hàn xìng, nìng xìng chǒng chén, gāo zǔ shí zé yǒu jí rú, xiào huì yǒu hóng rú. cǐ liǎng rén fēi yǒu cái néng, dàn yǐ wǎn mèi guì xìng, yǔ shàng wò qǐ, gōng qīng jiē yīn guān shuō. gù xiào huì shí, láng shì zhōng jiē guān xùn yí, bèi dài, fù zhī fěn, huà hóng jí zhī shǔ yě. liǎng rén xǐ jiā ān líng. qí hòu chǒng chén, xiào wén shí shì rén zé dèng tōng, huàn zhě zé zhào tán běi gōng bó zi xiào wǔ shí shì rén zé hán yān, huàn zhě zé lǐ yán nián xiào yuán shí huàn zhě zé hóng gōng shí xiǎn xiào chéng shí shì rén zé zhāng fàng chún yú zhǎng xiào āi shí zé yǒu dǒng xián. xiào jǐng zhāo xuān shí jiē wú chǒng chén. jǐng dì wéi yǒu láng zhōng lìng zhōu rén. zhāo dì shí, fù mǎ dū wèi dù hóu jīn shǎng sì fù chē qí jiāng jūn rì dī jué wèi hóu, èr rén zhī chǒng qǔ guò yōng, bù dǔ. xuān dì shí, shì zhōng zhōng láng jiāng zhāng péng zǔ shǎo yǔ dì wēi shí tóng xí yán shū, jí dì jí zūn wèi, péng zǔ yǐ jiù ēn fēng yáng dōu hóu, chū cháng cān chéng, hào wèi ài xìng. qí rén jǐn chì, wú suǒ kuī sǔn, wèi qí xiǎo qī suǒ dú hōng, guó chú.
漢興,佞幸寵臣,高祖時則有籍孺,孝惠有閎孺。此兩人非有材能,但以婉媚貴幸,與上臥起,公卿皆因關說。故孝惠時,郎侍中皆冠鵕鸃,貝帶,傅脂粉,化閎、籍之屬也。兩人徙家安陵。其後寵臣,孝文時士人則鄧通,宦者則趙談、北宮伯子;孝武時士人則韓嫣,宦者則李延年;孝元時宦者則弘恭、石顯;孝成時士人則張放、淳于長;孝哀時則有董賢。孝景、昭、宣時皆無寵臣。景帝唯有郎中令周仁。昭帝時,駙馬都尉秺侯金賞嗣父車騎將軍日磾爵為侯,二人之寵取過庸,不篤。宣帝時,侍中中郎將張彭祖少與帝微時同席研書,及帝即尊位,彭祖以舊恩封陽都侯,出常參乘,號為愛幸。其人謹敕,無所虧損,為其小妻所毒薨,國除。
dèng tōng, shǔ jùn nán ān rén yě, yǐ zhuó chuán wèi huáng tóu láng. wén dì cháng mèng yù shàng tiān, bù néng, yǒu yī huáng tóu láng tuī shàng tiān, gù jiàn qí yī kāo dài hòu chuān. jué ér zhī jiàn tái, yǐ mèng zhōng yīn mù qiú tuī zhě láng, jiàn dèng tōng, qí yī hòu chuān, mèng zhōng suǒ jiàn yě. zhào wèn qí míng xìng, xìng dèng, míng tōng. dèng yóu dēng yě, wén dì shén shuō, zūn xìng zhī, rì rì yì. tōng yì yuàn jǐn, bù hǎo wài jiāo, suī cì xǐ mù, bù yù chū. yú shì wén dì shǎng cì tōng jù wàn yǐ shí shù, guān zhì shàng dài fū.
鄧通,蜀郡南安人也,以濯船為黃頭郎。文帝嘗夢欲上天,不能,有一黃頭郎推上天,顧見其衣尻帶後穿。覺而之漸台,以夢中陰目求推者郎,見鄧通,其衣後穿,夢中所見也。召問其名姓,姓鄧,名通。鄧猶登也,文帝甚說,尊幸之,日日異。通亦願謹,不好外交,雖賜洗沐,不欲出。於是文帝賞賜通巨萬以十數,官至上大夫。
wén dì shí jiān rú tōng jiā yóu xì, rán tōng wú tā jì néng, bù néng yǒu suǒ jiàn dá, dú zì jǐn shēn yǐ mèi shàng ér yǐ. shàng shǐ shàn xiāng rén zhě xiāng tōng, yuē: dāng pín è sǐ. shàng yuē: néng fù tōng zhě zài wǒ, hé shuō pín? yú shì cì tōng shǔ yán dào tóng shān, dé zì zhù qián. dèng shì qián bù tiān xià, qí fù rú cǐ.
文帝時間如通家遊戲,然通無他技能,不能有所薦達,獨自謹身以媚上而已。上使善相人者相通,曰:「當貧餓死。」上曰:「能富通者在我,何說貧?」於是賜通蜀嚴道銅山,得自鑄錢。鄧氏錢布天下,其富如此。
wén dì cháng bìng yōng, dèng tōng cháng wèi shàng sòu shǔn zhī. shàng bù lè, cóng róng wèn yuē: tiān xià shuí zuì ài wǒ zhě hū? tōng yuē: yí mò ruò tài zǐ. tài zǐ rù wèn jí, shàng shǐ tài zǐ zé yōng. tài zǐ zé yōng ér sè nán zhī. yǐ ér wén tōng cháng wèi shàng zé zhī, tài zǐ cán, yóu shì xīn hèn tōng.
文帝嘗病癰,鄧通常為上嗽吮之。上不樂,從容問曰:「天下誰最愛我者乎?」通曰:「宜莫若太子。」太子入問疾,上使太子齰癰。太子齰癰而色難之。已而聞通嘗為上齰之,太子慚,由是心恨通。
jí wén dì bēng, jǐng dì lì, dèng tōng miǎn, jiā jū. jū wú hé, rén yǒu gào tōng dào chū jiǎo wài zhù qián, xià lì yàn wèn, pō yǒu, suì jìng àn, jǐn méi rù zhī, tōng jiā shàng fù zé shù jù wàn. zhǎng gōng zhǔ cì dèng tōng, lì zhé suí méi rù zhī, yī zān bù dé zhe shēn. yú shì zhǎng gōng zhǔ nǎi lìng jiǎ yī shí. jìng bù dé míng yī qián, jì sǐ rén jiā.
及文帝崩,景帝立,鄧通免,家居。居無何,人有告通盜出徼外鑄錢,下吏驗問,頗有,遂竟案,盡沒入之,通家尚負責數巨萬。長公主賜鄧通,吏輒隨沒入之,一簪不得著身。於是長公主乃令假衣食。竟不得名一錢,寄死人家。
zhào tán zhě, yǐ xīng qì xìng, běi gōng bó zi zhǎng zhě ài rén, gù qīn jìn, rán jiē bù bǐ dèng tōng.
趙談者,以星氣幸,北宮伯子長者愛人,故親近,然皆不比鄧通。
hán yān zì wáng sūn, gōng gāo hóu tuí dāng zhī sūn yě. wǔ dì wèi jiāo dōng wáng shí, yān yǔ shàng xué shū xiāng ài. jí shàng wèi tài zǐ, yù yì qīn yān. yān shàn qí shè, cōng huì. shàng jí wèi, yù shì fá hú, ér yān xiān xí bīng, yǐ gù yì zūn guì, guān zhì shàng dài fū, shǎng cì nǐ dèng tōng.
韓嫣字王孫,弓高侯穨當之孫也。武帝為膠東王時,嫣與上學書相愛。及上為太子,愈益親嫣。嫣善騎射,聰慧。上即位,欲事伐胡,而嫣先習兵,以故益尊貴,官至上大夫,賞賜擬鄧通。
shǐ shí, yān cháng yǔ shàng gòng wò qǐ. jiāng dū wáng rù cháo, cóng shàng liè shàng lín zhōng. tiān zǐ chē jià bì dào wèi xíng, xiān shǐ yān chéng fù chē, cóng shù shí bǎi qí chí shì shòu. jiāng dū wáng wàng jiàn, yǐ wèi tiān zǐ, pì cóng zhě, fú yè dào páng. yān qū bù jiàn. jì guò, jiāng dū wáng nù, wèi huáng tài hòu qì, qǐng dé guī guó rù sù wèi, bǐ hán yān. tài hòu yóu cǐ xián yān.
始時,嫣常與上共臥起。江都王入朝,從上獵上林中。天子車駕蹕道未行,先使嫣乘副車,從數十百騎馳視獸。江都王望見,以為天子,辟從者,伏謁道旁。嫣驅不見。既過,江都王怒,為皇太后泣,請得歸國入宿衛,比韓嫣。太后由此銜嫣。
yān shì, chū rù yǒng xiàng bù jīn, yǐ jiān wén huáng tài hòu. tài hòu nù, shǐ shǐ cì yān sǐ. shàng wèi xiè, zhōng bù néng dé, yān suì sǐ.
嫣侍,出入永巷不禁,以奸聞皇太后。太后怒,使使賜嫣死。上為謝,終不能得,嫣遂死。
yān dì shuō, yì ài xìng, yǐ jūn gōng fēng àn dào hóu, wū gǔ shí wèi lì tài zǐ suǒ shā. zi zēng fēng lóng luò hóu dà sī mǎ chē qí jiāng jūn, zì yǒu chuán.
嫣弟說,亦愛幸,以軍功封案道侯,巫蠱時為戾太子所殺。子增封龍雒侯、大司馬、車騎將軍,自有傳。
lǐ yán nián, zhōng shān rén, shēn jí fù mǔ xiōng dì jiē gù chàng yě. yán nián zuò fǎ fǔ xíng, gěi shì gǒu jiān zhōng. nǚ dì de xìng yú shàng, hào lǐ fū rén, liè wài qī chuán. yán nián shàn gē, wèi xīn biàn shēng. shì shí, shàng fāng xìng tiān dì cí, yù zào lè, lìng sī mǎ xiàng rú děng zuò shī sòng. yán nián zhé chéng yì xián gē suǒ zào shī, wèi zhī xīn shēng qū. ér lǐ fū rén chǎn chāng yì wáng, yán nián yóu shì guì wèi xié lǜ dū wèi, pèi èr qiān dàn yìn shòu, ér yǔ shàng wò qǐ, qí ài xìng liè hán yān. jiǔ zhī, yán nián dì jì yǔ zhōng rén luàn, chū rù jiāo zì. jí lǐ fū rén zú hòu, qí ài chí, shàng suì zhū yán nián xiōng dì zōng zú.
李延年,中山人,身及父母兄弟皆故倡也。延年坐法腐刑,給事狗監中。女弟得幸於上,號李夫人,列《外戚傳》。延年善歌,為新變聲。是時,上方興天地祠,欲造樂,令司馬相如等作詩頌。延年輒承意弦歌所造詩,為之新聲曲。而李夫人產昌邑王,延年由是貴為協律都尉,佩二千石印綬,而與上臥起,其愛幸埒韓嫣。久之,延年弟季與中人亂,出入驕恣。及李夫人卒後,其愛弛,上遂誅延年兄弟宗族。
shì hòu, chǒng chén dà dī wài qī zhī jiā yě. wèi qīng huò qù bìng jiē ài xìng, rán yì yǐ gōng néng zì jìn.
是後,寵臣大氐外戚之家也。衛青、霍去病皆愛幸,然亦以功能自進。
shí xiǎn zì jūn fáng, jì nán rén hóng gōng, pèi rén yě. jiē shǎo zuò fǎ fǔ xíng, wèi zhōng huáng mén, yǐ xuǎn wèi zhōng shàng shū. xuān dì shí rèn zhōng shū guān, gōng míng xí fǎ lìng gù shì, shàn wèi qǐng zòu, néng chēng qí zhí. gōng wèi lìng, xiǎn wèi pú shè. yuán dì jí wèi shù nián, gōng sǐ, xiǎn dài wèi zhōng shū lìng.
石顯字君房,濟南人;弘恭,沛人也。皆少坐法腐刑,為中黃門,以選為中尚書。宣帝時任中書官,恭明習法令故事,善為請奏,能稱其職。恭為令,顯為僕射。元帝即位數年,恭死,顯代為中書令。
shì shí, yuán dì bèi jí, bù qīn zhèng shì, fāng lóng hǎo yú yīn lè, yǐ xiǎn jiǔ diǎn shì, zhōng rén wú wài dǎng, jīng zhuān kě xìn rèn, suì wěi yǐ zhèng. shì wú xiǎo dà, yīn xiǎn bái jué, guì xìng qīng cháo, bǎi liáo jiē jìng shì xiǎn. xiǎn wèi rén qiǎo huì xí shì, néng tàn dé rén zhǔ wēi zhǐ, nèi shēn zéi, chí guǐ biàn yǐ zhōng shāng rén, wǔ hèn yá zì, zhé bèi yǐ wēi fǎ. chū yuán zhōng, qián jiāng jūn xiāo wàng zhī jí guāng lù dài fū zhōu kān zōng zhèng liú gēng shēng jiē gěi shì zhōng. wàng zhī lǐng shàng shū shì, zhī xiǎn zhuān quán xié pì, jiàn bái yǐ wèi: shàng shū bǎi guān zhī běn, guó jiā shū jī, yí yǐ tōng míng gōng zhèng chù zhī. wǔ dì yóu yàn hòu tíng, gù yòng huàn zhě, fēi gǔ zhì yě. yí bà zhōng shū huàn guān, yīng gǔ bù jìn xíng rén. yuán dì bù tīng, yóu shì dà yǔ xiǎn wǔ. hòu jiē hài yān, wàng zhī zì shā, kān gēng shēng fèi gù, bù dé fù jìn yòng, yǔ zài wàng zhī chuán. hòu tài zhōng dài fū zhāng měng wèi jùn tài shǒu jīng fáng yù shǐ zhōng chéng chén xián dài zhào jiǎ juān zhī jiē cháng zòu fēng shì, huò zhào jiàn, yán xiǎn duǎn. xiǎn qiú suǒ qí zuì, fáng juān zhī qì shì, měng zì shā yú gōng chē, xián dǐ zuì, kūn wèi chéng dàn. jí zhèng lìng sū jiàn dé xiǎn sī shū zòu zhī, hòu yǐ tā shì lùn sǐ. zì shì gōng qīng yǐ xià wèi xiǎn, zhòng zú yī jī.
是時,元帝被疾,不親政事,方隆好於音樂,以顯久典事,中人無外黨,精專可信任,遂委以政。事無小大,因顯白決,貴幸傾朝,百僚皆敬事顯。顯為人巧慧習事,能探得人主微指,內深賊,持詭辯以中傷人,忤恨睚眥,輒被以危法。初元中,前將軍蕭望之及光祿大夫周堪、宗正劉更生皆給事中。望之領尚書事,知顯專權邪辟,建白以為:「尚書百官之本,國家樞機,宜以通明公正處之。武帝游宴後庭,故用宦者,非古制也。宜罷中書宦官,應古不近刑人。」元帝不聽,由是大與顯忤。後皆害焉,望之自殺,堪、更生廢錮,不得復進用,語在《望之傳》。後太中大夫張猛、魏郡太守京房、御史中丞陳咸、待詔賈捐之皆嘗奏封事,或召見,言顯短。顯求索其罪,房、捐之棄市,猛自殺於公車,咸抵罪,髡為城旦。及鄭令蘇建得顯私書奏之,後以它事論死。自是公卿以下畏顯,重足一跡。
xiǎn yǔ zhōng shū pú shè láo liáng shào fǔ wǔ lù chōng zōng jié wèi dǎng yǒu, zhū fù yǐ zhě jiē dé chǒng wèi. mín gē zhī yuē: láo xié shí xié, wǔ lù kè xié! yìn hé lěi lěi, shòu ruò ruò xié! yán qí jiān guān jù shì yě.
顯與中書僕射牢梁、少府五鹿充宗結為黨友,諸附倚者皆得寵位。民歌之曰:「牢邪石邪,五鹿客邪!印何累累,綬若若邪!」言其兼官據勢也。
xiǎn jiàn zuǒ jiāng jūn féng fèng shì fù zǐ wèi gōng qīng zhù míng, nǚ yòu wèi zhāo yí zài nèi, xiǎn xīn yù fù zhī, jiàn yán zhāo yí xiōng yè zhě qūn xiū chì yí shì wéi wò. tiān zǐ zhào jiàn, yù yǐ wèi shì zhōng, qūn qǐng jiān yán shì. shàng wén qūn yán xiǎn zhuān quán, tiān zǐ dà nù, bà qūn guī láng guān. qí hòu yù shǐ dài fū quē, qún chén jiē jǔ qūn xiōng dà hóng lú yě wáng xíng néng dì yī, tiān zǐ yǐ wèn xiǎn, xiǎn yuē: jiǔ qīng wú chū yě wáng zhě. rán yě wáng qīn zhāo yí xiōng, chén kǒng hòu shì bì yǐ bì xià dù yuè zhòng xián, sī hòu gōng qīn yǐ wèi sān gōng. shàng yuē: shàn, wú bù jiàn shì. nǎi xià zhào jiā měi yě wáng, fèi ér bù yòng, yǔ zài yě wáng chuán.
顯見左將軍馮奉世父子為公卿著名,女又為昭儀在內,顯心欲附之,薦言昭儀兄謁者逡修敕宜侍帷幄。天子召見,欲以為侍中,逡請間言事。上聞逡言顯顓權,天子大怒,罷逡歸郎官。其後御史大夫缺,群臣皆舉逡兄大鴻臚野王行能第一,天子以問顯,顯曰:「九卿無出野王者。然野王親昭儀兄,臣恐後世必以陛下度越眾賢,私後宮親以為三公。」上曰:「善,吾不見是。」乃下詔嘉美野王,廢而不用,語在《野王傳》。
xiǎn nèi zì zhī shàn quán shì bǐng zài zhǎng wò, kǒng tiān zǐ yī dàn nà yòng zuǒ yòu ěr mù, yǒu yǐ jiān jǐ, nǎi shí guī chéng, qǔ yī xìn yǐ wèi yàn. xiǎn cháng shǐ zhì zhū guān yǒu suǒ zhēng fā, xiǎn xiān zì bái, kǒng hòu lòu jǐn gōng mén bì, qǐng shǐ zhào lì kāi mén. shàng xǔ zhī. xiǎn gù tóu yè hái, chēng zhào kāi mén rù. hòu guǒ yǒu shàng shū gào xiǎn zhuān mìng jiǎo zhào kāi gōng mén, tiān zǐ wén zhī, xiào yǐ qí shū shì xiǎn. xiǎn yīn qì yuē: bì xià guò sī xiǎo chén, shǔ rèn yǐ shì, qún xià wú bù jí dù yù xiàn hài chén zhě, shì lèi rú cǐ fēi yī, wéi dú míng zhǔ zhī zhī. yú chén wēi jiàn, chéng bù néng yǐ yī qū chēng kuài wàn zhòng, rèn tiān xià zhī yuàn, chén yuàn guī shū jī zhí, shòu hòu gōng sǎo chú zhī yì, sǐ wú suǒ hèn, wéi bì xià āi lián cái xìng, yǐ cǐ quán huó xiǎo chén. tiān zǐ yǐ wèi rán ér lián zhī, shù láo miǎn xiǎn, jiā hòu shǎng cì, shǎng cì jí lù yí zī yī wàn wàn.
顯內自知擅權事柄在掌握,恐天子一旦納用左右耳目,有以間己,乃時歸誠,取一信以為驗。顯嘗使至諸官有所徵發,顯先自白,恐後漏盡宮門閉,請使詔吏開門。上許之。顯故投夜還,稱詔開門入。後果有上書告顯顓命矯詔開宮門,天子聞之,笑以其書示顯。顯因泣曰:「陛下過私小臣,屬任以事,群下無不嫉妒欲陷害臣者,事類如此非一,唯獨明主知之。愚臣微賤,誠不能以一軀稱快萬眾,任天下之怨,臣願歸樞機職,受後宮掃除之役,死無所恨,唯陛下哀憐財幸,以此全活小臣。」天子以為然而憐之,數勞勉顯,加厚賞賜,賞賜及賂遺訾一萬萬。
chū, xiǎn wén zhòng rén xiōng xiōng, yán jǐ shā qián jiāng jūn xiāo wàng zhī. wàng zhī dāng shì míng rú, xiǎn kǒng tiān xià xué shì shān jǐ, bìng zhī. shì shí, míng jīng zhe jié shì láng yá gòng yǔ wèi jiàn dài fū, xiǎn shǐ rén zhì yì, shēn zì jié nà. xiǎn yīn jiàn yǔ tiān zǐ, lì wèi jiǔ qīng, zhì yù shǐ dài fū, lǐ shì zhī shén bèi. yì zhě yú shì chēng xiǎn, yǐ wèi bù dù zèn wàng zhī yǐ. xiǎn zhī shè biàn zhà yǐ zì jiě miǎn qǔ xìn rén zhǔ zhě, jiē cǐ lèi yě.
初,顯聞眾人匈匈,言己殺前將軍蕭望之。望之當世名儒,顯恐天下學士姍己,病之。是時,明經著節士琅邪貢禹為諫大夫,顯使人致意,深自結納。顯因薦禹天子,歷位九卿,至御史大夫,禮事之甚備。議者於是稱顯,以為不妒譖望之矣。顯之設變詐以自解免取信人主者,皆此類也。
yuán dì wǎn jié qǐn jí, dìng táo gōng wáng ài xìng, xiǎn yōng yòu tài zǐ pō yǒu lì. yuán dì bēng, chéng dì chū jí wèi, qiān xiǎn wèi zhǎng xìn zhōng tài pú, zhì zhōng èr qiān dàn. xiǎn shī yǐ, lí quán shù yuè, chéng xiàng yù shǐ tiáo zòu xiǎn jiù è, jí qí dǎng láo liáng chén shùn jiē miǎn guān. xiǎn yǔ qī zǐ xǐ guī gù jùn, yōu mǎn bù shí, dào bìng sǐ. zhū suǒ jiāo jié, yǐ xiǎn wèi guān, jiē fèi bà. shào fǔ wǔ lù chōng zōng zuǒ qiān xuán tú tài shǒu, yù shǐ zhōng chéng yī jiā wèi yàn mén dū wèi. zhǎng ān yáo yuē: yī xǐ yàn, lù xǐ tú, qù láo yǔ chén shí wú jiǎ.
元帝晚節寢疾,定陶恭王愛幸,顯擁祐太子頗有力。元帝崩,成帝初即位,遷顯為長信中太僕,秩中二千石。顯失倚,離權數月,丞相御史條奏顯舊惡,及其黨牢梁、陳順皆免官。顯與妻子徙歸故郡,憂滿不食,道病死。諸所交結,以顯為官,皆廢罷。少府五鹿充宗左遷玄菟太守,御史中丞伊嘉為雁門都尉。長安謠曰:「伊徙雁,鹿徙菟,去牢與陳實無賈。」
chún yú zhǎng zì zi hóng, wèi jùn yuán chéng rén yě. shǎo yǐ tài hòu zǐ zi wèi huáng mén láng, wèi jìn xìng. huì dà jiāng jūn wáng fèng bìng, zhǎng shì bìng, chén yè fú chéng zuǒ yòu, shén wèi shēng jiù zhī ēn. fèng qiě zhōng, yǐ zhǎng shǔ tuō tài hòu jí dì. dì jiā zhǎng yì, bài wèi liè xiào wèi zhū cáo, qiān shuǐ héng dū wèi shì zhōng, zhì wèi wèi jiǔ qīng.
淳于長字子鴻,魏郡元城人也。少以太后姊子為黃門郎,未進幸。會大將軍王鳳病,長侍病,晨夜扶丞左右,甚為甥舅之恩。鳳且終,以長屬託太后及帝。帝嘉長義,拜為列校尉諸曹,遷水衡都尉侍中,至衛尉九卿。
jiǔ zhī, zhào fēi yàn guì xìng, shàng yù lì yǐ wèi huáng hòu, tài hòu yǐ qí suǒ chū wēi, nán zhī. zhǎng zhǔ wǎng lái tōng yǔ dōng gōng. suì yú, zhào huáng hòu dé lì, shàng shén dé zhī, nǎi zhuī xiǎn zhǎng qián gōng, xià zhào yuē: qián jiāng zuò dà jiàng jiě wàn nián zòu qǐng yíng zuò chāng líng, bà bì hǎi nèi, shì zhōng wèi wèi zhǎng shù bái yí zhǐ xǐ jiā fǎn gù chù, zhèn yǐ zhǎng yán xià gōng qīng, yì zhě jiē hé zhǎng jì. shǒu jiàn zhì cè, mín yǐ kāng níng. qí cì zhǎng jué guān nèi hóu. hòu suì fēng wèi dìng líng hóu, dà jiàn xìn yòng, guì qīng gōng qīng. wài jiāo zhū hóu mù shǒu, lù yí shǎng cì yì lèi jù wàn. duō chù qī qiè, yín yú shēng sè, bù fèng fǎ dù.
久之,趙飛燕貴幸,上欲立以為皇后,太后以其所出微,難之。長主往來通語東宮。歲余,趙皇后得立,上甚德之,乃追顯長前功,下詔曰:「前將作大匠解萬年奏請營作昌陵,罷弊海內,侍中衛尉長數白宜止徙家反故處,朕以長言下公卿,議者皆合長計。首建至策,民以康寧。其賜長爵關內侯。」後遂封為定陵侯,大見信用,貴傾公卿。外交諸侯牧守,賂遺賞賜亦累巨萬。多畜妻妾,淫於聲色,不奉法度。
chū, xǔ huáng hòu zuò zhí zuǒ dào fèi chù zhǎng dìng gōng, ér hòu zǐ mǐ wèi lóng é sī hóu fū rén, guǎ jū. zhǎng yǔ mǐ sī tōng, yīn qǔ wèi xiǎo qī. xǔ hòu yīn mǐ lù yí zhǎng, yù qiú fù wèi jié yú. zhǎng shòu xǔ hòu jīn qián chéng yú fú yù wù qián hòu qiān yú wàn, zhà xǔ wèi bái shàng, lì yǐ wèi zuǒ huáng hòu. mǐ měi rù zhǎng dìng gōng, zhé yǔ mǐ shū, xì wǔ xǔ hòu, mān yì wú bù yán. jiāo tōng shū jì, lù yí lián nián. shì shí, dì jiù qū yáng hóu wáng gēn wèi dà sī mǎ piào qí jiāng jūn, fǔ zhèng shù suì, jiǔ bìng, shù qǐ hái gǔ. zhǎng yǐ wài qīn jū jiǔ qīng wèi, cì dì dāng dài gēn. gēn xiōng zi xīn dū hóu wáng mǎng xīn hài zhǎng chǒng, sī wén zhǎng qǔ xǔ mǐ, shòu zhǎng dìng gōng lù yí. mǎng shì qū yáng hóu jí, yīn yán: zhǎng jiàn jiāng jūn jiǔ bìng, yì xǐ, zì yǐ dāng dài fǔ zhèng, zhì duì yì guān yì yǔ shǔ zhì. jù yán qí zuì guò. gēn nù yuē: jí rú shì, hé bù bái yě? mǎng yuē: wèi zhī jiāng jūn yì, gù wèi gǎn yán. gēn yuē: qù bái dōng gōng. mǎng qiú jiàn tài hòu, jù yán zhǎng jiāo yì, yù dài qū yáng hóu, duì mǎng mǔ shàng chē, sī yǔ zhǎng dìng guì rén zǐ tōng, shòu qǔ qí yī wù. tài hòu yì nù yuē: ér zhì rú cǐ! wǎng bái zhī dì! mǎng bái shàng, shàng nǎi miǎn zhǎng guān, qiǎn jiù guó.
初,許皇后坐執左道廢處長定宮,而後姊孊為龍額思侯夫人,寡居。長與孊私通,因取為小妻。許後因孊賂遺長,欲求復為婕妤。長受許後金錢乘輿服御物前後千餘萬,詐許為白上,立以為左皇后。孊每入長定宮,輒與孊書,戲侮許後,嫚易無不言。交通書記,賂遺連年。是時,帝舅曲陽侯王根為大司馬票騎將軍,輔政數歲,久病,數乞骸骨。長以外親居九卿位,次第當代根。根兄子新都侯王莽心害長寵,私聞長取許孊,受長定宮賂遺。莽侍曲陽侯疾,因言:「長見將軍久病,意喜,自以當代輔政,至對衣冠議語署置。」具言其罪過。根怒曰:「即如是,何不白也?」莽曰:「未知將軍意,故未敢言。」根曰:「趣白東宮。」莽求見太后,具言長驕佚,欲代曲陽侯,對莽母上車,私與長定貴人姊通,受取其衣物。太后亦怒曰:「兒至如此!往白之帝!」莽白上,上乃免長官,遣就國。
chū, zhǎng wèi shì zhōng, fèng liǎng gōng shǐ, qīn mì. hóng yáng hóu lì dú bù dé wèi dà sī mǎ fǔ zhèng, lì zì yí wèi zhǎng huǐ zèn, cháng yuàn dú zhǎng. shàng zhī zhī. jí zhǎng dāng jiù guó yě, lì sì zǐ róng cóng zhǎng qǐng chē qí, zhǎng yǐ zhēn bǎo yīn róng zhòng yí lì, lì yīn wèi zhǎng yán. yú shì tiān zǐ yí yān, xià yǒu sī àn yàn. shǐ bǔ róng, lì lìng róng zì shā yǐ miè kǒu. shàng yù yí qí yǒu dà jiān, suì dǎi zhǎng xì luò yáng zhào yù qióng zhì. zhǎng jù fú xì wǔ zhǎng dìng gōng, móu lì zuǒ huáng hòu, zuì zhì dà nì, sǐ yù zhōng. qī zǐ dāng zuò zhě xǐ hé pǔ, mǔ ruò guī gù jùn. hóng yáng hóu lì jiù guó. jiāng jūn qīng dài fū jùn shǒu zuò zhǎng miǎn bà zhě shù shí rén. mǎng suì dài gēn wèi dà sī mǎ. jiǔ zhī, hái zhǎng mǔ jí zi pú yú zhǎng ān. hòu pú yǒu zuì, mǎng fù shā zhī, xǐ qí jiā shǔ guī gù jùn.
初,長為侍中,奉兩宮使,親密。紅陽侯立獨不得為大司馬輔政,立自疑為長毀譖,常怨毒長。上知之。及長當就國也,立嗣子融從長請車騎,長以珍寶因融重遺立,立因為長言。於是天子疑焉,下有司案驗。史捕融,立令融自殺以滅口。上愈疑其有大奸,遂逮長系洛陽詔獄窮治。長具服戲侮長定宮,謀立左皇后,罪至大逆,死獄中。妻子當坐者徙合浦,母若歸故郡。紅陽侯立就國。將軍、卿、大夫、郡守坐長免罷者數十人。莽遂代根為大司馬。久之,還長母及子酺於長安。後酺有罪,莽復殺之,徙其家屬歸故郡。
shǐ, zhǎng yǐ wài qīn qīn jìn, qí ài xìng bù jí fù píng hóu zhāng fàng. fàng cháng yǔ shàng wò qǐ, jù wèi wēi xíng chū rù.
始,長以外親親近,其愛幸不及富平侯張放。放常與上臥起,俱為微行出入。
dǒng xián zì shèng qīng, yún yáng rén yě. fù gōng, wèi yù shǐ, rèn xián wèi tài zǐ shè rén. āi dì lì, xián suí tài zǐ guān wèi láng. èr suì yú, xián chuán lòu zài diàn xià, wèi rén měi lì zì xǐ, āi dì wàng jiàn, shuō qí yí mào, shí ér wèn zhī, yuē: shì shè rén dǒng xián xié? yīn yǐn shàng yǔ yǔ, bài wèi huáng mén láng, yóu shì shǐ xìng. wèn jí qí fù wèi yún zhōng hóu, jí rì zhēng wèi bà líng lìng, qiān guāng lù dài fū. xián chǒng ài rì shén, wèi fù mǎ dū wèi shì zhōng, chū zé cān chéng, rù yù zuǒ yòu, xún yuè jiān shǎng cì lèi jù wàn, guì zhèn cháo tíng. cháng yǔ shàng wò qǐ. cháng zhòu qǐn, piān jí shàng xiù, shàng yù qǐ, xián wèi jué, bù yù dòng xián, nǎi duàn xiù ér qǐ. qí ēn ài zhì cǐ. xián yì xìng róu hé biàn pì, shàn wèi mèi yǐ zì gù. měi cì xǐ mù, bù kěn chū, cháng liú zhōng shì yī yào. shàng yǐ xián nán guī, zhào lìng xián qī dé tōng yǐn jí diàn zhōng, zhǐ xián lú, ruò lì qī zǐ jū guān sì shě. yòu zhào xián nǚ dì yǐ wèi zhāo yí, wèi cì huáng hòu, gēng míng qí shě wèi jiāo fēng, yǐ pèi jiāo fáng yún. zhāo yí jí xián yǔ qī dàn xī shàng xià, bìng shì zuǒ yòu. shǎng cì zhāo yí jí xián qī yì gè qiān wàn shù. qiān xián fù wèi shào fǔ, cì jué guān nèi hóu, shí yì, fù xǐ wèi wèi wèi. yòu yǐ xián qī fù wèi jiāng zuò dà jiàng, dì wèi zhí jīn wú. zhào jiāng zuò dà jiàng wèi xián qǐ dà dì běi què xià, zhòng diàn dòng mén, mù tǔ zhī gōng qióng jí jì qiǎo, zhù kǎn yī yǐ tí jǐn. xià zhì xián jiā tóng pú jiē shòu shàng cì, jí wǔ kù jìn bīng, shàng fāng zhēn bǎo. qí xuǎn wù shàng dì jǐn zài dǒng shì, ér chéng yú suǒ fú nǎi qí fù yě. jí zhì dōng yuán mì qì, zhū rú yù xiá, yù yǐ cì xián, wú bù bèi jù. yòu lìng jiāng zuò wèi xián qǐ zhǒng yíng yì líng páng, nèi wèi biàn fáng, gāng bǎi tí còu, wài wèi jiǎo dào, zhōu yuán shù lǐ, mén què fú sī shén shèng.
董賢字聖卿,雲陽人也。父恭,為御史,任賢為太子舍人。哀帝立,賢隨太子官為郎。二歲余,賢傳漏在殿下,為人美麗自喜,哀帝望見,說其儀貌,識而問之,曰:「是舍人董賢邪?」因引上與語,拜為黃門郎,由是始幸。問及其父為雲中侯,即日征為霸陵令,遷光祿大夫。賢寵愛日甚,為駙馬都尉侍中,出則參乘,入御左右,旬月間賞賜累巨萬,貴震朝廷。常與上臥起。嘗晝寢,偏藉上袖,上欲起,賢未覺,不欲動賢,乃斷袖而起。其恩愛至此。賢亦性柔和便辟,善為媚以自固。每賜洗沐,不肯出,常留中視醫藥。上以賢難歸,詔令賢妻得通引籍殿中,止賢廬,若吏妻子居官寺舍。又召賢女弟以為昭儀,位次皇后,更名其舍為椒風,以配椒房雲。昭儀及賢與妻旦夕上下,並侍左右。賞賜昭儀及賢妻亦各千萬數。遷賢父為少府,賜爵關內侯,食邑,復徙為衛尉。又以賢妻父為將作大匠,弟為執金吾。詔將作大匠為賢起大第北闕下,重殿洞門,木土之功窮極技巧,柱檻衣以綈錦。下至賢家僮僕皆受上賜,及武庫禁兵,上方珍寶。其選物上弟盡在董氏,而乘輿所服乃其副也。及至東園秘器,珠襦玉柙,豫以賜賢,無不備具。又令將作為賢起冢塋義陵旁,內為便房,剛柏題湊,外為徼道,周垣數里,門闕罘罳甚盛。
shàng yù hóu xián ér wèi yǒu yuán. huì dài zhào sūn chǒng xī fū gōng děng gào dōng píng wáng yún hòu yè cí sì zhù zǔ, xià yǒu sī zhì, jiē fú qí gū. shàng yú shì lìng gōng chǒng wèi yīn xián gào dōng píng shì zhě, nǎi yǐ qí gōng xià zhào fēng xián wèi gāo ān hóu, gōng yí líng hóu, chǒng fāng yáng hóu, shí yì gè qiān hù. qǐng zhī, fù yì fēng xián èr qiān hù. chéng xiàng wáng jiā nèi yí dōng píng shì yuān, shén è gōng děng, shù jiàn zhēng, yǐ xián wèi luàn guó zhì dù, jiā jìng zuò yán shì xià yù sǐ.
上欲侯賢而未有緣。會待詔孫寵、息夫躬等告東平王雲後謁祠祀祝詛,下有司治,皆伏其辜。上於是令躬、寵為因賢告東平事者,乃以其功下詔封賢為高安侯,躬宜陵侯,寵方陽侯,食邑各千戶。頃之,復益封賢二千戶。丞相王嘉內疑東平事冤,甚惡躬等,數諫爭,以賢為亂國制度,嘉竟坐言事下獄死。
shàng chū jí wèi, zǔ mǔ fù tài hòu mǔ dīng tài hòu jiē zài, liǎng jiā xiān guì. fù tài hòu cóng dì xǐ xiān wèi dà sī mǎ fǔ zhèng, shù jiàn, shī tài hòu zhǐ, miǎn guān. shàng jiù dīng míng dài wèi dà sī mǎ, yì rèn zhí, pō hài xián chǒng, jí chéng xiàng wáng jiā sǐ, míng shén lián zhī. shàng jìn zhòng xián, yù jí qí wèi, ér hèn míng rú cǐ, suì cè miǎn míng yuē: qián dōng píng wáng yún tān yù shàng wèi, cí jì zhù zǔ, yún hòu jiù wǔ hóng yǐ yī dài zhào, yǔ xiào mì shū láng yáng hóng jié móu fǎn nì, huò shén pò qiè. lài zōng miào shén líng, dǒng xián děng yǐ wén, xián fú qí gū. jiāng jūn cóng dì shì zhōng fèng chē dū wèi wú zú fù zuǒ cáo tún qí xiào wèi xuān jiē zhī hóng jí xǔ dān zhū hóu wáng hòu qīn, ér xuān chú yòng dān wèi yù shǔ, wú yǔ hóng jiāo tōng hòu shàn, shù chēng jiàn hóng. hóng yǐ fù wú dé xìng qí ě xīn, yīn yī jì jìn, jǐ wēi shè jì, zhèn yǐ gōng huáng hòu gù, bù rěn yǒu yún. jiāng jūn wèi zūn rèn zhòng, jì bù néng míng wēi lì yì, zhé xiāo wèi méng, yòu bù shēn jí yún hóng zhī è, ér huái fēi jūn shàng, ā wèi xuān wú, fǎn tòng hèn yún děng yáng yán wèi qún xià suǒ yuān, yòu qīn jiàn yán wǔ hóng shàn yī, sǐ kě xī yě, xián děng huò fēng jí xìng. jí dù zhōng liáng, fēi huǐ yǒu gōng, yú xì shāng zāi! gài jūn qīn wú jiāng, jiāng ér zhū zhī. shì yǐ jì yǒu zhèn shū yá, chūn qiū xián zhī zhào dùn bù tǎo zéi, wèi zhī shì jūn. zhèn mǐn jiāng jūn xiàn yú zhòng xíng, gù yǐ shū chì. jiāng jūn suì fēi bù gǎi, fù yǔ chéng xiàng jiā xiāng bǐ, lìng jiā yǒu yī, dé yǐ wǎng shàng. yǒu sī zhì fǎ jiāng jūn qǐng yù zhì, zhèn wéi shì fū zhī ēn wèi rěn, qí shàng piào qí jiāng jūn yìn shòu, bà guī jiù dì. suì yǐ xián dài míng wèi dà sī mǎ wèi jiāng jūn. cè yuē: zhèn chéng tiān xù, wéi jī gǔ jiàn ěr yú gōng, yǐ wèi hàn fǔ. wǎng xī ěr xīn, tǒng pì yuán róng, zhé chōng suī yuǎn, kuāng zhèng shù shì, yǔn zhí qí zhōng. tiān xià zhī zhòng, shòu zhì yú zhèn, yǐ jiāng wèi mìng, yǐ bīng wèi wēi, kě bù shèn yǔ!
上初即位,祖母傅太后、母丁太后皆在,兩家先貴。傅太后從弟喜先為大司馬輔政,數諫,失太后指,免官。上舅丁明代為大司馬,亦任職,頗害賢寵,及丞相王嘉死,明甚憐之。上浸重賢,欲極其位,而恨明如此,遂冊免明曰:「前東平王雲貪慾上位,祠祭祝詛,雲後舅伍宏以醫待詔,與校秘書郎楊閎結謀反逆,禍甚迫切。賴宗廟神靈,董賢等以聞,咸伏其辜。將軍從弟侍中奉車都尉吳、族父左曹屯騎校尉宣皆知宏及栩丹諸侯王后親,而宣除用丹為御屬,吳與宏交通厚善,數稱薦宏。宏以附吳得興其噁心,因醫技進,幾危社稷,朕以恭皇后故,不忍有雲。將軍位尊任重,既不能明威立義,折消未萌,又不深疾雲、宏之惡,而懷非君上,阿為宣、吳,反痛恨雲等揚言為群下所冤,又親見言伍宏善醫,死可惜也,賢等獲封極幸。嫉妒忠良,非毀有功,於戲傷哉!蓋『君親無將,將而誅之』。是以季友鴆叔牙,《春秋》賢之;趙盾不討賊,謂之弒君。朕閔將軍陷於重刑,故以書飭。將軍遂非不改,復與丞相嘉相比,令嘉有依,得以罔上。有司致法將軍請獄治,朕惟噬膚之恩未忍,其上票騎將軍印綬,罷歸就第。」遂以賢代明為大司馬衛將軍。冊曰:「朕承天序,惟稽古建爾於公,以為漢輔。往悉爾心,統辟元戎,折衝綏遠,匡正庶事,允執其中。天下之眾,受制於朕,以將為命,以兵為威,可不慎與!」
shì shí, xián nián èr shí èr, suī wèi sān gōng, cháng gěi shì zhōng, lǐng shàng shū, bǎi guān yīn xián zòu shì. yǐ fù gōng bù yí zài qīng wèi, xǐ wèi guāng lù dài fū, zhì zhōng èr qiān dàn. dì kuān xìn dài xián wèi fù mǎ dū wèi. dǒng shì qīn shǔ jiē shì zhōng zhū cáo fèng cháo qǐng, chǒng zài dīng fù zhī yòu yǐ.
是時,賢年二十二,雖為三公,常給事中,領尚書,百官因賢奏事。以父恭不宜在卿位,徙為光祿大夫,秩中二千石。弟寬信代賢為駙馬都尉。董氏親屬皆侍中諸曹奉朝請,寵在丁、傅之右矣。
míng nián, xiōng nú dān yú lái cháo, yàn jiàn, qún chén zài qián. dān yú guài xián nián shào, yǐ wèn yì, shàng lìng yì bào yuē: dà sī mǎ nián shào, yǐ dà xián jū wèi. dān yú nǎi qǐ bài, hè hàn dé xián chén.
明年,匈奴單于來朝,宴見,群臣在前。單于怪賢年少,以問譯,上令譯報曰:「大司馬年少,以大賢居位。」單于乃起拜,賀漢得賢臣。
chū, chéng xiàng kǒng guāng wèi yù shǐ dài fū, shí xián fù gōng wèi yù shǐ, shì guāng. jí xián wèi dà sī mǎ, yǔ guāng bìng wèi sān gōng, shàng gù lìng xián sī guò guāng. guāng yǎ gōng jǐn, zhī shàng yù zūn chǒng xián, jí wén xián dāng lái yě, guāng jǐng jiè yì guān chū mén dài, wàng jiàn xián chē nǎi què rù. xián zhì zhōng mén, guāng rù gé, jì xià chē, nǎi chū bài yè, sòng yíng shén jǐn, bù gǎn yǐ bīn kè jūn dí zhī lǐ. xián guī, shàng wén zhī xǐ, lì bài guāng liǎng xiōng zi wèi jiàn dài fū cháng shì. xián yóu shì quán yǔ rén zhǔ móu yǐ.
初,丞相孔光為御史大夫,時賢父恭為御史,事光。及賢為大司馬,與光並為三公,上故令賢私過光。光雅恭謹,知上欲尊寵賢,及聞賢當來也,光警戒衣冠出門待,望見賢車乃卻入。賢至中門,光入閣,既下車,乃出拜謁,送迎甚謹,不敢以賓客均敵之禮。賢歸,上聞之喜,立拜光兩兄子為諫大夫、常侍。賢由是權與人主侔矣。
shì shí, chéng dì wài jiā wáng shì shuāi fèi, wéi píng ā hóu tán zi qù jí, āi dì wèi tài zǐ shí wèi shù zǐ de xìng, jí jí wèi, wèi shì zhōng qí dū wèi. shàng yǐ wáng shì wáng zài wèi zhě, suì yòng jiù ēn qīn jìn qù jí, fù jìn qí dì hóng wèi zhōng cháng shì, hóng qī fù xiāo xián, qián jiāng jūn wàng zhī zǐ yě, jiǔ wèi jùn shǒu, bìng miǎn, wèi zhōng láng jiāng. xiōng dì bìng liè, xián fù gōng mù zhī, yù yǔ jié hūn yīn. hóng wèi xián dì fù mǎ dū wèi kuān xìn qiú xián nǚ wèi fù, xián huáng kǒng bù gǎn dāng, sī wèi hóng yuē: dǒng gōng wèi dà sī mǎ, cè wén yán yǔn zhí qí zhōng, cǐ nǎi yáo chán shùn zhī wén, fēi sān gōng gù shì, zhǎng lǎo jiàn zhě, mò bù xīn jù. cǐ qǐ jiā rén zǐ suǒ néng kān xié! hóng xìng yǒu zhī lüè, wén xián yán, xīn yì wù, nǎi hái bào gōng, shēn dá xián zì qiān báo zhī yì. gōng tàn yuē: wǒ jiā hé yòng fù tiān xià, ér wèi rén suǒ wèi rú shì! yì bù shuō. hòu shàng zhì jiǔ qí lín diàn, xián fù zǐ qīn shǔ yàn yǐn, wáng hóng xiōng dì shì zhōng zhōng cháng shì jiē zài cè. shàng yǒu jiǔ suǒ, cóng róng shì xián xiào, yuē wú yù fǎ yáo chán shùn, hé rú? hóng jìn yuē: tiān xià nǎi gāo huáng dì tiān xià, fēi bì xià zhī yǒu yě. bì xià chéng zōng miào, dāng chuán zi sūn yú wáng qióng. tǒng yè zhì zhòng, tiān zǐ wáng xì yán! shàng mò rán bù shuō, zuǒ yòu jiē kǒng. yú shì qiǎn hóng chū, hòu bù dé fù shì yàn.
是時,成帝外家王氏衰廢,唯平阿侯譚子去疾,哀帝為太子時為庶子得幸,及即位,為侍中、騎都尉。上以王氏亡在位者,遂用舊恩親近去疾,復進其弟閎為中常侍,閎妻父蕭咸,前將軍望之子也,久為郡守,病免,為中郎將。兄弟並列,賢父恭慕之,欲與結婚姻。閎為賢弟駙馬都尉寬信求咸女為婦,咸惶恐不敢當,私謂閎曰:「董公為大司馬,冊文言『允執其中』,此乃堯禪舜之文,非三公故事,長老見者,莫不心懼。此豈家人子所能堪邪!」閎性有知略,聞咸言,心亦悟,乃還報恭,深達咸自謙薄之意。恭嘆曰:「我家何用負天下,而為人所畏如是!」意不說。後上置酒麒麟殿,賢父子親屬宴飲,王閎兄弟侍中、中常侍皆在側。上有酒所,從容視賢笑,曰「吾欲法堯禪舜,何如?」閎進曰:「天下乃高皇帝天下,非陛下之有也。陛下承宗廟,當傳子孫於亡窮。統業至重,天子亡戲言!」上默然不說,左右皆恐。於是遣閎出,後不得復侍宴。
xián dì xīn chéng, gōng jiān, qí wài dà mén wú gù zì huài, xián xīn è zhī. hòu shù yuè, āi dì bēng. tài huáng tài hòu zhào dà sī mǎ xián, yǐn jiàn dōng xiāng, wèn yǐ sàng shì diào dù. xián nèi yōu, bù néng duì, miǎn guān xiè. tài hòu yuē: xīn dū hóu mǎng qián yǐ dà sī mǎ fèng sòng xiān dì dà xíng, xiǎo xí gù shì, wú lìng mǎng zuǒ jūn. xián dùn shǒu xìng shèn. tài hòu qiǎn shǐ zhě zhào mǎng. jì zhì, yǐ tài hòu zhǐ shǐ shàng shū hé xián dì bìng bù qīn yī yào, jìn zhǐ xián bù dé rù chū gōng diàn sī mǎ zhōng. xián bù zhī suǒ wèi, yì què miǎn guān tú xiǎn xiè. mǎng shǐ yè zhě yǐ tài hòu zhào jí què xià cè xián yuē: jiān zhě yǐ lái, yīn yáng bù diào, zāi hài bìng zhēn, yuán yuán méng gū. fū sān gōng, dǐng zú zhī fǔ yě, gāo ān hóu xián wèi gèng shì lǐ, wèi dà sī mǎ bù hé zhòng xīn, fēi suǒ yǐ zhé chōng suī yuǎn yě. qí shōu dà sī mǎ yìn shòu, bà guī dì. jí rì xián yǔ qī jiē zì shā, jiā huáng kǒng yè zàng. mǎng yí qí zhà sǐ, yǒu sī zòu qǐng fā xián guān, zhì yù zhěn shì. mǎng fù fēng dà sī tú guāng zòu: xián zhì xìng qiǎo nìng, yì jiān yǐ huò fēng hóu, fù zǐ zhuān cháo, xiōng dì bìng chǒng, duō shòu shǎng cì, zhì dì zhái, zào zhǒng kuàng, fàng xiào wú jí, bù yì wáng zhì, fèi yǐ wàn wàn jì, guó jiā wèi kōng xū. fù zǐ jiāo jiǎn, zhì bù wèi shǐ zhě lǐ, shòu cì bù bài, zuì è bào zhe. xián zì shā fú gū, sǐ hòu fù gōng děng bù huǐ guò, nǎi fù yǐ shā huà guān sì shí zhī sè, zuǒ cāng lóng, yòu bái hǔ, shàng zhe jīn yín rì yuè, yù yī zhū bì yǐ guān, zhì zūn wú yǐ jiā. gōng děng xìng de miǎn yú zhū, bù yí zài zhōng tǔ. chén qǐng shōu méi rù cái wù xiàn guān. zhū yǐ xián wèi guān zhě jiē miǎn. fù gōng dì kuān xìn yǔ jiā shǔ xǐ hé pǔ, mǔ bié guī gù jùn jù lù. zhǎng ān zhōng xiǎo mín yán guàn huā, xiāng qí dì kū, jǐ huò dào zhī. xiàn guān chì mài dǒng shì cái fán sì shí sān wàn wàn. xián jì jiàn fā, luǒ zhěn qí shī, yīn mái yù zhōng.
賢第新成,功堅,其外大門無故自壞,賢心惡之。後數月,哀帝崩。太皇太后召大司馬賢,引見東廂,問以喪事調度。賢內憂,不能對,免冠謝。太后曰:「新都侯莽前以大司馬奉送先帝大行,曉習故事,吾令莽佐君。」賢頓首幸甚。太后遣使者召莽。既至,以太后指使尚書劾賢帝病不親醫藥,禁止賢不得入出宮殿司馬中。賢不知所為,詣闕免冠徒跣謝。莽使謁者以太后詔即闕下冊賢曰:「間者以來,陰陽不調,災害並臻,元元蒙辜。夫三公,鼎足之輔也,高安侯賢未更事理,為大司馬不合眾心,非所以折衝綏遠也。其收大司馬印綬,罷歸第。」即日賢與妻皆自殺,家惶恐夜葬。莽疑其詐死,有司奏請發賢棺,至獄診視。莽復風大司徒光奏:「賢質性巧佞,翼奸以獲封侯,父子專朝,兄弟並寵,多受賞賜,治第宅,造冢壙,放效無極,不異王制,費以萬萬計,國家為空虛。父子驕蹇,至不為使者禮,受賜不拜,罪惡暴著。賢自殺伏辜,死後父恭等不悔過,乃復以沙畫棺四時之色,左蒼龍,右白虎,上著金銀日月,玉衣珠璧以棺,至尊無以加。恭等幸得免於誅,不宜在中土。臣請收沒入財物縣官。諸以賢為官者皆免。」父恭、弟寬信與家屬徙合浦,母別歸故郡巨鹿。長安中小民訁雚嘩,鄉其第哭,幾獲盜之。縣官斥賣董氏財凡四十三萬萬。賢既見發,裸診其屍,因埋獄中。
xián suǒ hòu lì pèi zhū xǔ zì hé qù dà sī mǎ fǔ, mǎi guān yī shōu xián shī zàng zhī. wáng mǎng wén zhī ér dà nù, yǐ tā zuì jī shā xǔ. xǔ zi fú jiàn wǔ zhōng guì xiǎn, zhì dà sī mǎ sī kōng, fēng hóu. ér wáng hóng wáng mǎng shí wèi mù shǒu, suǒ jū jiàn jì, mǎng bài nǎi qù guān. shì zǔ xià zhào yuē: wǔ wáng kè yīn, biǎo shāng róng zhī lǘ, hóng xiū shàn jǐn chì, bīng qǐ, lì mín dú bù zhēng qí tóu shǒu. jīn yǐ hóng zi bǔ lì. zhì mò shòu zú guān. xiāo xián wài sūn yún.
賢所厚吏沛朱詡自劾去大司馬府,買棺衣收賢屍葬之。王莽聞之而大怒,以它罪擊殺詡。詡子浮建武中貴顯,至大司馬、司空,封侯。而王閎王莽時為牧守,所居見紀,莽敗乃去官。世祖下詔曰:「武王克殷,表商容之閭,閎修善謹敕,兵起,吏民獨不爭其頭首。今以閎子補吏。」至墨綬卒官。蕭咸外孫雲。
zàn yuē: róu màn zhī qīng yì, fēi dú nǚ dé, gài yì yǒu nán sè yān. guān jí hóng dèng hán zhī tú fēi yī, ér dǒng xián zhī chǒng yóu shèng, fù zǐ bìng wèi gōng qīng, kě wèi guì zhòng rén chén wú èr yǐ. rán jìn bù yóu dào, wèi guò qí rèn, mò néng yǒu zhōng, suǒ wèi ài zhī shì zú yǐ hài zhī zhě yě. hàn shì shuāi yú yuán chéng, huài yú āi píng. āi píng zhī jì, guó duō xìn yǐ. zhǔ jí wú sì, nòng chén wèi fǔ, dǐng zú bù qiáng, dòng gàn wēi náo. yī zhāo dì bēng, jiān chén shàn mìng, dǒng xián yì sǐ, dīng fù liú fàng, gū jí mǔ hòu, duó wèi yōu fèi, jiù zài qīn biàn bì, suǒ rèn fēi rén xián. gù zhòng ní zhe sǔn zhě sān yǒu, wáng zhě bù sī rén yǐ guān, dài wèi cǐ yě.
贊曰:柔曼之傾意,非獨女德,蓋亦有男色焉。觀籍、閎、鄧、韓之徒非一,而董賢之寵尤盛,父子並為公卿,可謂貴重人臣無二矣。然進不由道,位過其任,莫能有終,所謂愛之適足以害之者也。漢世衰於元、成,壞於哀、平。哀、平之際,國多釁矣。主疾無嗣,弄臣為輔,鼎足不強,棟干微撓。一朝帝崩,奸臣擅命,董賢縊死,丁、傅流放,辜及母后,奪位幽廢,咎在親便嬖,所任非仁賢。故仲尼著「損者三友」,王者不私人以官,殆為此也。