zhèng zhòng cài lún sūn chéng cáo téng dān chāo hóu lǎn cáo jié lǚ qiáng zhāng ràng
鄭眾 蔡倫 孫程 曹騰 單超 侯覽 曹節 呂強 張讓
yì yuē: tiān chuí xiàng, shèng rén zé zhī. huàn zhě sì xīng, zài huáng wèi zhī cè, gù zhōu lǐ zhì guān, yì bèi qí shù. hūn zhě shǒu zhōng mén zhī jìn, sì rén zhǎng nǚ gōng zhī jiè. yòu yún wáng zhī zhèng nèi zhě wǔ rén. yuè lìng: zhòng dōng, mìng yān yǐn shěn mén lǘ, jǐn fáng shì. shī zhī xiǎo yǎ, yì yǒu xiàng bó cì chán zhī piān. rán huàn rén zhī zài wáng cháo zhě, qí lái jiù yǐ. jiāng yǐ qí tǐ fēi quán qì, qíng zhì zhuān liáng, tōng guān zhōng rén, yì yǐ yì yǎng hū? rán ér hòu shì yīn zhī, cái rèn shāo guǎng, qí néng zhě, zé bó diāo guǎn sū yǒu gōng yú chǔ jìn, jǐng jiān móu xián zhe yōng yú qín zhào. jí qí bì yě, zé shù diāo luàn qí, yī lì huò sòng.
《易》曰:「天垂象,聖人則之。」宦者四星,在皇位之側,故《周禮》置官,亦備其數。閽者守中門之禁,寺人掌女宮之戒。又雲「王之正內者五人」。《月令》:「仲冬,命閹尹審門閭,謹房室。」《詩》之《小雅》,亦有《巷伯》刺讒之篇。然宦人之在王朝者,其來舊矣。將以其體非全氣,情志專良,通關中人,易以役養乎?然而後世因之,才任稍廣,其能者,則勃貂、管蘇有功於楚、晉,景監、繆賢著庸於秦、趙。及其敝也,則豎刁亂齊,伊戾禍宋。
hàn xìng, réng xí qín zhì, zhì zhōng cháng shì guān. rán yì yǐn yòng shì rén, yǐ cān qí xuǎn, jiē yín dāng zuǒ diāo, gěi shì diàn shěng. jí gāo hòu chēng zhì, nǎi yǐ zhāng qīng wèi dà yè zhě, chū rù wò nèi, shòu xuān zhào mìng. wén dì shí, yǒu zhào tán běi gōng bó zi, pō jiàn qīn xìng. zhì yú xiào wǔ, yì ài lǐ yán nián. dì shù yàn hòu tíng, huò qián yóu lí guǎn, gù qǐng zòu jī shì, duō yǐ huàn rén zhǔ zhī. zhì yuán dì zhī shì, shǐ yóu wèi huáng mén lìng, qín xīn nà zhōng, yǒu suǒ bǔ yì. qí hòu hóng gōng shí xiǎn yǐ nìng xiǎn zì jìn, zú yǒu xiāo zhōu zhī huò, sǔn huì dì dé yān.
漢興,仍襲秦制,置中常侍官。然亦引用士人,以參其選,皆銀璫左貂,給事殿省。及高后稱制,乃以張卿為大謁者,出入臥內,受宣詔命。文帝時,有趙談、北宮伯子,頗見親幸。至於孝武,亦愛李延年。帝數宴後庭,或潛游離館,故請奏機事,多以宦人主之。至元帝之世,史游為黃門令,勤心納忠,有所補益。其後弘恭、石顯以佞險自進,卒有蕭、周之禍,損穢帝德焉。
zhōng xìng zhī chū, huàn guān xī yòng yān rén, bù fù zá diào tā shì. zhì yǒng píng zhōng, shǐ zhì yuán shù, zhōng cháng shì sì rén, xiǎo huáng mén shí rén. hé dì jí zuò yòu ruò, ér dòu xiàn xiōng dì zhuān zǒng quán wēi, nèi wài chén liáo, mò yóu qīn jiē, suǒ yǔ jū zhě, wéi ān huàn ér yǐ. gù zhèng zhòng dé zhuān móu jìn zhōng, zhōng chú dà duì, suì xiǎng fēn tǔ zhī fēng, chāo dēng gōng qīng zhī wèi. yú shì zhōng guān shǐ shèng yān.
中興之初,宦官悉用閹人,不複雜調他士。至永平中,始置員數,中常侍四人,小黃門十人。和帝即祚幼弱,而竇憲兄弟專總權威,內外臣僚,莫由親接,所與居者,唯庵宦而已。故鄭眾得專謀禁中,終除大憝,遂享分土之封,超登宮卿之位。於是中官始盛焉。
zì míng dì yǐ hòu, qì hū yán píng, wěi yòng jiàn dà, ér qí yuán shāo zēng, zhōng cháng shì zhì yǒu shí rén, xiǎo huáng mén èr shí rén, gǎi yǐ jīn dāng yòu diāo, jiān lǐng qīng shǔ zhī zhí. dèng hòu yǐ nǚ zhǔ lín zhèng, ér wàn jī yīn yuǎn, cháo chén guó yì, wú yóu cān duàn wéi wò, chēng zhì xià lìng, bù chū fáng wéi zhī jiān, bù dé bù wěi yòng xíng rén, jì zhī guó mìng. shǒu wò wáng jué, kǒu hán tiān xiàn, fēi fù yē tíng yǒng xiàng zhī zhí, guī yǒu fáng tà zhī rèn yě. qí hòu sūn chéng dìng lì shùn zhī gōng, cáo téng cān jiàn huán zhī cè, xù yǐ wǔ hóu hé móu, liáng jì shòu yuè, jī yīn gōng zhèng, ēn gù zhǔ xīn, gù zhōng wài fú cóng, shàng xià píng qì. huò chēng yī huò zhī xūn, wú xiè yú wǎng zài huò wèi liáng píng zhī huà, fù xìng yú dāng jīn. suī shí yǒu zhōng gōng, ér jìng jiàn pái chì. jǔ dòng huí shān hǎi, hū xī biàn shuāng lù. ā zhǐ qū qiú, zé guāng chǒng sān zú zhí qíng wǔ yì, zé cān yí wǔ zōng. hàn zhī gāng jì dà luàn yǐ.
自明帝以後,迄乎延平,委用漸大,而其員稍增,中常侍至有十人,小黃門二十人,改以金璫右貂,兼領卿署之職。鄧後以女主臨政,而萬機殷遠,朝臣國議,無由參斷帷幄,稱制下令,不出房闈之間,不得不委用刑人,寄之國命。手握王爵,口含天憲,非復掖廷永巷之職,閨牖房闥之任也。其後孫程定立順之功,曹騰參建桓之策,續以五侯合謀,梁冀受鉞,跡因公正,恩固主心,故中外服從,上下屏氣。或稱伊、霍之勛,無謝於往載;或謂良、平之畫,復興於當今。雖時有忠公,而竟見排斥。舉動回山海,呼吸變霜露。阿旨曲求,則光寵三族;直情忤意,則參夷五宗。漢之綱紀大亂矣。
ruò fú gāo guān zhǎng jiàn, yū zhū huái jīn zhě, bù mǎn gōng wéi jū máo fēn hǔ, nán miàn chén rén zhě, gài yǐ shí shù. fǔ shǔ dì guǎn, qí liè yú dōu bǐ zǐ dì zhī fù, guò bàn yú zhōu guó. nán jīn hé bǎo bīng wán wù E067 zhī jī, yíng rèn zhēn cáng qiáng yuàn shì ér gē dān wǔ nǚ zhī wán, chōng bèi qǐ shì. gǒu mǎ shì diāo wén, tǔ mù bèi tí xiù. jiē bō gē méng lí, jìng zì shē yù. gòu hài míng xián, zhuān shù dǎng lèi. qí yǒu gèng xiāng yuán yǐn, xī fù quán qiáng zhě, jiē fǔ shēn xūn zi, yǐ zì C674 dá. tóng bì xiāng jì, gù qí tú yǒu fán, bài guó dù bài zhī shì, bù kě dān shū. suǒ yǐ hǎi nèi jiē dú, zhì shì qióng qī, kòu jù yuán jiān, yáo luàn qū xià. suī zhōng liáng huái fèn, shí huò fèn fā, ér yán chū huò cóng, xuán jiàn nú lù. yīn fù dà kǎo gōu dǎng, zhuǎn xiāng wū rǎn. fán chēng shàn shì, mò bù lí bèi zāi dú. dòu wǔ hé jìn, wèi chóng qī jìn, chéng jiǔ fú zhī xiāo yuàn, xié qún yīng zhī shì lì, ér yǐ yí liú bù duàn, zhì yú tiǎn bài. sī yì yùn zhī jí hū! suī yuán shào gōng xíng, shān yí wú yú, rán yǐ bào yì luàn, yì hé yún jí! zì cáo téng shuō liáng jì, jìng lì hūn ruò. wèi wǔ yīn zhī, suì qiān guī dǐng. suǒ wèi jūn yǐ cǐ shǐ, bì yǐ cǐ zhōng, xìn hū qí rán yǐ!
若夫高冠長劍,紆朱懷金者,布滿宮闈;苴茅分虎,南面臣人者,蓋以十數。府署第館,棋列於都鄙;子弟支附,過半於州國。南金、和寶、冰紈、霧E067之積,盈仞珍藏;嬙媛、侍兒、歌單、舞女之玩,充備綺室。狗馬飾雕文,土木被緹繡。皆剝割萌黎,競恣奢欲。構害明賢,專樹黨類。其有更相援引,希附權強者,皆腐身熏子,以自C674達。同敝相濟,故其徒有繁,敗國蠹敗之事,不可單書。所以海內嗟毒,志士窮棲,寇劇緣間,搖亂區夏。雖忠良懷憤,時或奮發,而言出禍從,旋見孥戮。因復大考鈎黨,轉相誣染。凡稱善士,莫不離被災毒。竇武、何進,位崇戚近,乘九服之囂怨,協群英之勢力,而以疑留不斷,至於殄敗。斯亦運之極乎!雖袁紹龔行,芟夷無餘,然以暴易亂,亦何雲及!自曹騰說梁冀,竟立昏弱。魏武因之,遂遷龜鼎。所謂「君以此始,必以此終」,信乎其然矣!
zhèng zhòng zì jì chǎn, nán yáng ED77 rén yě. wèi rén jǐn mǐn yǒu xīn jǐ. yǒng píng zhōng, chū gěi shì tài zǐ jiā. sù zōng jí wèi, bài xiǎo huáng mén, qiān zhōng cháng shì. hé dì chū, jiā wèi gōu dùn lìng.
鄭眾字季產,南陽ED77人也。為人謹敏有心幾。永平中,初給事太子家。肅宗即位,拜小黃門,遷中常侍。和帝初,加位鈎盾令。
shí dòu tài hòu bǐng zhèng, hòu xiōng dà jiāng jūn xiàn děng bìng qiè wēi quán, cháo chén shàng xià mò bù fù zhī, ér zhòng dú yī xīn wáng shì, bù shì háo dǎng, dì qīn xìn yān. jí xiàn xiōng dì tú zuò bù guǐ, zhòng suì shǒu móu zhū zhī, yǐ gōng qiān dà zhǎng qiū. cè xūn bān shǎng, měi cí duō shòu shǎo. yóu shì cháng yǔ yì shì. zhōng guān yòng quán, zì zhòng shǐ yān.
時竇太后秉政,後兄大將軍憲等並竊威權,朝臣上下莫不附之,而眾獨一心王室,不事豪黨,帝親信焉。及憲兄弟圖作不軌,眾遂首謀誅之,以功遷大長秋。策勛班賞,每辭多受少。由是常與議事。中官用權,自眾始焉。
shí sì nián, dì niàn zhòng gōng měi, fēng wèi cháo xiāng hóu, shí yì qiān wǔ bǎi hù. yǒng chū yuán nián, hé xī huáng hòu yì fēng sān bǎi hù.
十四年,帝念眾功美,封為鄛鄉侯,食邑千五百戶。永初元年,和熹皇后益封三百戶。
yuán chū yuán nián zú, yǎng zi hóng sì. hóng zú, zǐ ān sì. hòu guó jué. huán dì yán xī èr nián, shào fēng zhòng céng sūn shí chóu wèi guān nèi hóu.
元初元年卒,養子閎嗣。閎卒,子安嗣。後國絕。桓帝延熹二年,紹封眾曾孫石讎為關內侯。
cài lún zì jìng zhòng, guì yáng rén yě. yǐ yǒng píng mò shǐ gěi shì gōng yē, jiàn chū zhōng, wèi xiǎo huáng mén. jí hé dì jí wèi, zhuǎn zhōng cháng shì, yù cān wéi wò.
蔡倫字敬仲,桂陽人也。以永平末始給事宮掖,建初中,為小黃門。及和帝即位,轉中常侍,豫參帷幄。
lún yǒu cái xué, jǐn xīn dūn shèn, shù fàn yán yán, kuāng bì dé shī. měi zhì xiū mù, zhé bì mén jué bīn, bào tǐ tián yě. hòu jiā wèi shàng fāng lìng. yǒng yuán jiǔ nián, jiān zuò mì jiàn jí zhū qì xiè, mò bù jīng gōng jiān mì, wèi hòu shì fǎ.
倫有才學,盡心敦慎,數犯嚴顏,匡弼得失。每至休沐,輒閉門絕賓,暴體田野。後加位尚方令。永元九年,監作秘劍及諸器械,莫不精工堅密,為後世法。
zì gǔ shū qì duō biān yǐ zhú jiǎn, qí yòng jiān bó zhě wèi zhī wèi zhǐ. jiān guì ér jiǎn zhòng, bìng bù biàn yú rén. lún nǎi zào yì, yòng shù fū má tóu jí bì bù yú wǎng yǐ wèi zhǐ. yuán xìng yuán nián zòu shàng zhī, dì shàn qí néng, zì shì mò bù cóng yòng yān, gù tiān xià xián chēng cài hóu zhǐ.
自古書契多編以竹簡,其用縑帛者謂之為紙。縑貴而簡重,並不便於人。倫乃造意,用樹膚、麻頭及敝布、魚網以為紙。元興元年奏上之,帝善其能,自是莫不從用焉,故天下咸稱「蔡侯紙」。
yuán chū yuán nián, dèng tài hòu yǐ lún jiǔ sù wèi, fēng wèi lóng tíng hòu, yì sān bǎi hù. hòu wèi zhǎng lè tài pú. sì nián, dì yǐ jīng chuán zhī wén duō bù zhèng dìng, nǎi xuǎn tōng rú yè zhě liú zhēn jí bó shì liáng shǐ yì dōng guān, gè F6C5 xiào jiā fǎ, lìng lún jiān diǎn qí shì.
元初元年,鄧太后以倫久宿衛,封為龍亭侯,邑三百戶。後為長樂太僕。四年,帝以經傳之文多不正定,乃選通儒謁者劉珍及博士良史詣東觀,各F6C5校家法,令倫監典其事。
lún chū shòu dòu hòu fěng zhǐ, wū xiàn ān dì zǔ mǔ sòng guì rén. jí tài hòu bēng, ān dì shǐ qīn wàn jī, chì shǐ zì zhì tíng wèi. lún chǐ shòu rǔ, nǎi mù yù zhěng yì guān, yǐn yào ér sǐ. guó chú.
倫初受竇後諷旨,誣陷安帝祖母宋貴人。及太后崩,安帝始親萬機,敕使自致廷尉。倫恥受辱,乃沐浴整衣冠,飲藥而死。國除。
sūn chéng zì zhì qīng, zhuō jùn xīn chéng rén yě. ān dì shí, wèi zhōng huáng mén, gěi shì zhǎng lè gōng.
孫程字稚卿,涿郡新城人也。安帝時,為中黃門,給事長樂宮。
shí dèng tài hòu lín cháo, dì bù qīn zhèng shì. xiǎo huáng mén lǐ rùn yǔ dì rǔ mǔ wáng shèng cháng gòng zèn tài hòu xiōng zhí jīn wú kuī děng, yán yù fèi dì, lì píng yuán wáng yì, dì měi fèn jù. jí tài hòu bēng, suì zhū dèng shì ér fèi píng yuán wáng, fēng rùn yōng xiāng hóu yòu xiǎo huáng mén jiāng jīng yǐ chán chǎn jìn, chū yíng dì yú dǐ, yǐ gōng fēng dōu xiāng hóu, shí yì gè sān bǎi hù. rùn jīng bìng qiān zhōng cháng shì, jiāng jīng jiān dà zhǎng qiū, yǔ zhōng cháng shì fán fēng huáng mén lìng liú ān gōu dùn lìng chén dá jí wáng shèng shèng nǚ bó róng shàn dòng nèi wài, jìng wèi chǐ nüè. yòu dì jiù dà jiāng jūn gěng bǎo huáng hòu xiōng dà hóng lú yán xiǎn gèng xiāng ā dǎng, suì wǎng shā tài wèi yáng zhèn, fèi huáng tài zǐ wèi jì yīn wáng.
時鄧太后臨朝,帝不親政事。小黃門李閏與帝乳母王聖常共譖太后兄執金吾悝等,言欲廢帝,立平原王翼,帝每忿懼。及太后崩,遂誅鄧氏而廢平原王,封閏雍鄉侯;又小黃門江京以讒諂進,初迎帝於邸,以功封都鄉侯,食邑各三百戶。閏、京並遷中常侍,江京兼大長秋,與中常侍樊豐、黃門令劉安、鈎盾令陳達及王聖、聖女伯榮扇動內外,競為侈虐。又帝舅大將軍耿寶、皇后兄大鴻臚閻顯更相阿黨,遂枉殺太尉楊震,廢皇太子為濟陰王。
míng nián dì bēng, lì běi xiāng hóu wèi tiān zǐ. xiǎn děng suì zhuān cháo zhēng quán, nǎi fěng yǒu sī zòu zhū fán fēng, fèi gěng bǎo wáng shèng, jí dǎng yǔ jiē jiàn sǐ xǐ.
明年帝崩,立北鄉侯為天子。顯等遂專朝爭權,乃諷有司奏誅樊豐,廢耿寶、王聖,及黨與皆見死徙。
shí yuè, běi xiāng hóu bìng dǔ. chéng wèi jì yīn wáng yè zhě zhǎng xìng qú yuē: wáng yǐ dí tǒng, běn wú shī dé, xiān dì yòng chán, suì zhì fèi chù. ruò běi xiāng jí bù qǐ, gòng duàn jiāng jīng yán xiǎn, shì nǎi kě chéng. qú děng rán zhī. yòu zhōng huáng mén nán yáng wáng kāng, xiān wèi tài zǐ fǔ shǐ, zì tài zǐ zhī fèi cháng huái tàn fèn. yòu zhǎng lè tài guān chéng jīng zhào wáng guó, bìng fù tóng yú chéng. zhì èr shí qī rì, běi xiāng hóu hōng. yán xiǎn bái tài hòu, zhēng zhū wǔ zǐ jiǎn wèi dì sì. wèi jí zhì, shí yī yuè èr rì, chéng suì yǔ wáng kāng děng shí bā rén, jù móu yú xī zhōng xià, jiē dài dān yī wèi shì. sì rì yè, chéng děng gòng huì chóng dé diàn shàng, yīn rù zhāng tái mén. shí, jiāng jīng liú ān jí lǐ rùn chén dá děng jù zuò shěng mén xià, chéng yǔ wáng kāng gòng jiù zhǎn jīng ān dá, yǐ lǐ rùn quán shì jī wèi shěng nèi suǒ fú, yù yǐn wèi zhǔ, yīn jǔ rèn xié rùn yuē: jīn dāng lì jì yīn wáng, wú dé yáo dòng. rùn yuē: nuò. yú shì fú rùn qǐ, jù yú xī zhōng xià yíng jì yīn wáng lì zhī, shì wèi shùn dì. zhào shàng shū lìng pú shè yǐ xià, cóng niǎn xìng nán gōng yún tái, chéng děng liú shǒu shěng mén, zhē gǎn nèi wài.
十月,北鄉侯病篤。程謂濟陰王謁者長興渠曰:「王以嫡統,本無失德,先帝用讒,遂至廢黜。若北鄉疾不起,共斷江京、閻顯,事乃可成。」渠等然之。又中黃門南陽王康,先為太子府史,自太子之廢;常懷嘆憤。又長樂太官丞京兆王國,並附同於程。至二十七日,北鄉侯薨。閻顯白太后,征諸五子簡為帝嗣。未及至,十一月二日,程遂與王康等十八人,聚謀於西鐘下,皆戴單衣為誓。四日夜,程等共會崇德殿上,因入章台門。時,江京、劉安及李閏、陳達等俱坐省門下,程與王康共就斬京、安、達,以李閏權勢積為省內所服,欲引為主,因舉刃脅閏曰:「今當立濟陰王,無得搖動。」閏曰:「諾。」於是扶閏起,俱於西鐘下迎濟陰王立之,是為順帝。召尚書令、僕射以下,從輦幸南宮雲台,程等留守省門,遮扞內外。
yán xiǎn shí zài jìn zhōng, yōu pò bù zhī suǒ wèi, xiǎo huáng mén fán dēng quàn xiǎn fā bīng, yǐ tài hòu zhào zhào yuè qí xiào wèi féng shī hǔ bì zhōng láng jiāng yán chóng, tún shuò píng mén, yǐ yù chéng děng. yòu shī rù shěng, tài hòu shǐ shòu zhī yìn, yuē: néng dé jì yīn wáng zhě fēng wàn hù hóu, dé lǐ rùn zhě wǔ qiān hù hóu. xiǎn yǐ shī suǒ jiāng zhòng shǎo, shǐ yǔ dēng yíng lì shì yú zuǒ yē mén wài. shī yīn gé shā dēng, guī yíng tún shǒu. xiǎn dì wèi wèi jǐng jù cóng shěng zhōng hái wài fǔ, shōu bīng zhì shèng dé mén. chéng chuán zhào zhū shàng shū shǐ shōu jǐng. shàng shū guō zhèn shí wò bìng, wén zhī, jí shuài zhí sù yǔ lín chū nán zhǐ chē mén, féng jǐng cóng lì shì, bá bái rèn, hū bái: wú gàn bīng. zhèn jí xià chē, chí jié zhào zhī. jǐng yuē: hé děng zhào? yīn tīng zhèn, bù zhōng. zhèn yǐn jiàn jī jǐng duò chē, zuǒ yòu yǐ jǐ chā qí xiōng, suì qín zhī, sòng tíng wèi yù, jí yè sǐ. dàn rì, lìng shì yù shǐ shōu xiǎn děng sòng yù, yú shì suì dìng. xià zhào yuē:
閻顯時在禁中,憂迫不知所為,小黃門樊登勸顯發兵,以太后詔召越騎校尉馮詩、虎賁中郎將閻崇,屯朔平門,以御程等。誘詩入省,太后使授之印,曰:「能得濟陰王者封萬戶侯,得李閏者五千戶侯。」顯以詩所將眾少,使與登迎吏士於左掖門外。詩因格殺登,歸營屯守。顯弟衛尉景遽從省中還外府,收兵至盛德門。程傳召諸尚書使收景。尚書郭鎮時臥病,聞之,即率直宿羽林出南止車門,逢景從吏士,拔白刃,呼白:「無干兵。」鎮即下車,持節詔之。景曰:「何等詔?」因聽鎮,不中。鎮引劍擊景墯車,左右以戟叉其匈,遂禽之,送廷尉獄,即夜死。旦日,令侍御史收顯等送獄,於是遂定。下詔曰:
fū biǎo gōng lù shàn, gǔ jīn zhī tōng yì yě. gù zhōng cháng shì zhǎng lè tài pú jiāng jīng huáng mén lìng liú ān gōu dùn lìng chén dá yǔ gù chē qí jiāng jūn yán xiǎn xiōng dì móu yì è nì, qīng luàn tiān xià. zhōng huáng mén sūn chéng wáng kāng zhǎng lè tài guān chéng wáng guó zhōng huáng mén huáng lóng péng kǎi mèng shū lǐ jiàn wáng chéng zhāng xián shǐ fàn mǎ guó wáng dào lǐ yuán yáng tuó chén yǔ zhào fēng lǐ gāng wèi měng miáo guāng děng, huái zhōng fèn fā, lù lì xié móu, suì sào miè yuán è, yǐ dìng wáng shì. shī bù yún hū: wú yán bù F6C5, yuán dé bù bào. chéng wèi móu shǒu, kāng guó xié tóng. qí fēng chéng wèi fú yáng hóu, shí yì wǔ hù kāng wèi huá róng hóu, guó wèi lì hóu, gè jiǔ qiān hù huáng lóng wèi xiāng nán hóu, wǔ qiān hù péng kǎi wèi xī píng chāng hóu, mèng shū wèi zhōng lú hóu, lǐ jiàn wèi fù yáng hóu, gè sì qiān èr bǎi hù wáng chéng wèi guǎng zōng hóu, zhāng xián wèi zhù ā hóu, shǐ fàn wèi lín jǔ hóu, mǎ guó wèi wén píng hóu, wáng dào wèi fàn xiàn hóu, lǐ yuán wèi bāo xìn hóu, yáng tuó wèi shān dōu hóu, chén yǔ wèi xià B36F hóu, zhào fēng wèi xī xiàn hóu, lǐ gāng wèi zhī jiāng hóu, gè sì qiān hù wèi měng wèi yí líng hóu, èr qiān hù miáo guāng wèi dōng ā hóu, qiān hù.
夫表功錄善,古今之通義也。故中常侍長樂太僕江京、黃門令劉安、鈎盾令陳達與故車騎將軍閻顯兄弟謀議惡逆,傾亂天下。中黃門孫程、王康、長樂太官丞王國、、中黃門黃龍、彭愷、孟叔、李建、王成、張賢、史汎、馬國、王道、李元、楊佗、陳予、趙封、李剛、魏猛、苗光等,懷忠憤發,戮力協謀,遂埽滅元惡,以定王室。《詩》不云乎:「無言不F6C5,元德不報。」程為謀首,康、國協同。其封程為浮陽侯,食邑五戶;康為華容侯,國為酈侯,各九千戶;黃龍為湘南侯,五千戶;彭愷為西平昌侯,孟叔為中廬侯,李建為復陽侯,各四千二百戶;王成為廣宗侯,張賢為祝阿侯,史汎為臨沮侯,馬國為文平侯,王道為范縣侯,李元為褒信侯,楊佗為山都侯,陳予為下B36F侯,趙封為析縣侯,李剛為枝江侯,各四千戶;魏猛為夷陵侯,二千戶;苗光為東阿侯,千戶。
shì wèi shí jiǔ hóu. jiā cì chē mǎ jīn yín qián bó, gè yǒu chà. lǐ rùn yǐ xiān bù yù móu, gù bù fēng. suì zhuó bài chéng qí dū wèi.
是為十九侯。加賜車、馬、金、銀、錢、帛,各有差。李閏以先不豫謀,故不封。遂擢拜程騎都尉。
yǒng jiàn yuán nián, chéng yǔ zhāng xián mèng shū mǎ guó děng wèi sī lì xiào wèi yú xǔ sòng zuì, huái biǎo shàng diàn, hē chì zuǒ yòu. dì nù, suì miǎn chéng guān, yīn xī qiǎn shí jiǔ hóu jiù guó, hòu xǐ fēng chéng wèi yí chéng hóu. chéng jì dào guó, yuàn hèn huì duì, fēng hái yìn shòu fú cè, wáng guī jīng shī, wǎng lái shān zhōng. zhào shū zhuī qiú, fù gù jué shì, cì chē mǎ yī wù, qiǎn hái guó.
永建元年,程與張賢、孟叔、馬國等為司隸校尉虞詡訟罪,懷表上殿,呵叱左右。帝怒,遂免程官,因悉遣十九侯就國,後徙封程為宜城侯。程既到國,怨恨恚懟,封還印綬、符策,亡歸京師,往來山中。詔書追求,復故爵士,賜車馬衣物,遣還國。
sān nián, dì niàn chéng děng gōng xūn, xī zhēng hái jīng shī. chéng yǔ wáng dào lǐ yuán jiē bài qí dū wèi, yú xī fèng cháo qǐng. yáng jiā yuán nián, chéng bìng shén, jí bài fèng chē dū wèi, wèi tè jìn. jí zú, shǐ wǔ guān zhōng láng jiāng zhuī zèng chē qí jiāng jūn yìn shòu, cì shì gāng hóu. shì yù shǐ chí jié jiān hù sàng shì, chéng yú xìng běi bù wèi chuán, zhān wàng chē qí.
三年,帝念程等功勳,悉征還京師。程與王道、李元皆拜騎都尉,余悉奉朝請。陽嘉元年,程病甚,即拜奉車都尉,位特進。及卒,使五官中郎將追贈車騎將軍印綬,賜諡剛侯。侍御史持節監護喪事,乘輿幸北部尉傳,瞻望車騎。
chéng lín zhōng, yí yán shàng shū, yǐ guó chuán dì měi. dì xǔ zhī, ér fēn chéng bàn, fēng chéng yǎng zi shòu wèi fú yáng hóu. hòu zhào shū lù wēi gōng, fēng xìng qú wèi gāo wàng tíng hòu. sì nián, zhào huàn guān yǎng zi xī tīng dé wèi hòu, xí fēng jué, dìng zhe hū lìng.
程臨終,遺言上書,以國傳弟美。帝許之,而分程半,封程養子壽為浮陽侯。後詔書錄微功,封興渠為高望亭侯。四年,詔宦官養子悉聽得為後,襲封爵,定著乎令。
wáng kāng wáng guó péng kǎi wáng chéng zhào fēng wèi měng liù rén jiē zǎo zú. huáng lóng yáng tuó mèng shū lǐ jiàn zhāng xián shǐ fàn wáng dào lǐ yuán, lǐ gāng jiǔ rén yǔ ā mǔ shān yáng jūn sòng é gèng xiāng huò lù, qiú gāo guān zēng yì, yòu wū wǎng zhōng cháng shì cáo téng mèng bì děng. yǒng hé èr nián, fā jué, bìng qiǎn jiù guó, jiǎn zǔ sì fēn zhī yī. sòng é duó jué guī tián shè. wéi mǎ guó chén yǔ miáo guāng bǎo quán fēng yì.
王康、王國、彭愷、王成、趙封、魏猛六人皆早卒。黃龍、楊佗、孟叔、李建、張賢、史汎、王道、李元,李剛九人與阿母山陽君宋娥更相貨賂,求高官增邑,又誣罔中常侍曹騰、孟賁等。永和二年,發覺,並遣就國,減祖四分之一。宋娥奪爵歸田舍。唯馬國、陳予、苗光保全封邑。
chū, dì jiàn fèi, jiān tài zǐ jiā xiǎo huáng mén jí jiàn fù gāo fàn zhǎng qiū zhǎng zhào xī chéng liáng hè yào zhǎng xià zhēn jiē yǐ wú guò huò zuì, jiàn děng zuò xǐ shuò fāng. jí dì jí wèi, bìng zhuó wèi zhōng cháng shì. fàn zuò zāng zuì, jiǎn sǐ yī děng. jiàn hòu fēng dōng xiāng hóu, sān bǎi hù.
初,帝見廢,監太子家小黃門籍建、傅高梵、長秋長趙熹、丞良賀、藥長夏珍皆以無過獲罪,建等坐徙朔方。及帝即位,並擢為中常侍。梵坐臧罪,減死一等。建後封東鄉侯,三百戶。
hè qīng jiǎn tuì hòu, wèi zhì dà zhǎng qiū. yáng jiā zhōng, zhào jiǔ qīng jǔ wǔ měng, hè dú wú suǒ jiàn. dì yǐn wèn qí gù, duì yuē: chén shēng zì cǎo máo, zhǎng yú gōng yē, jì wú zhī rén zhī míng, yòu wèi cháng jiāo zhī shì lèi. xī wèi yāng yīn jǐng jiān yǐ jiàn, yǒu shí zhī qí bù zhōng. jīn dé chén jǔ zhě, fěi róng yī rǔ. gù cí zhī. jí zú, dì sī hè zhōng, fēng qí yǎng zi wèi dōu xiāng hóu, sān bǎi hù.
賀清儉退厚,位至大長秋。陽嘉中,詔九卿舉武猛,賀獨無所薦。帝引問其故,對曰:「臣生自草茅,長於宮掖,既無知人之明,又未嘗交知士類。昔衛鞅因景監以見,有識知其不終。今得臣舉者,匪榮伊辱。」固辭之。及卒,帝思賀忠,封其養子為都鄉侯,三百戶。
cáo téng zì jì xìng, pèi guó qiào rén yě. ān dì shí, chú huáng mén cóng guān. shùn dì zài dōng guān, dèng tài hòu yǐ téng nián shào jǐn hòu, shǐ shì huáng tài zǐ shū, tè jiàn qīn ài. jí dì jí wèi, téng wèi xiǎo huáng mén, qiān zhōng cháng shì. huán dì dé lì, téng yǔ zhǎng lè tài pú zhōu fǔ děng qī rén, yǐ dìng cè gōng, jiē fēng tíng hòu, téng wèi fèi tíng hòu, qiān dà zhǎng qiū, jiā wèi tè jìn.
曹騰字季興,沛國譙人也。安帝時,除黃門從官。順帝在東官,鄧太后以騰年少謹厚,使侍皇太子書,特見親愛。及帝即位,騰為小黃門,遷中常侍。桓帝得立,騰與長樂太僕州輔等七人,以定策功,皆封亭侯,騰為費亭侯,遷大長秋,加位特進。
téng yòng shì shěng tà sān shí yú nián, fèng shì sì dì, wèi cháng yǒu guò. qí suǒ jìn dá, jiē hǎi nèi míng rén, chén liú yú fàng biān sháo nán yáng yán gù zhāng wēn hóng nóng zhāng huàn yǐng chuān táng xī diǎn děng. shí shǔ jùn tài shǒu yīn jì lì lù yí yú téng, yì zhōu cì shǐ zhǒng gǎo yú xié gǔ guān sōu dé qí shū, shàng zòu tài shǒu, bìng yǐ hé téng, qǐng xià tíng wèi àn zuì. dì yuē: shū zì wài lái, fēi téng zhī guò. suì qǐn gǎo zòu. téng bù wèi xiān jiè, cháng chēng gǎo wèi néng lì, shí rén jiē měi zhī.
騰用事省闥三十餘年,奉事四帝,未嘗有過。其所進達,皆海內名人,陳留虞放、邊韶、南陽延固、張溫、弘農張奐、潁川堂谿典等。時蜀郡太守因計吏賂遺於騰,益州刺史種暠於斜谷關搜得其書,上奏太守,並以劾騰,請下廷尉案罪。帝曰:「書自外來,非騰之過。」遂寢暠奏。騰不為纖介,常稱暠為能吏,時人嗟美之。
téng zú, yǎng zi sōng sì. zhǒng gǎo hòu wèi sī tú, gào bīn kè yuē: jīn shēn wèi gōng, nǎi cáo cháng shì lì yān.
騰卒,養子嵩嗣。種暠後為司徒,告賓客曰:「今身為公,乃曹常侍力焉。」
sōng líng dì shí huò lù zhōng guān jí shū xī yuán qián yī yì wàn, gù wèi zhì tài wèi. jí zi cāo qǐ bīng, bù kěn xiāng suí, nǎi yǔ shǎo zǐ jí bì luàn láng yá, wèi xú zhōu cì shǐ táo qiān suǒ shā.
嵩靈帝時貨賂中官及輸西園錢一億萬,故位至太尉。及子操起兵,不肯相隨,乃與少子疾避亂琅邪,為徐州刺史陶謙所殺。
dān chāo, hé nán rén xú huáng, xià pī liáng chéng rén jù yuàn, wèi jùn yuán chéng rén zuǒ guàn, hé nán píng yīn rén táng héng, yǐng chuān yǎn rén yě. huán dì chū, chāo huáng yuàn wèi zhōng cháng shì, guàn héng wèi xiǎo huáng mén shǐ.
單超,河南人;徐璜,下邳良城人;具瑗,魏郡元城人;左悺,河南平陰人;唐衡,潁川郾人也。桓帝初,超、璜、瑗為中常侍,悺、衡為小黃門史。
chū, liáng jì liǎng mèi wèi shùn huán èr dì huáng hòu, jì dài fù shāng wèi dà jiāng jūn, zài shì quán wēi, wēi zhèn tiān xià. jì zì zhū tài wèi lǐ gù dù qiáo děng, jiāo héng yì shén, huáng hòu chéng shì jì zì, duō suǒ zhèn dú, shàng xià qián kǒu, mò yǒu yán zhě. dì bī wèi jiǔ, héng huái bù píng, kǒng yán xiè, bù gǎn móu zhī. yán xī èr nián, huáng hòu bēng, dì yīn rú cè, dú hū héng wèn: zuǒ yòu yǔ wài shě bù xiāng de zhě jiē shuí hū? héng duì yuē: dān chāo zuǒ guàn qián yì hé nán yǐn bù yí, lǐ jìng xiǎo jiǎn, bù yí shōu qí xiōng dì sòng luò yáng yù, èr rén yì mén xiè, nǎi dé jiě. xú huáng jù yuàn cháng sī fèn jí wài shě fàng héng, kǒu bù gǎn dào. yú shì dì hū chāo guàn rù shì, wèi yuē: liáng jiāng jūn xiōng dì zhuān gù guó cháo, pò xié wài nèi, gōng qīng yǐ xià cóng qí fēng zhǐ. jīn yù zhū zhī, yú cháng shì yì hé rú? chāo děng duì yuē: chéng guó jiān zéi, dāng zhū rì jiǔ. chén děng ruò liè, wèi zhī shèng yì hé rú ěr. dì yuē: shěn rán zhě, cháng shì mì tú zhī. duì yuē: tú zhī bù nán, dàn kǒng bì xià fù zhōng hú yí. dì yuē: jiān chén xié guó, dāng fú qí zuì, hé yí hū! yú shì gèng zhào huáng yuàn děng wǔ rén, suì dìng qí yì, dì niè chāo bì chū xuè wèi méng, yú shì chāo shōu jì jí zōng qīn dǎng yǔ xī zhū zhī. guàn héng qiān zhōng cháng shì. fēng chāo xīn fēng hóu, èr wàn hù, huáng wǔ yuán hóu, yuàn dōng wǔ yáng hóu, gè wàn wǔ qiān hù, cì qián gè qiān wǔ bǎi wàn guàn shàng cài hóu, héng rǔ yáng hóu, gè wàn sān qiān hù, cì qián gè qiān sān bǎi wàn. wǔ rén tóng rì fēng, gù shì wèi zhī wǔ hóu. yòu fēng xiǎo huáng mén liú pǔ zhào zhōng děng bā rén wèi xiāng hóu. zì shì quán guī huàn guān, cháo tíng rì luàn yǐ.
初,梁冀兩妹為順、桓二帝皇后,冀代父商為大將軍,再世權威,威振天下。冀自誅太尉李固、杜喬等,驕橫益甚,皇后乘勢忌恣,多所鴆毒,上下鉗口,莫有言者。帝逼畏久,恆懷不平,恐言泄,不敢謀之。延熹二年,皇后崩,帝因如廁,獨呼衡問:「左右與外舍不相得者皆誰乎?」衡對曰:「單超、左悺前詣河南尹不疑,禮敬小簡,不疑收其兄弟送洛陽獄,二人詣門謝,乃得解。徐璜、具瑗常私忿疾外舍放橫,口不敢道。」於是帝呼超、悺入室,謂曰:「梁將軍兄弟專固國朝,迫脅外內,公卿以下從其風旨。今欲誅之,於常侍意何如?」超等對曰:「誠國奸賊,當誅日久。臣等弱劣,未知聖意何如耳。」帝曰:「審然者,常侍密圖之。」對曰:「圖之不難,但恐陛下復中狐疑。」帝曰:「奸臣脅國,當伏其罪,何疑乎!」於是更召璜、瑗等五人,遂定其議,帝齧超臂出血為盟,於是超收冀及宗親黨與悉誅之。悺、衡遷中常侍。封超新豐侯,二萬戶,璜武原侯,瑗東武陽侯,各萬五千戶,賜錢各千五百萬;悺上蔡侯,衡汝陽侯,各萬三千戶,賜錢各千三百萬。五人同日封,故世謂之「五侯」。又封小黃門劉普、趙忠等八人為鄉侯。自是權歸宦官,朝廷日亂矣。
chāo bìng, dì qiǎn shǐ zhě jiù bài chē qí jiāng jūn. míng nián hōng, cì dōng yuán mì qì, guān zhōng yù jù, zèng hóu jiāng jūn yìn shòu, shǐ zhě lǐ sàng. jí zàng, fā wǔ yíng qí shì, shì yù shǐ hù sàng, jiāng zuò dà jiàng qǐ zhǒng yíng.
超病,帝遣使者就拜車騎將軍。明年薨,賜東園秘器,棺中玉具,贈侯將軍印綬,使者理喪。及葬,發五營騎士,侍御史護喪,將作大匠起冢塋。
qí hòu sì hóu zhuǎn héng, tiān xià wèi zhī yǔ yuē: zuǒ huí tiān, jù dú zuò, xú wò hǔ, táng liǎng duò. jiē jìng qǐ dì zhái, lóu guān zhuàng lì, qióng jí jì qiǎo. jīn yín jì lt ěr máo gt, shī yú quǎn mǎ. duō qǔ liáng rén měi nǚ yǐ wèi jī qiè, jiē zhēn shì huá chǐ, nǐ zé gōng rén, qí pú cóng jiē chéng niú chē ér cóng liè qí. yòu yǎng qí shū shǔ, huò qǐ sì yì xìng, huò mǎi cāng tóu wèi zi, bìng yǐ chuán guó xí fēng. xiōng dì yīn qī jiē zǎi zhōu lín jùn, gū jiào bǎi xìng, yǔ dào zéi wú yì.
其後四侯轉橫,天下為之語曰:「左回天,具獨坐,徐臥虎,唐兩墯。」皆競起第宅,樓觀壯麗,窮極伎巧。金銀罽<耳毛>,施於犬馬。多取良人美女以為姬妾,皆珍飾華侈,擬則宮人,其僕從皆乘牛車而從列騎。又養其疏屬,或乞嗣異姓,或買蒼頭為子,並以傳國襲封。兄弟姻戚皆宰州臨郡,辜較百姓,與盜賊無異。
chāo dì ān wèi hé dōng tài shǒu, dì zǐ kuāng wèi jì yīn tài shǒu, huáng dì shèng wèi hé nèi tài shǒu, guàn dì mǐn wèi chén liú tài shǒu, yuàn xiōng gōng wèi pèi xiāng, jiē wèi suǒ zài dù hài.
超弟安為河東太守,弟子匡為濟陰太守,璜弟盛為河內太守,悺弟敏為陳留太守,瑗兄恭為沛相,皆為所在蠹害。
huáng xiōng zi xuān wèi xià pī lìng, bào nüè yóu shén. xiān shì, qiú gù rǔ nán tài shǒu xià pī lǐ gǎo nǚ bù néng dé, jí dào xiàn, suì jiāng lì zú zhì gǎo jiā, zài qí nǚ guī, xì shè shā zhī, mái zhe sì nèi. shí, xià pī xiàn shǔ dōng hǎi, rǔ nán huáng fú wèi dōng hǎi xiàng, yǒu gào yán xuān zhě, fú nǎi shōu xuān jiā shǔ, wú shǎo zhǎng xī kǎo zhī. yuàn shǐ yǐ xià gù jiàn zhēng. fú yuē: xú xuān guó zéi, jīn rì shā zhī, míng rì zuò sǐ, zú yǐ míng mù yǐ. jí àn xuān zuì qì shì, bào qí shī yǐ shì bǎi xìng, jùn zhōng zhèn lì. huáng yú shì sù yuàn yú dì, dì dà nù, fú zuò kūn qián, shū zuò yòu xiào. wǔ hóu zōng zú bīn kè nüè biàn tiān xià, mín bù kān mìng, qǐ wèi kòu zéi. qī nián, héng zú, yì zèng chē qí jiāng jūn, rú chāo gù shì. huáng zú, fù zèng qián bù, cì zhǒng yíng dì.
璜兄子宣為下邳令,暴虐尤甚。先是,求故汝南太守下邳李暠女不能得,及到縣,遂將吏卒至暠家,載其女歸,戲射殺之,埋著寺內。時,下邳縣屬東海,汝南黃浮為東海相,有告言宣者,浮乃收宣家屬,無少長悉考之。掾史以下固諫爭。浮曰:「徐宣國賊,今日殺之,明日坐死,足以瞑目矣。」即案宣罪棄市,暴其屍以示百姓,郡中震慄。璜於是訴怨於帝,帝大怒,浮坐髡鉗,輸作右校。五侯宗族賓客虐遍天下,民不堪命,起為寇賊。七年,衡卒,亦贈車騎將軍,如超故事。璜卒,賻贈錢布,賜冢塋地。
míng nián, sī lì xiào wèi hán yǎn yīn zòu guàn zuì è, jí qí xiōng tài pú nán xiāng hóu chēng qǐng tuō zhōu jùn, jù liǎn wèi jiān, bīn kè fàng zòng, qīn fàn lì mín. guàn chēng jiē zì shā. yǎn yòu zòu yuàn xiōng pèi xiāng gōng zāng zuì, zhēng yì tíng wèi. yuàn yì yù xiè, shàng hái dōng wǔ hòu yìn shòu, zhào biǎn wèi dōu xiāng hóu, zú yú jiā. chāo jí huáng héng xí fēng zhě, bìng jiàng wèi xiāng hóu, zū rù suì jiē sān bǎi wàn, zǐ dì fēn fēng zhě, xī duó jué tǔ. liú pǔ děng biǎn wèi guān nèi hóu.
明年,司隸校尉韓演因奏悺罪惡,及其兄太僕南鄉侯稱請託州郡,聚斂為奸,賓客放縱,侵犯吏民。悺、稱皆自殺。演又奏瑗兄沛相恭臧罪,征詣廷尉。瑗詣獄謝,上還東武侯印綬,詔貶為都鄉侯,卒於家。超及璜、衡襲封者,並降為鄉侯,租入歲皆三百萬,子弟分封者,悉奪爵土。劉普等貶為關內侯。
hóu lǎn zhě, shān yáng fáng dōng rén. huán dì chū wèi zhōng cháng shì, yǐ nìng huá jìn, yǐ shì tān fàng, shòu nà huò yí yǐ jù wàn jì. yán xī zhōng, lián suì zhēng fá, fǔ tǎng kōng xū, nǎi jiǎ bǎi guān fèng lù, wáng hóu zū ruì. lǎn yì shàng jiān wǔ qiān pǐ, cì jué guān nèi hóu. yòu tuō yǐ yǔ yì zhū liáng jì gōng, jìn fēng gāo xiāng hóu.
侯覽者,山陽防東人。桓帝初為中常侍,以佞猾進,倚勢貪放,受納貨遺以巨萬計。延熹中,連歲征伐,府帑空虛,乃假百官奉祿,王侯租銳。覽亦上縑五千匹,賜爵關內侯。又托以與議誅梁冀功,進封高鄉侯。
xiǎo huáng mén duàn guī jiā zài jì yīn, yǔ lǎn bìng lì tián yè, jìn jì běi jiè, pú cóng bīn kè qīn fàn bǎi xìng, jié lüè xíng lǚ. jì běi xiāng téng yán yī qiè shōu bǔ, shā shù shí rén, chén shī lù qú. lǎn guī dà yuàn, yǐ shì sù dì, yán zuò duō shā wú gū, zhēng yì tíng wèi, miǎn. yán zì bó xíng, běi hǎi rén, hòu wèi jīng zhào yǐn, yǒu lǐ míng, shì chēng wèi zhǎng zhě.
小黃門段珪家在濟陰,與覽並立田業,近濟北界,僕從賓客侵犯百姓,劫掠行旅。濟北相滕延一切收捕,殺數十人,陳屍路衢。覽、珪大怨,以事訴帝,延坐多殺無辜,征詣廷尉,免。延字伯行,北海人,後為京兆尹,有理名,世稱為長者。
lǎn děng de cǐ yù fàng zòng. lǎn xiōng cān wèi yì zhōu cì shǐ, mín yǒu fēng fù zhě, zhé wū yǐ dà nì, jiē zhū miè zhī, méi rù cái wù, qián hòu lèi yì jì. tài wèi yáng bǐng zòu cān, kǎn chē zhēng, yú dào zì shā. jīng zhào yǐn yuán féng yú lǚ shè, yuè cān chē sān bǎi yú liǎng, jiē jīn yín jǐn bó zhēn wán, bù kě shèng shù. lǎn zuò miǎn, xuán fù fù guān.
覽等得此愈放縱。覽兄參為益州刺史,民有豐富者,輒誣以大逆,皆誅滅之,沒入財物,前後累億計。太尉楊秉奏參,檻車征,於道自殺。京兆尹袁逢於旅舍,閱參車三百餘兩,皆金銀錦帛珍玩,不可勝數。覽坐免,旋復復官。
jiàn níng èr nián, sàng mǔ hái jiā, dà qǐ yíng zhǒng. dū yóu zhāng jiǎn yīn jǔ zòu lǎn tān chǐ shē zòng, qián hòu qǐng duó rén zhái sān bǎi bā shí yī suǒ, tián bǎi yī shí bā qǐng. qǐ lì dì zhái shí yǒu liù qū, jiē yǒu gāo lóu chí yuàn, táng gé xiāng wàng, shì yǐ qǐ huà dān qī zhī shǔ, zhì dù zhòng shēn, jiàn lèi gōng shěng. yòu yù zuò shòu zhǒng, shí guǒ shuāng què, gāo wǔ bǎi chǐ, pò rén jū shì, fā jué fén mù. lǔ duó liáng rén, qī lüè fù zi, jí zhū zuì xìn, qǐng zhū zhī. ér lǎn cì hou zhē jié, zhāng jìng bù shàng. jiǎn suì pò lǎn zhǒng zhái, jí méi zī cái, jù yán zuì zhuàng. yòu zòu lǎn mǔ shēng shí jiāo tōng bīn kè, gàn luàn jùn guó. fù bù dé yù. lǎn suì wū jiǎn wèi gōu dǎng, jí gù zhǎng lè shào fǔ lǐ yīng tài pú dù mì děng, jiē yí miè zhī. suì dài cáo jié lǐng zhǎng lè tài pú.
建寧二年,喪母還家,大起塋冢。督郵張儉因舉奏覽貪侈奢縱,前後請奪人宅三百八十一所,田百一十八頃。起立第宅十有六區,皆有高樓池苑,堂閣相望,飾以綺畫丹漆之屬,制度重深,僭類宮省。又豫作壽冢,石槨雙闕,高廡百尺,破人居室,發掘墳墓。虜奪良人,妻略婦子,及諸罪釁,請誅之。而覽伺候遮截,章竟不上。儉遂破覽冢宅,藉沒資財,具言罪狀。又奏覽母生時交通賓客,干亂郡國。復不得御。覽遂誣儉為鈎黨,及故長樂少府李膺、太僕杜密等,皆夷滅之。遂代曹節領長樂太僕。
xī píng yuán nián, yǒu sī jǔ zòu lǎn zhuān quán jiāo shē, cè shōu yìn shòu, zì shā. ā dǎng zhě jiē miǎn.
熹平元年,有司舉奏覽專權驕奢,策收印綬,自殺。阿黨者皆免。
cáo jié zì hàn fēng, nán yáng xīn yě rén yě. qí běn wèi jùn rén, shì lì èr qiān dàn. shùn dì chū, yǐ xī yuán qí qiān xiǎo huáng mén. huán dì shí, qiān zhōng cháng shì, fèng chē dū wèi. jiàn níng yuán nián, chí jié jiāng zhōng huáng mén hǔ bì yǔ lín qiān rén, běi yíng líng dì, péi chéng rù gōng. jí jí wèi, yǐ dìng cè fēng zhǎng ān xiāng hóu, liù bǎi hù.
曹節字漢豐,南陽新野人也。其本魏郡人,世吏二千石。順帝初,以西園騎遷小黃門。桓帝時,遷中常侍,奉車都尉。建寧元年,持節將中黃門虎賁羽林千人,北迎靈帝,陪乘入宮。及即位,以定策封長安鄉侯,六百戶。
shí, dòu tài hòu lín cháo, hòu fù dà jiāng jūn wǔ yǔ tài fù chén fān móu zhū zhōng guān, jié yǔ zhǎng lè wǔ guān shǐ zhū yǔ cóng guān shǐ gòng pǔ zhāng liàng zhōng huáng mén wáng zūn zhǎng lè yè zhě téng shì děng shí qī rén, gòng jiǎo zhào yǐ zhǎng lè shí jiān wáng fǔ wèi huáng mén lìng, jiāng bīng zhū wǔ fān děng, shì yǐ jù fān wǔ chuán. jié qiān zhǎng lè wèi wèi, fēng yù yáng hóu, zēng yì sān qiān hù fǔ qiān zhōng cháng shì, huáng mén lìng rú gù yǔ fēng dōu xiāng hóu, qiān wǔ bǎi hù pǔ liàng děng wǔ rén gè sān bǎi hù yú shí yī rén jiē wèi guān nèi hóu, suì shí zū èr qiān hú.
時,竇太后臨朝, 後父大將軍武與太傅陳蕃謀誅中官, 節與長樂五官史朱瑀、從官史共普、張亮、中黃門王尊、長樂謁者騰是等十七人,共矯詔以長樂食監王甫為黃門令,將兵誅武、蕃等,事已具《蕃》、《武傳》。節遷長樂衛尉,封育陽侯,增邑三千戶;甫遷中常侍,黃門令如故;瑀封都鄉侯,千五百戶;普、亮等五人各三百戶;餘十一人皆為關內侯,歲食租二千斛。
xiān shì, yǔ děng yīn yú míng táng zhōng dǎo huáng tiān yuē: dòu shì wú dào, qǐng huáng tiān fǔ huáng dì zhū zhī, lìng shì bì chéng, tiān xià de níng. jì zhū wǔ děng, zhào lìng tài guān gěi sāi jù, cì yǔ qián wǔ qiān wàn, yú gè yǒu chà, hòu gèng fēng huá róng hóu. èr nián, jié bìng kùn, zhào bài wèi chē qí jiāng jūn. yǒu qǐng jí chōu, shàng yìn shòu, bà, fù wèi zhōng cháng shì, wèi tè jìn, zhì zhōng èr qiān dàn, xún zhuǎn dà zhǎng qiū.
先是,瑀等陰於明堂中禱皇天曰:「竇氏無道,請皇天輔皇帝誅之,令事必成,天下得寧。」既誅武等,詔令太官給塞具,賜瑀錢五千萬,余各有差,後更封華容侯。二年,節病困,詔拜為車騎將軍。有頃疾瘳,上印綬,罷,復為中常侍,位特進,秩中二千石,尋轉大長秋。
xī píng yuán nián, dòu tài hòu bēng, yǒu hé rén shū zhū què què, yán tiān xià dà luàn, cáo jié wáng fǔ yōu shā tài hòu, cháng shì hóu lǎn duō shā dǎng rén, gōng qīng jiē shī lù, wú yǒu zhōng yán zhě. yú shì zhào sī lì xiào wèi liú měng zhú bǔ, shí rì yī huì. měng yǐ fěi shū yán zhí, bù kěn jí bǔ, yuè yú, zhǔ míng bù lì. měng zuò zuǒ zhuǎn jiàn yì dài fū, yǐ yù shǐ zhōng chéng duàn DA5E dài měng, nǎi sì chū zhú bǔ, jí tài xué yóu shēng, xì zhě qiān yú rén. jié děng shù měng bù yǐ, shǐ jiǒng yǐ tā shì zòu měng, dǐ zuì shū zuǒ xiào. cháo chén duō yǐ wèi yán, nǎi miǎn xíng, fù gōng chē zhēng zhī.
熹平元年,竇太后崩,有何人書朱雀闕,言「天下大亂,曹節、王甫幽殺太后,常侍侯覽多殺黨人,公卿皆尸祿,無有忠言者。」於是詔司隸校尉劉猛逐捕,十日一會。猛以誹書言直,不肯急捕,月余,主名不立。猛坐左轉諫議大夫,以御史中丞段DA5E代猛,乃四出逐捕,及太學游生,系者千餘人。節等恕猛不已,使熲以他事奏猛,抵罪輸左校。朝臣多以為言,乃免刑,復公車征之。
jié suì yǔ wáng fǔ děng wū zòu huán dì dì bó hǎi wáng kuī móu fǎn, zhū zhī. yǐ gōng fēng zhě shí èr rén. fǔ fēng guān jūn hóu. jié yì zēng yì sì qiān liù bǎi hù, bìng qián qī qiān liù bǎi hù. fù xiōng zǐ dì jiē wèi gōng qīng liè xiào mù shǒu lìng zhǎng, bù mǎn tiān xià.
節遂與王甫等誣奏桓帝弟勃海王悝謀反,誅之。以功封者十二人。甫封冠軍侯。節亦增邑四千六百戶,並前七千六百戶。父兄子弟皆為公卿列校、牧守令長,布滿天下。
jié dì pò shí wèi yuè qí xiào wèi, yuè qí yíng wǔ bǎi qī yǒu měi sè, pò shí cóng qiú zhī, wǔ bǎi bù gǎn wéi, qī zhí yì bù kěn xíng, suì zì shā. qí yín bào wú dào, duō cǐ lèi yě.
節弟破石為越騎校尉,越騎營五百妻有美色,破石從求之,五百不敢違,妻執意不肯行,遂自殺。其淫暴無道,多此類也。
guāng hé èr nián, sī lì xiào wèi yáng qiú zòu zhū wáng fǔ jí zi zhǎng lè shào fǔ méng pèi xiāng jí, jiē sǐ yù zhōng. shí lián yǒu zāi yì, láng zhōng liáng rén shěn zhōng yǐ wèi zhū yǔ děng zuì è suǒ gǎn, nǎi shàng shū yuē:
光和二年,司隸校尉陽球奏誅王甫及子長樂少府萌、沛相吉,皆死獄中。時連有災異,郎中梁人審忠以為朱瑀等罪惡所感,乃上書曰:
chén wén lǐ guó dé xián zé ān, shī xián zé wēi, gù shùn yǒu chén wǔ rén ér tiān xià lǐ, tāng jǔ yī yǐn bù rén zhě yuǎn. bì xià jí wèi zhī chū, wèi néng wàn jī, huáng tài hòu niàn zài fǔ yù, quán shí shè zhèng, gù zhōng cháng shì sū kāng guǎn bà yīng shí zhū tiǎn. tài fù chén fān dà jiāng jūn dòu wǔ kǎo qí dǎng yǔ, zhì qīng cháo zhèng. huá róng hóu zhū yǔ zhī shì jué lù, huò jí qí shēn, suì xìng zào nì móu, zuò luàn wáng shì, zhuàng tà shěng tà, zhí duó xǐ shòu, pò xié bì xià, jù huì qún chén, lí jiān gǔ ròu mǔ zǐ zhī ēn, suì zhū fān wǔ jí yǐn xūn děng. yīn gòng gē liè chéng shè, zì xiāng fēng shǎng. fù zǐ xiōng dì bèi méng zūn róng, sù suǒ qīn hòu bù zài zhōu jùn, huò dēng jiǔ liè, huò jù sān sī. bù wéi lù zhòng wèi zūn zhī zé, ér gǒu yíng sī mén, duō xù cái huò, shàn xiū dì shě, lián lǐ jìng xiàng. dào qǔ yù shuǐ yǐ zuò yú diào, chē mǎ fú wán nǐ yú tiān jiā. qún gōng qīng shì dù kǒu tūn shēng, mò gǎn yǒu yán. zhōu mù jùn shǒu chéng shùn fēng zhǐ, pì zhào xuǎn jǔ, shì xián qǔ yú. gù chóng huáng wèi zhī shēng, yí kòu wèi zhī qǐ. tiān yì fèn yíng, jī shí yú nián. gù pín suì rì shí yú shàng, dì zhèn yú xià, suǒ yǐ qiǎn jiè rén zhǔ, yù lìng jué wù, zhū chú wú zhuàng. xī gāo zōng yǐ zhì B228 zhī biàn, gù huò zhōng xìng zhī gōng. jìn zhě shén qí qǐ wù bì xià, fā hè sī zhī nù, gù wáng fǔ fù zǐ yīng shí guó jié, lù rén shì nǚ mò bù chēng shàn, ruò chú fù mǔ zhī chóu. chéng guài bì xià fù rěn niè chén zhī lèi, bù xī tiǎn miè. xī qín xìn zhào gāo, yǐ wēi qí guó wú shǐ xíng rén, shēn E5DC qí huò. yú gōng bào bǎo qiān mǎ, lǔ zhāo jiàn zhú gān hóu, yǐ bù yòng gōng zhī qí zi jiā jū yǐ zhì miè rǔ. jīn yǐ bù rěn zhī ēn, shè yí zú zhī zuì, jiān móu yī chéng, huǐ yì hé jí! chén wèi láng shí wǔ nián, jiē ěr mù wén jiàn, yǔ zhī suǒ wèi, chéng huáng hòu suǒ bù fù shè. yuàn bì xià liú lòu kè zhī tīng, cái shěng chén biǎo, sào miè chǒu lèi, yǐ dá tiān nù. yǔ yǔ kǎo yàn, yǒu bù rú yán, yuàn shòu tāng huò zhī zhū, qī zǐ bìng xǐ, yǐ jué wàng yán zhī lù.
臣聞理國得賢則安,失賢則危,故舜有臣五人而天下理,湯舉伊尹不仁者遠。陛下即位之初,未能萬機,皇太后念在撫育,權時攝政,故中常侍蘇康、管霸應時誅殄。太傅陳蕃、大將軍竇武考其黨與,志清朝政。華容侯朱瑀知事覺露,禍及其身,遂興造逆謀,作亂王室,撞蹋省闥,執奪璽綬,迫脅陛下,聚會群臣,離間骨肉母子之恩,遂誅蕃、武及尹勛等。因共割裂城社,自相封賞。父子兄弟被蒙尊榮,素所親厚布在州郡,或登九列,或據三司。不惟祿重位尊之責,而苟營私門,多蓄財貨,繕修第舍,連里竟巷。盜取御水以作魚釣,車馬服玩擬於天家。群公卿士杜口吞聲,莫敢有言。州牧郡守承順風旨,辟召選舉,釋賢取愚。故蟲蝗為之生,夷寇為之起。天意憤盈,積十餘年。故頻歲日食於上,地震於下,所以譴戒人主,欲令覺悟,誅鉏無狀。昔高宗以雉B228之變,故獲中興之功。近者神祇啟悟陛下,發赫斯之怒,故王甫父子應時馘截,路人士女莫不稱善,若除父母之仇。誠怪陛下復忍孽臣之類,不悉殄滅。昔秦信趙高,以危其國;吳使刑人,身E5DC其禍。虞公抱寶牽馬,魯昭見逐乾侯,以不用宮之奇、子家駒以至滅辱。今以不忍之恩,赦夷族之罪,奸謀一成,悔亦何及!臣為郎十五年,皆耳目聞見,瑀之所為,誠皇后所不復赦。願陛下留漏刻之聽,裁省臣表,埽滅醜類,以答天怒。與瑀考驗,有不如言,願受湯鑊之誅,妻子並徙,以絕妄言之路。
zhāng qǐn bù bào. jié suì lǐng shàng shū lìng. sì nián, zú, zèng chē qí jiāng jūn. hòu yǔ yì bìng zú, jiē yǎng zi chuán guó. shěn zhōng zì gōng chéng, huàn guān zhū hòu, pì gōng fǔ.
章寢不報。節遂領尚書令。四年,卒,贈車騎將軍。後瑀亦病卒,皆養子傳國。審忠字公誠,宦官誅後,辟公府。
lǚ qiáng zì hàn shèng, hé nán chéng gāo rén yě. shǎo yǐ huàn zhě wèi xiǎo huáng mén, zài qiān zhōng cháng shì. wèi rén qīng zhōng fèng gōng. líng dì shí, lì fēng huàn zhě, yǐ qiáng wèi dōu xiāng hóu. qiáng cí ràng kěn cè, gù bù gǎn dāng, dì nǎi tīng zhī. yīn shàng shū chén shì yuē:
呂強字漢盛,河南成皋人也。少以宦者為小黃門,再遷中常侍。為人清忠奉公。靈帝時,例封宦者,以強為都鄉侯。強辭讓懇惻,固不敢當,帝乃聽之。因上疏陳事曰:
chén wén zhū hóu shàng xiàng sì qī, xià liè wáng tǔ, gāo zǔ zhòng yuē fēi gōng chén bù hóu, suǒ yǐ zhòng tiān jué míng quàn jiè yě. fú wén zhōng cháng shì cáo jié wáng fǔ zhāng ràng děng, jí shì zhōng xǔ xiāng, bìng wèi liè hóu. jié děng huàn guān yòu báo, pǐn bēi rén jiàn, chán chǎn mèi zhǔ, nìng xié jiǎo chǒng, fàng dú rén wù, jí dù zhōng liáng, yǒu zhào gāo zhī huò, wèi bèi B450 liè zhī zhū, yǎn cháo tíng zhī míng, chéng sī shù zhī dǎng. ér bì xià bù wù, wàng shòu máo tǔ, kāi guó chéng jiā, xiǎo rén shì yòng. yòu bìng jí jiā rén, chóng jīn jiān zǐ, xiāng jì wèi fān fǔ. shòu guó zhòng ēn, bù niàn ěr zǔ, shù xiū jué dé, ér jiāo jié xié dǎng, xià bǐ qún nìng. bì xià huò qí suǒ cái, tè méng ēn zé. yòu shòu wèi guāi yuè, xián cái bù shēng, sù cān sī xìng, bì jiā róng zhuó. yīn yáng guāi cì, jià sè huāng shū, rén yòng bù kāng, wǎng bù yóu zī. chén chéng zhī fēng shì yǐ xíng, yán zhī wú dǎi, suǒ yǐ mào sǐ gàn chù chén yú zhōng zhě, shí yuàn bì xià sǔn gǎi jì miù, cóng cǐ yī zhǐ.
臣聞諸侯上象四七,下裂王土,高祖重約非功臣不侯,所以重天爵明勸戒也。伏聞中常侍曹節、王甫、張讓等,及侍中許相,並為列侯。節等宦官祐薄,品卑人賤,讒諂媚主,佞邪徼寵,放毒人物,疾妒忠良,有趙高之禍,未被B450裂之誅,掩朝廷之明,成私樹之黨。而陛下不悟,妄授茅土,開國承家,小人是用。又並及家人,重金兼紫,相繼為蕃輔。受國重恩,不念爾祖,述修厥德,而交結邪黨,下比群佞。陛下或其瑣才,特蒙恩澤。又授位乖越,賢才不升,素餐私幸,必加榮擢。陰陽乖刺,稼穡荒蔬,人用不康,罔不由茲。臣誠知封事已行,言之無逮,所以冒死干觸陳愚忠者,實願陛下損改既謬,從此一止。
chén yòu wén hòu gōng cǎi nǚ shù qiān yú rén, yī shí zhī fèi, rì shù bǎi yú, bǐ gǔ suī jiàn, ér hù yǒu jī sè. àn fǎ dāng guì ér jīn gèng jiàn zhě, yóu fù fā fán shù, yǐ jiě xiàn guān, hán bù gǎn yī, jī bù gǎn shí. mín yǒu sī è, ér mò zhī xù. gōng nǚ wú yòng, tián jī hòu tíng, tiān xià suī fù jǐn lì gēng sāng, yóu bù néng gōng. xī chǔ nǚ bēi chóu, zé xī guān zhì zāi, kuàng zhōng nián jī jù, qǐ wú yōu yuàn hū! fū tiān shēng zhēng mín, lì jūn yǐ mù zhī. jūn dào dé, zé mín dài zhī rú fù mǔ, yǎng zhī yóu rì yuè, suī shí yǒu zhēng shuì, yóu wàng qí rén ēn zhī huì. yì yuē: yuè yǐ shǐ mín, mín wàng qí láo yuè yǐ fàn nán, mín wàng qí sǐ. chǔ jūn fù zhǔ, yí fěng sòng sī yán nán miàn dāng guó, yí lǚ xíng qí shì.
臣又聞後宮彩女數千餘人,衣食之費,日數百餘,比谷雖賤,而戶有飢色。案法當貴而今更賤者,由賦發繁數,以解縣官,寒不敢衣,飢不敢食。民有斯厄,而莫之恤。宮女無用,填積後庭,天下雖復盡力耕桑,猶不能供。昔楚女悲愁,則西官致災,況終年積聚,豈無憂怨乎!夫天生蒸民,立君以牧之。君道得,則民戴之如父母,仰之猶日月,雖時有徵稅,猶望其仁恩之惠。《易》曰:「悅以使民,民忘其勞;悅以犯難,民忘其死。」儲君副主,宜諷誦斯言;南面當國,宜履行其事。
yòu chéng zhào shū, dāng yú hé jiān gù guó qǐ jiè dú zhī guǎn. bì xià lóng fēi jí wèi, suī cóng fān guó, rán chù jiǔ tiān zhī gāo, qǐ yí yǒu gù liàn zhī yì. qiě hé jiān shū yuǎn, jiě dú miǎo jué, ér dāng láo mín dān lì, wèi jiàn qí biàn. yòu jīn wài qī sì xìng guì xìng zhī jiā, jí zhōng guān gōng zú wú gōng dé zhě, zào qǐ guǎn shě, fán yǒu wàn shù, lóu gé lián jiē, dān qīng sù è, diāo kè zhī shì, bù kě dān yán. sàng zàng yú zhì, shē lì guò lǐ, jìng xiāng fàng xiào, mò kěn jiǎo fú. gǔ liáng chuán yuē: cái jǐn zé yuàn, lì jǐn zé duì. shī zǐ yuē: jūn rú yú, mín rú shuǐ, yú fāng zé shuǐ fāng, yú yuán zé shuǐ yuán. shàng zhī huà xià, yóu fēng zhī mí cǎo. jīn shàng wú qù shē zhī jiǎn, xià yǒu zòng yù zhī bì, zhì shǐ qín shòu shí mín zhī gān, mù tǔ yī mín zhī bó. xī shī kuàng jiàn jìn píng gōng yuē: liáng zhù yī xiù, mín wú hè yī chí yǒu qì jiǔ, shì yǒu kě sǐ jiù mǎ mò sù, mín yǒu jī sè. jìn chén bù gǎn jiàn, yuǎn chén bù dé chàng. cǐ zhī wèi yě.
又承詔書,當於河間故國起解瀆之館。陛下龍飛即位,雖從籓國,然處九天之高,豈宜有顧戀之意。且河間疏遠,解瀆邈絕,而當勞民單力,未見其便。又今外戚四姓貴幸之家,及中官公族無功德者,造起館舍,凡有萬數,樓閣連接,丹青素堊,雕刻之飾,不可單言。喪葬逾制,奢麗過禮,競相放效,莫肯矯拂。《穀梁傳》曰:「財盡則怨,力盡則懟。」《尸子》曰:「君如杅,民如水,杅方則水方,杅圓則水圓。」上之化下,猶風之靡草。今上無去奢之儉,下有縱慾之敝,至使禽獸食民之甘,木土衣民之帛。昔師曠諫晉平公曰:「樑柱衣繡,民無褐衣;池有棄酒,士有渴死;廄馬秣粟,民有飢色。近臣不敢諫,遠臣不得暢。」此之謂也。
yòu wén qián zhào yì láng cài yōng duì wèn yú jīn shāng mén, ér lìng zhōng cháng shì cáo jié wáng fǔ děng yǐ zhào shū yù zhǐ. yōng bù gǎn huái dào mí guó, ér qiè yán jí duì, huǐ cì guì chén, jī ā shù huàn. bì xià bù mì qí yán, zhì lìng xuān lù, qún xié xiàng lǐng, gāo chún shì shé, jìng yù jǔ jué, zào zuò fēi tiáo. bì xià huí shòu fěi bàng, zhì yōng xíng zuì, shì jiā xǐ fàng, lǎo yòu liú lí, qǐ bù fù zhōng chén zāi! jīn qún chén jiē yǐ yōng wèi jiè, shàng wèi bù cè zhī nán, xià jù jiàn kè zhī hài, chén zhī cháo tíng bù fù dé wén zhōng yán yǐ. gù tài wèi duàn B451, wǔ yǒng guān shì, xí yú biān shì, chuí fà fú róng, gōng chéng hào shǒu, lì shì èr zhǔ, xūn liè dú zhāo. bì xià jì yǐ shì xù, wèi dēng tái sī, ér wèi sī lì xiào wèi yáng qiú suǒ jiàn wū xié, yī shēn jì bì, ér qī zǐ yuǎn bō. tiān xià chóu chàng, gōng chén shī wàng. yí zhēng yōng gèng shòu rèn, fǎn B451 jiā shǔ, zé zhōng lú lù kāi, zhòng yuàn yǐ mǐ yǐ.
又聞前召議郎蔡邕對問於金商門,而令中常侍曹節、王甫等以詔書喻旨。邕不敢懷道迷國,而切言極對,毀刺貴臣,譏呵豎宦。陛下不密其言,至令宣露,群邪項領,膏脣拭舌,競欲咀嚼,造作飛條。陛下回受誹謗,致邕刑罪,室家徙放,老幼流離,豈不負忠臣哉!今群臣皆以邕為戒,上畏不測之難,下懼劍客之害,臣知朝廷不復得聞忠言矣。故太尉段B451,武勇冠世,習於邊事,垂髮服戎,功成皓首,歷事二主,勛烈獨昭。陛下既已式序,位登台司,而為司隸校尉陽球所見誣脅,一身既斃,而妻子遠播。天下惆悵,功臣失望。 宜征邕更授任, 反B451家屬,則忠盧路開,眾怨以弭矣。
dì zhī qí zhōng ér bù néng yòng.
帝知其忠而不能用。
shí, dì duō xù sī zāng, shōu tiān xià zhī zhēn, měi jùn guó gòng xiàn, xiān shū zhōng shǔ, míng wèi dǎo xíng fèi. qiáng shàng shū jiàn yuē:
時,帝多稸私臧,收天下之珍,每郡國貢獻,先輸中署,名為「導行費」。強上疏諫曰:
tiān xià zhī cái, mò bù shēng zhī yīn yáng, guī zhī bì xià. guī zhī bì xià, qǐ yǒu gōng sī? ér jīn zhōng shàng fāng liǎn zhū jùn zhī bǎo, zhōng yù fǔ jī tiān xià zhī zēng, xī yuán yǐn sī nóng zhī zāng, zhōng jiù jù tài pú zhī mǎ, ér suǒ shū zhī fǔ, zhé yǒu dǎo xíng zhī cái. diào guǎng mín kùn, fèi duō xiàn shǎo, jiān lì yīn qí lì, bǎi xìng shòu qí bì. yòu ā mèi zhī chén, hǎo xiàn qí sī, róng chǎn gū xī, zì cǐ ér jìn.
天下之財,莫不生之陰陽,歸之陛下。歸之陛下,豈有公私?而今中尚方斂諸郡之寶,中御府積天下之繒,西園引司農之臧,中廄聚太僕之馬,而所輸之府,輒有導行之財。調廣民困,費多獻少,奸吏因其利,百姓受其敝。又阿媚之臣,好獻其私,容諂姑息,自此而進。
jiù diǎn xuǎn jǔ wěi rèn sān fǔ, sān fǔ yǒu xuǎn, cān yì yuàn shǔ, zī qí xíng zhuàng, dù qí qì néng, shòu shì rèn yòng, zé yǐ chéng gōng. ruò wú kě chá, rán hòu fù zhī shàng shū. shàng shū jǔ hé, qǐng xià tíng wèi, fù àn xū shí, xíng qí zhū fá. jīn dàn rèn shàng shū, huò fù chì yòng. rú shì, sān gōng dé miǎn xuǎn jǔ zhī fù, shàng shū yì fù bù zuò, zé shǎng wú guī, qǐ kěn kōng zì kǔ láo hū!
舊典選舉委任三府,三府有選,參議掾屬,咨其行狀,度其器能,受試任用,責以成功。若無可察,然後付之尚書。尚書舉劾,請下廷尉,覆案虛實,行其誅罰。今但任尚書,或復敕用。如是,三公得免選舉之負,尚書亦復不坐,責賞無歸,豈肯空自苦勞乎!
fū lì yán wú xiǎn guò zhī jiù, míng jìng wú jiàn C045 zhī yóu. rú è lì yán yǐ jì guò, zé bù dāng xué yě bù yù míng jìng zhī jiàn C045, zé bù dāng zhào yě. yuàn bì xià xiáng sī chén yán, bù yǐ jì guò jiàn C045 wèi zé.
夫立言無顯過之咎,明鏡無見C045之尤。如惡立言以記過,則不當學也;不欲明鏡之見C045,則不當照也。願陛下詳思臣言,不以記過見C045為責。
shū zòu bù xǐng.
書奏不省。
zhōng píng yuán nián, huáng jīn zéi qǐ, dì wèn qiáng suǒ yí shī xíng. qiáng yù xiān zhū zuǒ yòu tān zhuó zhě, dà shè dǎng rén, liào jiǎn cì shǐ èr qiān dàn néng fǒu. dì nà zhī, nǎi xiān shè dǎng rén. yú shì zhū cháng shì rén rén qiú tuì, yòu gè zì zhēng hái zōng qīn zǐ dì zài zhōu jùn zhě. zhōng cháng shì zhào zhōng xià yùn děng suì gòng gòu qiáng, yún yǔ dǎng rén gòng yì cháo tíng, shù dú huò guāng chuán. qiáng xiōng dì suǒ zài bìng jiē tān huì. dì bù yuè, shǐ zhōng huáng mén chí bīng zhào qiáng. qiáng wén dì zhào, nù yuē: wú sǐ, luàn qǐ yǐ. zhàng fū yù jǐn zhōng guó jiā, qǐ néng duì yù lì hū! suì zì shā. zhōng yùn fù zèn yuē: qiáng jiàn zhào wèi zhī suǒ wèn, ér jiù chù cǎo zì píng, yǒu jiān míng shěn. suì shōu bǔ zōng qīn, méi rù cái chǎn yān.
中平元年,黃巾賊起,帝問強所宜施行。強欲先誅左右貪濁者,大赦黨人,料簡刺史、二千石能否。帝納之,乃先赦黨人。於是諸常侍人人求退,又各自征還宗親子弟在州郡者。中常侍趙忠、夏惲等遂共構強,雲「與黨人共議朝廷,數讀《霍光傳》。強兄弟所在並皆貪穢」。帝不悅,使中黃門持兵召強。強聞帝召,怒曰:「吾死,亂起矣。丈夫欲盡忠國家,豈能對獄吏乎!」遂自殺。忠、惲復譖曰:「強見召未知所問,而就處草自屏,有奸明審。」遂收捕宗親,沒入財產焉。
shí, huàn zhě jì yīn dīng sù xià pī xú yǎn nán yáng guō dān rǔ yáng lǐ xún běi hǎi zhào yòu děng wǔ rén chēng wèi qīng zhōng, jiē zài lǐ xiàng, bù zhēng wēi quán. xún yǐ wèi zhū bó shì shì jiǎ yǐ kē, zhēng dì gāo xià, gèng xiāng gào yán, zhì yǒu xíng lù dìng lán tái qī shū jīng zì, yǐ hé qí sī wén zhě, nǎi bái dì, yǔ zhū rú gòng kè wǔ jīng wén yú shí, yú shì zhào cài yōng děng zhèng qí wén zì. zì hòu wǔ jīng yí dìng, zhēng zhě yòng xī. zhào yòu bó xué duō lǎn, zhù zuò xiào shū, zhū rú chēng zhī.
時,宦者濟陰丁肅、下邳徐衍、南陽郭耽、汝陽李巡、北海趙祐等五人稱為清忠,皆在里巷,不爭威權。巡以為諸博士試甲乙科,爭弟高下,更相告言,至有行賂定蘭台漆書經字,以合其私文者,乃白帝,與諸儒共刻《五經》文於石,於是詔蔡邕等正其文字。自後《五經》一定,爭者用息。趙祐博學多覽,著作校書,諸儒稱之。
yòu xiǎo huáng mén gān líng wú kàng, shàn wèi fēng jiǎo, bó dá yǒu fèng gōng chēng. zhī bù de yòng, cháng tuō bìng hái sì shě, cóng róng yǎng zhì yún.
又小黃門甘陵吳伉,善為風角,博達有奉公稱。知不得用,常託病還寺舍,從容養志雲。
zhāng ràng zhě, jiǒng chuān rén zhào zhōng zhě, ān píng rén yě. shǎo jiē gěi shì zhě zhōng, huán dì shí wèi xiǎo huáng mén. zhōng yǐ yǔ zhū liáng jì gōng fēng dōu xiāng hóu. yán xī bā nián, chù wèi guān nèi hóu, shí běn xiàn zū qiān hú.
張讓者,熲川人;趙忠者,安平人也。少皆給事者中,桓帝時為小黃門。忠以與誅梁冀功封都鄉侯。延熹八年,黜為關內侯,食本縣租千斛。
líng dì shí, ràng zhōng bìng qiān zhōng cháng shì, fēng liè hóu, yǔ cáo jié wáng fǔ děng xiāng wèi biǎo lǐ. jié sǐ hòu, zhōng lǐng dà zhǎng qiū. ràng yǒu jiān nú diǎn rèn jiā shì, jiāo tōng huò lù, wēi xíng xuān hè. fú fēng rén mèng tuó, zī chǎn ráo shàn, yǔ nú péng jié, qīng yè kuì wèn, wú suǒ yí ài. nú xián dé zhī, wèn tuó yuē: jūn hé suǒ yù? lì néng bàn yě. yuē: wú wàng rǔ cáo wèi wǒ yī bài ěr. shí bīn kè qiú yè ràng zhě, chē héng shù bǎi qiān liǎng, tuó shí zhǐ ràng, hòu zhì, bù dé jìn, jiān nú nǎi lǜ zhū cāng tóu yíng bài yú lù, suì gòng yù chē rù mén. bīn kè xián jīng, wèi tuó shàn yú ràng, jiē zhēng yǐ zhēn wán lù zhī. tuó fēn yǐ yí ràng, ràng dà xǐ, suì yǐ tuó wèi liáng zhōu cì shǐ.
靈帝時,讓、忠並遷中常侍,封列侯,與曹節、王甫等相為表里。節死後,忠領大長秋。讓有監奴典任家事,交通貨賂,威形喧赫。扶風人孟佗,資產饒贍,與奴朋結,傾謁饋問,無所遺愛。奴咸德之,問佗曰:「君何所欲?力能辦也。」曰:「吾望汝曹為我一拜耳。」時賓客求謁讓者,車恆數百千兩,佗時指讓,後至,不得進,監奴乃率諸倉頭迎拜於路,遂共轝車入門。賓客咸驚,謂佗善於讓,皆爭以珍玩賂之。佗分以遺讓,讓大喜,遂以佗為涼州刺史。
shì shí, ràng zhōng jí xià yùn guō shèng sūn zhāng bì lán lì sōng duàn guī gāo wàng zhāng gōng hán kuī sòng diǎn shí èr rén, jiē wèi zhōng cháng shì, fēng hóu guì chǒng, fù xiōng zǐ dì bù liè zhōu jùn, suǒ zài tān jiàn, wèi rén dù hài. huáng jīn jì zuò, dào zéi mí fèi, láng zhōng zhōng shān zhāng jūn shàng shū yuē: qiè wéi zhāng jiǎo suǒ yǐ néng xìng bīng zuò luàn, wàn rén suǒ yǐ lè fù zhī zhě, qí yuán jiē yóu shí cháng shì duō fàng fù xiōng zǐ dì hūn qīn bīn kè diǎn jù zhōu jùn, gū què cái lì, qīn lüè bǎi xìng, bǎi xìng zhī yuān wú suǒ gào sù, gù móu yì bù guǐ, jù wèi dào zéi. yí zhǎn shí cháng shì, xiàn tóu nán jiāo, yǐ xiè bǎi xìng, yòu qiǎn shǐ zhě bù gào tiān xià, kě bù xū shī lǚ, ér dà kòu zì xiāo. tiān zǐ yǐ jūn zhāng shì ràng děng, jiē miǎn guān tú xiǎn dùn shǒu, qǐ zì zhì luò yáng zhào yù, bìng chū jiā cái yǐ zhù jūn fèi. yǒu zhào jiē guān lǚ shì shì rú gù. dì nù jūn yuē: cǐ zhēn kuáng zi yě. shí cháng shì gù dāng yǒu yī rén shàn zhě bù? jūn fù zhòng shàng, yóu rú qián zhāng, zhé qǐn bù bào. zhào shǐ tíng wèi shì yù shǐ kǎo wèi zhāng jiǎo dào zhě, yù shǐ chéng ràng děng zhǐ, suì wū zòu jūn xué huáng jīn dào, shōu lüè sǐ yù zhōng. ér ràng děng shí duō yǔ zhāng jiǎo jiāo tōng. hòu zhōng cháng shì fēng xū xú fèng shì dú fā jué zuò zhū, dì yīn nù jié ràng děng yuē: rǔ cáo cháng yán dǎng rén yù wèi bù guǐ, jiē lìng jìn gù, huò yǒu fú zhū. jīn dǎng rén gèng wèi guó yòng, rǔ cáo fǎn yǔ zhāng jiǎo tōng, wèi kě zhǎn wèi? jiē kòu tóu yún: gù zhōng cháng shì wáng fǔ hóu lǎn suǒ wèi. dì nǎi zhǐ.
是時,讓、忠及夏惲、郭勝、孫璋、畢嵐、栗嵩、段珪、高望、張恭、韓悝、宋典十二人,皆為中常侍,封侯貴寵,父兄子弟布列州郡,所在貪賤,為人蠹害。黃巾既作,盜賊糜沸,郎中中山張鈞上書曰:「竊惟張角所以能興兵作亂,萬人所以樂附之者,其源皆由十常侍多放父兄、子弟、婚親、賓客典據州郡,辜榷財利,侵掠百姓,百姓之冤無所告訴,故謀議不軌,聚為盜賊。宜斬十常侍,縣頭南郊,以謝百姓,又遣使者布告天下,可不須師旅,而大寇自消。」天子以鈞章示讓等,皆免冠徒跣頓首,乞自致洛陽詔獄,並出家財以助軍費。有詔皆冠履視事如故。帝怒鈞曰:「此真狂子也。十常侍固當有一人善者不?」鈞復重上,猶如前章,輒寢不報。詔使廷尉、侍御史考為張角道者,御史承讓等旨,遂誣奏鈞學黃巾道,收掠死獄中。而讓等實多與張角交通。後中常侍封諝、徐奉事獨發覺坐誅,帝因怒詰讓等曰:「汝曹常言黨人慾為不軌,皆令禁錮,或有伏誅。今黨人更為國用,汝曹反與張角通,為可斬未?」皆叩頭云:「故中常侍王甫、侯覽所為。」帝乃止。
míng nián, nán gōng zāi. ràng zhōng děng shuō dì lìng liǎn tiān xià tián mǔ shuì shí qián, yǐ xiū gōng shì. fā tài yuán hé dōng dí dào zhū jùn cái mù jí wén shí, měi zhōu jùn bù sòng zhì jīng shī, huáng mén cháng shì zhé lìng qiǎn ā bù zhōng zhě, yīn qiáng zhé jiàn mǎi, shí fēn gù yī, yīn fù huò zhī yú huàn guān, fù bù wèi jí shòu, cái mù suì zhì fǔ jī, gōng shì lián nián bù chéng. cì shǐ tài shǒu fù zēng sī diào, bǎi xìng hū jiē. fán zhào suǒ zhēng qiú, jiē lìng xī yuán zōu mì yuē chì, hào yuē zhōng shǐ, kǒng dòng zhōu jùn, duō shòu qiú lù. cì shǐ èr qiān dàn jí mào cái xiào lián qiān chú, jiē zé zhù jūn xiū gōng qián, dà jùn zhì èr sān qiān wàn, yú gè yǒu chà. dāng zhī guān zhě, jiē xiān zhì xī yuán xié jià, rán hòu dé qù. yǒu qián bù bì zhě, huò zhì zì shā. qí shǒu qīng zhě, qǐ bù zhī guān, jiē pò qiǎn zhī.
明年,南宮災。讓、忠等說帝令斂天下田畝稅十錢,以修宮室。發太原、河東、狄道諸郡材木及文石,每州郡部送至京師,黃門常侍輒令譴呵不中者,因強折賤買,十分雇一,因復貨之於宦官,復不為即受,材木遂至腐積,宮室連年不成。刺史、太守復增私調,百姓呼嗟。凡詔所徵求,皆令西園騶密約敕,號曰「中使」,恐動州郡,多受賕賂。刺史、二千石及茂才孝廉遷除,皆責助軍修宮錢,大郡至二三千萬,余各有差。當之官者,皆先至西園諧價,然後得去。有錢不畢者,或至自殺。其守清者,乞不之官,皆迫遣之。
shí, jù lù tài shǒu hé nèi sī mǎ zhí xīn chú, yǐ yǒu qīng míng, jiǎn zé sān bǎi wàn. zhí bèi zhào, zhàng rán yuē: wèi mín fù mǔ, ér fǎn gē bō bǎi xìng, yǐ chēng shí qiú, wú bù rěn yě. cí jí, bù tīng, xíng zhì mèng jīn, shàng shū jí chén dāng shì zhī shī, gǔ jīn huò bài zhī jiè, jí tūn yào zì shā. shū zòu, dì wèi zàn jué xiū gōng qián.
時,鉅鹿太守河內司馬直新除,以有清名,減責三百萬。直被詔,帳然曰:「為民父母,而反割剝百姓,以稱時求,吾不忍也。」辭疾,不聽,行至孟津,上書極陳當世之失,古今禍敗之戒,即吞藥自殺。書奏,帝為暫絕修宮錢。
yòu zào wàn jīn táng yú xī yuán, yǐn sī nóng jīn qián zēng bó, rèn jī qí zhōng. yòu hái hé jiān mǎi tián zhái, qǐ dì guān. dì běn hòu jiā, sù pín, měi tàn huán dì bù néng zuò jiā jū, gù jù wèi sī zāng, fù jì xiǎo huáng mén cháng shì qián gè shù qiān wàn. cháng yún: zhāng cháng shì shì wǒ gōng, zhào cháng shì shì wǒ B227. huàn zhě dé zhì, wú suǒ dàn wèi, bìng qǐ dì zhái, nǐ zé gōng shì. dì cháng dēng yǒng ān hòu tái, huàn guān kǒng qí wàng jiàn jū wài, nǎi shǐ zhōng dà rén shàng dàn jiàn yuē: tiān zǐ bù dāng dēng gāo, dēng gāo zé bǎi xìng xū sàn.. zì shì bù gǎn fù shēng tái xiè.
又造萬金堂於西園,引司農金錢繒帛,仞積其中。又還河間買田宅,起第觀。帝本侯家,宿貧,每嘆桓帝不能作家居,故聚為私臧,復寄小黃門常侍錢各數千萬。常云:「張常侍是我公,趙常侍是我B227。」宦者得志,無所憚畏,並起第宅,擬則宮室。帝常登永安候台,宦官恐其望見居外,乃使中大人尚但諫曰:「天子不當登高,登高則百姓虛散。。」自是不敢復升台榭。
míng nián, suì shǐ gōu dùn lìng sòng diǎn shàn xiū nán gōng yù táng. yòu shǐ yè tíng lìng bì lán zhù tóng rén sì liè yú cāng lóng xuán wǔ què, yòu zhù sì zhōng, jiē shòu èr qiān hú, xiàn yú yù táng jí yún tái diàn qián. yòu zhù tiān lù xiā má, tǔ shuǐ yú píng mén wài qiáo dōng, zhuǎn shuǐ rù gōng. yòu zuò fān chē kě wū, xuán yú qiáo xī, yòng sǎ nán běi jiāo lù, yǐ shěng bǎi xìng sǎ dào zhī fèi. yòu zhù sì chū wén qián, qián jiē sì dào. shí zhě qiè yán chǐ nüè yǐ shèn, xíng xiàng zhào jiàn, cǐ qián chéng, bì sì dào ér qù. jí jīng shī dà luàn, qián guǒ liú bù sì hǎi. fù yǐ zhōng wèi chē qí jiāng jūn, bǎi yú rì bà.
明年,遂使鈎盾令宋典繕修南宮玉堂。又使掖庭令畢嵐鑄銅人四列於倉龍、玄武闕,又鑄四鍾,皆受二千斛,縣於玉堂及雲台殿前。又鑄天祿蝦蟆,吐水於平門外橋東,轉水入宮。又作翻車渴烏,旋於橋西,用灑南北郊路,以省百姓灑道之費。又鑄四出文錢,錢皆四道。識者竊言侈虐已甚,形象兆見,此錢成,必四道而去。及京師大亂,錢果流布四海。復以忠為車騎將軍,百餘日罷。
liù nián, dì bēng. zhōng jūn xiào wèi yuán shào shuō dà jiāng jūn hé jìn, lìng zhū zhōng guān yǐ yuè tiān xià. móu xiè, ràng zhōng děng yīn jìn rù shěng, suì gòng shā jìn. ér shào lè bīng zhǎn zhōng, bǔ huàn guān wú shǎo zhǎng xī zhǎn zhī. ràng děng shù shí rén jié zhì tiān zǐ zǒu hé shàng. zhuī jí, ràng děng bēi kū cí yuē: chén děng tiǎn miè, tiān xià luàn yǐ. wéi bì xià zì ài! jiē tóu hé ér sǐ.
六年,帝崩。中軍校尉袁紹說大將軍何進,令誅中官以悅天下。謀泄,讓、忠等因進入省,遂共殺進。而紹勒兵斬忠,捕宦官無少長悉斬之。讓等數十人劫質天子走河上。追急,讓等悲哭辭曰:「臣等殄滅,天下亂矣。惟陛下自愛!」皆投河而死。
lùn yuē: zì gǔ sàng dà yè jué zōng yīn zhě, qí suǒ jiàn yǒu yóu yǐ. sān dài yǐ bì sè qǔ huò, yíng shì yǐ shē nüè zhì zāi, xī jīng zì wài qī shī zuò, dōng dōu yuán yān yǐn qīng guó. chéng bài zhī lái, xiān shǐ shāng zhī jiǔ yǐ. zhì yú xìn qǐ huàn fū, qí lüè yóu huò kě yán. hé zhě? xíng yú zhī chǒu, lǐ xiè quán shēng, shēng róng wú huī yú mén fá, jī fū mò chuán yú lái tǐ, tuī qíng wèi jiàn qí bì, jí shì yì yǐ qǔ xìn, jiā jiàn rǎn cháo shì, pō shí diǎn wù, gù shǎo zhǔ píng jǐn jiù zhī yōng, nǚ jūn zī chū nèi zhī mìng, gù fǎng wú cāi dàn zhī xīn, ēn xiá yǒu kě yuè zhī sè. yì yǒu zhōng hòu píng duān, huái shù jiū xié huò mǐn cái gěi duì, shì qiǎo luàn shí huò jiè yù zhēn liáng, xiān shí jiàn yù. fēi zhí gǒu zì xiōng dé, zhǐ yú bào héng ér yǐ. rán mò yé bìng xíng, qíng mào xiāng yuè, gù néng huí huò hūn yòu, mí mào shì tīng, gài yì yǒu qí lǐ yān. zhà lì jì zī, péng tú rì guǎng, zhí chén kàng yì, bì lòu xiān yán zhī jiān, zhì qī fā fèn, fāng qǐ zhuān duó zhī xì, sī zhōng xián suǒ yǐ zhì qū, shè jì gù qí wèi xū. yì yuē: lǚ shuāng jiān bīng zhì. yún suǒ cóng lái jiǔ yǐ. jīn jī qí suǒ yǐ, yì qǐ yī zhāo yī xī zāi!
論曰:自古喪大業絕宗禋者,其所漸有由矣。三代以嬖色取禍,嬴氏以奢虐致災,西京自外戚失祚,東都緣閹尹傾國。成敗之來,先史商之久矣。至於釁起宦夫,其略猶或可言。何者?刑餘之丑,理謝全生,聲榮無輝於門閥,肌膚莫傳於來體,推情未鑒其敝,即事易以取信,加漸染朝事,頗識典物,故少主憑謹舊之庸,女君資出內之命,顧訪無猜憚之心,恩狎有可悅之色。亦有忠厚平端,懷術糾邪;或敏才給對,飾巧亂實;或借譽貞良,先時薦譽。非直苟恣凶德,止於暴橫而已。然莫邪並行,情貌相越,故能回惑昏幼,迷瞀視聽,蓋亦有其理焉。詐利既滋,朋徒日廣,直臣抗議,必漏先言之間,至戚發憤,方啟專奪之隙,斯忠賢所以智屈,社稷故其為墟。《易》曰:「履霜堅冰至。」雲所從來久矣。今跡其所以,亦豈一朝一夕哉!
zàn yuē: rèn shī wú xiǎo, guò yòng zé wéi. kuàng nǎi xiàng zhí, yuǎn cān tiān jī. wǔ wén qiǎo tài, zuò huì zuò wēi. xiōng jiā hài guó, fū qǐ yì guī!
贊曰:「任失無小,過用則違。況乃巷職,遠參天機。舞文巧態,作惠作威。凶家害國,夫豈異歸!