fāng xuán huáng zhī pōu yě, hùn yuán yī qì, yùn niàng kāi xiān. tiān dì dé zhī yǐ zhēn guān, rì yuè dé zhī yǐ zhēn míng, xīng chén dé zhī yǐ zhēn lǎng, léi tíng dé zhī yǐ fā shēng, xiá yún diàn huǒ dé zhī yǐ liú guāng, cǎo mù dé zhī yǐ huá shí, niǎo shòu dé zhī yǐ wèi shēng yīn máo zhì, chóng yú dé zhī yǐ wèi lín jiè rú dòng. huò qiān ér fēi, huò tuǒ ér xíng, huò wǔ sè xuàn yào ér bā yīn míng hé. yǐ zhì guī yǐ shàn xī, lì shì zhǎng cún hè yǐ zǎo shén, chōng xiāo xiá fēi. fēi shì qì, shú néng shǐ zhī zāi! rán shān yǐ shì ér héng zhì, shuǐ yǐ shì ér héng liú, ér shān shuǐ shí yǒu bēng kuì yì hé zhě, yǐ qì shí yǒu zhì yù ér bù tōng yě. rén dé shì qì, bìng shēng liǎng jiān, yǒu yǐ yù zhī, zé xuán dōu pèi jí, jiàng jié gāo jū. ruò shī qí yù, zé rú sàng jiāng zhī bīng zhāo lù zhī wù, wěi dùn kū gǎo, jiǎn ér qiě sǐ. yù wàng zhǎng shēng, dé hū? gù yuē: gòng gōng bù chù shān, wō huáng bù bǔ tiān. nǎi shì yǒu hào wèi shén xiān zhě, cōng míng dé qì zhī xiān, xuán wēi qióng qì zhī miào. jī biàn huà huà, hún wàn xiàng yǐ míng guān dào jí shēng shēng, kòng liù lóng ér líng jiǎo, jué guǎng jié zhī dà mèng, pì qún yú zhī zhòng hūn. shì yǐ piān xiáng jiǔ yǒu, kǔ hǎi jìng tāo tiān zhī bō róng yǔ bā shān, yí shān xī yán kūn zhī huǒ. chéng cuì fèng yú dān qiū, zōng shén qí ér chāo shì yù bān lín yú xuán pǔ, jī xī yǒu ér yuè rén. cháo yóu yuán hǎi, xī yàn fāng zhǔ, jué lì rú zhī, hòu tiān bù lǎo. pì rú fēng luán lǐng dǎo, mù sǒng cuì ér bù diāo yuàn yòu yuán lín, cǎo zhǎng róng ér xiù zhí yě. yuán jī chì dié, fā jīn jì yú wǔ tú yí kǎo zǐ wén, xiè dān jīng yú jiǔ yào.
方玄黃之剖也，混元一氣，醞釀開先。天地得之以貞觀，日月得之以貞明，星辰得之以貞朗，雷霆得之以發聲，霞雲電火得之以流光，草木得之以華實，鳥獸得之以為聲音毛質，蟲魚得之以為鱗介蠕動。或騫而飛，或妥而行，或五色絢耀而八音鳴和。以至龜以善息，歷世長存；鶴以藻神，沖霄遐飛。非是氣，孰能使之哉！然山以是而恆峙，水以是而恆流，而山水時有崩潰溢涸者，以氣時有滯郁而不通也。人得是氣，並生兩間，有以御之，則玄都配極，絳節高居。若失其御，則如喪將之兵、朝露之霧，委頓枯槁，繭而且死。欲望長生，得乎？故曰：共工不觸山，蝸皇不補天。乃世有號為神仙者，聰明得氣之先，玄微窮氣之妙。機變化化，渾萬象以冥觀；道極生生，控六龍而靈矯，覺廣劫之大夢，辟群愚之重昏。是以翩翔九有，苦海靜滔天之波；容與八埏，疑山息炎昆之火。乘翠鳳于丹丘，蹤神奇而超世；馭斑麟於玄圃，跡稀有而越人。朝游圓海，夕宴方渚，絕粒茹芝，後天不老。譬如峰巒嶺島，木聳翠而不凋；苑囿園林，草長榮而秀植也。爰稽赤牒，發金記於五圖；夷考紫文，泄丹經於九鑰。

yǒu xiān xiāng zi, xì chū chāng lí, jì táng xiàn zōng zhī shèng shí, wèi hán wén gōng zhī yóu zi. shù jiě sān zhēn, fāng míng bā shí wài zhēn wǔ yào, nèi shǒu jiǔ jīng. yún zhuāng jiě fú, xún dēng wú shàng zhī xiān tī yān jià fēi fú, yuán zhèng yī zhēn zhī dào guǒ. dì míng bù zài yú jiā chéng, shì bù wài yú chuán jì, yuè gōng zhī wén jí, yǒu jì shí èr láng wén ér wú qí rén cān gōng zhī tí yǒng, yǒu yún héng qín lǐng jù ér xū qí mù. zhǐ yǐ méng shī gǔ sǒu, zhí jiǎn gāo gē dào bàn kuáng ōu, yí chàng sān tàn. xī xī rán qiàn yú méng cūn yù zhī xīn, yáng yáng hū rù xué jiū méng tóng zhī ěr, ér zhāng fǎ páng zá chuǎn cuò, yàn cí jié qū áo yá. yǐ zhī dāng bǎng kè gǔ yì zhī gē, suī tīng zhě wàng pí yǐ zhī dēng sāo qīng jiàn shǎng zhī tán, zé guān zhě bì mù.
有仙湘子，系出昌黎，際唐憲宗之盛時，為韓文公之猶子。術解三真，方明八石；外珍五曜，內守九精。雲裝解黻，馴登無上之仙梯；煙駕飛鳧，圓證一真之道果。第名不載於家乘，事不外於傳記，閱公之文集，有祭十二郎文而無其人；參公之題詠，有雲橫秦嶺句而虛其目。只以朦師瞽叟，執簡高歌；道扮狂謳，一唱三嘆。熙熙然慊愚氓村嫗之心，洋洋乎入學究蒙童之耳，而章法龐雜舛錯，諺詞詰屈聱牙。以之當榜客鼓枻之歌，雖聽者忘疲；以之登騷卿鑑賞之壇，則觀者閉目。

jīn zhī chuán xiāng zi zhě, qǐ yǒu de yú shén qì zhī ào, yīn jià zhǎng nián zhī yǒng zhé, ér tuō xiāng zi yǐ yí xiè qí gěng gài yé? yì guǒ yǒu shì xiāng zi ér jiè qí shì yǐ tǔ xiōng zhōng zhī qí yé? fǎng mó wài shǐ, yǐn yòng fāng yán, biān jí chéng shū, yáng què gù shí. yuè lì shū chuāng, sān zài sōu luó. chuán wǎng jī, biāo fēn cán zhì, rú yú mù cì bù xīn biān, wén zhāng qí guǐ, bǐ zòng yì hóng. shí jì bó qià, fēng háo zǎo zhèn. sù líng yù yú zhì héng shān, yuán yuán yǒu zì duó tāi qì yú bái hè lǚ, huà yù wú qióng. tuō lún huí ér míng gāo xīng xiàng, qiáng hé jǐn ér yǒng zhèng wú shēng. sǎ jīn qiáo, hòu chéng mén, tóu tóu jiàn dào kǎn fú róng, huà měi nǚ, zài zài chuán shén. zhēn huǒ guó yāo mó, zhī dān lú zhī néng shǒu mù tóng shí shén xiān, jiàn dào qíng zhī dòng rén. diǎn huà shí shī, qí qiú ruì xuě, xiǎn shén tōng zhī guǎng dà shǒu zhāo lóng shèng, zú jià xiáng yún, zhāo biàn huàn zhī zhōu yuán. shàn yǎng yuán yáng, xuě dì hān mián fēi làng jī xiāo yáo dì fǔ, qíng yuán bǎi tuō shì liáng yīn. yíng fó gǔ yú jìn zhōng, rú lái xiǎn huà dù ài hé yú bàn lù, měi nǚ xǐng mí. bo shēn shì zhī jí xiōng, qū è yú zhī xiōng bào kǔ xiū xíng ér yǒu yì, guī gù lǐ yǐ hái zhēn. tuō mèng qiú qīn, yī zhěn huáng liáng yóu wèi shú jiǎ gōng bào yuàn, sān rén chéng hǔ jìng lí zāi. xìng zhǔ pú zhī chóng féng, mù gōng yǐn lù xǐ gū xí zhī jiāo xù, jīn mǔ diào qíng. rén xióng guī xīn tīng mìng, yāo zhāng tuō è chéng shén. xī zhuō wéi mù mù zhī mì wén, qióng rén tiān shuǐ lù zhī huàn jìng chǎn dào dé xìng mìng zhī ào zhǐ, zhāo yōu míng shén guǐ zhī yì wén. fēn hé bù xiāng dǐ wǔ, shǒu wěi bù wèi máo dùn. yǒu sān guó zhì zhī sēn yán shuǐ hǔ chuán zhī qí biàn, wú xī yóu jì zhī xuè nüè jīn píng méi zhī xiè yín. wèi fēi lóng mén lán tái zhī yí wén bù kě yě. gōng jìng shā qīng, jiǎn kān piǎo lǜ, guó mén xuán shǎng, luò yì fēi shēng.
今之傳湘子者，豈有得於神氣之奧，因駕長年之永轍，而托湘子以宜泄其梗概耶？抑果有是湘子而借其事以吐胸中之奇耶？仿模外史，引用方言，編輯成書，揚榷故實。閱歷疏窗，三載搜羅。傳往跡，標分殘帙，如於目次；布新編，文章奇詭，筆縱意宏。識記博洽，鋒毫藻振。溯靈毓於雉衡山，源原有自；奪胎氣於白鶴侶，化育無窮。脫輪迴而名高星相，強合卺而永證無生。灑金橋，候城門，頭頭見道；砍芙蓉，化美女，在在傳神。真火馘妖魔，知丹爐之能守；牧童識神仙，見道情之動人。點化石獅，祈求瑞雪，顯神通之廣大；手招龍聖，足駕祥雲，昭變幻之周圓。善養元陽，雪地鼾眠非浪跡；逍遙地府，情緣擺脫是良因。迎佛骨于禁中，如來顯化；渡愛河於半路，美女醒迷。卜身世之吉凶，驅鱷魚之凶暴；苦修行而有益，歸故里以還真。託夢求親，一枕黃粱猶未熟；假公報怨，三人成虎竟罹災。幸主僕之重逢，木公引路；喜姑媳之交勖，金母調情。人熊皈心聽命，妖獐脫厄成神。析卓韋沐目之秘文，窮人天水陸之幻境；闡道德性命之奧旨，昭幽明神鬼之異聞。分合不相牴牾，首尾不為矛盾。有三國志之森嚴、水滸傳之奇變，無西遊記之謔虐、金瓶梅之褻淫。謂非龍門、蘭台之遺文不可也。工竟殺青，簡堪縹綠，國門懸賞，洛邑蜚聲。

shí tiān qǐ guǐ hài jì xià shuò rì, yān xiá wài shǐ tí yú tài hé táng.
時天啟癸亥季夏朔日，煙霞外史題於泰和堂。