gǔ zhě tiān zǐ jiàn guó, zhū hóu lì jiā, zì qīng dài fū yǐ zhì yú shù rén, gè yǒu děng chà, shì yǐ mín fú shi qí shàng, ér xià wú jì yú. kǒng zǐ yuē: tiān xià yǒu dào, zhèng bù zài dài fū. bǎi guān yǒu sī fèng fǎ chéng lìng, yǐ xiū suǒ zhí, shī zhí yǒu zhū, qīn guān yǒu fá. fū rán, gù shàng xià xiāng shùn, ér shù shì lǐ yān.
古者天子建國,諸侯立家,自卿、大夫以至於庶人,各有等差,是以民服事其上,而下無覬覦。孔子曰:「天下有道,政不在大夫。」百官有司奉法承令,以修所職,失職有誅,侵官有罰。夫然,故上下相順,而庶事理焉。
zhōu shì jì wēi, lǐ lè zhēng fá zì zhū hóu chū. huán wén zhī hòu, dài fū shì quán, péi chén zhí mìng. líng yí zhì yú zhàn guó, hé cóng lián héng, lì zhèng zhēng qiáng. yóu shì liè guó gōng zǐ, wèi yǒu xìn líng zhào yǒu píng yuán qí yǒu mèng cháng chǔ yǒu chūn shēn, jiē jiè wáng gōng zhī shì, jìng wèi yóu xiá, jī míng gǒu dào, wú bù bīn lǐ. ér zhào xiāng yú qīng qì guó juān jūn, yǐ zhōu qióng jiāo wèi qí zhī è xìn líng wú jì qiè fú jiǎo mìng, lù jiāng zhuān shī, yǐ fù píng yuán zhī jí: jiē yǐ qǔ zhòng zhū hóu, xiǎn míng tiān xià, è wàn ér yóu tán zhě, yǐ sì háo wèi chēng shǒu. yú shì bèi gōng sǐ dǎng zhī yì chéng, shǒu zhí fèng shàng zhī yì fèi yǐ.
周室既微,禮樂征伐自諸侯出。桓、文之後,大夫世權,陪臣執命。陵夷至於戰國,合從連衡,力政爭強。由是列國公子,魏有信陵、趙有平原、齊有孟嘗、楚有春申,皆借王公之勢,競為遊俠,雞鳴狗盜,無不賓禮。而趙相虞卿棄國捐君,以周窮交魏齊之厄;信陵無忌竊符矯命,戮將專師,以赴平原之急:皆以取重諸侯,顯名天下,扼腕而游談者,以四豪為稱首。於是背公死黨之議成,守職奉上之義廢矣。
jí zhì hàn xìng, jìn wǎng shū kuò, wèi zhī kuāng gǎi yě. shì gù dài xiāng chén xī cóng chē qiān shèng, ér wú bì huái nán jiē zhāo bīn kè yǐ qiān shù. wài qī dà chén wèi qí wǔ ān zhī shǔ jìng zhú yú jīng shī, bù yī yóu xiá jù mèng guō jiě zhī tú chí wù yú lǘ yán, quán xíng zhōu yù, lì zhé gōng hóu. zhòng shù róng qí míng jī, jì ér mù zhī. suī qí xiàn yú xíng pì, zì yǔ shā shēn chéng míng, ruò jì lù chóu mù, sǐ ér bù huǐ yě. gù zēng zǐ yuē: shàng shī qí dào, mín sàn jiǔ yǐ. fēi míng wáng zài shàng, shì zhī yǐ hǎo è, qí zhī yǐ lǐ fǎ, mín hé yóu zhī jìn ér fǎn zhèng hū!
及至漢興,禁網疏闊,未之匡改也。是故代相陳豨從車千乘,而吳濞、淮南皆招賓客以千數。外戚大臣魏其、武安之屬競逐於京師,布衣遊俠劇孟、郭解之徒馳騖於閭閻,權行州域,力折公侯。眾庶榮其名跡,覬而慕之。雖其陷於刑辟,自與殺身成名,若季路、仇牧,死而不悔也。故曾子曰:「上失其道,民散久矣。」非明王在上,視之以好惡,齊之以禮法,民曷由知禁而反正乎!
gǔ zhī zhèng fǎ: wǔ bó, sān wáng zhī zuì rén yě ér liù guó, wǔ bó zhī zuì rén yě. fū sì háo zhě, yòu liù guó zhī zuì rén yě. kuàng yú guō jiě zhī lún, yǐ pǐ fū zhī xì, qiè shā shēng zhī quán, qí zuì yǐ bù róng yú zhū yǐ. guān qí wēn liáng fàn ài, zhèn qióng zhōu jí, qiān tuì bù fá, yì jiē yǒu jué yì zhī zī. xī hū bù rù yú dào dé, gǒu fàng zòng yú mò liú, shā shēn wáng zōng, fēi bù xìng yě.
古之正法:五伯,三王之罪人也;而六國,五伯之罪人也。夫四豪者,又六國之罪人也。況於郭解之倫,以匹夫之細,竊殺生之權,其罪已不容於誅矣。觀其溫良泛愛,振窮周急,謙退不伐,亦皆有絕異之姿。惜乎不入於道德,苟放縱於末流,殺身亡宗,非不幸也。
zì wèi qí wǔ ān huái nán zhī hòu, tiān zǐ qiè chǐ, wèi huò gǎi jié. rán jùn guó háo jié chù chù gè yǒu, jīng shī qīn qī guān gài xiāng wàng, yì gǔ jīn cháng dào, mò zú yán zhě. wéi chéng dì shí, wài jiā wáng shì bīn kè wèi shèng, ér lóu hù wèi shuài. jí wáng mǎng shí, zhū gōng zhī jiān chén zūn wèi xióng, lǘ lǐ zhī xiá yuán shè wèi kuí.
自魏其、武安、淮南之後,天子切齒,衛、霍改節。然郡國豪桀處處各有,京師親戚冠蓋相望,亦古今常道,莫足言者。唯成帝時,外家王氏賓客為盛,而樓護為帥。及王莽時,諸公之間陳遵為雄,閭里之俠原涉為魁。
zhū jiā, lǔ rén, gāo zǔ tóng shí yě. lǔ rén jiē yǐ rú jiào, ér zhū jiā yòng xiá wén. suǒ zāng huó háo shì yǐ bǎi shù, qí yú yōng rén bù kě shèng yán. rán zhōng bù fá qí néng, yǐn qí dé, zhū suǒ cháng shī, wéi kǒng jiàn zhī. zhèn rén bù shàn, xiān cóng pín jiàn shǐ. jiā wáng yú cái, yī bù jiān cǎi, shí bù chóng wèi, chéng bù guò qú niú. zhuān qū rén zhī jí, shén yú jǐ sī. jì yīn tuō jì bù zhī è, jí bù zūn guì, zhōng shēn bù jiàn. zì guān yǐ dōng, mò bù yán jǐng yuàn jiāo.
朱家,魯人,高祖同時也。魯人皆以儒教,而朱家用俠聞。所臧活豪士以百數,其餘庸人不可勝言。然終不伐其能,飲其德,諸所嘗施,唯恐見之。振人不贍,先從貧賤始。家亡余財,衣不兼采,食不重味,乘不過軥牛。專趨人之急,甚於己私。既陰脫季布之厄,及布尊貴,終身不見。自關以東,莫不延頸願交。
chǔ tián zhòng yǐ xiá wén, fù shì zhū jiā, zì yǐ wèi xíng fú jí yě. tián zhòng sǐ hòu, yǒu jù mèng.
楚田仲以俠聞,父事朱家,自以為行弗及也。田仲死後,有劇孟。
jù mèng zhě, luò yáng rén yě. zhōu rén yǐ shāng jiǎ wèi zī, jù mèng yǐ xiá xiǎn. wú chǔ fǎn shí, tiáo hóu wèi tài wèi, chéng chuán dōng, jiāng zhì hé nán, dé jù mèng, xǐ yuē: wú chǔ jǔ dà shì ér bù qiú jù mèng, wú zhī qí wú néng wèi yǐ. tiān xià sāo dòng, dà jiāng jūn dé zhī ruò yī dí guó yún. jù mèng xíng dà lèi zhū jiā, ér hǎo bó, duō shào nián zhī xì. rán mèng mǔ sǐ, zì yuǎn fāng sòng sàng gài qiān shèng. jí mèng sǐ, jiā wú shí jīn zhī cái. ér fú lí wáng mèng, yì yǐ xiá chēng jiāng huái zhī jiān. shì shí, jì nán jiàn shì chén zhōu fū yì yǐ háo wén. jǐng dì wén zhī, shǐ shǐ jǐn zhū cǐ shǔ. qí hòu, dài zhū bái liáng hán wú pì yáng dí xuē kuàng shǎn hán rú, fēn fēn fù chū yān.
劇孟者,洛陽人也。周人以商賈為資,劇孟以俠顯。吳、楚反時,條侯為太尉,乘傳東,將至河南,得劇孟,喜曰:「吳、楚舉大事而不求劇孟,吾知其無能為已。」天下騷動,大將軍得之若一敵國雲。劇孟行大類朱家,而好博,多少年之戲。然孟母死,自遠方送喪蓋千乘。及孟死,家無十金之財。而符離王孟,亦以俠稱江、淮之間。是時,濟南瞷氏、陳周膚亦以豪聞。景帝聞之,使使盡誅此屬。其後,代諸白、梁韓毋辟、陽翟薛況、陝寒孺,紛紛復出焉。
guō jiě, hé nèi zhǐ rén yě, wēn shàn xiāng rén xǔ fù wài sūn yě. jiě fù rèn xiá, xiào wén shí zhū sǐ. jiě wèi rén jìng hàn, bù yǐn jiǔ. shǎo shí yīn zéi gǎn gài, bù kuài yì, suǒ shā shén zhòng. yǐ qū jiè yǒu bào chóu, zāng mìng zuò jiān piāo gōng, xiū nǎi zhù qián jué zhǒng, bù kě shèng shù. shì yǒu tiān xìng, jiǒng jí cháng dé tuō, ruò yù shè.
郭解,河內軹人也,溫善相人許負外孫也。解父任俠,孝文時誅死。解為人靜悍,不飲酒。少時陰賊感概,不快意,所殺甚眾。以軀借友報仇,臧命作奸剽攻,休乃鑄錢掘冢,不可勝數。適有天幸,窘急常得脫,若遇赦。
jí jiě nián zhǎng, gèng zhé jié wèi jiǎn, yǐ dé bào yuàn, hòu shī ér báo wàng. rán qí zì xǐ wèi xiá yì shén. jì yǐ zhèn rén zhī mìng, bù jīn qí gōng, qí yīn zéi zhe yú xīn běn fā yú yá zì rú gù yún. ér shào nián mù qí xíng, yì zhé wèi bào chóu, bù shǐ zhī yě.
及解年長,更折節為儉,以德報怨,厚施而薄望。然其自喜為俠益甚。既已振人之命,不矜其功,其陰賊著於心本發於睚眥如故云。而少年慕其行,亦輒為報仇,不使知也。
jiě zǐ zi fù jiě zhī shì, yǔ rén yǐn, shǐ zhī jiào, fēi qí rèn, qiáng guàn zhī. rén nù, cì shā jiě zǐ zi, wáng qù. jiě zǐ nù yuē: yǐ wēng bó shí rén shā wú zi, zéi bù dé! qì qí shī dào páng, fú zàng, yù yǐ rǔ jiě. jiě shǐ rén wēi zhī zéi chù. zéi jiǒng zì guī, jù yǐ shí gào jiě. jiě yuē: gōng shā zhī dāng, wú ér bù zhí. suì qù qí zéi, zuì qí zǐ zi, shōu ér zàng zhī. zhū gōng wén zhī, jiē duō jiě zhī yì, yì fù yān.
解姊子負解之勢,與人飲,使之釂,非其任,強灌之。人怒,刺殺解姊子,亡去。解姊怒曰:「以翁伯時人殺吾子,賊不得!」棄其屍道旁,弗葬,欲以辱解。解使人微知賊處。賊窘自歸,具以實告解。解曰:「公殺之當,吾兒不直。」遂去其賊,罪其姊子,收而葬之。諸公聞之,皆多解之義,益附焉。
jiě chū, rén jiē bì, yǒu yī rén dú jī jù shì zhī. jiě wèn qí xìng míng, kè yù shā zhī. jiě yuē: jū yì wū bù jiàn jìng, shì wú dé bù xiū yě, bǐ hé zuì! nǎi yīn qǐng wèi shǐ yuē: shì rén wú suǒ zhòng, zhì jiàn gèng shí tuō zhī. měi zhì zhí gèng, shù guò, lì fú qiú. guài zhī, wèn qí gù, jiě shǐ tuō zhī. jī jù zhě nǎi ròu tǎn xiè zuì. shào nián wén zhī, yù yì mù jiě zhī xíng.
解出,人皆避,有一人獨箕踞視之。解問其姓名,客欲殺之。解曰:「居邑屋不見敬,是吾德不修也,彼何罪!」乃陰請尉史曰:「是人吾所重,至踐更時脫之。」每至直更,數過,吏弗求。怪之,問其故,解使脫之。箕踞者乃肉袒謝罪。少年聞之,愈益慕解之行。
luò yáng rén yǒu xiāng chóu zhě, yì zhōng xián háo jū jiān yǐ shí shù, zhōng bù tīng. kè nǎi jiàn jiě. jiě yè jiàn chóu jiā, chóu jiā qū tīng. jiě wèi chóu jiā: wú wén luò yáng zhū gōng zài jiān, duō bù tīng. jīn zi xìng ér tīng jiě, jiě nài hé cóng tā xiàn duó rén yì xián dài fū quán hū! nǎi yè qù, bù shǐ rén zhī, yuē: qiě wú yōng, dài wǒ qù, lìng luò yáng háo jū jiān nǎi tīng.
洛陽人有相仇者,邑中賢豪居間以十數,終不聽。客乃見解。解夜見仇家,仇家曲聽。解謂仇家:「吾聞洛陽諸公在間,多不聽。今子幸而聽解,解奈何從它縣奪人邑賢大夫權乎!」乃夜去,不使人知,曰:「且毋庸,待我去,令洛陽豪居間乃聽。」
jiě wèi rén duǎn xiǎo, gōng jiǎn, chū wèi cháng yǒu qí, bù gǎn chéng chē rù qí xiàn tíng. zhī páng jùn guó, wèi rén qǐng qiú shì, shì kě chū, chū zhī bù kě zhě, gè lìng yàn qí yì, rán hòu nǎi gǎn cháng jiǔ shí. zhū gōng yǐ cǐ yán zhòng zhī, zhēng wèi yòng. yì zhōng shào nián jí páng jìn xiàn háo yè bàn guò mén, cháng shí yú chē, qǐng dé jiě kè shè yǎng zhī.
解為人短小,恭儉,出未嘗有騎,不敢乘車入其縣庭。之旁郡國,為人請求事,事可出,出之;不可者,各令厭其意,然後乃敢嘗酒食。諸公以此嚴重之,爭為用。邑中少年及旁近縣豪夜半過門,常十餘車,請得解客舍養之。
jí xǐ háo mào líng yě, jiě pín, bù zhōng zī. lì kǒng, bù gǎn bù xǐ. wèi jiāng jūn wèi yán: guō jiě jiā pín, bù zhōng xǐ. shàng yuē: jiě bù yī, quán zhì shǐ jiāng jūn, cǐ qí jiā bù pín! jiě xǐ, zhū gōng sòng zhě chū qiān yú wàn. zhǐ rén yáng jì zhǔ zi wèi xiàn yuàn, gé zhī, jiě xiōng zi duàn yáng yuàn tóu. jiě rù guān, guān zhōng xián háo zhī yǔ bù zhī, wén shēng zhēng jiāo huān. yì rén yòu shā yáng jì zhǔ, jì zhǔ jiā shàng shū rén yòu shā què xià. shàng wén, nǎi xià lì bǔ jiě. jiě wáng, zhì qí mǔ jiā shì xià yáng, shēn zhì lín jìn. lín jìn jí shǎo wēng sù bù zhī jiě, yīn chū guān. jí shǎo wēng yǐ chū jiě, jiě chuán tài yuán, suǒ guò zhé gào zhǔ rén chù. lì zhú jī zhì jí shǎo wēng, shǎo wēng zì shā, kǒu jué. jiǔ zhī dé jiě, qióng zhì suǒ fàn wèi, ér jiě suǒ shā, jiē zài shè qián.
及徙豪茂陵也,解貧,不中訾。吏恐,不敢不徙。衛將軍為言:「郭解家貧,不中徙。」上曰:「解布衣,權至使將軍,此其家不貧!」解徙,諸公送者出千餘萬。軹人楊季主子為縣掾,隔之,解兄子斷楊掾頭。解入關,關中賢豪知與不知,聞聲爭交歡。邑人又殺楊季主,季主家上書人又殺闕下。上聞,乃下吏捕解。解亡,置其母家室夏陽,身至臨晉。臨晉籍少翁素不知解,因出關。籍少翁已出解,解傳太原,所過輒告主人處。吏逐跡至籍少翁,少翁自殺,口絕。久之得解,窮治所犯為,而解所殺,皆在赦前。
zhǐ yǒu rú shēng shì shǐ zhě zuò, kè yù guō jiě, shēng yuē: jiě zhuān yǐ jiān fàn gōng fǎ, hé wèi xián? jiě kè wén zhī, shā cǐ shēng, duàn shé. lì yǐ zé jiě, jiě shí bù zhī shā zhě, shā zhě yì jìng mò zhī wèi shuí. lì zòu jiě wú zuì. yù shǐ dài fū gōng sūn hóng yì yuē: jiě bù yī wèi rèn xiá xíng quán, yǐ yá zì shā rén, jiě bù zhī, cǐ zuì shén yú jiě zhī shā zhī. dāng dà nì wú dào. suì zú jiě.
軹有儒生侍使者坐,客譽郭解,生曰:「解專以奸犯公法,何謂賢?」解客聞之,殺此生,斷舌。吏以責解,解實不知殺者,殺者亦竟莫知為誰。吏奏解無罪。御史大夫公孫弘議曰:「解布衣為任俠行權,以睚眥殺人,解不知,此罪甚於解知殺之。當大逆無道。」遂族解。
zì shì zhī hòu, xiá zhě jí zhòng, ér wú zú shù zhě. rán guān zhōng zhǎng ān fán zhōng zǐ, huái lǐ zhào wáng sūn, zhǎng líng gāo gōng zǐ, xī hé guō wēng zhōng, tài yuán lǔ wēng rú, lín huái mào zhǎng qīng, dōng yáng chén jūn rú, suī wèi xiá ér xún xún yǒu tuì ràng jūn zǐ zhī fēng. zhì ruò běi dào yáo shì, xī dào zhū dù, nán dào chóu jǐng, dōng dào zhào tuó yǔ gōng zǐ, nán yáng zhào diào zhī tú, dào zhí ér jū mín jiān zhě ěr, hé zú dào zāi! cǐ nǎi xiāng zhě zhū jiā suǒ xiū yě.
自是之後,俠者極眾,而無足數者。然關中長安樊中子,槐里趙王孫,長陵高公子,西河郭翁中,太原魯翁孺,臨淮皃長卿,東陽陳君孺,雖為俠而恂恂有退讓君子之風。至若北道姚氏,西道諸杜,南道仇景,東道趙佗羽公子,南陽趙調之徒,盜跖而居民間者耳,曷足道哉!此乃鄉者朱家所羞也。
yǔ zhāng zì zi xià, zhǎng ān rén yě. zhǎng ān chì shèng, jiē lǘ gè yǒu háo xiá, zhāng zài chéng xī liǔ shì, hào yuē chéng xī yǔ zhāng zǐ xià. wèi jīng zhào yǐn mén xià dū, cóng zhì diàn zhōng, shì zhōng zhū hóu guì rén zhēng yù yī zhāng, mò yǔ jīng zhào yǐn yán zhě. zhāng qūn xún shén jù. qí hòu jīng zhào bù fù cóng yě.
萭章字子夏,長安人也。長安熾盛,街閭各有豪俠,章在城西柳市,號曰「城西萭章子夏」。為京兆尹門下督,從至殿中,侍中諸侯貴人爭欲揖章,莫與京兆尹言者。章逡循甚懼。其後京兆不復從也。
yǔ zhōng shū lìng shí xiǎn xiāng shàn, yì dé xiǎn quán lì, mén chē cháng jiē gǔ. zhì chéng dì chū, shí xiǎn zuò zhuān quán shàn shì miǎn guān, xǐ guī gù jùn. xiǎn zī jù wàn, dāng qù, liú chuáng xí qì wù shù bǎi wàn zhí, yù yǐ yǔ zhāng, zhāng bù shòu. bīn kè huò wèn qí gù, zhāng tàn yuē: wú yǐ bù yī jiàn āi yú shí jūn, shí jūn jiā pò, bù néng yǒu yǐ ān yě, ér shòu qí cái wù, cǐ wèi shí shì zhī huò, yǔ shì fǎn dāng yǐ wèi fú xié! zhū gōng yǐ shì fú ér chēng zhī.
與中書令石顯相善,亦得顯權力,門車常接轂。至成帝初,石顯坐專權擅勢免官,徙歸故郡。顯資巨萬,當去,留床蓆器物數百萬直,欲以與章,章不受。賓客或問其故,章嘆曰:「吾以布衣見哀於石君,石君家破,不能有以安也,而受其財物,此為石氏之禍,萭氏反當以為福邪!」諸公以是服而稱之。
hé píng zhōng, wáng zūn wèi jīng zhào yǐn, bǔ jī háo xiá, shā zhāng jí jiàn zhāng huí jiǔ shì zhào jūn dōu jiǎ zi guāng, jiē zhǎng ān míng háo, bào chóu yuàn yǎng cì kè zhě yě.
河平中,王尊為京兆尹,捕擊豪俠,殺章及箭張回、酒市趙君都、賈子光,皆長安名豪,報仇怨養刺客者也。
lóu hù zì jūn qīng, qí rén. fù shì yī yě, hù shǎo suí fù wèi yī zhǎng ān, chū rù guì qī jiā. hù sòng yī jīng běn cǎo fāng shù shù shí wàn yán, zhǎng zhě xián ài zhòng zhī, gòng wèi yuē: yǐ jūn qīng zhī cái, hé bù huàn xué hū? yóu shì cí qí fù, xué jīng chuán, wèi jīng zhào lì shù nián, shén dé míng yù.
樓護字君卿,齊人。父世醫也,護少隨父為醫長安,出入貴戚家。護誦醫經、本草、方術數十萬言,長者咸愛重之,共謂曰:「以君卿之材,何不宦學乎?」由是辭其父,學經傳,為京兆吏數年,甚得名譽。
shì shí, wáng shì fāng shèng, bīn kè mǎn mén, wǔ hóu xiōng dì zhēng míng, qí kè gè yǒu suǒ hòu, bù dé zuǒ yòu, wéi hù jǐn rù qí mén, xián dé qí huān xīn. jié shì dài fū, wú suǒ bù qīng, qí jiāo zhǎng zhě, yóu jiàn qīn ér jìng, zhòng yǐ shì fú. wèi rén duǎn xiǎo jīng biàn, lùn yì cháng yī míng jié, tīng zhī zhě jiē sǒng. yǔ gǔ yǒng jù wèi wǔ hóu shàng kè, zhǎng ān hào yuē gǔ zi yún bǐ zhá, lóu jūn qīng chún shé, yán qí jiàn xìn yòng yě. mǔ sǐ, sòng zàng zhě zhì chē èr sān qiān liǎng, lǘ lǐ gē zhī yuē: wǔ hóu zhì sàng lóu jūn qīng.
是時,王氏方盛,賓客滿門,五侯兄弟爭名,其客各有所厚,不得左右,唯護盡入其門,鹹得其歡心。結士大夫,無所不傾,其交長者,尤見親而敬,眾以是服。為人短小精辯,論議常依名節,聽之者皆竦。與谷永俱為五侯上客,長安號曰「穀子雲筆札,樓君卿唇舌」,言其見信用也。母死,送葬者致車二三千兩,閭里歌之曰:「五侯治喪樓君卿。」
jiǔ zhī, píng ā hóu jǔ hù fāng zhèng, wèi jiàn dài fū, shǐ jùn guó. hù jiǎ dài, duō chí bì bó, guò qí, shàng shū qiú shàng xiān rén zhǒng, yīn huì zōng zú gù rén, gè yǐ qīn shū yǔ shù bó, yī rì shù bǎi jīn zhī fèi. shǐ hái, zòu shì chēng yì, zhuó wèi tiān shuǐ tài shǒu. shù suì miǎn, jiā zhǎng ān zhōng. shí chéng dū hóu shāng wèi dà sī mǎ wèi jiāng jūn, bà cháo, yù hòu hù, qí zhǔ bù jiàn: jiāng jūn zhì zūn, bù yí rù lǘ xiàng. shāng bù tīng, suì wǎng zhì hù jiā. jiā xiá xiǎo, guān shǔ lì chē xià, jiǔ zhù yí shí, tiān yù yǔ, zhǔ bù wèi xī cáo zhū yuàn yuē: bù kěn qiáng jiàn, fǎn yǔ lì lǘ xiàng! shāng hái, huò bái zhǔ bù yǔ, shāng hèn, yǐ tā zhí shì qù zhǔ bù, zhōng shēn fèi gù.
久之,平阿侯舉護方正,為諫大夫,使郡國。護假貸,多持幣帛,過齊,上書求上先人冢,因會宗族故人,各以親疏與束帛,一日數百金之費。使還,奏事稱意,擢為天水太守。數歲免,家長安中。時成都侯商為大司馬衛將軍,罷朝,欲候護,其主簿諫:「將軍至尊,不宜入閭巷。」商不聽,遂往至護家。家狹小,官屬立車下,久住移時,天欲雨,主簿謂西曹諸掾曰:「不肯強諫,反雨立閭巷!」商還,或白主簿語,商恨,以他職事去主簿,終身廢錮。
hòu hù fù yǐ jiàn wèi guǎng hàn tài shǒu. yuán shǐ zhōng, wáng mǎng wèi ān hàn gōng, zhuān zhèng, mǎng zhǎng zi yǔ yǔ qī xiōng lǚ kuān móu yǐ xuè tú mǎng dì mén, yù jù mǎng lìng guī zhèng. fā jué, mǎng dà nù, shā yǔ, ér lǚ kuān wáng. kuān fù sù yǔ hù xiāng zhī, kuān zhì guǎng hàn guò hù, bù yǐ shì shí yǔ yě. dào shù rì, míng bǔ kuān zhào shū zhì, hù zhí kuān. mǎng dà xǐ, zhēng hù rù wèi qián huī guāng, fēng xī xiāng hóu, liè zǐ jiǔ qīng.
後護復以薦為廣漢太守。元始中,王莽為安漢公,專政,莽長子宇與妻兄呂寬謀以血塗莽第門,欲懼莽令歸政。發覺,莽大怒,殺宇,而呂寬亡。寬父素與護相知,寬至廣漢過護,不以事實語也。到數日,名捕寬詔書至,護執寬。莽大喜,征護入為前煇光,封息鄉侯,列子九卿。
mǎng jū shè, huái lǐ dà zéi zhào péng huò hóng děng qún qǐ, yán rù qián huī guāng jiè, hù zuò miǎn wèi shù rén. qí jū wèi, jué lù lù yí suǒ de yì yuán shǒu jǐn. jì tuì jū lǐ xiàng, shí wǔ hóu jiē yǐ sǐ, nián lǎo shī shì, bīn kè yì shuāi. zhì wáng mǎng cuàn wèi, yǐ jiù ēn zhào jiàn hù, fēng wèi lóu jiù lǐ fù chéng. ér chéng dū hóu shāng zi yì wèi dà sī kōng, guì zhòng, shāng gù rén jiē jìng shì yì, wéi hù zì ān rú jiù jié, yì yì fù shì zhī, bù gǎn yǒu què. shí qǐng zhào bīn kè, yì jū zūn xià, chēng jiàn zi shàng shòu. zuò zhě bǎi shù, jiē lí xí fú, hù dú dōng xiāng zhèng zuò, zì wèi yì yuē: gōng zǐ guì rú hé!
莽居攝,槐里大賊趙朋、霍鴻等群起,延入前煇光界,護坐免為庶人。其居位,爵祿賂遺所得亦緣手盡。既退居里巷,時五侯皆已死,年老失勢,賓客益衰。至王莽篡位,以舊恩召見護,封為樓舊里附城。而成都侯商子邑為大司空,貴重,商故人皆敬事邑,唯護自安如舊節,邑亦父事之,不敢有闕。時請召賓客,邑居樽下,稱「賤子上壽」。坐者百數,皆離席伏,護獨東鄉正坐,字謂邑曰:「公子貴如何!」
chū, hù yǒu gù rén lǚ gōng, wú zi, guī hù. hù shēn yǔ lǚ gōng qī yǔ lǚ yù tóng shí. jí hù jiā jū, qī zǐ pō yàn lǚ gōng. hù wén zhī, liú tì zé qí qī zǐ yuē: lǚ gōng yǐ gù jiù qióng lǎo tuō shēn yú wǒ, yì suǒ dāng fèng. suì yǎng lǚ gōng zhōng shēn. hù zú, zǐ sì qí jué.
初,護有故人呂公,無子,歸護。護身與呂公、妻與呂嫗同食。及護家居,妻子頗厭呂公。護聞之,流涕責其妻子曰:「呂公以故舊窮老託身於我,義所當奉。」遂養呂公終身。護卒,子嗣其爵。
chén zūn zì mèng gōng, dù líng rén yě. zǔ fù suì, zì zhǎng zi, xuān dì wēi shí yǔ yǒu gù, xiāng suí bó yì, shù fù jìn. jí xuān dì jí wèi, yòng suì, shāo qiān zhì tài yuán tài shǒu, nǎi cì suì xǐ shū yuē: zhì zhào tài yuán tài shǒu: guān zūn lù hòu, kě yǐ cháng bó jìn yǐ. qī jūn níng shí zài páng, zhī zhuàng. suì yú shì cí xiè, yīn yuē: shì zài yuán píng yuán nián shè lìng qián. qí jiàn hòu rú cǐ. yuán dì shí, zhēng suì wèi jīng zhào yǐn, zhì tíng wèi.
陳遵字孟公,杜陵人也。祖父遂,字長子,宣帝微時與有故,相隨博弈,數負進。及宣帝即位,用遂,稍遷至太原太守,乃賜遂璽書曰:「制詔太原太守:官尊祿厚,可以償博進矣。妻君寧時在旁,知狀。」遂於是辭謝,因曰:「事在元平元年赦令前。」其見厚如此。元帝時,征遂為京兆尹,至廷尉。
zūn shǎo gū, yǔ zhāng sǒng bó sōng jù wèi jīng zhào shǐ. sǒng bó xué tōng dá, yǐ lián jiǎn zì shǒu, ér zūn fàng zòng bù jū, cāo xíng suī yì, rán xiāng qīn yǒu, āi dì zhī mò jù zhù míng zì, wèi hòu jìn guān. bìng rù gōng fǔ, gōng fǔ yuàn shǐ lǜ jiē léi chē xiǎo mǎ, bù shàng xiān míng, ér zūn dú jí yú mǎ yī fú zhī hǎo, mén wài chē qí jiāo cuò. yòu rì chū zuì guī, cáo shì shù fèi. xī cáo yǐ gù shì shì zhī, shì cáo zhé yì sì shě bái zūn yuē: chén qīng jīn rì yǐ mǒu shì shì. zūn yuē: mǎn bǎi nǎi xiāng wén. gù shì, yǒu bǎi shì zhě chì, mǎn bǎi, xī cáo bái qǐng chì. dà sī tú mǎ gōng dà rú yōu shì, yòu zhòng zūn, wèi xī cáo: cǐ rén dà dù shì, nài hé yǐ xiǎo wén zé zhī? nǎi jǔ zūn néng zhì sān fǔ jù xiàn, bǔ yù yí lìng. jiǔ zhī, yǔ fú fēng xiāng shī, zì miǎn qù.
遵少孤,與張竦伯松俱為京兆史。竦博學通達,以廉儉自守,而遵放縱不拘,操行雖異,然相親友,哀帝之末俱著名字,為後進冠。併入公府,公府掾史率皆羸車小馬,不上鮮明,而遵獨極輿馬衣服之好,門外車騎交錯。又日出醉歸,曹事數廢。西曹以故事適之,侍曹輒詣寺舍白遵曰:「陳卿今日以某事適。」遵曰:「滿百乃相聞。」故事,有百適者斥,滿百,西曹白請斥。大司徒馬宮大儒優士,又重遵,謂西曹:「此人大度士,奈何以小文責之?」乃舉遵能治三輔劇縣,補郁夷令。久之,與扶風相失,自免去。
huái lǐ dà zéi zhào péng huò hóng děng qǐ, zūn wèi xiào wèi, jī péng hóng yǒu gōng, fēng jiā wēi hóu. jū zhǎng ān zhōng, liè hóu jìn chén guì qī jiē guì zhòng zhī. mù shǒu dāng zhī guān, jí jùn guó háo jié zhì jīng shī zhě, mò bù xiāng yīn dào zūn mén.
槐里大賊趙朋、霍鴻等起,遵為校尉,擊朋、鴻有功,封嘉威侯。居長安中,列侯近臣貴戚皆貴重之。牧守當之官,及郡國豪桀至京師者,莫不相因到遵門。
zūn shì jiǔ, měi dà yǐn, bīn kè mǎn táng, zhé guān mén, qǔ kè chē xiá tóu jǐng zhōng, suī yǒu jí, zhōng bù dé qù. cháng yǒu bù cì shǐ zòu shì, guò zūn, zhí qí fāng yǐn, cì shǐ dà qióng, hòu zūn zhān zuì shí, tū rù jiàn zūn mǔ, kòu tóu zì bái dāng duì shàng shū yǒu qī huì zhuàng, mǔ nǎi lìng cóng hòu gé chū qù. zūn dà shuài cháng zuì, rán shì yì bù fèi.
遵嗜酒,每大飲,賓客滿堂,輒關門,取客車轄投井中,雖有急,終不得去。嘗有部刺史奏事,過遵,值其方飲,刺史大窮,候遵沾醉時,突入見遵母,叩頭自白當對尚書有期會狀,母乃令從後閣出去。遵大率常醉,然事亦不廢。
zhǎng bā chǐ yú, zhǎng tóu dà bí, róng mào shén wěi. lüè shè chuán jì, shàn yú wén cí. xìng shàn shū, yǔ rén chǐ dú, zhǔ jiē cáng qù yǐ wèi róng. qǐng qiú bù gǎn nì, suǒ dào, yì guān huái zhī, wéi kǒng zài hòu. shí liè hóu yǒu yǔ zūn tóng xìng zì zhě, měi zhì rén mén, yuē chén mèng gōng, zuò zhōng mò bù zhèn dòng, jì zhì ér fēi, yīn hào qí rén yuē chén jīng zuò yún.
長八尺余,長頭大鼻,容貌甚偉。略涉傳記,贍於文辭。性善書,與人尺牘,主皆藏去以為榮。請求不敢逆,所到,衣冠懷之,唯恐在後。時列侯有與遵同姓字者,每至人門,曰陳孟公,坐中莫不震動,既至而非,因號其人曰陳驚坐雲。
wáng mǎng sù qí zūn cái, zài wèi duō chēng yù zhě, yóu shì qǐ wèi hé nán tài shǒu. jì zhì guān, dāng qiǎn cóng shǐ xī, zhào shàn shū lì shí rén yú qián, zhì sī shū xiè jīng shī gù rén. zūn féng jǐ, kǒu zhàn shū lì, qiě shěng guān shì, shū shù bǎi fēng, qīn shū gè yǒu yì, hé nán dà jīng. shù yuè miǎn.
王莽素奇遵材,在位多稱譽者,由是起為河南太守。既至官,當遣從史西,召善書吏十人於前,治私書謝京師故人。遵馮幾,口占書吏,且省官事,書數百封,親疏各有意,河南大驚。數月免。
chū, zūn wèi hé nán tài shǒu, ér dì jí wèi jīng zhōu mù, dāng zhī guān, jù guò zhǎng ān fù rén gù huái yáng wáng wài jiā zuǒ shì yǐn shí zuò lè. hòu sī zhí chén chóng wén zhī, hé zòu: zūn xiōng dì xìng de méng ēn chāo děng lì wèi, zūn jué liè hóu, bèi jùn shǒu, jí zhōu mù fèng shǐ, jiē yǐ jǔ zhí chá wǎng xuān yáng shèng huà wèi zhí, bù zhèng shēn zì shèn. shǐ zūn chū chú, chéng fān chē rù lǘ xiàng, guò guǎ fù zuǒ ā jūn zhì jiǔ gē ōu, zūn qǐ wǔ tiào liáng, dùn pū zuò shàng, mù yīn liú sù, wèi shì bì fú wò. zūn zhī yǐn jiǔ yù yàn yǒu jié, lǐ bù rù guǎ fù zhī mén, ér zhàn jiǔ hùn yáo, luàn nán nǚ zhī bié, qīng rǔ jué wèi, xiū wū yìn fú, è bù kě rěn wén. chén qǐng jiē miǎn. zūn jì miǎn, guī zhǎng ān, bīn kè yù shèng, yǐn shí zì ruò.
初,遵為河南太守,而弟級為荊州牧,當之官,俱過長安富人故淮陽王外家左氏飲食作樂。後司直陳崇聞之,劾奏:「遵兄弟幸得蒙恩超等歷位,遵爵列侯,備郡守,級州牧奉使,皆以舉直察枉宣揚聖化為職,不正身自慎。始遵初除,乘藩車入閭巷,過寡婦左阿君置酒歌謳,遵起舞跳梁,頓仆坐上,暮因留宿,為侍婢扶臥。遵知飲酒飫宴有節,禮不入寡婦之門,而湛酒混餚,亂男女之別,輕辱爵位,羞污印韍,惡不可忍聞。臣請皆免。」遵既免,歸長安,賓客愈盛,飲食自若。
jiǔ zhī, fù wèi jiǔ jiāng jí hé nèi dū wèi, fán sān wèi èr qiān dàn. ér zhāng sǒng yì zhì dān yáng tài shǒu, fēng shū dé hóu. hòu jù miǎn guān, yǐ liè hóu guī zhǎng ān. sǒng jū pín, wú bīn kè, shí shí hào shì zhě cóng zhī zhì yí wèn shì, lùn dào jīng shū ér yǐ. ér zūn zhòu yè hū hào, chē qí mǎn mén, jiǔ ròu xiāng shǔ.
久之,復為九江及河內都尉,凡三為二千石。而張竦亦至丹陽太守,封淑德侯。後俱免官,以列侯歸長安。竦居貧,無賓客,時時好事者從之質疑問事,論道經書而已。而遵晝夜呼號,車騎滿門,酒肉相屬。
xiān shì, huáng mén láng yáng xióng zuò jiǔ zhēn yǐ fěng jiàn chéng dì, qí wén wèi jiǔ kè nán fǎ dù shì, pì zhī yú wù, yuē: zi yóu píng yǐ. guān píng zhī jū, jū jǐng zhī méi, chù gāo lín shēn, dòng cháng jìn wēi. jiǔ láo bù rù kǒu, zāng shuǐ mǎn huái, bù dé zuǒ yòu, qiān yú mò huī. yī dàn ài, wèi suǒ léi, shēn tí huáng quán, gǔ ròu wèi ní. zì yòng rú cǐ, bù rú chī yí. chī yí huá jī, fù rú dà hú, jǐn rì shèng jiǔ, rén fù jiè gū. cháng wèi guó qì, tuō yú shǔ chē, chū rù liǎng gōng, jīng yíng gōng jiā. yóu shì yán zhī, jiǔ hé guò hū! zūn dà xǐ zhī, cháng wèi zhāng sǒng: wú yǔ ěr yóu shì yǐ. zú xià fěng sòng jīng shū, kǔ shēn zì yuē, bù gǎn chà diē, ér wǒ fàng yì zì zì, fú zhàn sú jiān, guān jué gōng míng, bù jiǎn yú zi, ér chà dú lè, gù bù yōu xié! sǒng yuē: rén gè yǒu xìng, zhǎng duǎn zì cái. zi yù wèi wǒ yì bù néng, wú ér xiào zi yì bài yǐ. suī rán, xué wǒ zhě yì chí, xiào zi zhě nán jiāng, wú cháng dào yě.
先是,黃門郎揚雄作《酒箴》以諷諫成帝,其文為酒客難法度士,譬之於物,曰:「子猶瓶矣。觀瓶之居,居井之眉,處高臨深,動常近危。酒醪不入口,臧水滿懷,不得左右,牽於纆徽。一旦■礙,為■所轠,身提黃泉,骨肉為泥。自用如此,不如鴟夷。鴟夷滑稽,腹如大壺,盡日盛酒,人復借酤。常為國器,托於屬車,出入兩宮,經營公家。由是言之,酒何過乎!」遵大喜之,常謂張竦:「吾與爾猶是矣。足下諷誦經書,苦身自約,不敢差跌,而我放意自恣,浮湛俗間,官爵功名,不減於子,而差獨樂,顧不優邪!」竦曰:「人各有性,長短自裁。子欲為我亦不能,吾而效子亦敗矣。雖然,學我者易持,效子者難將,吾常道也。」
jí wáng mǎng bài, èr rén jù kè yú chí yáng, sǒng wèi zéi bīng suǒ shā. gēng shǐ zhì zhǎng ān, dà chén jiàn zūn wèi dà sī mǎ hù jūn, yǔ guī dé hóu liú sà jù shǐ xiōng nú. dān yú yù xié qū zūn, zūn chén lì hài, wèi yán qū zhí, dān yú dà qí zhī, qiǎn hái. huì gēng shǐ bài, zūn liú shuò fāng, wèi zéi suǒ bài, shí zuì jiàn shā.
及王莽敗,二人俱客於池陽,竦為賊兵所殺。更始至長安,大臣薦遵為大司馬護軍,與歸德侯劉颯俱使匈奴。單于欲脅詘遵,遵陳利害,為言曲直,單于大奇之,遣還。會更始敗,遵留朔方,為賊所敗,時醉見殺。
yuán shè zì jù xiān. zǔ fù wǔ dì shí yǐ háo jié zì yáng dí xǐ mào líng. shè fù āi dì shí wèi nán yáng tài shǒu. tiān xià yīn fù, dà jùn èr qiān dàn liè guān, fù liǎn sòng zàng jiē qiān wàn yǐ shàng, qī zǐ tōng gòng shòu zhī, yǐ dìng chǎn yè. shí yòu shǎo xíng sān nián sàng zhě. jí shè fù sǐ, ràng hái nán yáng fù sòng, xíng sàng zhǒng lú sān nián, yóu shì xiǎn míng jīng shī. lǐ bì, fú fēng yè qǐng wèi yì cáo, yì guān mù zhī fú còu. wèi dà sī tú shǐ dān jǔ néng zhì jù, wèi gǔ kǒu lìng, shí nián èr shí yú. gǔ kǒu wén qí míng, bù yán ér zhì.
原涉字巨先。祖父武帝時以豪桀自陽翟徙茂陵。涉父哀帝時為南陽太守。天下殷富,大郡二千石列官,賦斂送葬皆千萬以上,妻子通共受之,以定產業。時又少行三年喪者。及涉父死,讓還南陽賻送,行喪冢廬三年,由是顯名京師。禮畢,扶風謁請為議曹,衣冠慕之輻輳。為大司徒史丹舉能治劇,為谷口令,時年二十餘。谷口聞其名,不言而治。
xiān shì, shè jì fù wèi mào líng qín shì suǒ shā, shè jū gǔ kǒu bàn suì suǒ, zì hé qù guān, yù bào chóu. gǔ kǒu háo jié wèi shā qín shì, wáng mìng suì yú, féng shè chū. jùn guó zhū háo jí zhǎng ān wǔ líng zhū wèi qì jié zhě jiē guī mù zhī. shè suì qīng shēn yǔ xiāng dài, rén wú xián bù xiào tián mén, zài suǒ lǘ lǐ jǐn mǎn kè. huò jī shè yuē: zi běn lì èr qiān dàn zhī shì, jié fà zì xiū, yǐ xíng sàng tuī cái lǐ ràng wèi míng, zhèng fù chóu qǔ chóu, yóu bù shī rén yì, hé gù suì zì fàng zòng, wèi qīng xiá zhī tú hū? shè yīng yuē: zi dú bù jiàn jiā rén guǎ fù xié? shǐ zì yuē chì zhī shí, yì nǎi mù sòng bó jī jí chén xiào fù, bù xìng yī wèi dào zéi suǒ wū, suì xíng yín shī, zhī qí fēi lǐ, rán bù néng zì hái. wú yóu cǐ yǐ!
先是,涉季父為茂陵秦氏所殺,涉居谷口半歲所,自劾去官,欲報仇。谷口豪桀為殺秦氏,亡命歲余,逢赦出。郡國諸豪及長安、五陵諸為氣節者皆歸慕之。涉遂傾身與相待,人無賢不肖闐門,在所閭里盡滿客。或譏涉曰:「子本吏二千石之世,結髮自修,以行喪推財禮讓為名,正復讎取仇,猶不失仁義,何故遂自放縱,為輕俠之徒乎?」涉應曰:「子獨不見家人寡婦邪?始自約敕之時,意乃慕宋伯姬及陳孝婦,不幸一為盜賊所污,遂行淫失,知其非禮,然不能自還。吾猶此矣!」
shè zì yǐ wèi qián ràng nán yáng fù sòng, shēn dé qí míng, ér lìng xiān rén fén mù jiǎn yuē, fēi xiào yě. nǎi dà zhì qǐ zhǒng shě, zhōu gé zhòng mén. chū, wǔ dì shí, jīng zhào yǐn cáo shì zàng mào líng, mín wèi qí dào wèi jīng zhào qiān, shè mù zhī, nǎi mǎi dì kāi dào, lì biǎo shǔ yuē nán yáng qiān, rén bù kěn cóng, wèi zhī yuán shì qiān. fèi yòng jiē yǎng fù rén zhǎng zhě, rán shēn yī fú chē mǎ cái jù, qī zǐ nèi kùn. zhuān yǐ zhèn shī pín qióng fù rén zhī jí wèi wù. rén cháng zhì jiǔ qǐng shè, shè rù lǐ mén, kè yǒu dào shè suǒ zhī mǔ bìng bì jí zài lǐ zhái zhě. shè jí wǎng hòu, kòu mén. jiā kū, shè yīn rù diào, wèn yǐ sàng shì. jiā wú suǒ yǒu, shè yuē: dàn jié sǎo chú mù yù, dài shè. hái zhì zhǔ rén, duì bīn kè tàn xī yuē: rén qīn wò dì bù shōu, shè hé xīn xiāng cǐ! yuàn chè qù jiǔ shí. bīn kè zhēng wèn suǒ dāng dé, shè nǎi cè xí ér zuò, xuē dú wèi shū, jù jì yì pī guān mù, xià zhì fàn hán zhī wù, fēn fù zhū kè. zhū kè bēn zǒu shì mǎi, zhì rì dié jiē huì. shè qīn yuè shì yǐ, wèi zhǔ rén: yuàn shòu cì yǐ. jì gòng yǐn shí, shè dú bù bǎo, nǎi zài guān wù, cóng bīn kè wǎng zhì sàng jiā, wèi guān liǎn láo lái bì zàng. qí zhōu jí dài rén rú cǐ. hòu rén yǒu huǐ shè zhě yuē jiān rén zhī xióng yě, sàng jiā zǐ jí shí cì shā yán zhě.
涉自以為前讓南陽賻送,身得其名,而令先人墳墓儉約,非孝也。乃大治起冢舍,周閣重門。初,武帝時,京兆尹曹氏葬茂陵,民謂其道為京兆仟,涉慕之,乃買地開道,立表署曰南陽仟,人不肯從,謂之原氏仟。費用皆仰富人長者,然身衣服車馬才具,妻子內困。專以振施貧窮赴人之急為務。人嘗置酒請涉,涉入里門,客有道涉所知母病避疾在里宅者。涉即往候,叩門。家哭,涉因入吊,問以喪事。家無所有,涉曰:「但潔掃除沐浴,待涉。」還至主人,對賓客嘆息曰:「人親臥地不收,涉何心鄉此!願撤去酒食。」賓客爭問所當得,涉乃側席而坐,削牘為疏,具記衣被棺木,下至飯含之物,分付諸客。諸客奔走市買,至日昳皆會。涉親閱視已,謂主人:「願受賜矣。」既共飲食,涉獨不飽,乃載棺物,從賓客往至喪家,為棺斂勞倈畢葬。其周急待人如此。後人有毀涉者曰「奸人之雄也」,喪家子即時刺殺言者。
bīn kè duō fàn fǎ, zuì guò shù shàng wén. wáng mǎng shù shōu xì yù shā, zhé fù shè chū zhī. shè jù, qiú wèi qīng fǔ yuàn shǐ, yù yǐ bì kè. wén mǔ tài hòu sàng shí, shǒu fù tǔ xiào wèi. yǐ wèi zhōng láng, hòu miǎn guān. shè yù shàng zhǒng, bù yù huì bīn kè, mì dú yǔ gù rén qī huì. shè dān chē qū shàng mào líng, tóu mù, rù qí lǐ zhái, yīn zì nì bù jiàn rén. qiǎn nú zhì shì mǎi ròu, nú chéng shè qì yǔ tú zhēng yán, zhuó shāng tú zhě, wáng. shì shí, mào líng shǒu lìng yǐn gōng xīn shì shì, shè wèi yè yě, wén zhī dà nù. zhī shè míng háo, yù yǐ shì zhòng lì sú, qiǎn liǎng lì xié shǒu shè. zhì rì zhōng, nú bù chū, lì yù biàn shā shè qù. shè pò jiǒng bù zhī suǒ wèi. huì shè suǒ yǔ qī shàng zhǒng zhě chē shù shí chéng dào, jiē zhū háo yě, gòng shuō yǐn gōng. yǐn gōng bù tīng, zhū háo zé yuē: yuán jù xiān nú fàn fǎ bù dé, shǐ ròu tǎn zì fù, jiàn guàn ěr, yì tíng mén xiè zuì, yú jūn wēi yì zú yǐ. yǐn gōng xǔ zhī. shè rú yán xiè, fù fú qiǎn qù.
賓客多犯法,罪過數上聞。王莽數收系欲殺,輒復赦出之。涉懼,求為卿府掾史,欲以避客。文母太后喪時,守復土校尉。已為中郎,後免官。涉欲上冢,不欲會賓客,密獨與故人期會。涉單車驅上茂陵,投暮,入其里宅,因自匿不見人。遣奴至市買肉,奴乘涉氣與屠爭言,斫傷屠者,亡。是時,茂陵守令尹公新視事,涉未謁也,聞之大怒。知涉名豪,欲以示眾厲俗,遣兩吏脅守涉。至日中,奴不出,吏欲便殺涉去。涉迫窘不知所為。會涉所與期上冢者車數十乘到,皆諸豪也,共說尹公。尹公不聽,諸豪則曰:「原巨先奴犯法不得,使肉袒自縛,箭貫耳,詣廷門謝罪,於君威亦足矣。」尹公許之。涉如言謝,復服遣去。
chū, shè xiě xīn fēng fù rén qí tài bó wèi yǒu, tài bó tóng mǔ dì wáng yóu gōng sù jí shè, shí wèi xiàn mén xià yuàn, shuō yǐn gōng yuē: jūn yǐ shǒu lìng rǔ yuán shè rú shì, yī dàn zhēn lìng zhì, jūn fù dān chē guī wèi fǔ lì, shè cì kè rú yún, shā rén jiē bù zhī zhǔ míng, kě wèi hán xīn. shè zhì zhǒng shě, shē tiě yú zhì, zuì è bào zhe, zhǔ shàng zhī zhī. jīn wèi jūn jì, mò ruò duò huài shè zhǒng shě, tiáo zòu qí jiù è, jūn bì děi zhēn lìng. rú cǐ, shè yì bù gǎn yuàn yǐ. yǐn gōng rú qí jì, mǎng guǒ yǐ wèi zhēn lìng. shè yóu cǐ yuàn wáng yóu gōng, xuǎn bīn kè, qiǎn zhǎng zi chū cóng chē èr shí chéng jié wáng yóu gōng jiā. yóu gōng mǔ jí qí tài bó mǔ yě, zhū kè jiàn zhī jiē bài, chuán yuē wú jīng qí fū rén. suì shā yóu gōng fù jí zi, duàn liǎng tóu qù.
初,涉寫新豐富人祁太伯為友,太伯同母弟王游公素嫉涉,時為縣門下掾,說尹公曰:「君以守令辱原涉如是,一旦真令至,君復單車歸為府吏,涉刺客如雲,殺人皆不知主名,可為寒心。涉治冢舍,奢僣逾制,罪惡暴著,主上知之。今為君計,莫若墮壞涉冢舍,條奏其舊惡,君必得真令。如此,涉亦不敢怨矣。」尹公如其計,莽果以為真令。涉由此怨王游公,選賓客,遣長子初從車二十乘劫王游公家。游公母即祁太伯母也,諸客見之皆拜,傳曰「無驚祁夫人」。遂殺游公父及子,斷兩頭去。
shè xìng lüè shì guō jiě, wài wēn rén qiān xùn, ér nèi yǐn hǎo shā. yá zì yú chén zhōng, chù sǐ zhě shén duō. wáng mǎng mò, dōng fāng bīng qǐ, zhū wáng zǐ dì duō jiàn shè néng dé shì sǐ, kě yòng. mǎng nǎi zhào jiàn, zé yǐ zuì è, shè shì, bài zhèn róng dà yǐn. shè zhì guān wú jǐ, zhǎng ān bài, jùn xiàn zhū jiǎ hào qǐ bīng gōng shā èr qiān dàn zhǎng lì yǐ yīng hàn. zhū jiǎ hào sù wén shè míng, zhēng wèn yuán yǐn hé zài, bài yè zhī. shí mǎng zhōu mù shǐ zhě yī fù shè zhě jiē dé huó. chuán sòng zhì shè zhǎng ān, gēng shǐ xī píng jiāng jūn shēn tú jiàn qǐng shè yǔ xiāng jiàn, dà zhòng zhī. gù mào líng lìng yǐn gōng huài shè zhǒng shě zhě wèi jiàn zhǔ bù, shè běn bù yuàn yě. shè cóng jiàn suǒ chū, yǐn gōng gù zhē bài shè, wèi yuē: yì shì yǐ, yí wù fù xiāng yuàn! shè yuē: yǐn jūn, hé yī yú ròu shè yě! shè yòng shì nù, shǐ kè cì shā zhǔ bù.
涉性略似郭解,外溫仁謙遜,而內隱好殺。睚眥於塵中,觸死者甚多。王莽末,東方兵起,諸王子弟多薦涉能得士死,可用。莽乃召見,責以罪惡,赦貰,拜鎮戎大尹。涉至官無幾,長安敗,郡縣諸假號起兵攻殺二千石長吏以應漢。諸假號素聞涉名,爭問原尹何在,拜謁之。時莽州牧使者依附涉者皆得活。傳送致涉長安,更始西屏將軍申徒建請涉與相見,大重之。故茂陵令尹公壞涉冢舍者為建主簿,涉本不怨也。涉從建所出,尹公故遮拜涉,謂曰:「易世矣,宜勿復相怨!」涉曰:「尹君,何一魚肉涉也!」涉用是怒,使客刺殺主簿。
shè yù wáng qù, shēn tú jiàn nèi hèn chǐ zhī, yáng yán wú yù yǔ yuán jù xiān gòng zhèn sān fǔ, qǐ yǐ yī lì yì zhī zāi! bīn kè tōng yán, lìng shè zì xì yù xiè, jiàn xǔ zhī. bīn kè chē shù shí chéng gòng sòng shè zhì yù. jiàn qiǎn bīng dào jiǎo qǔ shè yú chē shàng, sòng chē fēn sǎn chí, suì zhǎn shè, xuán zhī zhǎng ān shì.
涉欲亡去,申徒建內恨恥之,陽言「吾欲與原巨先共鎮三輔,豈以一吏易之哉!」賓客通言,令涉自系獄謝,建許之。賓客車數十乘共送涉至獄。建遣兵道徼取涉於車上,送車分散馳,遂斬涉,懸之長安市。
zì āi píng jiān, jùn guó chù chù yǒu háo jié, rán mò zú shù. qí míng wén zhōu jùn zhě, bà líng dù jūn áo chí yáng hán yòu rú mǎ lǐng xiù jūn bīn xī hé cáo zhōng shū, jiē yǒu qiān tuì zhī fēng. wáng mǎng jū shè, zhū chú háo xiá, míng bǔ cáo zhōng shū, bù néng dé. sù shàn qiáng nǔ jiāng jūn sūn jiàn, mǎng yí jiàn cáng nì, fàn yǐ wèn jiàn. jiàn yuē: chén míng shàn zhī, zhū chén zú yǐ sāi zé. mǎng xìng guǒ zéi, wú suǒ róng rěn, rán chóng jiàn, bù jìng wèn, suì bù de yě. zhōng shū zǐ shǎo yóu, fù yǐ xiá wén yú shì yún.
自哀、平間,郡國處處有豪桀,然莫足數。其名聞州郡者,霸陵杜君敖、池陽韓幼孺、馬領繡君賓、西河漕中叔,皆有謙退之風。王莽居懾,誅鋤豪俠,名捕漕中叔,不能得。素善強弩將軍孫建,莽疑建藏匿,泛以問建。建曰:「臣名善之,誅臣足以塞責。」莽性果賊,無所容忍,然重建,不竟問,遂不得也。中叔子少游,復以俠聞於世雲。