dèng biāo zhāng yǔ xú fáng zhāng mǐn hú guǎng
邓彪 张禹 徐防 张敏 胡广
dèng biāo zì zhì bó, nán yáng xīn yě rén, tài fù yǔ zhī zōng yě. fù hán, zhōng xīng chū yǐ gōng fēng méng hóu, shì zhì bó hǎi tài shǒu. biāo shǎo lì zhì, xiū xiào xíng. fù zú, ràng guó yú yì mǔ dì jīng fèng, xiǎn zōng gāo qí jié, xià zhào xǔ yān.
邓彪字智伯,南阳新野人,太傅禹之宗也。父邯,中兴初以功封鄳侯,仕至勃海太守。彪少励志,修孝行。父卒,让国于异母弟荆凤,显宗高其节,下诏许焉。
hòu shì zhōu jùn, pì gōng fǔ, wǔ qiān guì yáng tài shǒu. yǒng píng shí qī nián, zhēng rù wèi tài pú. shù nián, sàng hòu mǔ, cí jí qǐ shēn, zhào yǐ guāng lù dài fu xíng fú. fú jìng, bài fèng chē dū wèi, qiān dà sī nóng. shù yuè, dài bào yù wèi tài wèi. biāo zài wèi qīng bái, wèi bǎi liáo shì. shì shì sì nián, yǐ jí qǐ hái gǔ. yuán hé yuán nián, cì cè bà, zèng qián sān shí wàn, zài suǒ yǐ èr qiān dàn fèng zhōng qí shēn. yòu zhào tài cháng sì shí zhì zōng miào zhī zuò, hé nán yǐn qiǎn chéng cún wèn, cháng yǐ bā yuè dàn fèng yáng jiǔ.
后仕州郡,辟公府,五迁桂阳太守。永平十七年,征入为太仆。数年,丧后母,辞疾乞身,诏以光禄大夫行服。服竟,拜奉车都尉,迁大司农。数月,代鲍昱为太尉。彪在位清白,为百僚式。视事四年,以疾乞骸骨。元和元年,赐策罢,赠钱三十万,在所以二千石奉终其身。又诏太常四时致宗庙之胙,河南尹遣丞存问,常以八月旦奉羊、酒。
hé dì jí wèi, yǐ biāo wèi tài fù, lù shàng shū shì, cì jué guān nèi hóu. yǒng yuán chū, dòu shì zhuān quán jiāo zòng, cháo tíng duō yǒu jiàn zhēng, ér biāo zài wèi xiū shēn ér yǐ, bù néng yǒu suǒ kuāng zhèng. yòu cháng zòu miǎn yù shǐ zhōng chéng zhōu yū, yū qián shī dòu shì zhǐ, gù pō yǐ cǐ zhì jī, rán dāng shí zōng qí lǐ ràng. jí dòu shì zhū, yǐ lǎo bìng shàng hái shū jī zhí, zhào cì yǎng niú jiǔ ér xǔ yān. wǔ nián chūn, hōng yú wèi, tiān zǐ xīn lín diào lín.
和帝即位,以彪为太傅,录尚书事,赐爵关内侯。永元初,窦氏专权骄纵,朝廷多有谏争,而彪在位修身而已,不能有所匡正。又尝奏免御史中丞周纡,纡前失窦氏旨,故颇以此致讥,然当时宗其礼让。及窦氏诛,以老病上还枢机职,诏赐养牛、酒而许焉。五年春,薨于位,天子新临吊临。
zhāng yǔ zì bó dá, zhào guó xiāng guó rén yě.
张禹字伯达,赵国襄国人也。
zǔ fù kuàng zú zǐ wèi huáng zǔ kǎo fū rén, shù wǎng lái nán dùn, jiàn guāng wǔ. guāng wǔ wèi dà sī mǎ, guò hán dān, kuàng wèi jùn lì, yè jiàn guāng wǔ. guāng wǔ dà xǐ, yuē:" nǎi jīn dé wǒ dà jiù hū!" yīn yǔ jù běi, dào gāo yì, yǐ wéi yuán shì lìng. qiān zhuō jùn tài shǒu. hòu wèi cháng shān guān zhǎng. huì chì méi gōng guān chéng, kuàng zhàn mò. fù xīn, chū yǐ bào chóu táo wáng, hòu shì wèi huái yáng xiāng, zhōng yú jí lìng.
祖父况族姊为皇祖考夫人,数往来南顿,见光武。光武为大司马,过邯郸,况为郡吏,谒见光武。光武大喜,曰:“乃今得我大舅乎!”因与俱北,到高邑,以为元氏令。迁涿郡太守。后为常山关长。会赤眉攻关城,况战殁。父歆,初以报仇逃亡,后仕为淮阳相,终于汲令。
yǔ xìng dǔ hòu jié jiǎn. fù zú, jí lì rén fù sòng qián hòu shù bǎi wàn, xī wú suǒ shòu. yòu yǐ tián zhái tuī yǔ bó fù, shēn zì jì zhǐ.
禹性笃厚节俭。父卒,汲吏人赙送前后数百万,悉无所受。又以田宅推与伯父,身自寄止。
yǒng píng bā nián, jǔ xiào lián, shāo qiān jiàn chū zhōng, bài yáng zhōu cì shǐ. dāng guò jiāng xíng bù, zhōng shàng rén jiē yǐ jiāng yǒu zi xū zhī shén, nán yú jì shè. yǔ jiāng dù, lì gù qǐng bù tīng. yǔ lì yán yuē:" zi xū rú yǒu líng, zhī wú zhì zài lǐ chá wǎng sòng, qǐ wēi wǒ zāi?" suì gǔ jí ér guò. lì xíng jùn yì, shēn yōu zhī chù mò bù bì dào, qīn lù qiú tú, duō suǒ míng jǔ. lì mín xī jiàn shǐ zhě, rén huái xǐ yuè, yuàn dé měi è, mò bù zì guī yān.
永平八年,举孝廉,稍迁;建初中,拜杨州刺史。当过江行部,中上人皆以江有子胥之神,难于济涉。禹将度,吏固请不听。禹厉言曰:“子胥如有灵,知吾志在理察枉讼,岂危我哉?”遂鼓楫而过。历行郡邑,深幽之处莫不毕到,亲录囚徒,多所明举。吏民希见使者,人怀喜悦,怨德美恶,莫不自归焉。
yuán hé èr nián, zhuǎn yǎn zhōu cì shǐ, yì yǒu qīng píng chēng. sān nián, qiān xià pī xiāng. xú xiàn běi jiè yǒu pú yáng pō, bàng duō liáng tián, ér yīn fèi mò xiū. yǔ wèi kāi shuǐ mén, tōng yǐn guàn gài, suì chéng shú tián shù bǎi qǐng. quàn lǜ lì mín, jiǎ yǔ zhòng liáng, qīn zì miǎn láo, suì dà shōu gǔ shí. lín jùn pín zhě guī zhī qiān yú hù, shì lú xiāng shǔ, qí xià chéng shì. hòu suì zhì kěn qiān yú qǐng, mín yòng wēn gěi. gōng cáo shǐ dài rùn, gù tài wèi yuàn yě, quán dòng jùn nèi. yǒu xiǎo qiǎn, yǔ lìng zì zhì xú yù, rán hòu zhèng qí fǎ. zì zhǎng shǐ yǐ xià, mò bù zhèn sù.
元和二年,转兗州刺史,亦有清平称。三年,迁下邳相。徐县北界有蒲阳坡,傍多良田,而堙废莫修。禹为开水门,通引灌溉,遂成孰田数百顷。劝率吏民,假与种粮,亲自勉劳,遂大收谷实。邻郡贫者归之千余户,室庐相属,其下成市。后岁至垦千余顷,民用温给。功曹史戴闰,故太尉掾也,权动郡内。有小谴,禹令自致徐狱,然后正其法。自长史以下,莫不震肃。
yǒng yuán liù nián, rù wèi dà sī nóng, bài tài wèi, hé dì shén lǐ zhī. shí wǔ nián, nán xún cí yuán miào, yǔ yǐ tài wèi jiān wèi wèi liú shǒu. wén chē jià dāng jìn xìng jiāng líng, yǐ wéi bù yí mào xiǎn yuǎn, yì mǎ shàng jiàn. zhào bào yuē:" cí yè jì qì, dāng nán lǐ dà jiāng, huì de jūn zòu, lín hàn huí yú ér xuán." jí xíng hái, yǔ chí méng shǎng cì.
永元六年,入为大司农,拜太尉,和帝甚礼之。十五年,南巡祠园庙,禹以太尉兼卫尉留守。闻车驾当进幸江陵,以为不宜冒险远,驿马上谏。诏报曰:“祠谒既讫,当南礼大江,会得君奏,临汉回舆而旋。”及行还,禹持蒙赏赐。
yán píng yuán nián, qiān wèi tài fù, lù shàng shū shì. dèng tài hòu yǐ shāng dì chū yù, yù lìng zhòng chén jū jìn nèi, nǎi zhào yǔ shě gōng zhōng. gěi wéi zhàng chuáng rù, tài guān zhāo xī jìn shí, wǔ rì yī guī fǔ. měi cháo jiàn, tè zàn, yǔ sān gōng jué xí. yǔ shàng yán:" fāng liàng B2 40 mì jìng zhī shí, bù yí yī cháng yǒu shì yú yuàn yòu. qí guǎng chéng shàng lín kòng dì, yí yòng yǐ jiǎ pín mín." tài hòu cóng zhī. jí ān dì jí wèi, shù shàng jí qǐ shēn. zhào qiǎn xiǎo huáng mén wèn jí, cì niú yī tóu, jiǔ shí hú, quàn lìng jiù dì. qí qián bù dāo jiàn yī wù, qián hòu lèi zhì.
延平元年,迁为太傅,录尚书事。邓太后以殇帝初育,欲令重臣居禁内,乃诏禹舍宫中。给帷帐床褥,太官朝夕进食,五日一归府。每朝见,特赞,与三公绝席。禹上言:“方谅B2 40密静之时,不宜依常有事于苑囿。其广成、 上林空地,宜用以假贫民。”太后从之。及安帝即位,数上疾乞身。诏遣小黄门问疾,赐牛一头,酒十斛,劝令就第。其钱布、刀剑、衣物,前后累至。
yǒng chū yuán nián, yǐ dìng cè gōng fēng ān xiāng hòu, shí yì qiān èr bǎi hù, yǔ tài wèi xú fáng sī kōng yǐn qín tóng rì jù fēng. qí qiū, yǐ kòu zéi shuǐ yǔ cè miǎn fáng qín, ér yǔ bù zì ān, shàng shū qǐ hái gǔ, gèng bài tài wèi. sì nián, xīn yě jūn bìng, huáng tài hòu chē jià xìng qí dì. yǔ yǔ sī tú xià qín sī kōng zhāng mǐn jù shàng biǎo yán:" xīn yě jūn bù ān, chē jià lián rì sù zhǐ, chén děng chéng qiè huáng jù. chén wén wáng zhě dòng shè xiān zhì, zhǐ zé jiāo jǐ, qīng dào ér hòu xíng, qīng shì ér hòu yù, lí gōng bù sù, suǒ yǐ zhòng sù wèi yě. bì xià tǐ zhēng zhēng zhī zhì xiào, qīn xǐng fāng yào, ēn qíng fā zhōng, jiǔ chù dān wài, bǎi guān lù zhǐ, yì zhě suǒ bù ān. yí qiě hái gōng, shàng wèi zōng miào shè jì, xià wèi wàn guó zǐ mín." bǐ sān shàng, gù zhēng, nǎi hái gōng. hòu lián suì zāi huāng, fǔ cáng kōng xū, yǔ shàng shū qiú rù sān suì zū shuì, yǐ zhù jùn guó bǐng jiǎ. zhào xǔ zhī. wǔ nián, yǐ yīn yáng bù hé cè miǎn. qī nián, zú yú jiā. shǐ zhě diào jì. chú xiǎo zi EAD7 wèi láng zhōng. zhǎng zǐ shèng sì.
永初元年,以定策功封安乡侯,食邑千二百户,与太尉徐防、司空尹勤同日俱封。其秋,以寇贼水雨策免防、勤,而禹不自安,上书乞骸骨,更拜太尉。四年,新野君病,皇太后车驾幸其第。禹与司徒夏勤、司空张敏俱上表言:“新野君不安,车驾连日宿止,臣等诚窃惶惧。臣闻王者动设先置,止则交戟,清道而后行,清室而后御,离宫不宿,所以重宿卫也。陛下体烝烝之至孝,亲省方药,恩情发中,久处单外,百官露止,议者所不安。宜且还宫,上为宗庙社稷,下为万国子民。”比三上,固争,乃还宫。后连岁灾荒,府藏空虚,禹上疏求入三岁租税,以助郡国禀假。诏许之。五年,以阴阳不和策免。七年,卒于家。使者吊祭。除小子EAD7为郎中。长子盛嗣。
xú fáng zì yè qīng, pèi guó zhì rén yě. zǔ fù xuān, wèi jiǎng xué dài fū, yǐ yì jiào shòu wáng mǎng. fù xiàn, yì chuán xuān yè.
徐防字谒卿,沛国铚人也。祖父宣,为讲学大夫,以《易》教授王莽。父宪,亦传宣业。
fáng shǎo xí fù zǔ xué, yǒng píng zhōng, jǔ xiào lián, chú wèi láng. fáng tǐ mào jīn yán, zhàn duì kě guān, xiǎn zōng yì zhī, tè bǔ shàng shū láng. zhí diǎn shū jī, zhōu mì wèi shèn, fèng shì èr dì, wèi cháng yǒu guò. hé dì shí, shāo qiān sī lì xiào wèi, chū wèi wèi jùn tài shǒu. yǒng yuán shí nián, qiān shào fǔ dà sī nóng. fáng qín xiǎo zhèng shì, suǒ zài yǒu jī. shí sì nián, bài sī kōng.
防少习父祖学,永平中,举孝廉,除为郎。防体貌矜严,占对可观,显宗异之,特补尚书郎。职典枢机,周密畏慎,奉事二帝,未尝有过。和帝时,稍迁司隶校尉,出为魏郡太守。永元十年,迁少府、大司农。防勤晓政事,所在有迹。十四年,拜司空。
fáng yǐ wǔ jīng jiǔ yuǎn, shèng yì nán míng, yí wèi zhāng jù, yǐ wù hòu xué. shàng shū yuē:
防以《五经》久远,圣意难明,宜为章句,以悟后学。上疏曰:
chén wén shī shū lǐ yuè, dìng zì kǒng zǐ fā míng zhāng jù, shǐ yú zi xià. qí hòu zhū jiā fēn xī, gè yǒu yì shuō. hàn chéng luàn qín, jīng diǎn fèi jué, běn wén lüè cún, huò wú zhāng jù. shōu shí quē yí, jiàn lì míng jīng, bó zhēng rú shù, kāi zhì tài xué. kǒng shèng jì yuǎn, wēi zhǐ jiāng jué, gù lì bó shì shí yǒu sì jiā, shè jiǎ yǐ zhī kē, yǐ miǎn quàn xué zhě, suǒ yǐ shì rén hào wù, gǎi bì jiù shàn zhě yě. fú jiàn tài xué shì bó shì dì zǐ, jiē yǐ yì shuō, bù xiū jiā fǎ, sī xiāng róng yǐn, kāi shēng jiān lù. měi yǒu cè shì, zhé xìng zhēng sòng, lùn yì fēn cuò, hù xiāng shì fēi. kǒng zǐ chēng" shù ér bù zuò", yòu yuē" wú yóu jí shǐ zhī quē wén", jí shǐ yǒu suǒ bù zhī ér bù kěn quē yě. jīn bù yī zhāng jù, wàng shēng chuān záo, yǐ zūn shī wèi fēi yì, yì shuō wèi de lǐ, qīng wǔ dào shù, jìn yǐ chéng sú, chéng fēi zhào shū shí xuǎn běn yì. gǎi báo cóng zhōng, sān dài cháng dào, zhuān jīng wù běn, rú xué suǒ xiān. chén yǐ wéi bó shì jí jiǎ yǐ cè shì, yí cóng qí jiā zhāng jù, kāi wǔ shí nán yǐ shì zhī. jiě shì duō zhě wèi shàng dì, yǐn wén míng zhě wèi gāo shuō: ruò bù yī xiān shī, yì yǒu xiāng fá, jiē zhèng yǐ wéi fēi. wǔ jīng gè qǔ shàng dì liù rén, lún yǔ bù yí xiè cè. suī suǒ shī huò jiǔ, chā kě jiǎo gé.
臣闻《诗》、《书》、《礼》、《乐》,定自孔子;发明章句,始于子夏。其后诸家分析,各有异说。汉承乱秦,经典废绝,本文略存,或无章句。收拾缺遗,建立明经,博征儒术,开置太学。孔圣既远,微旨将绝,故立博士十有四家,设甲乙之科,以勉劝学者,所以示人好恶,改敝就善者也。伏见太学试博士弟子,皆以意说,不修家法,私相容隐,开生奸路。每有策试,辄兴诤讼,论议纷错,互相是非。孔子称“述而不作”,又曰“吾犹及史之阙文”,疾史有所不知而不肯阙也。今不依章句,妄生穿凿,以遵师为非义,意说为得理,轻侮道术,浸以成俗,诚非诏书实选本意。改薄从忠,三代常道,专精务本,儒学所先。臣以为博士及甲乙策试,宜从其家章句,开五十难以试之。解释多者为上第,引文明者为高说:若不依先师,义有相伐,皆正以为非。《五经》各取上第六人,《论语》不宜谢策。虽所失或久,差可矫革。
zhào shū xià gōng qīng, jiē cóng fáng yán.
诏书下公卿,皆从防言。
shí liù nián, bài wèi sī tú. yán píng yuán nián, qiān tài wèi, yǔ tài fù zhāng yǔ cān lù shàng shū shì, shù shòu shǎng cì, shén jiàn yōu chǒng.
十六年,拜为司徒。延平元年,迁太尉,与太傅张禹参录尚书事,数受赏赐,甚见优宠。
ān dì jí wèi, yǐ dìng cè fēng lóng xiāng hòu. shí yì qiān yī bǎi hù. qí nián yǐ zāi yì kòu zéi cè miǎn, jiù guó. fán sān gōng yǐ zāi yì cè miǎn, shǐ zì fáng yě.
安帝即位,以定策封龙乡侯。食邑千一百户。其年以灾异寇贼策免,就国。凡三公以灾异策免,始自防也。
fáng zú, zi héng dāng sì, ràng fēng yú qí dì chóng. shù suì, bù dé yǐ, nǎi chū jiù jué yún.
防卒,子衡当嗣,让封于其弟崇。数岁,不得已,乃出就爵云。
zhāng mǐn zì bó dá, hé jiān D821 rén yě. jiàn chū èr nián, jǔ xiào lián, sì qiān, wǔ nián, wèi shàng shū.
张敏字伯达,河间D821人也。建初二年,举孝廉,四迁,五年,为尚书。
jiàn chū zhōng, yǒu rén wǔ rǔ rén fù zhě, ér qí zi shā zhī, sù zōng shì qí sǐ xíng ér jiàng yòu zhī, zì hòu yīn yǐ wéi bǐ. shì shí suì dìng qí yì, yǐ wéi qīng wǔ fǎ. mǐn bó yì yuē:
建初中,有人侮辱人父者,而其子杀之,肃宗贳其死刑而降宥之,自后因以为比。是时遂定其议,以为《轻侮法》。敏驳议曰:
fū qīng wǔ zhī fǎ, xiān dì yī qiè zhī ēn, bù yǒu chéng kē bān zhī lǜ lìng yě. fū sǐ shēng zhī jué, yí cóng shàng xià, yóu tiān zhī sì shí, yǒu shēng yǒu shā. ruò kāi xiāng róng shù, zhe wèi dìng fǎ zhě, zé shì gù shè jiān méng, shēng zhǎng zuì xì. kǒng zǐ yuē:" mín kě shǐ yóu zhī, bù kě shǐ zhī zhī." chūn qiū zhī yì, zi bù bào chóu, fēi zi yě. ér fǎ lìng bù wéi zhī jiǎn zhě, yǐ xiāng shā zhī lù bù kě kāi gù yě. jīn tuō yì zhě dé jiǎn, wàng shā zhě yǒu chà, shǐ zhí xiàn zhī lì dé shè qiǎo zhà, fēi suǒ yǐ dǎo" zài chǒu bù zhēng" zhī yì. yòu qīng wǔ zhī bǐ, jìn yǐ fán zī, zhì yǒu sì wǔ bǎi kē, zhuǎn xiāng gù wàng, mí fù zēng shén, nán yǐ chuí zhī wàn zài. chén wén shī yán:" jiù wén mò rú zhì." gù gāo dì qù fán kē zhī fǎ, wèi sān zhāng zhī yuē. jiàn chū zhào shū, yǒu gǎi yú gǔ zhě, kě xià sān gōng tíng wèi juān chú qí bì.
夫《轻侮》之法,先帝一切之恩,不有成科班之律令也。夫死生之决,宜从上下,犹天之四时,有生有杀。若开相容恕,著为定法者,则是故设奸萌,生长罪隙。孔子曰:“民可使由之,不可使知之。”《春秋》之义,子不报仇,非子也。而法令不为之减者,以相杀之路不可开故也。今托义者得减,妄杀者有差,使执宪之吏得设巧诈,非所以导“在丑不争”之义。又《轻侮》之比,浸以繁滋,至有四五百科,转相顾望,弥复增甚,难以垂之万载。臣闻师言:“救文莫如质。”故高帝去烦苛之法,为三章之约。建初诏书,有改于古者,可下三公、廷尉蠲除其敝。
yì qǐn bù xǐng. mǐn fù shàng shū yuē:
议寝不省。敏复上疏曰:
chén mǐn méng ēn, tè jiàn bá zhuó, yú xīn suǒ bù xiǎo, mí yì suǒ bù jiě, chéng bù gǎn gǒu suí zhòng yì. chén fú jiàn kǒng zǐ chuí jīng diǎn, gāo yáo zào fǎ lǜ, yuán qí běn yì, jiē yù jìn mín wèi fēi yě. wèi xiǎo qīng wǔ zhī fǎ jiāng yǐ hé jìn? bì bù néng shǐ bù xiāng qīng wǔ, ér gèng kāi xiāng shā zhī lù, zhí xiàn zhī lì fù róng qí jiān wǎng. yì zhě huò yuē:" píng fǎ dāng xiān lùn shēng." chén yú yǐ wéi tiān dì zhī xìng, wéi rén wéi guì, shā rén zhě sǐ, sān dài tōng zhì. jīn yù qù shēng, fǎn kāi shā lù, yī rén bù sǐ, tiān xià shòu bì. jì yuē:" lì yī hài bǎi, rén qù chéng guō." fū chūn shēng qiū shā, tiān dào zhī cháng. chūn yī wù kū jí wéi zāi, qiū yī wù huá jí wéi yì. wáng zhě chéng tiān dì, shùn sì shí, fǎ shèng rén, cóng jīng lǜ. yuàn bì xià liú yì xià mín, kǎo xún lì hài, guǎng lìng píng yì, tiān xià xìng shèn.
臣敏蒙恩,特见拔擢,愚心所不晓,迷意所不解,诚不敢苟随众议。臣伏见孔子垂经典,皋陶造法律,原其本意,皆欲禁民为非也。未晓《轻侮》之法将以何禁?必不能使不相轻侮,而更开相杀之路,执宪之吏复容其奸枉。议者或曰:“平法当先论生。”臣愚以为天地之性,唯人为贵,杀人者死,三代通制。今欲趣生,反开杀路,一人不死,天下受敝。记曰:“利一害百,人去城郭。”夫春生秋杀,天道之常。春一物枯即为灾,秋一物华即为异。王者承天地,顺四时,法圣人,从经律。愿陛下留意下民,考寻利害,广令平议,天下幸甚。
hé dì cóng zhī.
和帝从之。
jiǔ nián, bài sī lì xiào wèi. shì shì èr suì, qiān rǔ nán tài shǒu. qīng yuē bù fán, yòng xíng píng zhèng, yǒu lǐ néng míng. zuò shì miǎn. yán píng yuán nián, bài yì láng, zài qiān yǐng chuān tài shǒu. yǒng chū yuán nián, zhēng bài sī kōng, zài wèi fèng fǎ ér yǐ. shì shì sān suì, yǐ bìng qǐ shēn, bù tīng. liù nián chūn, xíng dà shè lǐ, péi wèi dùn pū, nǎi cè bà zhī. yīn bìng dǔ, zú yú jiā.
九年,拜司隶校尉。视事二岁,迁汝南太守。清约不烦,用刑平正,有理能名。坐事免。延平元年,拜议郎,再迁颍川太守。永初元年,征拜司空,在位奉法而已。视事三岁,以病乞身,不听。六年春,行大射礼,陪位顿仆,乃策罢之。因病笃,卒于家。
hú guǎng zì bó shǐ, nán jùn huá róng rén yě. liù shì zǔ gāng, qīng gāo yǒu zhì jié. píng dì shí, dà sī tú mǎ gōng pì zhī. zhí wáng mǎng jū shè, gāng jiě qí yì guān, xiàn fǔ mén ér qù, suì wáng mìng jiāo zhǐ, yǐn yú tú sì zhī jiān. hòu mǎng bài, nǎi guī xiāng lǐ. fù gòng, jiāo zhǐ dū wèi.
胡广字伯始,南郡华容人也。六世祖刚,清高有志节。平帝时,大司徒马宫辟之。值王莽居摄,刚解其衣冠,县府门而去,遂亡命交阯,隐于屠肆之间。后莽败,乃归乡里。父贡,交阯都尉。
guǎng shǎo gū pín, qīn zhí jiā kǔ. zhǎng dà, suí bèi rù jùn wèi sàn lì. tài shǒu fǎ xióng zhī zǐ zhēn, cóng jiā lái shěng qí fù. zhēn pō zhī rén. huì suì zhōng yìng jǔ, xióng chì zhēn zhù qí qiú cái. xióng yīn dà huì zhū lì, zhēn zì yú yǒu jiān mì zhàn chá zhī, nǎi zhǐ guǎng yǐ bái xióng, suì chá xiào lián. jì dào jīng shī, shì yǐ zhāng zòu, ān dì yǐ guǎng wéi tiān xià dì yī. xún yuè bài shàng shū láng, wǔ qiān shàng shū pú yè.
广少孤贫,亲执家苦。长大,随辈入郡为散吏。太守法雄之子真,从家来省其父。真颇知人。会岁终应举,雄敕真助其求才。雄因大会诸吏,真自于牖间密占察之,乃指广以白雄,遂察孝廉。既到京师,试以章奏,安帝以广为天下第一。旬月拜尚书郎,五迁尚书仆射。
shùn dì yù lì huáng hòu, ér guì rén yǒu chǒng zhě sì rén, mò zhī suǒ jiàn, yì yù tàn chóu, yǐ shén dìng xuǎn. guǎng yǔ shàng shū guō qián shǐ chǎng shàng shū jiàn yuē:" qiè jiàn zhào shū yǐ lì hòu shì dà, qiān bù zì zhuān, yù jiǎ zhī chóu cè, jué yí líng shén. piān jí suǒ jì, zǔ zōng diǎn gù, wèi cháng yǒu yě. shì shén rèn shì, jì bù bì dāng xián jiù zhí qí rén, yóu fēi dé xuǎn. fū qí yí xíng yú zì rán, xiàn tiān bì yǒu yì biǎo. yí cān liáng jiā, jiǎn qiú yǒu dé, dé tóng yǐ nián, nián jūn yǐ mào, jī zhī diǎn jīng, duàn zhī shèng lǜ. zhèng lìng yóu hàn, wǎng ér bù fǎn. zhào wén yī xià, xíng zhī sì fāng. chén zhí zài shí yí, yōu shēn zé zhòng, shì yǐ jiāo xīn, mào mèi chén wén." dì cóng zhī, yǐ liáng guì rén liáng jiā zǐ, dìng lì wèi huáng hòu.
顺帝欲立皇后,而贵人有宠者四人,莫知所建,议欲探筹,以神定选。广与尚书郭虔、史敞上疏谏曰:“窃见诏书以立后事大,谦不自专,欲假之筹策,决疑灵神。篇籍所记,祖宗典故,未尝有也。恃神任筮,既不必当贤;就值其人,犹非德选。夫岐嶷形于自然,伣天必有异表。宜参良家,简求有德,德同以年,年钧以貌,稽之典经,断之圣虑。政令犹汗,往而不反。诏文一下,形之四方。臣职在拾遗,忧深责重,是以焦心,冒昧陈闻。”帝从之,以梁贵人良家子,定立为皇后。
shí, shàng shū lìng zuǒ xióng yì gǎi chá jǔ zhī zhì, xiàn nián sì shí yǐ shàng, rú zhě shì jīng xué, wén lì shì zhāng zòu. guǎng fù yǔ chǎng qián zhǐ shū bó zhī, yuē:
时,尚书令左雄议改察举之制,限年四十以上,儒者试经学,文吏试章奏。广复与敞、虔止书驳之,曰:
chén wén jūn yǐ jiān lǎn bó zhào wèi dé, chén yǐ xiàn kě tì fǒu wèi zhōng. shū zài jī yí, móu jí qīng shì shī měi xiān rén, xún yú chú ráo. guó yǒu dà zhèng, bì yì zhī yú qián xùn, zī zhī yú gù lǎo, shì yǐ lǜ wú shī cè, jǔ wú guò shì, qiè jiàn shàng shū lìng zuǒ xióng yì jùn jǔ xiào lián, jiē xiàn nián sì shí yǐ shàng, zhū shēng shì zhāng jù, wén lì shì jiān zòu. míng zhào jì xǔ, fù lìng chén děng de yǔ xiāng cān. qiè wéi wáng mìng zhī zhòng, zài zài piān diǎn, dāng lìng xiàn yú rì yuè, gù yú jīn shí, yí zé bǎi wáng, shī zhī wàn shì. shī yún:" tiān nán chén sī, bù yì wéi wáng." kě bù shèn yǔ! gài xuǎn jǔ yīn cái, wú jū dìng zhì. liù qí zhī cè, bù chū jīng xué zhèng ā zhī zhèng, fēi bì zhāng zòu. gān qí xiǎn yòng, nián guāi qiáng shì zhōng jiǎ yáng shēng, yì zài ruò guàn. hàn chéng zhōu qín, jiān lǎn yīn xià, zǔ dé shī jīng, cān zá bà guǐ, shèng zhǔ xián chén, shì yǐ zhì lǐ, gòng jǔ zhī zhì, mò huò huí gé. jīn yǐ yī chén zhī yán, huà lì jiù zhāng, biàn lì wèi míng, zhòng xīn bù CA75. jiǎo wǎng biàn cháng, zhèng zhī suǒ zhòng, ér bù fǎng tái sī, bù móu qīng shì. ruò shì xià zhī hòu, yì zhě bō yì, yì zhī zé cháo shī qí biàn, tóng zhī zé wáng yán yǐ xíng. chén yú yǐ wéi kě xuān xià bǎi guān, cān qí tóng yì, rán hòu lǎn zé shèng fǒu, xiáng cǎi jué zhōng. gǎn yǐ gǔ yán, mào gàn tiān jìn, wéi bì xià nà yān.
臣闻君以兼览博照为德,臣以献可替否为忠。《书》载稽疑,谋及卿士;《诗》美先人,询于刍荛。国有大政,必议之于前训,咨之于故老,是以虑无失策,举无过事,窃见尚书令左雄议郡举孝廉,皆限年四十以上,诸生试章句,文吏试笺奏。明诏既许,复令臣等得与相参。窃惟王命之重,载在篇典,当令县于日月,固于金石,遗则百王,施之万世。《诗》云:“天难谌斯,不易惟王。”可不慎与!盖选举因才,无拘定制。六奇之策,不出经学;郑、阿之政,非必章奏。甘、奇显用,年乖强仕;终、贾扬声,亦在弱冠。汉承周、秦,兼览殷、夏,祖德师经,参杂霸轨,圣主贤臣,世以致理,贡举之制,莫或回革。今以一臣之言,划戾旧章,便利未明,众心不CA75。矫枉变常,政之所重,而不访台司,不谋卿士。若事下之后,议者剥异,异之则朝失其便,同之则王言已行。臣愚以为可宣下百官,参其同异,然后览择胜否,详采厥衷。敢以瞽言,冒干天禁,惟陛下纳焉。
dì bù cóng.
帝不从。
shí, chén liú jùn quē zhí, shàng shū shǐ chǎng děng jiàn guǎng. yuē:" chén wén dé yǐ jīng xián, jué yǐ jiàn shì,' míng shì yǐ gōng' diǎn mó suǒ měi,' wǔ fú wǔ zhāng', tiān zhì suǒ zuò, shì yǐ chén jié qí zhōng, jūn fēng qí chǒng, jǔ bù shī dé, xià wàng qí sǐ. qiè jiàn shàng shū pú yè hú guǎng, tǐ zhēn lǚ guī, qiān xū wēn yǎ, bó wù qià wén, tàn zé qióng lǐ, liù jīng diǎn ào, jiù zhāng xiàn shì, wú suǒ bù lǎn. róu ér bù fàn, wén ér yǒu lǐ, zhōng zhēn zhī xìng, yōu gōng rú jiā. bù jīn qí néng, bù fá qí láo, yì yì zhōu shèn, xíng mí diàn lòu. mì wù sù yè, shí yǒu yú nián, xīn bù wài gù, zhì bù gǒu jìn. chén děng qiè yǐ wéi guǎng zài shàng shū, qú láo rì jiǔ, hòu mǔ nián lǎo, jì méng jiǎn zhào, yí shì zhí qiān lǐ, kuāng níng fāng guó. chén liú jìn jùn, jīn tài shǒu rèn quē. guǎng cái lüè shēn mào, kān néng bō fán, yuàn yǐ cān xuǎn, jì gāng tuí sú, shǐ shù xiū shǒu shàn, yǒu suǒ quàn yǎng."
时,陈留郡缺职,尚书史敞等荐广。曰:“臣闻德以旌贤,爵以建事,‘明试以功’《典谟》所美,‘五服五章’,天秩所作,是以臣竭其忠,君丰其宠,举不失德,下忘其死。窃见尚书仆射胡广,体真履规,谦虚温雅,博物洽闻,探赜穷理,《六经》典奥,旧章宪式,无所不览。柔而不犯,文而有礼,忠贞之性,忧公如家。不矜其能,不伐其劳,翼翼周慎,行靡玷漏。密勿夙夜,十有余年,心不外顾,志不苟进。臣等窃以为广在尚书,劬劳日久,后母年老,既蒙简照,宜试职千里,匡宁方国。陈留近郡,今太守任缺。广才略深茂,堪能拨烦,愿以参选,纪纲颓俗,使束脩守善,有所劝仰。”
guǎng diǎn jī shì shí nián, chū wèi jì yīn tài shǒu, yǐ jǔ lì bù shí miǎn. fù wèi rǔ nán tài shǒu, rù bài dà sī nóng. hàn ān yuán nián, qiān sī tú. zhì dì bēng, dài lǐ gù wèi tài wèi, lù shàng shū shì. yǐ dìng cè lì huán dì, fēng yù yáng ān lè xiāng hòu. yǐ bìng xùn wèi. yòu bài sī kōng, gào lǎo zhì shì. xún yǐ tè jìn zhēng bài tài cháng, qiān tài wèi, yǐ rì shí miǎn. fù wèi tài cháng, bài tài wèi.
广典机事十年,出为济阴太守,以举吏不实免。复为汝南太守,入拜大司农。汉安元年,迁司徒。质帝崩,代李固为太尉,录尚书事。以定策立桓帝,封育阳安乐乡侯。以病逊位。又拜司空,告老致仕。寻以特进征拜太常,迁太尉,以日食免。复为太常,拜太尉。
yán xī èr nián, dà jiàng jūn liáng jì zhū, guǎng yǔ sī tú hán yǎn sī kōng sūn lǎng zuò bù wèi gōng, jiē jiǎn sǐ yī děng, duó jué tǔ, miǎn wèi shù rén. hòu bài tài zhōng dài fū tài cháng. jiǔ nián, fù bài sī tú.
延熹二年,大将军梁冀诛,广与司徒韩縯、司空孙朗坐不卫宫,皆减死一等,夺爵土,免为庶人。后拜太中大夫、太常。九年,复拜司徒。
líng dì lì, yǔ tài fù chén fān cān lù shàng shū shì, fù fēng gù guó. yǐ bìng zì qǐ. huì fān bèi zhū, dài wéi tài fù, zǒng lù rú gù.
灵帝立,与太傅陈蕃参录尚书事,复封故国。以病自乞。会蕃被诛,代为太傅,总录如故。
shí nián yǐ bā shí, ér xīn lì kè zhuàng, jì mǔ zài táng, zhāo xī zhān shěng, bàng wú jǐ zhàng, yán bù chēng lǎo. jí mǔ zú, jū sāng jǐn āi, lǜ lǐ wú qiān. xìng wēn róu jǐn sù, cháng xùn yán gōng sè. dá liàn shì tǐ, míng jiě cháo zhāng. suī wú jiǎn zhí zhī fēng, lǚ yǒu bǔ quē zhī yì. gù jīng shī yàn yuē:" wàn shì bù lǐ wèn bó shǐ, tiān xià zhōng yōng yǒu hú gōng." jí gòng lǐ gù dìng cè, dà yì bù quán, yòu yǔ zhōng cháng shì dīng sù hūn yīn, yǐ cǐ jī huǐ yú shí.
时年已八十,而心力克壮,继母在堂,朝夕瞻省,傍无几杖,言不称老。及母卒,居丧尽哀,率礼无愆。性温柔谨素,常逊言恭色。达练事体,明解朝章。虽无謇直之风,屡有补阙之益。故京师谚曰:“万事不理问伯始,天下中庸有胡公。”及共李固定策,大议不全,又与中常侍丁肃婚姻,以此讥毁于时。
zì zài gōng tái sān shí yú nián, lì shì liù dì, lǐ rèn shén yōu, měi xùn wèi cí bìng, jí miǎn tuì tián lǐ, wèi cháng mǎn suì, zhé fù shēng shí. fán yī lǚ sī kōng, zài zuò sī tú, sān dēng tài wèi, yòu wèi tài fù. qí suǒ pì mìng, jiē tiān xià míng shì. yǔ gù lì chén fān lǐ xián bìng wèi sān sī. fān děng měi cháo huì, zhé chēng jí bì guǎng, shí rén róng zhī. nián bā shí èr, xī píng yuán nián hōng. shǐ wǔ guān zhōng lǎng jiāng chí jié fèng cè zèng tài fù ān lè xiāng hòu yìn shòu, gěi dōng yuán zǐ qì, yè zhě hù sāng shì, cì zhǒng yíng yú yuán líng, shì wén gōng hóu, bài jiā yī rén wéi láng zhōng. gù lì zì gōng qīng dài fū bó shì yì láng yǐ xià shù bǎi rén, jiē cuī dié bìn wèi, zì zhōng jí zàng. hàn xìng yǐ lái, rén chén zhī shèng, wèi cháng yǒu yě.
自在公台三十余年,历事六帝,礼任甚优,每逊位辞病,及免退田里,未尝满岁,辄复升时。凡一履司空,再作司徒,三登太尉,又为太傅。其所辟命,皆天下名士。与故吏陈蕃、李咸并为三司。蕃等每朝会,辄称疾避广,时人荣之。年八十二,熹平元年薨。使五官中朗将持节奉策赠太傅、安乐乡侯印绶,给东园梓器,谒者护丧事,赐冢茔于原陵,谥文恭侯,拜家一人为郎中。故吏自公、卿、大夫、博士、议郎以下数百人,皆缞绖殡位,自终及葬。汉兴以来,人臣之盛,未尝有也。
chū, yáng xióng yī yú zhēn zuò shí èr zhōu èr shí wǔ guān zhēn, qí jiǔ zhēn wáng quē, hòu zhuō jùn cuī yīn jí zi yuàn yòu lín yì hóu liú EA25 tú zēng bǔ shí liù piān, guǎng fù jì zuò sì piān, wén shén diǎn měi. nǎi xī zhuàn cì shǒu mù, wèi zhī jiě shì, míng yuē bǎi guān zhēn, fán sì shí bā piān. qí yú suǒ zhe shī fù míng sòng zhēn diào jí zhū jiě gǔ, fán èr shí piān.
初,杨雄依《虞箴》作《十二州二十五官箴》,其九箴亡阙,后涿郡崔骃及子瑗又临邑侯刘EA25駼增补十六篇,广复继作四篇,文甚典美。乃悉撰次首目,为之解释,名曰《百官箴》,凡四十八篇。其余所著诗、赋、铭、颂、箴、吊及诸解诂,凡二十篇。
xī píng liù nián, líng dì sī gǎn jiù dé, nǎi tú huà guǎng jí tài wèi huáng qióng yú shěng nèi, zhào yì láng cài yōng wèi qí sòng yún.
熹平六年,灵帝思感旧德,乃图画广及太尉黄琼于省内,诏议郎蔡邕为其颂云。
lùn yuē: jué rèn zhī yú rén zhòng yǐ, quán sàng zhī yú shēng dà yǐ. huái lù yǐ tú cún zhě, shì zi zhī huán qíng shěn néng ér jiù liè zhě, chū shēn zhī cháng tǐ. dà yū yú wù zé fēi jǐ, zhí yú zhì zé fàn sú, cí qí jiān zé guāi yì, xùn qí jié zé shī shēn. tǒng zhī, fāng guǐ yì yīn, xiǎn tú nán yù. gù xī rén míng shèn yú suǒ shòu zhī fēn, chí chí yú qí lù zhī jiān yě. rú lìng zhì xíng wú qiān yú wù, lín shēng bù xiān qí cún, hòu shì hé biǎn yān? gǔ rén yǐ yàn ān wèi jiè, qǐ shù gōng zhī wèi hū?
论曰:爵任之于人重矣,全丧之于生大矣。怀禄以图存者,仕子之桓情;审能而就列者,出身之常体。大纡于物则非己,直于志则犯俗,辞其艰则乖义,徇其节则失身。统之,方轨易因,险涂难御。故昔人明慎于所受之分,迟迟于岐路之间也。如令志行无牵于物,临生不先其存,后世何贬焉?古人以宴安为戒,岂数公之谓乎?
zàn yuē: dèng zhāng zuò fù, wú jiù wú yù. mǐn zhèng yí lǜ, fáng yì zhāng jù, hú gōng yōng yōng, shì qíng gōng mào. cháo zhāng suī lǐ, jù zhèng huò ráo.
赞曰:邓、张作傅,无咎无誉。敏正疑律,防议章句,胡公庸庸,饰情恭貌。朝章虽理,据正或桡。