chén fēi fēi nàn yán yě, suǒ yǐ nán yán zhě: yán shùn bǐ huá zé, yáng yáng lí lí rán, zé jiàn yǐ wèi huá ér bù shí. dūn zhī gōng hòu, gěng gù shèn wán, zé jiàn yǐ wéi jué ér bù lún. duō yán fán chēng, lián lèi bǐ wù, zé jiàn yǐ wéi xū ér wú yòng. zǒng wēi shuō yuē, jìng shěng ér bù shì, zé jiàn yǐ wéi guì ér bù biàn. jī jí qīn jìn, tàn zhī rén qíng, zé jiàn yǐ wéi zèn ér bù ràng. hóng dà guǎng bó, miào yuǎn bù cè, zé jiàn yǐ wéi kuā ér wú yòng. jiā jì xiǎo tán, yǐ jù shù yán, zé jiàn yǐ wéi lòu. yán ér jìn shì, cí bù bèi nì, zé jiàn yǐ wéi tān shēng ér yú shàng. yán ér yuǎn sú, guǐ zào rén jiān, zé jiàn yǐ wéi dàn. jié mǐn biàn gěi, fán yú wén cǎi, zé jiàn yǐ wéi shǐ. shū shì wén xué, yǐ zhì xìn yán, zé jiàn yǐ wéi bǐ. shí chēng shī shū, dào fǎ wǎng gǔ, zé jiàn yǐ wéi sòng. cǐ chén fēi zhī suǒ yǐ nán yán ér zhòng huàn yě.
臣非非难言也,所以难言者:言顺比滑泽,洋洋纚纚然,则见以 为华而不实。敦祗恭厚,鲠固慎完,则见以为掘而不伦。多言繁称, 连类比物,则见以为虚而无用。捴微说约,径省而不饰,则见以为刿 而不辩。激急亲近,探知人情,则见以为谮而不让。闳大广博,妙远不测,则见以为夸而无用。家计小谈,以具数言,则见以为陋。言而近世,辞不悖逆,则见以为贪生而谀上。言而远俗,诡躁人间,则见以为诞。捷敏辩给,繁于文采,则见以为史。殊释文学,以质信言,则见以为鄙。时称诗书,道法往古,则见以为诵。此臣非之所以难言而重患也。
gù dù liàng suī zhèng, wèi bì tīng yě yì lǐ suī quán, wèi bì yòng yě. dài wáng ruò yǐ cǐ bù xìn , zé xiǎo zhě yǐ wéi huǐ zī fěi bàng, dà zhě huàn huò zāi hài sǐ wáng jí qí shēn. gù zi xū shàn móu ér wú lù zhī, zhòng ní shàn shuō ér kuāng wéi zhī, guǎn yí wú shí xián ér lǔ qiú zhī. gù cǐ sān dài fū qǐ bù xián zāi? ér sān jūn bù míng yě. shàng gǔ yǒu tāng zhì shèng yě, yī yǐn zhì zhì yě fū zhì zhì shuō zhì shèng, rán qiě qī shí shuō ér bù shòu, shēn zhí dǐng zǔ wèi páo zǎi, nì jìn xí qīn, ér tāng nǎi jǐn zhī qí xián ér yòng zhī. gù yuē yǐ zhì zhì shuō zhì shèng, wèi bì zhì ér jiàn shòu, yī yǐn shuō tāng shì yě yǐ zhì shuō yú bì bù tīng, wén wáng shuō zhòu shì yě. gù wén wáng shuō zhòu ér zhòu qiú zhī, yì hóu zhì, guǐ hóu là, bǐ gàn pōu xīn, méi bó hǎi, yí wú shù fù, ér cáo jī bēn chén, bó lǐ zǐ dào qǐ, fù shuō zhuǎn yù, sūn zi bìn jiǎo yú wèi, wú qǐ shōu qì yú àn mén tòng xī hé zhī wèi qín zú zhī jiě yú chǔ, gōng shū cuó yán guó qì fǎn wèi bèi, gōng sūn yāng bēn qín, guān lóng féng zhǎn, cháng hóng fēn chǐ, yǐn zi jǐng yú jí, sī mǎ zǐ qī sǐ ér fú yú jiāng, tián míng gū shè, mì zi jiàn xī mén bào bù dòu ér sǐ rén shǒu, dǒng ān yú sǐ ér chén yú shì, zǎi yǔ bù miǎn yú tián cháng, fàn suī zhé xié yú wèi. cǐ shí shù rén zhě, jiē shì zhī rén xián zhōng liáng yǒu dào shù zhī shì yě, bù xìng ér yù bèi luàn àn huò zhī zhǔ ér sǐ, rán zé suī xián shèng bù néng táo sǐ wáng bì lù rǔ zhě hé yě? zé yú zhě nán shuō yě, gù jūn zǐ nán yán yě. qiě zhì yán wǔ yú ěr ér dào yú xīn, fēi xián shèng mò néng tīng, yuàn dài wáng shú chá zhī yě.
故度量虽正,未必听也;义理虽全,未必用也。大王若以此不信 ,则小者以为毁訾诽谤,大者患祸灾害死亡及其身。故子胥善谋而吴戮之,仲尼善说而匡围之,管夷吾实贤而鲁囚之。故此三大夫岂不贤哉?而三君不明也。上古有汤至圣也,伊尹至智也;夫至智说至圣, 然且七十说而不受,身执鼎俎为庖宰,昵近习亲,而汤乃仅知其贤而用之。故曰以至智说至圣,未必至而见受,伊尹说汤是也;以智说愚必不听,文王说纣是也。故文王说纣而纣囚之,翼侯炙,鬼侯腊,比干剖心,梅伯醢,夷吾束缚,而曹羁奔陈,伯里子道乞,傅说转鬻,孙子膑脚于魏,吴起收泣于岸门、痛西河之为秦、卒枝解于楚,公叔痤言国器、反为悖,公孙鞅奔秦,关龙逢斩,苌宏分胣,尹子阱于棘,司马子期死而浮于江,田明辜射,宓子贱、西门豹不斗而死人手,董安于死而陈于市,宰予不免于田常,范睢折胁于魏。此十数人者,皆世之仁贤忠良有道术之士也,不幸而遇悖乱闇惑之主而死,然则虽贤圣不能逃死亡避戮辱者何也?则愚者难说也,故君子难言也。且至言忤于耳而倒于心,非贤圣莫能听,愿大王熟察之也。