恥自增;享用常看不如我者,則怨尤自泯。
jiā zuò wú liáo, dāng sī shí lì dān fū, hóng chén chì rì guān jiē bù dá, xū niàn gāo cái xiù shì, bái shǒu qīng jīn. jiāng tí jī zhě bǐ, zé dé bǎo zì lè. jiāng hào hán zhě bǐ, zé dé nuǎn zì lè. jiāng láo yì zhě bǐ, zé yōu xián zì lè. jiāng jí bìng zhě bǐ, zé kāng jiàn zì lè. jiāng huò huàn zhě bǐ, zé píng ān zì lè. jiāng sǐ wáng zhě bǐ, zé shēng cún zì lè.
家坐無聊,當思食力擔夫,紅塵赤日;官階不達,須念高才秀士,白首青衿。將啼飢者比,則得飽自樂。將號寒者比,則得暖自樂。將勞役者比,則優閒自樂。將疾病者比,則康健自樂。將禍患者比,則平安自樂。將死亡者比,則生存自樂。
cháng sī zhōng tiān bào hèn, zì bù dé bù jǐn xiào xīn. cháng sī dù rì jiān nán, zì bù dé bù jié fèi yòng. cháng sī rén mìng cuì báo, zì bù dé bù jiā xiū chí. cháng sī shā zhài nán cháng, zì bù dé bù xī kǒu fù. cháng sī shì tài yán liáng, zì bù dé bù fèn zhì qì. cháng sī fǎ wǎng nán lòu, zì bù dé bù jiè fēi wèi. cháng sī shēn mìng yì qīng, zì bù dé bù cún shàn niàn.
常思終天抱恨,自不得不盡孝心。常思度日艱難,自不得不節費用。常思人命脆薄,自不得不加修持。常思殺債難償,自不得不惜口腹。常思世態炎涼,自不得不奮志氣。常思法網難漏,自不得不戒非為。常思身命易傾,自不得不存善念。
yǐ mèi zì fèng qīn, yǐ dàn zì jiāo yǒu, yǐ gǒu zì shěng fèi, yǐ zhuō zì miǎn láo, yǐ lóng zì zhǐ bàng, yǐ máng zì yuǎn sè, yǐ lìn zì fáng kǒu, yǐ bìng zì yī yín, yǐ tān zì dú shū, yǐ yí zì qióng lǐ, yǐ kè zì zé jǐ, yǐ yū zì shǒu lǐ, yǐ hěn zì lì zhì, yǐ ào zì diān gǔ, yǐ chī zì jiù pín, yǐ kōng zì jiě yōu, yǐ ruò zì yù wǔ, yǐ huǐ zì gǎi guò, yǐ lǎn zì yì bēn jìng fēng, yǐ duò zì píng chén sú shì.
以媚字奉親,以淡字交友,以苟字省費,以拙字免勞,以聾字止謗,以盲字遠色,以吝字防口,以病字醫淫,以貪字讀書,以疑字窮理,以刻字責己,以迂字守禮,以很字立志,以傲字槙骨,以痴字救貧,以空字解憂,以弱字禦侮,以悔字改過,以懶字抑奔競風,以惰字屏塵俗事。
duì shī yì rén, mò tán dé yì shì. chù dé yì rì, mò wàng shī yì shí.
對失意人,莫談得意事。處得意日,莫忘失意時。
pín jiàn shì kǔ jìng, néng shàn chù zhě zì lè fù guì shì lè jìng, bù shàn chù zhě gèng kǔ.
貧賤是苦境,能善處者自樂;富貴是樂境,不善處者更苦。
ēn lǐ yóu lái shēng hài, gù kuài yì shí xū zǎo huí tóu. bài hòu huò fǎn chéng gōng, gù fú xīn chù mò biàn fàng shǒu.
恩里由來生害,故快意時須早回頭。敗後或反成功,故拂心處莫便放手。
shēn shěn hòu zhòng, shì dì yī děng zī zhì lěi luò xióng háo, shì dì èr děng zī zhì cōng míng cái biàn, shì dì sān děng zī zhì.
深沈厚重,是第一等資質;磊落雄豪,是第二等資質;聰明才辯,是第三等資質。
shàng shì wàng míng, zhōng shì lì míng, xià shì qiè míng. shàng shì bì xīn, zhōng shì bì kǒu, xià shì bì mén.
上士忘名,中士立名,下士竊名。上士閉心,中士閉口,下士閉門。
hǎo jié rén zhě shēn bì wēi, zì gān wèi yú shì chéng qí bǎo shēn zhī zhì. hǎo zì kuā zhě rén duō xiào, zì wǔ qí zhì shì jiàn qí qī rén zhī yú.
好訐人者身必危,自甘為愚適成其保身之智。好自誇者人多笑,自舞其智適見其欺人之愚。
xián xiá chū yú jīng qín, tián shì chū yú zhī jù, wú sī chū yú néng lǜ, dà dǎn chū yú xiǎo xīn. píng kāng zhī zhōng, yǒu xiǎn zǔ yān. rèn xí zhī nèi, yǒu zhèn dú yān. yī shí zhī jiān, yǒu huò bài yān.
閒暇出於精勤,恬適出於祗懼,無思出於能慮,大膽出於小心。平康之中,有險阻焉。衽席之內,有鴆毒焉。衣食之間,有禍敗焉。
jū ān lǜ wēi, chù zhì sī luàn.
居安慮危,處治思亂。
tiān xià zhī shì, yǐ jiàn ér chéng tiān xià zhī shì, yǐ jī ér jū.
天下之勢,以漸而成;天下之事,以積而居。
huò dào xiū chóu, yě yào huì jiù fú lái xiū xǐ, yě yào huì shòu.
禍到休愁,也要會救;福來休喜,也要會受。
tiān yù huò rén, xiān yǐ wēi fú jiāo zhī tiān yù fú rén, xiān yǐ wēi huò jǐng zhī.
天欲禍人,先以微福驕之;天欲福人,先以微禍儆之。
ào mán zhī rén zhòu dé tōng xiǎn, tiān jiāng zhòng xíng zhī yě shū fàng zhī rén jiān yú jìn qǔ, tiān jiāng qū shè zhī yě.
傲僈之人驟得通顯,天將重刑之也;疏放之人艱於進取,天將曲赦之也。
xiǎo rén yì yǒu tǎn dàng dàng chù, wú jì chán shì yě jūn zǐ yì yǒu zhǎng qī qī chù, zhōng shēn zhī yōu shì yě.
小人亦有坦蕩蕩處,無忌禪是也;君子亦有長戚戚處,終身之憂是也。
jūn zǐ yóu shuǐ yě, qí xìng chōng, qí zhì bái, qí wèi dàn qí wèi yòng yě, kě yǐ huàn bù jié zhě ér shǐ jié. jí fèi tāng zhōng tóu yǐ yóu, yì zì fēn bié ér bù xiāng hùn. chéng zāi jūn zǐ yě! xiǎo rén pì yóu yě, qí xìng huá, qí zhì nì, qí wèi nóng qí wèi yòng yě, kě yǐ wū jié zhě ér shǐ bù jié. tǎng gǔn yóu zhōng tóu yǐ shuǐ, bì zhì jī bó ér bù xiāng róng. chéng zāi xiǎo rén yě!
君子猶水也,其性沖,其質白,其味淡;其為用也,可以澣不潔者而使潔。即沸湯中投以油,亦自分別而不相混。誠哉君子也!小人譬油也,其性滑,其質膩,其味濃;其為用也,可以污潔者而使不潔。倘滾油中投以水,必至激搏而不相容。誠哉小人也!
fán yáng bì gāng, gāng bì míng, míng zé yì zhī fán yīn bì róu, róu bì àn, àn zé nán cè.
凡陽必剛,剛必明,明則易知;凡陰必柔,柔必暗,暗則難測。
chēng rén yǐ yán zi, wú bù yuè zhě, wàng qí pín jiàn ér yāo zhǐ rén yǐ dào zhí, wú bù nù zhě, wàng qí fù guì ér shòu.
稱人以顏子,無不悅者,忘其貧賤而夭;指人以盜跖,無不怒者,忘其富貴而壽。
shì shì nán shàng nán, jǔ zú cháng yú shī zhuì jiàn jiàn xiǎng yī xiǎng, hún shēn dōu shì guò chà.
事事難上難,舉足常虞失墜;件件想一想,渾身都是過差。
nù yí shí lì xiāo róng, guò yào xì xīn jiǎn diǎn.
怒宜實力消融,過要細心檢點。
tàn lǐ yí róu, yōu yóu hán yǒng, shǐ kě yǐ zì dé. jué yù yí gāng, yǒng měng fèn xùn, shǐ kě yǐ zì xīn.
探理宜柔,優遊涵泳,始可以自得。決欲宜剛,勇猛奮迅,始可以自新。
chéng fèn zhì yù, qí xiàng wèi sǔn, dé lì zài yī rěn zì. qiān shàn gǎi guò, qí xiàng wèi yì, dé lì zài yī huǐ zì.
懲忿窒欲,其象為損,得力在一「忍」字。遷善改過,其象為益,得力在一「悔」字。
fù guì rú chuán shě, wéi jǐn shèn kě dé jiǔ jū pín jiàn rú bì yī, wéi qín jiǎn kě yǐ tuō xiè.
富貴如傳舍,惟謹慎可得久居;貧賤如敝衣,惟勤儉可以脫卸。
jiǎn zé yuē, yuē zé bǎi shàn jù xìng chǐ zé sì, sì zé bǎi è jù zòng.
儉則約,約則百善俱興;侈則肆,肆則百惡俱縱。
shē zhě fù bù zú, jiǎn zhě pín yǒu yú. shē zhě xīn cháng pín, pín zhě xīn cháng fù.
奢者富不足,儉者貧有餘。奢者心常貧,貧者心常富。
tān tāo yǐ zhāo rǔ, bù ruò jiǎn ér shǒu lián. gàn qǐng yǐ fàn yì, bù ruò jiǎn ér quán jié. qīn móu yǐ jù yuàn, bù ruò jiǎn ér yǎng xīn. fàng sì yǐ suì yù, bù ruò jiǎn ér ān xìng.
貪饕以招辱,不若儉而守廉。干請以犯義,不若儉而全節。侵牟以聚怨,不若儉而養心。放肆以遂欲,不若儉而安性。
jìng zuò, rán hòu zhī píng rì zhī qì fú. shǒu mò, rán hòu zhī píng rì zhī yán zào. shěng shì, rán hòu zhī píng rì zhī xīn máng. bì hù, rán hòu zhī píng rì zhī jiāo làn. guǎ yù, rán hòu zhī píng rì zhī bìng duō. jìn qíng, rán hòu zhī píng rì zhī niàn kè.
靜坐,然後知平日之氣浮。守默,然後知平日之言躁。省事,然後知平日之心忙。閉戶,然後知平日之交濫。寡慾,然後知平日之病多。近情,然後知平日之念刻。
wú bìng zhī shēn, bù zhī qí lè yě bìng shēng, shǐ zhī wú bìng zhī lè. wú shì zhī jiā, bù zhī qí fú yě shì zhì, shǐ zhī wú shì zhī fú.
無病之身,不知其樂也;病生,始知無病之樂。無事之家,不知其福也;事至,始知無事之福。
yù xīn zhèng chì shí, yī niàn zhe bìng, xìng shì hán bīng lì xīn zhèng chì shí, yī xiǎng dào sǐ, wèi tóng jué là.
欲心正熾時,一念着病,興似寒冰;利心正熾時,一想到死,味同嚼蠟。
yǒu yī lè jìng jiè, jí yǒu yī bù lè zhě xiāng duì dài yǒu yī hǎo guāng jǐng, biàn yǒu yī bù hǎo dǐ xiāng chéng chú.
有一樂境界,即有一不樂者相對待;有一好光景,便有一不好底相乘除。
shì bù kě zuò jǐn, yán bù kě dào jǐn, shì bù kě yǐ jǐn, fú bù kě xiǎng jǐn.
事不可做盡,言不可道盡,勢不可倚盡,福不可享盡。
bù kě chī jǐn, bù kě chuān jǐn, bù kě shuō jǐn yòu yào dòng dé, yòu yào zuò dé, yòu yào nài dé.
不可吃盡,不可穿盡,不可說盡;又要洞得,又要做得,又要耐得。
nán xiāo zhī wèi xiū shí, nán dé zhī wù xiū xù, nán chóu zhī ēn xiū shòu, nán jiǔ zhī yǒu xiū jiāo, nán zài zhī shí xiū shī, nán shǒu zhī cái xiū jī, nán xuě zhī bàng xiū biàn, nán shì zhī fèn xiū jiào.
難消之味休食,難得之物休蓄,難酬之恩休受,難久之友休交,難再之時休失,難守之財休積,難雪之謗休辯,難釋之忿休較。
fàn xiū bù jué biàn yàn, lù xiū bù kàn biàn zǒu, huà xiū bù xiǎng biàn shuō, shì xiū bù sī biàn zuò, cái xiū bù shěn biàn qǔ, qì xiū bù rěn biàn dòng, yǒu xiū bù zé biàn jiāo.
飯休不嚼便咽,路休不看便走,話休不想便說,事休不思便做,財休不審便取,氣休不忍便動,友休不擇便交。
wèi shàn rú fù zhòng dēng shān, zhì suī yǐ què, ér lì yóu kǒng bù jí. wèi è rú chéng jùn zǒu pō, biān suī bù jiā, ér zú bù jīn qí qián.
為善如負重登山,志雖已確,而力猶恐不及。為惡如乘駿走坡,鞭雖不加,而足不禁其前。
fáng yù rú wǎn nì shuǐ zhī zhōu, cái xiē shǒu biàn xià liú. lì xíng rú yuán wú zhī zhī shù, cái zhù jiǎo biàn xià zhuì.
防欲如挽逆水之舟,才歇手便下流。力行如緣無枝之樹,才住腳便下墜。
dǎn yù dà, xīn yù xiǎo zhì yù yuán, xíng yù fāng.
膽欲大,心欲小;智欲圓,行欲方。
zhēn shèng xián jué fēi yū fǔ, zhēn háo jié duàn bù cū shū.
真聖賢決非迂腐,真豪傑斷不粗疏。
lóng yín hǔ xiào, fèng zhù luán xiáng, dà zhàng fū zhī qì xiàng.
龍吟虎嘯,鳳翥鸞翔,大丈夫之氣象。
cán jiǎn zhū sī, yǐ fēng yǐn jié, ér nǚ zǐ zhī jīng yíng.
蠶繭蛛絲,蟻封蚓結,兒女子之經營。
gē gē bù tǔ, là là bù xiū, zǒng shì yì bān yǔ bìng, qǐng yǐ yīng gē yàn yǔ liáo zhī. liàn liàn bù shě, hū hū ruò wàng, gè yǒu yī zhǒng qíng chī, dāng yǐ yuān fēi yú yuè huà zhī.
格格不吐,剌剌不休,總是一般語病,請以鶯歌燕語療之。戀戀不捨,忽忽若忘,各有一種情痴,當以鳶飛魚躍化之。
wèn xiāo xī yú shī guī, yí tuán kōng jié qí fú zhǐ yú ào zào, shē xiǎng tú láo.
問消息於蓍龜,疑團空結;祈福祉於奧灶,奢想徒勞。
qiān, měi dé yě, guò qiān zhě huái zhà. mò, yì xíng yě, guò mò zhě cáng jiān.
謙,美德也,過謙者懷詐。默,懿行也,過默者藏奸。
zhí bù fàn huò, hé bù hài yì.
直不犯禍,和不害義。
yuán róng zhě wú guǐ suí zhī tài, jīng xì zhě wú kē chá zhī xīn, fāng zhèng zhě wú guāi fú zhī shī, chén mò zhě wú yīn xiǎn zhī shù, chéng dǔ zhě wú chuí lǔ zhī lèi, guāng míng zhě wú qiǎn lù zhī bìng, jìn zhí zhě wú jìng qíng zhī piān, zhí chí zhě wú jū nì zhī jī, mǐn liàn zhě wú qīng fú zhī zhuàng.
圓融者無詭隨之態,精細者無苛察之心,方正者無乖拂之失,沉默者無陰險之術,誠篤者無椎魯之累,光明者無淺露之病,勁直者無徑情之偏,執持者無拘泥之跡,敏煉者無輕浮之狀。
cái bù zú zé duō móu, shí bù zú zé duō lǜ, wēi bù zú zé duō nù, xìn bù zú zé duō yán, yǒng bù zú zé duō láo, míng bù zú zé duō chá, lǐ bù zú zé duō biàn, qíng bù zú zé duō yí.
才不足則多謀,識不足則多慮,威不足則多怒,信不足則多言,勇不足則多勞,明不足則多察,理不足則多辯,情不足則多儀。
sī ēn xù gǎn, rén zhī zéi yě zhí wǎng qīng dān, yì zhī zéi yě zú gōng wěi tài, lǐ zhī zéi yě kē chá qí yí, zhì zhī zéi yě gǒu yuē gù shǒu, xìn zhī zéi yě.
私恩煦感,仁之賊也;直往輕擔,義之賊也;足恭偽態,禮之賊也;苛察歧疑,智之賊也;苟約固守,信之賊也。
yǒu shā zhī wèi rén, shēng zhī bù wèi rén zhě yǒu qǔ zhī wèi yì, yǔ zhī wèi bù yì zhě yǒu bēi zhī wèi lǐ, zūn zhī wèi fēi lǐ zhě yǒu bù zhī wèi zhì, zhī zhī wèi bù zhì zhě yǒu wéi yán wèi xìn, jiàn yán wèi fēi xìn zhě.
有殺之為仁,生之不為仁者;有取之為義,與之為不義者;有卑之為禮,尊之為非禮者;有不知為智,知之為不智者;有違言為信,踐言為非信者。
yú zhōng yú xiào, shí néng wéi tiān dì gāng cháng, xī bù yù shèng rén cái chéng, wèi cháng rù shì. dà zhà dà jiān, piān huì jiàn shì jiān gōng yè, tǎng fēi yǒu yīng zhǔ jià yù, zhōng bì tiào liáng.
愚忠愚孝,實能維天地綱常,惜不遇聖人裁成,未嘗入室。大詐大奸,偏會建世間功業,倘非有英主駕馭,終必跳梁。
zhī qí bù kě wèi ér suì wěi xīn rèn zhī zhě, dá rén zhì shì zhī jiàn yě. zhī qí bù kě wèi ér yóu jié lì tú zhī zhě, zhōng chén xiào zǐ zhī xīn yě.
知其不可為而遂委心任之者,達人智士之見也。知其不可為而猶竭力圖之者,忠臣孝子之心也。
xiǎo rén zhǐ pà tā yǒu cái, yǒu cái yǐ jì zhī, liú hài wú qióng. jūn zǐ zhǐ pà tā wú cái, wú cái yǐ xíng zhī, suī xián hé bǔ.
小人只怕他有才,有才以濟之,流害無窮。君子只怕他無才,無才以行之,雖賢何補。